Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010"

Transcriptie

1 Van PAGINA der Meer1 Oktober Intech E&I van september 2012 Rubriek Technische vragen HELPDESK UNETO-VNI HELPT VAN DE WAL IN DE SLOOT In Intech E&I van september 2012 is in de rubriek Technische vragen een onderwerp over een tijdelijke elektrische installatie op een bouwterrein behandeld. Voor de voeding van de installatie wordt gebruik gemaakt van een verplaatsbaar aggregaat. Uit het artikel blijkt dat, bij een draagbaar aggregaat met een vermogen van 3 kva of minder, op basis van vrijwilligheid een toestel voor isolatiebewaking mag worden toegepast. Omdat het niet toepassen van een toestel voor isolatiebewaking in bepaalde situaties kan leiden tot levensgevaarlijke situaties, vindt u onderstaand de betreffende tekst uit het artikel, gevolgd door het commentaar hierop van Jan van der Meer, van Van der Meer Advies Opleiding & Installatie BV ( [Tekst Intech E&I] Tijdelijke installaties De helpdesk van Uneto-VNI ontving onlangs een vraag over de elektrische installatie op een bouwterrein. Aan de telefoon vertelde de installateur dat dit de eerste keer was dat hij zelf zo n installatie ging aanleggen en daarom graag met een deskundige wilde overleggen. De installateur vertelde dat hij de normen al uitvoerig had bestudeerd, maar nog wat onzeker was over de uitvoering. Het betreft een bouwterrein waarop hoogbouw wordt geplaatst. Vanuit de tijdelijke hoofdaansluiting worden de zwerfkasten gevoed, er komt een steiger om het gebouw heen te staan waarop verschillende zwerfkasten worden geplaatst. Echter, er was nog geen hoofdaansluiting. De hoofdaansluiting werd pas twee weken later aangebracht. Een aggregaat voedde in de tussentijd de tijdelijke elektrische installatie. Het aggregaat heeft een klein vermogen, ongeveer 5 kva. Meer vermogen zou er die periode niet nodig zijn. De installateur vertelde dat het niet mogelijk was om het aggregaat en het sterpunt te aarden, de grondsoort zorgde ervoor dat de aardverspreidingsweerstand te hoog bleef. Om een idee te krijgen van de situatie vroeg de helpdesk hoeveel meter er moest worden geslagen. Na enig doorvragen bleek dat het slaan van een aarde wel kon, maar dat de kosten te hoog zouden worden. Eigenlijk wilde de installateur weten of er nu wel of niet een isolatiebewaking moet worden toegepast. De installateur vertelde de helpdesk dat hij voor de tijdelijke elektrische installatie rubriek 704 van NEN 1010 en NPR 5310, blad 23, had nageplozen. Hij vroeg zich af of het toch niet beter was om een isolatiebewaking toe te passen. Daar kon hij zich nog iets van herinneren van een Uneto-VNI bijeenkomst, waarbij tijdens een lezing dit punt werd aangehaald, maar hij wist niet meer precies van de hoed en de rand. 1

2 Van PAGINA der Meer2 Rubriek 704 is vanuit NEN 1010 gezien de juiste rubriek qua onderwerp en toepassingsgebied. Er staat namelijk: Bepaling : de bepalingen van deze rubriek hebben betrekking op tijdelijke installaties (*) op bouw- en sloopterreinen tijdens de bouw- en sloopwerkzaamheden, zoals (a) de bouw van nieuwe gebouwen; Bepaling (**) geeft aan dat in het geval van draagbare aggregaten de isolatiebewaking achterwege mag blijven. Maar dit is niet de enige waarnaar kan worden gekeken. Er wordt namelijk arbeid verricht. Het is dus logisch om te kijken of NEN 3140 hier iets over schrijft. In de laatste druk van NEN 3140 is bijlage M (informatief) toegevoegd: 'Het gebruik van verplaatsbare elektrische aggregaten'. Hierin wordt gesteld dat het toepassen van isolatiebewaking vanaf 3 KVA moet worden toegepast. Daarnaast wordt er aanbevolen dat voor kleinere vermogens dan 3 KVA ook een isolatiebewaking toe te passen (**). Het probleem benaderen vanuit NEN 1010 kan soms niet voldoende zijn. De installateur heeft met deze uiteenzetting en aangedragen oplossing een tijdelijk aggregaat aangesloten. Resumé Indien de tijdelijke installatie wordt gevoed door een aggregaat heeft het de voorkeur om het sterpunt te aarden en op die wijze een TT- of TN-stelsel te vormen. Als het deugdelijk aarden van het sterpunt niet mogelijk is, kan het aggregaat worden opgenomen in een zwevend net. Ook deze installatie moet voldoen aan rubriek 704. Het is aan te bevelen dat er een isolatiebewaking wordt toegepast. Ook voor kleine vermogens. (*) Een tijdelijke installatie is een installatie waarbij bekend is voor hoelang de tijdelijke installatie in gebruik zal zijn. (**) NEN voegt hierop toe: In geval van draagbare opwekeenheden mogen toestellen voor isolatiebewaking achterwege blijven. (***) NEN 3140, bijlage M: Pas in een IU- en IM-stelsel bij een nominaal vermogen hoger dan 3 KVA isolatiebewaking toe. Daarbij wordt de opmerking geplaatst dat bij een vermogen kleiner dan 3 KVA isolatiebewaking wordt aangeraden. Als de omgevingsomstandigheden een verhoogd risico kennen, kan het nodig zijn ook voor kleinere vermogens isolatiebewaking dwingend voor te schrijven of het aantal gelijktijdig aan te sluiten toestellen te beperken Dit is ter beoordeling van de verantwoordelijke. [Einde tekst artikel Intech E&I] 1. Tekst Intech E&I Rubriek 704 is vanuit NEN 1010 gezien de juiste rubriek qua onderwerp en toepassingsgebied. Er staat namelijk: Bepaling : de bepalingen van deze rubriek hebben betrekking op tijdelijke installaties (*) op bouw- en sloopterreinen tijdens de bouw- en sloopwerkzaamheden, zoals (a) de bouw van nieuwe gebouwen; 2

3 Van PAGINA der Meer3 Commentaar vd Meer op 1 De auteur geeft aan dat vanuit NEN 1010 gezien Rubriek 704 de juiste rubriek qua onderwerp en toepassingsgebied is. Verzuimd is om aan te geven dat in Rubriek 704 slechts wijzigingen op, aanvullingen op of vervangingen van bepalingen uit andere delen van NEN 1010 zijn opgenomen. Vanuit NEN 1010 gezien is o.a. ook hoofdstuk 41, Bescherming tegen elektrische schok, en Rubriek 551, Laagspanningsopwekeenheden, onverkort van toepassing. In hoofdstuk 41 van NEN 1010 wordt aangegeven dat, als bescherming tegen elektrische schok, één of meer beschermingsmaatregelen moeten zijn toegepast. De volgende beschermingsmaatregelen zijn in het algemeen toegelaten: a) automatische uitschakeling van de voeding (rubriek 411); b) dubbele of versterkte isolatie (rubriek 412); c) elektrische scheiding van de voeding voor één elektrisch toestel (rubriek 413); d) extra lage spanning: SELV en PELV (rubriek 414). In Rubriek 551, Laagspanningsopwekeenheden, staat dat bij toepassing van foutbescherming door automatische uitschakeling van de voeding deze overeenkomstig Rubriek 411 moet zijn ( ). Aanvullend op de eisen uit Rubriek 411 moet bij verplaatsbare opwekeenheden (aggregaten) met verplaatsbare installaties, de automatische uitschakeling van de voeding met behulp van een 30 ma aardlekschakelaar tot stand worden gebracht ( ). Ook moeten tussen afzonderlijke delen van het materieel beschermingsleidingen (vereffeningsleidingen) zijn aangebracht. Deze aanvullende maatregelen gelden voor installaties volgens het TT-, TN- of IT- stelsel ( ). Omdat bij kleine verplaatsbare aggregaten, door de aard van het gebruik, het aanbrengen van een aardelektrode niet praktisch en betrouwbaar is, worden deze aggregaten opgenomen in een zogenaamd zwevend net. Hierbij zijn alle actieve delen (voedingsbron) niet of via een hoge impedantie met aarde verbonden. In de praktijk zijn de metalen gestellen van het op het aggregaat aangesloten elektrisch materieel niet opzettelijk met aarde verbonden. Echter de kans is reëel dat via metalen constructiedelen e.d. een verbinding tussen de metalen gestellen van het elektrisch materieel en aarde aanwezig is. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij het voeden van een geaarde lichtmast of een klasse I verlichtingsarmatuur dat is bevestigd aan een met aarde verbonden stalen steiger. Daarom moet voor de toepassing van de bepalingen voor foutbescherming, het stelsel worden beschouwd als een IT-stelsel. Bij deze uitvoering is er in eerste instantie, net zo als bij de beschermingsmaatregel elektrische scheiding van de voeding, sprake van een stroomketen waarbij zowel de voeding als de metalen gestellen van het aangesloten elektrisch materieel elektrisch zijn gescheiden van aarde. 3

