Productschap Tuinbouw Met Minder Meer. Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Productschap Tuinbouw Met Minder Meer. Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos"

Transcriptie

1 Productschap Tuinbouw Met Minder Meer Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos

2 Nieuwe werkwijze en programmering Productschap Tuinbouw 6 programma s Ondernemingsplatforms (OP) Commissie Voedingstuinbouw Commissie Sierteelt en Groen Bestuur

3 6 Programma s Arbeid Biobased economy en MVO Energie en CO 2 Plantgezondheid Voeding en Gezondheid Groen & Welbevinden

4 Programma Arbeid Felle competitie met andere sectoren om voldoende en goed geschoolde werknemers Visie en doelen: Aantrekkelijk en veilig werk Beroepsonderwijs aansprekend en sluit aan op praktijk Medewerkers blijven lang vitaal en inzetbaar Uitvoering in samenwerking met Human Capital Agenda van Topsector T&U

5 Programma Arbeid - Actielijnen 2012 Sectorimago versterken It s Alive!, GroenWerkt Samen met beroepsonderwijs Arbeidsmarktrelevantie beroepsonderwijs verbeteren Horti Business Challenge AgroOpleidingshuis Arbeidsomstandigheden veiliger maken Gewasbescherming Stof Arbeidsmarkt Monitor 2012

6 Tuinbouw in de biobased economy Aanvullende verdiencapaciteit Valoriseren plantaardig restmateriaal Specifiek geteelde gewassen Tuinbouw participant in nieuwe biobased ketens Faciliteiten bioraffinage in de Greenports Past binnen duurzame ontwikkeling tuinbouw

7 . Vijf speerpunten Afnemer van biobased verpakkingen en substraat Inhoudstoffen voor farmacie en cosmetica algen voor voeding vis- en veevoer Valorisatie restmateriaal vezels, sappen, kleurstoffen Biomassa voor energie - voorziening glastuinbouw Tomaten in tomatendoos met tomatenvezels Stevia als plantaardige zoetstof Extract uit digitalis onder glas tegen hartkwalen

8 Programma Energie en CO 2 Tuinbouwsector neemt verantwoordelijkheid voor energieverbruik, voor CO 2 voetafdruk Covenant Schone & Zuinige Agrosectoren Glastuinbouw: Nieuwe kassen in 2020 klimaatneutraal 48 % lagere CO 2 uitstoot (2020 vgl 1990) 2 % verbetering energie efficiëntie (per jaar) 20 % duurzame energie (2020)

9 Energie => Er is niet 1 oplossing! Energiebesparing Duurzame energie Efficiënt Fossiel CO 2 Teeltstrategieën Licht Zonne-energie Aardwarmte Biobrandstoffen Duurzame(re) elektriciteit Duurzame(re) CO₂

10 CO 2 sectorsysteem Plafond op CO 2 emissie Prijs voor CO 2 Prikkel op bedrijfsniveau Overheid: tuinbouwtarief energiebelasting en geen extra CO2 beleid Plafond Prijs Prikkel

11 Programma Groen & Welbevinden De Nederlandse tuinbouw heeft groene oplossingen voor een betere woon-, werk- en leefomgeving Groen: producten, technieken, diensten Welbevinden: mens centraal in gebouw / de stad Topsector T&U: Innovatieprogramma 3 = Gezondheid en Welbevinden

12 Vier actielijnen 1. Klimaat en Energie 2. Gezondheid en Welbevinden 3. Leefbaarheid en Veiligheid 4. Economie en Innovatie Plant in de klas Stadstuinbouw op 8 ha dakpark in Rotterdam Groene buitengevel stadskantoor Venlo Maatschappelijke campagne De Groene Stad

13 Programma Plantgezondheid Een gezond gewas op een gezond bedrijf in een gezonde omgeving

14 Actielijnen Plantgezondheid Fytosanitair Water en Bodem

15 Actielijn Plantgezondheid Weerbaar gewas Robuuste weerbare teeltsystemen Gezond gewas door slimme en innovatieve technologieën Effectief en duurzaam middelenpakket (biologisch/chemisch) Gezond en kwalitatief hoogwaardig product in de keten en bij consument = Plantgezondheid in de keten

16 Actielijn Fytosanitair Vrije handel door minimaal te voldoen aan alle internationale eisen op gebied fytosanitair beleid Handelen met respect voor openbaar groen en teelt

17 Actielijn Water, Bodem en Bemesting Goede gegarandeerde waterkwaliteit (voldoende goed gietwater, schoon afvalwater) Bodemvruchtbaarheid op peil Zo min mogelijk emissie van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen

18 Programma Voeding en Gezondheid Programmalijnen: Gezondheid Voedselveiligheid Risico- en crisismanagent

19 Voedselveiligheid Voedselveiligheid is optimaal geborgd: Hygiënecodes Groenten en Fruitportaal Food Compass PLW EWRS

20 Planning Mei en juni: Eind juni: Begin juli: Begin september: Oktober: Sectorconsultaties Programmaplan opgesteld Eerste bijeenkomst met OP Tweede bijeenkomst met OP Programmaplan met financieringsvoorstel voorleggen aan Cies Tenders en calls voor 2013: november en december 2012

