Jongeren en Alcohol. Poliklinieken Jeugd en Alcohol Kindergeneeskunde. Presentatie. A. Ontwikkelingen in Delft stiek C.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jongeren en Alcohol. Poliklinieken Jeugd en Alcohol Kindergeneeskunde. Presentatie. A. Ontwikkelingen in Delft stiek C."

Transcriptie

1 Jongeren en Alcohol Ridderkerk 15 September 2011 Poliklinieken Jeugd en Alcohol Kindergeneeskunde Dr. N. van der Lely,, kinderarts M.D.C. de Visser, Kinderpsycholoog Presentatie Alcohol is schadelijker dan crack Drank bovenaan een nieuwe lijst meest schadelijke drugs A. Ontwikkelingen in Delft B. Casuïstiek stiek C. Achtergronden Niet crack of heroïne, maar bovenaan een nieuw samengestelde lijst van de meest schadelijke drugs staat alcohol. De lijst die vandaag wordt gepubliceerd op de website van wetenschappelijk tijdschrift The Lancet en door een aantal experts is samengesteld... Alcoholverslaving is dus, volgens de Britse onderzoekers, het meest schadelijk voor de maatschappij Nrcnext.nl 01 November 2010

2 RdGG Delft Studie Verleden Kenmerken van groep 5 Trends ontdekken Ethanolspiegel bepalingen 0 aantal Figuur Aantal opnames per jaar van adolescenten tot 17 jaar met alcoholintoxicatie in het RdGG van 2001 t/m 2005 Jongeren met alcoholintoxicatie, een groeiend probleem Proportion of boys and girls who reported binge drinking 3 times or more during the last 30 days, Year Olds Jonger Meisjes Thuissituatie Sterke drank Promillage hoger NTvG,, december 2006 British Medical Journal december 2006 April 2006 IAS Fact sheet adolescents & alcohol.

3 Piek drinken in 2003 in Europa jarigen. Piek drinken in 2003 in Europa jarigen. Hoe nu..? Aantal opnames per jaar van adolescenten tot 17 jaar met alcoholintoxicatie in het RdGG

4 Casus Jongen,, 16 jaar Lichamelijk onderzoek s Avonds opname Suf, braken en onderkoeling Veel bier Hockey club / Speler A 1 Out geraakt,, 112 en naar SEH Rillend, alcoholgeur, bewustzijn verminderd Temperatuur 35 0 C Schaafwonden, Longen niet schoon

5 Opname Lab. Medisch Protocol Richtlijnen Polikliniek Jeugd en Alcohol Infuus, opwarmen, Foto longen Controle Bloed en Urine Ethanolspiegel 2,6 0/00 Anamnese Veel gedronken en licht ging uit volgens vrienden. A = C eth. x V x Lg A = p x 0,01 x 0,8 Hoeveelheid ingenomen ethanol bevattend product (ml) C eth.=ethanol concentratie (0/00 of g/l) P = Percentage alcohol in product 0,8 = s.g.. ethanol V = Lg = Verdelingsvolume (L/kg; kind=0,7) Lichaamsgewicht Voor deze jongen 2000 ml a 2500 ml gedronken Policontrole op alcoholpolikliniek Gevaren, herhalingskans

6 van der Lely RdGG 2009 van der Lely RdGG 2009 Metabolisme Achtergrond

7 Effecten alcohol naar dosis Wat mag/kan? Out raken Veilige grens voor volwassenen/ week: Oppervlakkige ademhaling Vrouw: Man: 1 glas/ dag 2 glazen/ dag Minder motorisch onrust Hierbij tevens 2 dagen alcoholvrij! Beleid i.h.a. richten op Heden Leeftijdsgenoten Ouders ( Zelfcontrole ) ( Sociale controle ) Overheden; ( Formele Controle ) Wet makers en uitvoerders

8 Betreffende Sociale controle Ouders minder drinken! (imitatie( effect) Hockey Start jong drinken MET kind = slecht! Vakantieregels ALS huisregels! Invloed ouders verder dan 16 jaar! Voetbal Prof. RCME Engels, Orthopedagogiek AZN Onderzoek Mallet % van de jongeren heeft geen intentie om minder te drinken na negatieve ervaring met alcohol

9 Onderzoek v/d Vorst 2007 Kinderen die thuis mogen drinken, drinken buiten de deur meer Ouders die streng op alcoholgebruik zijn >>> jongeren drinken nooit /heel af en toe Ouders vonden zichzelf strenger dan de jongeren hun ouders vonden 2008 van der Lely RdGG 2009 Ouders Socio Economisch Kleinere gezinnen, minder correctie Rijkdom; middenklasse kopieert glaskristal eigenschappen. Nu omgedraaid: broek op billen/ piercings. Grenzeloosheid neemt toe Scholen problemen mee. Frits Spangenberg Frits Spangenberg

10 Ouders Socio Economisch Scholen groter, onpersoonlijker Tot 12: wat ouders zeggen, zeggen kids Na 12: zoeken rol model die hen vormt In media In sportwereld Ouders werken beide, schuldgevoel: Meer toelaten immaterieel/ materieel Minder rolmodel dan vroeger Frits Spangenberg Zorgtraject

