Programmeren in Excel VBA. Karel Nijs 2010/09

Transcriptie

1 Programmeren in Excel VBA Karel Nijs 2010/09

2 Leswijze Eerst wat theorie Begeleid met (korte) oefeningen MsExcel 2003 Online hulp: Offline hulp (op CD-ROM): Boek "VBA voor Word, Excel en Access" VBA-handleiding- vanuit Excel.doc Korte pauze rond 20u

3 Programmeren in Excel VBA beginners les 3 Herhaling les Range > Rijen verwijderen Programmeren in VBA Functies en subroutines User Defined Functions Werkmappen en werkbladen Het object Application Event macro's Excel 2003 vs. 2007

4 Herhaling les Herhaling les 1 varia: String concatenatie: Bv. Mijnheer & strvoornaam & strnaam Waardes tonen aan de gebruiker: Bv. MsgBox Dit is het bericht,, Titel Waardes vragen aan de gebruiker: Bv. strwaarde = InputBox( Geef iets, Titel ) Meerdere declaraties op één regel: Bv. Dim igetal1 As Integer, igetal2 As Integer Commentaar met een enkele quote: Bv. dit is commentaar en wordt genegeerd

5 Herhaling les Herhaling les 2: Besluitvormingsstructuren: If Then End If If Then Else End If If Then ElsIf Else End If If ( tijd < 12u ) Then MsgBox "Goedemorgen!" ElseIf ( tijd < 15u ) Then MsgBox "Goedemiddag!" ElseIf ( tijd < 18u ) Then MsgBox "Goede namiddag!" ElseIf ( tijd < 22u ) Then MsgBox "Goede avond!" Else End If MsgBox "Goedenacht!"

6 Herhaling les Herhaling les 2: Besluitvormingsstructuren: Select Case Dim iuur as Integer iuur = InputBox("Welk uur is het?") Select Case iuur Case 8 MsgBox "Goedemorgen!" Case 12 MsgBox "Goedemiddag!" Case 16 MsgBox "Goede namiddag!" Case Else MsgBox "Hallo!" End Select

7 Herhaling les Herhaling les 2: Lusstructuren: For iteller = 0 To 5... Loop For iteller = 0 To 5 Step 1... Loop iteller = 0 Do While ( iteller < 6)... iteller = iteller + 1 Loop iteller = 0 Do... iteller = iteller + 1 Loop While ( iteller < 6) iteller = 0 Do Until ( iteller >= 6)... iteller = iteller + 1 Loop

8 Herhaling les Objectstructuur het object Range: Range = bereik van cellen Een Rangezit in een Worksheetdat in een Workbookzit: Range Worksheet Workbook Ranges stel je in met Set Ranges overloop je met For Each... Next Verwijzingen kunnen statisch of dynamisch zijn: Statisch voorbeeld: Range("A1") Dynamisch voorbeeld: Cells(3,4)

9 Herhaling les Objectstructuur het object Range: Standaard verwijst Range( A1 ) naar de cel A1 van het toevallig actieve werkblad in het toevallig actieve werkboek Niet handig! Daarom: Altijd Workbook specifiëren Altijd Worksheet specifiëren Verwijzen naar een Range: Dim WB As Workbook Dim WS As WorkSheet Dim rngcel As Range Set WB = Workbooks("Kalender.xls") Set WS = WB.Worksheets("Januari") Set rngcel = WS.Range("A1") rngcel = 50

10 Programmeren in Excel VBA beginners les 3 Herhaling les 1 Range > Rijen verwijderen Programmeren in VBA Functies en subroutines User Defined Functions Werkmappen en werkbladen Het object Application Event macro's Excel 2003 vs. 2007

11 Range > Rijen verwijderen For... Eachis handig,... maar niet voor het verwijderen van cellen For Each rngcel In rngkolom.cells If UCase(rngCel) = "JAN" Then rngcel.entirerow.delete End If Next rngcel? Slide op basis van cursus Programmeren in Excel 2007 VBA van Peter Demasure