21 Lopend onderzoek Duurzame Gewasbescherming Roos in 2020 Geïntegreerde bestrijding rozeschildluis Aanpak trips en echinotrips Bestrijding van wolluis in roos IPM in rozen Aanpak echte meeldauw in roos Glastuinbouw Waterproof Gewasopbouw Roos Sturing scheutuitloop met lichtkleur Betrouwbaarheid roos vergroten Verticaal T profiel bij roos Effect diffuus kasdek bij roos Licht emissie regels op kwaliteit Roos Levering LT-warmte en CO2 uit GFT vergister

22 Bedankt voor uw aandacht! Helma Verberkt / h.verberkt@tuinbouw.nl

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Conferentie Agro met Energie verbinden, Rotterdam, 10 mei 2011 Jan Smits Toekomst Tuinbouw in de Biobased Economy Achtergrond Wat willen we bereiken Kenniscentrum

Nadere informatie

Het Productschap Tuinbouw. 13 november 2012 / Agnes van Ardenne

Het Productschap Tuinbouw. 13 november 2012 / Agnes van Ardenne Het Productschap Tuinbouw 13 november 2012 / Agnes van Ardenne Inhoud Productschap Tuinbouw (PT) Kerncijfers tuinbouw Trends Opdracht tuinbouw / PT Waarde van groen Conclusies Productschap Tuinbouw (PT)

Nadere informatie

Werken in de Tuinbouw - programma Arbeid

Werken in de Tuinbouw - programma Arbeid Werken in de Tuinbouw - programma Arbeid De Nederlandse tuinbouw- en groensector dankt zijn unieke positie als internationaal tuinbouwcentrum aan ondernemers en medewerkers, die in staat zijn nieuwe kennis

Nadere informatie

Water. Landschap en Leefomgeving. Biobased economy

Water. Landschap en Leefomgeving. Biobased economy BB + Topsectoren + + Greenports + interviews KvKmet ondernemers 2012 (0, 1, 2 of 3 punten) Greenports en # inhoudelijke links naar topsectoren Topsectoren Prov. Gelderland Greenport Boskoop, Innovatieimpuls.proje

Nadere informatie

Van gewasbescherming naar integrale aanpak plantgezondheid

Van gewasbescherming naar integrale aanpak plantgezondheid Van gewasbescherming naar integrale aanpak plantgezondheid Helma Verberkt Beleidsspecialist Gewasbescherming / Plantgezondheid LTO Glaskracht Nederland 4 december 2013 Ontwikkelingen op nationaal en Europees

Nadere informatie

De nieuwe stap. 20 februari 2019

De nieuwe stap. 20 februari 2019 De nieuwe stap 20 februari 2019 Een korte terugblik 2014 Samenwerkingsverband LTO Glaskracht Nederland is opgericht; Lidmaatschap blijft bij ZLTO, LLTB of LTO Noord Glaskracht. 2018 Leden wensen herijking

Nadere informatie

De ka(n)s voor energie: The Big Picture

De ka(n)s voor energie: The Big Picture De ka(n)s voor energie: The Big Picture Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw eric.poot@wur.nl Toekomst Glastuinbouw 2 keer meer met 2 keer minder 1 De Ka(n)s voor energie Ondernemers Overheden Kennisinstellingen

Nadere informatie

Programma PFW. Plantgezondheid, Fytosanitair, Water, bodem & bemesting

Programma PFW. Plantgezondheid, Fytosanitair, Water, bodem & bemesting Behoort bij agendapunt 5a i Cie. Sierteelt & Groen dd. 25-10-2012 Programma PFW Plantgezondheid, Fytosanitair, Water, bodem & bemesting Ondernemingsplatform Plantgezondheid, Fytosanitair en Water, bodem

Nadere informatie

Innovatieprogramma. New business met plantenstoffen uit de tuinbouw. Nieuwegein, 18 april 2017 Jan Smits Kenniscentrum Plantenstoffen

Innovatieprogramma. New business met plantenstoffen uit de tuinbouw. Nieuwegein, 18 april 2017 Jan Smits Kenniscentrum Plantenstoffen Innovatieprogramma New business met plantenstoffen uit de tuinbouw Nieuwegein, 18 april 2017 Jan Smits Kenniscentrum Plantenstoffen Ambitie Realisatie van nieuwe verdienmodellen met plantenstoffen voor

Nadere informatie

Bron voor Groene Economie

Bron voor Groene Economie Bron voor Groene Economie Productiewaarde sierteelt: 7,1 miljard / groente en fruit: 3,5 miljard. Aandeel in totale agrarische productiewaarde: 40% Exportwaarde sierteelt en groente & fruit: 17,8 miljard

Nadere informatie

Duurzame kennis door publiek-private samenwerking. Annet Zweep Directie Agrokennis

Duurzame kennis door publiek-private samenwerking. Annet Zweep Directie Agrokennis Duurzame kennis door publiek-private samenwerking Annet Zweep Directie Agrokennis Opbouw van mijn verhaal 1. Introductie van mijzelf 2. Topsector en proces 3. Per PPS van vandaag: doel, opzet en wijze

Nadere informatie

PlantgezondheidEvent. 23 maart 2017

PlantgezondheidEvent. 23 maart 2017 PlantgezondheidEvent 23 maart 2017 PPS Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid Trekkers: Willem Jan de Kogel (Wageningen University & Research) Helma Verberkt (LTO Glaskracht Nederland) Annet Zweep (ministerie