11 Flow- Chart behandelplan SPC Alcohol problematiek Kinderen < 2 weken direct Opname Gesprek kinderarts direct 3 weken Screeningsgesprek Kinderpsycholoog Gesprek Pedagogisch Medewerker Polikliniek bezoek 1 Kinderarts 3 weken Tweede gesprek Kinderpsycholoog Indien geïndiceerd 1/2 jaar 1/2 jaar MDO Waarom maken wij ons zo druk?? Onderzoeksdag Kinderpsychologie 3 weken MDO (indien onderzoeksdag) Adviesgesprek Kinderpsycholoog Afrondend gesprek Kinderpsycholoog Polikliniek bezoek 2 Kinderarts MDO Onderzoek heeft aangetoond Hersenschade* bij A. Veel drinken B. Vaak drinken C. Jong starten * Susan Tapert Alcohol Research & Health 2005 van der Lely RdGG 2009

12 van der Lely RdGG 2009 van der Lely RdGG 2009 Amygdala Hippocampus Angst Agressie Sexualiteit Legt verbanden informatie/ gezichtsuitdrukking en emoties Opslaan nieuwe informatie

13 Cerebellum Prefrontale cortex Motoriek Rol in cognitieve en emotionele functies als beslissingen nemen, plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing. Hersenactiviteit van een 15 jarige die ** Schade gemeten middels.. NIET drinkt Neuro psychologische tests Blood flow veranderingen WEL drinkt EEG activiteit veranderingen CT /MRI studies ** Susan Tapert, University of California, San Diego

14 Is het zinvol wat we doen? Primaire doelen programma Verminderen herhalingskans van opname Gedragsverandering jongeren Gedragsverandering ouders Signaleren psychische problematiek Of een Belgische reanimatie van der Lely 2010

15 NSCK Toekomst Algemeen en demografie Huidige opname Achtergrond patiënt Comazuipen November 2007 van der Lely RdGG 2009

16 Totaal aantal opgenomen kinderen/ jaar/ NL Lang zal je Lever 2 Juni 2011 Ned 3 Familie positie Gemiddelde leeftijd bij opname

17 Gemiddelde duur van coma in ziekenhuis Leeftijden bij opname in de tijd Leeftijden bij opname in de tijd Schoolniveau

18 Onderzoek Voorlichting Samenwerking Schaalvergroting

19 LEEUWARDEN HOORN DELFT EINDHOVEN LEEUWARDEN LEEUWARDEN HOORN HOORN DELFT DELFT EINDHOVEN EINDHOVEN

20 LEEUWARDEN LEEUWARDEN HOORN HOORN DELFT DELFT EINDHOVEN EINDHOVEN LEEUWARDEN HOORN DELFT EINDHOVEN Number of pediatric hospital admissions per year because of alcohol intoxication in three Dutch hospitals over the period

21 Achtergrond Trend in het aantal SEH-behandelingen i.v.m. een alcoholvergiftiging bij 15- tot en met 19-jarigen Letsel Informatie Systeem (LIS) Aantal SEH-behandelingen j. totaal trend : + 280% j. jongens trend : + 200% j. meisjes trend : + 420% Info 24 February 2010

22 Alcohol gen AUTS2 + 5 % meer kans op veel drinken Autisme ADHD Fam meer drinken dan idem kind Kanker Aandeel alcoholgebruik op totaal aantal kankergevallen Epidemiologie Nieuwe kankergevallen door alcohol: 3 % bij vrouwen 10 % bij mannen Rol gen Rol opvoeding Rol Socio economisch Test inzetten: AUTS2+ dan PAS OP! Brenda Penninx, Prof. Psych Epidemiologie VU, April 2011 AD Madlen Schutze et all Alcohol attributable burden of incidence of cancer in eight European countries. BMJ Volkskrant Kanker Kanker NL nieuwe gevallen kanker/ jaar Hebben relatie met alcohol gebruik: 6000 A Meer drinken dan huidige voorschriften vrouwen 3200 mannen Wat te doen? Verbieden van autorijden terwijl 1000 doden/ jaar/ NL!? Verbieden van roken terwijl 3x zoveel kanker dan door alcohol. B Drinken conform huidige voorschriften 2200 Dus ruim 1/3 van alle drank gecorreleerde nieuwe gevallen van kanker veroorzaakt bij verantwoord alcohol gebruik!! Is aan Politiek! Madlen Schutze et all Alcohol attributable burden of incidence of cancer in eight European countries. BMJ Volkskrant

23 Wat rest mij. Naast het uitwerken van een netwerk van poliklinieken Jeugd en Alcohol in Nederland ( + Belgie)! NHS 2010 The Daily Telegraph January 29, 2010 The Daily Telegraph January 29, 2010

24 Terug naar Delft. Terug naar mijn poli En genieten van de jeugd. En genieten van alcohol!

25 Bij de nasi. Samenvattend Overzicht ontwikkelingen en ons antwoord Zorgtraject : Polikliniek Jeugd en Alcohol De samenwerkingen, onderzoek En tot slot: schaalvergroting: : interesse van politici, beleidsmakers, het buitenland en media...

