Zal het verhogen van de leeftijdsgrens van alcohol wel het gewenste effect geven?

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door D woorden 8 januari keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Voor jongeren is (te veel) alcohol extra schadelijk. De overheid wil daarom drankgebruik onder jongeren terugdringen. Via campagnes en voorlichting wijst de overheid jongeren en hun ouders op de risico s van alcohol. Het kabinet wil drinkende jongeren strenger aanpakken. Sinds 1 januari 2013 geldt daarom een nieuwe Drank- en Horecawet. Vanaf die datum zijn jongeren onder de 16 jaar strafbaar als ze alcohol in bezit hebben. Het kabinet- Rutte-Asscher gaat het beleid van het vorige kabinet voortzetten. Het kabinet wil dat alcohol alleen nog verkocht wordt aan jongeren van 18 jaar en ouder. De Tweede Kamer heeft op 5 maart 2013 ingestemd met het voorstel. De Eerste Kamer moet het voorstel nog goedkeuren. In dit werkstuk ga ik antwoord geven op de vraag: Zal het verhogen van de leeftijdsgrens van alcohol wel het gewenste effect geven? Hier ga ik antwoord op geven met behulp van de volgende deelvragen: Wat is het effect van teveel alcohol op jongeren onder de 18 jaar? Wat wil het kabinet precies bereiken met het ophogen van de leeftijdsgrens? Hoe komen jongeren nu aan alcohol en hoe zullen ze hier in de toekomst aan komen? Argumenten voor de verhoging van de leeftijdsgrens Argumenten tegen de verhoging van de leeftijdsgrens Hoe denken de jongeren zelf over het verhogen van de leeftijdsgrens? Wat is het effect van teveel alcohol op jongeren onder de 18 jaar? De hersenen zijn tot ongeveer het 20e levensjaar het meest in ontwikkeling. Alcohol verstoort deze ontwikkeling en kan een zeer negatief effect hebben. De hersenen kunnen zich niet optimaal ontwikkelen en het kan zelfs leiden tot veranderingen in iemands persoonlijkheid. Algemeen effect op moment van drinken 1-3 glazen (0-0,5 promille) Smaak en gezichtsvermogen gaan licht achteruit. 4-6 glazen (0,5-1,5 promille) Zelfoverschatting en gezichtsvermogen neemt verder af. 7-9 glazen (1,5-3,0 promille) glazen glazen glazen Effecten worden versterkt, dronkenschap, stemmingswisselingen en vertraagde reactietijd glazen (3,0-4,0 promille) Lavenloosheid, niet meer aanspreekbaar Meer dan 20 glazen (4,0 promille of meer) Risico op alcoholcoma, en vergiftiging Pagina 1 van 5

2 Hersenen Alcohol heeft een versterkende werking op het afbreken van onnodige hersencellen. Het risico is dat door de alcohol er meer hersencellen worden afgebroken dan eigenlijk de bedoeling is. Het gevolg is dat de prefrontale cortex zich niet helemaal kan ontwikkelen. De prefrontale cortex is een gebied in de hersenen, dat ligt het voorste gedeelte van de voorste HYPERLINK " (frontale kwabben), en zorgt voor de emotionele functies zoals: beslissingen nemen, plannen, sociaal gedrag, en impulsbeheersing. Ook het geheugen en het lerend vermogen kunnen minder goed gaan werken, hierdoor kan het dat je meer moeite hebt op school dan de rest. Een ander gevolg is, dat je een groeiachterstand kunt krijgen. Verslaving Wanneer je al jong begint met drinken van alcohol, heb je later een grotere kans op een alcohol verslaving. Door het drinken van veel alcohol bestaat de kans om een blijvende geheugenstoornis op te lopen, dit heet het syndroom van Korsakov. Jongeren die al vroeg beginnen met