MBO Elektrotechniek. Ontwerpen van elektrische industriële installaties

Transcriptie

1 MBO Elektrotechniek Ontwerpen van elektrische industriële installaties NEN 1010:2015

2

3 Ontwerpen van elektrische industriële installaties NEN 1010: e druk

4 COLOFON 2016 Kenteq, Hilversum Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname, of enige andere wijze, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Ondanks alle zorg die aan dit lesmateriaal is besteed kunnen auteurs, redacteuren en uitgever geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade, die zou kunnen voortvloeien uit enige fout, die in dit leermiddel zou kunnen voorkomen. Overal waar u in dit leermiddel de mannelijke vorm hij aantreft, wordt ook de vrouwelijke vorm zij bedoeld. Kenteq Postbus AB Hilversum serviceteam@kenteq.nl

5 Voorwoord n de reeks uitgaven voor de NEN 3140 en de NEN 1010 is dit de nieuwe druk van 'Ontwerpen van elektrische industriële installaties' en is aangepast aan de laatste versie van de NEN 1010, de NEN 1010:2015. Voor personen die werken in de elektrotechniek is de NEN 1010, Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties, een belangrijke norm. Van ontwerp tot en met de realisatiefase van een laagspanningsinstallatie is deze norm de basis en leidraad. Binnen de elektrotechnische beroepsopleiding, richting energietechniek, is de NEN 1010 dan ook een onlosmakelijk deel van de opleiding. Naast de NEN 1010 is de Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR) 5310 een belangrijke aanvulling voor het ontwerpen van elektrische installaties, waarnaar ook in dit boek veel wordt verwezen. De tekenopgaven kunnen worden uitgewerkt op de werktekeningen die aan het eind van deze uitgave zijn opgenomen of met AutoCAD. De werktekeningen staan op de meegeleverde usb-stick, samen met uitwerkingstabellen in exel voor de berekening van de hoofdbeveiligingen en het vermogen. Tevens zijn de volgende ontwerpboeken verkrijgbaar: Ontwerpen van elektrische woning- en kleine bedrijfsinstallaties Ontwerpen van elektrische utiliteitsinstallaties Als verdiepingslesstof en oefenmateriaal voor het werken met de NEN 1010 zijn verkrijgbaar: Werken met de NEN 1010 Werken met de NEN 1010 Pluspakket NEN 1010 Opdrachtenboek 1 NEN 1010 Opdrachtenboek 2 NEN 1010 Opdrachtenboek 3 Voor opmerkingen ter verbetering van de lesstof houden wij ons van harte aanbevolen. De uitgever.

6

7 nhoudsopgave 1 nleiding Opmerkingen met betrekking tot de tekenopgaven Tabel Tekenwerk 9 2 Opzetten industriële installaties nleiding Aanwijzingen voor het opzetten van een industriële installatie Uitgangspunten voor het ontwerpen van een industriële installatie met toestellen Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht uitbreiding industriële installaties 23 3 ndustriële installatie met motoren nleiding Aansluiten motoren Bepalen leidingdoorsnede Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht uitbreiding met menginrichting 43 4 Berekenen van een industriële verdeelinrichting nleiding Aanwijzingen Het berekenen van een verdeelinrichting Totale vermogen Doorsneden Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht uitbreiding met twee verdeelinrichtingen 63 5 Bepalen van de maximaal toelaatbare stroom z nleiding Procedure De installatie-automaat Symbolen voor aanzetten en beveiligen De werkschakelaar Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht volledige industriele installatie 81 6 Parallel geschakelde leidingen nleiding Soorten parallel geschakelde leidingen Toepassen van scheiders en schakelaars Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht elektrische installatie onderhoudswerkplaats 98 7 Tekenen van vectordiagrammen nleiding Het tekenen 103 Kenteq 5