12 Range > Rijen verwijderen Reden: Wanneer je een hoger gelegen rij verwijdert, springen alle onderliggende rijen steeds een hoger Hierdoor ontsnappen sommige rijen aan onze controle op JAN For Each rngcel In rngkolom.cells If (UCase(rngCel) = "JAN ) Then rngcel.entirerow.delete End If Next rngcel aha! Slide op basis van cursus Programmeren in Excel 2007 VBA van Peter Demasure

13 Oefening 1a Maak een werkboek aan: les3_oef1a_oplossing.xls Los het probleem van de vorige slideop door de rijen van onder naar boven te overlopen Tip: Via de knop Maak test sheet aan op sheet BRON_DATA kan je telkens een volledig nieuwe versie van sheet Verwijder_Jan_Fout aanmaken Maak een werkboek aan: les3_oef1b_oplossing.xls Uitbreiding: Oefening 1b Verwijder enkel de rijen met Jan als naam én de datum in oktober Slide op basis van cursus Programmeren in Excel 2007 VBA van Peter Demasure

14 Programmeren in Excel VBA beginners les 3 Herhaling les 1 Range > Rijen verwijderen Programmeren in VBA Functies en subroutines User Defined Functions Werkmappen en werkbladen Het object Application Event macro's Excel 2003 vs. 2007

15 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Procedure = stuk code omsloten door Sub of End Sub Function End Function Procedures steken altijd in modules

16 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Procedure Procedures steken altijd in modules ThisWorkBook en Bladx zijn eigenlijk ook modules! Scope of toegang of aanroepbaarheid of Public Toegankelijk voor andere procedures buiten de module Bv. procedure om robot te besturen Private Enkel toegankelijk voor andere procedures binnen de module Code hiding Bv. (interne) procedure om de snelheid te berekenen

17 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Sub... End Sub Subroutine Géén terugkeerwaarde Uitbreken met: Exit Sub Voorbeeld: begin publieke toegang naam parameters Public Sub RijVooruit( )... If(... ) Then Exit Sub uitbreken... einde End Sub

18 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Function... End Function Functie Met één terugkeerwaarde Type te specifiëren in functiebeschrijving Toekenning terugkeer- of functiewaarde door: <functienaam> = <waarde> Uitbreken met: Exit Function

19 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Function End Function: Voorbeeld: publieke toegang begin naam parameters terugkeertype Public Function GeefSnelheid( ) As Double... If(... ) Then Exit Function... uitbreken einde GeefSnelheid = 25.3 End Function terugkeerwaarde toekennen

20 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Parameters Soorten: geen, optionele en normale Bij zowel subroutines als functies Type zelf mee te geven Als ontbreekt Variant ~ variabelen: Moeten gedeclareerd worden Unieke naam met beperkingen Afspraak: CamelCase en Hungarian notation Scope = procedure zelf (na procedure is geheugen vrij) Dim keyword niet nodig Geen constanten

21 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Procedure Parameters voorbeelden: Geen parameters: Sub Demo() Wel, met type: Sub Demo( s1 As String, s2 As String ) Wel, zonder type: Beide worden gedeclareerd als Variant Sub Demo( s1, s2 )

22 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Procedure Parameters voorbeelden: Optionele, zonder standaardwaarde Als niet meegegeven standaardwaarde van type wordt gebruikt Bv. Integer 0 Sub Demo( Optional s1 As String ) Optionele, mét standaardwaarde Als niet meegegeven standaardwaarde van declaratie wordt gebruikt Sub Demo( Optional s1 As String = blah )

23 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Procedure Parameters voorbeelden: MsgBox functie MsgBox "Dit is het bericht",, "Titel" MsgBox "Dit is het bericht", vbcritical + vbokcancel, "Titel"

24 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Parameters Doorgeven: Voorbeeld: Public Sub RijVooruit( iafstand As Integer)... End Sub Call RijVooruit( 20 ) Call RijVooruit() Call RijVooruit( 20, 10 )

25 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Oproepen Verschillende manieren: Bv. BerekenAfstand Bv. BerekenAfstand() Bv.Call BerekenAfstand Bv.Call BerekenAfstand() Bv.Call ZetSnelheid( 20 ) Met Call: Duidelijker dat je procedure oproept Haakjes () niet verplicht wanneer parameters ontbreken Enkel bruikbaar als je géén terugkeerwaarde verwacht!