26 Dank voor uw aandacht!

Jongeren en Alcohol Westland 14 September2011 Poliklinieken Jeugd en Alcohol Kindergeneeskunde Dr. N. van der Lely, kinderarts M.D.C. de Visser, Kinderpsycholoog Presentatie A. Ontwikkelingen in Delft

Nadere informatie

Jongeren en Alcohol Zwolle 12 juni 2012

Jongeren en Alcohol Zwolle 12 juni 2012 Jongeren en Alcohol Zwolle 12 juni 2012 van der Lely RdGG 2012 Presentatie A. Ontwikkelingen in Delft B. Casuïstiek C. Achtergronden van der Lely RdGG 2012 Niet crack of heroïne, maar bovenaan een nieuw

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Gouda 15 februari 2018

Jongeren en alcohol. Gouda 15 februari 2018 Jongeren en alcohol Gouda 15 februari 2018 Niet crack of heroïne, maar bovenaan een nieuw samengestelde lijst van de meest schadelijke drugs staat alcohol. The Lancet 2010 Verleden Februari 2017 aantal

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Amersfoort 16 Maart 2016

Jongeren en alcohol. Amersfoort 16 Maart 2016 Jongeren en alcohol Amersfoort 16 Maart 2016 Niet crack of heroïne, maar bovenaan een nieuw samengestelde lijst van de meest schadelijke drugs staat alcohol. The Lancet 2010 Verleden Jongeren met alcoholintoxicatie,

Nadere informatie

Gevolgen al n coholmisbru bru k bij k bij i k nderen; de n; o ploss s i s ng? K t a w t i w jk j, k,0 7 feb ruar uar 2008 A coho

Gevolgen al n coholmisbru bru k bij k bij i k nderen; de n; o ploss s i s ng? K t a w t i w jk j, k,0 7 feb ruar uar 2008 A coho Gevolgen alcoholmisbruik bij kinderen; de oplossing? Katwijk, 07 februari 2008 Alcoholpolikliniek Kindergeneeskunde Reinier de Graaf Gasthuis Delft Dr. N. van der Lely, kinderarts M.D.C. de Visser, Kinderpsycholoog

Nadere informatie

Jongeren en Alcohol. Utrecht 18 Maart 2010. van der Lely RdGG 2010

Jongeren en Alcohol. Utrecht 18 Maart 2010. van der Lely RdGG 2010 Jongeren en Alcohol Utrecht 18 Maart 2010 Poliklinieken Jeugd en Alcohol Kindergeneeskunde Dr. N. van der Lely, kinderarts M.D.C. de Visser, Kinderpsycholoog Presentatie A. Ontwikkelingen in Delft B. Casuïstiek

Nadere informatie

Drinken is geen sport

Drinken is geen sport Drinken is geen sport Verantwoord alcoholgebruik 21 maart 2016 binnen de sport(club) Dia 1 Wie zijn wij? Dr. Nico van der Lely (Stichting Jeugd en Alcohol) Matthea Kwint (NOC*NSF/KNLTB/KNVB/KNHB/KNKV/NGF)

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ. Dokters op dinsdag 22 januari 2013

Jongeren en alcohol. Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ. Dokters op dinsdag 22 januari 2013 Jongeren en alcohol Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ Dokters op dinsdag 22 januari 2013 U voelt u onrustig en krijgt het volgende voorgeschreven: Suspensie

Nadere informatie

Regionale keten casusbespreking Jongeren en Alcohol. Michiel Dethmers. Verslavingsarts. Opzet

Regionale keten casusbespreking Jongeren en Alcohol. Michiel Dethmers. Verslavingsarts. Opzet Regionale keten casusbespreking Jongeren en Alcohol Michiel Dethmers Verslavingsarts Opzet 2 Stellingen Cijfers Schade jeugdig gebruik Casuïstiek Nazorg Meldingsprotocol ziekenhuizen Drenthe Aantallen

Nadere informatie

Schadelijke effecten van alcohol

Schadelijke effecten van alcohol Schadelijke effecten van alcohol Jong geleerd? Saskia Wolt kinderarts Gerda de Boer GZ-psycholoog K&J Flevoziekenhuis DeKinderkliniek/DeKinderGGZ 2-11-2015 Club Cell, Almere Inhoud Alcohol en uw puber:

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Alcoholintoxicatie. Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) terTER_

Patiënteninformatie. Alcoholintoxicatie. Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) terTER_ Patiënteninformatie Alcoholintoxicatie Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) 1234567890-terTER_ Alcoholintoxicatie Informatie voor ouders na opname van

Nadere informatie

Gaan zitten bij ooit gebruik

Gaan zitten bij ooit gebruik 1 Gaan zitten bij ooit gebruik 2 3 Speciaal bedoeld voor ouderavonden, voor ouders van basisonderwijs of beginnend middelbaar onderwijs. Deze quiz is bedoeld om met elkaar wat kennis op te doen, maar ook

Nadere informatie

Alcohol intoxication among children in The Netherlands. Amsterdam, 23 September 2010

Alcohol intoxication among children in The Netherlands. Amsterdam, 23 September 2010 Alcohol intoxication among children in The Netherlands Amsterdam, 23 September 2010 Paediatric alcohol policlinic Reinier de Graaf Gasthuis Delft Dr. N. van der Lely, Paediatrician M.D.C. de Visser, Ped.

Nadere informatie

Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging

Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis geweest. Dit kan voor zowel u als voor uw kind een schokkende ervaring zijn.