4 Van PAGINA der Meer4 Voor foutbescherming kan daarom dezelfde beveiligingsfilosofie worden toegepast als bij de beschermingsmaatregel elektrische scheiding. Dit houdt in dat, zonder aanvullende maatregelen, deze beschermingsmaatregel alleen mag worden gebruikt als het aggregaat slechts één klasse I toestel of meerdere klasse II toestellen voedt ( ). G L 2 L 1 Fout Figuur 1 Metalen gestel Aarde Figuur 1 geeft het principe van foutbescherming door elektrische scheiding van de voeding voor één toestel weer. In geval van een enkele fout zal er, omdat de voedingsbron gescheiden (geïsoleerd) is ten opzichte van aarde, door het lichaam geen stroom gaan lopen. Dit omdat een retourpad voor de stroom vanaf het metalen gestel via het lichaam en aarde terug naar de voedingsbron ontbreekt. Voor een IT-stelsel geldt dat, als de metalen gestellen zijn verbonden met een geldige aarde en tijdens de fout de aanrakingsspanning niet meer dan 50 V wisselspanning bedraagt, bij een enkele fout automatische uitschakeling van de voeding niet verplicht is ( en ). (Onder een geldige aarde wordt in dit verband verstaan een opzettelijk aangebrachte verbinding met aarde) 4

5 Van PAGINA der Meer5 Omdat bij figuur 1 de metalen gestellen niet zijn verbonden met een geldige aarde moet ook bij een enkele fout de voeding automatisch worden uitgeschakeld ( ). In een situatie volgens figuur 1 zal, bij een fout tussen L1 en het metalen gestel, er door het ontbreken van een retourpad, geen foutstroom gaan lopen. Een eventuele aanwezige overstroombeveiliging voor automatische uitschakeling van de voeding bij een fout, zal dan niet aanspreken. Dit geldt ook als voor de foutbescherming een aardlekschakelaar wordt toegepast. Het enige toestel waarmee in dit geval de voeding automatisch kan worden uitgeschakeld is een toestel voor isolatiebewaking. G L 2 L 1 1 e Fout 2 e Fout Figuur 2 Metalen gestel 1 Metalen gestel 2 Uit figuur 2 blijkt dat, indien meer dan één toestel van klasse I is aangesloten waarbij gelijktijdig twee fouten optreden, er door de tweede fout een gevaarlijke spanning tussen de metalen gestellen kan komen te staan. Bij gelijktijdige aanraking van beide metalen gestellen zal er door het lichaam een stroom gaan lopen. Het gebruik van meer dan één klasse I toestel zonder een toestel voor isolatiebewaking is daarom in deze situatie niet toegestaan. 5

6 Van PAGINA der Meer6 Isolatiebewakingstoestel G L 2 L 1 R < kω PU-leiding 1 e Fout 2 e Fout Figuur 3 Metalen gestel 1 Metalen gestel 2 Indien meer dan één elektrisch toestel van klasse I wordt gevoed vanuit een installatie volgens het IT-stelsel, moeten voorzorgsmaatregelen zijn genomen om het risico te vermijden van schadelijke effecten op de gezondheid van personen die in contact zijn met gelijktijdig bereikbare metalen gestellen indien twee fouten tegelijk optreden ( ). Met deze maatregelen wil men een gevaarlijke situatie, zoals geschetst in figuur 2, voorkomen. De volgende maatregelen moeten daarom worden genomen: 1. Metalen gestellen moeten met elkaar zijn verbonden door een vereffeningsleiding. 2. Alle contactdozen moeten zijn voorzien van beschermingscontacten die met de vereffeningleiding (PU) zijn verbonden. 3. Bij een enkele (eerste) fout moet een beveiligingstoestel de voeding automatisch uitschakelen. Ook in deze situatie zal de in Rubriek 551, voor de foutbescherming voorgeschreven 30 ma aardlekschakelaar, in geval van een fout niet werken. Alleen met een toestel voor isolatiebewaking kan in dit geval bij een eerste fout de voeding automatisch worden uitgeschakeld. Figuur 3 laat zien hoe op een veilige manier meer dan één elektrisch toestel van klasse I kan worden aangesloten op een installatie die wordt gevoed door een aggregaat dat is opgenomen in een zwevend net. 6

7 Van PAGINA der Meer7 2. Tekst Intech E&I Bepaling (**) geeft aan dat in het geval van draagbare aggregaten de isolatiebewaking achterwege mag blijven. 2. Commentaar vd Meer Gesteld wordt dat op grond van bepaling bij een aggregaat, als dat draagbaar is, een toestel voor isolatiebewaking achterwege mag blijven. Dit houdt in dat de massa van het aggregaat kleiner dan 18 kg moet zijn (T ). Het toegepaste aggregaat met een vermogen van 5 kva heeft een massa van 50 kg of meer. Dit type aggregaat is dan wel verplaatsbaar maar niet draagbaar. Bepaling , die overigens alleen geldt voor bouw- en sloopterreinen, is hierop niet van toepassing. De in genoemde uitzondering is alleen bedoeld voor kleine draagbare aggregaten die samen met het te voeden elektrisch materieel veelvuldig van plaats veranderen. Kenmerkend voor dit soort aggregaten is dat deze licht van gewicht zijn, een gering vermogen hebben en daardoor meestal zijn voorzien van maar één contactdoos voor de aansluiting van één elektrisch toestel. 3. Tekst Intech E&I De auteur geeft aan dat bepaling niet de enige is waarnaar kan worden gekeken. Er wordt namelijk arbeid verricht. Het is dus logisch om te kijken of NEN 3140 hier iets over schrijft. Commentaar vd Meer op 3 Het is niet logisch dat voor de aanleg van een installatie door de auteur wordt verwezen naar bijlage M van NEN 3140:2011. Deze norm is door wet niet aangewezen als zijnde een norm waaraan een elektrische installatie moet voldoen. 4. Tekst Intech E&I In de laatste druk van NEN 3140 is bijlage M (informatief) toegevoegd: 'Het gebruik van verplaatsbare elektrische aggregaten'. Hierin wordt gesteld dat het toepassen van isolatiebewaking vanaf 3 KVA moet worden toegepast. Daarnaast wordt er aanbevolen dat voor kleinere vermogens dan 3 KVA ook een isolatiebewaking toe te passen (**). Het probleem benaderen vanuit NEN 1010 kan soms niet voldoende zijn. Commentaar vd Meer op 4 1. De inhoud van bijlage M van NEN 3140:2011, die overigens niet foutloos is, komt voor een groot deel overeen met de oude Rubriek NL uit NEN :2000. Deze rubriek is met de aanwijzing van NEN /A2: 2003, per 1 september 2005 vervallen. NEN /A2: 2003 verwijst hiervoor naar Rubriek 551 van NEN

