ANKERSTRAAT 1 B-8400 OOSTENDE, BELGIË TEL FAX

Transcriptie

1 INSTITUUT VOOR LANDBOUW- EN VISSERIJONDERZOEK ANKERSTRAAT 1 B-800 OOSTENDE, BELGIË TEL FAX ANNELIES.DEBACKER@ILVO.VLAANDEREN.BE ILVO MEDEDELING 117 AFDELING DIER ONDERZOEKSDOMEIN AQUATISCH MILIEU EN KWALITEIT Biologisch Milieuonderzoek Veldverslag Ameland en Schiermonnikoog 2012 Bemonstering epibenthos en demersale vis Wittoeck Jan, De Backer Annelies December 2012

2 ii

3 Veldverslag Ameland en Schiermonnikoog 2012 Bemonstering epibenthos en demersale vis INSTITUUT VOOR LANDBOUW- EN VISSERIJONDERZOEK ANKERSTRAAT 1 B-800 OOSTENDE, BELGIË TEL FAX ANNELIES.DEBACKER@ILVO.VLAANDEREN.BE iii AFDELING DIER ONDERZOEKSDOMEIN AQUATISCH MILIEU EN KWALITEIT

4 Titel Veldverslag Ameland en Schiermonnikoog 2012: Bemonstering epibenthos en demersale vis Opdrachtgever Deltares Projectnummer ILVO/D1/2012/ Ameland 2012 Referentienummer ZKS-00 Datum 10 december 2012 Contact Status Dr. Annelies De Backer Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Afdeling Dier Onderzoeksdomein Aquatisch Milieu en Kwaliteit Ankerstraat 1, B-800 Oostende, België Tel Fax annelies.debacker@ilvo.vlaanderen.be Finaal Te refereren als: Wittoeck J & De Backer A (2012). Veldrapportage Ameland 2012: Bemonstering epibenthos en demersale vis. ILVO mededeling 117, pp.19 Aansprakelijkheidsbeperking Deze publicatie werd door het ILVO met de meeste zorg en nauwkeurigheid opgesteld. Er wordt evenwel geen enkele garantie gegeven omtrent de juistheid of de volledigheid van de informatie in deze publicatie. De gebruiker van deze publicatie ziet af van elke klacht tegen het ILVO of zijn ambtenaren, van welke aard ook, met betrekking tot het gebruik van de via deze publicatie beschikbaar gestelde informatie. In geen geval zal het ILVO of zijn ambtenaren aansprakelijk gesteld kunnen worden voor eventuele nadelige gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de via deze publicatie beschikbaar gestelde informatie. iv

5 Inhoudstabel 1. Cruise Details Deelnemerslijst Wetenschappelijke objectieven...1. Operationeel verloop Map van studiegebied met overzicht van trekken Overzicht gegevens Bedanking Addendum 1: Chronologisch draaiboek Addendum 2: Monsterlijst... 2 v

6 vi

7 1. Cruise Details Schip : YE 2 (schipper Bote Teerling) Periode : 3-/09/2012; 3/10/2012; 12/10/2012 Deelnemende instituten: ILVO, the Fieldwork company Studiegebied: Ameland/Schiermonnikoog 2. Deelnemerslijst Instituut Naam 3-/09/2012 3/10/ /10/2012 ILVO Jan WITTOECK Pieter VAN TIEGHEM Gert VAN HOEY The Fieldwork company Jannes HEUSINKVELD Bob JONGEPOERINK 3. Wetenschappelijke objectieven 3.1. Achtergrond en onderzoeksgebied Het huidige beleid voor de Nederlandse kust is erop gericht om de kustlijn dynamisch te handhaven en de kusterosie tegen te gaan met natuurlijke materialen zoals zand. Hiervoor wordt suppletiezand in het bedreigde kustvak gebracht. Het benodigde zand hiervoor wordt gewonnen uit dieper water (beneden de doorgetrokken -20 meter diepte lijn). Een suppletie kan uitgevoerd worden op de vooroever, op het strand, langs een geulwand en in uitzonderlijke gevallen nabij de duinen in de vorm van een duinverzwaring. De natuurlijke zandige kust is op deze manier veilig en biedt ruimte aan diverse gebruiksfuncties. In 2010/2011 is voor de Noordzeekust van Ameland een strand- en vooroeversuppletie uitgevoerd waarbij resp. 2 miljoen m³ en.7 miljoen m³ zand gesuppleerd werden. Echter, in de afgelopen jaren is verschillende keren geconstateerd dat vooral kennis over het ecologisch functioneren van de Nederlandse strand- en brandingszone als onderdelen van het kustfundament nog onvoldoende is. Hierdoor loopt Rijkswaterstaat het risico de effecten van de reeds optredende opschaling van de suppletiehoeveelheden op het mariene ecosysteem onvoldoende te kunnen beoordelen (van Dalfsen, 2009). Om die reden heeft Rijkswaterstaat met vier natuurbeschermingsorganisaties (Stichting de Noordzee, de Waddenvereniging, Stichting Duinbehoud en de Vogelbescherming) een samenwerkingsovereenkomst opgesteld waarin is afgesproken om de komende zes jaar onderzoek te doen naar de mogelijke effecten van zandsuppleties. Doel van het convenant is inzicht te krijgen of, en in welke mate, zandsuppleties van invloed zijn op natuurwaarden en op welke wijze zandsuppleties in de nabije toekomst kunnen bijdragen aan de opgave om kustveiligheid te realiseren in samenhang met natuurbehoud en -ontwikkeling. Naar aanleiding van dit convenant is er een middel lang termijn plan voor het meerjarige onderzoek naar de effecten van suppleties geschreven (Holzhauer et al, 2009). De epibenthos en demersale vis bemonstering van Ameland en Schiermonnikoog vormen een onderdeel van dit meerjarige onderzoek. Hierbij wordt Schiermonnikoog als referentiegebied gebruikt voor het impactgebied Ameland (Figuur 1). 1

