Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd Programma 2013 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de tuinbouw'

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012. Programma 2013 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de tuinbouw'"

Transcriptie

1 Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd Programma 2013 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de tuinbouw' Ondernemingsplatform Biobased Economy & MVO Productschap Tuinbouw Programmamanager Jan Smits oktober 2012

2 Programma 2013 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de tuinbouw' Auteur Jan Smits / Corianne Roza i.s.m het PT-Ondernemingsplatform MVO & BBE Functie Programmamanager MVO & BBE / Communicatieadviseur Telefoon j.smits@tuinbouw.nl / corianneroza@rozatekst.nl Productschap Tuinbouw, Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon info@tuinbouw.nl internet 2

3 Inhoudsopgave Samenvatting 4 1 Het Programma Belang en urgentie Visie en ambities (hoofddoelen) Actielijnen en doelstellingen Organisatie 9 2 Jaarplan Projecten 2013 (doelstellingen, resultaten, communicatie) Begroting

4 Samenvatting Aanleiding Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) biedt kansen voor een winstgevende tuinbouw. Het momentum is er. De vraag groeit, de noodzaak dringt door en Nederland heeft een voorsprong op het gebied van MVO. Visie en ambitie De Nederlandse tuinbouw streeft ernaar de duurzaamste tuinbouw- en uitgangsmaterialensector in de wereld te worden. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een manier om deze ambitie te verwezenlijken. Deze ambitie is vastgesteld in het kader van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Het PT-Ondernemingsplatform MVO & BBE stelt vast dat de Nederlandse tuinbouw in 2020 het volgende moet hebben bereikt: - een hoge mate van MVO-bewustzijn en MVO-handelen bij tuinbouwondernemers, handelspartners en consumenten, op alle aspecten van MVO, - een duidelijk beeld van de uitgangssituatie en de vorderingen op MVOgebied in de Nederlandse tuinbouwsector, per product, per bedrijf of per deelsector, - een volledige en correcte waardering van duurzame tuinbouwproducten. En als gevolg hiervan duurzaam economisch gewin (fair trade) voor de Nederlandse kwekers, telers en handelsbedrijven, - koplopers in MVO zijn geïdentificeerd en voor het voetlicht gebracht, waardoor zij de reputatie en marktgerichtheid van de sector in Nederland en internationaal vergroten. - de tuinbouwsector staat bekend om zijn aanbod van aantrekkelijk en gevarieerd werk voor mensen van alle leeftijden. De tuinbouw teelt in 2020 in nieuwe kassen klimaatneutraal en economisch rendabel. De producten beschikken over een goede ecologische voetafdruk. Actielijnen en doelstellingen tot MVO-inspanningen kwantificeren en verantwoording afleggen. Innovatie-opgaves: Een nulmeting houden (c.q. kwantitatieve meetresultaten verzamelen) op alle aspecten van MVO op het niveau van product, bedrijf en/of deelsector. Daarna vanuit die nulsituatie SMART doelstellingen formuleren voor de toekomst en de vorderingen meten. Hiermee de kantelingsgedachte zichtbaar maken (tuinbouw van oorzaak/onderdeel van het probleem naar oplosser van het probleem) en een brug slaan tussen het MVO-bewustzijn van ondernemers en van consumenten. 4

5 Doelstellingen: In 2015 moet van minimaal twee deelsectoren een kwantitatief beeld kunnen worden geschetst van de status quo van MVO, in 2020 van alle deelsectoren (glas- en vollegrondsgroenten, fruit, paddenstoelen, bloemen, bollen, bomen en hoveniers en groenvoorzieners). Uiterlijk in 2016 zijn doelstellingen geformuleerd voor het zichtbaar maken van de kantelingsgedachte. Tussen 2013 en 2016 is een nulmeting gehouden om te peilen in hoeverre de maatschappij de tuinbouw ziet als oplossing of als oorzaak van het probleem. 2. Internationale handel verduurzamen Innovatie-opgaves: Het convenant naleven van het Initiatief Duurzame Handel (IDH) voor verse groenten en fruit (IDH Fresh Fruits and Vegetables (FFV) development program). Tevens het IDH-programma voor bloemen en planten opzetten (Floriculture Sustainability Initiative (FSI)). Doelstellingen: In 2020 zijn groenten en fruit die uit Afrika, Azië en Latijns Amerika worden betrokken voor 100 procent duurzaam. In 2013 is het programma voor bloemen en planten (FSI) geformuleerd en zijn doelstellingen voor 2020 vastgesteld. 3. Volledige en correcte waardering van duurzame tuinbouwproducten. Innovatie-opgave: Stimuleren dat Nederlandse tuinbouwondernemers duurzaam economisch gewin behalen met MVO. Kennisontwikkeling en ketens stimuleren die eraan bijdragen dat de tuinbouw zich duurzaam ontwikkelt en die de maatschappelijke positionering en de concurrentiekracht van tuinbouwondernemers en hun (nieuwe) businesspartners verbeteren. Doelstelling: Vanaf 2013 is zichtbaar hoe de tuinbouw MVO tot waarde kan brengen, hoe MVO in een verdienmodel vertaald kan worden en welke elementen een MVO-verdienmodel bevat. Dit moet meer ondernemers stimuleren MVO integraal toe te passen. 4. MVO-participatie en -prestatie stimuleren. Innovatie-opgave: Ondernemers stimuleren om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Ondernemers stimuleren verder te gaan dan de minimumeisen van keurmerken. Doelstelling: in 2014 is bekend hoeveel tuinbouwondernemingen MVO integraal toepassen en zijn doelstellingen voor aantallen bepaald tot Organisatie Er is een PT-Ondernemingsplatform MVO & BBE (OP) opgericht met actieve en betrokken ondernemers uit alle sectoren en schakels van de tuinbouw. Dit OP stelt op basis van een langetermijnvisie en ambities voor 2020 het definitieve programma op en adviseert het PT-bestuur en de Topsector T&U-board over draagvlak en financiering van concrete projecten. De looptijd van het programma is in beginsel vier jaar. 5

6 1 Het Programma 1.1 Belang en urgentie Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) biedt kansen voor een winstgevende tuinbouw. Het momentum is er. De vraag groeit, de noodzaak dringt door en Nederland heeft een voorsprong op het gebied van MVO Noodzaak De noodzaak groeit om wereldwijd de natuurlijke hulpbronnen duurzaam te gebruiken. De wereldbevolking groeit. De vraag naar voldoende gezond en veilig voedsel stijgt. De vraag naar een gezonde leefomgeving bij een toenemende verstedelijking neemt toe. Als we de productie niet duurzamer aanpakken dan nu, hebben we in 2050 bijna drie aardbollen nodig om in de mondiale consumptie te voorzien. MVO is de enige manier van ondernemen om ook toekomstige generaties vruchtbaar gebruik te kunnen laten maken van natuurlijke hulpbronnen Het besef van de noodzaak van verduurzaming begint maatschappelijk wortel te schieten. Consumenten zijn, zij het nog beperkt en selectief, bereid een (meer)prijs te betalen voor duurzame producten (zie de jaarlijkse omzetgroei van biologische producten). De retail profileert zich op duurzaamheid (Albert Heijn wil bijvoorbeeld dat alle huismerkartikelen in 2015 duurzaam worden geproduceerd). Dat opent perspectieven voor ketens van tuinbouwproducten die onderscheidend zijn in duurzaamheid van productie, materialen, logistiek, verwerking en verpakking (met bio-based materialen) Uitstekende uitgangspositie Nederland heeft een uitstekende uitgangspositie om s werelds duurzaamste te worden: - Het sterke ondernemerschap gekoppeld aan voortdurende innovatie en een sterke regie op de keten en de noodzakelijke informatiestromen geven ons belangrijke competitieve voordelen. - De duurzaamheidseisen in Nederland behoren tot de hoogste ter wereld. Het Nederlandse tuinbouwcluster hééft al ambitieuze doelstellingen vastgelegd voor het gebruik van fossiele en duurzame energie en de emissies van CO2, gewasbeschermingsmiddelen en mineralen. - Nederland heeft internationaal een koppositie op het gebied van duurzame teelt van gezonde producten. Het leeuwendeel van de gezamenlijke onderzoeksinspanningen van de tuinbouw is gericht op duurzame plantgezondheid. - Het Nederlandse tuinbouwcluster levert een belangrijke bijdrage aan de maatschappij op het gebied van voeding, gezondheid, welbevinden, inhoudsstoffen, groene energie en groene en blauwe diensten. De groenteen fruitsector draagt bij aan een gezonde voedselvoorziening en helpt welvaartsproblemen als overgewicht op te lossen. De sierteelt- en groensector maakt de leefomgeving gezonder door fijnstof en CO2, licht, 6

