Welkom bij de workshop Actualiteiten Gezondheidsrecht

Transcriptie

1 Welkom bij de workshop Actualiteiten Gezondheidsrecht 11 april 2017 Yvonne Nijhuis, advocaat gezondheidsrecht Anniek van Diggele, advocaat ondernemingsrecht Eveline van Andel, advocaat gezondheidsrecht

2

3 Onderwerpen 1. Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in wet- en regelgeving in de zorg ? 2. Zorgbrede Governancecode 2017 / Enquêterecht in de zorg / Cliëntmedezeggenschap 3. Voorstel wijziging Wet BIG (modernisering tuchtrecht) 4. Jaarplan 2017 IGZ

4 1. Wet- en regelgeving in de zorg Wet Kwaliteit klachten en geschillen in de zorg Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg Zorgbrede Governancecode 2017 Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg Kwaliteitsstatuut GGZ Wijziging Jeugdwet en Gezondheidswet

5 1. Wet- en regelgeving in de zorg Wetsvoorstel WNT 3 Evaluatiewet WNT Wetsvoorstel Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg Wetsvoorstel Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapten Wetsvoorstel tot wijziging Wet marktordening gezondheidszorg Wetsvoorstel tot wijziging van de WGBO (internetconsultatie) Wetsvoorstel tot wijziging WMCZ (internetconsultatie) Wetsvoorstel tot wijziging Wet BIG (m.n. modernisering tuchtrecht)

6 Wet Kwaliteit klachten en geschillen in de zorg (Wkkgz); 1 januari 2016 Vergewisplicht (functioneren zorgverleners in het verleden) / VOG 1 januari 2016 Interne procedure registratie incidenten 1 juli 2016 Meldplicht IGZ: calamiteiten, geweld en/of disfunctioneren 1 januari 2016 Klachten- en geschillenregeling 1 januari 2017 Schriftelijke overeenkomst met alle zorgverleners die voor hem werken

7 Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg Aanvulling op WGBO/Wbp/AVG, Wet burgerservicenummer in de zorg Essentie: introduceert rechten en waarborgen voor cliënten bij elektronische gegevensuitwisseling en de beschikbaarheid van gegevens via een elektronisch uitwisselingssysteem; niet verplicht Gespecificeerde (opt-in) toestemming voor het beschikbaar stellen van cliëntgegevens in een elektronisch verwerkingssysteem (wie wel, wie niet) Inzage en afschrift dossier via elektronische weg (alsmede inzage in logging, wie heeft wanneer dossier bekeken), kosteloos.

8 Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg Verbod toegang tot het elektronisch uitwisselingssysteem voor zorgverzekeraars, bedrijfs-, verzekerings- en keuringsartsen. NEN normen 7510, 7512, 7513 verplicht; invulling van artikel 13 Wbp (Besluit (1 e kamer)) Verplichting zorgaanbieders in de zin van de Wkkgz tot Functionaris voor Gegevensbescherming (Besluit) Treedt vanaf 1 juli 2017 (gefaseerd, 3 jaar termijn) in werking; eveneens Besluit

9 Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg Wat mogen cliënten en naasten verwachten Persoonsgerichte zorg en ondersteuning Wonen en welzijn Basisveiligheid garanderen Nadruk op leren als basis voor verbeteren van kwaliteit Randvoorwaarden Gebruik van informatie Gebruik van hulpbronnen Adequate personeelssamenstelling (bv. minimaal twee zorgverleners bij intensieve zorgmomenten?) Leiderschap, Governance en Management die aansturend zijn voor kwaliteit(taak van het Zorginstituut??) 13 januari 2017 opgenomen in het openbare register van kwaliteitsstandaarden en meetinstrumenten (daarmee wettelijke basis voor de kwaliteit van verpleeghuiszorg toezicht door IGZ)

10 Kwaliteitsstatuut GGZ Professionele standaard; beschrijving organisatie integrale zorg cliënt waarbij autonomie en regie van de cliënt zoveel mogelijk wordt gestimuleerd en de kwaliteit en doelmatigheid van de zorgverlening inzichtelijk en toetsbaar zijn Verwijzing, aanmelding, intake, diagnostiek, behandeling, afsluiting en nazorg van de individuele cliënt Welke beroepsbeoefenaren kunnen in welke situatie in de geneeskundige GGZ als regiebehandelaar fungeren Vanaf 1 januari 2017 zijn alle aanbieders van GGZ ogv Zorgverzekeringswet verplicht om een kwaliteitsstatuut te hebben / toezicht IGZ