Nadere informatie

Factsheet Alcohol intoxicaties NSCK 2007 tot en met 2012

Factsheet Alcohol intoxicaties NSCK 2007 tot en met 2012 710 Factsheet Alcohol intoxicaties NSCK 2007 tot en met 2012 Onderzoekers Drs. G Boeynaems, arts-assistent kindergeneeskunde Reiner de Graaf Gasthuis Delft Dr. N. van der Lely, kinderarts-opleider Reiner

Nadere informatie

Polikliniek voor Jeugd & Alcohol

Polikliniek voor Jeugd & Alcohol Polikliniek voor Jeugd & Alcohol Kind & Jeugd Locatie Hoorn/Enkhuizen Polikliniek voor Jeugd & Alcohol Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis geweest. Dit kan voor zowel u

Nadere informatie

Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers

Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers Ziekenhuis Gelderse Vallei Alcohol drinken is een onderdeel van het sociale leven geworden. De Nederlandse jongeren behoren tot de grootste drinkers van Europa.

Nadere informatie

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut Nee tegen alcohol (en drugs) schade Bert Vinken Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg Programma 19.30 uur 20.30 uur 20.45 uur 21.30 uur Presentatie Pauze vraag en antwoord Einde Drugs Definities

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie bij jongeren

Alcoholintoxicatie bij jongeren Alcoholintoxicatie bij jongeren Beter voor elkaar Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie ( comazuiper ) Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in

Nadere informatie

Tabel 1 - Overzicht aantal meldingen van alcohol gerelateerde opnames en aantal verwerkte rapportages

Tabel 1 - Overzicht aantal meldingen van alcohol gerelateerde opnames en aantal verwerkte rapportages Sinds 2007 worden in Nederland gegevens verzameld over jongeren met een alcoholintoxicatie (alcoholcoma). Wanneer een adolescent wordt opgenomen op de kinderafdeling vanwege een alcoholintoxicatie, wordt

Nadere informatie

FACTSHEET ALCOHOLINTOXICATIES 2007 TOT EN MET 2014

FACTSHEET ALCOHOLINTOXICATIES 2007 TOT EN MET 2014 Onder embargo tot maandag 16-02-2015 06:00 FACTSHEET ALCOHOLINTOXICATIES 2007 TOT EN MET 2014 1. Meldingen 2014 Kinderartsen in Nederland behandelden in 2014 in totaal 783 minderjarige jongeren als gevolg

Nadere informatie

Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders

Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2014 pavo 1077 Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging opgenomen in het ziekenhuis. Dit kan voor u en uw

Nadere informatie

Alcoholpoli voor jongeren

Alcoholpoli voor jongeren Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Alcoholpoli voor jongeren z 1 Het WZA heeft een speciale polikliniek voor jongeren tot achttien jaar die op de Spoedeisende Hulp

Nadere informatie

Factsheet alcoholintoxicaties 2007 tot en met 2013

Factsheet alcoholintoxicaties 2007 tot en met 2013 Factsheet alcoholintoxicaties 2007 tot en met 2013 Meldingen 2013 Kinderartsen meldden over 2013 in totaal 713 gevallen waarbij een minderjarige, met alcohol in het systeem, door een kinderarts in het

Nadere informatie

Vragenlijst alcoholgerelateerde ziekenhuisopnames

Vragenlijst alcoholgerelateerde ziekenhuisopnames NVK, Postbus 0059, 50 LB Utrecht Tel. + (0)0 8 06, e-mail: nsck@nvk.nl Vragenlijst alcoholgerelateerde ziekenhuisopnames Naar aanleiding van de signalering via het Nederlands Signaleringscentrum Kindergeneeskunde

Nadere informatie

ALCOHOLINTOXICATIES BIJ JONGEREN IN NEDERLAND

ALCOHOLINTOXICATIES BIJ JONGEREN IN NEDERLAND ALCOHOLINTOXICATIES BIJ JONGEREN IN NEDERLAND Een onderzoek bij kinderafdelingen in Nederlandse ziekenhuizen. Cijfers van 2007, 2008, 2009 en 2010 1 Colofon: Nico van der Lely (kinderarts, Reinier de Graaf

Nadere informatie

Lekker alcoholvrij Lezing Oudervereniging 30 juni 2016 Barlaeus Gymnasium

Lekker alcoholvrij Lezing Oudervereniging 30 juni 2016 Barlaeus Gymnasium Lekker alcoholvrij Lezing Oudervereniging 30 juni 2016 Barlaeus Gymnasium Mireille de Visser kinder- en jeugdpsycholoog Reinier de Graaf Gasthuis alcoholpolikliniek 9 jaar alcoholpoli 900 pa&ënten en hun

Nadere informatie

Alcoholgebruik? Tips en adviezen Voor ouders/verzorgers

Alcoholgebruik? Tips en adviezen Voor ouders/verzorgers Alcoholgebruik? Tips en adviezen Voor ouders/verzorgers Ziekenhuis Gelderse Vallei Alcohol drinken is een onderdeel van het sociale leven geworden. De Nederlandse jongeren behoren tot de grootste drinkers

Nadere informatie

Jeugd en alcohol. Oefeningen

Jeugd en alcohol. Oefeningen 2009-16 tekst 1 Delft, 16 april 2009 Jongeren drinken steeds meer alcohol. En ze drinken vaker. Ook zijn ze jonger als ze beginnen. Het is een groeiend probleem. Cijfers van 2008 337 jongeren kwamen in

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Polikliniek voor. Jeugd en Alcohol

PATIËNTEN INFORMATIE. Polikliniek voor. Jeugd en Alcohol PATIËNTEN INFORMATIE Polikliniek voor Jeugd en Alcohol 2 PATIËNTENINFORMATIE Opname in het ziekenhuis Door middel van deze folder informeert het Maasstad Ziekenhuis over de polikliniek Jeugd en Alcohol.

