VERSLAG KWALITEITSTEAM

Transcriptie

1 VERSLAG KWALITEITSTEAM DATUM AANWEZIG LOCATIE BIJLAGEN Kwaliteitsteam: Eric Luiten (voorzitter), Paul Meurs, Jan Winsemius, Peter Paul Witsen, Pieternel Ritsema (secretaris), Kees van der Velden (nieuwe secretaris/verslag) Genodigden: Eric ten Brummelhuis (provincie Noord-Holland), Suzanne Traudes (provincie Noord-Holland), Christiaan van Zanten (gast), Berdie Olthof (gast) Provinciehuis Noord-Holland - presentaties praktijk Noord-Holland - presentatie Verkenning Linieperspectief NHW+SvA Kwaliteitsteam vrijdag 10 februari, uur 1. Opening Eric Luiten heet de deelnemers welkom en opent de vergadering. Een bijzonder welkom aan Kees van der Velden, de nieuwe secretaris. Pieternel Ritsema legt haar functie als secretaris neer i.v.m. drukke werkzaamheden in Noord-Brabant. 2. Mededelingen en actualiteiten Verslag Liniecommissie 1 december 2017 Het verslag van de Liniecommissie wordt besproken, gevolgd met een uitleg door Eric ten Brummelhuis over de voorkeur voor het Gemeenschappelijk orgaan voor het siteholderschap en de aspecten die daarvoor nog onderzocht worden. Het Kwaliteitsteam volgt de ontwikkelingen met belangstelling en brengt graag advies uit over de naamgeving van de site. Terugkoppeling NHW in Omgevingsvisie (NOVI) Peter Paul Witsen doet verslag van het overleg (30 januari) over de positie van de NHW in de NOVI. Namens het Kwaliteitsteam was Peter Paul Witsen aanwezig. Overige deelnemers waren Joost van den Boogert (RCE), Frank Puijn (IPO), Jaap Ruiter, Maryann Glorie, Ronald Hoekstra en Kees van der Velden. In februari wordt het eerste (opgaven stellende) deel van de NOVI verwacht. Het is van belang om de NHW beter onder het voetlicht te brengen gericht op een goede inbedding van de waarde van de NHW in de NOVI, het benutten van de structurerende werking voor toekomstige ontwikkeling als woningbouw en infrastructuur en het verkrijgen van commitment van het Rijk, zodat bij de rijksinvesteringen de NHW op de juiste wijze wordt benaderd en benut. Dit vraagt een pro-actieve houding van de Linie-organisatie in het netwerk rondom de NOVI en een rol in de verdiepingsgroepen. Met goede praktijkvoorbeelden kan de NHW richtinggevend gaan werken. Daarbij helpt het uitnodigen van de partijen op

2 een fort: laat de kracht van de Waterlinie in de praktijk zien! Het Kwaliteitsteam adviseert het gezamenlijk optrekken van RCE en IPO te stimuleren. 3. Stand van zaken Nominatiedossier/Managementplan Paul Meurs heeft gesprek gevoerd over de OUV. Er is zeer positief gereageerd op deze bijdrage. Het is van belang de OUV scherper te formuleren en ook de meerwaarde van de NHW t.o.v. de SvA goed te duiden. Focus op de samenhang van het landschap is cruciaal; de reeks van forten en militaire (inundatie)werken in samenhang met het landschap bepaalt de waarde, niet de afzonderlijke forten. Het Kwaliteitsteam vervult de rol van kritische meelezer in de tweede lijn. Deze vorm van kwaliteitsadvisering op de inhoud wordt breed gewaardeerd in het nominatieteam. Op 23 mei wordt de colleges gevraagd een besluit te nemen. Zowel de OUV als de begrenzing vragen de komende tijd aandacht. Het Nominatiedossier wordt komend Kwaliteitsteamoverleg besproken. 4. Verslaglegging/evaluatie Kwaliteitsteam in 2016 De bijgevoegde concept-verslaglegging Kwaliteitsteam 2016 wordt vastgesteld en kan worden aangeboden aan de Liniecommissie. Geconcludeerd wordt dat de werkwijze en resultaten in lijn zijn met de opdracht en dat het zinvol is de opdracht ieder jaar te herijken. Het Kwaliteitsteam schrijft een brief aan de Liniecommisie om de verslaglegging 2016 aan te bieden en twee urgente vragen te stellen m.b.t. de visie op: 1. Betrokkenheid van het Kwaliteitsteam bij de Stelling van Amsterdam 2. Rol van het Kwaliteitsteam na de UNESCO-nominatie 5. Kennismaking werkwijze en actuele praktijk NHW-SvA Noord-Holland Eric ten Brummelhuis, lid van de programmateams NHW en SvA, geeft een toelichting op de organisatie en het uitvoeringsprogramma Er komt 9 miljoen euro beschikbaar voor de doorontwikkeling van de SvA. Er wordt een tweede informatiecentrum voor de SvA ingericht in Fort Krommeniedijk (met autisten). Suzanne Traudes vervolgt de presentatie met het provinciaal ruimtelijk kwaliteitsbeleid en geeft uitleg over een aantal HIA s (MER voor Werelderfgoed). De Leidraad Landschap en Cultuurhistorie (concept) vormt de basis van de kwaliteitsadvisering. De omschrijving van de kernkwaliteiten vormt de basis, uitgewerkt in beleid in de vorm van een zonering in een stellingzone, kernzone en monumentenzone. Dit is gebaseerd op het Beeldkwaliteitsplan SvA. Veel kwaliteitsadvisering wordt ambtelijk behandeld. Bij omstreden kwesties worden deze voorgelegd aan de ARO, de adviescommissie ruimtelijke ontwikkeling. Jan Winsemius, tevens lid van deze commissie, geeft uitleg over de werking van dit onafhankelijk adviesorgaan dat adviseert aan GS. Naast provincie en ARO spelen de gemeentelijke welstandscommissies een rol. Als voorbeelden van recente HIA s komt de aanleg van een opstelterrein aan een spoorlijn (Prorail) en de A8/A9 aan bod. Er is behoefte aan sturing op de architectonische waarde van het geheel. De ervaring leert dat dergelijke infrastructuurprojecten zich lastig laten sturen, door de langdurige technische processen. 2