8 De veldcampagne moet bijdragen aan: Het begrip van de biotische (en fysische) kenmerken voor de aanwezigheid van (bodem)organismen in de brandingszone en het (natte) strand Het verkrijgen van inzicht in de functie die de ondiepe kustzone heeft voor het mariene ecosysteem van de Nederlandse kust Inzicht in de relatie tussen suppleties en het mariene ecosysteem. Figuur 1: Overzichtskaart studiegebied 3.2. Doel veldcampagne Ameland 2012: epibenthos en vis bemonstering Het hoofddoel van deze veldcampagne was het opnemen van een T2-situatie van de ondiepe kustzone een jaar na afloop van de vooroeversuppletiewerkzaamheden bij Ameland. In 2010 vond een T0-opname plaats en in 2011 een T1-opname van de ondiepe kustzone. Met de ondiepe kustzone wordt het gebied tussen de laagwaterlijn en ongeveer de 12 meter dieptelijn bedoeld. In de gebieden Ameland Impact en Schiermonnikoog wordt het epibenthos en demersale (juveniele) vis bemonsterd om de impact van en het herstel na de suppletie in beeld te brengen. Hiervoor zijn de volgende deelvragen opgesteld: Wat is er aan epibenthos en (juveniele) vis aanwezig in de ondiepe kustzone in 2012? Soorten, aantal en samenstelling Dichtheid Biomassa Verspreiding Is er een jaar na de suppletie een verschil in het epibenthos en (juveniele) demersale vis tussen Ameland Impact en het referentiegebied Schiermonnikoog in 2012? 2

9 Wordt dit verschil veroorzaakt door de suppletie of zijn er andere factoren die dit verschil veroorzaken? Wat is de ontwikkeling in het epibenthos en (juveniele) demersale vis van 2010 t/m 2012 in Ameland Impact en Schiermonnikoog. Is deze ontwikkeling verschillend tussen Ameland Impact en Schiermonnikoog? Wordt dit verschil veroorzaakt door de suppletie of zijn er andere factoren die dit verschil veroorzaken? Aangezien deze veldcampagne een verderzetting is van de voorgaande jaren (T0 en T1-campagnes) werd opnieuw gekozen voor het werken met een kleine boomkor van 3 meter breed met een fijnmazig net met gestrekte maaswijdte van 22 mm (in de kuil). Een dergelijke boomkor is voldoende breed om kwantitatief te monsteren, maar ook voldoende handelbaar om in ondiep water te kunnen vissen, en om de monsters efficiënt te kunnen verwerken aan boord. Daarnaast is een maaswijdte van 22 mm voldoende fijn om epibenthos en juveniele vissen te bemonsteren, maar toch wijd genoeg om het grootste deel van het debris door te laten. Echter, de 3 m boomkor met 22 mm net bemonsterd mogelijks de 0-groep demersale vis onvoldoende kwantitatief en in voorgaande studies werd voor het bemonsteren van juveniele platvis door Van der Veer et al. een 5x5 mm boomkor gebruikt in de Waddenzee. Vandaar dat een tweede doelstelling werd vooropgesteld waarbij specifiek gekeken wordt naar de kinderkamerfunctie van het studiegebied door het uittesten van een 5x5 mm boomkor. Vermits het hier gaat om een testfase werd deze studie enkel uitgevoerd in het onverstoorde gebied Schiermonnikoog. Hiervoor werd gevist met een 5x5 mm boomkor en deze bemonstering probeert een antwoord te geven op volgende vragen: Wat is het meest geschikte vistuig (2 m of 3 m kor) voor deze bemonstering? Is er 0-jarige demersale vis aanwezig in de ondiepe kustzone van Schiermonnikoog? o Indien ja, welke soorten en in welke dichtheden? o Wat is de verspreiding in de kustzone?. Operationeel verloop Als gevolg van snel veranderende weersomstandigheden moest de eerst geplande monstername (3-6 september 2012) van epibenthos/vis onderbroken worden. In de daarop volgende periode werd er wekelijks gepolst bij the Fieldwork company (contact Jannes H.) enerzijds en de schipper van YE 2 anderzijds wanneer een volgende monstername mogelijk was. Dat bleek uiteindelijk pas op 12 oktober 2012 het geval te zijn. Ondertussen was the Fieldwork company er reeds op 3 oktober 2012 in geslaagd om een aantal testtrekken uit te voeren met beide netten (22 mm en 5x5 mm ) en bij verschillende vaarsnelheden. Door tegenslag met de weersomstandigheden werd de monstername dus uitgevoerd in 3 verschillende periodes: 3& september 2012 (periode 1), 3 oktober 2012 (periode 2) en 12 oktober 2012 (periode 3). Of de verschillende periodes van monstername een invloed zullen hebben op de kwaliteit/vergelijkbaarheid van de data zal pas blijken bij de gedetailleerde analyse ervan. Maar we vermoeden dat dit effect eerder minimaal zal zijn omdat enerzijds de water temperatuur geen grote schommelingen vertoonde (temperatuur en turbiditeit werden immers cfr. B. Beyst als belangrijkste 3

