Juni Europese DVI-transparantiecode Dexia AM s DVI-aandelenfonds Opkomende Markten

Transcriptie

1 Juni 2013 Europese DVI-transparantiecode Dexia AM s DVI-aandelenfonds Opkomende Markten

2

3 Verbintenisverklaring Duurzaam en maatschappelijk verantwoord investeren (DVI) neemt een essentiële plaats in in de strategische positionering en de filosofie van Dexia Asset Management. Wij zijn al sinds 1996 actief op het vlak van DVI en passen in dit kader de Europese transparantiecode toe sinds Dit is de vijfde transparantiecode die wij toepassen; ze omvat de periode en geldt voor onze DVIaandelenfonds Opkomende Markten. Onze globale toepassing van de Europese Transparantiecode wordt hieronder beschreven. U vindt ze ook op onze website en op onze DVI-website Wij vermelden hierbij dat we in 2013 eveneens de Transparantiecode hebben opgesteld voor: de Core DVI-fondsen van Dexia AM, die 19 open DVI-fondsen tellen, belegd in verschillende activa categorieën; de DVI-indexfondsen van Dexia AM, die rekening houden met de DVI-criteria bij het beleggingsproces met indexbeheer; de DVI-loonspaarplannen van Dexia AM, die beleggen in interne fondsen die met de DVI-criteria rekening houden. De antwoorden op de Europese DVI-Transparantierichtlijnen voor het geheel van de bovenvermelde fondsen zijn beschikbaar op onze website en op onze speciale DVI-website. Overeenstemming met de Transparantiecode Dexia Asset Management heeft zich ertoe verbonden om transparantie na te streven en we zijn van mening dat we deze verbintenis het best naleven door rekening te houden met de bestaande reglementaire en concurrentiële omgeving in de landen waar we actief zijn. Dexia Asset Management houdt zich aan alle aanbevelingen van de Europese Transparantiecode. Juni 2013 Pagina 2 van 23

4 Inhoudsopgave 1. Algemene gegevens... 4 De beheersvennootschap... 4 Het DVI-fondsen gamma ESG-analyse van de emittenten Beheersproces ESG-controle en -rapportering Bijlage Pagina 3 van 23

5 1. Algemene gegevens De beheersvennootschap 1a) Vermeld de naam van de beheersvennootschap belast met het beheer van de fondsen waarop deze Code van toepassing is. De beheersvennootschap is Dexia Asset Management (Dexia AM). Dexia Asset Management Belgium N.V. Kunstlaan Brussel - België Voor meer informatie kunt u terecht op onze website: Deze code geldt voor het fonds Dexia Equities L Sustainable Emerging Markets beheerd door Dexia Asset Management. Vragen in verband met duurzaam en maatschappelijk verantwoord investeren (DVI) bij Dexia Asset Management kunt u via naar het volgende adres sturen: investor.support-dam@dexia.com. 1b) Beschrijf de globale aanpak van de beheersvennootschap voor de toepassing van de milieu-, maatschappelijke en goverancecriteria (ESG). Duurzaamheid is verankerd in het werkingsmodel van Dexia AM en is een essentieel onderdeel van onze cultuur. In het kader van onze strategie voor duurzame ontwikkeling houden we bij de definitie van onze operationele keuzes rekening met de globale trends die de wereld van de toekomst vorm zullen geven. Deze strategie heeft tot doel een evenwicht te bewaren en te behouden tussen, enerzijds, een verantwoordelijk gedrag tegenover alle betrokken partijen en anderzijds, de synergieën tussen onze DVI- en traditionele beleggingsactiviteiten en tot slot met een bedrijfsbeheer dat rekening houdt met het milieu en de maatschappij. We zijn ons ervan bewust dat het engagement van Dexia AM op alle beslissingsniveaus aanwezig moet zijn. Daarom evalueert ons Uitvoerend Comité regelmatig de relevante uitdagingen in verband met duurzaamheid om te bepalen hoe we onze relaties met de betrokken partijen zullen beheren en hoe we ons werkingsmodel en onze praktijken zullen afstemmen op de globale uitdagingen op lange termijn. Kadert de globale aanpak van de beheersvennootschap in haar beleid voor maatschappelijke verantwoordelijkheid (ESG)? Een maatschappelijk verantwoorde beheersvennootschap zijn, gaat verder dan het beheer van activa. We willen langetermijnrelaties aangaan met al onze stakeholders. Daarom heeft Dexia AM een globaal ESG-beleid ontwikkeld dat de volgende aspecten omvat: Een driemaandelijks ESG-stuurcomité staat in voor de uitvoering van het ESG-actieplan; Een jaarlijkse vergelijking, gebaseerd op publiek beschikbare informatie, van het ESG-beleid en de resultaten van Dexia AM ten opzichte van haar collega's stelt ons in staat om de ESG-inspanningen in perspectief te plaatsen. Een jaarlijks duurzaamheidsverslag belicht de verantwoordelijke en duurzaamheidsinitiatieven die tijdens het jaar werden ontwikkeld. We publiceren al bijna tien jaar rapporten over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van het bedrijf. In 2010 hebben we een nieuwe stap gezet in de officiële bekrachtiging van ons engagement voor duurzame ontwikkeling door prestatie-indicatoren (KPI) te gebruiken in ons duurzaamheidsverslag. U vindt ons duurzaamheidsverslag 2012 op: Pagina 4 van 23