8 Van PAGINA der Meer8 2. Door in het onderhavige geval aan te geven dat, bij een aggregaat met een vermogen van minder dan 3 kva, een toestel voor isolatiebewaking niet hoeft te worden toegepast kunnen in de praktijk levensgevaarlijke situaties ontstaan. De keuze van de toe te passen foutbescherming (scheiding van de voeding voor één toestel, of automatische uitschakeling van de voeding door een toestel voor isolatiebewaking), moet op basis van Risico Inventarisatie en Evaluatie worden gemaakt en niet op basis van het vermogen van het aggregaat. 5. Tekst Intech E&I Het probleem benaderen vanuit NEN 1010 kan soms niet voldoende zijn. Commentaar vd Meer op 5 Het probleem benaderen vanuit NEN 1010 is de enige juiste benadering, die meer dan voldoende is. 6. Tekst Intech E&I De installateur heeft met deze uiteenzetting en aangedragen oplossing een tijdelijk aggregaat aangesloten. Commentaar vd Meer op 6 Er is helemaal geen oplossing aangedragen en er is bovendien in het artikel niet eens aangegeven hoe de installateur het tijdelijk aggregaat heeft aangesloten. 7. Tekst Intech E&I Resumé Indien de tijdelijke installatie wordt gevoed door een aggregaat heeft het de voorkeur om het sterpunt te aarden en op die wijze een TT- of TN-stelsel te vormen. Commentaar vd Meer op 7 Tijdelijke installaties, die verplaatsbaar zijn en gevoed worden door verplaatsbare opwekeenheden moeten, als deze deel uitmaken van een TT-, TN- of IT-stelsel, voor de foutbescherming zijn voorzien van een 30 ma aardlekschakelaar ( ). Dit geldt ook op bouw- en sloopterreinen voor de foutbescherming van de stroomketens voor de voeding van contactdozen die andere bouwkasten voeden en voor contactdozen met een toegekende stroom van meer dan 32 A. Dit terwijl deze stroomketens, normaal gesproken, zijn beveiligd met een aardlekschakelaar van 300 ma ( ). Niet aangegeven wordt dat dit niet in overeenstemming met is en hierdoor ook selectiviteitsproblemen kunnen ontstaan. 8. Tekst Intech E&I Als het deugdelijk aarden van het sterpunt niet mogelijk is, kan het aggregaat worden opgenomen in een zwevend net. Ook deze installatie moet voldoen aan rubriek 704. Het is aan te bevelen dat er een isolatiebewaking wordt toegepast. Ook voor kleine vermogens. 8

9 Van PAGINA der Meer9 Commentaar vd Meer op 8 Het betreft een bouwterrein met een tijdelijke hoofdaansluiting van waaruit verschillende zwerfkasten worden gevoed. Bij deze situatie met meerdere zwerfkasten die weer zijn voorzien van meerdere contactdozen is er geen enkele garantie dat er gelijktijdig niet meer dan één klasse I toestel of alleen maar klasse II toestellen worden gebruikt. In het onderhavige geval moet daarom, ongeacht het vermogen van het aggregaat, bij toepassing van een zwevend net, conform bepaling afgeschakeld worden bij een eerste fout. Dit houdt in dat een toestel voor isolatiebewaking moet worden toegepast. 9

Inleiding. Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties in voertuigen 18 augustus 2009. 230Vac installaties in voertuigen

Inleiding. Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties in voertuigen 18 augustus 2009. 230Vac installaties in voertuigen Inleiding 230Vac installaties in voertuigen Het ontwerpen en installeren van 230Vac installaties in voertuigen is op het eerste gezicht een simpele uitdaging, omdat de installatie een zeer geringe omvang

Nadere informatie

Veiligheidsaarde is meer dan 25/In

Veiligheidsaarde is meer dan 25/In VAKGROEP BLIKSEMBEVEILIGING Veiligheidsaarde is meer dan 25/In De techniek waarop Nederland draait VAKGROEP BLIKSEMBEVEILIGING Veiligheidsaarde is meer dan 25/ln In deze folder vatten we de essenties van

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 Juni 2011 NEN 1010 - Aanvulling NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011 Op 27 juni 2011 is de aanvulling A1:2011 op NEN 1010:2007+C1:2008 verschenen. In deze aanvulling is een aantal correcties en wijzingen opgenomen

Nadere informatie

Veiligheidsaarde is meer dan 25/In

Veiligheidsaarde is meer dan 25/In VAKGROEP BLIKSEMBEVEILIGING Veiligheidsaarde is meer dan 25/In De techniek waarop Nederland draait VAKGROEP BLIKSEMBEVEILIGING Veiligheidsaarde is meer dan 25/ln In deze folder vatten we de essenties van

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 4-5-2015 22:08 Mei 2015-1 AANSLUITEN VAN PV-SYSTEMEN VOLGENS BLAD 65 VAN NPR 5310 Toelichting en commentaar op blad 65 van NPR 5310 Inleiding In januari 2015 is blad 65 van NPR 5310 verschenen. Jan van

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 Van PAGINA der Meer1 Augustus 2012-2 Intech E&I van juli/augustus 2012 Rubriek Technische vragen MEERDERE EINDGROEPEN NIET IN ÉÉN BUIS In Intech E&I van juli/augustus 2012 is in de rubriek Technische vragen

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 Maart 2013-1(gewijzigd augustus 2014) Intech E&I van januari 2013 Rubriek Technische vragen TN- of TT-stelsel In Intech E&I van januari 2013 zijn in de rubriek Technische vragen vragen behandeld over de

Nadere informatie

Stroomstelsels LS. Quercus Technical Services B.V.

Stroomstelsels LS. Quercus Technical Services B.V. Stroomstelsels ä S lnhoudsepgave Stroomstelsels Geaard sterpunt 2.1 Inleiding 2.2 TT-stelsel \IG\ TN-stelsel 3. 1 TN-S-Stelsel 3 2 TN-C-stelsel 3.3 TN C-Sstelsel Geïsoleerd sterpunt 4.1 Inleiding 4.2 IT

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 27-3-2016 12:40 Februari 2016-1 EENFASE EINDGROEPEN BEVEILIGD DOOR VIERPOLIGE AARDLEKSCHAKELAAR Volgens de Nederlandse aanvulling op bepaling 531.2.1.3 van NEN 1010:2015 is het aansluiten van eenfase-eindgroepen

Nadere informatie

MODEL INSPECTIERAPPORT NR. :.. ELEKTRISCHE INSTALLATIE INSPECTIEDATUM

MODEL INSPECTIERAPPORT NR. :.. ELEKTRISCHE INSTALLATIE INSPECTIEDATUM MODEL INSPECTIERAPPORT NR. :.. ELEKTRISCHE INSTALLATIE INSPECTIEDATUM -..-2013 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Algemene gegevens... 5 2.1 Opdrachtgever en objectgegevens... 5 2.2 Installatiegegevens...

Nadere informatie

NEN1010:2015 NEN1010:2015. Elektrische installaties voor laagspanning. Belangrijke wijzigingen Algemeen. NEN Training & Advies. Wat is er anders?