Nadere informatie

Productschap Tuinbouw kennisknooppunt platform overheid op maat van de tuinbouw

Productschap Tuinbouw kennisknooppunt platform overheid op maat van de tuinbouw Productschap Tuinbouw kennisknooppunt platform overheid op maat van de tuinbouw Productschap Tuinbouw 30.000 ondernemingen De Nederlandse tuinbouw- en groensector bestaat uit een kleine 30.000 ondernemingen

Nadere informatie

Jaarplan Plantgezondheid Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag

Jaarplan Plantgezondheid Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Jaarplan 2019 - Plantgezondheid Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Bij Plantgezondheid is het van belang om zowel te werken aan de korte alsmede aan de lange termijn doelstellingen. De behoefte

Nadere informatie

Business cases Bio Base Greenport WO mei 2016

Business cases Bio Base Greenport WO mei 2016 Business cases Bio Base Greenport WO mei 2016 Marktsegment 1. Gezondheid & Welbevinden Anti-obesitas Pothos Plant Universiteit gewas Dioscorea leiden Ontwikkelen van een rendabel teeltsysteem van Dioscorea

Nadere informatie

Roadmaps Innovatieagenda 2016 2019

Roadmaps Innovatieagenda 2016 2019 Roadmaps Innovatieagenda 2016 2019 Koepel PPS/(sub)thema: New business met groene & hoogwaardige uit de tuinbouw Trekkers: Eric Poot en Jan Smits 1. Visie en ambitie: Beschrijf het thema en beschrijf de

Nadere informatie

Optimaal gebruik van CO 2

Optimaal gebruik van CO 2 Optimaal gebruik van CO 2 Energiek2020 Event, 17 maart 2011 Anja Dieleman Wageningen UR Glastuinbouw Onderwerpen Trends CO 2 balans van de kas Effecten van CO 2 op groei Fysiologisch effect van CO 2 :

Nadere informatie

Programma 'de tuinbouw in de biobased economy'

Programma 'de tuinbouw in de biobased economy' 1.1 Productschap Tuinbouw Adres Louis Pasteurlaan 6 Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon 079 347 07 07 Fax 079 347 04 04 Internet www.tuinbouw.nl e-mail info@tuinbouw.nl Programma 'de tuinbouw in de

Nadere informatie

Programma Kas als Energiebron

Programma Kas als Energiebron Programma Kas als Energiebron Bio-WKK voor een duurzame glastuinbouw Workshop 10 september 2009 Jan Smits Agenda Productschap Tuinbouw & kengetallen glastuinbouw Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren

Nadere informatie

VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING VERDUURZAAMDE GROENTEN EN FRUIT 2013

VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING VERDUURZAAMDE GROENTEN EN FRUIT 2013 VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING VERDUURZAAMDE GROENTEN EN FRUIT 2013 Verordening van het bestuur van het Productschap Tuinbouw van (datum), houdende de vaststelling van een bestemmingsheffing ten behoeve

Nadere informatie

Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012. Programma 2013. De Tuinbouw in de Biobased Economy

Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012. Programma 2013. De Tuinbouw in de Biobased Economy Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012 Programma 2013 De Tuinbouw in de Biobased Economy Ondernemingsplatform MVO & BBE Productschap Tuinbouw Programmamanager Jan Smits

Nadere informatie

Demokwekerij Westland. Het tuinbouw innovatiecentrum. Seminar Curaçao

Demokwekerij Westland. Het tuinbouw innovatiecentrum. Seminar Curaçao Demokwekerij Westland Het tuinbouw innovatiecentrum Seminar Curaçao Even voorstellen: Peet van Adrichem Techneut / Kweker Directeur Demokwekerij Westland Programma: 1.Tuinbouw Nederland / Westland 2.Bedrijf

Nadere informatie

Grenzen voor Luchtkwaliteit

Grenzen voor Luchtkwaliteit Grenzen voor Luchtkwaliteit Jolanda Heistek Projectmanager CropEye: KennisMakelaar, InnovatieRegisseur, NetwerkFacilitator T:06 13608752 Jolanda.heistek@cropeye.com Agenda Grenzen voor Luchtkwaliteit;

Nadere informatie

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken Klik om de stijl te bewerken Bio-economie Noord-Nederland opgaves Eisse Luitjens Alumnikring Noord WUR 30 april 2015 Missie & Visie Missie De NOM is de permanente katalysator van economische ontwikkeling

Nadere informatie

Grenzen voor Luchtkwaliteit

Grenzen voor Luchtkwaliteit Grenzen voor Luchtkwaliteit Jolanda Heistek Projectmanager CropEye: KennisMakelaar, InnovatieRegisseur, NetwerkFacilitator T:06 13608752 Jolanda.heistek@cropeye.com Aanleiding Vragen van tuinbouwondernemers;

Nadere informatie

16-7-2014. Uitgangssituatie. Uitgangssituatie. Waterkwaliteit is verbeterd, maar doelstelling nog niet voltooid.