10 Schiermonnikoog Ameland Impact omgevingsvariabelen inzake juveniele visdensiteiten gedefinieerd) en anderzijds dat in beide perioden er telkens volledige sets van monsters werd genomen bij identieke weersomstandigheden. In onderstaande Tabel 1 wordt een overzicht gegeven van de geplande monstername zoals opgenomen in het meetplan van Holzhauer et al. (2012) versus de uitgevoerde monstername zodat een goed beeld gevormd kan worden van wat effectief uitgevoerd is. Gebied Actie 22 mm net - kustlangs 22 mm net - kustdwars gepland # 18 (6 strata x 3 repl.) 2 trekken 5 mm net - kustlangs 5 mm net kustdwars uitgevoerd gepland uitgevoerd extra volgens planning op 3/09/2012 & 12/10/2012 # 18 (6 strata x 3 repl.) 2 trekken volgens planning op /09/2012 & 12/10/2012 trekken in de buitenste trog op 3/10/2012 voor de vergelijkende test met het 5x5 mm net waarvan 2 aan knopen en 2 aan 2 knopen volgens planning op 3/09/2012 volgens planning op /09/2012 # 12 (6 strata x 2 trekken) 2 trekken slechts 1 trek/stratum op 12/10/2012 slechts 1 op wegens slechte 12/10/2012 weersomstandigheden wegens slechte weersomstandigheden behalve in de buitenste trog 2 replica's genomen op 3/10/2012 Tabel 1: Overzicht van geplande versus uitgevoerde monstername van epibenthos en demersale juveniele vis. Zowel in het impactgebied Ameland als het referentiegebied werden 6 strata (Figuur 2) met het 22mm net bevist waarbij er in elk stratum 3 trekken zijn uitgevoerd. Hiervan werden 6x2 trekken uitgevoerd op 3& september 2012, het derde replica voor elke studiegebied werd bemonsterd op 12 oktober Daarnaast werden in beide gebieden 2 kustdwarse raaien met het 22mm net bevist op 3& september. Dit werd uitgevoerd zoals aangegeven in het meetplan (Holzhauer et al. 2012). Op 3 oktober werden een aantal testtrekken uitgevoerd op Schiermonnikoog in de buitenste trog waarbij twee replica s met het 22mm net gevist werden aan knopen, 2 replica s met 22mm net aan 2 knopen over de grond en 2 replica s met 5x5mm net aan 2 knopen over de grond. Deze testtreks zullen toelaten om het effect van nettype en snelheid te vergelijken. Op Schiermonnikoog werden op 12 oktober 2012 tevens 5 strata (1 stratum was reeds bemonsterd op 3/10/12) met het 5x5mm net bevist waarbij er in elk stratum 1 trek werd uitgevoerd en daarnaast is er 1 kustdwarse trek uitgevoerd. Dit wijkt af van het meetplan waar voorzien was om per stratum 2 replica s te nemen. Echter, door slechte weersomstandigheden was er onvoldoende tijd om twee replica s per stratum te bemonsteren. Daarnaast was het door tijdsgebrek, te wijten aan de weersomstandigheden, ook niet mogelijk om te bemonsteren van HW naar LW vandaar dat voor deze trekken bemonsterd is van LW naar HW.

11 Figuur 2: Positie van de strata t.o.v. het dwarsprofiel van de ondiepe kustzone. Elk genomen monster kreeg een unieke code die opgebouwd is zoals aangegeven in Tabel 2 en opgenomen was in het meetplan (Holzhauer et al. 2012). Deze unieke monstercodes per trek zijn terug te vinden in de monsterlijst in Addendum 2. Omschrijving Tabel naam codering Jaar Datum 2012 Seizoen Maand 09 of 10 Ameland Impact Gebied AI Schiermonnikoog Referentie Gebied SR Laagwater Stratum LW eerste trog Stratum Tr1 buitenste trog Stratum Tr2 top buitenste brekerbank Stratum B2 buitenste helling binnen suppletiegebied, op circa 6-7 m diepte Stratum H meter van H, op diepte van circa 10-11m Stratum HD Treknr Sleep 1t/m3 1 Kustdwarse raai Kustdwars KD Tabel 2: Overzicht van gebruikte codes in de monstercodering met korte omschrijving. Verder was het volgens het meetplan (Holzhauer et al. 2012) de bedoeling om bij elke trek camerabeelden te produceren en er is tijdens de monstername wel degelijk gefilmd bij verschillende trekken maar geen enkel van de camerabeelden is bruikbaar wegens te donker door een te hoge turbiditeit al dan niet in combinatie met te weinig zonlicht. Een chronologisch draaiboek van de monstername met een foto per trek en de bijzonderheden van de vangst is terug te vinden in de tabel in Addendum 1: Chronologisch draaiboek. 1 Voor de testtrekken genomen op 3/10/2012 in de buitenste trog gaat de treknummer t/m 5 5

