SOCIAAL-ECONOMISCHE VERKENNING ROERMOND 2009

Transcriptie

1 SOCIAAL-ECONOMISCHE VERKENNING ROERMOND 2009

2 SOCIAAL-ECONOMISCHE VERKENNING ROERMOND 2009 Maastricht, 10 juni 2009 Drs. H.M.F.G.M. Faun J.W.M. Gardeniers MSc. Drs. J.C.G. Hensgens E,til Postbus BA Maastricht T F E info@etil.nl I E,til maakt deel uit van Maastricht University Holding bv

3 INHOUDSOPGAVE Pagina CONCLUSIES 3 1 INLEIDING 6 2 BEVOLKING EN ARBEIDSMARKT Inleiding Bevolking Beroepsbevolking Werkgelegenheid en werkloosheid Uitkeringen Gesubsidieerde arbeid Besteedbaar inkomen 13 3 ECONOMISCHE STRUCTUUR Inleiding Werkgelegenheidsstructuur Bedrijvendemografie Opgevoerde en afgevoerde vestigingen Bestaande vestigingen Toerisme en recreatie Pendelstromen 20 4 STEDELIJKE ONTWIKKELING Inleiding Werklocaties Bedrijfsonroerendgoed Detailhandel Woningmarkt 24 LIJST VAN BIJLAGEN Bijlage 1a Administratieve indeling in wijken en buurten 27 Bijlage 1b Oppervlaktegegevens wijken en buurten 28 Bijlage 2a Burgerlijke staat bevolking gemeente Roermond, Bijlage 2b Aantal inwoners naar wijk en buurt, Bijlage 2c Particuliere huishoudens en niet-westerse allochtonen naar wijk en buurt, Bijlage 3 Werkloosheidsontwikkeling, (NWW-jaargemiddelde) 32 Bijlage 4a Besteedbaar inkomen per persoon per wijk en buurt, Bijlage 4b Inkomensontvangers per wijk en buurt, Bijlage 5 Indeling economische sectoren volgens de Standaard Bedrijfsindeling (SBI 1993) 35 Bijlage 6a Vestigingen- en werkgelegenheidsstructuur en ontwikkeling, Bijlage 6b Werkgelegenheidsstructuur en ontwikkeling, Bijlage 6c Vestigingen- en werkgelegenheidsstructuur per wijk en buurt, Bijlage 6d Vestigingen- en werkgelegenheidsontwikkeling per wijk en buurt, Bijlage 6e Vestigingen- en werkgelegenheidsontwikkeling per vestigingsmilieu, Bijlage 6f Vestigingen en werkgelegenheid naar werklocaties, Bijlage 7 Bedrijvendynamiek, Bijlage 8 Vestigingen- en werkgelegenheidsontwikkeling toeristisch-recreatieve sector, Bijlage 9 Pendelmatrix Roermond-Swalmen, Bijlage 10 Aanbodontwikkeling bedrijfsonroerendgoed, Bijlage 11 Referentieset branche-indeling detailhandel 46 Bijlage 12a Winkelaanbod naar wijk, Bijlage 12b Winkelaanbod Roermond Centrum, Bijlage 13 Woningbestand naar wijk en buurt, ontwikkeling Sociaal-economische Verkenning Roermond

4 Pagina LIJST VAN STATEN Staat 2.1 Bevolkingsontwikkeling, Staat 2.2 (Potentiële) beroepsbevolking en participatie naar geslacht, Staat 2.3 Ontwikkeling uitkeringen, Staat 2.4 Gesubsidieerde arbeid, Staat 2.5 Gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner, Staat 3.1 Vestigings- en werkgelegenheidsstructuur naar vestigingsmilieus, Staat 3.2 Aantal kamers, bedden en overnachtingen, Staat 3.3 Vestigings- en werkgelegenheidsstructuur toeristische sector, Staat 3.4 Verkoopoppervlakte horeca- en cateringbedrijven (m 2 ), Staat 4.1 Openbare werklocaties, 1 januari Staat 4.2 Uitgifte openbare werklocaties in ha (netto), Staat 4.3 Marktontwikkeling bedrijfsonroerendgoed, Staat 4.4 Detailhandelsstructuur, Staat 4.5 Woningvoorraad naar woningtype LIJST VAN FIGUREN Figuur 2.1 Bevolkingsstructuur, januari Figuur 2.2 Aantal inwoners naar wijken, januari Figuur 2.3 Werkloosheidsontwikkeling: werkloosheidspercentage, (jaargemiddelde) 10 Figuur 2.4 Werkloosheidsduur, Figuur 2.5 Werkloosheidsduur, januari Figuur 2.6 Samenstelling werklozenbestand naar leeftijd, januari Figuur 2.7 Inkomensontwikkeling in de wijken (in euro), Figuur 3.1 Werkgelegenheid naar sector, Figuur 3.2 Top 10 grootste werkgevers naar aantal arbeidsplaatsen, Figuur 3.3 Werkgelegenheidsontwikkeling binnen de gemeente Roermond, Figuur 3.4 Bedrijvendemografie, Figuur 3.5 Pendel (peildatum 1 april 2005) 20 Figuur 4.1 Aanbodontwikkeling, (objecten) 22 Figuur 4.2 Aanbodontwikkeling, (m 2 ) 23 Figuur 4.3 Woningvoorraadontwikkeling, Sociaal-economische Verkenning Roermond

5 CONCLUSIES Bevolking en arbeidsmarkt Bevolking Net als in 2007 nam de bevolking van de gemeente Roermond in 2008 licht toe (0,37%) Het geboorteoverschot is al drie jaar achtereen gelijk (0,08%). Tevens kende de gemeente Roermond in 2008 een positief migratiesaldo (0,19%). In 2008 was er sprake van een bevolkingstoename in vier wijken en een bevolkingsafname eveneens in vier wijken. De wijken waarin de bevolking in 2008 toenam, waren Herten, Roermond-Zuid, Roermond-Oost en Roermond-Centrum. In de wijk Maasniel bleef de bevolking gelijk. Er is sprake van een relatief jonge leeftijdsopbouw. Met name de groep jarigen en de leeftijdsgroep 0-4-jarigen is relatief oververtegenwoordigd. Sinds 2006 heeft Roermond meer ongehuwde dan gehuwde burgers. Beroepsbevolking Niet alleen de beroepsbevolking, maar ook de potentiële beroepsbevolking is de afgelopen vijf jaar per saldo iets toegenomen in Roermond. Hierin wijkt Roermond af van het regionaal en provinciaal beeld. De arbeidsparticipatie is de afgelopen vijf jaar in Roermond toegenomen tot 68,9%. Hiermee ligt de arbeidsparticipatie in Roermond in 2009 boven het regionaal en provinciaal gemiddelde, maar net onder het Nederlands gemiddelde van 70,3%. De toename van de arbeidsparticipatie is voornamelijk te danken aan de toegenomen participatiegraad onder vrouwen. De participatiegraad onder mannen is de afgelopen vijf jaar in Roermond gestegen evenals landelijk, terwijl deze op regionaal en provinciaal niveau juist afnam. Werkgelegenheid, werkloosheid en uitkeringen Op 1 april 2008 waren er circa personen werkzaam in de gemeente Roermond. Daarmee nam de werkgelegenheid evenals in 2007 toe. Tot en met 2004 nam deze nog af en de daaropvolgende jaren bleef deze ongeveer gelijk. De werkloosheid in Roermond is in 2008 verder afgenomen (-15,5%), daarmee deed Roermond het beter dan Limburg als geheel. Het werkloosheidspercentage in Roermond bleef met 9,1% wel boven het regionaal en provinciaal gemiddelde. Evenals in (Midden-)Limburg, nam in Roermond het totaal aantal uitkeringsgerechtigden in 2008 verder af. Door de relatief vele WW- en WWB-uitkeringen lag het aandeel uitkeringsgerechtigden hoger dan het provinciaal en regionaal gemiddelde. Gesubsidieerde arbeid Het aantal gesubsidieerde banen nam in 2008 toe met 4,8%. Deze toename is toe te schrijven aan de stijging van de WWB/UGA-regeling met 17,8%. In totaal waren er op 1 januari personen in gesubsidieerde arbeidsplaatsen. Besteedbaar inkomen In 2006 was het gemiddeld besteedbaar inkomen per persoon in Roermond met lager dan zowel het provinciaal ( ) als het landelijk gemiddelde ( ). In de periode steeg het besteedbaar inkomen in Roermond met 3,3%. Deze stijging was gelijk aan de provinciale trend, maar lag aanzienlijk lager dan de landelijke stijging van 4,7%. Sociaal-economische Verkenning Roermond