7 hitte en geluid te filteren en zorgt voor een groter gevoel van welbevinden. De tuinbouw draagt bij aan de werkgelegenheid. - De sector kan een sleutelrol vervullen in de biobased economy, omdat het een bron is van groene grondstoffen. Het is de uitdaging onze voorsprong op verduurzaming de komende jaren verder uit te bouwen en in de markt te verzilveren. Ted Duijvestijn, Gebroeders Duijvestijn tomatenkwekerij: Ik zie een kanteling. De tuinbouw is niet langer oorzaak of onderdeel van het probleem, maar oplosser van het probleem. De tuinbouw levert bijvoorbeeld al een substantiële bijdrage aan het halen van gemeentelijke CO2-doelen. Om die kanteling te laten zien, moeten we meer de binnenkant van bedrijven tonen. We moeten koplopers collectief ondersteunen en over goede voorbeelden meer communiceren Aansluiting Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen MVO is onderdeel van het innovatieprogramma samenwerkende waardeketens in de uitvoeringsagenda van de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen. Het Nederlandse tuinbouwcluster valt vrijwel samen met de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (TTU), dat alle plantaardige ketens in het tuinbouwcomplex omvat. De TTU bestaat dus uit de primaire sectoren (groenten, fruit en paddenstoelen, bloemen en planten, bollen, bomen), hoveniers en groenvoorzieners, de sector uitgangsmaterialen en de bedrijven in verwerking, toelevering, handel en distributie. 1.2 Visie en ambities (hoofddoelen) De Nederlandse tuinbouw streeft ernaar de duurzaamste tuinbouw- en uitgangsmaterialensector in de wereld te worden. Deze ambitie is vastgesteld in het kader van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een manier om deze ambitie te verwezenlijken. De Nederlandse tuinbouw kiest voor integrale duurzaamheid in de vorm van MVO om natuurlijke hulpbronnen in stand te houden, zijn maatschappelijke bijdrage zichtbaarder te maken, zijn positie in de wereld te behouden en te versterken en zijn ontwikkelingsvoorsprong te vergroten. De toegevoegde waarde voor milieu, maatschappij en consument staat centraal, met voldoende rendement als uitgangspunt. Het PT-Ondernemingsplatform MVO & BBE stelt vast dat de Nederlandse tuinbouw in 2020 het volgende moet hebben bereikt: - een hoge mate van MVO-bewustzijn en MVO-handelen bij tuinbouwondernemers, handelspartners en consumenten, op alle aspecten van MVO, - een duidelijk beeld van de uitgangssituatie en de vorderingen op MVOgebied in de Nederlandse tuinbouwsector, 7

8 - een volledige en correcte waardering van duurzame tuinbouwproducten. En als gevolg hiervan duurzaam economisch gewin (fair trade) voor de Nederlandse kwekers, telers en handelsbedrijven, - koplopers in MVO zijn geïdentificeerd en voor het voetlicht gebracht, waardoor zij de reputatie en marktgerichtheid van de sector in Nederland en internationaal vergroten. - de tuinbouwsector staat bekend om zijn aanbod van aantrekkelijk en gevarieerd werk voor mensen van alle leeftijden, met opleidingen van laag tot hoog. De tuinbouw teelt in 2020 in nieuwe kassen klimaatneutraal en economisch rendabel. De geteelde producten beschikken over een goede ecologische voetafdruk. De ambities voor arbeid, energie en plantgezondheid zijn uitgewerkt in de bijbehorende programma s. 1.3 Actielijnen en doelstellingen De actielijnen en doelstellingen tot 2020 zijn: 1. MVO-inspanningen kwantificeren en verantwoording afleggen. Innovatie-opgaves: Een nulmeting houden (c.q. kwantitatieve meetresultaten verzamelen) op alle aspecten van MVO op het niveau van product, bedrijf en/of deelsector. Daarna vanuit die nulsituatie SMART doelstellingen formuleren voor de toekomst en de vorderingen meten. Hiermee de kantelingsgedachte zichtbaar maken (tuinbouw van oorzaak/onderdeel van het probleem naar oplosser van het probleem) en een brug slaan tussen het MVO-bewustzijn van ondernemers en van consumenten. Doelstellingen: In 2015 moet van minimaal twee deelsectoren een kwantitatief beeld kunnen worden geschetst van de status quo van MVO, in 2020 van alle deelsectoren (glas- en vollegrondsgroenten, fruit, paddenstoelen, bloemen, bollen, bomen en hoveniers en groenvoorzieners). Uiterlijk in 2016 zijn doelstellingen geformuleerd voor het zichtbaar maken van de kantelingsgedachte. Tussen 2013 en 2016 is een nulmeting gehouden om te peilen in hoeverre de maatschappij de tuinbouw ziet als oplossing of als oorzaak van het probleem. 2. Internationale handel verduurzamen Innovatie-opgaves: Het convenant naleven van het Initiatief Duurzame Handel (IDH) voor verse groenten en fruit (IDH Fresh Fruits and Vegetables (FFV) development program). Tevens het IDH-programma voor bloemen en planten opzetten (Floriculture Sustainability Initiative (FSI)). Doelstellingen: In 2020 zijn groenten en fruit die uit Afrika, Azië en Latijns Amerika worden betrokken voor 100 procent duurzaam. In 2013 is het programma voor bloemen en planten (FSI) geformuleerd en zijn doelstellingen voor 2020 vastgesteld. 3. Volledige en correcte waardering van duurzame tuinbouwproducten. 8