Nadere informatie

Factsheet alcoholintoxicaties 2007 tot en met 2017

Factsheet alcoholintoxicaties 2007 tot en met 2017 Factsheet alcoholintoxicaties 2007 tot en met 2017 Inleiding Sinds 2007 worden in Nederland gegevens verzameld over jongeren met een alcoholintoxicatie (ook wel alcoholcoma genoemd). Wanneer een adolescent

Nadere informatie

Preventie van Alcoholgebruik. Ina Koning

Preventie van Alcoholgebruik. Ina Koning Van wetenschap naar praktijk: Preventie van Alcoholgebruik Ina Koning Drinkt onze jeugd? Een impressie... i.koning@uu.nl We weten dat De feiten... Vroegtijdig drinken (Verdurmen et al., 2012): 13 jaar

Nadere informatie

Aantal kinderen met alcoholvergiftiging in 2011 opnieuw toegenomen.

Aantal kinderen met alcoholvergiftiging in 2011 opnieuw toegenomen. PERSBERICHT 25 april 2012 Aantal kinderen met alcoholvergiftiging in 2011 opnieuw toegenomen. Het aantal kinderen en jongeren met een acute alcoholvergiftiging is in 2011 opnieuw toegenomen. In het afgelopen

Nadere informatie

Dat doet mijn kind toch niet?!

Dat doet mijn kind toch niet?! Dat doet mijn kind toch niet?! Informatie over alcohol en drugs 17 maart 2016 marion.kooij@brijder.nl 088 3583 880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Brijder jeugd Preventie Voorlichting (in de

Nadere informatie

Guus Smit Moleculaire & Cellulaire Neurobiologie. Vrije Universiteit Amsterdam

Guus Smit Moleculaire & Cellulaire Neurobiologie. Vrije Universiteit Amsterdam Guus Smit Moleculaire & Cellulaire Neurobiologie Vrije Universiteit Amsterdam Hersenen op sterk water ONDERWEPEN: 1. Jonge drinkers 2. Hersenen 3. Wat te doen? Percentage 15-16 jarige jongeren dat! 10

Nadere informatie

ALCOHOLINTOXICATIES BIJ JONGEREN IN NEDERLAND

ALCOHOLINTOXICATIES BIJ JONGEREN IN NEDERLAND ALCOHOLINTOXICATIES BIJ JONGEREN IN NEDERLAND Een onderzoek bij kinderafdelingen in Nederlandse ziekenhuizen. Cijfers van 2007 t/m 2011 Colofon: Nico van der Lely (kinderarts, Reinier de Graaf Groep) E:

Nadere informatie

1 Alcoholvergiftigingen

1 Alcoholvergiftigingen Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol Ongevalscijfers Samenvatting In 2012 zijn naar schatting 5.300 personen behandeld op een Spoedeisende Hulp (SEH) afdeling van een ziekenhuis naar aanleiding

Nadere informatie

Alcohol en jongeren. Ziekenhuis Bernhoven 8 juli 12 juli Allert Vos. Gordon Slabbers. Internist. Kinderarts

Alcohol en jongeren. Ziekenhuis Bernhoven 8 juli 12 juli Allert Vos. Gordon Slabbers. Internist. Kinderarts Alcohol en jongeren Ziekenhuis Bernhoven 8 juli 12 juli Allert Vos Internist Gordon Slabbers Kinderarts 16-7-2010 1 De Jeugd deugt, maar met alcohol??? 2 Opbouw informatie-avond Een gewoon weekend in 2008

Nadere informatie

Alcohol FACT. Twee op de drie jongeren heeft weleens gedronken. Helft 4 e -klassers heeft recent gedronken SHEET. Gelderland-Zuid E-MOVO

Alcohol FACT. Twee op de drie jongeren heeft weleens gedronken. Helft 4 e -klassers heeft recent gedronken SHEET. Gelderland-Zuid E-MOVO Gelderland-Zuid E-MOVO 2015-2016 De resultaten in deze factsheet zijn afkomstig uit het 4 e E-MOVO jongerenonderzoek. In 2015 werd dit onderzoek uitgevoerd onder ruim 10.000 leerlingen in het voortgezet

Nadere informatie

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Gevolgen van alcoholgebruik

Gevolgen van alcoholgebruik Gevolgen van alcoholgebruik Katwijk 7 februari 2008 Programma Trends in alcohol gebruik Effecten en risico s Gevolgen (bij jongeren) Mogelijke oplossingen Conclusies 1 Algemene trends bij jongeren Steeds

Nadere informatie

Alcoholgebruik: omvang in de regio

Alcoholgebruik: omvang in de regio Alcoholgebruik: omvang in de regio Schadelijk alcoholgebruik in de regio Het alcoholgebruik(1) onder volwassenen (tot 65 jaar) in Zuid-Limburg is 85%. Van de ouderen (65+) geeft 75% aan alcohol te drinken.