6 Heeft de beheersvennootschap de PRI ondertekend? Dexia AM ondertekende de PRI sinds Voor ons als verantwoorde vermogensbeheerder zijn de Principes voor verantwoord investeren van de Verenigde Naties een belangrijk initiatief om te ondersteunen. We zijn er trots op dat we de UN-PRI als een van de eersten hebben ondertekend. De PRI zijn een vrijwillig initiatief om beleggers aan te moedigen bij hun beleggingsbeslissingen ook ESG-criteria (Milieu, Maatschappij en Corporate Governance) te hanteren. In juni 2012 werd er een niet-verplichte pilootversie van het nieuwe PRI-rapporteringskader online geplaatst voor alle ondertekenaars. Voor 2012 werden er bijgevolg geen officiële evaluaties of controles uitgevoerd van de antwoorden en de PRI hebben geen verslag gepubliceerd over de verantwoorde investeringen. Voor 2013 worden de verslagen echter opnieuw verplicht. De laatste versie van het PRI-rapporteringskader 2011 is beschikbaar op de DVI-site: Heeft de beheersvennootschap andere internationale en/of nationale initiatieven ondertekend die DVI-praktijken ondersteunen, of is ze lid van dergelijke initiatieven? Dexia AM tracht bedrijven te sensibiliseren voor de beste praktijken op het vlak van DVI en neemt deel aan diverse werkgroepen die tot doel hebben DVI te promoten. Dexia AM neemt deel aan verscheidene initiatieven voor gezamenlijk engagement. Deze initiatieven hebben tot doel om ondernemingen er collectief toe aan te zetten om hun communicatie over en de transparantie met betrekking tot de grote uitdagingen op het gebied van duurzame ontwikkeling te verbeteren. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de initiatieven voor gezamenlijk engagement die we momenteel ondersteunen: Naam van het samenwerkingsinitiatief Lid sinds Datum hernieuwing EITI - Extractive Industries Transparency Initiative CDP - Carbon Disclosure Project UNGC - United Nations Global Compact ISSR EM - Investor Statement on Sustainability Reporting in Emerging Markets FFD - Forest Footprint Disclosure Project ICOS - Investor Collaboration on Oil Sands CCCC - The Copenhagen Communique on Climate Change ISGACC Investors Statement on a Global Agreement on Climate Change CDP LI - Carbon Disclosure Project Leadership Index CDP WD - CDP Water Disclosure ISSWC - Investor Statement regarding suicides and working conditions at electronics manufacturing facilities SSE - Sustainable Stock Exchange AtM Index - Investor Statement on Access to Medicine ISCC - Investor Statement on Climate Change (Cancun) LSSC - Labour Standards in the Supply Chain GISCC Global Investor Statement on Climate Change HFIG - Hydraulic Fracturing Investor Guide IEERSO/ST - Investor Engagement on Environmental Risks of Shale Oil/Tight Oil ISOS - Investor Statement Oil Sands PRI Rio Initiative ATNI - Access to Nutrition Index Investor Statement Pagina 5 van 23

7 Dexia AM neemt ook deel aan werkgroepen over duurzame ontwikkeling bij beroepsverenigingen en andere organisaties, om de professionele spelers ertoe aan te zetten rekening te houden met DVI. Dat geeft ons een heel duidelijk beeld van de discussies en trends in de huidige markt. Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste verenigingen waarbij wij aangesloten zijn: Dvi-werkgroepen binnen Forums gewijd aan maatschappelijke investeringen, zoals: Informatiecentra over duurzame ontwikkeling Vereniging Datum handtekening BEAMA (Belgian Asset Managers Association) 2002 AFG (Association Française de la Gestion Financière) 2003 EFAMA (European Fund and Asset Management Association) 2010 Eurosif (European Sustainable Investment Forum) 2003 Belsif (Belgian Sustainable and Socially Responsible Investment) 2003 VBDO (Dutch Sustainable Investment Forum) 2007 SIO (Canadian Association for Socially Responsible Investment) 2007 RIAA (Responsible Investment Association Australasia) Forum Nachhaltige Geldanlagen (Germany, Switzerland & Austria) 2010 ORSE (Observatoire sur la Responsabilité Sociétale des Entreprises) : Club Finance 2004 EABIS (European Academy of Business in Society) 2005 Heeft de beheersvennootschap een ESG-beleid ontwikkeld? Naast de steun aan initiatieven van investeerders en de deelname aan werkgroepen om DVI te promoten, heeft Dexia AM ook een ESG-beleid ontwikkeld in de vorm van een directe en individuele dialoog met de vertegenwoordigers van de bedrijven en een actief stembeleid. Het doel is de bedrijven te sensibiliseren, ze tot nadenken en transparantie aan te zetten en, indirect, tot het opnemen van hun verantwoordelijkheid ten opzichte van bepaalde specifieke thema's in verband met de DVIuitdagingen. Het engagement neemt de vorm aan van een rechtstreekse en individuele dialoog tussen de DVIanalisten en de vertegenwoordigers van het bedrijf (contacten met de investeerders, de dienst duurzame ontwikkeling, de directie, enz.) en andere stakeholders (vakbonden, sectorfederaties enz.) via conference calls, schriftelijk overleg, bedrijfsbezoeken, vergaderingen met de directie enz. In 2012 heeft Dexia AM meer dan 70 engagementsgesprekken gehad. De engagementsactiviteiten zijn volledig geïntegreerd in de DVI-analyse van de bedrijven. Ze worden voorgesteld in het engagementsverslag dat beschikbaar is op onze speciale DVI-website: Heeft de beheersvennootschap een stembeleid ontwikkeld? Dexia AM heeft eind 2003 een stembeleid opgesteld dat geleidelijk evolueert. Dat stembeleid geldt zowel voor het traditionele als voor het DVI-beleid en kan worden samengevat in de volgende basisprincipes: één aandeel één stem één dividend; gelijke behandeling van alle aandeelhouders; precieze en transparante financiële informatie; verantwoordelijkheid en onafhankelijkheid van de raad van bestuur. Dexia Asset Management stemt bovendien voor besluiten die de beginselen van duurzame ontwikkeling onderschrijven. De volledige lijst van de jaarlijkse algemene vergaderingen van de ondernemingen die Dexia AM heeft bijgewoond, wordt vermeld in de jaarverslagen van de fondsen. Een overzicht van de uitoefening van de stemrechten en een beschrijving van ons stembeleid vindt u op onze specifieke DVI-website: Pagina 6 van 23