6 Economische structuur Werkgelegenheidsstructuur De werkgelegenheid in Roermond is in de periode met ruim 810 arbeidsplaatsen toegenomen. Dit is een toename van 2,5%. De absoluut grootste toenames waren er in de sectoren handel en reparatie (+443) en onderwijs (+179). Bij de tien grootste vestigingen nam de werkgelegenheid in dezelfde periode met 2,9% toe. Bedrijvendemografie Tussen april 2007 en 2008 was er sprake van een positief saldo van het aantal oprichtingen en opheffingen met een stijging van 16%. Daarnaast was er ook een positief saldo van het aantal nieuwvestigers en vertrekkers met een stijging van 1,3%. Daarmee groeide het aantal vestigingen in gemeente Roermond met 17,3% en dit had een positief effect op de werkgelegenheid (4,7%). Het percentage vestigingen met een werkgelegenheidstoename (11,5%) was aanzienlijk groter dan het percentage vestigingen met een werkgelegenheidsafname (-8,6%). Per saldo nam de werkgelegenheid bij bestaande bedrijven in de periode april toe met 2,8%. In 2008 is de werkgelegenheid het meest gegroeid op de stedelijke-dienstenterreinen. Toerisme en recreatie In de periode april nam zowel het aantal vestigingen (3,3%) als de werkgelegenheid (130 arbeidsplaatsen, goed voor 7,3%) in de toeristisch-recreatieve sector toe. De werkgelegenheidsgroei was daarmee in deze sector groter dan de gemiddelde werkgelegenheidsgroei in Roermond. Het totaal aantal overnachtingen in Roermond nam in 2008 toe (6,3%). Het aantal overnachtingen op het water nam met 8,2% toe en het aantal overnachtingen op het land nam met 5,6% toe. Evenals in 2007 nam de verkoopoppervlakte van horeca- en cateringbedrijven in 2008 toe (0,2%). Het aantal kamers in Roermond nam in 2008 af met 1,5%, terwijl het aantal bedden toenam met 0,2%. Pendel Roermond heeft relatief veel arbeidsplaatsen; de verhouding tussen arbeidsplaatsen en werkenden bedroeg op 1 april %. Roermond neemt daarmee de derde plaats in na Maastricht (138%) en Heerlen (135%). Roermond exclusief Swalmen had relatief het hoogste aantal arbeidsplaatsen (149%). Roermond heeft ook een groot positief pendelsaldo (7.415), doordat de inkomende pendel (16.675) aanzienlijk groter is dan de uitgaande pendel (9.260). De meeste inkomende pendelaars wonen in Midden-Limburg (59%). De uitgaande pendelaars werken vooral in Midden-Limburg (29%) en Noord-Limburg (27%). Daarnaast werken er bijna evenveel uitgaande pendelaars in Noord-Brabant (16%) als in Zuid-Limburg (16%). 1 Peildatum 1 april. Sociaal-economische Verkenning Roermond

7 Stedelijke ontwikkeling Werklocaties In 2008 is er in Roermond 1,4 ha uitgegeven. Dit is veel minder dan in 2007 toen werd 25,4 ha uitgegeven. Per 1 januari 2009 bedroeg de beschikbare voorraad 49,7 ha. Hiervan is 64,3% terstond uitgeefbaar. Bedrijfsonroerendgoed Mede dankzij een opname van m 2 bedrijfsruimte (25 objecten) nam het aanbod aan bedrijfsruimte in 2008 af met m 2 tot m 2 op 1 januari 2009 (-5,0%). Ondanks een opname van m 2 kantoorruimte (29 objecten) nam het aanbod aan kantoorruimte in 2008 toe met m 2 tot m 2 op 1 januari 2009 (+10,3%). Ondanks een opname van m 2 winkelruimte (47 objecten) nam het aanbod aan winkelruimte in 2008 toe met m 2 tot m 2 op 1 januari 2009 (+77,4%). 62% van de winkelruimte, 58% van de bedrijfsruimte en 80% van de kantoorruimte in gemeente Roermond wordt sinds 2008 aangeboden. De verhouding tussen opname en aanbod ligt bij de bedrijfsruimte op 39%, bij de kantoorruimte op 47% en bij winkelruimte op 832%. In Limburg was dit gemiddeld respectievelijk 67%, 41% en 99%. De gemiddelde huurprijs van bedrijfs-, kantoor- en winkelruimte bedroeg op 1 januari 2009 respectievelijk 57, 123 en 113 per m 2 per jaar. Detailhandel In de periode nam het aantal vestigingen toe met 2,2% en de winkelvloeroppervlakte met 16,9%. Woningmarkt De totale woningvoorraad in de gemeente Roermond nam in 2008 toe met 207 woningen (0,83%). Dit is aanzienlijk minder dan in 2007 (1,3%). Het aantal toevoegingen nam in 2008 sterk af (328 woningen), terwijl het aantal onttrekkingen juist sterk toenam (121 woningen). De nieuwbouw (315 woningen) bestond voor ruim driekwart uit koopwoningen (76%) en voor bijna tweederde uit eengezinswoningen (64%). Bij de koopwoningen lag de nadruk bij de nieuwbouw op de duurste prijscategorie (51%) en bij de huurwoningen op de laagste prijscategorie (93%). Er werden in nultredenwoningen toegevoegd aan de woningvoorraad (42%), waarbij het deels om zorgwoningen ging (48). Er waren in 2008 ongeveer 550 kooptransacties. De gemiddelde koopsom van deze woningen bedroeg bijna Peildatum 1 april. Sociaal-economische Verkenning Roermond