3 Als woningbouwontwikkeling komt de Nieuwe Tuinderij Oost in de Zuidoost Beemster aan bod. Dit voorbeeld is exemplarisch; de rode contouren bieden enerzijds de ruimte en zijn vaak gebaseerd op historisch gegroeide toezeggingen terwijl er anderzijds een bouwverbod vanuit het erfgoed geprojecteerd is. Ook de doorsnijding van de Geniedijk door de A4 wordt gepresenteerd, als goed voorbeeld, en ook de woningbouw Vijfhuizen. Bij de bespreking van de HIA s komt de vraag aan bod waar de winst nog te halen is bij toetsingen. Vaak zijn projecten al in een vergevorderd stadium, waarbij de inhoud van een uitgewerkt plan aan bod komt i.p.v. de locatievraag. Christiaan van Zanten geeft uitleg over de Gooi- en Vechtstreek. Inspirerende voorbeelden als Fort Kijkuit, Uitermeer, Naarden buiten de Vesting en Verder met de Vesting Muiden passeren de revue. De omvorming van de historisch trekvaart tot vaarroute is een mooi voorbeeld van behoud door ontwikkeling. Ook het MIRTonderzoek Oostzijde Amsterdam (knooppunt Eemnes-Muiderbrug) wordt besproken. Deze doorkruising van de NHW vraagt om een integrale aanpak met een belangrijke focus op landschapskwaliteit. Het regionale schaalniveau is bij uitstek een goede basis voor dergelijke ruimtelijke keuzes. Het is belangrijk dat provincie dit faciliteert. Een landschapsvisie voor de regio is van belang en kan een opmaat zijn voor de omgevingsvisie. De advisering van het Kwaliteitsteam in deze projecten is zeer nuttig geweest: het heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de noodzakelijke visievorming aan de voorzijde van deze ontwikkelingen ( beste advies ooit ). Het heeft het integraal denken en werken en eenheid van handelen bevorderd. Geconstateerd wordt dat het Kwaliteitsteam in de huidige opzet geen rol vervult in het toezicht op kwaliteitszorg bij fysieke ingrepen. Er is behoefte aan een helder beeld over (het functioneren van) de kwaliteitszorg op dit moment door rijk-provincies-gemeenten, zowel voor de objecten als voor regionale plannen. Het is van belang dit in relatie tot de Omgevingswet te beschouwen. Leerpunten: - Hoe eerder kwaliteitsadvisering in gang wordt gezet bij opdrachtformulering en variantkeuze des te meer resultaat valt te halen. - Het helpt om een goede projectie te maken van de essenties van het erfgoed op de technische tekening van de ingreep. - Breng de mogelijkheden van interactie tussen de kernkwaliteiten van het erfgoed en ruimtelijke ontwikkelingen in beeld. Met de erfgoedwaarde als uitgangspunt kunnen gebiedseigen ontwikkelingen ontstaan, bijvoorbeeld woningbouw in een inundatieveld met een Beemster-logica. - Belang van goede inbedding van NHW in grootschalige, regionale (MIRT)opgaven en de betekenis van het opstellen van een landschapsvisie in vroeg stadium. - Verkrijgen van inzicht in functioneren van kwaliteitsborging door betrokken overheden. Betrokkenheid Kwaliteitsteam bij SvA De bespreking van de praktijk van de NHW en SvA in Noord-Holland roept de vraag op hoe de provincie aankijkt tegen een integratie van de kwaliteitsadvisering voor NHW en SvA. Eric ten Brummelhuis geeft aan dat op dit moment de ARO een relevante rol daarin vervult, maar op termijn te streven naar één Kwaliteitsteam voor beide waterlinies. Het is van belang hierop een visie te hebben in het Nominatiedossier. Suzanne Traudes geeft het belang van het ontwikkelen van interprovinciale afstemming in ruimtelijk beleid aan. Jan Winsemius stelt voor dat het Kwaliteitsteam NHW advies uitbrengt over de concept-leidraad Landschap en Cultuurhistorie i.r.t. de NHW. Het belang van het delen van kennis wordt benadrukt; deze kennis is waardevol voor iedere provincie/gemeente. 3