12 5. Map van studiegebied met overzicht van trekken Figuur 3: Treklogs van epibenthostrekken met 22 mm gestrekte maaswijdte voor Ameland Impact. Figuur : Treklogs van epibenthostrekken met 22 mm gestrekte maaswijdte (rood + geel) en met 5x5 mm (blauw) voor het referentiegebied Schiermonnikoog. 6

13 Figuur 5: Treklogs van testtrekken op 3 oktober 2012 met 22 mm net aan verschillende snelheden (groen= 2 knopen over de grond; rood = knopen over de grond) en met 5x5 mm (blauw) net in het referentiegebied Schiermonnikoog. 6. Overzicht gegevens 6.1. Weersomstandigheden en getijhoogte 3/09/2012 /09/2012 3/10/ /10/2012 Moment HW 12u5 13u1 12u55 8u25 Getijhoogte HW tov NAP (cm) Golfhoogte HW (cm) geen data geen data Golfperiode HW (s) 2 3,7 geen data geen data Moment LW 19u26 19u51 19u16 1u30 Getijhoogte LW tov NAP (cm) Golfhoogte LW (cm) geen data geen data Golfperiode LW (s) 2,2 3,7 geen data geen data Neerslag 3 Geen geen buien, 9.8 mm buien, 13 mm Bewolking 3 Geen licht zwaar zwaar Windkracht (Bft) 3 2 à 3 3 à à 5 à 5 Windrichting 3 W W ZZW Z, ruimend naar W Temperatuur ( C) gegevens van live.waterbase.nl voor Schiermonnikoog Noord 3 gegevens van KNMI website voor Lauwersoog 7

14 6.2. Cöordinaten, treklengte, snelheid, tijd en diepte Zie addendum 2 voor de monsterlijst Biologische gegevens Alle geplande trekken (2 x 18 + KD s) met de 22 mm (gestrekte maaswijdte) boomkor voor Schiermonnikoog en Ameland Impact zijn genomen en uitgewerkt (zie Tabel 1). Deze epibenthos en demersale visgegevens (dichtheden, biomassa voor epibenthos en lengte-frequenties) werden ingegeven en opgeslagen in de ilvobiomon databank. Een access tabel van deze gegevens is beschikbaar bij ILVO. Op basis van conversiefactoren kan de biomassa van de demersale vis afgeleid worden uit de lengtefrequentie gegevens. Van de 2x6 + 2 KD geplande 5x5 mm boomkortrekken voor Schiermonnikoog, werd -wegens slechte weersomstandigheden- slechts 1 replica bemonsterd. Van deze trekken werd enkel de visfractie uitgewerkt, ingegeven en opgeslagen in de ilvobiomon databank onder de vorm van dichtheden en lengte-frequentiegegevens. De epibenthosfractie wordt bewaard in de diepvries van het ILVO. Voor de Tr2 locatie werden wel 2 replica s genomen met het 5x5 mm net. Op locatie Tr2 voor Schiermonnikoog werden ter vergelijking met het 5x5 mm net ook nog 2 trekken gedaan met de 22 mm boomkor aan een snelheid van 2 knopen, naast 2 treks aan knopen. De inhoud van deze treks is momenteel nog in het bezit van de Fieldwork Company en konden bijgevolg nog niet geanalyseerd worden. 7. Bedanking Met dank aan schipper Bote Teerling en de bemanning van de YE 2 voor de vlotte samenwerking en de gezellige sfeer. Ook dank aan Jannes Heusinkveld en Bob Jongepoerink van de Fieldwork Company voor de logistieke ondersteuning bij het nemen van de monsters. 8

15 8. Addendum 1: Chronologisch draaiboek 1. Periode 3-/09/2012 = Fishtrack met 3 m-boomkor, garnaalnet gestrekte maaswijdte 22mm (in de kuil) Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 07h30 Maandag 3 september 2012 Vertrek Lauwersoog- Bemonstering Ameland (impact) 10h /09/AI/KD/1 tot vangst: ca.120l; 3l vis # soorten : 26 Belangrijkste soorten 5 : Pleuronectes platessa; Syngnathus rostellatus; Crangon crangon Groot volume kwal 100l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 11h /09/AI/KD/2 tot vangst: ca. 60l; 3l vis # soorten: 2 Belangrijkste soorten: Pleuronectes platessa; Trachurus trachurus Crangon crangon Groot volume kwal 0l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 12h /09/AI/LW/1 Laag water punt genomen bij hoog tij tot vangst: ca. 9l; 3l vis # soorten: 22 Belangrijkste soorten: Clupea harengus, Syngnathus rostellatus;sprattus sprattus; Crangon crangon; Psetta maxima Totaal aantal gevangen soorten, zowel epibenthos als demersale vis (tenzij anders vermeld) 5 In aantallen 9