8 Beschrijf hoe de beheersvennootschap of de groep deelneemt aan de promotie en de verspreiding van DVI. Als voorloper in het domein van DVI moedigt Dexia AM duurzame ontwikkeling in de financiële markten aan door haar DVI-expertise te delen met haar klanten, de media en de financiële gemeenschap in brede zin. Dat delen van expertise neemt de volgende vormen aan: Deelname aan werkgroepen; Aanmoedigen van onderzoeksinitiatieven; Deelname aan conferenties; Promotie van extern onderzoek; Verdelen van DVI-fondsen; Klantenevenementen en newsletter. Dexia AM moedigt interne en externe onderzoeksinitiatieven aan. Onze DVI- en financiële analisten stellen gezamenlijk diepgaande onderzoeksrapporten op die we op onze speciale DVI-website publiceren. In 2012 publiceerden we bijvoorbeeld: «Energy independence & sustainability? The example of shale gas in the United States. We delen onze DVI-expertise door regelmatig te spreken op belangrijke conferenties over DVI in Europa en het buitenland en de pers vraagt geregeld onze mening over dit thema. In 2012 namen onze experten deel aan de volgende seminaries en conferenties: De 'TBLI Conference Europe 2012' in Zürich (Zwitserland); Het vijfde ''Sustainable Investments for Pension Plans Seminar' in Utrecht (Nederland); Het DVI-seminarie van het Agefi in Parijs (Frankrijk); Het 'Forum for Sustainable Finance' in Rome (Italië). We promoten extern DVI-onderzoek dankzij sponsors, zoals de 'Chaire de recherche Finance Durable et Investissement Responsable', georganiseerd door de AFG (Association Française de la Gestion financière). Op het vlak van commercialisering beschikt Dexia AM over een ruim assortiment DVI-fondsen. Er zijn verschillende beleggingsklassen beschikbaar, zowel voor particuliere klanten via de distributienetwerken als voor de institutionele klanten. Commerciële medewerkers voor de verschillende klantensegmenten verkopen de DVIfondsen in meer dan 17 landen in overeenstemming met de commercialiseringsakkoorden. Tot slot organiseren we het hele jaar door talrijke evenementen (zoals DVI-roadshows) voor onze institutionele klanten. We nemen tevens deel aan talrijke evenementen in de distributienetwerken. Die evenementen geven ons de kans om onze DVI-strategie direct aan onze verschillende klanten uit te leggen. We organiseren ook individuele gesprekken met de klanten en ze ontvangen regelmatig een DVI-newsletter. 1c) Geef de lijst van de DVI-fondsen en de specifieke middelen die voor de DVI-activiteit worden ingezet. Alle DVI-fondsen van Dexia AM worden beheerd in overeenstemming met onze DVI-methodologie. De onderstaande tabel bevat onze belangrijkste DVI-fondsen: Pagina 7 van 23

9 DVI-product Kenmerken Activaklasse Naam van het fonds ISIN Aandelen Obligaties Monetair Gedivers ifieerd Juridis che vorm Domiciliëring van het fonds Openings datum Munt Tegoed (Miljoen) op 30/06/2013 Dexia Sustainable Europe BE SICAV België 02/03/2000 Euro Dexia Sustainable North America BE SICAV België 02/03/2000 Amerikaanse dollar Strategie/ kapitalis atie Corporate Inv. Grade Beheers proces Geografis che zone Onderliggende Fundamental Europa Directe lijnen Totally Blend Quant Noord-Amerika Directe lijnen Dexia Sustainable Pacific BE SICAV België 02/03/2000 Japanse yen Totally Blend Quant Zuidoost-Azië Directe lijnen Dexia Sustainable World BE SICAV België 20/03/2000 Euro Totally Blend Quant Wereld Directe lijnen Dexia Equities L Sustainable Emerging Markets LU SICAV Luxemburg 17/03/2008 Euro Totally Blend Fondamental Opkomende markten Directe lijnen Dexia Equities L Sustainable EMU LU SICAV Luxemburg 17/03/2008 Euro Totally Blend Fundamental EMU Directe lijnen Dexia Equities L Sustainable World LU SICAV Luxemburg 22/06/2000 Euro Totally Blend Quant Wereld Directe lijnen Dexia Fund Sustainable Equities Europe LU FCP Luxemburg 23/09/1999 Euro Totally Blend Fundamental Europa Directe lijnen Dexia Sustainable Global Equity Fund AU60AAP00013 SICAV Australië 26/11/2002 Australische dollar Totally Blend Quant Wereld Directe lijnen Cleome Index Europe LU SICAV Luxemburg 11/11/1999 Euro Totally Blend Passive Europa Directe lijnen Cleome Index USA LU SICAV Luxemburg 28/10/1999 Euro Totally Blend Passive Verenigde Staten Directe lijnen Dexia Epargne Responsable Actions FCE FCPE (French Funds) Frankrijk 22/09/2008 Euro Large Value Fundamental Wereld Dakfonds Dexia Equities L Sustainable Green Planet LU SICAV Luxemburg 25/06/2007 Euro Totally Blend Fundamental Wereld Directe lijnen Dexia Bonds Sustainable Euro Government LU SICAV Luxemburg 19/06/1989 Euro Government Fundamental EMU Directe lijnen Dexia Bonds Sustainable Euro LU SICAV Luxemburg 17/03/2008 Euro Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Dexia Sustainable Euro Bonds BE SICAV België 24/06/2004 Euro Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Dexia Ethique Gestion Obligataire FR SICAV Frankrijk 30/03/2000 Euro Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Dexia Sustainable Euro Corporate Bonds BE SICAV België 11/10/2005 Euro Corporate Inv. Grade Fundamental Wereld Directe lijnen Dexia Sustainable Euro Short Term Bonds BE SICAV België 11/10/2005 Euro Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Dexia Sustainable World Bonds BE SICAV België 11/10/2005 Euro Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Cordius Index Euro Bonds LU SICAV Luxemburg 15/01/2008 Euro Government Passive EMU Directe lijnen Cordius Index Euro Corporate Bonds LU SICAV Luxemburg 02/07/2010 Euro Dexia Life Bonds Corporate Euro LU FCP Luxemburg 10/11/2000 Euro Corporate Inv. Grade Corporate Inv. Grade Passive Wereld Directe lijnen Passive Wereld Directe lijnen Dexia Life Bonds Long Term Euro LU FCP Luxemburg 17/11/1999 Euro Government Passive EMU Directe lijnen Dexia Life Bonds Short Term Euro LU FCP Luxemburg 17/11/1999 Euro Government Passive EMU Directe lijnen Dexia Epargne Responsable Obligataire FCE FCPE Frankrijk 22/09/2008 Euro Aggregate Fundamental EMU Dakfonds Dexia Epargne Responsable Monétaire FCE FCPE Frankrijk 22/09/2008 Euro Aggregate Fundamental Wereld Dakfonds Dexia Money Market Euro Sustainable LU SICAV Luxemburg 17/01/2005 Aggregate Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Dexia Sustainable High BE SICAV België 20/03/2000 Euro High Fundamental Wereld Dakfonds Dexia Sustainable Low BE SICAV België 20/03/2000 Euro Low Fundamental Wereld Dakfonds Dexia Sustainable Medium BE SICAV België 20/03/2000 Euro Medium Fundamental Wereld Dakfonds Dexia Epargne Responsable Diversifié FCE FCPE Frankrijk 22/09/2008 Euro Medium Fundamental Europa Dakfonds Dexia Epargne Responsable Diversifié Solidaire FCPE Frankrijk 30/12/2009 Euro Medium Fundamental Europa Dakfonds Pagina 8 van 23