Nadere informatie

Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar

Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar H.Valkenberg S. Nijman Uitgegeven door Stichting Consument en Veiligheid Postbus 75169 1070 AD Amsterdam juni 2011

Nadere informatie

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding Floris Munneke Anita van Stralen Programma Trends Invloeden op het kind Wat vindt u? Het gesprek met uw kind Verwijsmogelijkheden Wat roept het onderwerp

Nadere informatie

Trimbos-instituut Binge drinken bij jeugd. Prof dr. Rutger Engels. Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Trimbos-instituut Binge drinken bij jeugd. Prof dr. Rutger Engels. Improving Mental Health by Sharing Knowledge Trimbos-instituut 2015 Binge drinken bij jeugd Prof dr. Rutger Engels Improving Mental Health by Sharing Knowledge 1. Verandering in maatschappelijke normen over alcohol 2. Stijging in startleeftijd 3.

Nadere informatie

Is Nix18 echt Nix18?

Is Nix18 echt Nix18? Is Nix18 echt Nix18? Waarom bent u vanavond gekomen? Hoe gaan andere ouders hier mee om? Tips om je kind duidelijk te maken dat het niet gezond voor je is. Hoe wordt er op school mee omgegaan? Waarom laten

Nadere informatie

Project voorkom alcoholschade bij jongeren

Project voorkom alcoholschade bij jongeren Project voorkom alcoholschade bij jongeren Tussentijdse rapportage 2009 Delft, 25 mei 2010 Reinier de Graaf Groep Delft Dr. N. van der Lely, kinderarts Drs. M.D.C. de Visser, kinder- en jeugdpsycholoog

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

tot 24 jaar Monitor jongeren 12

tot 24 jaar Monitor jongeren 12 Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

FACTSHEET ALCOHOLINTOXICATIES

FACTSHEET ALCOHOLINTOXICATIES FACTSHEET ALCOHOLINTOXICATIES 2011-2012 REGIO ZAANSTREEK - WATERLAND 1 Colofon: Joris van Hoof (Universiteit Twente) E-mail: j.j.vanhoof@utwente.nl T: (053) 489 6131 Fieke Franken (Nederlands Instituut

Nadere informatie

rapport Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol

rapport Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol rapport Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol Disclaimer Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Aandacht voor alcohol

Aandacht voor alcohol Aandacht voor alcohol T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat

Nadere informatie

Inspiratie uit IJsland

Inspiratie uit IJsland Inspiratie uit IJsland Ninette van Hasselt & Jeroen de Greeff Allesisgezondheid 2018 330.000 inwoners Homogene bevolking Sterke civil society Scandinavische drinkcultuur IJSLAND Afname middelengebruik

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Ouders aan het woord. Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014. Utrecht.nl/volksgezondheid

Jongeren en alcohol. Ouders aan het woord. Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014. Utrecht.nl/volksgezondheid Jongeren en alcohol Ouders aan het woord Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014 Utrecht.nl/volksgezondheid 2 Inleiding Sinds 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor het in bezit hebben van alcohol

Nadere informatie

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R ROKEN EN ALCOHOLGEBRUIK Jeugd 2010 5 K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

PROJECT GLASHELDER Seizoen

PROJECT GLASHELDER Seizoen PROJECT GLASHELDER Seizoen 2017-2018 PROGRAMMA Opening Presentatie Alcohol en Sport Ondertekenen Glasheldercontracten 15-jarige jongen drinkt niet DOEL VAN HET PROJECT 15-jarige jongen drinkt drinkt veel,

Nadere informatie

Onderzoeksrapport. Hou vol! Geen alcohol. Een alcohol preventieprogramma gericht op basisschool leerlingen en hun moeders.

Onderzoeksrapport. Hou vol! Geen alcohol. Een alcohol preventieprogramma gericht op basisschool leerlingen en hun moeders. Onderzoeksrapport Hou vol! Geen alcohol Een alcohol preventieprogramma gericht op basisschool leerlingen en hun moeders. Suzanne Mares, MSc Dr. Anna Lichtwarck-Aschoff Prof. Dr. Rutger Engels Inleiding

Nadere informatie

19 mei 2015 Basisschool t Rendal en Dorpscooperatie Lierop Wij leren met jou Rolf Pelleboer, tot 1 januari 2015 kinderarts Catharina Ziekenhuis

19 mei 2015 Basisschool t Rendal en Dorpscooperatie Lierop Wij leren met jou Rolf Pelleboer, tot 1 januari 2015 kinderarts Catharina Ziekenhuis 19 mei 2015 Basisschool t Rendal en Dorpscooperatie Lierop Wij leren met jou Rolf Pelleboer, tot 1 januari 2015 kinderarts Catharina Ziekenhuis Eindhoven 1. Inleiding, waarom 18 jaar 2. Opvoedingstips

Nadere informatie

Pubers en verleidingen

Pubers en verleidingen Pubers en verleidingen Hadewig Bijsterveld Ouderavond 25 september 2018 Puberteit: een turbulente periode Pubers vinden het moeilijk om - belangrijke zaken eerst te doen - doelen te stellen - gevoelens

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar

Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar - Factsheet - Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar NIGZ, Project Alcohol Voorlichting en Preventie 3 juli 2003 Inleiding Het NIGZ voert elk jaar, als onderdeel van het Alcohol