9 Innovatie-opgave: Stimuleren dat Nederlandse tuinbouwondernemers duurzaam economisch gewin behalen met MVO. Kennisontwikkeling en ketens stimuleren die eraan bijdragen dat de tuinbouw zich duurzaam ontwikkelt en die de maatschappelijke positionering en de concurrentiekracht van tuinbouwondernemers en hun (nieuwe) businesspartners verbeteren. Doelstelling: Vanaf 2013 is zichtbaar hoe de tuinbouw MVO tot waarde kan brengen, hoe MVO in een verdienmodel vertaald kan worden en welke elementen een MVO-verdienmodel bevat. Dit moet meer ondernemers stimuleren MVO integraal toe te passen. 4. MVO-participatie en -prestatie stimuleren. Innovatie-opgave: Ondernemers stimuleren om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Ondernemers stimuleren verder te gaan dan de minimumeisen van keurmerken. Doelstelling: in 2014 is bekend hoeveel tuinbouwondernemingen MVO integraal toepassen en zijn doelstellingen voor aantallen bepaald tot Ton van Dijk, Van Dijk Bedrijven BV paprika s: Het belang van MVO-keurmerken en de systematiek van het in kaart brengen van MVO-prestaties zouden in de hele keten moeten worden gewaardeerd. De koplopers moeten de standaard gaan vormen. 1.4 Organisatie Er is een PT-Ondernemingsplatform MVO & BBE (OP) opgericht met actieve en betrokken ondernemers uit alle sectoren en schakels van de tuinbouw. Dit OP stelt op basis van een langetermijnvisie en ambities voor 2020 het definitieve programma op en adviseert het PT-bestuur en de Topsector T&U-board over draagvlak en financiering van concrete projecten. De looptijd van het programma is in beginsel vier jaar. Jaarlijks adviseert het OP (op basis van de streefbeelden 2020): - aan welke actielijnen moet worden gewerkt - welke doelstellingen moeten worden gerealiseerd (zowel korte- als langetermijndoelstellingen) - welke acties en projecten moeten worden uitgevoerd. In gerichte calls of tenders zullen daarvoor projectindicaties worden opgevraagd. Het OP komt drie tot vier keer bij elkaar voor de beoordeling daarvan. Het OP legt verbinding met andere platforms die zich bezighouden met MVOgerelateerde onderwerpen als energie, plantgezondheid en arbeid. Het OP oriënteert zich breed, zodat MVO-ontwikkelingen en -kennis buiten het tuinbouwcluster (in andere bedrijvenclusters en in MVO-platformen) worden gerelateerd aan die in het eigen programma. Op jaarbasis zal het OP volgens onderstaande cyclus werken. 9

10 10

11 2 Jaarplan 2013 Wilko Wisse, Lans tomaten: De tuinbouw is niet één concern. Ontoelaatbaar gedrag van één enkel bedrijf brengt schade toe aan de goede naam van de hele sector. Hoe krijgen we alle ondernemers mee? Henry Stolk, Stolk Brothers anthurium: MVO kan wel wat toegankelijker. Ondernemers die er mentaal aan toe zijn om een keurmerk te halen, zien vaak op tegen de uitvoering. Koplopers kunnen een stuk competitie gebruiken. Ze presteren vaak ver boven de normen van keurmerken. Dat extra stukje willen ze zichtbaar maken. Bijvoorbeeld met meer gradaties in een keurmerk, waardoor het tot uiting komt als je uitblinkt. Peter Verbaas,handelsplatform Frugiventa: Investeren in duurzaamheid is zeer gewenst, een maatschappelijke noodzaak. Er staan echter weinig zekerheden tegenover. Om diepte-investeringen in duurzaamheid te doen, heb je vaste relaties nodig met afnemers die dat waarderen. Het huidige handelsklimaat nodigt niet uit tot langdurige samenwerking. Het zou goed zijn als dat veranderde. 2.1 Projecten 2013 (doelstellingen, resultaten, communicatie) 1. MVO-inspanningen kwantificeren en verantwoording afleggen - Nulmeting MVO Er ontbreekt een kwantitatief totaalbeeld van de huidige stand van zaken op het gebied van MVO, een nulmeting. Hierdoor is er geen helder overzicht van de sterktes en zwaktes en is het niet mogelijk kwantitatieve doelstellingen te formuleren op aspecten die de maatschappij relevant vindt. Ook maakt dit controleerbare voorlichting over de vooruitgang op het gebied van MVO richting maatschappij lastig. (In de relatie producent/retail blijkt het wel mogelijk zichtbaar te maken in hoeverre producenten voldoen aan de vraag van afnemers). Doel: in kaart brengen hoe ver de sector gevorderd is met MVO en hierover verantwoording afleggen aan de maatschappij. Looptijd: Budget 2013: Doelstelling : in 2020 moet een nulmeting zijn afgerond voor alle relevante aspecten van duurzaamheid een voor alle deelsectoren van het Nederlandse tuinbouwcluster (glas- en vollegrondsgroenten, fruit, paddenstoelen, bloemen, bollen, bomen en hoveniers en groenvoorzieners) op ketenniveau. Deze meting verloopt volgens een stramien dat universeel is voor alle deelsectoren. In 2015 is deze nulmeting afgerond voor de eerste twee sectoren: bloembollen en glasgroenten. 11

12 Beoogd resultaat 2013: in 2013 is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. De verschillende bronnen van cijfermateriaal zijn in kaart gebracht, er is onderzocht of het überhaupt mogelijk is een consistent en compleet beeld te schetsen en of een universeel stramien voor alle deelsectoren haalbaar is. Communicatie: via OP, social media en vakbladen. - IMVO-jaarverslag Doel: verantwoording afleggen aan maatschappij over de prestaties en vorderingen op het gebied van MVO. Looptijd: 2013 Budget: 2.500, mits uitgevoerd door PT Doelstelling / beoogd resultaat 2013: een afgerond zelfstandig IMVOjaarverslag over Communicatie: verslag naar vak- en algemene pers en alle relevante maatschappelijke organisaties. - Omwonendenvoorlichting Nader vast te stellen in volgend OP. - Koplopers MVO identificeren Doel: goede voorbeelden van MVO tonen om het MVO-imago van de tuinbouw te verbeteren en om andere ondernemers aan te zetten MVO toe te passen. Looptijd: 2013 Budget: 2.500, mits uitgevoerd door PT Doelstelling / beoogd resultaat 2013: in 2013 zijn per deelsector minimaal twee nieuwe koplopers IMVO geïdentificeerd. In 2013 is een plan geschreven voor de communicatie over goede voorbeelden richting maatschappij en richting andere ondernemers. Communicatie: nader vast te stellen. 2. Internationale handel verduurzamen - Convenant IDH FFV uitvoeren Doel: in 2020 zijn groenten en fruit die uit Afrika, Azië en Latijns Amerika worden betrokken voor 100 procent duurzaam. Looptijd: tot 2020 Budget 2013: pm Doelstelling / beoogd resultaat 2013: volgens convenant Communicatie: nader te bepalen. 3. Volledige en correcte waardering van duurzame tuinbouwproducten - MVO-verdienmodellen stimuleren Er ontbreekt een correcte en volledige waardering voor duurzame tuinbouwproducten door consument en retail. Veel ondernemers zien te weinig mogelijkheden om MVO tot waarde te brengen. Ondernemers missen zekerheden om te investeren in langdurige ketenrelaties op basis van MVO. Doel: stimuleren dat Nederlandse tuinbouwondernemers duurzaam economisch gewin behalen met MVO. Verdienmodellen met MVO zichtbaar maken en stimuleren dat stabiele ketensamenwerking ontstaat. 12

13 Looptijd: Budget 2013: Doelstelling / beoogd resultaat 2013: in 2013 is een oriëntatie uitgevoerd en een plan van aanpak geschreven om zichtbaar te maken hoe de tuinbouw MVO tot waarde kan brengen, hoe MVO in een verdienmodel vertaald kan worden en welke elementen een MVO-verdienmodel bevat. Communicatie 2013: via OP, social media en vakbladen (in een volgend jaar mogelijk een studiedag). - Koplopers identificeren Zie actielijn MVO-inspanningen kwantificeren en verantwoording afleggen. 4. MVO-participatie en -prestatie stimuleren - Bestaande instrumenten goed benutten Ondernemers zoeken naar manieren waarop zij (top)prestaties op MVOgebied zichtbaar kunnen maken. Hiervoor kunnen zij gebruik maken van in het recente verleden ontwikkelde instrumenten. Doel: de overdracht aan de praktijk van eerder ontwikkelde instrumenten als MVO onder Glas, Groen is Leven, VHG MVO Wijzer, MVO Scorecard Tuinbranche en MVO Scan Fruit sector afronden. Daar onder de aandacht brengen als competitief instrument dat ondernemers stimuleert mvo toe te passen en dat topprestaties zichtbaar maakt, en daar laten uitrollen naar andere sectoren en ketenschakels. Looptijd: 2013 Budget 2013: pm Doelstelling 2013: ondernemers herkennen en erkennen deze instrumenten als middel om hun MVO-prestaties te meten en topprestaties aan te tonen. Beoogd resultaat 2013: de instrumenten zijn overgedragen aan de praktijk inclusief de opdracht de instrumenten onder de aandacht te brengen als competitief instrument en de instrumenten uit te rollen. - Scan ontwikkeling keurmerken Eén allesomvattend keurmerk voor alle MVO-aspecten, alle afzetmarkten en alle deelsectoren is niet mogelijk. Beter is ondernemers een actueel overzicht te bieden van alle keurmerken. En voor ondernemers nieuwe ontwikkelingen bij afnemers en concurrenten in de gaten te houden. Doel: actueel overzicht mondiale ontwikkelingen op het gebied van keurmerken. Looptijd: Budget: Doelstelling : ondernemers hebben zicht gekregen op alle relevante bestaande keurmerken voor de tuinbouw- en uitgangsmaterialensector, inclusief de nieuwste ontwikkelingen bij consumenten, retail en concurrenten. 13