10 Dexia AM lanceerde haar eerste DVI-fonds in Het bedrijf beschikt over een eigen DVI-team en voert zelf analyses uit sinds Dit team is een van de belangrijkste in DVI gespecialiseerde teams van Europa. Het bestaat uit ongeveer 20 specialisten, onder wie 8 DVI-analisten, gespecialiseerd per DVI-sector of -domein, met een uiteenlopende achtergrond, zoals duurzame ontwikkeling, financiën, de industrie, enz. Het team van DVIanalisten staat onder leiding van Isabelle Cabie die meer dan 20 jaar ervaring heeft met activabeheer. De DVI-analisten bepalen het DVI-beleggingsuniversum voor de portefeuillebeheerders die deel uitmaken van de beheersteams die zijn gestructureerd volgens activaklasse of producttype (mandaten of fondsen). Deze beheerders passen dan hun respectievelijk beleggingsproces toe en selecteren de effecten binnen dit universum. De DVI-analisten maken gebruik van talrijke externe informatiebronnen, waaronder de volgende niet-financiële ratingbureaus: MSCI ESG Research, Governance Metrics International (GMI, Ethix SRI Advisors en Vigeo Group). Ratingbureaus Certificering Perimeter Type screening Link MSCI -ESG Research Vigeo Group - Arista Internationale bedrijven - Europese bedrijven; - Landen van de zone Wereld ESG-criteria ESG-criteria Governance Metrics International (GMI) - Internationale bedrijven (corporate governance) Corporate governance Bedrijven van de opkomende landen Normatieve criteria; Ethix SRI Advisors - Internationale bedrijven Criteria voor de uitsluitingsfilter voor bewapening en andere controversiële activiteiten Daarnaast wordt ook gebruik gemaakt van andere informatiebronnen, zoals de media, ngo s, de sectorfederaties, academische experts. Die externe bronnen vormen een informatiebasis, maar de DVI-analisten van Dexia AM passen daarna hun eigen analysemethode toe op de uitgevers. Tot slot heeft Dexia AM een comité van DVI-experten samengesteld dat bestaat uit 4 onafhankelijke leden met de volgende opdrachten: de relevantie van de DVI-analysemethode en de coherente toepassing ervan garanderen; de nieuwe uitdagingen op het gebied van DVI identificeren; mee de richting bepalen van de DVI-strategie van de onderneming. Het comité bestaat uit: Dominique Bé, adjunct-diensthoofd, DG Werkgelegenheid & Sociale zaken van de Europese Commissie; Beat Bürgenmeier, professor economie aan de universiteit van Genève, Directeur van het Centre d Ecologie Humaine et des Sciences Environnementales; Gilbert Lenssen, voorzitter van EABIS (European Academy of Business in Society) en professor management aan de universiteit van Leiden; Gérald Pachoud, Senior Policy Adviser bij het United Nations Peacebuilding Support Office, New York. Pagina 9 van 23

11 1d) Beschrijf de inhoud, de frequentie en de middelen die de beheersvennootschap gebruikt om de beleggers te informeren over de toegepaste ESG-criteria. De relevante DVI-informatie wordt aan het publiek meegedeeld via onze speciale DVI-website (sri.dexia-am.com). U vindt er onze DVI-activiteiten en informatie zoals de resultaten van onze DVI-analyses, wijzigingen in ons DVIbeleggingsproces, specifieke DVI-thema's. Onze online bibliotheek bevat talrijke publicaties, zoals onderzoeks- en discussiedocumenten. En tot slot ontvangen onze klanten regelmatig een newsletter waarin we de laatste evoluties en activiteiten in het domein van DVI bij Dexia Asset Management aankondigen. Pagina 10 van 23

12 Het DVI-fondsen gamma 1e) Vermeld de naam van de fondsen waarop deze code van toepassing is en hun belangrijkste kenmerken. Deze code is van toepassing op de volgende fondsen 1, die Dexia Asset Management beheert: Activaklasse Aandelen DVI-product Kenmerken DVI-analyse Bedrijven Landen Supranationale Naam van het fonds Dexia Equities L Sus tainable Emerging Markets Geografis che zone ISIN Emerging LU Markets World 6742 Juridis che vorm ris k clas s (KIID) Strategie/ kapitalis atie Normatieve Uits luiting: bewapening en andere controvers iële activiteiten SICAV 6 Totally Blend Globale Bes t-induurzaamheids - Normatieve Clas s uitdaging Mis s ion Statement Normatieve 1 De lijst van referentiefondsen in deze tabel kan ICBE s bevatten die niet gelden in het rechtsgebied van de lezer en die we hem/haar dus niet kunnen aanbieden. Op onze website ( kan de lezer nagaan welke fondsen in zijn of haar land worden aangeboden. Klik in het hoofdmenu op 'Fondsen' en typ dan de naam van het fonds waarover u informatie wenst. Indien het fonds bij de resultaten wordt vermeld, wordt het in uw land aangeboden.. Indien het niet in de resultaten is opgenomen, is het in uw land niet beschikbaar. Pagina 11 van 23

13 1f) Wat is/zijn de doelstelling(en) die u beoogt door rekening te houden met ESG-criteria voor dit fonds of deze fondsen? In haar engagement voor DVI gaat Dexia AM ervan uit dat de waarde op lange termijn van een onderneming niet alleen wordt bepaald door financiële criteria zoals de inkomsten, de stijging van de marge Door ook rekening te houden met ecologische, maatschappelijke en corporategovernancecriteria (ESG Environment, Social, Governance), identificeren wij andere factoren, die de waarde en het concurrentievermogen van een onderneming op lange termijn beïnvloeden, maar waaraan in de traditionele financiële analyses niet altijd voldoende aandacht wordt besteed. Externe elementen, zoals de kost van de CO²-uitstoot of de veiligheids- en gezondheidsnormen beïnvloeden de meeste bedrijven en uitgevers positief of negatief bij de integratie van hun economisch model. Sommige elementen bieden nieuwe kansen, terwijl andere als een bedreiging voor het bedrijfsmodel worden beschouwd. De inachtname van de ESG-criteria voegt waarde toe aan de investering omdat ze ons in staat stelt de emittenten te selecteren die het best zijn gepositioneerd op financieel vlak en op het vlak van duurzame ontwikkeling. De sterke groei van de opkomende markten en hun gunstige vooruitzichten hebben opmerkelijke beleggingsopportuniteiten gecreëerd voor de bedrijven die duurzame oplossingen bieden voor de uitdagingen op lange termijn. De filosofie van het fonds Dexia Equities L Sustainable Emerging Markets stelt dynamische beleggers in staat om op een verantwoordelijke manier van deze groei te profiteren met de zekerheid dat de belangrijkste internationale verdragen worden nageleefd. Pagina 12 van 23