16-7-2014. Uitgangssituatie. Uitgangssituatie. Waterkwaliteit is verbeterd, maar doelstelling nog niet voltooid. Uitgangssituatie Evaluatie Nota duurzame gewasbescherming 2004-2010 Doel Doelstelling 2010 Resultaat ACTIEPLAN Gezond gewas, Schoon water Ecologische kwaliteit oppervlaktewater Drinkwaterkwaliteit Reductiemilieubelasting

Nadere informatie

Programma Kas als Energiebron

Programma Kas als Energiebron Programma Kas als Energiebron Co-innovatie in de glastuinbouw KIVI NIRIA jaarcongres 2010 Ir. P. Jan Smits 6 oktober 2010 Inhoud Introductie Kengetallen en energietransitie Convenant Schone en Zuinige

Nadere informatie

Waterevent Waterkwaliteit en GBM

Waterevent Waterkwaliteit en GBM Waterevent Waterkwaliteit en GBM 5 oktober 2017 Guus Meis, beleidsspecialist Water & Omgeving Aanleiding 2015 Waterkwaliteit is nog onvoldoende door normoverschrijdingen Maatschappelijke discussie Tweede

Nadere informatie

De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G. Datum 05 april 2011

De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G. Datum 05 april 2011 De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G Datum 05 april 2011 EMT debat 5 apr. 2011 Stef Huisman & Sjaak Bakker Economisch belang glastuinbouw Glastuinbouw Ned - Groente & Bloemen Areaal 10.000

Nadere informatie

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 25 jaar NAV 1 NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 Visie NAV 2 Visie NAV: Een goed inkomen voor akkerbouwers Economisch en maatschappelijk duurzame akkerbouw Gewenste situatie: Nederlandse boeren

Nadere informatie

TOPSECTOR Wereldoplossingen voor werelduitdagingen

TOPSECTOR Wereldoplossingen voor werelduitdagingen TOPSECTOR TUINBOUW & UITGANGSMATERIALEN Wereldoplossingen voor werelduitdagingen Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen Topsector met topcijfers De Nederlandse sector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen behoort

Nadere informatie

Biobased Agenda Noord-Nederland. Eisse Luitjens. Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014

Biobased Agenda Noord-Nederland. Eisse Luitjens. Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014 Biobased Agenda Noord-Nederland Eisse Luitjens Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014 Biobased Economy Een economie die niet meer afhankelijk is van fossiele grondstoffen, maar haar energie en materialen

Nadere informatie

Bijlage A: Onderwerpen voor gewenste versterking van de T&U agenda

Bijlage A: Onderwerpen voor gewenste versterking van de T&U agenda Bijlage A: Onderwerpen voor gewenste versterking van de T&U agenda In het onderzoeksveld dat relevant is voor de topsector T&U wordt gestreefd naar meer samenhang tussen PPS-projecten. Door deze te groeperen

Nadere informatie

Van gewasbescherming naar plantgezondheid

Van gewasbescherming naar plantgezondheid Plantgezondheid Helma Verberkt Van gewasbescherming naar plantgezondheid 22 januari 2015 Inhoud Ontwikkelingen Heretikettering Green Deal Groene Gewasbeschermingsmiddelen Schoner, Groener, Beter Geïntegreerde

Nadere informatie

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO Boeren hebben een oplossing! Meerjarenplan 2020 van ZLTO Boerenkracht & financiering KLIMAAT VOEDSELZEKERHEID & GEZONDHEID VITAAL PLATTELAND Innovatie, data & kennis ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouw

Nadere informatie

Inhoudsstoffen van planten

Inhoudsstoffen van planten Inhoudsstoffen van planten CIV Tuinbouw & Uitgangsmaterialen - Biobased Economy 2015, Ton Baltissen Inhoudsstoffen van planten Wat zijn inhoudsstoffen Waarde van inhoudsstoffen Inhoudsstoffen van het product

Nadere informatie

Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen

Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 In opdracht van: Begeleidende groep

Nadere informatie

Onderzoek en Innovatie: Ontwikkelingen in de glastuinbouwsector.

Onderzoek en Innovatie: Ontwikkelingen in de glastuinbouwsector. Onderzoek en Innovatie: Ontwikkelingen in de glastuinbouwsector Eric.Poot@wur.nl www.glastuinbouw.wur.nl Wageningen UR Glastuinbouw Sinds November 2006 zelfstandige BU Concentratie glastuinbouw binnen

Nadere informatie

VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING BOOMKWEKERIJSECTOR 2013

VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING BOOMKWEKERIJSECTOR 2013 VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING BOOMKWEKERIJSECTOR 2013 Verordening van het bestuur van het Productschap Tuinbouw van 13 november 2012, houdende de vaststelling van een bestemmingsheffing ten behoeve

Nadere informatie

Duurzaam en helder naar de toekomst

Duurzaam en helder naar de toekomst Duurzaam en helder naar de toekomst De visie en ambitie van Nefyto Visie Voor een productieve en duurzame landen tuinbouw is geïntegreerde gewasbescherming een belangrijke voorwaarde. Deze land- en tuinbouw

Nadere informatie

1.1 Productschap Tuinbouw Jaarverslag 2013 27 maart 2014

1.1 Productschap Tuinbouw Jaarverslag 2013 27 maart 2014 1.1 Productschap Tuinbouw Adres Louis Pasteurlaan 6 Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon 079 347 07 07 Fax 079 347 04 04 Internet www.tuinbouw.nl e-mail info@tuinbouw.nl Jaarverslag 2013 27 maart 2014

Nadere informatie

Samen werken aan gezonde gewassen en veilige voeding. Verantwoorde gewasbescherming Agrifirm Better Together

Samen werken aan gezonde gewassen en veilige voeding. Verantwoorde gewasbescherming Agrifirm Better Together Samen werken aan gezonde gewassen Verantwoorde gewasbescherming Agrifirm 2017-2020 Better Together Verantwoorde gewasbescherming, een zaak voor ons allen! Maximaal oogsten met een minimale milieubelasting.