14 Beoogd resultaat 2013: er is een methode ontwikkeld om een overzicht te maken van alle relevante MVO-keurmerken. Uiterlijk 2014 is dit overzicht gemaakt en gecommuniceerd met de sector. Communicatie: via OP, brancheorganisaties, social media en vakbladen. - Benchmark keurmerken Ondernemers zijn op zoek naar manieren waarop zij zo efficiënt mogelijk maatschappelijk verantwoord kunnen ondernemen en aan de eisen van keurmerken kunnen voldoen. Dat er een oerwoud aan keurmerken blijft, is een gegeven. De Nederlandse tuinbouw kan daar het beste van maken. Welk keurmerk ook, wat de retail ook vraagt, Nederlandse tuinbouwondernemers kunnen eraan voldoen. Een benchmarkinstrument kan hen ondersteunen gegevens efficiënt te benutten. Met dit instrument kan een ondernemer snel achterhalen hoe hij scoort ten opzichte van de belangrijke keurmerken, waar hij anderen verslaat en wat hij eventueel nog moet aanpassen. Doel: voorsprong Nederlandse tuinbouw- en uitgangsmaterialensector inzichtelijk maken voor afnemers en ondernemers helpen om efficiënt aan zoveel mogelijk (strenge) eisen / keurmerken te voldoen. Looptijd: Budget: Doelstelling : ondernemers een instrument bieden om snel te achterhalen aan welke keurmerken zij (kunnen) voldoen, zodat ze kunnen aantonen dat ze aan een breed en streng pakket van afnemerseisen voldoen. Beoogde resultaat 2013: partijen als People4Earth, Global Social Compliance Program en FSI benaderen om plan van aanpak te ontwikkelen. Dit plan moet eind 2013 zijn afgerond. Communicatie: via OP, social media en vakbladen. - Koplopers identificeren Zie actielijn MVO-inspanningen kwantificeren en verantwoording afleggen. 14

15 2.2 Begroting 2013 De begroting en verdeling over de sectorfondsen voor 2013 voor het gehele programma MVO en De Tuinbouw in de Biobased Economy is als volgt. Sector Indicatief budget programma MVO & Biobased Economy (in 1.000) Bloementeelt 300 Bloemenhandel 50 Bl.bollenteelt 100 * Bl. bollenhandel Bomen 100 Hoveniers 50 Glasgroenten 300 Vollegr. groenten 50 Fruitteelt 40 Paddenstoelen 100 G&F Handel 25 G&F Verwerkt 25 Totaal *en aanvullend t.l.v. Colland Voor de programmalijn MVO is voor 2013 een bedrag van gebudgetteerd. 15

16 16

Notitie. Betreft: Nieuwe werkwijze PT en Ondernemingsplatforms. 1. Inleiding

Notitie. Betreft: Nieuwe werkwijze PT en Ondernemingsplatforms. 1. Inleiding Notitie Aan Bestuur Van Edwin de Jongh Kenmerk Behoort bij Agendapunt 4a, openbare bestuuursverg. dd. 27 maart 2012 Totaal aantal pagina s 5 12 maart 2012 Betreft: Nieuwe werkwijze PT en Ondernemingsplatforms

Nadere informatie

Productschap Tuinbouw kennisknooppunt platform overheid op maat van de tuinbouw

Productschap Tuinbouw kennisknooppunt platform overheid op maat van de tuinbouw Productschap Tuinbouw kennisknooppunt platform overheid op maat van de tuinbouw Productschap Tuinbouw 30.000 ondernemingen De Nederlandse tuinbouw- en groensector bestaat uit een kleine 30.000 ondernemingen

Nadere informatie

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Conferentie Agro met Energie verbinden, Rotterdam, 10 mei 2011 Jan Smits Toekomst Tuinbouw in de Biobased Economy Achtergrond Wat willen we bereiken Kenniscentrum

Nadere informatie

Productschap Tuinbouw Met Minder Meer. Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos

Productschap Tuinbouw Met Minder Meer. Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos Productschap Tuinbouw Met Minder Meer Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos Nieuwe werkwijze en programmering Productschap Tuinbouw 6 programma s Ondernemingsplatforms (OP) Commissie Voedingstuinbouw

Nadere informatie

Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012. Programma 2013. De Tuinbouw in de Biobased Economy

Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012. Programma 2013. De Tuinbouw in de Biobased Economy Behoort bij agendapunt 5d i Verg. Cie. Sierteelt en Groen dd. 25-10-2012 Programma 2013 De Tuinbouw in de Biobased Economy Ondernemingsplatform MVO & BBE Productschap Tuinbouw Programmamanager Jan Smits

Nadere informatie

Het Productschap Tuinbouw. 13 november 2012 / Agnes van Ardenne

Het Productschap Tuinbouw. 13 november 2012 / Agnes van Ardenne Het Productschap Tuinbouw 13 november 2012 / Agnes van Ardenne Inhoud Productschap Tuinbouw (PT) Kerncijfers tuinbouw Trends Opdracht tuinbouw / PT Waarde van groen Conclusies Productschap Tuinbouw (PT)

Nadere informatie

Werken in de Tuinbouw - programma Arbeid

Werken in de Tuinbouw - programma Arbeid Werken in de Tuinbouw - programma Arbeid De Nederlandse tuinbouw- en groensector dankt zijn unieke positie als internationaal tuinbouwcentrum aan ondernemers en medewerkers, die in staat zijn nieuwe kennis

Nadere informatie

Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland. Lid stuurgroep Greenports Nederland

Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland. Lid stuurgroep Greenports Nederland Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland Lid stuurgroep Greenports Nederland Wat is een Greenport cluster van teeltbedrijven, veilingen, handelsbedrijven

Nadere informatie

Tuinbouwakkoord. Preambule

Tuinbouwakkoord. Preambule Tuinbouwakkoord Preambule Ondergetekenden beogen een Nationale Tuinbouwagenda 2019 2030, onder het motto Circulaire tuinbouw in de praktijk, zoals voorbereid en opgesteld door bedrijfsleven, kennispartners

Nadere informatie

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie

Nadere informatie

VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING VERDUURZAAMDE GROENTEN EN FRUIT 2013

VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING VERDUURZAAMDE GROENTEN EN FRUIT 2013 VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING VERDUURZAAMDE GROENTEN EN FRUIT 2013 Verordening van het bestuur van het Productschap Tuinbouw van (datum), houdende de vaststelling van een bestemmingsheffing ten behoeve