NEN1010:2015 NEN1010:2015. Elektrische installaties voor laagspanning. Belangrijke wijzigingen Algemeen. NEN Training & Advies. Wat is er anders? NEN1010:2015 Elektrische installaties voor laagspanning Belangrijke wijzigingen Algemeen NEN Training & Advies NEN1010:2015 Wat is er anders? Erg veel. Te veel voor een dag. Waarom er zoveel is veranderd

Nadere informatie

Deel0. Relatie met internationale normen. IEC (International Electrotechnical Commission) Mondiaal,wereldwijd

Deel0. Relatie met internationale normen. IEC (International Electrotechnical Commission) Mondiaal,wereldwijd Deel0 Relatie met internationale normen IEC (International Electrotechnical Commission) Mondiaal,wereldwijd CENELEC (European Committee for Electrotechnical Standardization) NEC (Nederlands Elektrotechnisch

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. Meerweg 77 2121 VC Bennebroek e-mail: nog@meer1010.nl website: www.meer1010.nl website: www.nen1010nl.nl

Nadere informatie

INSTALLATIES 12 ONAFHANKELIJKHEID VAN EEN ELEKTRISCHE INSTALLATIE TEN OVERSTAAN VAN ANDERE INSTALLATIES

INSTALLATIES 12 ONAFHANKELIJKHEID VAN EEN ELEKTRISCHE INSTALLATIE TEN OVERSTAAN VAN ANDERE INSTALLATIES 9 9.01 ELEKTRISCHE Nominale spanning Elektrische installaties moeten in al hun onderdelen onderworpen en uitgevoerd worden in functie van hun nominale spanning 9.02 Regels van goed vakmanschap gelijkvormigheid

Nadere informatie

NEN Werken met de. Pluspakket NEN 1010:2015. MBO Elektrotechniek. Meer ie. verder in technisch vakmanschap

NEN Werken met de. Pluspakket NEN 1010:2015. MBO Elektrotechniek. Meer ie. verder in technisch vakmanschap Werken met de NEN 1010 Pluspakket - NEN 1010:2015 Meer ie t informa 0 44 99 0 l 088-4 kenteq.n @ m a e t e servic nteq.nl www.ke MBO Elektrotechniek Werken met de NEN 1010 Pluspakket NEN 1010:2015 verder

Nadere informatie

Scheidingstransformatoren. ZX ronde 27 september 2015

Scheidingstransformatoren. ZX ronde 27 september 2015 Scheidingstransformatoren. ZX ronde 27 september 2015 Wanneer er een aardfout ontstaat in een geaard net (TN stelsel ) zal er ten gevolge van deze fout direct een hoge stroom via de aardfout naar aarde

Nadere informatie

Beveiligings- en beschermingsmaatregelen in de nieuwe NEN 1010

Beveiligings- en beschermingsmaatregelen in de nieuwe NEN 1010 Beveiligings- en beschermingsmaatregelen in de nieuwe NEN 1010 1 september 2015 Elektrische beveiligings- en beschermingsmaatregelen Schok (Hfdst. 41) Direct (basisbescherming) Indirect (foutbescherming)

Nadere informatie

INHOUD INLEIDING. Hoofdstuk 1 NEN 1010 EN ANDERE NORMEN 1

INHOUD INLEIDING. Hoofdstuk 1 NEN 1010 EN ANDERE NORMEN 1 INLEIDING Hoofdstuk 1 NEN 1010 EN ANDERE NORMEN 1 1.1 SAMENHANG VAN NORMEN 2 1.1.1 NEN 1010 3 1.1.2 NEN-EN 50110 en NEN 3140 3 1.1.3 NEN-EN-IEC 60204 4 1.1.4 NEN-EN-IEC 60439 4 1.2 TOEPASSINGSGEBIED VAN

Nadere informatie

HD ZLVS - Zeer Lage Veiligheids-Spanning ZLBS - Zeer Lage Beschermings-Spanning

HD ZLVS - Zeer Lage Veiligheids-Spanning ZLBS - Zeer Lage Beschermings-Spanning HD 60364-7-710 Requirements for Medical locations ZLVS - Zeer Lage Veiligheids-Spanning ZLBS - Zeer Lage Beschermings-Spanning EREA Energy Engineering BVBA Ruggeveldstraat 1 B-2110 Wijnegem Belgium Tel

Nadere informatie

INHOUD INLEIDING. Hoofdstuk 1 NEN 1010 EN ANDERE NORMEN 1

INHOUD INLEIDING. Hoofdstuk 1 NEN 1010 EN ANDERE NORMEN 1 INLEIDING xv Hoofdstuk 1 NEN 1010 EN ANDERE NORMEN 1 1.1 SAMENHANG VAN NORMEN 2 1.1.1 NEN 1010 3 1.1.2 NEN-EN 50110 en NEN 3140 3 1.1.3 NEN-EN-IEC 60204 4 1.1.4 NEN-EN-IEC 60439 4 1.2 TOEPASSINGSGEBIED

Nadere informatie

Inzage COLOFON Kenteq, Hilversum

Inzage COLOFON Kenteq, Hilversum COLOFON 2016 Kenteq, Hilversum Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt in enige vorm of op

Nadere informatie

Opfriscursus NEN 1010

Opfriscursus NEN 1010 Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties Opfriscursus NEN 1010 NEN 1010:2007+C1:2008+ A1:2001+C1:2011 oktober 2011 Bestemd voor de cursussen: opfriscursus NEN 1010; inspecties aan elektrische

Nadere informatie

VSK Zonne-energie en NEN1010. Zonne-energie en NEN1010. Voorstellen André Derksen. André Derksen Projectcoördinator ISSO

VSK Zonne-energie en NEN1010. Zonne-energie en NEN1010. Voorstellen André Derksen. André Derksen Projectcoördinator ISSO K E N N I S I N S T I T U U T V O O R D E I N S TA L L A T I E S E C T O R VSK 2016 André Derksen Voorstellen André Derksen Projectcoördinator ISSO Handboek Zonne-energie NEN1010-expert 1 Inhoud Handboek

Nadere informatie

2015 Eaton. All Rights Reserved.

2015 Eaton. All Rights Reserved. 1 Wijzigingen NEN 1010 editie 2015 Bron: Bouwbedrijf Berghege Woningbouw met een knipoog naar utiliteit 2 NEN 1010: 2015 Ruim 100 pagina s meer dan de vorige editie Nieuw onderwerpen Verlichting Laadpalen

Nadere informatie

Kortsluitstromen en. Kabelberekeningen

Kortsluitstromen en. Kabelberekeningen 1 Kortsluitstromen en kabelberekeningen Veel werk? Kennis in Praktijk... Kabelberekeningen Door : Joost de Koning Product manager vermogensschakelaars Lid NEC64 commissie (NEN1010) Lid NEC23E commissie

Nadere informatie

MBO Elektrotechniek. NEN 1010 Opdrachtenboek 2 - NEN 1010:2015. Meer ie NEN Opdrachtenboek 2 NEN 1010:2015. verder in technisch vakmanschap

MBO Elektrotechniek. NEN 1010 Opdrachtenboek 2 - NEN 1010:2015. Meer ie NEN Opdrachtenboek 2 NEN 1010:2015. verder in technisch vakmanschap NEN 1010 Opdrachtenboek 2 - NEN 1010:2015 Meer ie t informa 0 44 99 0 l 088-4 kenteq.n @ m a e t e servic nteq.nl www.ke MBO Elektrotechniek NEN 1010 Opdrachtenboek 2 NEN 1010:2015 verder in technisch