8 1 INLEIDING Het formuleren van sociaal en ruimtelijk-economisch beleid is een complexe aangelegenheid. Burgemeester en Wethouders en de Raad zullen goede afwegingen moeten maken om tot een geaccepteerd en uitvoerbaar beleid te komen. Om deze afwegingen te kunnen maken en om te bewerkstelligen dat beleid gedragen wordt, dient een basis aanwezig te zijn. Voor het leggen van die basis heeft de gemeente Roermond in 2001 aan Etil de opdracht verstrekt om sociaal- en ruimtelijk-economische kerncijfers over de gemeente Roermond te verzamelen en te monitoren. De eerste rapportage is in 2001 verschenen. De voorliggende rapportage is alweer de negende uitgave: Sociaal-economische Verkenning Roermond In de voorliggende rapportage wordt op basis van diverse thema s een beeld geschetst van de sociaal- en ruimtelijk-economische structuur van de gemeente Roermond. De meest recente momentopname van de Roermondse gegevens in deze rapportage heeft betrekking op de structuur per 1 januari Indien dit niet mogelijk is, wordt dit aangegeven. Omdat sommige gegevens over het voorgaande jaar een voorlopig karakter hebben, kunnen zij in de loop van het jaar met terugwerkende kracht gecorrigeerd worden 3. Derhalve moet Etil achteraf in een beperkt aantal gevallen kleine correcties doorvoeren. Het betreft te allen tijde dusdanig marginale aanpassingen dat ze geen enkele invloed hebben op de conclusies die getrokken zijn. Desondanks zijn de resultaten en conclusies in de voorliggende Sociaal Economische Verkenning Roermond niet zondermeer vergelijkbaar met die in de edities van voor Vanwege de samenvoeging van de gemeenten Roermond en Swalmen op 1 januari 2007 heeft Etil namelijk, voor zover mogelijk, de gegevens van de gemeenten Swalmen en Roermond voor de voorafgaande jaren samengevoegd. Na deze inleiding wordt in hoofdstuk 2 de ontwikkeling van de bevolking en arbeidsmarkt beschreven. Vanuit het aantal inwoners en de bijbehorende beroepsbevolking wordt de lijn achtereenvolgens doorgetrokken naar werkgelegenheid, werkloosheid, uitkeringen, gesubsidieerde arbeid en besteedbaar inkomen. In hoofdstuk 3 wordt nader ingegaan op de economische structuur van de gemeente Roermond. Achtereenvolgens wordt ingezoomd op de werkgelegenheidsstructuur, de bedrijvendemografie, toerisme en recreatie en pendelstromen. Hoofdstuk 4 focust op de stedelijke ontwikkeling van de gemeente Roermond. Daarbij wordt ingegaan op werklocaties, bedrijfsonroerendgoed, detailhandel en woningvoorraad. 3 In de voorliggende rapportage wordt aangegeven als de gegevens een voorlopig karakter hebben. Sociaal-economische Verkenning Roermond

9 2 BEVOLKING EN ARBEIDSMARKT 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de bevolkings- en arbeidsmarktsituatie van de gemeente Roermond. Vanuit het aantal inwoners en de bijbehorende beroepsbevolking wordt de lijn achtereenvolgens doorgetrokken naar werkgelegenheid, werkloosheid, uitkeringen, gesubsidieerde arbeid en besteedbaar inkomen. 2.2 Bevolking 4 In 2008 was er in de gemeente Roermond sprake van een kleine toename van de bevolking met 0,37% (staat 2.1). Dit is nagenoeg gelijk aan de toename in De bevolkingsgroei is vooral te danken aan het positieve migratiesaldo. Het geboorteoverschot is al drie jaar achtereen nagenoeg gelijk. In 2008 nam weliswaar het aantal sterfgevallen toe ten opzichte van het voorafgaande jaar, maar dat gold ook voor het aantal geboorten. Staat 2.1 Bevolkingsontwikkeling, Abs. In % Abs. In % Abs. In % Abs. In % Abs. In % Bevolking per Levendgeborenen 592 1, , , , ,06 Overledenen 539 1, , , , ,98 Geboorteoverschot 53 0, , , , ,08 Inkomende migratie , , , , ,80 uit binnenland , , , , ,95 uit buitenland 324 0, , , , ,85 Uitgaande migratie , , , , ,56 naar binnenland , , , , ,51 naar buitenland 492 0, , , , ,05 Migratiesaldo 176 0, , , , ,19 Saldocorrectie 7 8 0, , , , ,05 Bevolkingsgroei 237 0, , , , ,37 Bevolking per Bron: CBS, Etil, Anders dan in 2007, week Roermond daarmee niet af van de regionale ontwikkeling. In Midden- Limburg nam het aantal inwoners eveneens toe, zij het slechts met 0,10%. In 2007 werd de regio, in tegenstelling tot de gemeente Roermond, daarentegen nog met een lichte afname van het aantal inwoners geconfronteerd (-0,10%). Sinds 2002 is er in Limburg als geheel sprake van een bevolkingsafname, maar de afname was in 2008 (-0,09%) wel geringer dan in de voorafgaande jaren. Dit kwam doordat in 2008 het migratiesaldo veel minder negatief was dan in voorafgaande jaren. Het aantal mensen dat de provincie Limburg verliet, nam af en het aantal mensen dat zich in de provincie Limburg vestigde nam, toe. Het sterfteoverschot nam daarentegen verder toe De CBS-cijfers inzake het aantal bewoners op 1 januari (staat 2.1) wijken (enigszins) af van de cijfers van de Gemeente Roermond (bijlage 2). Om de bevolkingsontwikkeling op gemeenteniveau te kunnen vergelijken met de regionale en provinciale ontwikkeling, gebruikt Etil in de voorliggende paragraaf de cijfers van het CBS. Voor de bevolkingsopbouw naar leeftijd (figuur 2.1) en bevolkingsontwikkeling op wijk- en buurtniveau (figuur 2.2) hanteert Etil echter de gemeentelijke cijfers. De gegevens over de jaren 2007 zijn met terugwerkende kracht gecorrigeerd. De gegevens over het jaar 2008 zijn voorlopige gegevens. Administratieve correcties zijn opnemingen in en afvoeringen uit de gemeentelijke persoonsregisters anders dan door geboorte, sterfte, vestiging, vertrek of gemeentegrenswijziging. Sociaal-economische Verkenning Roermond

10 De gemeente Roermond heeft een relatief jonge leeftijdsopbouw (figuur 2.1). Wat opvalt is het relatief grote aandeel jarigen in de gemeente Roermond ten opzichte van het provinciaal en regionaal gemiddelde en het relatief groot aantal kinderen in de leeftijdscategorie 0-4 jaar. De jarigen zijn daarentegen relatief ondervertegenwoordigd. Figuur 2.1 Bevolkingsstructuur, januari e.o Leeftijdsgroepen In % Bron: CBS, Etil, Limburg Midden-Limburg Roermond Het aantal ongehuwde, gescheiden en verweduwde burgers neemt in Roermond gestaag toe, terwijl het aantal gehuwde burgers voortdurend daalt. Sinds 2006 zijn er meer ongehuwde dan gehuwde burgers (exclusief gescheiden en verweduwde burgers). Het aandeel van de ongehuwde en gescheiden burgers in de totale bevolking van Roermond is hierdoor toegenomen ten koste van het aandeel van de gehuwde burgers. Het aandeel van de verweduwde burgers in de totale bevolking is het afgelopen jaar gelijk gebleven (bijlage 2). In 2008 is 42,2% van de burgers gehuwd, 43,7% ongehuwd, 7,9% gescheiden en 6,2% verweduwd. Van de verweduwden is 81% weduwe en 19% weduwnaar. Sociaal-economische Verkenning Roermond