26 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Oproepen Als je een terugkeerwaarde hebt: Haakjes gebruiken! Call niet gebruiken bij oproepen Bv. waarde = InputBox( Geef getal ) Zonder terugkeerwaarde: Haakjes niet verplicht Bv. MsgBox Geef getal Bv. Call MsgBox("Dit is het bericht",, "Titel") Optionele parameters weglaten Bv. MsgBox Geef getal,, Titel

27 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Oproepen Ook mogelijk om de parameters zelf te specifiëren Voorbeeld: MsgBox prompt:="dit is het bericht", _ title:="titel" Waarom Leesbaarder in sommige gevallen het nieuwe regel teken Geen komma s nodig bij het ontbreken van optionele parameters Bv. MsgBox Bericht,, Titel

28 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Parameters - geavanceerd ByVal Optional. Specifies that the procedure can modify the underlyingvariable element in the calling code the same way the calling code itself can. Bv. Public Sub Demo( ByVal sparam1 As String ) ByRef Optional. Specifies that the procedure cannot replace or reassign the variable element underlying the corresponding argument in the calling code. Bv. Public Sub Demo( ByRef sparam1 As String ) ParamArray Optional. Specifies that the last parameter in the parameter list is an optional array of elements of the specified data type. This lets the calling code pass an arbitrary number of arguments to the procedure. Bv. Public Sub Demo( ParamArray saparams() As Variant ) Call Demo( "a", "b", 5, Date )

29 Programmeren in VBA > Functies en subroutines Samenvatting Procedures kunnen parameters hebben Procedures hebben een scope Er zijn twee soorten procedures: Sub en Function Functies hebben een terugkeerwaarde Procedure parameters: Hebben een type Kunnen optioneel zijn Procedures kunnen op verschillende manieren opgeroepen worden

30 Programmeren in Excel VBA beginners les 3 Herhaling les 1 Range > Rijen verwijderen Programmeren in VBA Functies en subroutines User Defined Functions Werkmappen en werkbladen Het object Application Event macro's Excel 2003 vs. 2007

31 User DefinedFunctions Functies die je zélf definieert Beschikbaar als functie in elke cel Voordelen: Je kan een complexe of eigen (wiskundige) functie maken. Vereenvoudigen van mega formules Diagnostiek: controleren van cel formaat Tekstmanipulatie Geavanceerde array en matrix functies Opslaan in module

32 User DefinedFunctions Beperkingen: Niet opneembaar zoals een macro Formaat of de structuur van een cel/werkblad niet veranderbaar Moeten gebruikt worden zoals formules, niet zoals macro s Trager Bij gebruik krijg je altijd de beveiligingswaarschuwing als je de XLS opent Bron:

33 Voorbeeld: User DefinedFunctions

34 Programmeren in Excel VBA beginners les 3 Herhaling les 1 Range > Rijen verwijderen Programmeren in VBA Functies en subroutines User Defined Functions Werkmappen en werkbladen Het object Application Event macro's Excel 2003 vs. 2007

35 Werkmappen en werkbladen Werkmap Aka. Workbook Huidige werkboek: ActiveWorkbook Werkboek waarin je VBA procedure in uitgevoerd wordt: ThisWorkbook Als je met meerdere werkboeken werkt, een werkboek activeren: ThisWorkbook.Activate Windows( boek.xls ).Activate

36 Werkmappen en werkbladen Werkmap Opslaan: Workbook.Save Workbook.SaveAs Sluiten: Workbook.Quit Sluiten zonder op te slaan: Workbook.Saved = True Workbook.Quit

37 Werkmappen en werkbladen Werkblad Aka. Worksheet Huidige werkblad: ActiveSheet Werkblad waarin je VBA procedure in uitgevoerd wordt: ThisWorkbook.ActiveSheet Als je met meerdere werkboeken werkt, een werkboek activeren: ThisWorkbook.Sheets( blad1 ).Activate Windows( boek.xls ).Sheets( blad1 ).Activate