Nadere informatie

L1 L2 L3 N L1 L2 L3 N PE PE. aarde L1 L2 L3 PEN. Figuur 3.6: Verdeelnetten

L1 L2 L3 N L1 L2 L3 N PE PE. aarde L1 L2 L3 PEN. Figuur 3.6: Verdeelnetten TT-net. Het sterpunt van de secundaire transformatorwikkeling in het net wordt met de verbonden. Bij elke verbruiker is er een aarding ( : protective earth), waarmee de metalen onderdelen van de toestellen

Nadere informatie

Basiscursus NEN 1010. Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties NEN 1010:2015

Basiscursus NEN 1010. Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties NEN 1010:2015 Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties Basiscursus NEN 1010 NEN 1010:2015 maart 2016 Bestemd voor de cursussen: basiscursus NEN 1010, opfriscursus NEN 1010, inspecties aan elektrische installaties,

Nadere informatie

Checklist ELEKTRISCHE INSTALLATIE in utiliteitsgebouwen

Checklist ELEKTRISCHE INSTALLATIE in utiliteitsgebouwen Project Projectnr. Opdrachtgever Werkadres Reden van inspectie Oplevering Wijziging Periodieke inspectie Netaansluiting 1-fase 3-fase Stroomstelsel TN-stelsel TT-stelsel IT-stelsel Inspectie uitgevoerd

Nadere informatie

enexis.nl Aarding Voor alle zekerheid

enexis.nl Aarding Voor alle zekerheid enexis.nl Aarding Voor alle zekerheid Inhoud Belangrijkste punten 4 Aarding en elektriciteit 5 Geaard of niet? 5 Vier systemen van aarding 7 Aarding is onzichtbaar 8 Een veilige installatie 8 Wanneer

Nadere informatie

Technische voorwaarden

Technische voorwaarden Technische voorwaarden NEN 1010 Rubriek 712 Photovoltaïsche voedingssystemen 712.411.1.2 Indien in een elektrische installatie een PV-voeding is aangebracht zonder tenminste enkelvoudig scheiding tussen

Nadere informatie

Bescherming tegen aanraking LS. Quercus Technical Services B.V.

Bescherming tegen aanraking LS. Quercus Technical Services B.V. Bescherming tegen aanraking l:il,l ia-l:= - :'' i-- r l -:li:-:ni:!ir" ::i-::l:;:. r :!s: '] _ :-::::=::.:a-i:-:=l:=i::l:r:í::::fi::::a::::::::::-r: r::,r:::,:.=!,'.i.r:a,,=.,:.:ri:. :rl.-.:==.=::...-:=.::a.=..i=:t::1.-:i':=-::::rj::i:-::ii:,

Nadere informatie

Van harte welkom! Gebruikerstraining MES keten NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011+C1: Elektriciteit en het menselijk lichaam

Van harte welkom! Gebruikerstraining MES keten NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011+C1: Elektriciteit en het menselijk lichaam Van harte welkom! Gebruikerstraining MES keten NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011+C1:2011 Edwin Bultman Inhoud (1) - Elektriciteit en het menselijk lichaam - Stroom door het menselijk lichaam - Normen - Medische

Nadere informatie

Aarding. Voor alle zekerheid. Meer informatie:

Aarding. Voor alle zekerheid. Meer informatie: Meer informatie: Provincie Groningen, Drenthe, Overijssel en de Noordoostpolder Aardingsbureau Noord Postbus 196 8000 GB Zwolle Telefoon 038 852 76 05 Provincie Friesland Postbus 81 8900 AB Leeuwarden

Nadere informatie

AARDING VOOR ALLE ZEKERHEID

AARDING VOOR ALLE ZEKERHEID AARDING VOOR ALLE ZEKERHEID AARDING VOOR ALLE ZEKERHEID 2 AARDING / VOOR ALLE ZEKERHEID 3 INHOUDSOPGAVE Belangrijkste punten 4 Aarding en elektriciteit 5 Geaard of niet? 5 Vier systemen van aarding 6

Nadere informatie

Opbouw PV-systeem

Opbouw PV-systeem Opbouw PV-systeem 1,6 m 2 PV-module PV-module Opbrengst PV-module Opbrengst PV-module P A MPP = Maximum Power Point P max dus Vpm pm 171,47W 27,26V 6, 29A V nvloed van temperatuur Toepassing micro-inverters

Nadere informatie

Opleiders in NEN 1010 & Meer

Opleiders in NEN 1010 & Meer Opvallende zaken in NEN 1010:2015 en commentaar van hierop versie 2.1 16-7-2016 Itemnr. Blz. / bepaling Onderwerp en tekst uit NEN 1010:215 Nadere toelichting en commentaar van 0 Inleiding 1 In deze kolom

Nadere informatie

Veiligheidsaarding HS. Quercus Technical Services B.V.

Veiligheidsaarding HS. Quercus Technical Services B.V. Veiligheidsaarding HË nhoudsspgav& 1. Inleiding 5 2. Aanraakspanning en stroomstelsels 6 2.1 IT Stelsel 6 2.2. TT-stelsel 9 2.3 TN-stelsel 10 3. Aard- en vereffeningsleidingen 12 4. Aardverspreidingsweerstand

Nadere informatie

Kleine generatoren ZX ronde 24 april 2016

Kleine generatoren ZX ronde 24 april 2016 Kleine generatoren ZX ronde 24 april 2016 De tijd van velddagen en festiviteiten breekt weer aan. Voor het aansluiten van elektrische apparatuur wordt vaak een klein aggregaat gebruikt. Maar ook zijn er

Nadere informatie

Leereenheid 8. Diagnostische toets: Driefasenet. Let op!

Leereenheid 8. Diagnostische toets: Driefasenet. Let op! Leereenheid 8 Diagnostische toets: Driefasenet Let op! Bij meerkeuzevragen: Duid met een kringetje rond de letter het juiste antwoord of de juiste antwoorden aan. Vragen gemerkt met: J O. Sommige van die

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 December 2012-3 Gevolgen Bouwbesluit 2012 voor de elektrotechnisch installateur Rechtens verkregen niveau en lager niveau van eisen voor bestaande installaties. Inleiding Elektrische installaties moeten

Nadere informatie

MBO Elektrotechniek. NEN 1010 Opdrachtenboek 3 - NEN 1010:2015. Meer ie NEN Opdrachtenboek 3 NEN 1010:2015. verder in technisch vakmanschap

MBO Elektrotechniek. NEN 1010 Opdrachtenboek 3 - NEN 1010:2015. Meer ie NEN Opdrachtenboek 3 NEN 1010:2015. verder in technisch vakmanschap NEN 1010 Opdrachtenboek 3 - NEN 1010:2015 Meer ie t informa 0 44 99 0 l 088-4 kenteq.n @ m a e t e servic nteq.nl www.ke MBO Elektrotechniek NEN 1010 Opdrachtenboek 3 NEN 1010:2015 verder in technisch

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 29-8-2014 16:22 Juni 2014-4 Stekerend installeren (4) Commentaar op NIEUWSBRIEF NEN 3140 van mei 2014 Stekerend installeren een tijdbom? Inleiding Jay Smeekes, die namens UNETO-VNI lid is van de normcommissie

Nadere informatie

TECHNISCH BUREAU VERBRUGGHEN VADEMECUM ELEKTRICITEIT STROOMGROEPEN MET THERMISCHE MOTOR

TECHNISCH BUREAU VERBRUGGHEN VADEMECUM ELEKTRICITEIT STROOMGROEPEN MET THERMISCHE MOTOR De Europese wetgeving voor veilig elektrische materieel is ook van toepassing voor alternatoren. Dit betekend dat de alternatoren moeten gebouwd zijn conform de desbetreffende Europese normen (KB. van