8 7.3 Vectordiagram van vermogens Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht elektrische installatie Spanningsverliezen in gelijk- en wisselstroomnetten nleiding Berekenen spanningsverliezen nstallaties met meer toestellen Spanningsverliezen in eenfase wisselstroomnetten Meerdere contactdozen op een eindgroep Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht installatie met vijf verdeelinrichtingen Spanningsverliezen in driefasennetten nleiding Berekenen spanningsverliezen nstallaties met meer toestellen Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht elektrische installatie fabriekswerkplaats Spanningsverliezen in leidingen met aftakkingen nleiding Berekenen spanningsverliezen Spanningsverliezen in parallelle leidingen Uitbreiding van een installatie door middel van een parallelle kabel Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht elektrische installatie van een fabriek Spanningsverliezen in ringleidingen nleiding Berekenen spannings- en vermogensverliezen Toepassen van het railkokersysteem Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht elektrische krachtinstallatie Cos phi-verbetering bij toestellen nleiding Cos phi-verbetering van een toestel Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht elektrische licht- en krachtinstallatie fabriek Cos phi-verbetering bij verdeelinrichtingen met lastransformator nleiding Cos phi-verbetering driefasen verdeelinrichting met eenfase lastransformatoren Cos phi-verbetering van een driefasen verdeelinrichting Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht elektrische krachtinstallatie werkplaats Bepalen van de kortsluitstroom nleiding nhoudsopgave

9 14.2 Bepalen kortsluitstroom Stootkortsluitstroom Kapstroom Stroombegrenzingskarakteristiek Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht installatie met zeven verdeelinrichtingen Herhalingsopgaven Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht van een elektrische installatie fabriekshal Eindopdracht Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht Eindopdracht Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht Eindopdracht Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht Eindopdracht Vragen Tekenopgaven ontwerpopdracht Werktekeningen 323 Kenteq 7

10 8 nhoudsopgave

11 1 nleiding 1.1 Opmerkingen met betrekking tot de tekenopgaven Alle motoren zijn driefasen wisselstroommotoren. Voor de nominale waarde van de hoofdschakelaars van de verdeelinrichtingen moet de kleinste waarde worden gekozen die voor de verdeelinrichting waartoe hij behoort mogelijk is. De bedieningsschakelaars kunnen ook de functie van werkschakelaar vervullen, mits de bedieningsschakelaars bij de motoren zijn geplaatst (maximale afstand 2 m). De omhullingen van eventueel aangebrachte werkschakelaars zijn van kunststof. n verband met te verwachten uitbreidingen op de schakel- en verdeelinrichtingen dient er rekening mee te worden gehouden, dat de beveiligingen van de voedingskabels van de schakel- en verdeelinrichtingen, beveiligen tegen overbelastingsstroom en kortsluitstroom. ndien niet anders is gegeven, bestaat de beveiliging uit smeltveiligheden met ggkarakteristiek en een minimale waarde van 6 A. ndien niet anders is gegeven, wordt een thermische beveiliging toegepast als n > 16 A. Waar wordt vermeld dat leidingen tegen de wand zijn gemonteerd is de afstand tot de wand kleiner dan 0,3 maal de middellijn van de leiding. Voor de berekening van de nominale stroom van de motoren dient 2 A/kW te worden berekend. De spoelen van de elektromagnetische schakelaars zijn geschikt voor een spanning van 400 V. Voor het bepalen van de totale aansluitwaarde van de verdeel-inrichtingen in kva mogen in dit geval de schijnbare vermogens rekenkundig worden opgeteld. De installatie moet voldoen aan de voorschriften volgens de NEN 1010 en de NPR Deze normen mogen worden geraadpleegd. 1.2 Tabel Voordat met een tekenopgave wordt begonnen kan deze eerst met behulp van een tabel worden uitgewerkt. 1.3 Tekenwerk Het tekenwerk moet worden uitgevoerd volgens de meest recente normen. Voor de keuze van de nominale waarde van de schakelaars, contactdozen, smeltveiligheden en smeltveiligheidhouders moet onderstaande tabel worden aangehouden. Kenteq 9