Nadere informatie

Glastuinbouw Waterproof. KOEPELTREKKERS Margreet Schoenmakers, LTO Glaskracht Nederland Ellen Beerling, Wageningen Research BU Glastuinbouw

Glastuinbouw Waterproof. KOEPELTREKKERS Margreet Schoenmakers, LTO Glaskracht Nederland Ellen Beerling, Wageningen Research BU Glastuinbouw Glastuinbouw Waterproof KOEPELTREKKERS Margreet Schoenmakers, LTO Glaskracht Nederland Ellen Beerling, Wageningen Research BU Glastuinbouw Inhoud Doel Wat is daarvoor nodig? Hoe bereiken we de emissieloze

Nadere informatie

Energietransitie in de Betuwse Bloem

Energietransitie in de Betuwse Bloem Energietransitie in de Betuwse Bloem Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw Energietransitie Landelijk niveau (Nederland) Energie infrastructuur: Landelijke grids aardgas en electra Kennis: landelijke energietransitie

Nadere informatie

Duurzaam telen een lust, geen last?

Duurzaam telen een lust, geen last? Duurzaam telen een lust, geen last? HNT studiedag 12 december 2018 Jan Voogt LetsGrow.com Duurzame glastuinbouw (3P People Planet Profit ) Hoge productie en kwaliteit Voedsel veiligheid, gezondheid, Residu

Nadere informatie

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR Toenemende vraag naar voedsel Beschikbaarheid ongelijk verdeeld Malnutrition

Nadere informatie

Duurzame Greenport Westland Oostland

Duurzame Greenport Westland Oostland 12 oktober 2009 Duurzame Greenport Westland Oostland EFRO programma Doel: Duurzame Greenport (p p p) Greenport Westland Oostland gemeentes Westland, Pijnacker Nootdorp, Lansingerland Kennisinstellingen

Nadere informatie

15 april 2019, Ommeren. Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw

15 april 2019, Ommeren. Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw 15 april 2019, Ommeren Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw Visie F&A Nederland "De weg naar verandering" Gewoon wat we al jaren doen! Oplossen! Een enorme uitdaging Gezonde voeding voor de wereld De wereldbevolking

Nadere informatie

WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST

WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST GRONDSTOFFEN VOOR EEN BIOBASED ECONOMIE MIDDEN- N EDERLAND OVER WAGRO Van oorsprong een groen composteringsbedrijf met een terrein van maar liefst 11 hectare, gelegen te

Nadere informatie

Notitie. Betreft: Nieuwe werkwijze PT en Ondernemingsplatforms. 1. Inleiding

Notitie. Betreft: Nieuwe werkwijze PT en Ondernemingsplatforms. 1. Inleiding Notitie Aan Bestuur Van Edwin de Jongh Kenmerk Behoort bij Agendapunt 4a, openbare bestuuursverg. dd. 27 maart 2012 Totaal aantal pagina s 5 12 maart 2012 Betreft: Nieuwe werkwijze PT en Ondernemingsplatforms

Nadere informatie

Productschap Tuinbouw Louis Pasteurlaan 6 280, 2700 AG Zoetermeer. Jaarverslag 2012. info@tuinbouw.nl. Maart 2013

Productschap Tuinbouw Louis Pasteurlaan 6 280, 2700 AG Zoetermeer. Jaarverslag 2012. info@tuinbouw.nl. Maart 2013 1.1 Productschap Tuinbouw Adres Postbus Telefoon Fax Internet e-mail Louis Pasteurlaan 6 280, 2700 AG Zoetermeer 079 347 07 07 079 347 04 04 www.tuinbouw.nl info@tuinbouw.nl Jaarverslag 2012 Maart 2013

Nadere informatie

Vergroening. in de glastuinbouw. Conno de Ruijter & Dirk Bakker Vereniging Agrodis Workshop LTO Glaskracht 23 maart 2017

Vergroening. in de glastuinbouw. Conno de Ruijter & Dirk Bakker Vereniging Agrodis Workshop LTO Glaskracht 23 maart 2017 Vergroening in de glastuinbouw Conno de Ruijter & Dirk Bakker Vereniging Agrodis Workshop LTO Glaskracht 23 maart 2017 Wat is vergroening? Wat zijn groene middelen? Definitie Green Deal groene gewasbescherming

Nadere informatie

Tuinbouwakkoord. Preambule

Tuinbouwakkoord. Preambule Tuinbouwakkoord Preambule Ondergetekenden beogen een Nationale Tuinbouwagenda 2019 2030, onder het motto Circulaire tuinbouw in de praktijk, zoals voorbereid en opgesteld door bedrijfsleven, kennispartners