Nadere informatie

Criteria voor de selectie van een aardlekbeveiliging

Criteria voor de selectie van een aardlekbeveiliging Criteria voor de selectie van een aardlekbeveiliging Gebruik van aardlekbeveiliging bij SUNNY BOY, SUNNY MINI CENTRAL en SUNNY TRIPOWER Inhoud Bij de installatie van omvormers bestaat er vaak onzekerheid

Nadere informatie

Werking isolatiewachters

Werking isolatiewachters Werking isolatiewachters augustus 2013 Inleiding Om de elektrische energie in een installatie te verdelen worden drie of vier actieve geleiders gebruikt. Deze geleiders voeren de stroom van de bron naar

Nadere informatie

Veiligheidsbepalingen voor LS-distributienetten en een minimaal veiligheidsniveau voor bestaande netten

Veiligheidsbepalingen voor LS-distributienetten en een minimaal veiligheidsniveau voor bestaande netten Vereniging van Energienetbeheerders in Nederland Veiligheidsbepalingen voor LS-distributienetten en een minimaal veiligheidsniveau voor bestaande netten Arnhem, 6 december 2010 Inhoudsopgave Voorwoord

Nadere informatie

Verhaaltje ZX-Ronde 21 september 2008. Zekeringen ( stroom / tijd beveiligen )

Verhaaltje ZX-Ronde 21 september 2008. Zekeringen ( stroom / tijd beveiligen ) Verhaaltje ZX-Ronde 21 september 2008 Zekeringen ( stroom / tijd beveiligen ) Zekeringen is een artikel uit de Electron van september 2008. Het is een artikel wat geschreven is door Hans PA0JBB. Het is

Nadere informatie

Inspectierapport Inspectie uitgevoerd volgens NEN 1010 en NEN 3140

Inspectierapport Inspectie uitgevoerd volgens NEN 1010 en NEN 3140 Electro-technisch Bureau Postbus 543 Telefoon 075-616 51 68 Rabobank 12.49.69.976 1500 EM Zaandam Fax 075-631 45 46 K.v.K 35029294 Grote Tocht 102 Internet www.swartetb.nl BTW-nr 8066.65.142B.01 1507 CE

Nadere informatie

NEN 1010 over Photo Voltaïc installaties

NEN 1010 over Photo Voltaïc installaties NEN 1010 over Photo Voltaïc installaties Paul Castenmiller NEN 1010 over PV installaties Ontwikkelingen PV installaties. Normen PV installaties. NPR 5310-blad 65 Eigenschappen en risico s Architectuur

Nadere informatie

INHOUD INLEIDING 19. Metingen en thermografie - 13

INHOUD INLEIDING 19. Metingen en thermografie - 13 INLEIDING 19 1 NEN 1010 ALS ACHTERGROND 21 1.1 VOEDINGSBRONNEN 22 1.1.1 Aansluiting op net: diverse stroomstelsels 22 1.1.2 Voedingsbronnen voor veiligheidsdoeleinden 25 1.2 BESCHERMINGSMAATREGELEN 25

Nadere informatie

Nieuws1010. Onafhankelijke uitgave van Meer1010. Stekerend installeren (1)

Nieuws1010. Onafhankelijke uitgave van Meer1010. Stekerend installeren (1) 28-1-2014 23:26 Januari 2014-1 Stekerend installeren (1) GST-installatiestekers van verschillende merken door elkaar toegestaan. In het aprilnummer van Installatie Journaal geeft Casper Bontenbal van Isolectra

Nadere informatie

Belpa B.V. Gebruikerstraining

Belpa B.V. Gebruikerstraining Van harte welkom! Inhoud (1) - Elektriciteit en het menselijk lichaam Gebruikerstraining MES - keten - -Normen - Medische Elektrische Scheiding (MES) Edwin Bultman - Medische Beschermingstransformator

Nadere informatie

2. Beveiliging tegen onrechtstreekse aanraking

2. Beveiliging tegen onrechtstreekse aanraking Beveiligingen in LS-installaties Een elektrische installatie die geen fouten vertoont, zal even goed functioneren zonder beveiligingen. Dit zou de installatie bovendien een stuk goedkoper maken. Enkel

Nadere informatie

Inspectierapport voor bestaande laagspanningsinstallatie 1

Inspectierapport voor bestaande laagspanningsinstallatie 1 voor bestaande laagspanningsinstallatie 1 uneto-vni 2003-47022 Dossiernummer : Eigenaar installatie: Contactpersoon : Opdrachtgever: Contactpersoon : Installatieverantwoordelijke: Contactpersoon : Installatie:

Nadere informatie

(On)voldoende spanningskwaliteit kost geld!

(On)voldoende spanningskwaliteit kost geld! (On)voldoende spanningskwaliteit kost geld! De verantwoordelijkheid voor een voldoende kwaliteit van de spanning en de stroom is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van netbeheerders, fabrikanten en

Nadere informatie

AREI art. 104 vitale stroombanen

AREI art. 104 vitale stroombanen AREI art. 104 vitale stroombanen Isabelle Hofman 10/10/2017 Topics 1. Wat zijn vitale stroombanen / installaties 2. Voorbeelden van vitale installaties 3. Wat zegt de huidige wetgeving 4. Waaruit bestaat

Nadere informatie

Bron: Installatie Journaal mei 2015, onderdeel van Cobouw

Bron: Installatie Journaal mei 2015, onderdeel van Cobouw Bron: Installatie Journaal mei 2015, onderdeel van Cobouw Pagina 1 van 2 Bron: Installatie Journaal mei 2015, onderdeel van Cobouw Pagina 2 van 2 29-8-2014 16:23 Augustus 2014-1 Stekerend installeren (5)

Nadere informatie

Richtlijn voor de uitvoering van bouwkasten. Het gehele Cogas elektriciteitsgebied.

Richtlijn voor de uitvoering van bouwkasten. Het gehele Cogas elektriciteitsgebied. Richtlijn bouwkasten TOEPASSINGSGEBIED: Het gehele Cogas elektriciteitsgebied. 1 DOELSTELLING Eisen voor bouwkasten t.b.v. tijdelijke en bouw- aansluitingen met een maximale doorlaatwaarde van 3x80A. 2

Nadere informatie

Tuincontactdoos met piket

Tuincontactdoos met piket NL Handleiding GS 2 DE GS 4 DE Belangrijk! Lees deze handleiding en bewaar ze. Neem de veiligheidsaanwijzingen in acht. Inhoudsopgave pagina 1 Inleiding... 29 2 Leveringsomvang... 29 3 Conform gebruik...

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties NEN Beschermingsmaatregelen. vervangt NEN :1996 ICS

Voorbeeld. Preview. Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties NEN Beschermingsmaatregelen. vervangt NEN :1996 ICS Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Opleidingscatalogus: NEN

Opleidingscatalogus: NEN Opleidingscatalogus: NEN t WEB Opleidingen, Adviezen & Hoofdvestiging: Zeppelinstraat 7 7903 BR Hoogeveen Tel: 0528 280 888 Fax: 0528 280 889 Website: www.tweb.nl E-mail: info@tweb.nl Basis NEN 1010 Elektrotechnici

Nadere informatie

Wat is er anders? 1 september 2015

Wat is er anders? 1 september 2015 Wat is er anders? 1 september 2015 Wat is er anders? Erg veel. Te veel voor een dag. Waarom is er zoveel veranderd, en wat zijn de ontwikkelingen voor de toekomst. Norm biedt een globaal overzicht van

Nadere informatie

Aan welke eisen moeten bouwkasten voldoen?