Nadere informatie

ALCOHOLINTOXICATIES bij JONGEREN. Alcoholintoxicaties bij jongeren in Nederland

ALCOHOLINTOXICATIES bij JONGEREN. Alcoholintoxicaties bij jongeren in Nederland Alcoholintoxicaties bij jongeren in Nederland 1 Colofon: Wim van Dalen E-mail: wvandalen@stap.nl T: (030) 6565041 Joris J. van Hoof m.m.v. Matthijs de Rover E-mail: j.j.vanhoof@utwente.nl T: (053) 489

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie 1

Alcoholintoxicatie 1 Alcoholintoxicatie 1 Je hebt teveel alcohol gedronken en dit heeft dusdanige effecten op je lichaam gehad dat een opname in het ziekenhuis noodzakelijk was. Doordat je teveel gedronken hebt kan er van

Nadere informatie

Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar

Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar H. Valkenberg Uitgegeven door Stichting Consument en Veiligheid Postbus 75169 1070 AD Amsterdam maart 2012 Bij de

Nadere informatie

Alcohol en hersenontwikkeling bij jongeren. Nr. 2018/23, Den Haag, 17 december Samenvatting

Alcohol en hersenontwikkeling bij jongeren. Nr. 2018/23, Den Haag, 17 december Samenvatting Alcohol en hersenontwikkeling bij jongeren Nr. 2018/23, Den Haag, 17 december 2018 Samenvatting Alcohol en hersenontwikkeling bij jongeren pagina 2 van 5 Alcoholconsumptie brengt risico s met zich mee.

Nadere informatie

34 secondant #6 december 2010. Interview Alcoholgebruik onder jongeren

34 secondant #6 december 2010. Interview Alcoholgebruik onder jongeren 34 secondant #6 december 2010 Interview Alcoholgebruik onder jongeren gezamenlijk nee z hersenletsel én o secondant #6 december 2010 35 eggen voorkomt verlast Het alcoholgebruik onder jongeren is zorgwek

Nadere informatie

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk 16 september 2014 Pel van Hattum Programma 1. Middelen 2. Cijfers 3. Puberteit 4. Opvoeding 1. Middelen: Tabak Héél ongezond: de dodelijkste

Nadere informatie

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Volp (PvdA) over het stijgende aantal jonge comazuipers (2016Z05066).

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Volp (PvdA) over het stijgende aantal jonge comazuipers (2016Z05066). > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

Aloysius de Roosten school 2 februari 2015 Rolf Pelleboer, kinderarts Catharina Ziekenhuis Eindhoven

Aloysius de Roosten school 2 februari 2015 Rolf Pelleboer, kinderarts Catharina Ziekenhuis Eindhoven Aloysius de Roosten school 2 februari 2015 Rolf Pelleboer, kinderarts Catharina Ziekenhuis Eindhoven 1. Inleiding 2. Kennisquiz 3. Werking alcohol 4. Conclusies 5. Opvoedingstips Niet crack of heroïne,

Nadere informatie

Zal het verhogen van de leeftijdsgrens van alcohol wel het gewenste effect geven?

Zal het verhogen van de leeftijdsgrens van alcohol wel het gewenste effect geven? Praktische-opdracht door D. 2094 woorden 8 januari 2014 6.2 15 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Voor jongeren is (te veel) alcohol extra schadelijk. De overheid wil daarom drankgebruik onder

Nadere informatie

Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8

Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad en feiten over alcohol Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8 Thema

Nadere informatie

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Programma Enkele cijfers over roken, drinken en gamen Jongeren en alcohol Andere drugs Enkele tips t.a.v. opvoeding en genotmiddelen Vragen en afsluiting

Nadere informatie

Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar

Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar H. Valkenberg Uitgegeven door Stichting Consument en Veiligheid Postbus 75169 1070 AD Amsterdam maart 2013 Bij de

Nadere informatie

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Voordewind (CU) over een toename van het aantal comazuipers (2016Z05078).

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Voordewind (CU) over een toename van het aantal comazuipers (2016Z05078). > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Alcohol nuchter bekeken

Alcohol nuchter bekeken Alcohol nuchter bekeken Alcohol en kanker Vandaag zal kanker je misschien niet echt bezighouden. Het is wel een feit dat overdadig alcoholgebruik op termijn het risico op bepaalde soorten kanker verhoogt.

Nadere informatie

Help, mijn kind gaat uit!?

Help, mijn kind gaat uit!? Help, mijn kind gaat uit!? Uit met ouders Time Out 29-11-2017 Bas Zegers, kinderarts sociale pediatrie Mathijs de Croon, preventiewerker Novadic-Kentron 5-12-2017 2 Er zijn ouders die zich helemaal geen

Nadere informatie

Inhoud. GHB-effecten. GHB-effecten. GHB-effecten. GHB-effecten 21-3-2013. Intoxicatie en onthouding in het algemeen ziekenhuis.