16 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 13h /09/AI/LW/2 tot vangst: 6l; 0.5l vis # soorten: 1 Belangrijkste soorten: Clupea harengus, Syngnathus rostellatus;sprattus sprattus; Crangon crangon 13h7 2012/09/AI/TR1/1 tot vangst: 9l; 3l vis # soorten: 15 Belangrijkste soorten: Pleuronectes platessa; Syngnathus rostellatus; Agonus cataphractus; Crangon crangon Pholis gunnellus & Zoarces viviparous (aanwezig) 1h /09/AI/TR1/2 tot vangst: 8l; 0.5l vis # soorten: 28 Belangrijkste soorten: Pleuronectes platessa; Syngnathus rostellatus; Crangon crangon tot vangst: 12l; 3l vis # soorten: 19 1h /09/AI/TR2/1 Liparis liparis; Crangon crangon Zoarces viviparous (aanwezig) 10

17 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto tot vangst: 5l; 0.5l vis 15h0 2012/09/AI/TR2/2 # soorten: 23 Belangrijkste soorten: Sprattus spratttus; Pleuronectes platessa; Crangon crangon Geen foto 16h /09/AI/B2/1 tot vangst: 7l; 1l vis # soorten: 15 Belangrijkste soorten: Sprattus spratttus; Pleuronectes platessa; Crangon crangon 16h0 2012/09/AI/B2/2 tot vangst: 3.5l; 0.5l vis # soorten: 17 Belangrijkste soorten: Crangon crangon; Ensis directus; Diogenes pugilator 17h /09/AI/H3/1 tot vangst: 8l; 0.5l vis # soorten: 19 Crangon crangon 11

18 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 17h2 2012/09/AI/H3/2 tot vangst: 2l; 0.5l vis # soorten: 15 Belangrijkste soorten: Clupea harengus, Crangon crangon; Ensis directus 18h /09/AI/HD/1 tot vangst: l; 1l vis # soorten: 16 Merlangius merlangus; Crangon crangon 18h3 2012/09/AI/HD/2 tot vangst: 12l; l vis # soorten: 19 Belangrijkste soorten: Merlangius merlangus; Pleuronectes platessa;crangon crangon, Liocarcinus holsatus Dinsdag september h00 Vertrek Lauwersoog Schiermonnikoog (referentie) 12

19 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 11h /09/SR/KD/1 tot vangst: 50l; 5l vis # soorten: 19 Belangrijkste soorten: Pleuronectes platessa;liparis liparis; Merlangius merlangus; Crangon crangon volume kwal 25l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 12h /09/SR/KD/2 tot vangst: 50l; 1l vis # soorten: 20 Syngnathus rostellatus; Crangon crangon volume kwal l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 13h /09/SR/LW/1 LW punt genomen bij HW tot vangst: 12l; 0.5l vis # soorten: 13 Syngnathus rostellatus; Crangon crangon volume kwal 5l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 13h5 2012/09/SR/LW/2 tot vangst: 12l; 0.75l vis # soorten: 1 Syngnathus rostellatus; Crangon crangon volume kwal 5l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 13

20 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 1h /09/SR/TR1/1 tot vangst: l; 1l vis # soorten: 16 Syngnathus rostellatus; Solea solea; Crangon crangon volume kwal 1l (kompaskwal- Chrysaora hysoscella & ribkwallen Ctenophora) 1h /09/SR/TR1/2 tot vangst: 1.6l; 0.5l vis # soorten: 15 Sprattus sprattus; Psetta maxima ; Crangon crangon volume kwal 0.5l (kompaskwal- Chrysaora hysoscella & ribkwallen Ctenophora) 15h /09/SR/TR2/1 tot vangst: 9l; 1.5l vis # soorten: 20 Syngnathus rostellatus; Crangon crangon; Cancer pagurus volume kwal ca. 5l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 15h /09/SR/TR2/2 tot vangst: 12l; 2l vis # soorten: 17 Merlangius merlangus; Gadus morhua; Crangon crangon 1

21 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 16h /09/SR/B2/1 tot vangst: 17l; 1.5l vis # soorten: 12 Psetta maxima; Crangon crangon volume kwal ca. 1l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 16h /09/SR/B2/2 tot vangst: 15l; 0.5l vis # soorten: 16 Clupea harengus; Crangon crangon volume kwal ca. 1l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 17h2 2012/09/SR/H3/1 tot vangst: 7l; 1.5l vis # soorten: 15 Solea solea; Crangon crangon 18h /09/SR/H3/2 tot vangst: 7l; 2l vis # soorten: 17 Trigla lucerna; Zoarces viviparus; Crangon crangon volume kwal ca. l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo & kompaskwal - Chrysaora hysoscella) 15

22 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 18h8 2012/09/SR/HD/1 tot vangst: 7l; 2l vis # soorten: 1 Merlangius merlangus; Crangon crangon volume kwal ca. 2l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo) 19h5 2012/09/SR/HD/2 tot vangst: 6l; 2l vis # soorten: 11 Crangon crangon volume kwal ca. 3l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo & kompaskwal - Chrysaora hysoscella) 2. Periode 3/10/2012: Vergelijkende test door de Fieldwork Company met het 5x5 mm net en het 22 mm net aan verschillende snelheden. = Fishtrack 3 m-boomkor, gestrekte maaswijdte 22 mm en 5x5 mm (in de kuil) Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto Woensdag 3 oktober h5 2012/10/SR/Tr2/ Gevist aan knopen (over de grond) met het 22 mm net, staal moet nog verwerkt worden 16