Aan welke eisen moeten bouwkasten voldoen? Kwaliteit voor Installaties KvINL Nederland Aan welke eisen moeten bouwkasten voldoen? Voorwaarden voor het veilig plaatsen en functioneren van bouwkasten tot en met 3x80 Ampère 2 In deze brochure vindt

Nadere informatie

Inspectieplan elektrische installaties en -arbeidsmiddelen

Inspectieplan elektrische installaties en -arbeidsmiddelen Inspectieplan elektrische installaties en -arbeidsmiddelen februari 2018 www.sot.nl L. Smit INHOUD 1 Inleiding...2 2 Foutindicaties...2 2.1 Verklaring van de gebruikte codes...2 2.2 Verklaring van de urgentie

Nadere informatie

Aan welke eisen moeten bouwkasten voldoen?

Aan welke eisen moeten bouwkasten voldoen? Kwaliteit voor Installaties KvINL Nederland Aan welke eisen moeten bouwkasten voldoen? Voorwaarden voor het veilig plaatsen en functioneren van bouwkasten tot en met 3x80 Ampère BOUWKAST KLEIN 11/2017

Nadere informatie

Laden van elektrische wagens. Oktober 2015

Laden van elektrische wagens. Oktober 2015 Laden van elektrische wagens Oktober 2015 Dit is een uitgave van Tecnolec Marlylaan 15/8 1120 Brussel info@volta-org.be www.tecnolec.be Volta 2015 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen

Nadere informatie

Advies Opleiding & Installatie B.V. UITSLUITEND PER E-MAIL verzonden aan: marcel.balk@minbzk.nl

Advies Opleiding & Installatie B.V. UITSLUITEND PER E-MAIL verzonden aan: marcel.balk@minbzk.nl UITSLUITEND PER E-MAIL verzonden aan: marcel.balk@minbzk.nl Aan: Ministerie van BZK Directoraat-generaal Wonen en Bouwen t.a.v. de heer M. Balk Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Datum : 31 januari 2015 Aantal

Nadere informatie

BADKAMERS OF STORTBADRUIMTEN

BADKAMERS OF STORTBADRUIMTEN A.R.E.I 86.10 IN HUISHOUDELIJKE LOKALEN 86.10.a Bepalingen Badkamer of stortbadruimte: Lokaal of lokaalgedeelte beperkt tot volume 3 waarvan hierna sprake, waarin ten minste een bad of een stortbad is

Nadere informatie

Whitepaper. Metingen uitvoeren volgens de NEN 3140

Whitepaper. Metingen uitvoeren volgens de NEN 3140 Whitepaper Metingen uitvoeren volgens de NEN 3140 Het whitepaper Metingen uitvoeren volgens de NEN 3140 is opgesteld in nauw overleg met Ing. N.J. (Nico) Kluwen. Kluwen is een van de experts van Kennisbank

Nadere informatie

Inspecteren van bestaande elektrische installaties volgens NEN 3140 (deel 3)

Inspecteren van bestaande elektrische installaties volgens NEN 3140 (deel 3) Katern voor scholing, her- en bijscholing 58 inhoud Een uitgave van Intech Elektro & ICT en otib januari 2012 1 Inspecteren van bestaande elektrische installaties volgens nen 3140 (deel 3) 4 Fotowedstrijd

Nadere informatie

Bedrijfsvoering van elektrische installaties. Veiligheid in verband met de elektrische gevaren volgens NEN 3140:2011

Bedrijfsvoering van elektrische installaties. Veiligheid in verband met de elektrische gevaren volgens NEN 3140:2011 Bedrijfsvoering van elektrische installaties Veiligheid in verband met de elektrische gevaren volgens NEN 3140:2011 oktober 2011 Bestemd voor de cursussen: basiscursus; opfriscursus; voldoende onderricht

Nadere informatie

Elektriciteit. Wat is elektriciteit

Elektriciteit. Wat is elektriciteit Elektriciteit Wat is elektriciteit Elektriciteit kun je niet zien, niet ruiken, niet proeven, maar wel voelen. Dit voelen kan echter gevaarlijk zijn dus pas hier voor op. Maar wat is het dan wel? Hiervoor

Nadere informatie

Veiligheidstraining. Veilige aarding rolsteigers en containers op locaties. On location versie 2013 rev.1

Veiligheidstraining. Veilige aarding rolsteigers en containers op locaties. On location versie 2013 rev.1 Veiligheidstraining Veilige aarding rolsteigers en containers op locaties On location versie 2013 rev.1 PROGRAMMA 1. Presentatie veilige aarding rolsteigers en zeecontainers 2. Oefening veilige aarding

Nadere informatie

EisEn aan bouwkasten. in het voorzieningsgebied van EnExis

EisEn aan bouwkasten. in het voorzieningsgebied van EnExis EisEn aan bouwkasten in het voorzieningsgebied van EnExis EisEn aan bouwkasten De eisen in deze brochure gelden voor bouwkasten die zijn ingericht voor directe energiemeting bij een tijdelijke aansluiting

Nadere informatie

DIFFERENTIEELSTROOMINRICHTINGEN

DIFFERENTIEELSTROOMINRICHTINGEN 85 ACTIEVE BESCHERMING BIJ LAAGSPANNING MET AUTOMATISCHE ONDERBREKING VAN DE VOEDING 28.03 Begrippen met betrekking tot karakteristieken van beschermingstoestellen 85.01 Kenmerken Residuële differentiële

Nadere informatie

ZX Ronde 14 augustus 2011

ZX Ronde 14 augustus 2011 ZX Ronde 14 augustus 2011 Hoogspanning en veiligheid Er is een kenmerkend verschil tussen laagspanning en hoogspanning. Er zijn natuurkundige effecten die pas optreden boven een bepaalde spanning. In de

Nadere informatie

Bedieningshandleiding Aardlekschakelaar 30 ma volgens DIN VDE Inhoudsopgave

Bedieningshandleiding Aardlekschakelaar 30 ma volgens DIN VDE Inhoudsopgave Bedieningshandleiding Aardlekschakelaar 30 ma Inhoudsopgave 1. Gevaarinstructies... 1 2. Functie... 1 2.1. Inzetbaarheid... 2 3. Montage en aansluiting... 2 4. Functietest... 4 5. Controle van de beveiligingsmaatregelen...

Nadere informatie

Visuele Inspectie van elektrische installaties

Visuele Inspectie van elektrische installaties Inspectiepunten De voeding van de installatie Controle van de voeding Beoordeel welk stelsel in ingezet en of deze op de juiste wijze is toegepast. Beoordeel ook de aansluiting en splitsing van PEN leidingen.

Nadere informatie

AREI art Isolatiebewaking voor vitale stroomkringen. Een nieuwe totaaloplossing van EREA en Dossena

AREI art Isolatiebewaking voor vitale stroomkringen. Een nieuwe totaaloplossing van EREA en Dossena AREI art. 104 Isolatiebewaking voor vitale stroomkringen Een nieuwe totaaloplossing van EREA en Dossena AREI art. 104: Isolatiebewaking voor vitale stroomkringen AREI art. 104 heeft een grote impact op

Nadere informatie

Rubriek 710 Medisch gebruikte ruimten

Rubriek 710 Medisch gebruikte ruimten Rubriek 710 Medisch gebruikte ruimten 1 september 2015 Wijzigingen medische ruimten 1 Wijzigingen medische ruimten 2 FOTO: Nieuwe NEN 1010 vanaf oktober 2015 Belangrijkste items: de term klasse wordt vervangen

Nadere informatie

NEN-EN-IEC NEN-EN-IEC NEN-EN-IEC NEN-EN-IEC NEN-EN-IEC

NEN-EN-IEC NEN-EN-IEC NEN-EN-IEC NEN-EN-IEC NEN-EN-IEC Een rondje nomen Normen NEN 1010 NEN EN 61439 Wat is er het laatste jaar gebeurd (sinds Hager NEN dagen 2011) en wat komt eraan Normen: NEN/EN 50090 Roel J Ritsma NEN 3140 NEN 1010 elektrische installaties