Nadere informatie

Ondernemerspeiling Productschap Tuinbouw

Ondernemerspeiling Productschap Tuinbouw Ondernemerspeiling Productschap Tuinbouw 10 juni 2011 Anke Bergmans project manager Bram Jonkheer managing partner Blauw Research Grootste zelfstandige marktonderzoekbureau van Nederland 90 mensen in Nederland,

Nadere informatie

Roadmaps Innovatieagenda 2016 2019

Roadmaps Innovatieagenda 2016 2019 Roadmaps Innovatieagenda 2016 2019 Koepel PPS/(sub)thema: New business met groene & hoogwaardige uit de tuinbouw Trekkers: Eric Poot en Jan Smits 1. Visie en ambitie: Beschrijf het thema en beschrijf de

Nadere informatie

TOPSECTOR Wereldoplossingen voor werelduitdagingen

TOPSECTOR Wereldoplossingen voor werelduitdagingen TOPSECTOR TUINBOUW & UITGANGSMATERIALEN Wereldoplossingen voor werelduitdagingen Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen Topsector met topcijfers De Nederlandse sector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen behoort

Nadere informatie

Omslag notitie. Datum aanvraag 1 februari 2012. Naam aanvrager VGB Trade Services. Naam ontvanger van de bijdrage VGB

Omslag notitie. Datum aanvraag 1 februari 2012. Naam aanvrager VGB Trade Services. Naam ontvanger van de bijdrage VGB Omslag notitie Vergadering van de sectorcommissie Bloemkwekerijproducten Datum vergadering 5 maart 2012 Agendapunt 7b Voorbereid door Jerre de Blok Totaal aantal pagina s 5 17 februari 2012 1. Project

Nadere informatie

Toespraak van staatssecretaris Dijksma bij het Groentecongres

Toespraak van staatssecretaris Dijksma bij het Groentecongres Toespraak van staatssecretaris Dijksma bij het Groentecongres Toespraak 26-03-2015 Toespraak van de staatssecretaris Dijksma (EZ) bij het Groentecongres op 26 maart 2015 in het World Trade Centrum in Rotterdam.

Nadere informatie

De heer VAN RUITEN meldt zich als rechtstreeks belanghebbende bij punt 7 van de agenda, hij zal zich daar niet in de discussie mengen.

De heer VAN RUITEN meldt zich als rechtstreeks belanghebbende bij punt 7 van de agenda, hij zal zich daar niet in de discussie mengen. Behoort bij agendapunt 2 Verg. Cie. Sierteelt & Groen dd. 25-10-2012 Verslag Vergadering van Commissie Sierteelt & Groen samengesteld uit de Sectorcommissies Bloembollen, Bloemen, Bomen, Hoveniers en Energie

Nadere informatie

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Mensen en kapitaal In ons dagelijks werk maken onze mensen het verschil en daarom willen we goed voor onze mensen zorgen. Opleiding en ontwikkeling vormen

Nadere informatie

ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW

ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW Besparen en verduurzamen ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW Over Kas als Energiebron Kas als Energiebron is het innovatie- en actieprogramma voor de glastuinbouw met als doel de uitstoot

Nadere informatie

Programma Voeding en Gezondheid

Programma Voeding en Gezondheid Behoort bij agendapunt 5f i Verg. Cie. Voedingstuinbouw dd. 23-10-2012 Programma Voeding en Gezondheid Ondernemingsplatform Voeding en Gezondheid Productschap Tuinbouw september 2012 Programmamanager:

Nadere informatie

AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL

AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL SAMEN WERKEN AAN EEN DUURZAME VOEDSELKETEN IN 2020 AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL Voorop lopen met duurzaam voedsel Nederland is wereldspeler op het gebied van voedselproductie, innovatie en agrifood-export.

Nadere informatie

vruchtbare bodem the soil initiative

vruchtbare bodem the soil initiative vruchtbare bodem the soil initiative Frank Brinkman - Bakker Barendrecht Werken aan bodemkwaliteit is essentieel voor de smaak en vooral de houdbaarheid van onze mango s uit Mali Maria Oliveira - Van Oers

Nadere informatie

Beknopte stijlgids, oktober Provincie Noord-Brabant

Beknopte stijlgids, oktober Provincie Noord-Brabant Beknopte stijlgids, oktober 2013 KLEURPATROON Gekleurde banen vormen een patroon dat de de vormentaal uit het agrarische landschap verbeeldt. De gebruikte kleuren zijn corresponderend met de communicatiematrix

Nadere informatie

Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel

Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel Waar staan we nu? Joost Reus, Directie Voedsel, Dier en Consument Waar staan we nu? Nota Duurzaam Voedsel en Beleidsagenda Duurzame Voedselsystemen Waar deden wij

Nadere informatie

Samen aan de slag met CO 2 -reductie

Samen aan de slag met CO 2 -reductie Samen aan de slag met CO 2 -reductie CO 2 CO 2 CO 2 Versie 1 mrt 2018 Inleiding De Koninklijke Ginkel Groep is een allround groenbedrijf en is actief met het duurzaam vergroenen van de leefomgeving en

Nadere informatie

Tweede call voor offertes voor projecten

Tweede call voor offertes voor projecten Tweede call voor offertes voor projecten Thema : kleur- geur- en smaakstoffen uit planten Inleiding Het Kenniscentrum heeft tot doel om doorbraken te bewerkstelligen voor de valorisatie van werkzame stoffen

Nadere informatie

NL.IN.BUSINESS Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen

NL.IN.BUSINESS Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen NL.IN.BUSINESS 2020 Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen MONDIALE UITDAGINGEN Verstedelijking, economische groei en verduurzaming brengen uitdagingen met zich mee op bijvoorbeeld het gebied van

Nadere informatie

Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen

Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen Milieukeur/ On the way to PlanetProof Bloembollen en Bolboemen Wim Uljee Communicatie Manager SMK februari 2018 Onze opdracht Stimuleren van duurzamer produceren en consumeren door middel van keurmerken

Nadere informatie

De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie

De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd

Nadere informatie

Van Afval Naar Grondstof

Van Afval Naar Grondstof Van Afval Naar Grondstof Ins en outs Betrokkenheid gemeenten Gemeentelijk Afvalcongres Marc Pruijn, Directie Duurzaamheid, IenM Circulaire economie? 2 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 3 Ministerie

Nadere informatie

Bron voor Groene Economie

Bron voor Groene Economie Bron voor Groene Economie Productiewaarde sierteelt: 7,1 miljard / groente en fruit: 3,5 miljard. Aandeel in totale agrarische productiewaarde: 40% Exportwaarde sierteelt en groente & fruit: 17,8 miljard

Nadere informatie

De toekomst van het fruitcluster in Rivierenland

De toekomst van het fruitcluster in Rivierenland De toekomst van het fruitcluster in Rivierenland Geef fruit de ruimte & innovatie Frank Engelbart 30 september 2015 Werkbezoek Provinciale Staten Provincie Gelderland Over Fruitpact Agenda 2020 Sinds 2007

Nadere informatie

KETENINITIATIEVEN. Contactpersoon. Edith Sweep. RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie

KETENINITIATIEVEN. Contactpersoon. Edith Sweep. RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie KETENINITIATIEVEN Contactpersoon Edith Sweep RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie 1800161A00-R18-477 Heike Gaasbeek/Anouk Voorn 9 maart 2018 Definitief Pagina: 2 van

Nadere informatie

Ledenbijeenkomst LTO Noord Glaskracht: Verdienen wij de markt?! Nootdorp, 28 november 2012 Jan Zegwaard

Ledenbijeenkomst LTO Noord Glaskracht: Verdienen wij de markt?! Nootdorp, 28 november 2012 Jan Zegwaard Ledenbijeenkomst LTO Noord Glaskracht: Verdienen wij de markt?! Nootdorp, 28 november 2012 Jan Zegwaard Doel STAP - Missie, ofwel waar staan we voor - Kerndoel Realiseren structureel gezonde rendementspositie

