Hoe is het gesteld met de luchtkwaliteit in Antwerpen? Is het goed of slecht?

Transcriptie

1 1

2 Hoe is het gesteld met de luchtkwaliteit in Antwerpen? Is het goed of slecht?

3

4 Tropospheric nitrogen dioxide (NO 2 ) vertical column density (VCD) between January 2003 and June 2004, as measured by the SCIAMACHY instrument on ESA's satellite ENVISAT. Data source IUP Heidelberg. 4

5 5

6 Antwerpen 6

7 RIO-IFDM air quality model for NO2 (VITO, 7

8 Gezondheidseffecten, zure regen, ozongat geleid tot strengere regels rond luchtkwaliteit Emissions of air pollutants, EU-28, , Index 1990=100, Source: EEA 8

9 Gezondheidsimpact van luchtvervuiling 9

10 Hoe volgt de overheid de luchtkwaliteit op? 10

11 De meetstrategie van de overheid voor luchtkwaliteit VMM meetstation luchtkwaliteit 11

12 VMM meetstation luchtkwaliteit 8 meetstations in Antwerpen 12

13 Hoe voorspellen we de luchtkwaliteit in Antwerpen? VMM data Computer model Computer NO 2 kaart Weer data Verkeersdat a 13

14 Opzet Citizen Science project 14

15 Citizen Science - Burgerwetenschappen

16 Onze doelstellingen Wetenschappelijk 1. Kwantitatief in kaart brengen van buurt-tot-buurt variatie in luchtkwaliteit in grote stad. 2. Meten is weten. Ground truthing van computer modellen voor de verspreiding NO2 concentraties in de stad Maatschappelijk 1. Bewustmaking rond belang van goede stedelijke luchtkwaliteit. 2. Aantonen dat via citizen science werkt: hoge kwaliteit data kan vergaard worden Concreet doel: internationale wetenschappelijke publicatie 16

17 Team samengesteld Graphical designer Database developer Arduino programmer Telecom specialist Datamining statistician. 17

18 Vele werkvergaderingen later CurieuzeNeuzen website 18

19 Onze meetmethode voor stikstof dioxide Diffusie buisje filter adsorbeert NO 2 NO 2 belangrijke indicator voor luchtverontreiniging door verkeer NO 2 heeft impact op milieu en gezondheid 19

20 Sensor keuze is cruciaal Robuuste en eenvoudige meetmethode: Palmes diffusie buisjes voor stikstofdioxide (NO 2 ) 20

21 Sensor keuze is cruciaal Passive NO2 sampler: Palmes tube Principle: Diffusion and absorption of NO2 TEA (triethanolamine) converts absorbed NO2 to nitrite Afterwards, measurement of nitrite in labo 21

22 2000 meetlocaties doorheen de stad selected not selected out of domain Candidates : Participants: 1840 families 43 schools 8 UA campus 55 companies 15 organizations 10 hospitals Recovery: 98% 22

23 23

24 2000 meetlocaties doorheen de stad Large response: > 2800 people volunteered Selected locaties: 1840 households, 51 schools, 70 enterprises, 35 locations in urban greens and close to ringroad Measurement period: 4 weeks (April 30 May 28 ) Active participation: 1955 out of 1996 measurement sets brought back Limited problems: fallen bords, broken tubes, spiders in tubes, 24

25 CurieuzeNeuzen dataset 25

26 De analyseprocedure 26 juni Laboratorium analyse Zomer Kwaliteitscontrole 23 oktober Finale dataset 26

27 NO 2 (microgram per m 3 ) 27

28 Repoduceerbaarheid en nauwkeurigheid reproduceerbaar nauwkeurig reproduceerbaar & nauwkeurig geen van beide 28

29 Repoduceerbaarheid NO 2 passieve samplers NO 2 samplers (2 replica s per meetpunt) vertonen zeer goede reproduceerbaarheid (precisie) Je krijgt goede kwantificatie van het relatief verschil tussen meetpunten Gemiddeld absoluut verschil: 1.14 µg/m³ Gemiddeld relatief verschil : 4.4 % 29

30 Interne controle reproduceerbaarheid: 2 superstraten Naburige meetpunten zijn zeer vergelijkbaar 30

31 Nauwkeurigheid van de metingen Kwaliteitscontrole mei 2016: vergelijking met 8 VMM referentie stations Extra kwaliteitscontrole augustus 2016: vergelijking met 6 VMM referentie stations 31

32 Nauwkeurigheid van de metingen NO2 samplers systematisch lager dan VMM referentie Lineaire respons, maar met offset Onzekerheid (16%) komt overeen met metingen GGD Amsterdam (maandbasis 13-27%) 32

33 Resultaten van CurieuzeNeuzen 33

34 Luchtkwaliteit varieert sterk over korte afstand Hoogste concentraties in drukke straten en op drukke kruispunten Laagste concentraties in verkeersluwe gebieden (stadspark, Zoo) 34

35 NO 2 concentratie (microgram per m -3 ) Bruggen over de Ring Verkeersluwe zones, Linkeroever gemiddelde 36,4 Aantal metingen 35