14 2. ESG-analyse van de emittenten 2a) Op welke fundamentele principes steunt de DVI-analyse? De opkomende markten omvatten verschillende continenten (Europa, Zuid-Amerika, Azië, Afrika) en markten die een brede waaier van specifieke kenmerken vertonen (cultuurverschillen, sterke verschillen in de kenmerken van de sectoren,...). Om het duurzame karakter van deze emittenten te evalueren, heeft Dexia AM een eigen analysemodel ontwikkeld. Deze strikte en specifieke DVI-analyse houdt rekening met de minder ontwikkeld marktstructuur, het gebrek aan transparantie van de bedrijven en een gebrek aan ervaring van de investeerders met deze activacategorie. Dexia Equities L Sustainable Emerging Markets belegt uitsluitend in aandelen die worden uitgegeven door bedrijven van de opkomende markten en die de tien principes van het United Nations Global Compact (Mensenrechten, Arbeidsrecht, Milieu en de Strijd tegen corruptie) naleven en die de als aanvaardbaar beschouwde niveaus van betrokkenheid bij controversiële activiteiten (bewapening, tabak, kansspelen,...) niet overschrijden. Het fonds besteedt bovendien bijzondere aandacht aan de positieve en verantwoordelijke houding van de bedrijven ten opzichte van de uitdagingen op lange termijn (zoals de klimaatverandering, de veroudering van de bevolking,...). Die uitdagingen kunnen die de economische context waarin de bedrijven evolueren immers sterk beïnvloeden en kunnen bepalend zijn voor de toekomstige uitdagingen in de markt en de groeimogelijkheden op lange termijn Om de meest duurzame en verantwoordelijke bedrijven te selecteren in de opkomende markten heeft Dexia AM een gestructureerde en strikte DVI-analyse ontwikkeld die we als volgt kunnen samenvatten: Normatieve analyse De normatieve analyse controleert of de bedrijven de tien principes van het United Nations Global Compact naleven. Die principes omvatten vier hoofddomeinen, namelijk de Mensenrechten (MR), het Arbeidsrecht (AR), Milieu (M) en de Strijd tegen corruptie (COR) zoals hieronder wordt beschreven: Pagina 13 van 23

15 Controle op de blootstelling aan bewapening en andere controversiële activiteiten. Dexia AM voert een controle uit van de controversiële activiteiten in het kader van haar selectie van duurzame en verantwoordelijke bedrijven in de opkomende markten. In deze tweede analyse worden de bedrijven beoordeeld op basis van hun betrokkenheid bij bepaalde controversiële activiteiten zoals pornografie, alcohol, kansspelen, tabak, ggo, kernwapens, testen op dieren en activiteiten die worden uitgevoerd in dictatoriale regimes. Blootstelling aan de grote uitdagingen van duurzame ontwikkeling In de stap identificatie van de grote uitdagingen van duurzame ontwikkeling identificeren de analisten - de bedrijven die het best zijn gepositioneerd ten opzichte van de grote uitdagingen van duurzame ontwikkeling; - de bedrijven die het slechtst zijn gepositioneerd ten opzichte van de grote uitdagingen van duurzame ontwikkeling. 2b) Welke interne en externe middelen gebruikt u om deze analyse uit te voeren? Zie vraag 1c). 2c) Wat zijn de belangrijkste ESG-analysecriteria? Normatieve analyse De normatieve analyse controleert of de bedrijven de tien principes van het United Nations Global Compact naleven. Na vaststelling van eventuele overtredingen van het Global Pact evalueren de analisten de ernst en de omvang van de overtredingen aan de hand van verschillende parameters: - het tijdelijke karakter: wanneer heeft het voorval zich voorgedaan en hoe lang heeft het geduurd, - de omvang: financiële kosten, bodemverontreiniging ten gevolge van het voorval, - de geloofwaardigheid: beschuldigingen, juridische stappen,... - het repetitieve karakter: betreft het een uitzonderlijk voorval of zijn er bewijzen dat het zich gedurende een bepaalde periode herhaaldelijk heeft voorgedaan. Het accent wordt hier ook gelegd op de wijze waarop de ondernemingen reageren wanneer zich een incident voordoet. Een onderneming die positieve en verantwoordelijke maatregelen neemt om ervoor te zorgen dat de overtreding zich niet meer zal voordoen, krijgt een gunstiger beoordeling dan een onderneming haar verantwoordelijkheid niet erkent en/of geen maatregelen treft. Pagina 14 van 23

16 Controle op de blootstelling aan bewapening en andere controversiële activiteiten. De blootstelling van het bedrijf aan controversiële activiteiten wordt beoordeeld aan de hand van verschillende parameters die de volgende variabelen omvatten: - Aard van de betrokkenheid: voor elke onderzochte onderneming (eigenaars en operators, fabrikanten en producenten, detailhandel en leveranciers, leveranciers van producten of van supportdiensten enz.) wordt gekeken naar de aard van betrokkenheid (rechtstreeks of onrechtstreeks); - Mate van betrokkenheid: deze parameter is gebaseerd op het onderzoek van het niveau van betrokkenheid dat voor elk type van controversiële activiteit wordt gevoerd. De productiecapaciteit of de inkomsten uit deze activiteiten worden meestal als belangrijkste indicatoren gebruikt. - Verantwoordelijk beleid: naast de aard en de mate van betrokkenheid is het ook belangrijk na te gaan hoe de onderneming met de mogelijk controversiële activiteiten omgaat. De aanwezigheid (of afwezigheid) van een verantwoordelijk en gericht beleid is dus essentieel in het kader van onze analyse. Een verantwoordelijk beleid erkent namelijk de betrokkenheid van de onderneming bij een bepaalde activiteit, maar zorgt voor systemen en praktijken om ervoor te zorgen dat deze activiteiten om een verantwoordelijke wijze plaatsvinden. Op het vlak van blootstelling aan activiteiten gerelateerd met bewapening worden de bedrijven onherroepelijk van het DVI-universum uitgesloten als: - zij betrokken zijn bij de productie of de verkoop van antipersoonsmijnen, clusterbommen, wapens die verarmd uranium bevatten en/of chemische, nucleaire of biologische wapens, ongeacht ongeacht de inkomsten die daaruit zijn voortgekomen; - meer dan 3 % van hun omzet halen uit de productie of de verkoop van conventionele wapens. Voor de blootstelling aan andere controversiële activiteiten zijn de uitsluitingsdrempels opgenomen in de onderstaande tabel: Controversiële activiteiten Activiteiten in dictatoriale regimes Uitsluitingscriteria Sterke aanwezigheid in zeer dictatoriale regimes Inkomsten > 1% Alcohol Inkomsten > 10% Pornografie Inkomsten > 5% Gokken Inkomsten > 5% Kernwapens Inkomsten > 5% Genetische modificatie Inkomsten > 10% Tabak Inkomsten > 5% Raadpleeg voor meer informatie het beleid inzake Controversiële Activiteiten van Dexia Asset Management dat u vindt op onze speciale DVI-website: Blootstelling aan de grote uitdagingen van duurzame ontwikkeling In deze stap van de analyse identificeren de DVI-analisten de bedrijven die het best en het slechtst zijn gepositioneerd ten opzichte van de grote uitdagingen van duurzame ontwikkeling. Die uitdagingen zijn trends op lange termijn die de economische context waarin de bedrijven evolueren sterk kunnen beïnvloeden en die bepalend kunnen zijn voor de toekomstige uitdagingen in de markt en de groeimogelijkheden op lange termijn Dexia AM heeft zes grote uitdagingen geïdentificeerd: klimaatverandering, uitputting van de natuurlijke hulpbronnen, demografische ontwikkeling, interconnectiviteit, gezondheid en welzijn, en opkomende economieën. Pagina 15 van 23

