Computervaardigheden. Universiteit Antwerpen. Computervaardigheden en Programmatie. Grafieken en Rapporten 1. Inhoud. Wat is scripting?

Transcriptie

1 Inhoud Computervaardigheden Hoofdstuk 4 Scripting (Let op: dit is enkel voor studenten Biologie.) Dit hoofdstuk bekijkt heel kort de basis van scripting. - Opstellen van functies. - Conditionele code. - Iteraties. 2 Wat is scripting? De editor Scripting is programmeren in the small - Automatiseren van kleine, repetitieve taken - Vaak eenmalig gebruik Open VisualBasic Editor - Tools > Macro > Visual Basic Editor Excel biedt hiervoor VBScript aan - Het is een subset van grote broer Visual Basic - Heeft integratie met Excel De code komt hier. Code testen kan (o.a.) hier. 3 4 Voorbereidend werk Een eerste Functie Maak Module - (1) rechtsklik op "VBA Project" - Dan: Insert > Module Hernoem Module1 - (2) venster "Properties" - Klik in vak naast "(Name)" - Nieuwe naam: "GlobaleFuncties" 1 2 In Editor - Schrijf volgende code: - Sla op Public Function inc(x) inc = x + 1 In Excel - Plaats volgende formule in een cel: "=inc(0)" 5 6 Grafieken en Rapporten 1

2 Ga terug naar de Visual Basic Editor In het venster "Immediate : Testen van je code De vorm van elke functie Public Function name(parameters) statements - Schrijf: "MsgBox(inc(1))" + keyboard: Enter Dit toont een pop-up venstertje met daarin het resultaat van de berekening. - Schrijf: "Debug.print(inc(2))" + keyboard: Enter Dit schrijft het resultaat van de berekening naar het Immediate venster. - Merk op dat je deze functies ook rechtsreeks in je eigen code kan gebruiken. Public Wat hier gedefinieerd wordt is "overal" te gebruiken. Function Wat we aan het maken zijn. name Vrij te kiezen, maar moet wel uniek zijn. parameters Data die meegegeven wordt en gebruikt kan worden binnen de functie. statements De echte code. Eén statement per lijn. Einde van de code voor deze functie. 7 8 Variabelen en "assignment" Functie-oproep Een variabele is een naam die verwijst naar een waarde. naam = Bert leeftijd = 22 Deze twee statements stellen twee variabelen (naam en leeftijd) in, elk met een eigen waarde (resp. de tekst Bert en het getal 22). leeftijd = leeftijd + 1 Dit statement neemt de waarde van variabele leeftijd (22), en telt er 1 bij op. Het resultaat (23) wordt daarna toegekend (ge-assigneerd) aan variabele leeftijd. Na afloop van deze statement heeft leeftijd de nieuwe waarde (23). leeftijd = inc(leeftijd) Dit statement toont een functie-oproep. De functie die opgeroepen wordt is onze inc functie. Deze functie vraagt één parameter. We kiezen hiervoor de waarde van variabele leeftijd (23). De functie geeft een nieuwe waarde terug (24), en deze nieuwe waarde wordt geassigneerd aan de variabele leeftijd. Na afloop van dit statement is de nieuwe waarde van variabele leeftijd dan ook 24. functienaam(parameter1, parameter2,...) Dit is de algemene vorm van een functie-aanroep. Je gebruikt de naam van de functie gevolgd met de lijst van parameters tussen haakjes. De parameters zelf worden gescheiden met kommas Functie-waarde Output en tekst-manipulatie Hoe maak je duidelijk wat het resultaat moet zijn van een functie die je aan het schrijven bent? Heel eenvoudig: assigneer de waarde die je wil doorgeven aan de naam van de functie. Bij onze inc schreven we dan ook: inc = x + 1 Eens de bereikt wordt, neemt Excel deze waarde om door te geven aan de oproeper van de functie. Debug.Print(leeftijd) Dit statement schrijft de waarde van variabele leeftijd uit (24). Merk op dat ook dit statement een functie-aanroep is. Debug.Print(naam & is & leeftijd & jaar. ) Dit statement concateneert (d.m.v. de & en) de waarde van variabele naam ( Bert ), is, de waarde van variabele leeftijd (24) en jaar., en schrijft het geheel uit. Je zou dan ook in het immediate venster moeten zien verschijnen: Bert is 24 jaar Grafieken en Rapporten 2