12 Hoofdschakelaars en groeps A schakelaars Motorschakelaars en hulpschakelaars Contactdozen Smeltpatronen (type gg, volgens de NEN 10269) A A A D-patroonhouders Smeltpatroonlastscheiders A A nstallatie-automaten A n het installatieschema moet worden aangegeven: a. de samenstelling van de schakel- en verdeelinrichting b. het type, de nominale kerndoorsnede, de lengte en het aantal geleiders van alle leidingen en de toelaatbare stroom z (1 decimaal nauwkeurig) van de hoofdstroomleidingen c. de nominale stroom van de beveiligingstoestellen en schakelaars, het type van de installatie-automaten en de instelstroom van de thermische beveiligingen d. de aansluitwaarde van elke eindgroep en van de schakel- en verdeelinrichting in kva e. de voedingsleiding, de hoofdbeveiliging en de gelijktijdige belasting in kva van de gehele installatie f. de benaming van de toestellen en de machines. 10 nleiding

13 2 Opzetten industriële installaties 2.1 nleiding Onder een industriële installatie verstaan we een installatie die vanuit een driefasennet wordt gevoed en waarop toestellen, contactdozen en motoren met een groot vermogen worden aangesloten. Voor een goede installatie is het belangrijk om de juiste stroom en de daarbij behorende aderdoorsnede van de leidingen te kunnen bepalen. 2.2 Aanwijzingen voor het opzetten van een industriële installatie Lees eerst de gehele opdracht door en markeer de essentiële gegevens. Maak gebruik van een tabel voor het overzichtelijk vermelden van de vermogens, stromen, factoren en doorsneden. Zo kan de aderdoorsnede sneller worden berekend. Dit geldt voor de leiding van de verdeelinrichting naar de aanzetter. Als de doorsnede kan veranderen, dan nemen we voor de leiding van de aanzetter naar het toestel of de motor een nieuwe regel vanaf th of z in de tabel. Voor de leiding van de rotoraanzetweerstand naar een SA-motor nemen we weer een nieuwe regel in de tabel in de tabel. Groep P B aanl n th z im f zt S l P s opmerking De betekenis van de grootheden en aanduidingen in de tabel zijn: P = werkelijk vermogen van een toestel of motor P s = schijnbaar opgenomen vermogen van een toestel of motor (P s = B U Ö3) aanl = aanloopstroom motor B = ontwerpstroom (of nominale stroom) motor of toestel n = nominale waarde van de smeltpatroon th = instelling thermische beveiliging z = toelaatbare stroom zt = tabelwaarde volgens tabellen 52.B.2 tot en met 52.B.13 im = installatiemethode volgens tabel 52.A.1 f = factoren behorende bij de installatiemethode S = aderdoorsnede l = lengte van de leiding Kenteq 11

14 Werkvolgorde voor het ontwerpen Maak eerst alle berekeningen per eindgroep en zet de gevonden waarden direct in de tabel. Als we alle eindgroepen van een verdeelinrichting hebben berekend, dan berekenen we daarna de totale verdeelinrichting: hoofdveiligheid, aderdoorsnede toevoerleiding etc. Nu gaan we de berekende verdeelinrichting met de eindgroepen en de voeding tekenen. Bij de eindgroepen vermelden we de nodige gegevens volgens de NEN 1010 bepaling 514 en blad 50 van de NPR Eindgroep Per eindgroep moet worden getekend en aangegeven: het eindgroepnummer de nominale waarde van het beveiligingstoestel bij een smeltveiligheid met de waarde van de patroonhouder en patroon (dus bijvoorbeeld 63/50 A) of als dat nodig is de vermogenschakelaar een eventuele groepsschakelaar, met de nominale stroom: B n de leiding: soort leiding doorsnede van de aders aantal aders lengte van de leiding de maximaal toelaatbare stroom z de lastscheider (bijvoorbeeld aanzetter) met de nominale waarde eventueel de ingestelde waarde van de thermische beveiliging de eventuele werkschakelaars, bedieningsschakelaars, noodschakelaars etc. bij de motor of toestellen het doel, het werkelijk vermogen en het schijnbaar vermogen de eventuele hulpstroomleidingen. Verdeelinrichting Van een verdeelinrichting geven we aan: de rails (fase, nul, PE) het materiaal waarvan de verdeelinrichting is gemaakt (kunststof of plaatstaal) het totale schijnbaar vermogen dat op de desbetreffende verdeelinrichting is aangesloten de te verwachten belasting de hoofdschakelaar de voedingsleiding: soort leiding doorsnede van de aders aantal aders lengte van de leiding de maximaal toelaatbare stroom z het beveiligingstoestel waarmee de verdeelinrichting is beveiligd. Ga na het tekenen van de eerste verdeelinrichting op dezelfde manier verder met de volgende verdeelinrichting en bereken en teken tot slot de hoofdverdeelinrichting. 12 Opzetten industriële installaties