11 In 2008 kenden vier wijken een afname van de bevolking en vier een toename (figuur 2.2 en bijlage 2) 8. De wijken waar de bevolking in 2008 afnam, zijn Swalmen (-0,9%), Donderberg/Roosendael (-0,4%), Donderberg/Hoogvonderen (-0,5%) en Asenray (-0,1%). Alle vier de wijken werden ook in het voorafgaande jaar al geconfronteerd met een daling van het aantal inwoners. De vier wijken waar in 2008 sprake was van een bevolkingstoename zijn: Herten (4,9%), Roermond-Zuid (0,9%), Roermond-Oost (0,7%) en Roermond-Centrum (0,4%). Opvallende wijken in dit rijtje zijn Roermond-Centrum en Roermond-Zuid die in het voorgaande jaar nog een (beperkte) afname kenden. Voor de wijk Maasniel geldt dat in 2008 de bevolking gelijk bleef. Figuur 2.2 Aantal inwoners naar wijken, januari Asenray Donderberg/Roosendael Roermond-Zuid Roermond-Oost Donderberg/Hoogvonderen Herten Maasniel Centrum Swalmen Bron: Gemeente Roermond, Etil, Beroepsbevolking De potentiële beroepsbevolking is in Roermond in 2009 iets toegenomen ten opzichte van 2004 (staat 2.2). In de regio Roermond en Limburg is de potentiële beroepsbevolking in de periode gedaald, terwijl landelijk de potentiële beroepsbevolking nog groeide. De ontwikkeling van de beroepsbevolking geeft een ander beeld. Deze is in de periode niet alleen landelijk toegenomen, maar ook in Roermond, regio Roermond en Limburg. Dit is voornamelijk te danken aan een toename van de participatiegraad van vrouwen. De 8 In bijlage 2 is meer informatie op wijk- en buurtniveau opgenomen. Sociaal-economische Verkenning Roermond

12 participatiegraad van mannen en vrouwen ligt in Roermond iets lager dan het landelijk gemiddelde, maar ligt boven het provinciaal en regionaal gemiddelde. Staat 2.2 (Potentiële) beroepsbevolking en participatie naar geslacht, (peildatum: 1 januari) jarigen b Beroepsbevolking Participatie (%) jarigen b Beroepsbevolking Participatie (%) Nederland Totaal , ,3 Mannen , ,9 Vrouwen , ,6 Limburg Totaal , ,5 Mannen , ,0 Vrouwen , ,8 Regio Roermond Totaal , ,5 Mannen , ,6 Vrouwen , ,0 Roermond Totaal , ,9 Mannen , ,6 Vrouwen , ,0 a Raming Etil op basis van CBS-gegevens. b Potentiële beroepsbevolking. Bron: CBS, Etil, Werkgelegenheid en werkloosheid Op 1 april 2008 waren er circa personen werkzaam in de gemeente Roermond 9. De werkgelegenheid is daarmee in de periode wederom sterk toegenomen met 2,5% 10. Tot en met 2006 bleef deze ongeveer gelijk en de daarop volgende jaren nam deze toe. In 2005 werden ongeveer arbeidsplaatsen in Roermond ingevuld door inwoners van Roermond, terwijl ongeveer inwoners van Roermond buiten Roermond werkzaam waren. Er is dus sprake van zowel een grote inkomende als uitgaande pendelstroom 11. Figuur 2.3 Werkloosheidsontwikkeling: werkloosheidspercentage, (jaargemiddelde) 25% 20% 15% 10% 5% 0% Roermond incl. Swalmen Oud-Roermond Regio Roermond Midden-Limburg Limburg Bron: CWI, Etil, De in 2006 ingezette werkloosheidsdaling heeft zich ook in 2008 gecontinueerd (-15,5%) 12. Hiermee daalde de werkloosheid in Roermond relatief langzamer dan in regio Roermond en Midden-Limburg, maar sneller dan provinciaal. Het werkloosheidspercentage lag in Roermond Dit is exclusief uitzendkrachten, maar inclusief WSW ers. In paragraaf 3.2 wordt nader ingegaan op de werkgelegenheidsstructuur. In paragraaf 3.5 wordt nader ingegaan op de pendelstromen. Etil hanteert jaargemiddelden om de gevolgen van seizoensinvloeden te elimineren. Sociaal-economische Verkenning Roermond

13 eind december 2008 met 9,1%, evenals in de voorgaande jaren, boven het regionaal en provinciaal gemiddelde. Het aantal werklozen dat korter dan een half jaar werkloos is is in 2008 toegenomen, terwijl het aantal langdurig werklozen (0,5 jaar en langer) juist afnam (figuur 2.4). Het aantal werklozen dat korter dan een jaar werkloos is, vormt 35% van het Roermondse werklozenbestand. Figuur 2.4 Werkloosheidsduur, Bron: CWI, Etil, <= 0,5 jaar 0,5-1 jaar 1-2 jaar 2-3 jaar >= 3 jaar Er zijn erg geringe verschillen tussen gemeente Roermond en Limburg wat betreft de werkloosheidsduur. Gemeente Roermond had op 1 januari 2009 relatief meer langdurig werklozen (>= 3 jaar) dan in Limburg (figuur 2.5). Figuur 2.5 Werkloosheidsduur, januari 2009 Roermond 25% 10% 12% 9% 44% Limburg 26% 11% 12% 10% 42% Bron: CWI, Etil, % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% <= 0,5 jaar 0,5-1 jaar 1-2 jaar 2-3 jaar >= 3 jaar Qua leeftijdsopbouw van het werklozenbestand wijkt de gemeente Roermond nauwelijks af van het provinciaal gemiddelde (figuur 2.6). Sociaal-economische Verkenning Roermond

14 Figuur 2.6 Samenstelling werklozenbestand naar leeftijd, januari 2009 Roermond 10% 34% 31% 26% Limburg 10% 33% 30% 28% Bron: CWI, Etil, % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% < 27 jaar jaar jaar >55 jaar 2.5 Uitkeringen Door de relatief hoge percentages WW ers en WWB ers lag het percentage uitkeringsgerechtigden in Roermond op 1 januari 2008 boven het provinciaal en het regionaal gemiddelde. (staat 2.3). Het percentage WAZ- en Wajong-uitkeringen lag op 1 januari 2008 onder het regionaal en het provinciaal gemiddelde. Het aandeel WAO ers was ook lager dan gemiddeld in Limburg. Ten opzichte van 1 januari 2006 is het aantal uitkeringsgerechtigden, net zoals regionaal en provinciaal, afgenomen. Staat 2.3 Ontwikkeling uitkeringen, (peildatum 1 januari) WAO WAZ Wajong WW WWB Totaal Abs. % a Abs. % a Abs. % a Abs. % a Abs. % a Abs. % a Roermond , , , , , , , , , , , , , , , , , ,2 Midden-Limburg , , , , , , , , , , , , , , , , , ,7 Limburg , , , , , , , , , , , , , , , , , ,5 a Aantal uitkeringen afgezet tegen het aantal jarigen (potentiële beroepsbevolking). Bron: UWV, Etil, Gesubsidieerde arbeid Per 1 januari 2008 werd de subsidie op I/D-banen stopgezet en wordt de WIW-regeling (op enkele uitzonderingen na 13 ) niet gecontinueerd. De opbouw van WWB, UGA en WSW wordt wel voortgezet. Het totaal aantal gesubsidieerde arbeidsplaatsen nam in 2009 toe met 4,8% (staat 2.4). Voor het eerst in vijf jaar is er dus weer sprake van een toename in gesubsidieerde arbeid in gemeente Roermond en deze is voornamelijk toe te schrijven aan de grote toename in de WWB/UGA-regeling. Staat 2.4 Gesubsidieerde arbeid, (personen) Begin: I/D-banen/WIW ,0 WWB/UGA ,8 WSW (in FTE's) ,7 Totaal ,8 Bron: Gemeente Roermond, Besteedbaar inkomen 13 Dit betreft 60-plussers die tot hun pensioen onder deze regeling mogen blijven doorwerken. Sociaal-economische Verkenning Roermond