38 Werkmappen en werkbladen Werkblad Werkblad selecteren: Worksheets( blad2 ).Select Je kan nietvan op één werkblad een cel op een andere selecteren: Stel we zitten op sheet Opgave Sheets("Results").Range("A1").Select Beter: Stel we zitten op sheet Opgave Sheets("Results").Select Range("A1").Select

39 Werkmappen en werkbladen Werkblad Werkblad verbergen: Worksheets( blad2 ).Visible = False Verborgen werkblad selecteren: Worksheets( blad2 ).Visible = True Worksheets( blad2 ).Select //... Worksheets( blad2 ).Visible = False

40 Werkmappen en werkbladen Werkblad Werkblad écht verbergen: Worksheets( blad2 ).Visible = xlsheetveryhidden Wordt enkel terug zichtbaar na volgende statement: Worksheets( blad2 ).Visible = True

41 Oefening 2 Open werkboek: les3_oef2_opgave.xls Maak een functie CloseOtherWorkbooks() die: Alle geopende werkboeken sluit, behalve de huidige Een optionele parameter bopslaan heeft Deze parameter bepaald of je de andere werkboeken opslaat of niet Standaard waarde = True Tip: bekijk het Application object Maak een procedure procmain() die deze functie oproept Slide op basis van cursus Programmeren in Excel 2007 VBA van Peter Demasure

42 Oefening 2 Hoe testen? Maak een nieuwe werkboek aan zonder wijzigingen Maak een nieuwe werkboek aan met wijzigingen Voer de procedure procmain() uit Vragen Welk gedrag neem je waar voor de verschillende nieuwe workbooks? Wat gebeurt er als je op Canceldrukt bij opslaan? Werkt de optionele boolean? Slide op basis van cursus Programmeren in Excel 2007 VBA van Peter Demasure

43 Werkmappen en werkbladen Optionele parameters: Optionele booleans zijn altijd False! Private Sub CloseOtherWorkbooks(Optional bopslaan As Boolean) If ( IsMissing(bOpslaan) ) Then bopslaan = True End If '... End Sub bopslaan krijgt standaard de waarde False, dus methode IsMissing(bOpslaan) geeft ook altijd False terug, want bopslaan is niet meer leeg!

44 Werkmappen en werkbladen Optionele parameters: Oplossing: Ofwel als type Variant meegeven Private Sub CloseOtherWorkbooks(Optional bopslaan As Variant) Ofwel als type Booleanmeegeven, maar met standaardwaarde in functiedefinitie Private Sub CloseOtherWorkbooks(Optional bopslaan As Boolean = True) Meer info:

45 Oefening 3 (huiswerk) Open werkboek: les3_oef3_opgave.xls Maak een functie CreateWorkbook() die: Een nieuw werkboek aanmaakt De templatesheet kopieert + hernoemt naar de maand (en dit voor elke maand van het jaar) De titel van de gekopieerde sheet wijzigt De maanden steek je in een Array Tip: ook arrays kan je overlopen met For Each... Next

46 Oplossing: Oefening 3 (huiswerk)

47 Oefening 4 Open werkboek: les3_oef4_opgave.xls Maak een private functie CheckIfWorksheetExists() die: Controleert in de huidigewerkboek of sheet met een bepaalde naam al bestaat Een ja/nee waarde (boolean) als resultaat teruggeeft Parameters: WB en sheetnaam Maak een procedure procmain() die deze functie oproept Als de sheet nog niet bestaat: Maak een nieuwe aan met de gekozen naam De nieuwe sheet komt helemaal achteraan in de werkboek

48 Programmeren in Excel VBA beginners les 3 Herhaling les 1 Range > Rijen verwijderen Programmeren in VBA Functies en subroutines User Defined Functions Werkmappen en werkbladen Het object Application Event macro's Excel 2003 vs. 2007

49 Het object Application "Hoogste" object in Excel Bv. Application.WorkBooks(2).WorkSheest(3).Cell(2.1).select Applicatie afsluiten: Application.Quit Applicatie afsluiten zonder opmerking van opslaan: ActiveWorkbook.Saved = True Application.Quit