23 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 12h /10/SR/Tr2/5 Gevist aan knopen (over de grond) met het 22 mm net 2010/10/SR/Tr2/1 12h56 (5mm) Gevist aan 2 knopen (over de grond) met het 5x5 mm net 2010/10/SR/Tr2/2 13h28 (5mm) Gevist aan 2 knopen (over de grond) met het 5x5 mm net h16 Gevist aan 2 knopen (over de grond) met 2012/10/SR/Tr2/1_2kn6 het 22 mm net 6 Monstercode opgebouwd zoals aangegeven in Tabel 2 maar hier met toevoeging van snelheid (2 knopen over de grond) om onderscheid te maken met de reguliere trekken op deze monsterlocatie. 17

24 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto Gevist aan 2 knopen (over de grond) met 1h /10/SR/Tr2/2_2kn6 het 22 mm net 3. Periode 12/10/2012 = Fishtrack 3 m-boomkor, gestrekte maaswijdte 22 mm(= 11x11 mm) en 10 mm (= 5x5 mm); = VIDEO (?) Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 6h00 Vrijdag 12 oktober 2012 Vertrek voor Ameland Bemonstering Ameland (impact) Ondiepste trek genomen bij HW van 8u25, trekken genomen bij afnemend tij 8h /10/AI/LW/3 tot vangst: 3l; 200ml vis # soorten: 13 Belangrijkste soorten: Syngnathus rostellatus; Crangon crangon Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 8h0 2012/10/AI/TR1/3 tot vangst: 10l; 0.5l vis # soorten: 11 Belangrijkste soorten: Agonus cataphractus; Syngnathus rostellatus; Crangon crangon 18

25 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 9h /10/AI/TR2/3 tot vangst: 5.5; 0.5l vis # soorten: 10 Belangrijkste soorten: Osmerus eperlanus; Pleuronectes platessa; Crangon crangon 9h3 2012/10/AI/B2/3 tot vangst: 7l; 1l vis # soorten: 15 Belangrijkste soorten: Pleuronectes platessa; Ciliata mustela; Crangon crangon Cyclopterus lumpus aanwezig 10h /10/AI/H3/3 tot vangst: 9l; 1.5l vis # soorten: 18 Belangrijkste soorten: Ciliata mustela; Pleuronectes platessa; Crangon crangon Cyclopterus lumpus aanwezig 2012/10/AI/HD/3 10h31 tot vangst: 8l; 2l vis # soorten: 11 Belangrijkste soorten: Limanda limanda; Crangon crangon; Liocarcinus holsatus; Pomatoschistus spp. Geen foto 11h00 Doorvaren naar Schiermonnikoog (ref) 19

26 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 13h /10/SR/Tr1/3_verpl 7 Deze trek is verplaatst wegens onvoldoende water onder het schip in trog 1 tot vangst: 6l; 0.5l vis # soorten: 12 Belangrijkste soorten: Syngnathus rostellatus; Clupea harengus; Crangon crangon 1h /10/SR/TR2/3 tot vangst: 7l; 0.5l vis # soorten: 1 Belangrijkste soorten: Syngnathus rostellatus ; Clupea harengus; Osmerus eperlanus; Crangon crangon 1h /10/SR/B2/3 tot vangst: 3l; 0.5l vis # soorten: 12 Belangrijkste soorten: Clupea harengus ; Syngnathus rostellatus ; Crangon crangon volume kwal ca. 1.5l (zeepaddestoel - Rhizostoma pulmo & Ribkwallen -Ctenophora) 1h55 Omschakelen naar 5mm boomkor 7 Monstercode opgebouwd zoals aangegeven in Tabel 2 maar hier met toevoeging dat de trek verplaatst werd om onderscheid te maken met de reguliere trekken op deze monsterlocatie. 20

27 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto Trek genomen van LW naar HW 2012/10/SR/HD/1 15h10 (5mm) tot vangst: 25l; 5l vis # soorten: 9 (zonder epi) Belangrijkste soorten: Pleuronectes platessa; Syngnathus rostellatus Trek genomen van LW naar HW 2012/10/SR/H3/1 15h53 (5mm) tot vangst:7l; 300ml vis # soorten: 3 (zonder epi) Belangrijkste soorten: Syngnathus rostellatus Trek genomen van LW naar HW 2012/10/SR/B2/1 16h28 (5mm) tot vangst: l; 1l vis # soorten: 6 (zonder epi) Belangrijkste soorten: Syngnathus rostellatus; Pleuronectes platessa 21

28 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 2012/10/SR/TR1/1 (5mm) 17h01 Trek genomen van LW naar HW tot vangst: 8l; 1l vis # soorten: 6 (zonder epi) Belangrijkste soorten: Syngnathus rostellatus; Echiichthys vipera (aanwezig) Epibenthos in de diepvries 2012/10/SR/LW/1 17h37 (5mm) Trek genomen van LW naar HW tot vangst: 12l; 1l vis # soorten: 6 (zonder epi) Belangrijkste soorten: Syngnathus rostellatus ; Epibenthos in diepvries Trek genomen van LW naar HW 2012/10/SR/KD/1 18h06 (5mm) tot vangst: 25l; 2l vis # soorten: 10 (zonder epi) Belangrijkste soorten: Syngnathus rostellatus; Pleuronectes platessa; Epibenthos in diepvries 18h30 Omschakelen naar 22 mm boomkor 22