15 Het gemiddelde inkomensniveau was in Roermond in 2006 met lager dan het landelijk, provinciaal en regionaal gemiddelde (staat 2.5). De inkomensstijging per persoon was in de gemeente Roermond in de periode gelijk aan het provinciaal gemiddelde, maar lager dan het landelijk en regionaal gemiddelde. Staat 2.5 Gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner, / % Nederland ,0 4,7 Limburg ,6 3,3 Midden-Limburg ,0 4,0 Roermond ,6 3,3 Bron: CBS, Etil, In de gemeente Roermond bestaan er tussen de wijken aanzienlijke verschillen in het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner en per inkomensontvanger (figuur 2.7 en bijlage 4) 14. Het hoogste gemiddelde inkomen hadden in 2004 personen woonachtig in de wijken Roermond- Centrum ( ) en het gemiddeld laagste inkomen hadden dat jaar de inwoners in de wijk Roermond-Oost ( ). Als gekeken wordt naar het gemiddelde inkomen per inkomensontvanger, staat de wijk Herten ( ) aan de kop, en vormt de wijk Roermond-Oost wederom de hekkensluiter ( ). Binnen de wijken bestaan eveneens grote verschillen. De verschillen tussen de buurten zijn nog groter dan de verschillen tussen wijken. Roerzicht Voorstad en Merum hebben het hoogste gemiddelde inkomen per inwoner ( ) en de Planetenbuurt het laagste ( 8.200). Qua gemiddeld inkomen per inkomensontvanger vormt De Wijher e.o. de koploper ( ) en De Kemp de hekkensluiter ( ). Figuur 2.7 Inkomensontwikkeling in de wijken (in euro), Bron: CBS, Etil, De meest recente informatie op wijk- en buurtniveau betreft Sociaal-economische Verkenning Roermond

16 3 ECONOMISCHE STRUCTUUR 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk staat de economische structuur van de gemeente Roermond centraal. Hierbij wordt achtereenvolgens ingegaan op de werkgelegenheidsstructuur, bedrijvendemografie, toerisme en recreatie en pendelstromen. Dit hoofdstuk is voornamelijk gebaseerd op het Vestigingenregister Limburg (VRL) dat door Etil beheerd wordt. De meest actuele VRL-gegevens hebben als peildatum 1 april Werkgelegenheidsstructuur Op 1 april 2008 waren er circa personen werkzaam in de gemeente Roermond 15. De werkgelegenheid is daarmee in de periode met ruim 810 arbeidsplaatsen toegenomen (2,5%). Dat is iets meer dan in het voorafgaande jaar toen de werkgelegenheid met 2,2% groeide. Sinds de eerste SEV Roermond (2000) is het aantal werkzame personen in gemeente Roermond met 3,6% gegroeid. Hierbij wordt aangetekend dat er enkele sectorale verschillen bestaan (figuur 3.1). In 2008 was er sprake van relatief de grootste werkgelegenheidstoename in de sectoren horeca, onderwijs en handel en reparatie. Relatief de grootste daling vond plaats in de sectoren nutsbedrijven en vervoer, opslag en communicatie. Figuur 3.1 Werkgelegenheid naar sector, Landbouw, jacht, bosbouw en visserij Winning van delfstoffen Industrie Nutsbedrijven Bouwnijverheid Handel en reparatie Horeca Vervoer, opslag en communicatie Financiële dienstverlening Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur, overheid. Onderwijs Gezondheids-, welzijnszorg Overige dienstverlening Bron: Etil (VRL), Dit is exclusief uitzendkrachten, maar inclusief WSW ers (zie bijlage 6a). Sociaal-economische Verkenning Roermond

17 De werkgelegenheidsstructuur van gemeente Roermond heeft sinds 2000 enkele veranderingen ondergaan (bijlage 6b). In 2000 waren veruit de meeste personen werkzaam in de industrie (25%) gevolgd door de gezondheidszorg (17,1%) en handel en reparatie (15,4%). In 2008 zijn dit nog altijd de sectoren met de meeste werkzame personen. Al is de gezondheidszorg nu de grootste sector met 20,6% van de werkgelegenheid. In Roermond wordt de werkgelegenheid bepaald door werkgevers die actief zijn in diverse sectoren (figuur 3.2). De grootste werkgevers zijn met name actief in de gezondheidszorg en de industrie. De Stichting Thuiszorg Midden-Limburg is veruit de grootste werkgever. Daarachter vormen het Laurentius Ziekenhuis, Westrom en Rockwool de subtop, op gepaste afstand gevolgd door de rest van de top 10. De werkgelegenheid bij de tien grootste werkgevers is in de periode 1 april april 2008 met gemiddeld 2,9% toegenomen. De toename was relatief het grootste bij de Albert Heijn. Rockwool en Stichting Land van Gelre en Gullick kenden daarentegen een afname. Figuur 3.2 Top 10 grootste werkgevers naar aantal arbeidsplaatsen, Albert Heijn Sekisui Stg. Onderwijs Midden- Limburg Gilde Opleidingen Gemeente Roermond Stg. Land van Gelre en Gullick Rockwool Westrom Laurentius Ziekenhuis Stg. Thuiszorg Midden- Limburg Bron: Etil (VRL), Het gaat om het aantal werkzame personen exclusief uitzendkrachten, maar inclusief WSW ers op één of meerdere vestigingen binnen de gemeente Roermond. Sociaal-economische Verkenning Roermond

18 De werkgelegenheidscentra binnen de gemeente Roermond zijn de binnenstad (detailhandel), de Wijher en Kitskensberg (bedrijventerrein Roerstreek-Noord). Figuur 3.3 geeft inzicht in de werkgelegenheidsontwikkeling binnen de gemeente Roermond. In bijlage 6c en 6d zijn de aantallen per buurt vermeld. Figuur 3.3 Werkgelegenheidsontwikkeling binnen de gemeente Roermond, Bron: Etil (VRL), In gemeente Roermond kennen de winkelgebieden absoluut gezien zijn de meeste vestigingen. Op bedrijventerreinen daarentegen zijn de meeste werkzame personen te vinden (staat 3.1). In 2008 is de werkgelegenheid het meest gegroeid op de stedelijke dienstenterreinen. Een verdere uitsplitsing van de vestigingsmilieus wordt vermeld in bijlage 6e. De grootste werklocaties met de meeste vestigingen in 2008 van gemeente Roermond zijn Roermond-Centrum (542 vestigingen) en Designer Outlet Roermond (117 vestigingen, bijlage 6f). In 2008 was de grootste werkgelegenheid op de werklocaties Spickerhoven I (4.331 werkzame personen) en Roerstreek Noord (4.040 werkzame personen). Staat 3.1 Vestigings- en werkgelegenheidsstructuur naar vestigingsmilieus, Vestigingen Werkzame personen Abs Abs % Bedrijventerreinen ,8 Stedelijke dienstenterrein ,7 Winkelgebied ,9 Grootschalige solitaire locatie ,3 Totaal ,9 Bron: Etil (VRL), Sociaal-economische Verkenning Roermond