Nadere informatie

Samenvatting. Met recht een topsector

Samenvatting. Met recht een topsector Samenvatting Nederland wil naar de top in economische groei, innovatie en maatschappelijk rendement. Daarom zet het kabinet in op innovatieve ondernemers in negen topsectoren. De minister van Economische

Nadere informatie

Sterke Greenport. Theo Duijvestijn, wethouder agribusiness. 29 oktober 2013

Sterke Greenport. Theo Duijvestijn, wethouder agribusiness. 29 oktober 2013 Sterke Greenport Theo Duijvestijn, wethouder agribusiness 29 oktober 2013 Tuinbouw in Nederland 2012 Ruim 29.000 bedrijven Productiewaarde: 7,9 miljard Aandeel in totale agrarische omzet: 40 % Exportwaarde:

Nadere informatie

Green Deal groene gewasbescherming

Green Deal groene gewasbescherming Green Deal groene gewasbescherming Jacobijn van Etten Projectleider Green Deal Ctgb Coördinator biologische middelen 11 juni 2015 Inhoud Vergroening Begrippen Doelstelling Green Deal Werkwijze Resultaten

Nadere informatie

Subsidies Biobased Economy

Subsidies Biobased Economy Subsidies Biobased Economy Amsterdam, 23 juni 2014 Astrid Hamer Subsidies Weinig gebruikt door bedrijven (spec. BBE) Wijs ze erop. WBSO regio Overzicht regelingen BBE door RVO.nl RDA SDE+ NL EU MIT: MKB

Nadere informatie

De Biobased Economy in de Zuidvleugel

De Biobased Economy in de Zuidvleugel De Biobased Economy in de Zuidvleugel Wat is er nodig om de biobased-economy in de Zuidvleugel een impuls te geven? 17 1 13, Douwe-Frits Broens LEI: Biobased Economics - financiële en milieudoelen halen

Nadere informatie

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO Boeren hebben een oplossing! Meerjarenplan 2020 van ZLTO Wij zijn een vereniging van 15.000 boeren en tuinders in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Gelderland. Wij staan voor de continuïteit van de land-

Nadere informatie

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013 Regionale voedselproductie en duurzaamheid Jasper Scholten 24 september 2013 Methodology and tools Sustainability performance LCA Sustainable nutrition Quiz Vraag 1: Heeft een aardbei die in de supermarkt

Nadere informatie

Toekomst Tuinbouw in de Bio-based Economy

Toekomst Tuinbouw in de Bio-based Economy concept Toekomst Tuinbouw in de Bio-based Economy Contouren van een co-innovatieprogramma Juni 2010 1 INHOUD Pagina 1. Inleiding 3 2. Mogelijkheden en kansen 4 3. Ambities en streefbeelden 6 4. Co-innovatie

Nadere informatie

Geothermie en Glastuinbouw Partners voor een duurzame toekomst? Nico van Ruiten Amsterdam, 31 maart

Geothermie en Glastuinbouw Partners voor een duurzame toekomst? Nico van Ruiten Amsterdam, 31 maart Programma Kas als Energiebron Geothermie en Glastuinbouw Partners voor een duurzame toekomst? Nico van Ruiten Amsterdam, 31 maart Inhoud Kenmerken glastuinbouw Introductie Programma Kas als Energiebron

Nadere informatie

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen 1 Aanvulling op Hoofdstuk 7 Financiën - Uitvoeringsagenda 2012-2016 (vanaf pagina 55) Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen Vooraf De Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen streeft ernaar om in de

Nadere informatie

27/11/2015. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk. 1. Inleiding. 1.

27/11/2015. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk. 1. Inleiding. 1. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk Masterclass 22 oktober 2015 HAS Den Bosch BOGO project Klimaat en energie: nieuwe low input teeltsystem

Nadere informatie

ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW

ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW Besparen en verduurzamen ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW Over Kas als Energiebron Kas als Energiebron is het innovatie- en actieprogramma voor de glastuinbouw met als doel de uitstoot

Nadere informatie

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop NVTL Studiedag 1 maart 2011 Jos Balendonck, Wageningen UR Glastuinbouw Overzicht Irrigatie trends Doelstellingen van

Nadere informatie

Emissie van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen: knelpunten en oplossingen Themabijeenkomst Potanthurium 10 november 2009

Emissie van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen: knelpunten en oplossingen Themabijeenkomst Potanthurium 10 november 2009 Emissie van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen: knelpunten en oplossingen Themabijeenkomst Potanthurium 10 november 2009 Ellen Beerling Wageningen UR Glastuinbouw Knelpunten Waarom aandacht aan emissie

Nadere informatie

Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland. Lid stuurgroep Greenports Nederland

Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland. Lid stuurgroep Greenports Nederland Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland Lid stuurgroep Greenports Nederland Wat is een Greenport cluster van teeltbedrijven, veilingen, handelsbedrijven

Nadere informatie

Ambitie: Op naar een Vitale Teelt in 2030

Ambitie: Op naar een Vitale Teelt in 2030 Ambitie: Op naar een Vitale Teelt in 2030 Met bollen en bloemen van topkwaliteit, vrij van ziekten, op een rendabele manier geteeld in harmonie met de omgeving, emissieloos, klimaatneutraal en met een

Nadere informatie

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange Agri Investment Fund Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015 Marc Rosiers Nicolas De Lange Inhoudstafel 1. Agri Investment Fund 2. Actiedomeinen FromFarm tofood Smart Farming Sustainable Farming Biobased