29 Tijd Event Monstercode Opmerkingen Foto 2012/10/SR/H3/3 18h50 Trek genomen bij schemering en bij opkomend tij (HW om 21u16) wegens opkomende W-wind waardoor omstandigheden de volgende dag onwerkbaar zouden zijn. tot vangst: 5l; 2l vis # soorten: 15 Syngnathus rostellatus ; Crangon crangon 2012/10/SR/LW/3 19h17 Trek genomen in het donker en bij opkomend tij. tot vangst: 18l; 2l vis # soorten: 1 Belangrijkste soorten: Syngnathus rostellatus; Osmerus eperlanus; Pleuronectes platessa; Crangon crangon Gasterosteus aculeatus aanwezig Trek genomen in het donker en bij opkomend tij. 19h /10/SR/HD/3 tot vangst: 7l; 1.5l vis # soorten: 17 Syngnathus rostellatus; Crangon crangon; Pomatoschistus spp. Geen foto Cyclopterus lumpus aanwezig 23

30 9. Addendum 2: Monsterlijst De monsterlijst wordt apart aangeleverd in excel en is eveneens te vinden op de volgende pagina in A3 formaat. Microsoft Excel Worksheet 2

31 5mm Schiermonnikoog 22mm Ameland Impact 22mm Gebied Net Locatie Repl Monstercode Code Foto Datum Starttijd Eindtijd Snelheid (Knopen over de grond) Start Lat (WGS 8) Start Lon (WGS 8) Eind Lat (WGS 8) Eind Lon (WGS 8) Treklengte (m) Abs. diepte (m) Start Abs. diepte (m) Eind Diepte tov NAP (m) Start Diepte tov NAP (m) Eind Opmerkingen LW /09/AI/LW/1 AI/LW/ :39 12:57 3,3 53,689 5, ,675 5, ,5 3,3 2,33 2,21 LW /09/AI/LW/2 AI/LW/ :08 13:2,1 53,675 5, ,659 5, , 1,97 2,3 Tr /09/AI/TR1/1 AI/TR1/ :6 1:00,1 53,729 5, ,710 5, ,23 5,3 Tr /09/AI/TR1/2 AI/TR1/ :09 1:23,1 53,710 5, ,69 5, ,3 5,3,68,75 Tr /09/AI/TR2/1 AI/TR2/ :55 15:10 3,9 53,758 5, ,70 5, ,1 6,8 5,76 6,6 Tr /09/AI/TR2/2 geen foto :1 15:55,1 53,739 5, ,723 5, ,7 5, 6,7 5,53 B /09/AI/B2/1 AI/B2/ :20 16:3,3 53,775 5, ,756 5, ,3,2,72,72 B /09/AI/B2/2 AI/B2/ :0 16:5,5 53,760 5,85 53,736 5, ,2,1,81,8 H /09/AI/H3/1 AI/H3/ :1 17:28,3 53,787 5, ,766 5, ,5,6 5,36 5,58 H /09/AI/H3/2 AI/H3/ :1 17:5,7 53,765 5, ,76 5, ,6,6 5,62 5,66 HD /09/AI/HD/1 AI/HD/ :17 18:30 5,0 53,902 5, ,88 5, ,3 9,15 9,6 HD /09/AI/HD/2 AI/HD/ :3 18:56,3 53,882 5, ,866 5, ,3 8,2 9,7 9,36 KD /09/AI/KD/1 AI/KD/ :8 11:09 2,9 53,67 5,803 53,81 5, ,8 9,5-0,3 8,35 KD /09/AI/KD/2 AI/KD/ :52 12:10 3,1 53,6 5,827 53,808 5, ,8 9,6-0,2 8,37 LW /10/AI/LW/3 AILW :11 8:2,7 53,689 5, ,670 5, , 3,2 2,9 2,32 Tr /10/AI/TR1/3 AITR :38 8:50,7 53,725 5, ,706 5, ,6 5,5,79,7 Tr /10/AI/TR2/3 AITR :05 9:17,7 53,757 5, ,737 5, ,5 6,2 5,79 5,61 B /10/AI/B2/3 AIB :32 9:5, 53,770 5, ,752 5, ,9 5,2,38,81 H /10/AI/H3/3 AIH :59 10:12, 53,779 5, ,761 5, ,5 5,7 5,19 5,6 HD /10/AI/HD/3 geen foto :30 10:3, 53,899 5, ,88 5, ,7 9,3 9,61 9,2 LW /09/SR/LW/1 SR/LW/ :17 13:31,1 53,5127 6, ,5096 6, ,5 3 2, 1,9 LW /09/SR/LW/2 SR/LW/ :5 13:59,1 53,5097 6, ,5080 6, , 1,99 0,51 Tr /09/SR/TR1/1 SR/TR1/ :21 1:36 3,9 53,5133 6, ,5102 6, ,8 3,2 1,18 Tr /09/SR/TR1/2 SR/TR1/ :5 15:08,3 53,5101 6, ,5086 6, ,8 1,2 