19 3.3 Bedrijvendemografie Opgevoerde en afgevoerde vestigingen 17 In de periode waren oprichtingen en -615 opheffingen in gemeente Roermond (figuur 3.4). Daarmee lag het percentage oprichtingen op 36,5% en het percentage opheffingen op -20,5% (bijlage 7). Per saldo was er in de periode sprake van een toename in het aantal vestigingen (16%). Daarnaast was er ook een positief saldo van het aantal nieuwvestigers en vertrekkers met een stijging van 1,3%. In de periode kwamen er werkzame personen bij als gevolg van oprichtingen en verloren er personen hun baan als gevolg van opheffingen. Per saldo dus een positief werkgelegenheidseffect van 1,1%. Daarnaast waren er meer nieuwvestigers dan vertrekkers, waardoor de werkgelegenheid toenam met 0,7%. Tevens nam per saldo de werkgelegenheid bij bestaande bedrijven toe met 2,8%. Hierdoor was het totale werkgelegenheidseffect van de bedrijvendynamiek in gemeente Roermond 4,7%. 17 Het onderscheid tussen oprichtingen en nieuwvestigingen behoeft enige toelichting, evenals het onderscheid tussen opheffingen en vertrekkers. Oprichtingen zijn vestigingen die nieuw ingeschreven zijn in het VRL. Dit kunnen zowel nieuwe vestigingen zijn als bestaande vestigingen die van buiten Limburg naar Roermond zijn verplaatst. Nieuwvestigingen zijn vestigingen die al langer in het VRL zijn ingeschreven, maar zich verplaatst hebben vanuit een andere gemeente binnen de provincie Limburg naar Roermond. Het verschil tussen opheffingen en vertrekkers is vergelijkbaar. Opheffingen betreft vestigingen die uit het VRL geschreven worden en dus niet meer bestaan of verplaatst zijn naar een locatie buiten de provincie Limburg. Vertrekkers zijn vestigingen die zich verplaatst hebben naar een andere gemeente in de provincie Limburg. Sociaal-economische Verkenning Roermond

20 Figuur 3.4 Bedrijvendemografie, Vestigingen (aantallen) Oprichtingen -615 Opheffingen 112 Vestiging -73 Vertrek 586 Vestigingen met wp Vestigingen met wp Werkzame personen (aantallen) Oprichtingen Opheffingen 540 Vestiging -310 Vertrek Vestigingen met wp Vestigingen met wp Gemiddeld percentage per jaar (exclusief uitzendkrachten en exclusief CBS-landbouwtellingen) - Opr. = oprichtingen (inclusief van buiten Limburg naar Roermond verplaatste bestaande vestigingen) - Oph. = opheffingen (inclusief bestaande vestigingen in Roermond die Limburg hebben verlaten) - Vest. = nieuwvestigers (uit Limburg) - Vert. = vertrekkers (naar andere Limburgse gemeenten) - Wp.plus = bestaande vestigingen met werkgelegenheidsgroei - Wp.min = bestaande vestigingen met werkgelegenheidsafname Bron: Etil (VRL), Bestaande vestigingen De grootste dynamiek qua werkgelegenheid deed zich in de periode , zoals gebruikelijk, voor bij de bestaande vestigingen. In de periode kende 11,5% van alle bestaande vestigingen een werkgelegenheidsgroei en 8,6% een werkgelegenheidsafname (bijlage 7). Het percentage bestaande vestigingen dat in arbeidsplaatsen schrapte, lag daarmee boven het gemiddelde van de periode (4,7%). Daar staat tegenover dat het percentage bestaande vestigingen dat in een groei doormaakte, boven het jaarlijkse gemiddelde van de periode (7,1%) lag. Het gevolg van het voorgaande is dat in de periode de werkgelegenheid bij bestaande vestigingen per saldo toenam met 2,8%. In de periode was er slechts een werkloosheidsgroei van 2,5%. Sociaal-economische Verkenning Roermond

21 3.4 Toerisme en recreatie In 2008 nam het aantal overnachtingen in Roermond toe met 6,3% (staat 3.2). De grootste toename betrof het aantal overnachtingen op het water (8,2%), maar ook het aantal overnachtingen op het land nam toe (5,6%). De ontwikkelingen in de hotelsector worden ook zichtbaar als wordt gekeken naar het aantal kamers en bedden. In 2008 bedroeg het aantal kamers 262 en het aantal bedden 518. Daarmee nam het aantal kamers voor het eerst af met 1,5%. Het aantal bedden nam daarentegen wel met een fractie toe (0,2%). Staat 3.2 Aantal kamers, bedden en overnachtingen, Aantal kamers ,5% Aantal bedden ,2% Aantal overnachtingen - op het land ,6% - op het water ,2% Totaal ,3% Bron: Gemeente Roermond, De inkomsten uit toeristenbelasting bedroegen in het jaar 2008 in Roermond (inclusief Swalmen) in totaal Daarmee namen de inkomsten uit toeristenbelasting ten opzichte van 2007 toe met 10%. De campings waren in 2008 goed voor 39,9% van de inkomsten uit toeristenbelasting, de hotels/pensions/bungalows voor 36,8% en de jachthavens voor 23,3%. Vorig jaar was dit nog respectievelijk 42,3%, 34,5% en 23,2%. Staat 3.3 Vestigings- en werkgelegenheidsstructuur toeristische sector, (peildatum: 1 april) Vestigingen Werkgelegenheid Activiteitengroepen '07/' '07/'08 Abs. Abs. % Abs. Abs. % 1. Detail- en groothandel , ,8 2. Logiesverstrekking , ,0 3. Horeca , ,2 4. Vervoer , ,0 5. Cultuur, recreatie en amusement , ,9 6. Sport , ,7 7. Overig , ,3 Totaal , ,3 N.B. Indeling naar afbakening T&R-sector door NRIT. Bron: Etil/VRL, In de toeristisch-recreatieve sector was in de periode een werkgelegenheidstoename van 7,3% (staat 3.3 en bijlage 8). Dit ligt in lijn met de algehele werkgelegenheidsontwikkeling in Roermond. Er was zowel een grote absolute als relatieve werkgelegenheidstoename bij cafetaria s, lunchrooms en snackbars. Het aandeel van de toeristisch-recreatieve sector in de totale werkgelegenheid in Roermond bedraagt 5,8%, dit is een kleine toename ten opzichte van vorig jaar (0,7 procentpunt). Evenals het voorgaande jaar is de totale verkoopoppervlakte van de horeca- en cateringbedrijven in Roermond in 2008 weer gestegen, en wel met 0,2% (staat 3.4). De grootste stijging was er in de fastfoodsector met 22,1%. Daarentegen kende de restaurantsector en drankensector een afname van de verkoopoppervlakte met respectievelijk 9,5% en 1,7%. De jaarlijkse afwisseling 18 De terugloop in aantal kamers en bedden in 2006 is te wijten aan het feit dat het bedrijfschap Horeca en Catering tot 2006 ten onrechte Oolderhuuske meenam in haar berekeningen. Zij heeft de in 2006 doorgevoerde wijziging niet met terugwerkende kracht voor voorafgaande jaren doorgevoerd. Sociaal-economische Verkenning Roermond