Nadere informatie

Programma Voeding en Gezondheid

Programma Voeding en Gezondheid Behoort bij agendapunt 5f i Verg. Cie. Voedingstuinbouw dd. 23-10-2012 Programma Voeding en Gezondheid Ondernemingsplatform Voeding en Gezondheid Productschap Tuinbouw september 2012 Programmamanager:

Nadere informatie

SBIR Verduurzamen voedselproductie

SBIR Verduurzamen voedselproductie SBIR Verduurzamen voedselproductie Informatiebijeenkomst 16 juli 2014 Alexia Michel, Ministerie EZ Topsector Agri&Food en Tuinbouw&Uitgangmaterialen Achtergrond Initiatief: topsector Agri&Food en ministerie

Nadere informatie

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Naam: Milieu Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Slootrandenbeheer Baggeren Krabbescheer bevorderen

Nadere informatie

Ambitie Plantgezondheid 2030 GEZONDE TEELT, GEZONDE TOEKOMST

Ambitie Plantgezondheid 2030 GEZONDE TEELT, GEZONDE TOEKOMST Ambitie Plantgezondheid 2030 GEZONDE TEELT, GEZONDE TOEKOMST Ambitie Plantgezondheid 2030 GEZONDE TEELT, GEZONDE TOEKOMST In 2030 is de Nederlandse voedsel- en sierteelt wereldwijd koploper in kwaliteit

Nadere informatie

Inzet publiek budget voor PPS-en T&U 2017; voorstel voor te honoreren PPS-en uit de call

Inzet publiek budget voor PPS-en T&U 2017; voorstel voor te honoreren PPS-en uit de call Inzet publiek budget voor PPS-en T&U 2017; voorstel voor te honoreren PPS-en uit de call 1. Vooraf Hierna volgt een advies voor toewijzing van het publieke budget n.a.v. ingediende voorstellen voor Publiek-Private

Nadere informatie

Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012. Programma 2013 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de tuinbouw'

Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012. Programma 2013 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de tuinbouw' Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012 Programma 2013 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de tuinbouw' Ondernemingsplatform Biobased Economy & MVO Productschap

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie

Samenvatting. economy.

Samenvatting. economy. Samenvatting 6 SAMENVATTING Samenvatting Door toenemende technologische kennis en innovatie is het steeds beter mogelijk om de verschillende bestanddelen van planten, bomen, gewassen en dierlijke reststromen

Nadere informatie

LED verlichting in kassen:

LED verlichting in kassen: LED verlichting in kassen: met minder energie meer bloemen en groenten van betere kwaliteit Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw: Nederland is wereldleider. Teelt van groenten,

Nadere informatie

Regionaal campusnetwerk. Anne Sanders MRDH

Regionaal campusnetwerk. Anne Sanders MRDH Regionaal campusnetwerk Anne Sanders MRDH 10-10-2018 Introductie Focus op bepaald type campussen: - Structureel samenwerkingsverband tussen onderwijsinstelling en bedrijfsleven; - Opgezet rondom een afgebakend

Nadere informatie

Verslag. Van Els Clemens. Vergadering van Commissie Voedingstuinbouw. Telefoonnummer. Datum vergadering 31 oktober 2013. Totaal aantal pagina s 6

Verslag. Van Els Clemens. Vergadering van Commissie Voedingstuinbouw. Telefoonnummer. Datum vergadering 31 oktober 2013. Totaal aantal pagina s 6 Verslag Vergadering van Commissie Voedingstuinbouw Van Els Clemens Telefoonnummer Datum vergadering 31 oktober 2013 Totaal aantal pagina s 6 19 november 2013 Aanwezig Mw. A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven

Nadere informatie

Duurzaam omgaan met Water. Margreet Schoenmakers Programmamanager/ innovatiespecialist Water

Duurzaam omgaan met Water. Margreet Schoenmakers Programmamanager/ innovatiespecialist Water Duurzaam omgaan met Water Margreet Schoenmakers Programmamanager/ innovatiespecialist Water Programma Water - Eisen omgeving/wetgeving - Hoe nu verder? Rol bedrijf en sector - Onderzoeksprogramma water

Nadere informatie

Bron voor Groene Economie Wereldoplossingen voor werelduitdagingen

Bron voor Groene Economie Wereldoplossingen voor werelduitdagingen Bron voor Groene Economie Wereldoplossingen voor werelduitdagingen Topsectoradvies Tuinbouw en Uitgangsmaterialen Wereldleider als bron van duurzame oplossingen voor meer voedselzekerheid en voedselveiligheid,

Nadere informatie

Tweede call voor offertes voor projecten

Tweede call voor offertes voor projecten Tweede call voor offertes voor projecten Thema : kleur- geur- en smaakstoffen uit planten Inleiding Het Kenniscentrum heeft tot doel om doorbraken te bewerkstelligen voor de valorisatie van werkzame stoffen

Nadere informatie

Agromere Serre. Glastuinbouw in de Stad. Beperkingen. Concepten. AVAG ledenvergadering 25 juni 2008 Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw

Agromere Serre. Glastuinbouw in de Stad. Beperkingen. Concepten. AVAG ledenvergadering 25 juni 2008 Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw Agromere Serre AVAG ledenvergadering 25 juni 2008 Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw Met dank aan Marc Ruijs en Bram van der Maas Glastuinbouw in de Stad Beperkingen Ruimte Regels Kansen Meerwaarde