17 - Demografische evolutie: deze trend verwijst naar het toenemene aandeel senioren in de wereldbevolking de stijging van de levensverwachting (vooral bij de de vrouwen), de verminderde vruchtbaarheid en de verspreiding van dit verschijnsel in alle regio's van de wereld; - Klimaatverandering: De globale stijging van de gemiddelde temperatuur op aard, die waarschijnlijk te wijten is aan de toename van de conentratie antropische broeikasgassen; - Opkomende economieën: deze trend omvat, enerzijds, het feit dat de groeivoet van de bevolking en de groeivoet van de economie hoger liggen in de opkomende lande dan in de ontwikkelde landen en, anderzijds, de verstedelijking; - Gezondheid en welzijn: dit betreft het steeds vaker voorkomen van niet-overdraatbare ziekten en ziekten verbonden met de excessen van de moderne levensstijl (kanker, type II diabetes, hart- en vaatziekten, enz.) en de continue stijging van de mortaliteit en de infecties als gevolg van het HIV/AIDS-virus; - Interconnectiviteit: deze trend verwijst naar de verbetering van onze capaciteit om goederen of personen van de ene naar de andere geografische lokatie te verplaatsen en naar de ontwikkeling en lancering van nieuwe informatietechnologieën; - Uitputting van de natuurlijke hulpbronnen: deze trend heeft twee aspecten: de uitputting van de natuurlijke hulpbronnen (zoals olie en grondstoffen) en het probleem van de vervuiling en de aantasting van ecosystemen. 2d) Waaruit bestaat de ESG-analyse- en evaluatiemethode (opbouw, evaluatieschaal...)? Normatieve analyse Afhankelijk van de vastgestelde overtredingen van de principes van het Global Compact en hun omvang, wordt er een kleurcode (groen, oranje, rood) getoond voor elk bedrijf en voor elk van de vier belangrijkste domeinen: Mensenrechten (MR), het Arbeidsrecht (AR), het Milieu (M) en de Strijd tegen corruptie (COR). De informatie over reële, vermoedelijke en/of gerelateerde incidenten of overtredingen van internationale normen is afkomstig van extern onderzoek en interne analyses door onze DVI-analisten. Op basis van deze informatie en naargelang van het hiervoor beschreven beoordelingskader wordt de kleurcode als volgt bepaald voor elk van de vier belangrijkste domeinen. Een bedrijf dat met succes de filter van de normatieve analyse doorloopt, mag niet meer dan twee keer 'Oranje' of 'Rood' krijgen in de vier domeinen van het United Nations Global Compact. Gemiddeld wordt ongeveer 10% van de bedrijven van de opkomende markten uitgesloten op basis van deze analyse. De bedrijven zijn aan een permanente controle onderworpen en er worden continu updates gemaakt. Controle op de blootstelling aan bewapening en andere controversiële activiteiten. Zoals beschreven bij vraag 2c) worden de bedrijven die de tolerantiedrempel voor betrokkenheid overschrijden van ons DVI-universum uitgesloten. Gemiddeld wordt tot 6% van de bedrijven van de opkomende markten uitgesloten op basis de controle van de betrokkenheid bij controversiële activiteiten. Pagina 16 van 23

18 Blootstelling aan de grote uitdagingen van duurzame ontwikkeling Het proces voor de identificatie van de grote uitdagingen van duurzame ontwikkeling maakt integraal deel uit van onze financiële analyse. De factoren die het duurzame karakter van de onderneming beïnvloeden worden namelijk in aanmerking genomen in onze financiële analyse, die zelf kan leiden tot de selectie van een effect dat verschillende duurzaamheidskenmerken vertoont in het fonds/en of de beslissing om in een specifiek effect te beleggenkan ondersteunen. De industrieën die goed zijn gepositioneerd om van de zes grote uitdagingen te profiteren, zijn opgenomen in de onderstaande tabel: De bedrijven die het slechtst zijn gepositioneerd ten opzichte van de grote uitdagingen van duurzame ontwikkeling worden overigens van het beleggingsuniversum uitgesloten. Bijna 4 % van de geanalyseerde bedrijven wordt op deze basis uitgesloten. Activiteiten in verband met steenkool scoren bijzonder slecht voor de uitdagingen rond klimaatverandering en de uitputting van de natuurlijke hulpbronnen. Activiteiten in verband met alcohol zijn, vanwege hun negatieve beoordeling in verband met de uitdaging gezondheid en welzijn, ook vaak een reden voor uitsluiting. 2e) Hoe vaak wordt de ESG-analyse herzien? Elke sector wordt om de 24 tot 36 maanden volledig herzien opdat het toegepaste model de risico's en kansen verbonden met duurzame ontwikkeling optimaal zouden weerspiegelen. De bedrijven zijn op hun beurt aan een permanente controle onderworpen en er worden continu updates gemaakt. Als er zich een belangrijke gebeurtenis voordoet die invloed kan hebben op de rating van een bedrijf (fusies en overnames, schandelijke onthullingen,...) of een land (oorlog, grote natuurramp, staatsgreep,...) kan er een waarschuwing worden gegenereerd voor een emittent die tot het DVI-universum behoort en wordt zijn analyse in de drie daaropvolgende maanden herzien. Als er een DVI-waarschuwing wordt gegeven voor een emittent, mag de beheerder geen positie meer toevoegen bovenop de positie van deze emittent in de referentie-index. De methode die in deze code wordt beschreven, werd in de voorbije 12 maanden niet gewijzigd. Pagina 17 van 23