1,25 0,79 Tr /09/SR/TR2/1 SR/TR2/ :29 15:3,3 53,5181 6, ,5136 6, ,,73,2 Tr /09/SR/TR2/2 SR/TR2/ :59 16:13,1 53,5135 6, ,5109 6, ,7 3,65 3,02 B /09/SR/B2/1 SR/B2/ :38 16:52,3 53,5197 6, ,5152 6, ,9 2, 3,17 2,76 B /09/SR/B2/2 SR/B2/ :59 17:13,1 53,5153 6, ,5119 6, ,1 2 2,55 2,55 H /09/SR/H3/1 SR/H3/ :2 17:57 3,9 53,5208 6, ,5161 6, ,6 2,,1 3,3 H /09/SR/H3/2 SR/H3/ :07 18:22 3,9 53,516 6, ,5127 6, ,8 3,8,05 HD /09/SR/HD/1 SR/HD/ :8 19:03,1 53,5326 6, ,5310 6, ,1 5,3 6,2 6,5 HD /09/SR/HD/2 SR/HD/ :5 19:59,1 53,5315 6, ,5293 6, ,3 5,5 6,35 6,8 KD /09/SR/KD/1 SR/KD/ :50 12:11 3,1 53,5083 6, ,5251 6, ,1 6,9 0 5,76 KD /09/SR/KD/2 SR/KD/ :28 12:8 2,9 53,5100 6,291 53,5266 6, ,7 7-0,7 5,83 Tr2 2012/10/SR/Tr2/ Trek 3, 22mm, Schier, TEST :5 12:09 3,9 53,5109 6, ,5135 6, ,5 5,5 3,39,38 Tr /10/SR/Tr2/5 Trek 3-2, 22mm, Schier, TEST :17 12:32,0 53,5135 6, ,5178 6, ,1 5,2,99,11 Tr /10/SR/Tr2/1_2kn Trek 3-1/2, 22mm, Schier, 2 mijl, TEST :16 1:2 2,2 53,5110 6, ,5135 6, , 5,2 3,91,85 Tr /10/SR/Tr2/2_2kn Trek 3-2/2, 20mm, Schier, 2 mijl, TEST :51 15:1 2,5 53,5135 6, ,5176 6, ,8,72,66 Tr /10/SR/TR1/3 2012/09/SR H2/ :19 13:37,3 53,5126 6, ,5099 6, ,2 1 2,09 1,93 Deze trek is verplaatst wegens onvoldoende water onder het schip in trog 1 Tr /10/SR/TR2/3 2012/09/SR TR2/ :03 1:18 3,9 53,5156 6, ,512 6, ,8 2 2,7 2,91 B /10/SR/B2/3 2012/09/SR B2/ :31 1:6 3,9 53,5167 6,291 53,5135 6, ,5 1,8 2,38 2,59 H /10/SR/H3/3 SR/H3/ :50 19:03,3 53,515 6, ,5178 6, ,1,,36 Trek genomen bij schemering en bij opkomend tij (HW om 21u16) 3,63 wegens opkomende W-wind waardoor omstandigheden de volgende dag onwerkbaar zouden zijn. LW /10/SR/LW/3 SR/LW/ :17 19:31,3 53,508 6, ,5110 6, ,2 2, 1,39 1,57 Trek genomen in het donker en bij opkomend tij. HD /10/SR/HD/3 geen foto :53 20:07,5 53,5297 6,260 53,5319 6, ,3 6,8 6,5 5,93 Trek genomen in het donker en bij opkomend tij. Tr /10/SR/Tr2/1-5mm Trek 3-1, 5mm, Schier, TEST :56 13:19 2,5 53,5110 6, ,5162 6, ,6 5,6 3,61,71 Tr /10/SR/Tr2/2-5mm Trek 3-2, 5mm, Schier, TEST :28 13:55 2,2 53,5132 6, ,5185 6, ,9,1 5,07 3, HD /10/SR/HD/1-5mm SR/HD/1-5mm :10 15:36 2, 53,5297 6, ,5319 6, ???? Trek genomen van LW naar HW, epibenthos in diepvries H /10/SR/H3/1-5mm SR/H3/1-5mm :51 16:12 2,9 53,5126 6, ,5159 6, ,3 3,3 3,63 3,3 Trek genomen van LW naar HW, epibenthos in diepvries B /10/SR/B2/1-5mm SR/B2/1-5mm :27 16:5 3,3 53,5120 6, ,5152 6, ,8 2,9 2,75 2,68 Trek genomen van LW naar HW, epibenthos in diepvries Tr /10/SR/TR1/1-5mm SR/TR1/1-5mm :59 17:21 2,8 53,5085 6, ,5102 6, ,1 1,6 0,81 1,18 Trek genomen van LW naar HW, epibenthos in diepvries LW /10/SR/LW/1-5mm SR/SH/1-5mm :35 17:56 2,8 53,5079 6, ,5098 6, ,1 2, 0,63 1,8 Trek genomen van LW naar HW, epibenthos in diepvries KD /10/SR/KD/1-5mm SR/KD/1-5mm :0 18:30 2,5 53,5083 6, ,525 6, ,6 6, 1 5,71 Trek genomen van LW naar HW, epibenthos in diepvries