4 6. Presentatie Verkenning Strategisch Linieperspectief Berdie Olthof (FeddesOlthof) presenteert het eindconcept van de Verkenning Linieperspectief, de ruimtelijke koers voor NHW+SvA Linielint in de Delta is het leidmotief. De verkenning leidt tot vier ruimtelijke strategieën: 1) Ademruimte voor de stad, 2) Waterrijk Linielandschap, 3) Verstilde lijn in open landschap en 4) Dynamische Haarlemmermeerpolder (zie bijlage). Constateringen: - Het aan elkaar tekenen van beide linies en verbinden van inhoud is een belangrijke stap in de beoogde samenvoeging. Een heldere projectie op de kaart van Nederland. - De Verkenning is een mooie accolade voor de binding van de veelheid aan landschappen en elementen. Dit bevordert de samenhang; eenheid in de variatie. - De Verkenning is een goede onderlegger voor de NOVI en provinciale omgevingsvisies; het biedt een basis voor eenheid in een gedecentraliseerde omgeving. - Het is belangrijk goed te duiden wat de rol van dit document is. - Het uitbouwen van de Verkenning richting ontwerpprincipes (toolbox) kan behulpzaam zijn voor sturing van ontwikkelingen. - Er liggen potentieel grote verstoorders van de Liniekwaliteit op de loer: hoe kunnen we deze ontwikkelingen ombuigen tot een kwaliteitsimpuls? Het is van belang het regisseurschap te benoemen (uitnodigingsplanologie op basis van de waarden). - Inhoud is aanwezig. Maar hoe nu verder? Er is een heldere agendering van de relevante thema s nodig, met name richting de bestuurders van de drie eenheden en de relevante stakeholders in de Linie-community. De differentiatie in strategieën landelijk-stedelijk-agrarisch-water, is benoemd, herkenbaar en bruikbaar. - Wat mist er in het Liniesysteem: is er een beeld van de ontwikkelopgaven? De inzet op de wateropgave i.r.t. de ontwikkeling van samenhang in het landschap wordt herkend. Het vraagt wel om testen in de praktijk: is dit realistisch? - Alliantievorming met verbinding van belangen is cruciaal (t.b.v. behoud en ontwikkeling van de kwetsbare functies). Waterlinie als bondgenoot. - Het uitvoeren van de opdracht was een zoektocht, met ontwikkeling in het denken over de juiste vraagstelling. Het Kwaliteitsteam kan een relevante rol vervullen in het scherp formuleren van de vraag. Het Kwaliteitsteam constateert dat de opdracht naar beste vermogen afgerond is en dat het zinvol is een advies uit te brengen over het vervolg. 7. Verslag bijeenkomst Kwaliteitsteam 4 november 2016 Het verslag van 4 november wordt vastgesteld met de wijziging volgende bijeenkomst op 7 april plaats te laten vinden i.p.v. 21 april. Dit sluit goed aan op de Liniecommissie van 20 april. Belangrijk onderwerp voor de agenda is het Nominatiedossier. Uitgenodigd worden Joost Findhammer en Mans Meis van Noord-Brabant om het Kwaliteitsteam mee te nemen in de provinciale praktijk. De vergadering van 7 april zal plaatsvinden op een fort in Noord-Brabant, van uur tot uur, voorafgegaan door een lunch en terreinbezoek vanaf uur. Aansluitend is er een borrel voor het afscheid van Pieternel Ritsema. 4

5 8. Rondvraag en sluiting Veel dank aan Pieternel Ritsema voor haar inzet als secretaris. Een Kwaliteitsteam is zo goed als de secretaris: dit is voortreffelijk gedaan. Op de volgende bijeenkomst nemen we met een borrel afscheid. Het belang van het bundelen van de leerervaringen van de rondgang langs de provincies wordt benadrukt. Aan het einde van de rondgang zal dit leiden tot een advies aan de Liniecommissie. Vergaderschema september uur Gelderland - 10 november uur Bijlagen: - presentaties praktijk Noord-Holland - presentatie Verkenning Linieperspectief NHW+SvA Acties: 1. Uitbrengen advies naamgeving gezamenlijke site SvA+NHW aan Linieteam 2. Pro-actief volgen ontwikkeling NOVI 3. Behandelen Nominatiedossier 4. Aanbieden Jaarverslag 2016 Kwaliteitsteam + vragen toekomstig functioneren Kwaliteitsteam aan Liniecommissie 5. Inzichtelijk maken kwaliteitsborging 6. Uitbrengen advies voor vervolg Verkenning Linieperspectief 7. Uitwisseling kennis met SvA, (concept) Leidraad Landschap en Cultuurhistorie Noord-Holland 8. Ruimtelijk Ontwerp Diefdijklinie en Kwaliteitskaders Honswijk-Everdingen opsturen aan leden Kwaliteitsteam 5