15 2.3 Uitgangspunten voor het ontwerpen van een industriële installatie met toestellen Aansluiten van verwarmingstoestellen Van een verwarmingstoestel (of een toestel met verwarmingstoestellen) wordt altijd het werkelijk vermogen P opgegeven. Een verwarmingstoestel is in de regel een zuiver ohmse belasting. De cos j = 1 en hierdoor geldt P = P s. De ontwerpstroom van een verwarmingstoestel kunnen we dus vanuit het gegeven vermogen berekenen. Als de ontwerpstroom is berekend en de methode van aanleg is bekend, dan is ook de doorsnede van de leiding te bepalen. Verwarmingstoestellen zijn toestellen die niet overbelastbaar zijn in de zin van de NEN Voor verwarmingstoestellen geldt dus: B = z De nu gevonden stroom z is de toegestane waarde onder de gegeven omstandigheden. Er geldt: z = zt f Voor de tabelwaarde zt geldt dan: zt = z / f We kunnen voor het aansluiten van verwarmingstoestellen in een industriële installatie drie situaties onderscheiden, namelijk: een eenfase verwarmingstoestel aangesloten op een tweegeleidergroep 230 V een driefasen verwarmingstoestel met drie gelijke toestellen een driefasen verwarmingstoestel met drie verschillende toestellen. Eenfase verwarmingstoestel aangesloten op een tweegeleidergroep 230 V Dit eenfase verwarmingstoestel wordt aangesloten tussen L1 en N, tussen L2 en N of tussen L3 en N. Er geldt: P = B U Voor de nominale stroom B geldt in dit geval: B = P / U Omdat het werkelijk vermogen P gelijk is aan het schijnbaar vermogen P s, kunnen we het vermogen zonder meer bij het totale vermogen van de verdeelinrichting optellen. Driefasen verwarmingstoestel met drie gelijke toestellen Voor het berekenen van de stromen in de installatie is het van belang om de nominale lijnstroom te berekenen. Hierbij is het niet van belang of de verwarmingstoestellen in driehoek of in ster zijn geschakeld. De nominale stroom B wordt bepaald door het vermogen P. Er geldt: P = B U l Ö3 Voor de stroom B geldt dan: B P P = = U l Kenteq 13

16 Voor 400 x Ö3 rekenen we altijd 690. De spanning ten opzichte van aarde is 230 V. We moeten dus rekenen met 230 x Ö3 x Ö3 = 690. Voorbeeld 1 Een lakoven heeft drie gelijke verwarmingstoestellen met een totaalvermogen van 6 kw (cos j = 1) en wordt aangesloten op een net 3/N ~ 400 V 50 Hz. De lakoven wordt aangesloten door middel van een kabel van het type YMvK, die afzonderlijk tegen de wand is gelegd. De omgevingstemperatuur is 30 C. De ontwerpstroom B is: B P 6000 = = = 8,7 A U 3 cosj l Er geldt nu B = z Þ z is dus 8,7 A. De installatiemethode is volgens tabel 52.B.1 nr. 11 en hierbij horen de tabellen 52.B.5-kolom 6 voor de zt en 52.B.14 en 52.B.17 voor de factoren. De factoren volgens de tabellen 52.B.14 en 52.B.17 zijn 1 en 1. Voor zt geldt dan: 8,7 1 1 z zt = = = f 8,7 A De lakoven wordt aangesloten door middel van een kabel. n dit geval zijn er drie belaste aders. Volgens tabel 52.B.5-kolom 6 mogen we dan een aderdoorsnede toepassen van 1,5 mm², want de zt is volgens de tabel 22 A. Driefasen verwarmingstoestel met drie verschillende toestellen Bij een driefasen verwarmingstoestel met drie verschillende toestellen dienen we wel te weten hoe deze geschakeld zijn. n de regel zijn de toestellen in ster geschakeld. Voor elke fase dient de beveiliging gelijk te zijn. Dit betekent dat we het geheel als driemaal een eenfase-aansluiting kunnen beschouwen. Als uitgangspunt nemen we dan het grootste toestel. Voor het vermogen geldt: P = U cosj B Let op: cosj = 1 f Voor de stroom B geldt dus: B P = U f Omdat in een sterschakeling de f gelijk is aan de l is de berekende stroom de juiste stroom voor het berekenen van de veiligheid en kerndoorsnede van de voedingsleiding. Voorbeeld 2 Een oven met verwarmingstoestellen 3000 W, 4000 W en 5000 W wordt in een sterschakeling aangesloten op een net 3/N ~ 400 V 50 Hz. De oven wordt aangesloten door middel van een kabel van het type VMvK. Deze kabel is in een buis tegen de wand gelegd naast nog twee andere kabels in buis (d < D). De omgevingstemperatuur is 35 C. Voor B geldt: B = P ,7 A U cosj = = 14 Opzetten industriële installaties