Nadere informatie

PlantgezondheidEvent. 10 maart 2016

PlantgezondheidEvent. 10 maart 2016 PlantgezondheidEvent 10 maart 2016 PPS Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid Trekkers: Willem Jan de Kogel (Wageningen UR) Helma Verberkt (LTO Glaskracht Nederland) Annet Zweep (Ministerie van Economische

Nadere informatie

Circulaire economie en de rol van groen. Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018

Circulaire economie en de rol van groen. Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018 Circulaire economie en de rol van groen Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018 DBC leden DBC netwerk en geassocieerde leden DBC Missie Het vollediger tot economische waarde brengen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 2 Productschap Tuinbouw

Inhoudsopgave. 2 Productschap Tuinbouw Inhoudsopgave 1 Voorwoord... 4 2 Thema Voeding, Groen & Gezondheid... 5 2.1 Programma Voeding & Gezondheid... 5 2.2 Programma Groen & Welbevinden... 8 3 Thema Plantgezondheid, Fytosanitaire Zaken en Water...

Nadere informatie

Innovaties boomkwekerij

Innovaties boomkwekerij Innovaties boomkwekerij Docenten Netwerkdag Boomkwekerij Ton Baltissen Praktijkonderzoek Plant en Omgeving Inhoud Inleiding Innovaties in de boomkwekerij Kennis Onderwijs en innovaties Vragen en discussie

Nadere informatie

Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen

Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen Wim Uljee Communicatie Manager SMK februari 2018 Onze opdracht Stimuleren van duurzamer produceren en consumeren door middel van keurmerken

Nadere informatie

Activiteiten Colruyt Group

Activiteiten Colruyt Group Activiteiten Colruyt Group Waarom meedoen aan de Blauwe Cluster? Meerwaarde creëren Ecologie Maatschappij Economie = onze verantwoordelijkheid opnemen Geloof in duurzaam ondernemen Lange-termijngroei en

Nadere informatie

GREENPORTKAS IN VOGELVLUCHT

GREENPORTKAS IN VOGELVLUCHT 12 GREENPORTKAS IN VOGELVLUCHT Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen staan bij Greenportkas ondernemer Joep Raemakers hoog aangeschreven. De ondernemer wil tomaten telen, de uitputting

Nadere informatie

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE KCPK DOORWERTH 1 FEBRUARI 2017 SIA 2020: VISIE PAPIER- EN KARTONINDUSTRIE "Papiersector is aanjager van een biomassa gebaseerde circulaire economie. We halen

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de glastuinbouw: Schaalvergroting en Focusverfijning

Ontwikkelingen in de glastuinbouw: Schaalvergroting en Focusverfijning Ontwikkelingen in de glastuinbouw: Schaalvergroting en Focusverfijning Strategiesessie Groeinet ; 12 december 2007 Eric.Poot@wur.nl www.glastuinbouw.wur.nl Wageningen UR Glastuinbouw Sinds november 2006

Nadere informatie

1. Opening De VOORZITTER opent de vergadering en heet allen welkom. Er zijn berichten van verhindering ontvangen van de heer Kok en mw. Daamen.

1. Opening De VOORZITTER opent de vergadering en heet allen welkom. Er zijn berichten van verhindering ontvangen van de heer Kok en mw. Daamen. Verslag Vergadering van Commissie Sierteelt & Groen Van Els Clemens Telefoonnummer Datum vergadering 26 februari 2013 Totaal aantal pagina s 5 2 april 2013 Aanwezig Mw. A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven

Nadere informatie

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases Mei 18, 2011 Waarom koploper? Zuidwest-Nederland: Aanwezigheid grondstoffen Hoogwaardige bedrijven in agro,

Nadere informatie

De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie

De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie Irene Mouthaan, themaleider Bio-based Economy, directie Industrie & Handel, ministerie van LNV en IPE 0 Opbouw Presentatie Bio-based Economy

Nadere informatie

Spelregels BioRaffinage

Spelregels BioRaffinage Spelregels BioRaffinage 1) Ieder Team dient zoveel mogelijk biomassa waardeketens opstellen van één van de vijf groene eindproducten. 2) Een waardeketen omvat tenminste één element van de kleuren Blauw,

Nadere informatie

Memorandum of Understanding inzake de totstandkoming binnen Nederland van een Expert Centre voor Speciality Crops

Memorandum of Understanding inzake de totstandkoming binnen Nederland van een Expert Centre voor Speciality Crops Memorandum of Understanding inzake de totstandkoming binnen Nederland van een Expert Centre voor Speciality Crops Met dit Memorandum geven de genoemde partijen aan een Expert Centre voor Speciality Crops

Nadere informatie

Verslag Themabijeenkomst op dinsdag 24 mei 2011 in het Provinciehuis.

Verslag Themabijeenkomst op dinsdag 24 mei 2011 in het Provinciehuis. Verslag Themabijeenkomst op dinsdag 24 mei 2011 in het Provinciehuis. Aan- en afwezigen: zie bij ALV Na een korte pauze heropent Marry de vergadering en heet van harte welkom de heer Ir. P. Jan Smits,

Nadere informatie