3 Commentaar in je code Het is vaak nuttig om een woordje uitleg te schrijven bij je code. Dit kan je doen met behulp van zogenaamde commentaar-regels. Een voorbeeld: Dit is commentaar. Volgende regel is dat niet. maand = 1 Dit is dan weer wel commentaar. Rem En dit ook. Alles wat na een enkele quote ( ) of na Rem staat, tot het einde van de lijn, wordt door Excel genegeerd. Je kan hier dan ook schrijven wat je wil. Volgende code doet vast wat je denkt: Voorwaardelijke code If (zon > 0) Then Debug.Print( Zonneschijn. ) Debug.Print( Geen zon. ) Dit is een voorbeeld van voorwaardelijke code. Afhankelijk van de waarde van variabele zon schrijf je ofwel de ene boodschap uit, ofwel de tweede. In geen geval zullen beide boodschappen verschijnen! If Then then- else- Werking van het If-statement then- else- Voorwaardelijke essies a = b is gelijk aan? a <> b is niet gelijk aan? a < b is kleiner dan? a > b is groter dan? a <= b is kleiner dan of gelijk aan? a >= b is groter dan of gelijk aan? If Then then- then- Merk hier op dat "=" in VBScript gebruikt wordt zowel voor het testen op gelijkheid als voor assignatie. De context zou duidelijk moeten maken in welk geval je zit. _1 or _2 Geldt er minstens één? _1 and _2 Gelden beide? not Geldt dit niet? Elke kan op zich weer een voorwaardelijke essie zijn. Gebruik waar nodig haakjes om de juiste logica te krijgen IF-statement variant Voorbeeld: faculteit If 1 Then -1 If 2 Then -2 Enzovoort... If n-1 Then -n-1 -n n n-1 -n If (n = 1) Then faculteit = n * faculteit(n - 1) De implementatie van deze functie steunt op het feit dat n! = n * (n-1)!, en dit voor alle n. Dit truukje moet echter op een gegeven moment stoppen, vandaar de controle of n gelijk is aan 1, in welk geval de functiewaarde 1 moet zijn Grafieken en Rapporten 3

4 Oneindige lus Alternatieve definitie van faculteit Probeer eens: Dit veroorzaakt een oneindige lus. => -1 * faculteit(-2) => -1 * -2 * faculteit(-3) => -1 * -2 * -3 * faculteit(-4) enz... Wat je dan bij uitvoering kan zien is dat Excel meldt dat er geen stack space meer is. Dit komt omdat elke functie-aanroep plaats op de stack vraagt. Door de oneindige lus heb je oneindig plaats nodig, wat nog steeds niet kan in onze computers... Hoe je met dergelijk situaties om moet gaan wordt wel duidelijk in de oefeningenlessen. Do While (n <> 1) faculteit = faculteit * n n = n - 1 Deze implementatie maakt gebruik van herhaling (ook iteratie genoemd). Hoe iteratie werkt, wordt getoond op de volgende slides WHILE/UNTIL statement Oneindige lus (2) Do While Do Until wordt mogelijk 0 x uitgevoerd! Probeer nog eens: Dit veroorzaakt nog steeds een oneindige lus. => faculteit = -1; n = -2 => faculteit = -1 * -2; n = -3 => faculteit = -1 * -2 * -3; n = -4 enz... Ook hier weer kan Excel je een melding geven van het probleem. In dit geval zie je waarschijnlijk een overflow melding. Dit is omdat de waarde van variabele faculteit telkens groter en groter wordt. Er is echter een limiet aan wat de waarde van een getal kan zijn. Gaat de berekende waarde over die limiet dan krijg je overflow FOR-statement (vorm) Nog maar eens een faculteit For naam = first To last Step step Next naam first, last, step: essies met als resultaat een geheel getal For naam = first To last Next naam Hierbij impliciet: step = 1 naam = naam + step naam = first naam <= last For i = 1 To n faculteit = faculteit * i Next i Ook hier maken we weer gebruik van iteratie. Het verschil met de Do While versie is dat we deze keer niet zelf onze teller moeten beheren. Merk op dat we deze keer geen oneindige lus krijgen als n = -1. Reden hiervoor is dat tellen van 1 tot -1 meteen stopt Grafieken en Rapporten 4

5 Exit Function If (n < 1) Then Exit Function => Verlaat de functie met waarde 1. For i = 1 To n faculteit = faculteit * i Next i Deze versie controleert de waarde van parameter n, en indien die kleiner dan 1 is stopt de functie meteen (Exit Function). Survival guide Belangrijk - Een eigen functie definiëren. - Die functie kunnen aanroepen vanuit een werkblad. - Een IF-statement gebruiken. Nuttig - Een lus-structuur gebruiken. While Until For Conclusie Scripting - Eigen functies opstellen en gebruiken vanuit Excel. - Conditionele code (If Then ). - Iteratieve code. (Do While, Do Until, For). 27 Grafieken en Rapporten 5