36 Wat bepaalt de luchtkwaliteit in een welbepaalde straat? 36

37 Ventilatie van de straat Toevoer van buitenaf Uitstoot in de straat

38 1. Verkeersdrukte (en file) in de straat Minder verkeer, lagere concentraties Straat type snelweg hoofd straat residentieel verkeersvrij 38

39 2. De ventilatie van de straat Betere ventilatie, lagere concentraties Nauwheid van de straat (Sky view factor) 39

40 3. Toevoer van buitenaf Toevoer van buurstraten Toevoer van Singel/Ring 40

41 3. Toevoer van buitenaf Kathedraal Singel/Ring Buitenstad Toevoer van buurstraten Toevoer van Singel/Ring Afstand tot de Ring/Singel 41

42 3. Toevoer van buitenaf Kathedraal Singel/Ring Buitenstad Ring en Singel Toevoer van buurstraten Toevoer van Singel/Ring Eigen straat Naburige straten Buiten Antwerpen Afstand tot de Ring/Singel 42

43 NO 2 concentratie (microgram per m -3 ) Gemiddelde concentratie per wijk 43

44 Hoe bruikbaar zijn de CurieuzeNeuzen data voor de overheid? 44

45 Onverwachte street canyons duiken op Osystraa t Kerkstraa t Sergeyselstraa t Borsbeekstraat CurieuzeNeuzen kaart Computer kaart 45

46 NO 2 concentratie (microgram per m -3 ) Gemiddelde concentratie per wijk 46

47 Norm EU en Wereldgezondheidsorganisatie = jaargemiddelde 40 microgram m -3 Meimaand gemiddeld 10% lager dan jaargemiddelde Maand in het jaar 47

48 NO 2 (microgram per m3) 45 % CurieuzeNeuzen gezondheidsnorm Aantal metingen 48

49 Wat brengt de toekomst? 49

50 De toekomstige evolutie van de luchtkwaliteit EU norm Nieuwe WHO advieswaarde? Data: VMM Plantijn en Moretuslei 50

51 De toekomstige evolutie van de luchtkwaliteit meer uitstoot? EU norm minder uitstoot 51

52 Trends in uitstoot door verkeer minder uitstoot minder uitstoot meer uitstoot meer uitstoot Benzine Diesel Betere technologie Groene fiscaliteit Grotere transportvraag, extra snelwegen Antwerpse bevolking groeit sterk 52

53 Evolutie luchtkwaliteit Antwerpen EU norm Nieuwe EU normen Voorspelling op basis van MIRA rapport Vlaanderen 53

54 We gaan straffer uit de hoek moeten komen en ambitieuze maatregelen moeten treffen! 54

55 Hoe gaat het elders? NO 2 concentratie Barcelona Londen Antwerpen Amsterdam Kopenhagen 55

56 Waarom doet Kopenhagen beter? natuurlijke voordelen sterk overheidsbeleid ambitieuze doelstelling 9.5 km 56

57 Maar de CurieuzeNeuzen partners hebben ambitieuze plannen 57

58 Ambitieuze voorstellen van CurieuzeNeuzen partners 1. Volledige overkapping + gescheiden verkeerssysteem 2. Verplaatsing Singel + invoering stadsbonus 58

59 Kathedraal Singel/Ring Buitenstad Lage emissie zone Overkapping Ringland Afstand tot de Ring/Singel 59

60 We hebben ook een ambitieuze doelstelling nodig 60

61 Ambitieuze doelstelling 30% 70% 61

62 Wat brengt de toekomst? Zonder ambitieuze projecten Met ambitieuze projecten en ambitieuze doelstellingen 62

63 Had CurieuzeNeuzen een invloed op het denken en doen van de burgeronderzoekers? (voorlopige bevindingen uit bevragingen mei-okt 2016)

64 Burgerwetenschappen!

65 Is je houding veranderd? Parkeren buiten de stad aanmoedigen Investeren in openbaar vervoer % (veel) positiever (ná deelname aan CurieuzeNeuzen) Tolheffing invoeren Lage-emissie zone invoeren Milieuvriendelijke stadsdistributiesystemen 0% 20% 40% 60% 80% 100%

66 Wat ga je anders doen? Minder met de auto rijden Meer verplaatsen met de Meer openbaar vervoer Deelwagensystemen Gezondere fiets- en Aankaarten probleem Andere mensen Onderzoek over Vergroenen gevel & straat % deed ik al (vóór de start van % ga ik doen (agv deelname aan CurieuzeNeuzen) 0% CurieuzeNeuzen) 20% 40% 60% 80% 100% mi sschi e n zeker/waarschijnlij k

67 Heb je iets geleerd? over hoe je luchtkwaliteit kan onderzoeken over de pijnpunten in de stad over de oorzaken van luchtverontreiniging over mogelijke oplossingen % (vrij) veel geleerd (na deelname aan CurieuzeNeuzen) 65% 62% 36% 34% 0% 20% 40% 60% 80% 100%

68

69 CurieuzeNeuzen in de media

70

71 Samenvatting Uniek project, unieke dataset! Wetenschappelijk: Geeft inzicht hoe we de luchtkwaliteit beter kunnen meten en voorspellen Maatschappelijk: Geeft inzichten hoe we samen met beleidsmakers de luchtkwaliteit kunnen verbeteren 71

72 Hartelijk dank voor jullie inzet! 72