veel en regelmatig drinken hebben 4 keer zoveel kans om het symdroom van Korsakov te krijgen. Omdat meisjes sneller ontwikkelen, ontwikkelen hun hersenen ook sneller als die van jongens. Hierdoor zijn meisjes nog gevoeliger voor (te veel) alcohol en kan het dus meer schade veroorzaken in vergelijking met jongens. Zie tabel 1. Verhouding van Mannen Vrouwen Alcoholverslaafde 1 3,5 Korsakov patiënten 1 1,7 Tabel 1 Wat wil het kabinet precies bereiken met het ophogen van de leeftijdsgrens? Het wetsvoorstel is ingediend door ChristenUnie, PvdA, CDA en SGP en wordt gesteund door VVD, SP, GroenLinks en Partij voor de Dieren. Alleen de PVV en D66 zijn tegen. En in het regeerakkoord staat ook dat de leeftijd omhoog moet. Het idee is dat het voor jongeren onder de 18 jaar moeilijker word om alcohol te kopen en de jongeren dus ook minder alcohol zullen drinken. Comazuipen De partijen willen het comazuipen onder de jongeren bestrijden. Het aantal comazuipers is verdubbeld binnen 5 jaar en staat nu op zo n 762 comazuipers in een jaar. Meer dan de helft hiervan zijn tussen de 14 en 17 jaar (zie verdeling grafiek 1, % comazuipers onder 18 jaar). Comazuipen heeft dan ook een nog veel ernstiger effect op de hersenen dan gewoon eens een glaasje drinken in de vakantie of op een verjaardag. Wanneer de hersenen niet gestoord worden door overmatig alcoholgebruik zullen ze zich beter ontwikkelen en zullen meer jongeren een hoger diploma kunnen behalen. Zinloos geweld Het aantal gevallen van Zinloos geweld is de laatste jaren sterk toegenomen. Dit komt mede doordat jongeren op Pagina 2 van 5

3 jongere leeftijd uitgaan en in aanraking komen met alcohol (en drugs). Hierdoor neemt deze vorm van zinloos geweld toe. Omdat jongeren vaak de gevolgen van overmatig alcohol niet inzien is de kans dat ze een glaasje teveel drinken groter als bij een volwassene en dus is de kans op zinloos geweld ook groter. Ook dit wil het kabinet tegen gaan. Minder verslaafde jongeren Alcoholverslaving is een van de meest voorkomende vormen van verslaving. Het komt voor in iedere bevolkingsgroep, bij zowel jongeren als ouderen, bij mannen en vrouwen. Een borrel drinken gebeurt vaak al op jonge leeftijd en is sociaal geaccepteerd. Daarom wordt de kans op alcoholverslaving ernstig onderschat door ouders of verzorgers van een minderjarig kind of jongere. Jongeren drinken vaak veel alcohol in één keer. Op 15-jarige leeftijd drinkt 60% van de jongeren maandelijks. Meer dan 2 op de 3 drinkende jongeren van 15 jaar drinkt minstens eenmaal per week 5 of meer glazen alcohol. Wanneer de alcoholgrens naar 18 gaat, is het probleem bij de volwassenen nog niet opgelost, maar de kans dat jongeren onder de 18 verslaaft raken een heel stuk kleiner. Het is al moeilijker om aan alcohol te kunnen komen, dus laat staan aan zo n grote hoeveelheden dat je er op den duur verslaafd aan kunt raken. Boetes drinken onder 16 jaar Vanaf 1 januari 2013 is het strafbaar om in het openbaar alcohol bij je te hebben als je jonger bent dan 16 jaar in de toekomst gaat waarschijnlijk deze leeftijdsgrens ook naar 18 jaar. Het kopen van alcohol word al moeilijker, maar door deze wet word ook het consumeren van alcohol bestraft. Hoe komen jongeren nu aan alcohol en hoe zullen ze hier in de toekomst aan komen? Iedere vier jaar doet het Trimbos-instituut onderzoek naar het drink- en koopgedrag