Nadere informatie

Zelfbouw & veiligheid

Zelfbouw & veiligheid Zelfbouw & veiligheid (bron: NEN3544 Elektronische en aanverwante toestellen met netvoeding voor huishoudelijk en soortgelijk algemeen gebruik - veiligheidseisen.) De eisen ten aanzien van de veiligheid

Nadere informatie

Meer1010 Opleiders in NEN 1010 & Meer

Meer1010 Opleiders in NEN 1010 & Meer actuele keuzemodulen Praktijkcursus NEN 1010 Ga naar Onderwerp 01 NEN 1010 in relatie tot wetgeving en overeenkomst 02 Bescherming tegen elektrische schok Stroomketens 03 Stroomstelsels 04 Beveiligingstoestellen

Nadere informatie

Hoe keuringsverslagen elektrische installaties interpreteren meest voorkomende inbreuken

Hoe keuringsverslagen elektrische installaties interpreteren meest voorkomende inbreuken Hoe keuringsverslagen elektrische installaties interpreteren meest voorkomende inbreuken Isabelle Hofman 10/10/2017 Topics A. Hoe elektrische keuringsverslagen interpreteren B. Top 3 meest voorkomende

Nadere informatie

Inspecteren van bestaande elektrische installaties volgens NEN 3140 (deel 2)

Inspecteren van bestaande elektrische installaties volgens NEN 3140 (deel 2) Katern voor scholing, her- en bijscholing 57 inhoud Een uitgave van Intech Elektro & ICT en otib december 2011 1 Inspecteren van bestaande elektrische installaties volgens nen 3140 (deel 2) 5 Fotowedstrijd

Nadere informatie

1 DOELSTELLING Eisen voor bouwkasten t.b.v. aansluitingen voor tijdelijk gebruik met een maximale doorlaatwaarde van 3x80A.

1 DOELSTELLING Eisen voor bouwkasten t.b.v. aansluitingen voor tijdelijk gebruik met een maximale doorlaatwaarde van 3x80A. Blad : 1 van 6 TOEPASSINGSGEBIED: Brabant Drenthe Flevoland Friesland Groningen Limburg Overijssel 1 DOELSTELLING Eisen voor t.b.v. aansluitingen voor tijdelijk gebruik met een maximale doorlaatwaarde

Nadere informatie

De nieuwe NEN medisch gebruikte ruimten

De nieuwe NEN medisch gebruikte ruimten De nieuwe NEN 1010 - medisch gebruikte ruimten FOTO: De nieuwe NEN 1010 - medisch gebruikte ruimten 1 Ing. Mark van Abkoude Nieuwe NEN 1010 vanaf oktober 2015 Belangrijkste items: de term klasse wordt

Nadere informatie

Nulgeleider Met een transformator een nulgeleider (N) creëren

Nulgeleider Met een transformator een nulgeleider (N) creëren Nulgeleider Met een transformator een nulgeleider (N) creëren Antwoorden op veelgestelde vragen Netten zonder nulgeleider Een deel van de Belgische gebouwen wordt gevoed vanuit een 3x230V-net, waarbij

Nadere informatie

Electric are welding and allied processes Specific safety rules for the installation of equipment

Electric are welding and allied processes Specific safety rules for the installation of equipment UDC621.791.75+.947.5:621.316.1:614.825 Elektrisch booglassen en aanverwante technieken Bijzondere veiligheidsbepalingen voor de installatie van de uitrusting Electric are welding and allied processes Specific

Nadere informatie

Nieuwsbericht. Uniforme eisen voor tijdelijke elektra-aansluitingen maken de bouw veiliger

Nieuwsbericht. Uniforme eisen voor tijdelijke elektra-aansluitingen maken de bouw veiliger Nieuwsbericht Uniforme eisen voor tijdelijke elektra-aansluitingen maken de bouw veiliger Vanaf 1 januari 2017 moeten bouwkasten die de tijdelijke elektriciteitsaansluiting verzorgen, voldoen aan zwaardere,

Nadere informatie

inhoud Een uitgave van Intech Klimaat & Sanitair en OTIB maart 2009 Basiskennis Aarding sanitaire toestellen Otib-nieuws Cursussen

inhoud Een uitgave van Intech Klimaat & Sanitair en OTIB maart 2009 Basiskennis Aarding sanitaire toestellen Otib-nieuws Cursussen Katern voor scholing, her- en bijscholing 14 inhoud 1 Aarding sanitaire toestellen 5 Otib-nieuws Cursussen Basiskennis Een uitgave van Intech Klimaat & Sanitair en OTIB maart 2009 Aarding sanitaire toestellen

Nadere informatie

Een elektrische installatie moet altijd door een erkend organisme worden gekeurd bij :

Een elektrische installatie moet altijd door een erkend organisme worden gekeurd bij : Een elektrische installatie moet altijd door een erkend organisme worden gekeurd bij : - de indienststelling, - elke verzwaring van de aansluiting, - elke belangrijke wijziging of uitbreiding. Dit organisme

Nadere informatie

elektrotechniek CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 11 A B X C D

elektrotechniek CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 11 A B X C D elektrotechniek SPE K 2009 minitoets bij opdracht 11 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.

Nadere informatie

Openbaar. 3 TERMEN EN DEFINITIES Bouwkast Kast ontworpen en bedoeld om er een tijdelijke elektriciteitsaansluiting in aan te brengen.

Openbaar. 3 TERMEN EN DEFINITIES Bouwkast Kast ontworpen en bedoeld om er een tijdelijke elektriciteitsaansluiting in aan te brengen. voor de uitvoering van Blad : 1 van 6 TOEPASSINGSGEBIED: Brabant Drenthe Groningen Limburg Overijssel 1 DOELSTELLING Met de gezamenlijke netbeheerders en Bouwend Nederland zijn de eisen voor nieuwe t.b.v.

Nadere informatie

ACA vzw Erkend controle organisme Huishoudelijke installaties

ACA vzw Erkend controle organisme Huishoudelijke installaties Huishoudelijke installaties TEL: 051200 002 FAX: 051201 002 148002305 www.acavzw.be info@acavzw.be Ondernemingsnummer: BE 0811 407 869 Ref: 2015050780 VERSLAG VAN EEN GELIJKVORMIGHEIDSONDERZOEK ENOF CONTROLEBEZOEK

Nadere informatie

Isolatiebewaking. Medische IT-netten met hoge bedrijfszekerheid. Een nieuwe totaaloplossing van EREA en Dossena

Isolatiebewaking. Medische IT-netten met hoge bedrijfszekerheid. Een nieuwe totaaloplossing van EREA en Dossena Isolatiebewaking Medische IT-netten met hoge bedrijfszekerheid Een nieuwe totaaloplossing van EREA en Dossena Medische IT-netten met hoge bedrijfszekerheid Een nieuwe totaaloplossing van EREA en Dossena

Nadere informatie

Inzage COLOFON Kenteq, Hilversum

Inzage COLOFON Kenteq, Hilversum COLOFON 2015 Kenteq, Hilversum Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt in enige vorm of op

Nadere informatie

aan welke eisen moeten bouwkasten voldoen? Voorwaarden voor het veilig plaatsen en functioneren van bouwkasten in het voorzieningsgebied van Liander

aan welke eisen moeten bouwkasten voldoen? Voorwaarden voor het veilig plaatsen en functioneren van bouwkasten in het voorzieningsgebied van Liander aan welke eisen moeten bouwkasten voldoen? Voorwaarden voor het veilig plaatsen en functioneren van bouwkasten in het voorzieningsgebied van Liander voor maximale veiligheid op de bouwplaats In deze brochure

Nadere informatie