22 tussen toename en afname in de hotelsector duurt ook in 2008 voort. Dit jaar was er weer een kleine toename 19. Staat 3.4 Verkoopoppervlakte horeca- en cateringbedrijven (m 2 ), Drankensector ,7% Fastfoodsector ,1% Restaurantsector ,5% Hotelsector ,6% Totaal ,2% Bron: Bedrijfschap Horeca en Catering, Pendelstromen Qua verhouding arbeidsplaatsen versus werkende inwoners neemt Roermond (133%) de derde plaats in na Maastricht (138%) en Heerlen (135%). Roermond exclusief Swalmen had relatief het hoogste aantal arbeidsplaatsen (149%). Dat Roermond desondanks wordt geconfronteerd met een relatief grote werkloosheid, komt doordat meer dan de helft van de arbeidsplaatsen in Roermond worden ingenomen door inwoners van andere gemeenten en deze inkomende pendel (55,5%) niet voldoende wordt gecompenseerd door de uitgaande pendel (41,0%). Uit figuur 3.5 blijkt dat een meerderheid van de inkomende pendelaars woonachtig is in Midden-Limburg (59%), terwijl bijna één derde van de uitgaande pendelaars werkzaam is in Midden-Limburg (29%), op de voet gevolgd door Noord-Limburg (27%). Daarnaast werken er ongeveer evenveel uitgaande pendelaars in Noord-Brabant als in Zuid-Limburg (beide 16%). Figuur 3.5 Pendel (peildatum: 1 april 2005) % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Inkomende pendel Uitgaande pendel Buitenland Overige provincies Noord-Brabant Noord-Limburg Zuid-Limburg Midden-Limburg Bron: Etil/VRL, Hierbij wordt aangetekend dat het bedrijfschap Horeca en Catering tot 2006 ten onrechte Oolderhuuske meenam in haar berekeningen. Zij heeft de in 2006 doorgevoerde wijziging niet met terugwerkende kracht voor voorafgaande jaren doorgevoerd, wat de sterke daling deels verklaart. In bijlage 9 is de volledige pendelmatrix van Roermond opgenomen. Sociaal-economische Verkenning Roermond

23 4 STEDELIJKE ONTWIKKELING 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt de stedelijke c.q. economisch-geografische structuur van de gemeente Roermond in kaart gebracht. Deze structuur wordt beïnvloed door een aantal elementen die in dit hoofdstuk aan de orde komen: werklocaties, bedrijfsonroerendgoed (winkels, kantoren en bedrijfspanden), detailhandel en woningvoorraad. 4.2 Werklocaties Per 1 januari 2009 bedroeg de totale beschikbare voorraad aan werklocaties in de gemeente Roermond 49,7 ha (staat 4.1). Hiervan is 64,3% (31,9 ha) terstond uitgeefbaar. De terstond beschikbare kavels zijn te vinden op de werklocaties Reubenberg, Roerstreek Noord, Willem- Alexander, Merummer Poort, Outdoor Center Roermond, Broekhin 2 Zuid, Oosthoven, Oosttangent, Roerstreek-Zuid. 35,7% van de voorraad (17,8 ha) is niet-terstond uitgeefbaar. Het niet-terstond uitgeefbare deel bevindt zich op de bedrijventerreinen Solvay-Zuid, Merummer Poort, Stationspark Roermond, Spickhoven III en Spoorzone Broekhin. Staat 4.1 Openbare werklocaties, 1 januari 2009 Oppervlakte in Uitgifte in ha (netto) Beschikbare oppervlakte Uitgifteprijs ha per 1 januari 2009 per m² in euro's Bruto Netto T/m 2008 In 2008 Totaal Terstond Niet-terstond Min. Max. locaal terrein Breden Ars 6,91 6,53 5, Maalbroek 2,82 2,82 2, Reubenberg 47,79 43,79 39,84-0,70 0, logistiek-/industrieel terrein Roerstreek Noord 147,01 132,74 129,89-2,85 2, Solvay Zuid 7,41 7, ,41-7, Willem-Alexander 89,80 63,22 58,33-4,41 4, stedelijk dienstenterrein Merummer Poort 6,24 5,54 2,62 0,37 2,92 2,83 0, Stationspark Roermond 0,24 0, ,24-0, Stationsomgeving Roermond 1,32 1,32 1, Zuiveringsschap Roermond 1,07 1,05 1, Slachthuistraat 4,59 4,06 3, Buitenop 1,80 1,24 1, Herten-Mussenberg 1,84 1,51 1, Outdoor Center Roermond 2,92 2, ,92 2, Vrijveld 19,20 17,50 17, Broekhin 10,97 9,37 9, Designer Outlet Roermond 15,62 4,07 3, Retailpark Roermond 5,19 5,19 5, Huis- en Tuinboulevard 9,09 9,09 9, stedelijk terrein Broekhin 2 Zuid 2,85 2,85 1,23-1,62 1, Heystert 3,94 3,22 2, Kitskensberg 6,63 6,61 5, Merum 10,44 9,22 9,22 0, Oosthoven 2,53 1,34 0,85 0,13 0,49 0, Oosttangent 16,74 9, ,85 9, Pr. Bernhardstr. 4,46 4,33 4, Roerstreek Zuid 42,08 37,05 30,80 0,38 6,25 6, Spickerhoven I 8,26 7,64 7, Spickerhoven II 7,11 5,78 5,78 0, Spickerhoven III 4,24 4, ,24-4, Spoorzone Broekhin 5,78 5, ,78-5, Eindtotaal 496,91 417,52 359,59 1,40 49,68 31,92 17, Bron: Etil, REBIS, Sociaal-economische Verkenning Roermond

24 In 2008 hebben er op vijf openbare werklocaties in Roermond transacties plaatsgevonden, namelijk op Merum, Merummer Poort, Oosthoven, Roerstreek Zuid en Spickerhoven II (staat 4.2). In totaal is er in 2008 ongeveer 1,4 ha uitgegeven. Dat is veel minder dan in voorafgaande jaren. In 2007 vonden er ontzettend veel transacties plaats en werd er 25,4 ha uitgegeven. Maar ook in de periode was de gemiddelde jaarlijkse uitgifte met 4,5 ha hoger dan in Staat 4.2 Uitgifte openbare werklocaties in ha (netto), Broekhin 2 Zuid 1,2 Herten-Mussenberg 0,2 Merum 0,2 0,2 0,6 0,3 Merummer Poort 0,3 0,4 Oosthoven 0,4 0,3 0,1 Huis- en Tuinboulevard 9,7 Retailpark Roermond 5,2 Reubenberg 2,2 2,0 0,3 Roerstreek Zuid 1,8 4,9 1,9 7,5 0,4 Spickerhoven II 0,2 Eindtotaal 4,0 5,1 4,6 25,4 1,4 Bron: Etil, REBIS, Bedrijfsonroerendgoed Sinds 1 januari 2007 is het aanbod aan winkel-, kantoor- en bedrijfspanden toegenomen (figuur 4.1). Op 1 januari 2009 werden er in Roermond 34 bedrijfspanden, 46 kantoorpanden en units en 42 winkelpanden aangeboden (bijlage 10). Bijna tweederde van het aanbod aan winkelpanden wordt al vanaf 2008 aangeboden (staat 4.3), voor kantoorpanden is dit bijna 80% en voor bedrijfspanden 57,5%. Voor zowel winkelpanden als kantoorpanden en bedrijfsruimtes ligt dit percentage boven het provinciaal gemiddelde (respectievelijk 51,8%, 50% en 46,2%). Figuur 4.1 Aanbodontwikkeling, (objecten) jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr 08 jul-08 okt-08 jan-09 Bron: Etil/BOG-monitor, Winkels Kantoren Bedrijven Qua vloeroppervlakte is het aanbod aan kantoorruimte, winkelruimte, en bedrijfsruimte sinds 1 januari 2007 per saldo toegenomen (figuur 4.2). Op 1 januari 2009 werd er in Roermond m 2 bedrijfsruimte, m 2 kantoorruimte en m 2 winkelruimte aangeboden (bijlage 10). Sociaal-economische Verkenning Roermond