11 Wetsvoorstel tot wijziging Gezondheidswet en Jeugdwet Specifieke wettelijke grondslag én verplichting tot het actief openbaar maken van toezichtgegevens en sanctiebesluiten (onder meer) IGZ en Inspectie voor de Jeugdzorg Openbaarmaking minder bewerkelijk dan op grond van de Wet openbaarheid bestuur (WOB) Geen afzonderlijke belangenafweging Transparantie en naleving van regelgeving bevorderen = > geen straf Welke gegevens? bij AMVB bepaald (in ieder geval sanctiebesluiten) Rechtsbescherming; eerst besluit ; stilstandperiode van 2 weken Wetsvoorstel is 1 november 2016 aangenomen. Inwerkingtreding op een nader te bepalen tijdstip

12 Wetsvoorstel WNT 3 Plafond dat voor topfunctionarissen geldt, zal ook voor werknemers gelden (niet medisch specialisten) Er wordt volledig aangesloten bij huidige WNT voor begrip bezoldiging Geen algemeen verbod op variabele beloningen (winstdeling, bonus) (gaat ook voor topfunctionarissen gelden), echter voor zover daarbij bezoldigingsmaximum niet word overschreden Geen normering ontslagvergoeding (wel WWZ; maximale transitievergoeding ,= dan wel één bruto jaarsalaris indien hoger) Overgangsrecht overeenkomstig WNT dat geldt voor topfunctionarissen Naar Raad van State voor advies (februari 2017)

13 Wetsvoorstel Evaluatiewet WNT Verlichting administratieve lastendruk Ontslagvergoeding die volgt uit CAO of een met de vakbonden overeengekomen sociaal plan dat van toepassing is op alle werknemers in een organisatie niet meer gemaximeerd tot een jaarsalaris (of maximaal ,=) Non-activiteit tijdens een van werk-naar-werk traject dat voortvloeit uit een wettelijk voorschrift, CAO of sociaal plan wordt niet als ontslaguitkering aangemerkt Topfunctionaris/gewezen topfunctionaris onderscheid vervalt Anticumulatie bij vervullen meerdere bestuursfuncties (> 1,0 fte) Aangeboden aan Tweede Kamer (1 juli 2017?)

14 Wetsvoorstel Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg Vervangt de huidige Wet BOPZ Onvrijwillige zorg ook buiten BOPZ-instelling Familievertrouwenspersoon (meer betrokkenheid familie) Nieuw criterium: ernstig nadeel voor zichzelf of een ander Aangenomen door de Tweede Kamer / nu Eerste kamer

15 Wetsvoorstel Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte patiënten Specifiek gericht op mensen in de psychogeriatrie of een verstandelijke beperking. Uitgangspunt: alleen zorg met instemming Zorg zonder instemming alleen om ernstig nadeel te voorkomen Stappenplan volgen bij onvrijwillige zorg Ook opname zonder instemming, maar zonder verzet Geen BOPZ locaties meer; per cliënt; wel registratie IGZ Geen meldingsplicht IGZ toepassing dwang, maar halfjaarlijkse rapportageverplichting Aangenomen door de Tweede Kamer / nu Eerste Kamer

16 Wijziging Wet marktordening gezondheidszorg Duidelijke scheiding tussen VWS en NZa (versterking onafhankelijk marktoezicht NZa) VWS maakt het beleid in ministeriële regelingen NZa voert ministeriële regelingen en casuïstiek uit Zorgspecifieke fusietoets en het instrument AMM gaat over naar de ACM (minder administratieve lasten) Vrij tarieven/prestaties, tenzij gereguleerd bij ministeriële regeling In behandeling bij de Tweede Kamer