Nadere informatie

Programma PFW. Plantgezondheid, Fytosanitair, Water, bodem & bemesting

Programma PFW. Plantgezondheid, Fytosanitair, Water, bodem & bemesting Behoort bij agendapunt 5a i Cie. Sierteelt & Groen dd. 25-10-2012 Programma PFW Plantgezondheid, Fytosanitair, Water, bodem & bemesting Ondernemingsplatform Plantgezondheid, Fytosanitair en Water, bodem

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Water. Landschap en Leefomgeving. Biobased economy

Water. Landschap en Leefomgeving. Biobased economy BB + Topsectoren + + Greenports + interviews KvKmet ondernemers 2012 (0, 1, 2 of 3 punten) Greenports en # inhoudelijke links naar topsectoren Topsectoren Prov. Gelderland Greenport Boskoop, Innovatieimpuls.proje

Nadere informatie

Workshop duurzame stadslandbouw

Workshop duurzame stadslandbouw Workshop duurzame stadslandbouw Changemaker Festival te Heino 14 september 2013 Datum: 14 september 2013 Locatie: Van: Voor: Summmercamp Heino Cees Moerman Workshop Changemaker Kenmerk: 1309 Programma

Nadere informatie

Notitie. Betreft: Sectorstatistiek Nederlandse Tuinbouw

Notitie. Betreft: Sectorstatistiek Nederlandse Tuinbouw Notitie Aan Commissie Sierteelt en Groen Van Rob Ramakers Kenmerk Behoort bij Agendapunt 6, vergadering 25 oktober 2012 Totaal aantal pagina s 6 4 oktober 2012 Betreft: Sectorstatistiek Nederlandse Tuinbouw

Nadere informatie

Rapportage. 25 September 2018

Rapportage. 25 September 2018 Rapportage 25 September 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Positionering advies 3 1.2 Algemeen 3 1.3 Leeswijzer 4 2. Nulsituatie en positiebepaling 4 2.1 Werkwijze 4 2.2 Nulsituatie 5 2.3 Ambitieniveau

Nadere informatie

Informatieblad. Wat betekent GMO voor telers Erkenning als producentenorganisatie Overzicht van de belangrijkste criteria

Informatieblad. Wat betekent GMO voor telers Erkenning als producentenorganisatie Overzicht van de belangrijkste criteria Informatieblad Wat betekent GMO voor telers Erkenning als producentenorganisatie Overzicht van de belangrijkste criteria Waarom een erkende producentenorganisatie? Telers van groenten en fruit kunnen een

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Duurzaam en helder naar de toekomst

Duurzaam en helder naar de toekomst Duurzaam en helder naar de toekomst De visie en ambitie van Nefyto Visie Voor een productieve en duurzame landen tuinbouw is geïntegreerde gewasbescherming een belangrijke voorwaarde. Deze land- en tuinbouw

Nadere informatie

BioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext

BioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext BioDuurzaam - EKO Bavo van den Idsert - Bionext Inhoud - Introductie Bionext - BioDuurzaam en EKO 2012-2020 Bionext De hele keten van boer tot consument: 1.000 bio-boeren & telers (Biohuis) 100 bio-handel

Nadere informatie

Programma 'de tuinbouw in de biobased economy'

Programma 'de tuinbouw in de biobased economy' 1.1 Productschap Tuinbouw Adres Louis Pasteurlaan 6 Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon 079 347 07 07 Fax 079 347 04 04 Internet www.tuinbouw.nl e-mail info@tuinbouw.nl Programma 'de tuinbouw in de

Nadere informatie

Ambitie: Op naar een Vitale Teelt in 2030

Ambitie: Op naar een Vitale Teelt in 2030 Ambitie: Op naar een Vitale Teelt in 2030 Met bollen en bloemen van topkwaliteit, vrij van ziekten, op een rendabele manier geteeld in harmonie met de omgeving, emissieloos, klimaatneutraal en met een

Nadere informatie

Ondernemerschap Programma. Van idee naar actie: nu én in de toekomst een succesvol fruitteeltbedrijf

Ondernemerschap Programma. Van idee naar actie: nu én in de toekomst een succesvol fruitteeltbedrijf Telers Ondernemerschap Programma Van idee naar actie: nu én in de toekomst een succesvol fruitteeltbedrijf Haal meer uit uzelf en vergroot uw kansen in de markt Niets doen is geen optie Nederlandse fruittelers

Nadere informatie

SBIR Verduurzamen voedselproductie

SBIR Verduurzamen voedselproductie SBIR Verduurzamen voedselproductie Informatiebijeenkomst 16 juli 2014 Alexia Michel, Ministerie EZ Topsector Agri&Food en Tuinbouw&Uitgangmaterialen Achtergrond Initiatief: topsector Agri&Food en ministerie

Nadere informatie

Meerwaarde(n) Voorwaarde(n) De visie van ZLTO op de ontwikkeling van de groene sector tot 2020

Meerwaarde(n) Voorwaarde(n) De visie van ZLTO op de ontwikkeling van de groene sector tot 2020 Meerwaarde(n) Voorwaarde(n) De visie van ZLTO op de ontwikkeling van de groene sector tot 2020 Onze ambitie ZLTO wil toonaangevend zijn in het creëren én realiseren van het perspectief van ondernemers

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 31 532 Voedingsbeleid Nr. 87 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 11 april 2012 De vaste commissie voor Buitenlandse Zaken heeft een aantal

Nadere informatie

Grote opgaven voor een duurzame economie: welke oplossing heb jij?

Grote opgaven voor een duurzame economie: welke oplossing heb jij? Grote opgaven voor een duurzame economie: welke oplossing heb jij? Een challenge voor studenten (v)mbo, hbo en wo Challenge? Onze maatschappij staat voor een grote uitdaging rondom klimaat, energie, duurzaamheid

Nadere informatie

MIT-regeling. MKB Innovatiestimulering Topsectoren. 22 maart 2013. Rolinde Oosterheert

MIT-regeling. MKB Innovatiestimulering Topsectoren. 22 maart 2013. Rolinde Oosterheert MIT-regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren 22 maart 2013 Rolinde Oosterheert Feiten en getallen Subsidie aangekondigd april 2012: meerjarige regeling! Budget 2013: 22 M! Per topsector 2,0 M Uitzonderingen:

Nadere informatie

Ketenmangement Bloemen 2003-2009

Ketenmangement Bloemen 2003-2009 Ketenmangement Bloemen 2003-2009 Overheid, Bedrijfsleven en Maatschappelijke organisaties werken samen om de markt te stimuleren en geeft hiermee uitvoering aan het convenant marktontwikkeling Biologische

Nadere informatie

Samenvatting. economy.

Samenvatting. economy. Samenvatting 6 SAMENVATTING Samenvatting Door toenemende technologische kennis en innovatie is het steeds beter mogelijk om de verschillende bestanddelen van planten, bomen, gewassen en dierlijke reststromen

Nadere informatie

De rekenkamercommissie heeft voor het onderzoek offertes gevraagd aan 3 adviesbureaus en heeft de opdracht gegund aan Partners+Pröpper.

De rekenkamercommissie heeft voor het onderzoek offertes gevraagd aan 3 adviesbureaus en heeft de opdracht gegund aan Partners+Pröpper. Inleiding De gemeente Zoetermeer profileert zich al enige jaren als ICT-stad. In de samenvatting van het Plan van aanpak Kenniseconomie en innovatie 2010 staat: Kenniseconomie en innovatie zijn, naast

Nadere informatie

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 1 Dit is een voorproefje in druk van het digitale Cosun MVO-verslag over 2011. Wilt u meer gegevens raadplegen over wat wij zoal ondernemen met het oog op onze maatschappelijke

Nadere informatie

Samen aan de slag met CO 2 -reductie

Samen aan de slag met CO 2 -reductie Samen aan de slag met CO 2 -reductie CO 2 CO 2 CO 2 Versie 2 jun 2018 Inleiding De Koninklijke Ginkel Groep is een allround groenbedrijf en is actief met het duurzaam vergroenen van de leefomgeving en

Nadere informatie

Bionext en Biohuis. Samenwerken in ketenverband. Bavo van den Idsert Directeur Bionext

Bionext en Biohuis. Samenwerken in ketenverband. Bavo van den Idsert Directeur Bionext Bionext en Biohuis Samenwerken in ketenverband Bavo van den Idsert Directeur Bionext Inhoud - Introductie Bionext en samenwerking Biohuis - Visie BioDuurzaam 2012-2020 - BioDuurzaam en EKO Bionext De hele

Nadere informatie

De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G. Datum 05 april 2011

De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G. Datum 05 april 2011 De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G Datum 05 april 2011 EMT debat 5 apr. 2011 Stef Huisman & Sjaak Bakker Economisch belang glastuinbouw Glastuinbouw Ned - Groente & Bloemen Areaal 10.000

Nadere informatie

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO Boeren hebben een oplossing! Meerjarenplan 2020 van ZLTO Boerenkracht & financiering KLIMAAT VOEDSELZEKERHEID & GEZONDHEID VITAAL PLATTELAND Innovatie, data & kennis ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouw

Nadere informatie

Social Media in de Tuinbouw. Social media in de Tuinbouw

Social Media in de Tuinbouw. Social media in de Tuinbouw Social media in de Tuinbouw Inleiding: Dit onderzoek is uitgevoerd door Jan-Peter Steetskamp, in opdracht van Mariëlle van Leeuwen, zelfstandig professional op het gebied van marketing en online communicatie

Nadere informatie

Hoe maak je waarde met MVO beleid? Pierre Hupperts - The Terrace Gerard Teuling - MVO Nederland Giel Krutzer Aarts Conserven

Hoe maak je waarde met MVO beleid? Pierre Hupperts - The Terrace Gerard Teuling - MVO Nederland Giel Krutzer Aarts Conserven Hoe maak je waarde met MVO beleid? Pierre Hupperts - The Terrace Gerard Teuling - MVO Nederland Giel Krutzer Aarts Conserven OPZET WORKSHOP Inleiding en inventarisatie vragen Ervaringen van Aarts Conserven

Nadere informatie

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 Toelichting ISO 14001 Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 SCCM heeft een instrument ontwikkeld waarmee u goed inzicht krijgt in de milieuprestaties van uw organisatie, de ISO 14001 Milieuprestatiemeting.

Nadere informatie

ECONOMISCHE HAALBAARHEID

ECONOMISCHE HAALBAARHEID ECONOMISCHE HAALBAARHEID EN LOGISTIEK PROCES ROND DE LOKALE PRODUCTIE VAN FYCOCYANINE EN SPIRULINA Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Landbouw en Platteland ECONOMISCHE HAALBAARHEID EN LOGISTIEK PROCES

Nadere informatie

PK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen

PK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen PK Benelux BV Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen INLEIDING Dit Plan van aanpak gaat over maatschappelijk verantwoord onderrnemen en Maatschappelijk verantwoord inkopen (ook wel duurzaam

Nadere informatie

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 Verpakken in de circulaire economie Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 2 Copyright 2016 KIDV 8 november 2016 3 Copyright 2017 KIDV 12-4-2017 Verpakkingen In Europa openen we ongeveer 7 verpakkingen

Nadere informatie

Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij

Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij UDV Landelijke Onderwijsdag+ 'Ambities in de Veehouderij 19 november 2014 Waarom UDV dag Kennisdelen, -uitwisselen, Leren. en misschien innovatie Opgave maatschappelijke

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

INTEGRALE KWALITEITSZORG PASSEND ONDERWIJS GOEREE-OVERFLAKKEE

INTEGRALE KWALITEITSZORG PASSEND ONDERWIJS GOEREE-OVERFLAKKEE INTEGRALE KWALITEITSZORG PASSEND ONDERWIJS GOEREE-OVERFLAKKEE Inhoud 1. Inleiding 2. Kwaliteit gedefinieerd 3. Parameters en normen 4. Het cyclische systeem van kwaliteitszorg 5. Instrumenten 6. Planning

Nadere informatie

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl VRAGENLIJST JOnG JOnG is een initiatief van en voor jonge ondernemers. Tot de doelgroep behoren Ondernemers in de eerste 5 jaar van hun ondernemerschap. JOnG stelt zich tot doel de individuele ondernemers

Nadere informatie

Interviewverslag Succesvol inspecteren

Interviewverslag Succesvol inspecteren Interviewverslag Succesvol inspecteren Theo de Groot, MPS, 26 oktober 2010, Naaldwijk Door: Tony Koeleman Theo de Groot is algemeen directeur van MPS. Wat in 1995 begon als milieuproject van Bloemenveiling

Nadere informatie

Samen geven we richting aan de koers van de NKC

Samen geven we richting aan de koers van de NKC Samen geven we richting aan de koers van de NKC ₀ ₀ ₀ In de aanloop naar de klimaattop in Parijs is eind 2014 de Nederlandse Klimaatcoalitie van start gegaan om CO2 reductie bij bedrijven en andere organisaties

Nadere informatie

TOEKOMST VAN DE GROENTESECTOR : UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN

TOEKOMST VAN DE GROENTESECTOR : UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN TOEKOMST VAN DE GROENTESECTOR : UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN INHOUD PRESENTATIE 1. Sector in cijfers 2. Peilers van het succes 3. Uitdagingen en opportuniteiten 4. Hoe speelt de sector er op in? Sector

Nadere informatie

C-153 Green Deal Groen Bouwen

C-153 Green Deal Groen Bouwen C-153 Green Deal Groen Bouwen Partijen 1. De Minister van Economische Zaken, de heer H.G.J Kamp, en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, mevrouw W.J. Mansveld, ieder handelende in haar of

Nadere informatie

Bio NL. Een unieke collectie plantenstoffen: de brug tussen telers en nieuwe markten. Leon A. Mur Managing director

Bio NL. Een unieke collectie plantenstoffen: de brug tussen telers en nieuwe markten. Leon A. Mur Managing director Bio NL Een unieke collectie plantenstoffen: de brug tussen telers en nieuwe markten. Leon A. Mur Managing director Doelstelling Kenniscentrum Een doorbraak creëren voor de toepassing van plantenstoffen

Nadere informatie

ECONOMIC BOARD VOORNE-PUTTEN DE ECONOMIE VAN. Ruimte voor wonen, werken, innovatie, recreatie & Toerisme en natuur

ECONOMIC BOARD VOORNE-PUTTEN DE ECONOMIE VAN. Ruimte voor wonen, werken, innovatie, recreatie & Toerisme en natuur ECONOMIC BOARD VOORNE-PUTTEN DE ECONOMIE VAN VOORNE-PUTTEN Ruimte voor wonen, werken, innovatie, recreatie & Toerisme en natuur INHOUD Inleiding 5 De kracht van Voorne-Putten 6 Thema 1: duurzame en bereikbare

Nadere informatie

Waar gaat LLL over? Regio. Onderwijs continuïteit. Arbeidsmarkt macro economie. Overheid vitaliteit, fiscaal beleid

Waar gaat LLL over? Regio. Onderwijs continuïteit. Arbeidsmarkt macro economie. Overheid vitaliteit, fiscaal beleid Waar gaat LLL over? Onderwijs continuïteit Arbeidsmarkt macro economie Individu employability Sector Regio Overheid vitaliteit, fiscaal beleid Bedrijven continuïteit, concurrentie Arbeidsmarkt doelen Sectorbeleid

Nadere informatie

Groei en oogst. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2

Groei en oogst. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2 Groei en oogst De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Groei

Nadere informatie

Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie

Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie Toekomstbeeld De Nederlandse zuivelsector floreert. Zij profiteert optimaal van de goede

Nadere informatie

Grenzen voor Luchtkwaliteit

Grenzen voor Luchtkwaliteit Grenzen voor Luchtkwaliteit Jolanda Heistek Projectmanager CropEye: KennisMakelaar, InnovatieRegisseur, NetwerkFacilitator T:06 13608752 Jolanda.heistek@cropeye.com Agenda Grenzen voor Luchtkwaliteit;

Nadere informatie

https://insights.abnamro.nl/branche/voedingstuinbouw/ Laatste update:: 19 mei 2016

https://insights.abnamro.nl/branche/voedingstuinbouw/ Laatste update:: 19 mei 2016 Page 1 of 6 Laatste update:: 19 mei 2016 Page 2 of 6 Voedingstuinbouw De voedingstuinbouw kenmerkt zich door een grote diversiteit aan teeltactiviteiten. De belangrijkste teelten hierbij zijn: glasgroenten

Nadere informatie

2. Notulen en besluitenlijst van de vergadering van 14 juni 2012 De notulen en de besluitenlijst worden vastgesteld conform het ontwerp.

2. Notulen en besluitenlijst van de vergadering van 14 juni 2012 De notulen en de besluitenlijst worden vastgesteld conform het ontwerp. Verslag Vergadering van Commissie Sierteelt & Groen Van Els Clemens Telefoonnummer Datum vergadering 25 oktober 2012 Totaal aantal pagina s 8 20 november 2012 Aanwezig Mw. A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven

Nadere informatie

Grenzen voor Luchtkwaliteit

Grenzen voor Luchtkwaliteit Grenzen voor Luchtkwaliteit Jolanda Heistek Projectmanager CropEye: KennisMakelaar, InnovatieRegisseur, NetwerkFacilitator T:06 13608752 Jolanda.heistek@cropeye.com Aanleiding Vragen van tuinbouwondernemers;

Nadere informatie

Publiekssamenvatting nota Duurzaam voedsel, 25 september 2009, ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Publiekssamenvatting nota Duurzaam voedsel, 25 september 2009, ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Publiekssamenvatting nota Duurzaam voedsel 25 september 2009 Populaire versie van de nota Duurzaam voedsel van het ministerie van LNV. Het verduurzamen van consumptie en productie van voedsel lukt alleen

Nadere informatie

MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW

MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW VEELZIJDIG BOEREN MIDDEN IN DE SAMENLEVING VOORWOORD De Multifunctionele Landbouw is een groeiende sector. Steeds meer agrarische bedrijven combineren de productie van voedsel

Nadere informatie

INTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN IN DE TUINBOUW- EN GROENSECTOR. Inhoud SECTORVERSLAG 2011

INTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN IN DE TUINBOUW- EN GROENSECTOR. Inhoud SECTORVERSLAG 2011 INTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN IN DE TUINBOUW- EN GROENSECTOR Inhoud SECTORVERSLAG 2011 1 Inhoud Voorwoord... 3 Inleiding op de tuinbouw- en groensector... 4 Hoogtepunten... 5 Inleiding

Nadere informatie

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Biologisch, Inherent duurzaam VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Schuttelaar & Partners Adviseurs met overtuiging _Al 15 jaar werken we aan een duurzame en gezonde samenleving _Met meer

Nadere informatie

STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk

STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk UIT HET NIEUWS GEVIST STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk Door Eva Froger en Lisa Schonenberg Veel visimporteurs hebben behoefte aan meer inzicht in de snel groeiende en enorm

Nadere informatie

VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING BOOMKWEKERIJSECTOR 2013

VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING BOOMKWEKERIJSECTOR 2013 VERORDENING PT BESTEMMINGSHEFFING BOOMKWEKERIJSECTOR 2013 Verordening van het bestuur van het Productschap Tuinbouw van 13 november 2012, houdende de vaststelling van een bestemmingsheffing ten behoeve

Nadere informatie

Relatie met taken/thema s PT De projecten sluiten aan bij het programma Groen en Welbevinden.

Relatie met taken/thema s PT De projecten sluiten aan bij het programma Groen en Welbevinden. Omslag notitie Vergadering van Commissie Sierteelt en Groen Datum vergadering 4 juni 2013 Agendapunt 4a Voorbereid door Niko Moerman Totaal aantal pagina s 8 16 mei 2013 1. Project Projectnummer Zie bijlage

Nadere informatie

Naheffing. orm. Jaarreken. Vergunningen DUURZAAM ONDERNEMEN IN HET MKB DAAROM EEN ACCOUNTANT

Naheffing. orm. Jaarreken. Vergunningen DUURZAAM ONDERNEMEN IN HET MKB DAAROM EEN ACCOUNTANT Naheffing orm Jaarreken Vergunningen DUURZAAM ONDERNEMEN IN HET MKB DAAROM EEN ACCOUNTANT Duurzaam ondernemen in het mkb Duurzaam of maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) is niet alleen een thema

Nadere informatie

Een nieuw ketenmodel voor langoustines

Een nieuw ketenmodel voor langoustines Een nieuw ketenmodel voor langoustines Ab Post (GPM Seafoods) en Wim Zaalmink (LEI Wageningen UR) Urk, 6 oktober 2012 Inhoud Economische betekenis langoustine visserij Consumptie van langoustines Keten

Nadere informatie

Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde

Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde Duurzaam ondernemen 1 Even voorstellen Gijs Duivenvoorde ir, Delft Berenschot Maakindustrie Duurzaamheid Innovatie Normcommissie ISO26000

Nadere informatie

Duurzaamheidk. Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014

Duurzaamheidk. Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014 Duurzaamheidk mpas Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014 Inleiding Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-, klimaat-, voedsel- en economische

Nadere informatie

Programma Kas als Energiebron

Programma Kas als Energiebron Programma Kas als Energiebron Bio-WKK voor een duurzame glastuinbouw Workshop 10 september 2009 Jan Smits Agenda Productschap Tuinbouw & kengetallen glastuinbouw Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren

Nadere informatie

Groentenvezels als basis voor biobased verpakkingen

Groentenvezels als basis voor biobased verpakkingen Groentenvezels als basis voor biobased verpakkingen Recent was het Natuurvezel Applicatie Centrum-NAC in Raamsdonkveer gastheer voor de inspiratiemeeting over Duurzame Verpakkingen. Leon Joore, directeur

Nadere informatie

Samenwerken aan een gezonde business

Samenwerken aan een gezonde business Samenwerken aan een gezonde business The Greenery 2 Gezonde ideeën The Greenery is een internationaal groente- en fruitbedrijf. We leveren jaarrond een compleet en dagvers assortiment verse groente en

Nadere informatie

Banking for Food en de Bij. Food & Agri

Banking for Food en de Bij. Food & Agri 1 Banking for Food en de Bij Ruud Paauwe Lambert van Horen Sectormanager Tuinbouw Accountmanager Grootzakelijk, Food & Agri Agenda Strategie Rabobank Banking for Food Bij eeuwen lang betrokken De bezige

Nadere informatie

In een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is

In een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen In een notendop Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is Een netwerk van lokale boeren en andere betrokken partners Een aanspreekpunt voor Stadslandbouw

Nadere informatie