17 Alle fasen moeten worden beveiligd door een smeltveiligheid van een gelijke waarde. We kiezen hiervoor een veiligheid n = 25 A. Er geldt nu B = z Þ z is dus 21,7 A. De installatiemethode is volgens tabel 52.A.3 nr. 4 en hierbij horen de tabellen 52.B.4- kolom 5 voor de zt en 52.B.14 en 52.B.17 voor de factoren. De factoren volgens de tabellen 52.B.14 en 52.B.17 zijn 0,94 en (samen drie meeraderige kabels!) 0,79. Voor zt geldt dan: 21,7 0,94 0,79 z zt = = = f 32,9 A De oven bestaat uit ongelijke toestellen en hierdoor zal ook een stroom door de nulleider vloeien. We moeten de oven aansluiten door middel van een vier-aderige kabel. We houden met de bepaling van de aderdoorsnede rekening met drie belaste aders. Voor het bepalen van de kerndoorsnede raadplegen we de NEN 1010, tabel 52.B.4-kolom 5. De oven moet worden aangesloten door een kabel met een kerndoorsnede van 6 mm². Worden de toestellen in driehoek aangesloten, dan geldt voor de fasestroom f van het grootste toestel: B P 5000 = f = = = 12,5 A De lijnstroom B = f Ö3 = 12,5 x Ö3 = 21,7 A en is gelijk aan de situatie voor B in de sterschakeling. Er dient ook dezelfde aderdoorsnede te worden toegepast. Aansluiten van inductieve toestellen Bij inductieve toestellen en transformatoren wordt in de regel het schijnbaar vermogen P s vermeld. nductieve toestellen en transformatoren beschouwen we als toestellen die overbelastbaar zijn. Dit betekent dat we de z via tabel 53.H.1 (bijlage 53.H) bepalen. Bij lastransformatoren kan het voorkomen dat ze niet als overbelastbaar worden beschouwd. Dit moet dan uitdrukkelijk in de opgave zijn vermeld. We kunnen voor het aansluiten van inductieve toestellen in een industriële installatie drie situaties onderscheiden, namelijk: een eenfasetoestel 230 V inductief een eenfasetoestel 400 V inductief een driefasentoestel 3 x 400 V inductief. Eenfasetoestel 230 V inductief Dit inductieve toestel wordt aangesloten tussen L1 en N, tussen L2 en N of tussen L3 en N. Voor het vermogen geldt: P = U cosj B Voor de nominale stroom B geldt in dit geval: B Ps P = of B = U U cosj Kenteq 15