17 Wetsvoorstel wijziging WGBO (internetconsultatie) Toestemming voor ingrijpende beslissingen verplicht vastleggen in dossier Bewaartermijn medisch dossier naar 20 jaar Inzagerecht voor nabestaanden wordt wettelijk verankerd, waaronder: Calamiteit of geweld in zorgrelatie Zwaarwegend belang aannemelijk maakt met concrete aanwijzingen Aantonen zorg van een goed vertegenwoordiger in gerechtelijke procedure Gezagdragers bij overleden patiënt tot 16 jaar Voorgesteld wordt de wijzigingen ook door te voeren in de Jeugdwet Consultatie afgesloten

18 2. Zorgbrede Governancecode 2017 / Enquêterecht in de zorg / Cliëntmedezeggenschap

19 Zorgbrede Governancecode 2017 I Volledige herziening Governancecode 2010 Voor leden van Actiz, GGZ Nederland, NFU, NVZ en VGN Van rule based naar principle based 7 principes van goed bestuur en toezicht Pas toe OF leg uit / Pas toe EN leg uit / Pas toe Niet vrijblijvend! Toepassing code is: lidmaatschapsverplichting brancheorganisaties; veldnorm voor externe toezichthouders IGZ en Nza; inkoopvoorwaarde voor zorgverzekeraars; relevant in enquêteprocedures; en naleving wordt getoetst door Governancecommissie Gezondheidszorg.

20 Zorgbrede Governancecode 2017 II Algemene implementatie binnen één jaar (1 januari 2018) Statutaire implementatie bij eerstvolgende statutenwijziging, uiterlijk binnen twee jaar (1 januari 2019) Statutaire aandachtspunten: ᴉ Opnemen welke besluiten van de raad van bestuur aan de goedkeuring van de raad van toezicht zijn onderworpen, waarbij in ieder geval de lijst die vermeld staat in de code moet worden opgenomen [5.2.2.] ᴉ Vaststellen van de omvang en samenstelling van de raad van bestuur door de raad van toezicht [6.2.2] ᴉ Vastleggen dat de algemene vergadering een lid van de raad van toezicht slechts kan schorsen of ontslaan o.g.v. verwaarlozing taak of andere gewichtige redenen, dan wel een ingrijpende wijziging van omstandigheden waardoor het voortduren van de toezichthoudende functie niet kan worden geduld. [A 1.3]

21 Enquêterecht in de zorg I Onderzoek naar beleid en gang van zaken o Ook bij de stichting die een onderneming in stand houdt waarvoor o.g.v. wet een OR moet worden ingesteld o Op verzoek van: leden, aandeelhouders/certificaathouders, (zorginstelling-) rechtspersoon, curator, vakorganisaties, diegene die bevoegd is o.g.v. statuten/overeenkomst (cliëntenraad, patiëntadviesraden of familieraden), A-G Enquêteprocedure bestaat uit twee fasen: 1) Onderzoek nodig naar beleid en gang van zaken? Zo nee: verzoek wordt afgewezen Zo ja: 1 e fase eindigt met onderzoeksverslag 2) Vaststellen wanbeleid + treffen van voorzieningen

22 Enquêterecht in de zorg II Mogelijke verzoeken aan OK: o vaststelling (wie verantwoordelijk is voor) wanbeleid ( aansprakelijkheid) o treffen (onmiddellijke) voorzieningen Schorsing/vernietiging van besluiten van organen (RvB / RvT/Cliëntenraad) Schorsing/ontslag van bestuurders en/of toezichthouders Tijdelijke aanstelling van andere bestuurders en/of toezichthouders Tijdelijke afwijking van statutaire bepalingen o vaststelling ten laste van wie de onderzoekskosten komen

23 Cliëntmedezeggenschap

24 Cliëntmedezeggenschap Wetsvoorstel tot wijziging Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen Voor wie? zorgaanbieders die verzekerde zorg (+kaderwet VWS subsidies) leveren waarbij die zorg wordt geleverd door in de regel 10 of meer personen Enkele wijzigingen: o Verzwaard adviesrecht instemmingsrecht o Geschillenregeling: bestaande kantonrechters-route wordt vervangen door IGZtoezicht op naleving belangrijke randvoorwaarden (handhaving en toezicht) o Enquêterecht: is nu vastgelegd in Uitvoeringsbesluit Wtzi (art. 6.2) + statuten. Straks wettelijk geregeld: ongeclausuleerde toegang voor alle cliëntenraden van rechtspersonen indien er gegronde redenen zijn om aan een juist beleid te twijfelen (wanbeleid) o Gelaagdheid en maatwerkmogelijkheden