19 3. Beheersproces 3a) Op welke manier wordt er met de ESG-criteria rekening gehouden bij het definiëren van het beleggingsuniversum dat in aanmerking komt? Het DVI-universum van de opkomende markten bestaat uit alle ondernemingen die met succes de normatieve analyse, de controle van de controversiële activiteiten en de fase van identificatie van de grote uitdagingen van duurzme ontwikkeling hebben doorstaan. 3b) Hoe wordt er met de ESG-criteria rekening gehouden bij de samenstelling van de portefeuille? Het DVI-beheersproces van Dexia AM is een proces in twee fasen waarbij eerst en vooral het beleggingsuniversum dat in aanmerking komt, wordt gedefinieerd om daarna een financiële selectie te maken in dit universum. De financiële selectie van de emittenten in dit DVI-universum is gebaseerd op een financiële analyse en een optimaal beheer van de risico's en de portefeuille. Elke belegging buiten het DVI-universum is verboden. De selectie van de DVI-emittenten wordt maandelijks bevestigd door het DVI-analyseteam en eenmalig in geval van uitzonderlijke omstandigheden. Wanneer er een wijziging optreedt in het DVI-universum en een emittent wordt uitgesloten, wordt hij binnen een termijn van zes maanden uitgesloten van de DVI-portefeuilles afhankelijk van de marktomstandigheden (er kunnen zeer zeldzame uitzonderingen worden toegestaan om rekening te houden met een mogelijk liquiditeitsprobleem). De afdeling risicobeheer ziet erop toe dat de effecten in portefeuille deel uitmaken van het DVI-universum. Momenteel worden de beleggers niet systematisch op de hoogte gebracht van desinvesteringen om DVI-redenen. Ze worden wel vermeld in de kwartaalrapporten over de fondsen die op de website van het bedrijf worden gepubliceerd. Bij vraag 4b) vindt u meer informatie over de beschikbare documenten. 3c) Bestaat er een specifiek ESG-beleid voor dit of deze fondsen? De dialoog hangt af van het belang van de geanalyseerde DVI-uitdagingen en het niveau van de reeds beschikbare informatie over het bedrijf. Het DVI-beleid van Dexia Asset Management dat bij vraag 1b) wordt beschreven en voorgesteld in het Activiteitenverslag (beschikbaar op de speciale DVI-website geldt voor alle fondsen die onder deze Code vallen. Sommige samenwerkingsinitiatieven betreffen meer bepaald de bedrijven van de opkomende landen, zoals het Investor Statement on Sustainability Reporting in Emerging Markets dat Dexia AM heeft ondertekend. 3d) Bestaat er een specifiek stembeleid voor het fonds/de fondsen die aan de ESG-criteria beantwoorden? Door de specifieke aard van de opkomende markten wordt er in het fonds Dexia Equities L Sustainable Emerging Markets geen stembeleid toegepast. 3e) Past het fonds of passen de fondsen verstrekken/opnemen van effectenleningen toe? Het fonds Dexia Equities L Sustainable Emerging Markets past het verstrekken/opnemen van effectenleningen toe. Pagina 18 van 23

20 3f) Gebruikt het fonds of gebruiken de fondsen afgeleide instrumenten? Afhankelijk van de activaklassen waarin kan worden belegd en binnen de grenzen die de erkende prospectus bepaalt, kunnen de DVI-portefeuilles gebruikmaken van afgeleide producten zoals hieronder gedefinieerd. - Rentefutures: het beheer van de betrokken fondsen impliceert dat regelmatig gebruikt wordt gemaakt van rentefutures op basis van Staatsleningen die tot het DVI-universum behoren om de gevoeligheid van de portefeuille voor de (stijging of daling van de) rentevoeten op de verschillende segmenten van de rentecurve aan te passen. Deze operaties worden beperkt door wettelijke regels die gelden voor de fondsen die aan de Europese Code beantwoorden, hetzij 100 % van het actief van het fonds (inclusief andere afgeleide producten). Omdat het onderliggende actief is opgenomen in het DVI-universum is er geen impact op de ESG-kwaliteit van het fonds. - Renteswap: het beheer van de betrokken fondsen kan impliceren dat er gebruik wordt gemaakt van renteswaps om een vaste rentevoet te vervangen door een variabele rentevoet, als de tegenpartij tot het DVI-universum behoort. Deze operaties worden beperkt door wettelijke regels die gelden voor de fondsen die aan de Europese Code beantwoorden, hetzij 100 % van het actief van de fondsen (inclusief andere afgeleide producten). Omdat het onderliggende actief is opgenomen in het DVI-universum is er geen impact op de ESG-kwaliteit van het fonds. - Kredietderivaten op indexen: het beheer van de betrokken fondsen kan impliceren dat er tijdelijk gebruik wordt gemaakt van kredietderivaten op indexen als de fondsen hun blootstelling aan de markten snel moeten aanpassen. Die posities zijn tijdelijk (maximum een week) en beperkt tot maximum 10 % van het actief van het fonds. - Credit Default Swap (CDS): de betrokken fondsen kunnen gebruikmaken van CDS op een DVI-emittent in portefeuille als de tegenpartij in de transactie een financiële instelling is die eveneens tot het DVI-universum behoort. Aangezien de emittent waarvoor de CDS geldt en de tegenpartij in de transactie beiden tot het DVIuniversum behoren, hebben deze transacties geen invloed op de ESG-kwaliteit van het fonds. - Futures op aandelenindexen: het beheer van de betrokken fondsen kan impliceren dat er tijdelijk gebruik wordt gemaakt van futures op aandelenindexen als de fondsen de blootstelling van de portefeuille aan de aandelenmarkten snel moeten aanpassen. Die posities zijn tijdelijk (maximum een week) en beperkt tot maximum 10 % van het actief van het fonds. - Forwards: de forwards dienen uitsluitend om de blootstelling van de portefeuille aan het wisselkoersrisico snel aan te passen in geval van sterke schommelingen in de markten of van een belangrijke wijziging in de samenstelling van de portefeuille. Deze transacties hebben geen invloed op de ESG-kwaliteit van het fonds. 3g) Wordt een gedeelte van het fonds of de fondsen belegd in niet-beursgenoteerde instellingen met een belangrijk maatschappelijk nut? Geen enkel deel van de activa van de DVI-fondsen die onder deze code vallen is belegd in niet-beursgenoteerde instellingen met een belangrijk maatschappelijk nut. Pagina 19 van 23