Inhoud. GHB-effecten. GHB-effecten. GHB-effecten. GHB-effecten 21-3-2013. Intoxicatie en onthouding in het algemeen ziekenhuis. Inhoud Intoxicatie en onthouding in het algemeen ziekenhuis Dr. Martijn van Noorden Psychiater Leids Universitair Medisch Centrum GHB Monitor 2013 Practice-based richtlijn algemeen ziekenhuis GHB bindt

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 8 december 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 8 december 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Improving Mental Health by Sharing Knowledge Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Alcohol en opvoeding 15 Ouders rond 2008 onderschatten alcoholgebruik van hun kinderen

Nadere informatie

Tips voor Ouders van drinkende pubers

Tips voor Ouders van drinkende pubers Tips voor Ouders van drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: - Kies als ouders samen regels voor het gezin. - Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

stoppen zware drinkers minder vaak met het drinken van alcoholhoudende drank dan vrouwen met een lager alcoholgebruik.

stoppen zware drinkers minder vaak met het drinken van alcoholhoudende drank dan vrouwen met een lager alcoholgebruik. Samenvatting In Nederland gebruikt ongeveer 80% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd alcoholhoudende drank. Veel vrouwen staken het alcoholgebruik zodra ze zwanger zijn of eerder al, als ze zwanger

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Alcohol Informatie voor patiënten F0931-3415 september 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH

Nadere informatie

Preventie ongevallen bij jongeren. Hoe pak je dat aan?

Preventie ongevallen bij jongeren. Hoe pak je dat aan? Preventie ongevallen bij jongeren Hoe pak je dat aan? VeiligheidNL Nationaal expertisecentrum voor veiligheid en gedrag Doel: voorkómen van de meeste en meest ernstige letsels In opdracht van o.a. VWS,

Nadere informatie

Workshop Alcohol en adolescenten

Workshop Alcohol en adolescenten Workshop Alcohol en adolescenten Bossche samenscholingsdagen 25 en 26 november 2010 2 en 3 december 2010 Kinderartsen: Marianne Steenbergen en Annemieke van der Weij Huisartsen: Elseline Verheul, Suzanne

Nadere informatie

Dinsdag 14 december 2010

Dinsdag 14 december 2010 Uitnodiging Comazuipen bij jongeren? Overmatig alcoholgebruik bij ouderen? Herkennen van alcoholproblemen in de praktijk? In één dag op de hoogte van vroegsignalering van alcoholproblemen. Symposium Verzuipt

Nadere informatie

NAH bij kinderen en jongeren: plasticiteit en herstel Caroline van Heugten

NAH bij kinderen en jongeren: plasticiteit en herstel Caroline van Heugten NAH bij kinderen en jongeren: plasticiteit en herstel Caroline van Heugten Universiteit Maastricht c.vanheugten@np.unimaas.nl Inhoud presentatie Plasticiteit van het brein Hersenletsel Schade en herstel

Nadere informatie

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Samenwerking tussen algemeen ziekenhuis en GGZ Roxanne Izendooren Projectleider Vroegsignalering alcoholgebruik 23 april 2012 Opdracht: Vragenlijst

Nadere informatie

Programma. Middelen Alcohol en jongeren Fasen van gebruik Signaleren Lokale cijfers Plannen

Programma. Middelen Alcohol en jongeren Fasen van gebruik Signaleren Lokale cijfers Plannen Eelco de Gries & Nienke de Waard Afd. Voorlichting en Preventie Friesland Programma Middelen Alcohol en jongeren Fasen van gebruik Signaleren Lokale cijfers Plannen 1 Onderzoek Iedereen gebruikt drugs!

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (00) 67 1 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ALCOHOL SOORTEN DRANK DE WERKING VAN ALCOHOL 4 DE GEVOLGEN VOOR

Nadere informatie

Inleiding. Bron: Nationale Drugsmonitor Jaarbericht 2007. Uitgave van Trimbosinstituut

Inleiding. Bron: Nationale Drugsmonitor Jaarbericht 2007. Uitgave van Trimbosinstituut : Alcohol, roken en drugs Inleiding In onze maatschappij zijn het gebruik van alcohol en andere drugs heel gewoon geworden roken en het drinken van alcoholische dranken gebeurt op recepties, feestjes,

Nadere informatie

Medische Publieksacademie. Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant

Medische Publieksacademie. Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant 1 2 oktober 2018 Welkom! #mclmpa Peptalk met pubers Brita de Jong-van Kempen, kinderarts Jan Hofsteenge, klinisch psycholoog Goos

Nadere informatie

Waargebeurd verhaal! Opdracht: Overdenk de onderstaande zinnen, lees het waargebeurde verhaal en beantwoord de vragen.

Waargebeurd verhaal! Opdracht: Overdenk de onderstaande zinnen, lees het waargebeurde verhaal en beantwoord de vragen. Waargebeurd verhaal! Opdracht: Overdenk de onderstaande zinnen, lees het waargebeurde verhaal en beantwoord de vragen. Overdenking: Ø Jongeren krijgen tijdens en na alcoholgebruik problemen met geheugen,

Nadere informatie

ALCOHOL & GEZONDHEID. De wetenschap. Dr. ir. Trudy Voortman

ALCOHOL & GEZONDHEID. De wetenschap. Dr. ir. Trudy Voortman ALCOHOL & GEZONDHEID De wetenschap Dr. ir. Trudy Voortman trudy.voortman@erasmusmc.nl Over deze lezing Alcoholgebruik in Nederland en in deze zaal Alcohol en gezondheid Overmatig alcoholgebruik Matig alcoholgebruik

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie