Groenblauwe gebiedsdeal Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Samen werken aan een duurzame topregio. Projectenpakket Fase 2

Transcriptie

1 Groenblauwe gebiedsdeal Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Samen werken aan een duurzame topregio Projectenpakket Fase 2 Oktober 2014 De gebiedsdeal is een deal tussen ondernemers, maatschappelijke organisaties en overheden in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden.

2 Deze gebiedsafspraak is mede mogelijk gemaakt met steun van de provincie Zuid-Holland. Verkenning gebiedsdeal: Rolia Wiggelinkhuijsen en Gerard de Winter, Stichting Blauwzaam Iemke Bruseker en Cor Revet, Regiobureau Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Grafische vormgeving: Esther Dijkstra, Estrelas Fotografie voorzijde (paginabrede foto): Chris Fawcett Versie:

3 Inleiding Dit document bevat de actualisatie van de Regionale Uitvoeringsagenda Fase 1 Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. Het kader voor deze actualisatie vindt u in het document Groenblauwe gebiedsdeal Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, Samen werken aan een duurzame topregio dat in juni 2014 na de inzet van vele gebiedspartijen tot stand kwam. Vanuit het perspectief dat daarin wordt geschetst willen de gebiedspartijen de komende jaren gezamenlijk werken aan diverse projecten. De financiering van deze projecten wordt opgenomen in een zogenaamde gebiedsdeal. De gebiedsdeal is een flexibele regionale uitvoeringsagenda waarin toekomstige projecten kunnen worden ingepast. Zo kan worden ingespeeld op de actualiteit en kan effectief op de uitvoering worden gestuurd. De actualisatie van de Regionale Uitvoeringsagenda komt gefaseerd tot stand. In juli 2014 heeft Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland fase 1 van deze gebiedsafspraak vastgesteld. Daartoe behoorden een negental projecten. Onderliggend document betreft fase 2 en is in het najaar van 2014 tot stand gekomen. In het volgende hoofdstuk worden de projecten beschreven die voor deze tweede fase van de actualisatie worden voorgesteld. De nummering van de projecten in het financieringsoverzicht sluit aan bij de eerdere documenten. De bijlagen bevatten een doelenkaart, een investeringsprogramma, een samenvattend overzicht van de gebiedsdeal, een groslijst van aanvullende projecten die in de komende jaren kunnen worden uitgevoerd en een totaaloverzicht van de projecten uit fase 1 en 2. Gezien de tijdsdruk waarmee de projectenpakketten in de eerste en tweede fase tot stand zijn gekomen, is het aan te bevelen voortvarend te anticiperen op een mogelijke derde fase of op andere vormen van gebiedsafspraken. Hiervoor zou nog in 2014 een nieuwe creatieve bijeenkomst met gebiedspartijen kunnen worden belegd, als vervolg op de Alle kaarten op tafel -sessies in het J.U. Smitsgemaal te Kinderdijk in april 2014 en in het Streekcentrum Het LIesvelt te Groot-Ammers in september Lees ook: Groenblauwe gebiedsdeal Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Samen werken aan een duurzame topregio, Visiedocument, juni 2014 Groenblauwe gebiedsdeal Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Samen werken aan een duurzame topregio, Projectenpakket fase 1, juli

4 Regionale Uitvoeringsagenda Fase 2 (oktober 2014) Tijdens de verkenning in aanloop naar de eerste fase van de gebiedsdeal (1 e helft 2014) zijn vier hoofdthema s benoemd: Recreatie en toerisme, Natuur en landschap, Duurzaam energiegebruik en Waterkering en waterberging. In de inventarisatie van projecten voor de tweede fase van de gebiedsdeal blijken de kansrijke projecten zich met name toe te spitsen op Recreatie en Toerisme. Uit de verkenning voor de tweede fase van de gebiedsdeal blijkt namelijk dat het noodzakelijk is aandacht te besteden aan een toeristische goede toegankelijkheid en ontsluiting om zo de toeristisch aantrekkelijke punten van de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden ook daadwerkelijk beleefbaar te maken. Daarvoor is een samenhangende infrastructuur nodig: een samenspel van fietsroutes en wandelpaden op het land, vaarroutes op het water en een professionele bewegwijzering. Op deze manier is het mogelijk de regio in haar volle glorie te beleven. In de afgelopen jaren is met name ingezet op het fietsknooppuntennetwerk. Het is nu zaak een kwaliteitsimpuls te geven aan wandelroutes, vaarroutes en objectbebording. Daarnaast speelt bij het thema Recreatie en Toerisme vanzelfsprekend de vraag hoe we er met elkaar voor kunnen zorgen dat steeds meer recreanten de streek bezoeken. Daarvoor is al in de eerste fase van de gebiedsdeal ingezet op de ontwikkeling van Toegangspoorten. De regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden is een prachtig landschappelijk gebied en omgeven door een aantal bijzondere iconen als Kinderdijk, Leerdam en Gorinchem. Deze iconen kunnen dienen als toegangspoorten tot de streek, door rondom deze iconen ervoor te zorgen dat bezoekers de streek in worden getrokken. Van deze aanpak kunnen onder meer de veelal kleinschalige recreatieve ondernemers in de streek profiteren. Daarom zet de streek in op de verdere ontwikkeling en versterking van de toegangspoorten. De projecten met betrekking tot Toegangspoort Kinderdijk worden opgenomen in de gebiedsdeal van de Waterdriehoek. Voor Gorinchem geldt dat ingezet wordt op het beleefbaar maken van de vestingwal. Dit zal middels de Erfgoedlijn worden ingebracht. Voor Toegangspoort Leerdam is in de tweede fase van de gebiedsdeal een aanvullend project voorzien. In de volgende paragrafen worden de projecten beschreven die zijn ingediend ten behoeve van de actualisatie van het Uitvoeringsprogramma Groen 2014 (oktober 2014) en een tweetal projecten die middels sectorale gelden worden gefinancierd. Het gaat daarbij om infrastructurele projecten (fietsroutenetwerk, wandelroutenetwerk, vaarroutenetwerk en toeristische objectbebording), de ontwikkeling van toegangspoorten (Wiel Voorwaartsveld en Waterpark Mollenburg) en een project op het gebied van Natuur en landschap (Groenplan Stadswallen en Veerseweg Nieuwpoort). Tevens is een project toegevoegd ten behoeve van procesondersteuning. Project Fietsroutenetwerk De fietsroutes zijn door een aantal streekpartijen gezamenlijk aangepast en aangevuld. Dit heeft ertoe geleid dat de routes op de meest toeristisch aantrekkelijke en veilige plek liggen en dat de bewegwijzering compleet is en voorzien is van de benodigde informatie. Er is vervolgens een inventarisatie gedaan van nog ontbrekende delen en gewenste veranderingen. Dit alles heeft tot gevolg dat de paneelborden vervangen moeten worden. Voor deze aanpassingen aan het fietsroutenetwerk zal via het sectorale spoor subsidie worden aangevraagd. Dit project wordt dus niet gefinancierd vanuit het UPG. Project Wandelroutenetwerk Hoewel de streek veel ruimte biedt aan wandelaars, heeft het wandelpadensysteem de laatste jaren minder aandacht gekregen. Het is nodig dat het wandelpadensysteem op een aantal punten wordt gecompleteerd en dat het door de aanleg van een knooppuntensysteem wordt aangesloten op het provinciale wandelroutenetwerk. Hiermee wordt een wandelnetwerk gecreëerd met een 2

5 basiskwaliteit aan beleving, toegankelijkheid, begaanbaarheid en exclusiviteit. Door het knooppuntensystem wordt het voor de wandelaar mogelijk om zelf zijn of haar wandeling samen te stellen en aan te passen aan eigen wensen. Door de recreant de mogelijkheid te bieden om het wandelroutenetwerk te combineren met andere netwerken, zoals bijvoorbeeld het vaarroutenetwerk en langeafstandsroutes (LAW), worden de keuzemogelijkheden van de recreant en daarmee de aantrekkelijkheid van de streek vergroot. Voor de aanpassingen aan het wandelroutenetwerk zal via het sectorale spoor subsidie worden aangevraagd. Dit project wordt dus niet gefinancierd vanuit het UPG. Project Vaarroutenetwerk De waterrecreatie in de streek is tot nu toe onderontwikkeld. Hier liggen grote kansen, onder meer voor het aantrekken van de sportieve recreant/toerist. Het project Vaarroutenetwerk is erop gericht een compleet overzicht van de mogelijkheden op te stellen voor sloepen- en kanotochten en deze te voorzien van de benodigde faciliteiten langs de route, zoals aanlegsteigers en bebording. Ook aanvullende informatievoorziening wordt gerealiseerd, zoals gebiedsinformatie en bezienswaardigheden langs de routes). Door de aanleg van een vaarroutenetwerk wordt - in aansluiting op de fiets- en wandelroutenetwerken - de regio ook vanaf het water beleefbaar. Hierdoor wordt de belevingswaarde van het waterrijke polderlandschap, dat in combinatie met de molens en andere objecten van het watermanagement zo uniek is voor het gebied, verhoogd. De uitvoering van dit project zal in goed overleg met Waterschap Rivierenland plaatsvinden. Project Toeristische objectbebording Hierboven zijn een drietal projecten beschreven die de recreatieve routenetwerken in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden een stevige impuls zullen geven. Daarmee wordt de basale infrastructuur voor recreatie op een goed niveau gebracht, met als doel meer recreatie in de streek. Dat doel staat niet op zich: meer recreatie moet ook bijdragen aan florerende recreatieve ondernemers. Het is derhalve zaak dat deze ondernemers zichtbaar en vindbaar zijn langs de routenetwerken. Daarom is in de gebiedsdeal het project Toeristische Objectbebording opgenomen, dat zal zorgen voor een goede bewegwijzering naar de recreatieve ondernemers en objecten. Zo n uniforme bewegwijzering straalt bovenal gastvrijheid uit en voorkomt verrommeling van het straatbeeld (beeldkwaliteit openbare ruimte). Tevens vermindert het project het aantal afgelegde kilometers, doordat bezoekers sneller hun bestemming weten te vinden, en draagt het bij aan een vlotte en veilige verkeersafwikkeling. Project Toegangspoort Leerdam: Wiel Voorwaartsveld In de eerste fase van de gebiedsdeal voor de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden zijn al projecten opgenomen ten behoeve van de ontwikkeling van Toegangspoort Leerdam. In het conceptvoorstel zijn destijds drie projecten gehonoreerd: het Dijkpark, Laarzenpad en Liniepad. Het vierde project, project Wiel Voorwaartsveld, is inmiddels verder uitgewerkt. Dit project draagt, net als de andere drie projecten, bij aan het verbeteren van de functie als toegangspoort. Het project biedt enerzijds een aantrekkelijke route om van de parkeergelegenheden en het station via de glasroute de regio in te gaan. Anderzijds wordt met dit project op kleine schaal het karakter van de achterliggende regio getoond. De karakteristieke natuur van de regio (de Linge, het Lingelandschap, de historische wielen, de monumentale boerderijen en de weinig verkavelde landbouwgebieden) worden rondom het Wiel Voorwaartsveld zichtbaar gemaakt, waardoor de bezoekers de schoonheid van het achterland kunnen ervaren en daardoor worden verleid om in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden te vertoeven. Dit project is gelieerd aan een waterbergingsopgave die door Gemeente Leerdam en Waterschap Rivierenland wordt uitgevoerd. Bij de uitvoering van beide projecten zal nauw overleg tussen alle betrokken partijen plaatsvinden. 3

6 Project Waterpark Mollenburg In de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden vallen Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam en Leerdam onder het stedelijk gebied. Het is van groot belang om in en rondom de stad de biodiversiteit te versterken en om de mensen in het stedelijk gebied te laten genieten van het landelijke recreatieve polderlandschap op een steenworp afstand. Hiervoor zijn goede stad-landverbindingen nodig. Nog niet overal is het in Gorinchem mogelijk om op een aantrekkelijke manier de polder in te komen. Daarom heeft Gemeente Gorinchem het project Waterpark Mollenburg ingediend. Dit gebied is nu een dicht begroeid bos met een slecht begaanbaar pad. De gemeente heeft het plan opgevat om de waterberging van zo n 1,5 ha oppervlakte die daar moet plaatsvinden niet gewoon aan te leggen, maar deze natuurvriendelijk en recreatief aantrekkelijk aan te leggen en te ontsluiten voor fietsers en wandelaars tussen het Van Andel-Spruijt Natuurcentrum en de Vlietkade naar Arkel. Zo worden recreanten gestimuleerd om via een groene stad-landverbinding vanuit de stad de polder in te gaan. Dit project is gelieerd aan een waterbergingsopgave die door Gemeente Gorinchem en Waterschap Rivierenland wordt uitgevoerd. Bij de uitvoering van beide projecten zal nauw overleg tussen alle betrokken partijen plaatsvinden. Project Groenplan Stadswallen en Veerseweg Nieuwpoort Dit project is gericht op het verbeteren van het zicht op de stadswallen van Nieuwpoort en het vergroten van de visuele relatie tussen Schoonhoven en Nieuwpoort. Deze vestingwallen dateren uit de tijd van de aanleg van de Oude Hollandse Waterlinie. Met de realisatie van het groenplan wordt een historisch verantwoorde en aantrekkelijke beplanting aangebracht op de vestingwallen. Door op bepaalde locaties de bestaande beplanting te vervangen, wordt het huidige wandelpad op de vestingwallen aantrekkelijker voor de recreant. Tevens biedt de combinatie met de inrichtingsplannen van Rijkswaterstaat de mogelijkheid voor de recreant om zijn wandelroute door de uiterwaard te vervolgen. Doordat naast de historische waarde van de beplanting ook rekening is gehouden met de aanwezige flora en fauna wordt de biodiversiteit behouden. Project Groenbeleving in de polder tussen Ameide en Lexmond Tussen Ameide en Lexmond liggen gebieden met hoge natuurlijke, recreatieve en agrarische waarden, zoals het Natura 2000-gebied De Zouweboezem en de polder Achthoven. De gebieden zijn voorzien van (onverharde) wandelpaden, maken onderdeel uit van een recreatief wandelroutenetwerk en zijn daarmee bij uitstek geschikt voor een ultieme groenbeleving in de polder. Om het gebied nog aantrekkelijker te maken dienen de wandelroutes geoptimaliseerd te worden, met aandacht voor de onderlinge relatie en verbinding tussen beide paden en voor verbinding met de Oude Hollandse Waterlinie. Het doel is een sluitend netwerk van wandelpaden rond en tussen Ameide en Lexmond, waarmee de groenbeleving en het landschap rond beide kernen een impuls krijgt. Project Coördinatie uitvoering en procesbegeleiding Om de uitvoering van deze gebiedsdeal (1e en 2e fase) te coördineren en nieuwe afspraken met elkaar te kunnen maken is een gebiedscoalitie opgericht waarin maatschappelijke organisaties, onderwijs, bedrijfsleven en overheden uit de regio staan voor de uitvoering van de gebiedsdeals in de regio en het creëren van spin-off. Deze coalitie voelt zich verantwoordelijk voor een vlotte en adequate uitvoering van de gebiedsafspraken die zijn gemaakt. Deze aanpak is nieuw en er is tijd nodig om gezamenlijk met de gebiedspartijen die niet direct deel uitmaken van deze gebiedscoalitie met deze aanpak ervaring op te doen. Ten behoeve van de leercurve van deze coalitie en voor de coördinatie van de subsidieaanvragen en uitvoering van de projecten is ondersteuning nodig. Met het oog op de toekomst is het bovendien van groot belang om voortdurend het proces van innovatie en creatie aan te jagen. Daarnaast hechten de partijen eraan het onderwijs nadrukkelijk bij de uitvoering en innovatie te betrekken, zodat de 4 O s in de regio nog beter gaan samenwerken en synergie kunnen bewerkstelligen. 4

7 Bijlage 1 bij Regionale uitvoeringsagenda Fase2: Doelenboom Opgenomen in 2e fase: 10 Realisatie Vaarroutenetwerk x x x 11 Toeristische Objectbebording x 12 Groenbeleving Ameide en Lexmond x x 13 Toegangspoort Leerdam: Wiel Voorwaartsveld x x x x x 14 Groenplan Stadswallen en Veerseweg Nieuwpoort x x x 15 Waterpark Mollenburg Gorinchem x x x x 16 Coördinatie uitvoering en procesbegeleiding 5

8 Project Totale projectkosten Rijkswaterstaat Giessenlanden Gorinchem Leerdam Molenwaard Zederik Regio AV Waterschap Rivierenland Blauwzaam Gebiedsplatform Den Hâneker Stichting Groene Hart Coöperatie Alblasserpoort Lokale ondernemers Derden (nog te bepalen) Wellantcollege PZH: Financiering buiten UPG PZH: Financiering door UPG Bijlage 2 bij Regionale uitvoeringsagenda Fase 2: Financieringsoverzicht 10 Realisatie Vaarroutenetwerk AV 7) Toeristische Objectbebording 8) Toegangspoort Leerdam: Wiel Voorwaartsveld 9) Groenplan Stadswallen en Veerseweg Nieuwpoort 10) Waterpark Mollenburg Gorinchem Groenbeleving Ameide en Lexmond Coördinatie uitvoering en procesbegeleiding 11) Subtotaal Gebiedsafspraak 2e fase

9 Toelichting bij financieringsoverzicht Aan het financieringsoverzicht kunnen geen rechten worden ontleend. Formele toezeggingen van de diverse partijen omtrent de financiële bijdragen aan de genoemde projecten zullen worden besproken nadat deze gebiedsdeal door Gedeputeerde Staten in de actualisatie van het Uitvoeringsprogramma Groen is opgenomen. De kosten van de waterbergingsopgaven zijn niet in het overzicht opgenomen. Deze worden gedekt door de betreffende gemeente en/of Waterschap Rivierenland. Hierover worden separaat afspraken gemaakt. Alle bedragen in euro's. Noten: 7. Deze bedragen zijn inclusief BTW, omdat den Hâneker niet btw-plichtig is en daardoor de BTW niet kan verrekenen. 8. De regionale financiering zal (geheel of gedeeltelijk) door lokale ondernemers worden gedekt. 9. Het bedrag van ,- betreft de realisatie van een kinderboerderij en wordt lokaal gefinancierd. 10. Bijdragen van Rijkswaterstaat en Gemeente Molenwaard in uren. Bijdrage van Stichting Groene Hart in vrijwilligersuren. 11. De bedragen van 9.600,- van het Wellantcollege en van ,- van de Regio AV zijn bijdragen in uren. 7

10 Bijlage 3 bij Regionale uitvoeringsagenda Fase 2: Actualisatie UPG najaar CONCEPT - 1 Naam gebiedsafspraak Groenblauw netwerk Alblasserwaard Vijfheerenlanden (fase 2) 2 Omschrijving activiteit(en) Versterking van het groenblauwe netwerk in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, om bestaande natuurkerngebieden te verbinden en om recreatief medegebruik te stimuleren. Daarbij wordt de relatie tussen de verstedelijkte zuidrand en het landelijke middengebied verstevigd door recreatieve verbindingen en poorten te ontwikkelen (Kinderdijk, Leerdam, Gorinchem). Er wordt bovendien sterk ingezet op het koppelen van kansen door ook het bedrijfsleven te betrekken in het groenblauwe netwerk. Fase 2 van de gebiedsafspraak omvat de volgende activiteiten: 1. Vaarroutenetwerk Alblasserwaard-Vijfheerenlanden 2. Toeristische objectbebording 3. Toegangspoort Leerdam: Wiel Voorwaartsveld 4. Groenplan Stadswallen en Veerseweg Nieuwpoort 5. Waterpark Mollenburg Gorinchem 6. Groenbeleving Ameide en Lexmond 7. Coördinatie uitvoering en procesbegeleiding 3 Aangeven aan welke provinciale doelen activiteit voldoet Toename recreatie in het groen Behoud biodiversiteit Ontwikkeling en behoud van waardevolle en aantrekkelijke agrarische landschappen Bijdrage aan realisatie doelen erfgoed 4 Beoogde totale kosten ,- 5 Geraamde kosten provinciale groendoelen 6 Geraamde kosten overige provinciale doelen 7 Beoogde max. cofinanciering provincie URG 8 Beoogde partner die subsidie aanvraagt , , ,- 1. Agrarische Natuurvereniging Den Hâneker 2. Regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden (regiobureau AV) 3. Gemeente Leerdam 4. Stichting Groene Hart 8

11 5. Gemeente Gorinchem 6. Gemeente Zederik 7. Regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden (regiobureau AV) 9 Samenwerkende partners Stichting Blauwzaam, Ondernemingsorganisatie VNO-NCW Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, Agrarische Natuur Vereniging Den Hâneker, Gebiedsplatform Alblasserwaard- Vijfheerenlanden, de samenwerkende gemeenten in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, Waterschap Rivierenland, Oasen, Stichting Werelderfgoed Kinderdijk, AOC Wellantcollege, Energiecoöperatie De Knotwilg, Zuid- Hollands Landschap 10 Beoogde start uitvoering en looptijd 2015 (2 jaar) 11 Beheer en onderhoud van de activiteiten voor minimaal 7 jaar geregeld? Ja. Iedere beoogde aanvrager heeft voor zijn/haar activiteit beheer en onderhoud voor minimaal 7 jaar geregeld. 9

12 Bijlage 4 bij Regionale uitvoeringsagenda Fase 2: Groslijst projecten Hieronder is een longlist weergegeven van projecten die in het verkenningsproces van deze gebiedsdeal geïnventariseerd zijn en mogelijk voor een volgende fase van de gebiedsdeal in aanmerking komen: 1 Leefgebiedenaanpak Leerdam Mogelijk volgende fase 2 NME: bundeling en ontsluiting van informatie omtrent natuureducatieprogramma s Mogelijk volgende fase 3 Wandelroute Hardinxveld-Giessendam Mogelijk volgende fase 4 Het verhaal van de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Mogelijk volgende fase 5 Meer doen met natuurafval Mogelijk volgende fase 6 Projecten ter tegen gaan van verdere bodemdaling Mogelijk volgende fase 7 Asbest eraf zonnepanelen erop Mogelijk volgende fase 8 Kringlooplandbouw Mogelijk volgende fase 9 Waterbergingsopgave Sliedrecht i.c.m. meervoudig ruimtegebruik / rietteelt Mogelijk volgende fase 10 Pilot ontwikkeling waterwingebied in combinatie met natuurbeheer (Oasen) Mogelijk volgende fase 11 Innovatieve, biologische landbouwprojecten (bijv. gerst ipv mais) Mogelijk volgende fase 12 Aanleg wandelpaden ter aanvulling/ completering wandelroutenetwerk Mogelijk volgende fase 13 Wandelpad Giessenlanden Mogelijk volgende fase 14 Kwaliteitsimpuls recreatienetwerk Baanhoek / Tolsteeg Mogelijk volgende fase 15 Digitale kaart t.b.v. ontsluiting recreatieve informatie Mogelijk volgende fase 16 Landgoed Ottoland (16 ha waterberging) Mogelijk volgende fase 17 Behoud van kwellandjes bij dijkverzwaring Mogelijk volgende fase 18 Verbinding Ottoland met Ooievaarsdorp Mogelijk volgende fase 19 Verbinding Ottolandse idylle met Molenkade Mogelijk volgende fase 20 Natuurlijke kadeversterking: twee vliegen in één klap (versterking regionale watekering) Mogelijk volgende fase 21 Verbinding Lingeroute met Arkel incl. fiets- en voetveer Spijk Mogelijk volgende fase 22 Zederik: ontsluiting natuurgebied bij Rijskade Mogelijk volgende fase 23 Wandelroute Sluis - Lexmond Mogelijk volgende fase 24 Robuuste verbinding Lek - Linge via Diefdijk met kavelruil Mogelijk volgende fase 25 Schetsschuit organiseren tbv planvorming EHS/EVZ Wordt (mogelijk) separaat opgepakt 26 Slingelandse Plassen Wordt (mogelijk) separaat opgepakt 27 Kwaliteitsimpuls Natuurbeleving Alblasserpoort 2 Wordt (mogelijk) separaat opgepakt 28 Vergroening bedrijventerreinen Wordt (mogelijk) separaat opgepakt 29 Molenkade en andere Waterschapsprojecten Wordt (mogelijk) separaat opgepakt 30 Ontwikkeling Toegangspoort Kinderdijk: onderdeel ontsluiting (Natuurpad) Wordt (mogelijk) separaat opgepakt 31 Erfvogeladoptieproject Wordt (mogelijk) separaat opgepakt 32 Project Behoud biodiversiteit Hoog Dalem Afgevallen 33 Kwaliteitsimpuls inundatiesluis Nieuwpoort Afgevallen 34 Klimaatdijk Kinderdijk Schoonhoven Afgevallen 35 Dijkverzwaring Schoonhoven - Lexmond Afgevallen 36 Smoutjesvlietlanden Afgevallen 37 Kavelruil Nederwaard/Schoonenburg Afgevallen 38 Monitoring en beheer met NVW en jongeren Afgevallen 39 Uitbreiding Groenplan Schelluinen Afgevallen 40 Zonneveld Liesvelt Afgevallen 41 Gorinchem: Woelse waard Afgevallen 10

13 Project Totale projectkosten Rijkswaterstaat Giessenlanden Gorinchem Leerdam Molenwaard Zederik Regio AV Waterschap Rivierenland Blauwzaam Gebiedsplatform Den Hâneker Stichting Groene Hart Coöperatie Alblasserpoort Lokale ondernemers Derden (reeds bepaald) Derden (nog te bepalen) Wellantcollege PZH: Financiering buiten UPG PZH: Financiering door UPG Bijlage 5 bij Regionale uitvoeringsagenda Fase 2: Totaaloverzicht financiering 1 Ontwikkeling Toegangspoort Leerdam: a) Dijkpark 1) b) Laarzenpad c) Liniepad Polderroute De kaden op de lanen in (dubbele kades) 2) Realisatie Laarzenpad Hoornaar De Zouweboezem, een vergeten slagveld Realisatie Blauwzaam Lint 3) Ontwikkelen van een convenant Ecologisch Beheer 4) Streekgebonden biomassastromen en duurzame energiewinning 5) Natuur- en Milieueducatie (NME) als 'edutainment' Coördinatie uitvoering en procesbegeleiding 6) Subtotaal Gebiedsafspraak 1e fase Realisatie Vaarroutenetwerk AV 7) Toeristische Objectbebording 8) Toegangspoort Leerdam: Wiel Voorwaartsveld 9) Groenplan Stadswallen en Veerseweg Nieuwpoort 10) Waterpark Mollenburg Gorinchem Groenbeleving Ameide en Lexmond Coördinatie uitvoering en procesbegeleiding 11) Subtotaal Gebiedsafspraak 2e fase Totaal Gebiedsafspraaken 1e en 2e fase

14 Toelichting bij financieringsoverzicht Aan het financieringsoverzicht kunnen geen rechten worden ontleend. Formele toezeggingen van de diverse partijen omtrent de financiële bijdragen aan de genoemde projecten zullen worden besproken nadat deze gebiedsdeal door Gedeputeerde Staten in de actualisatie van het Uitvoeringsprogramma Groen is opgenomen. De kosten van de waterbergingsopgaven zijn niet in het overzicht opgenomen. Deze worden gedekt door de betreffende gemeente en/of Waterschap Rivierenland. Hierover worden separaat afspraken gemaakt. Alle bedragen in euro's. Noten: 1) Het bedrag van ,- wordt gefinancierd middels crowdfunding. 2) Deze bedragen zijn inclusief BTW, omdat het Gebiedsplatform niet btw-plichtig is en daardoor de BTW niet kan verrekenen. 3) Deze bedragen zijn inclusief BTW. Alle partijen kunnen deze BTW verrekenen, behalve Blauwzaam als aanvrager (niet btw-plichtig). Het niet-verrekenbare deel betreft daardoor ook de bijdrage van PZH. 4) Diverse partijen committeren zich aan dit project middels inzet van medewerkers (in uren). 5) Deze bedragen zijn inclusief BTW, omdat de Energiecoöperatie niet btw-plichtig is en daardoor de BTW niet kan verrekenen. Het bedrag van ,- bestaat deels uit geld en deels uit uren. 6) Het bedrag van ,- (post Regio AV) bestaat uit uren. 7) Deze bedragen zijn inclusief BTW, omdat den Hâneker niet btw-plichtig is en daardoor de BTW niet kan verrekenen. 8) De regionale financiering zal (geheel of gedeeltelijk) door lokale ondernemers worden gedekt. 9) Het bedrag van ,- betreft de realisatie van een kinderboerderij en wordt lokaal gefinancierd. 10) Bijdragen van Rijkswaterstaat en Gemeente Molenwaard in uren. Bijdrage van Stichting Groene Hart in vrijwilligersuren. 11) De bedragen van 9.600,- van het Wellantcollege en van ,- van de Regio AV zijn bijdragen in uren. 12