21 4. ESG-controle en -rapportering 4a) Welke interne en/of externe controleprocedures worden er toegepast om de overeenstemming van de portefeuille met de ESG-regels die worden gedefinieerd in deel 3 van de code te garanderen? Verschillende afdelingen van Dexia AM zijn belast met interne controle op verschillende niveaus: Afdelingen risicobeheer, interne audit en compliance. Deze afdelingen staan los van de dienst fondsenbeheer en rapporteren direct aan het Uitvoerende Comité van Dexia AM. Een van de tools die deze afdeling gebruikt, is de constraint server. Deze tool combineert alle vereiste beperkingen en limieten voor het beheer van de beleggingsfondsen. Hij bevat de wettelijke en contractuele evenals de interne limieten en beperkingen om operationele fouten te voorkomen, bijvoorbeeld: het DVI-beleggingsuniversum; de lijst van de toegelaten beleggingen; de potentiële gedefinieerde ratio's (liquiditeit, spreiding); de belangrijkste wettelijke beperkingen waaraan het fonds onderworpen is; de 'lijst kredietwaarschuwingen' en de 'lijst aandelenwaarschuwingen'. Van zodra de beperkingen in de constraint server zijn ingesteld, wordt elk order dat de portefeuillebeheerder invoert onmiddellijk gecontroleerd ten opzichte van deze verschillende beperkingen nog voor het naar de markten wordt doorgestuurd (voorafgaande controle). De portefeuillebeheerder wordt gewaarschuwd bij elke overtreding van de beperkingen. Interne Audit voert inspecties uit en geeft adviezen om permanent toe te zien op het performante karakter en de effectieve toepassing van het interne controlesysteem. Het grootste deel van de werkzaamheden bestaat uit inspectietaken, die tot doel hebben het Uitvoerend Comité een objectieve en onafhankelijke evaluatie te bezorgen van een specifiek domein (functie, proces, systeem,...). In het kader hiervan wordt de toepassing van de DVIanalysemethode en de toepassing ervan in het raam van het beheer van de DVI-portefeuilles regelmatig door interne audit gecontroleerd. Op het vlak van externe maatregelen voert de depothoudende bank de conformiteitscontroles uit voor de portefeuilles ten opzichte van het DVI-beleggingsuniversum. Als externe adviseurs controleren Deloitte en PricewaterhouseCoopers ook of alle posities en transacties die worden uitgevoerd in de fondsen overeenstemmen met het gedefinieerde DVI-universum en rekening houden met de toegestane termijn in geval van veranderingen in het DVI-universum. 4b) Via welke media wordt er gecommuniceerd over het DVI- en het fondsenbeheer? In de informatiedocumenten over onze DVI-fondsen wordt het ESG-karakter van de portefeuille vermeld via: de beleggingsstrategie van het fonds; het universum van effecten die in aanmerking komen op basis van de in de strategie beschreven ESGkenmerken; de selectie van de belangrijkste effecten in portefeuille die worden beschreven in de reporting van het fonds. De kwartaal- en jaarverslagen, de addenda, de KIID en de productfiches zijn beschikbaar op onze corporate site, in de specifieke fiches voor de fondsen, in de sectie 'Documenten' (de zoekmachine voor het raadplegen van de specifieke fiches vindt u op ; U vindt deze documenten ook op: De detailinformatie over de waarden in portefeuille is eveneens beschikbaar op onze corporate site, in de specifieke fiches voor de fondsen, in de sectie 'Samenstelling en commentaar'; De specifieke DVI-webpagina's van de onderneming zijn beschikbaar op de speciale DVI-website: ; Pagina 20 van 23

22 Alle core DVI-fondsen kunnen worden geraadpleegd op de corporate site via de zoekmotor voor de fondsen: ; Het Engagementsverslag is beschikbaar via de volgende link: engagementreport 2012_final.pdf ; Het Proxy Voting verslag is beschikbaar via de volgende link: VOTING_ANNUAL REVIEW_2012.pdf ; Het Duurzaamheidsverslag is beschikbaar via de volgende link: ; Met alle vragen over de beschikbare analyses voor beleggers/spaarders of de detailinformatie over de waarden in portefeuilles, kunt u terecht bijinvestor.support-dam@dexia.com. Pagina 21 van 23

23 Bijlage Definitie van de DVI-termen DVI (Duurzaam en verantwoord investeren) DVI (Duurzaam en verantwoord investeren) Toepassing van de principes van duurzame ontwikkeling op investeringen. Benadering die erin bestaat om gelijktijdig en systematisch rekening te houden met de drie dimensies: het milieu, de maatschappij en de governance naast de gebruikelijke financiële criteria. De toegepaste modaliteiten kunnen diverse vormen aannemen, gebaseerd op de positieve selectie, de uitsluiting of beide tegelijk, en eventueel rekening houdend met criteria betreffende de dialoog met de emittenten. Duurzame ontwikkeling Ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. * Dit concept omvat minstens drie dimensies: economie maatschappij en milieu. ESG-criteria - Milieudimensie: de directe of indirecte impact van de activiteit van een emittent op het milieu. - Maatschappelijke dimensie: de directe of indirecte impact van de activiteit van een emittent op de stakeholders met betrekking tot de universele waarden (met name de mensenrechten, de internationale arbeidsnormen, de strijd tegen corruptie ). - De governancedimensie: geheel van processen, reglementeringen, wetten en instellingen die invloed uitoefenen op de manier waarop het bedrijf wordt geleid, beheerd en gecontroleerd. Ze omvat ook de relaties met de talrijke stakeholders en de doelstellingen die het bedrijf nastreeft. De belangrijkste betrokkenen zijn onder meer de aandeelhouders, de directie en de raad van bestuur van het bedrijf. Engagement Activiteit van de beleggers (pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen, beheersvennootschappen...) die tot doel heeft het gedrag van een onderneming te beïnvloeden op middellange en lange termijn, door het belang van milieu- maatschappelijke en governancefactoren te benadrukken. Deze actie omvat ook de dialoog met de bedrijven (individueel of collectief), de stempraktijken van de bestuurders en het indienen van resoluties die in de Algemene aandeelhoudersvergadering worden voorgesteld. MVO (Maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ondernemingen) Toepassing van de principes van duurzame ontwikkeling op de onderneming. Vrijwillige opname van milieu-, maatschappelijke en governancecriteria (ESG) in de activiteiten en de relaties met de stakeholders van het bedrijf naast de gebruikelijke economische criteria. Stakeholders Elke groep of elk individu dat de realisatie van de doelstellingen van een organisatie kan beïnvloeden of erdoor kan worden beïnvloed. In het geval van een bedrijf verwijst deze term naar het geheel van natuurlijke of rechtspersonen (werknemers, aandeelhouders, klanten, leveranciers, lokale besturen, ngo's, vakbonden, burgermaatschappij,...) die directe of indirecte banden hebben met het bedrijf. * Brundtland-verslag, augustus 1987, World Commission on Environment and Development. Pagina 22 van 23