25 Figuur 4.2 Aanbodontwikkeling, (m 2 ) jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr 08 jul-08 okt-08 jan-09 Bron: Etil/BOG-monitor, Winkels Kantoren Bedrijven Het aantal geregistreerde transacties in 2008 bedroeg 25 bedrijfspanden ( m 2 ), 29 kantoorpanden en units ( m 2 ) en 47 winkels ( m 2 ). De gemiddelde huurprijs per m 2 per jaar bedroeg op 1 januari ,- voor bedrijfsruimte, 123,- voor kantoorruimte en 113,- voor winkelruimte. Staat 4.3 Marktontwikkeling bedrijfsonroerendgoed, Bedrijfsruimte Kantoorruimte Winkelruimte Aanbod Per (m 2 ) Per (m²) Ontwikkeling aanbod (m² wvo) Ontwikkeling aanbod (%) -5,0 10,3 77,6 Opname 2008 Opname (m 2 vvo) Aantal transacties Gemiddelde unitgrootte (m 2 vvo) Verhouding opname/aanbod In procenten In (voorraad)jaren* 2,4 2,3 0,2 Aanbodsduur naar jaar begin aanbod (%) ,7 4,7 24, ,5 79,6 61, ,6 12,5 10, ,2 3,3 3,2 Gemiddelde prijs per m 2 per * Hierbij wordt géén rekening gehouden met eventuele incourantheid van panden. Bron: Etil/BOG-monitor, Detailhandel Tussen 1 april 2007 en 1 april 2008 steeg het aantal winkels met 2,2%. Tevens nam het winkelvloeroppervlakte met 16,9% toe (staat 4.4). De sterkste toename in vestigingen doet zich voor bij de detailhandel in wonen en woninginrichting. De grootste afname is in de overige detailhandel non-food. De sterkste toename qua winkelvloeroppervlakte doet zich voor in de branches consumentenelektronica en huishoudelijke artikelen. Sociaal-economische Verkenning Roermond

26 Staat 4.4 Detailhandelsstructuur, Vestigingen Winkelvloeroppervlakte ' '08 Abs. % m² % Voedings- en genotmiddelen , ,0 Kleding, modeartikelen en textiel , ,7 Schoenen, lederwaren en reisartikelen , ,7 Persoonlijke verzorging , ,6 Wonen en wooninrichting , ,5 Huishoudelijke artikelen , ,9 Consumentenelectronica , ,2 Doe-het-zelf , ,0 Vrijetijd en educatie , ,3 Warenhuizen , ,0 Overige detailhandel non-food , ,9 Totaal , ,9 N.B. De indeling komt overeen met de Referentieset 2002, een nieuwe standaard van het HBD (2002) 21. Bron: Etil/VRL, Bijna 66% van alle winkels en 61% van de werkgelegenheid in de detailhandel bevindt zich in Roermond Centrum (bijlage 12). Van de aanbieders van non-food artikelen bevindt zich zelfs 71% van de vestigingen in het centrum. De aanbieders van food artikelen daarentegen zijn meer verspreid over de gemeente; 32% van deze aanbieders is gevestigd in het centrum. Qua aantal m² winkelvloeroppervlakte is de positie van het centrum minder dominant; 42% van de totale winkelvloeroppervlakte bevindt zich in het centrum. Met name de grootschalige en perifere detailhandel is hier debet aan. Deze zijn met name in Maasniel (Broekhin) en Roermond-Oost (Vrijveld) gevestigd. 4.5 Woningmarkt De woningvoorraad van Roermond bestaat uit circa woningen, waarvan 49% huurwoningen en 51% koopwoningen. Het meest voorkomende woningtype betreft appartementen gevolgd door tussenwoningen (staat 4.5). Staat 4.5 Woningvoorraad naar woningtype Absoluut % Appartementen ^1 kap woningen Hoekwoningen Tussen woningen Vrijstaande woningen Onbekend Totaal Bron: Etil, Woonmonitor Limburg 2008, De totale woningvoorraad in de gemeente Roermond nam in 2008 toe met 207 woningen (0,83%) 22. Dit is aanzienlijk minder dan in het topjaar 2007 toen het woningbestand per saldo met 334 woningen (1,3%) toenam (figuur 4.3). Het aantal toevoegingen (nieuwbouw, splitsingen van woningen en functieveranderingen) is in 2008 afgenomen ten opzichte van het voorafgaande jaar, terwijl het aantal onttrekkingen (sloop, samenvoeging van woningen en functieveranderingen) fors toegenomen is. Het totaal aantal toevoegingen bedroeg in , waarvan 315 door nieuwbouw, en het aantal onttrekkingen 121, waarvan 117 door sloop. Ruim driekwart van de nieuwe woningen waren koopwoningen (76%) en bijna tweederde eengezinswoningen (64%). Meer dan de helft van de nieuwe koopwoningen (51%) vallen in de Zie bijlage 12. Zie bijlage 13 Sociaal-economische Verkenning Roermond

27 duurdere prijscategorie (> ). In de goedkoopste prijssegment (< ) werden maar weinig nieuwe koopwoningen opgeleverd. De huursector vertoonde het omgekeerde beeld. Bijna alle nieuwe huurwoningen (93%) behoorden tot de laagste huurprijscategorie (< 535). Een aanzienlijk deel van woningen die in 2008 zijn toegevoegd aan de Roermondse woningvoorraad zijn nultredenwoningen, namelijk 136 (42%). Deels betreft het zorgwoningen. In totaal werden er in zorgwoningen toegevoegd aan de woningvoorraad. Voorgaande is met name te danken aan de realisatie van het plan Amalia (WOZOCO Rijksweg). Dit complex is goed voor 48% van de nieuwe nultredenwoningen en zelfs voor 79% van de nieuwe zorgwoningen. Figuur 4.3 Woningvoorraadontwikkeling, toevoegingen onttrekkingen saldo Bron: Etil, Woonmonitor Limburg 2008, Het aantal woningtransacties in de particuliere koopsector bedroeg in woningen, wat overeenkomt met 4,5% van de totaal aantal koopwoningen in Roermond. Alleen in Maastricht (5,3%) en in Heerlen (5,2%) veranderde een groter deel van het koopwoningen van eigenaar. De gemiddelde koopsom van de in 2008 verkochte woningen in Roermond bedroeg Eind 2008 werden er 551 koopwoningen aangeboden in Roermond, wat overeenkomt met 4,2% van de totale voorraad aan koopwoningen. Een jaar eerder was het aanbod geringer (3,4%). Desondanks is het aanbod in Roermond in vergelijking met de meeste andere steden gering. In Kerkrade, Heerlen en Venlo werd respectievelijk 5,7%, 5,1% en 4,9% van de koopwoningen op de particuliere markt aangeboden. De planvoorraad in Roermond is daarentegen aanzienlijk. In totaal bestaat deze namelijk uit woningtoevoegingen en 87 te slopen woningen. Dit betekent dat de planvoorraad goed is voor een netto toevoeging van 28,7% ten opzichte van de huidige woningvoorraad. Ter illustratie: in Maastricht en Heerlen, die op de tweede en derde plaats staan qua relatieve netto toevoegingen, bedraagt dit percentage 10,7% respectievelijk 10,2%. Bij het voorgaande wordt aangetekend dat slechts een deel van de plannen in Roermond hard is. Sociaal-economische Verkenning Roermond

28 Bijlagen Sociaal-economische Verkenning Roermond

29 Bijlage 1a Administratieve indeling in wijken en buurten Buurtindeling gemeente Roermond Wijkindeling gemeente Roermond Sociaal-economische Verkenning Roermond