50 Het object Application Voortgangsacties van macro verbergen Bv. opvullen van tabel bij exporteren uit HP Service Center Application.ScreenUpdating = False Voordeel: geen zichtbaar geknipper voor de eindgebruiker Nadeel: programma lijkt te hangen tijdens uitvoering Demo: les2_demo_screenupdating.xls

51 Programmeren in Excel VBA beginners les 3 Herhaling les 1 Range > Rijen verwijderen Programmeren in VBA Functies en subroutines User Defined Functions Werkmappen en werkbladen Het object Application Event macro's Excel 2003 vs. 2007

52 Eventmacro's Procedures gekoppeld aan gebeurtenissen in Excel Werkboek Nieuw werkboek Werkboek openen Werkboek opslaan... Werkblad: Activeren Aanklikken Wijzigen... Alle events:

53 Eventmacro's Werkboek Private Sub Workbook_BeforeClose(Cancel As Boolean) Private Sub Workbook_BeforePrint(Cancel As Boolean) Private Sub Workbook_BeforeSave(ByVal SaveAsUI As Boolean, Cancel As Boolean) Private Sub Workbook_NewSheet(ByVal Sh As Object) Private Sub Workbook_Open() Private Sub Workbook_SheetActivate(ByVal Sh As Object) Private Sub Workbook_SheetCalculate(ByVal Sh As Object) Private Sub Workbook_SheetChange(ByVal Sh As Object, ByVal Target As Range)

54 Eventmacro's Werkblad Private Sub Worksheet_Activate() Private Sub Worksheet_BeforeDoubleClick(ByVal Target As Range, Cancel As Boolean) Private Sub Worksheet_BeforeRightClick(ByVal Target As Range, Cancel As Boolean) Private Sub Worksheet_Calculate() Private Sub Worksheet_Change(ByVal Target As Range) Private Sub Worksheet_Deactivate() Private Sub Worksheet_FollowHyperlink(ByVal Target As Hyperlink) Private Sub Worksheet_SelectionChange(ByVal Target As Range)

55 Oefening 5 Open werkboek: les3_oef5_opgave.xls Zorg ervoor dat: Elke keer als je het werkboek opent, De sheet "LEGENDE" geselecteerd wordt Een welkomstbericht getoond wordt: Bij opslaan op tabblad "log" een loglijn aangevuld wordt Deze loglijn mag maar éénmaal per minuut geschreven worden Tip: format()

56 Oefening 5 Zorg ervoor dat: Bij sluiten een afscheidsbericht getoond wordt Als de gebruiker op "Nee" klikt, wordt het werkboek niet afgesloten Tip: Cancel parameter instellen

57 Programmeren in Excel VBA beginners les 3 Herhaling les 1 Range > Rijen verwijderen Programmeren in VBA Functies en subroutines User Defined Functions Werkmappen en werkbladen Het object Application Event macro's Excel 2003 vs. 2007

58 Excel 2003 vs Overview: Demo

59 Excel 2003 vs Verschillen voor VBA: The previously problematic FileSearch has been dropped Dealing with shapes requires care SeeShapesand VBA code in Excel Toolbarcustomisationchangeswiththe advent of the Ribbon SeeChangethe ribbon in Excel Graphics handling is reportedly very slow Performa Googlesearchfor: graphics2007 Bron:

60 Excel 2003 vs The easiestwaytofindthisinformationis tofollow these steps in Excel 2007: PressAlt+F11todisplay the VBA Editor. PressF1. The VBA Help systemstarts. Click What's New. Click Object Model ChangesSinceMicrosoftOffice2003. Bron:

61 Programmeren in Excel VBA beginners Visual Basic Intro De Visual Basic Editor(VBE) Debuggen in VBA Macro s Programmeren in VBA Het object Range User Defined Functions Werkmappen en werkbladen Het object Application Event macro's Excel 2003 vs Variabelen Constanten Operatoren Selecties en iteraties Arrays Functies en subroutines

62 Bedankt voor jullie aandacht!