18 Voorbeeld 3 Een inductief toestel heeft een vermogen van 2,76 kw (cos j = 0,8) en wordt aangesloten op 230 V 50 Hz. De methode van aanleg is vinyldraad (H07V-U) in buis, die afzonderlijk tegen de wand is gelegd. De omgevingstemperatuur is 25 C. De ontwerpstroom B is: P = = = U cosϕ 230 0, 8 15 B A De waarde van de smeltpatroon wordt gekozen op 16 A. Er geldt nu B = 15 A en n = 16 A, volgens tabel 53.H.1 is z = 17,7 A. (gg-patroon!) De installatiemethode is volgens tabel 52.A3 nr. 4 en hierbij horen de tabellen 52.B.2- kolom 4 voor de zt en 52.B.14 en 52.B.17 voor de factoren. De factoren volgens de tabellen 52.B.14 en 52.B.17 zijn 1,06 en 1. Voor zt geldt dan: zt 17, 7 = = = f ,, 7 z A Het toestel wordt aangesloten door middel van een fase- en een nuldraad. n dit geval zijn het dan twee belaste aders. Volgens tabel 52.B2-kolom 4 mogen we dan een aderdoorsnede toepassen van 1,5 mm 2, want de stroom is kleiner dan 17,5 A. Eenfasetoestel 400 V inductief Dit inductieve toestel wordt aangesloten tussen L1 en L2, tussen L2 en L3 of tussen L3 en L1. Voor het vermogen geldt: P = U of P = U cosj s B l B l Voor de nominale stroom B geldt in dit geval: B Ps P = of B = U U cosj l l Als we meerdere inductieve toestellen op een verdeelinrichting aansluiten, dan dienen we de inductieve toestellen zo goed mogelijk over de verschillende fasen te verdelen. Er ontstaat dan een driehoekschakeling. Voor de totale stroom naar de verdeelinrichting kunnen we dezelfde berekening toepassen als bij de driefasenverwarmingstoestellen. Het verbeteren van de cos j wordt in een apart hoofdstuk behandeld. Voorbeeld 4 Een eenfase lastransformator heeft een vermogen van 11 kva - ~ 400 V (cos j = 0,5) en wordt door middel van een stopcontact aangesloten op een spanning ~ 400 V 50 Hz. De methode van aanleg naar de contactdoos is YMvK-kabel in buis, die afzonderlijk tegen de wand is gelegd. Vanaf de contactdoos wordt een RMrL-z-leiding gebruikt. De omgevingstemperatuur is 25 C. De ontwerpstroom B is: Ps = = = 27, 5 U 400 B A l 16 Opzetten industriële installaties

19 De waarde van de gg-smeltpatroon wordt 32 A. Er geldt nu B = 27,5 A en n = 32 A, volgens tabel 53.H.1 is z = 35,3 A. De installatiemethode is volgens tabel 52.A.3 nr. 5 en hierbij horen de tabellen 52.B.2- kolom 5 voor de zt en 52.B.14 en 52.B17 voor de factoren. De factoren volgens de tabellen 52.B.14 en 52.B.17 zijn 1,04 en 1. Voor zt geldt dan: z = zt f zt z 35, 3 = = = A f ,, 9 De lastransformator wordt aangesloten door middel van twee aders. n dit geval zijn het twee belaste aders. Volgens tabel 52.B.3-kolom 5 moeten we dan een aderdoorsnede toepassen van 4 mm 2. Vanaf de contactdoos hebben we met een andere methode van aanleg te maken. De doorsnede moet in dat geval opnieuw worden bepaald. Ook nu geldt z = 35,3 A, maar is de installatiemethode volgens bepaling en hierbij horen de tabellen voor de aderdoorsnede en voor de temperatuur. Voor zt geldt dan: zt 35, 3 = = = f ,, 7 z A Ook nu zijn er twee belaste aders. Volgens tabel moeten we dan een aderdoorsnede van 6 mm 2 toepassen. Driefasentoestel 3 x 400 V inductief Voor de nominale stroom B geldt bij dit toestel: B Ps P = of B = U 3 U 3 cosj l l Een wandcontactdoos voor algemeen gebruik beschouwen we ook als een toestel. We beschouwen de nominale waarde van het beveiligingstoestel als de belasting van de groep. Een driefasen wandcontactdoos 16 A beveiligen we met 16 A en heeft een vermogen P s van: Ps = n U 3 = = = 11, 04 kva Kenteq 17