van jongeren. Het aantal jongeren dat ooit alcohol heeft gedronken is in 2011 gedaald. Bij 12-jarigen is de daling het grootst. In 2007 hadden nog 55,7% van de 12-jarigen ooit alcohol gedronken, in 2011 is dat 25,4%. Van de vijftienjarigen in 2011 had 83% ooit alcohol gebruikt en dat was iets lager dan in 2007 (89%). Hoe jongeren nu aan drank komen In grafiek 2 is te zien hoe jongeren nu aan drank komen. Hier is te zien dat het dus niet onmogelijk is om drank te kunnen kopen of krijgen onder de leeftijdsgrens van 16 jaar. Uit de cijfers kun je opmaken dat er dus niet altijd naar een legitimatie gevraagd word, gemiddeld kan dus zo n 15% van de jongeren onder de 16 jaar zonder het laten zien van hun legitimatie alcohol kopen in supermarkten of andere zaken waar alcoholische dranken verkocht worden. Hoe jongeren in de toekomst aan alcohol zullen komen Ik denk dat jongeren tussen de 12 en 16 jaar nog steeds wel alcohol zullen krijgen van hun familie of vrienden (al zal dit een stuk minderen), maar dat het percentage dat alcohol zelf koopt een stuk lager word, aangezien een legitimatie vragen als verkoper wettelijk verplicht is. Toch zie je in grafiek 2 dat het niet onmogelijk is om zonder legitimatie alcohol te kunnen kopen. Maar nu de leeftijdsgrens naar 18 verhoogd is zal het een stuk moeilijker worden, omdat iemand jongeren onder de 16 bijna nooit geschat zal worden als 18 jaar of ouder. Pagina 3 van 5

4 Argumenten voor de verhoging van de leeftijdsgrens Er word gezegd dat verkeersongelukken af zullen nemen. Agressie in het uitgaansleven zal afnemen: Zinloos komt in veel gevallen door drankmisbruik. Als de leeftijdsgrens voor zwakalcoholhoudend drank ook 18 wordt, dan is het handhaven van de leeftijdsgrens 18 ook makkelijker. Alcohol is een verslavend middel waarover men pas op latere leeftijd zou moeten besluiten of men het risico neemt of niet. Daarbij is alcohol op een latere leeftijd enigszins minder verslavend dan op zeer jonge leeftijd. De gezondheidsschade wordt beperkt: De drank tast je hersenen aan, je hebt eerder en meer kans op geheugenverlies, en andere hersenziektes bijvoorbeeld schizofrenie en angsten. Ook vertraagd alcohol de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling bij jongeren. Of dit ook zal gebeuren is natuurlijk nog niet bekend, maar ook aan deze argumenten kan getwijfeld worden: De verkeersongelukken zullen misschien afnemen, maar de verkeersongelukken kunnen ook juist erger worden. De meeste 18- jarige hebben een autorijbewijs en zullen dus ook grotere ongelukken veroorzaken dan wanneer ze 16 zijn. Zinloos geweld wordt voor het grootste deel gepleegd door 18-jarige en ouder. Dus of de alcoholgrens nu 16 of 18 is, het zinloos geweld zal naar verwachting dus niet veel afnemen. In veel disco's en uitgaansgelegenheden voor jongeren wordt drank geschonken. Mochten jongeren onder de 18 ergens niet meer komen, omdat er drank geschonken wordt dan bestaat er een grote kans dat gaan ze op straat hangen. Als jongeren ziek worden en daardoor gaan spijbelen zullen ze in de toekomst minder gaan drinken. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat als jongeren een keer ziek zijn geweest door drank dit een grote motiverende factor is om minder te gaan drinken. Opvoedkundig gezien zou het goed zijn als jongeren tijd krijgen om dingen uit te proberen. Juist op de leeftijd 16 tot 18 is het belangrijk om de vrijheid te krijgen en dingen uit te proberen, ook al is het met mate. Argumenten tegen de verhoging van de leeftijdsgrens Indrinken en stiekem drinken kunnen toenemen. Het toezicht op alcoholgebruik neemt dan af. Het rijk krijgt minder belastinggeld binnen omdat de verkoop van alcohol achteruit gaat. Horeca verliest klanten en alcoholbranche verliest werkgelegenheid. Er zullen net als in Amerika nu van die houseparty s komen die totaal uit de hand zullen lopen. Houseparty s zijn feestjes waar meestal jongeren onder de 21 gaan zuipen. Veel jongeren komen toch wel aan alcohol door bijv. een oudere zus of broer of oudere vrienden. Of de leeftijdsgrens nu 16 of 18 jaar is, ze drinken toch wel. De leeftijdsgrens voor blowen is ook 18 maar er zijn genoeg jongeren onder de 18 die wel is blowen. Het probleem wordt verschoven. In Amerika, waar de alcoholgrens zelfs 21 is, komen jongeren nog steeds gemakkelijk aan alcohol. Veel verstrekkers houden zich niet aan de vereiste leeftijdsgrens en vragen niet naar legitimatiebewijzen. Een klein gedeelte van de jongeren probeert daarnaast ook alcohol te kopen met valse ID's. Ook wordt er veel alcohol gekocht via internet en aan huis bezorgd. Jongeren worden dus meer crimineel omdat ze illegale dingen doen. Hoe denken de jongeren zelf over het verhogen van de leeftijdsgrens? Ik ben aan de volgende informatie gekomen door een enquête te houden. Argumenten die vaak genoemd worden voor de verhoging: Kinderen drinken te veel Veel drinken op jonge leeftijd is slecht voor de hersenen Er zijn te veel comazuipers Argumenten die vaak genoemd worden tegen de verhoging: Wanneer je iemand die nu al 16 is verbied om alcohol te drinken volgend jaar gaan ze zich hier toch niet aan houden, dus heeft het niet veel zin voor hen Iedereen moet zelf kunnen beslissen of ze zich bloot willen stellen aan de gevaren van alcohol en met 16 jaar zijn ze oud genoeg om hier zelf over te beslissen Het word dan waarschijnlijk nog meer stiekem gedaan, ze komen toch wel aan alcohol Het percentage per geslachtsgroep wat voor/tegen is uitgewerkt in grafiek 3 en 4. Grafiek 3 stellen de meisjes voor en grafiek 4 stellen de jongens voor. Pagina 4 van 5

5 Conclusie Ik denk dat de verhoging van de leeftijdsgrens niet veel extra effect zal hebben op de jongeren van nu, omdat ze er al aan gewend zijn om te drinken. Ook jongeren die nog geen 16 zijn, zijn wel al gewend aan de leeftijdsgrens van 16 jaar en hun ouders ook, waardoor ze zich niet zo veel zullen aantrekken van de verhoging. De argumenten voor de verhoging van de leeftijdsgrens zijn ook niet zo heel sterk (zie twijfels argumenten voor). Van de jongeren die nog geen 18 zijn op 1 januari 2014 geeft ook de grote meerderheid aan dat ze tegen de leeftijdsverhoging zijn en een groot deel van hen zal zich dan ook niet aan deze wet gaan houden. Op lange termijn denk ik dat de verhoging misschien wel zin zal hebben, omdat de jongeren dan niet meer beter weten dan dat de leeftijdsgrens 18 jaar is en dus ook pas later thuis zullen beginnen met eens een glaasje uitproberen, waardoor het echte zuipen over het algemeen uitgesteld zal worden tot een jaar of 17/18. Eindconclusie De wet zal voor deze generatie jongeren niet veel veranderen, maar voor de volgende generatie jongeren waarschijnlijk wel (in positieve zin). Pagina 5 van 5