25 3. Wetsvoorstel wijziging Wet BIG 1. Wettelijke plicht tot vermelden BIG-nummer 2. (Verduidelijking) reikwijdte voorbehouden handelingen 3. Verbeteringen tuchtrecht

26 1. Wettelijke plicht tot vermelding BIG-nummer Keuze-informatie: herkenbaarheid beroepsbeoefenaar bij raadplegen openbare informatie BIG-register Verplichting tot vermelden registratie op websites en declaraties etc. Toezicht IGZ

27 2. (Verduidelijking) reikwijdte voorbehouden handelingen Beroepsmatig vs niet beroepsmatig Het verbod op het verrichten van voorbehouden handeling door 'onbevoegden' geldt niet indien het niet beroepsmatig wordt verricht (bijvoorbeeld in mantelzorg) Cosmetisch vs geneeskundig Handelingen met cosmetisch oogmerk zijn ook voorbehouden handelingen

28 3. Verbeteringen tuchtrecht Tuchtrechtelijk beroepsverbod om patiënten te behandelen Direct ingrijpen bij patiëntgevaar door IGZ; "last tot onmiddellijke onthouding van de beroepsactiviteiten" Wet BIG blijft ook van toepassing gedurende een schorsing Doorhaling op eigen verzoek ivm openbaarmaking tuchtmaatregelen

29 3. Verbeteringen tuchtrecht Voorzittersbeslissing (niet-ontvankelijkheid, onbevoegdheid, ongegrond) Toegankelijkheid tuchtrecht verbeteren Ondersteunen klager bij formuleren klacht Uitbreiding/verduidelijking tweede tuchtnorm (bv. privé-sfeer, buitenland) Bv. Nepal zaak Gegronde klacht, zonder maatregel Proceskostenveroordeling en griffierecht

30 4. Werkplan IGZ 2017

31 4. Werkplan IGZ Samenwerking (hierna nader toegelicht) 2. Risicothema's (hierna nader toegelicht) 3. Aanpak per sector 4. Bedrijfsvoering IGZ

32 1. Samenwerking Fusie met de Inspectie voor de Jeugdzorg; Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) Landelijk Meldpunt Zorg onderdeel van de IGZ Toezicht Goed Bestuur' van de NZa en IGZ Fraudeopsporing met de NZA; ivm toenemende complexiteit in ondernemingsrechterlijke structuren (allerlei BV's en Stichtingen) Beleidskader inzagebevoegdheid IGZ en IJZ Op het gebied van E-Health nauwe samenwerking met de Autoriteit Persoonsgegevens Samenwerkingsprotocol College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

33 2. Risicothema's Netwerkzorg in de veranderende zorgsector Gebiedsgericht toezicht (toezicht op netwerkzorg) Samenwerking met gemeenten Toezicht op 'anderhalvelijnszorg' Goed Bestuur Cultuur en gedrag als thema toegevoegd Extra aandacht voor intern toezicht Handhaving bij bestuurlijk onvermogen Toezichtkader Goed Bestuur gaat een grote rol spelen

34 2. Risicothema's Medicatieveiligheid Knelpunten met name in overgang van sectoren (netwerk- en ketenzorg) Meer aandacht voor (ziekenhuis)apothekers Disfunctioneren beroepsbeoefenaren Meldplicht ontslag bij disfunctioneren (Wkkgz) (eenduidigheid) Focus op solistisch werkende zorgaanbieders

35 Contact Yvonne Nijhuis Advocaat gezondheidsrecht T E yvonne.nijhuis@kienhuishoving.nl Eveline van Andel Advocaat gezondheidsrecht T E yvonne.nijhuis@kienhuishoving.nl Anniek van Diggele Advocaat ondernemingsrecht T E anniek.vandiggele@kienhuishoving.nl Pantheon 25 Postbus AC Enschede T +31(0) F +31(0)

36