20 Voorbeeld 5 Een driefasengelijkrichter met een totaal vermogen van 14 kw - cos j = 0,707 wordt aangesloten op een net 3/N ~ 400 V 50 Hz. De gelijkrichter wordt aangesloten door middel van een kabel van het type YMvK, die afzonderlijk tegen de wand is gelegd (installatiemethode 17). De omgevingstemperatuur is 25 C. De ontwerpstroom B is: P = = = 28, 7 B U A l 3 cosϕ , 707 De waarde van de smeltpatroon wordt 32 A. Er geldt nu B = 28,7 A en n = 32 A, volgens tabel 53.H.1 is z = 35,3 A. De basisinstallatiemethode is volgens tabel 52.B.1-E en hierbij horen de tabellen 52.B. 12-kolom 3 voor de zt en 52.B.14 en 52.B.20 voor de factoren. De factoren volgens de tabellen 52.B.14 en 52.B.20 zijn 1,04 en 1. Voor zt geldt dan: zt 35, 3 = = = f ,, 9 z A n dit geval zijn er drie belaste aders. Volgens tabel 52.B.12-kolom 3 moeten we een aderdoorsnede toepassen van 4 mm Opzetten industriële installaties

21 2.4 Vragen Vraag 1 Hoe groot is de ontwerpstroom B van een verwarmingstoestel 3000 W V 50 Hz (cos j = 1)? Vraag 2 Een koffiezetmachine 6,9 kw (cos j = 1) wordt aangesloten op een net 3/N ~ 400 V 50 Hz. Hoe groot is de ontwerpstroom B? Vraag 3 Een éénfase inductievrij toestel van 5 kw wordt aangesloten op een net 3/N ~ 400 V 50 Hz. Hoe groot is de ontwerpstroom B? Kenteq 19

22 Vraag 4 Hoe groot is de ontwerpstroom B van een inductief toestel 2900 W V 50 Hz met een cos j = 0,707? Vraag 5 Een éénfase lastransformator van 6 kva V - cos j = 0,5 wordt aangesloten op een net 3/N ~ 400 V 50 Hz. Hoe groot is de ontwerpstroom B? Vraag 6 Een driefasentoestel 13,8 kw - cos j = 0,8 wordt aangesloten op een net 3/N ~ 400 V 50 Hz. Hoe groot is de ontwerpstroom B? 20 Opzetten industriële installaties

23 Vraag 7 Een éénfasetoestel 4200 VA V wordt door middel van vinyldraad (H07V-U) in buis aangesloten op een net 230 V 50 Hz. De omgevingstemperatuur is 20 C. a. Hoe groot is de ontwerpstroom B? b. Welke waarde dient de smeltveiligheid te hebben? c. Welke aderdoorsnede moeten we toepassen? Vraag 8 Een wasmachine 10 kw - 3 x 230 V 50 Hz - cos j = 0,7 wordt door middel van een kabel aangesloten op een net 3/N ~ 400 V 50 Hz. De kabel is van het type YMvK en is in een kabelgoot met drie andere kabels gelegd (d < D). De omgevingstemperatuur is 30 C. a. Hoe groot is de ontwerpstroom B? b. Welke waarde dient de smeltveiligheid te hebben? c. Welke aderdoorsnede moeten we voor de YMvK-kabel toepassen? Kenteq 21

24 Vraag 9 Een éénfase-oven 3000 W V 50 Hz wordt door middel van een VMvK-kabel aangesloten op een net 230 V 50 Hz. De kabel is in buis gelegd en afzonderlijk in de wand aangebracht. De omgevings-temperatuur is 25 C. a. Hoe groot is de ontwerpstroom B? b. Welke waarde dient de smeltveiligheid te hebben? c. Welke aderdoorsnede moeten we voor de VMvK-kabel toepassen? Vraag 10 Een éénfase lastransformator van 9 kva V - cos j = 0,75 wordt door middel van een contactdoos aangesloten op een net 3/N ~ 400 V 50 Hz. De leiding naar de contactdoos is van het type YMvK en is afzonderlijk tegen de wand gelegd. Vanaf de contactdoos is de leiding van het type H07RN-F. De omgevingstemperatuur is 25 C. a. Hoe groot is de ontwerpstroom B? b. Welke waarde dient de smeltveiligheid te hebben? c. Welke aderdoorsnede moeten we voor de YMvK-kabel en de H07RN-F-leiding toepassen? 22 Opzetten industriële installaties