EUROPESE DVI-TRANSPARANTIECODE AUGUSTUS 2014 CANDRIAM S DVI-INDEXFONDSEN

Transcriptie

1 EUROPESE DVI-TRANSPARANTIECODE AUGUSTUS 2014 CANDRIAM S DVI-INDEXFONDSEN

2 Verbintenisverklaring Duurzaam en maatschappelijk verantwoord investeren (DVI) neemt een essentiële plaats in in de strategische positionering en de filosofie van Candriam. Wij zijn al sinds 1996 actief op het vlak van DVI en passen in dit kader de Europese transparantiecode toe sinds Dit is de zesde transparantiecode die wij toepassen, ze omvat de periode en geldt voor onze DVI- Indexfondsen. Onze globale toepassing van de Europese Transparantiecode wordt hieronder beschreven. U vindt ze ook op onze website en op onze DVI-website Wij vermelden hierbij dat we in 2014 eveneens de Transparantiecode hebben opgesteld voor: de Core DVI-fondsen van Candriam, die 19 open DVI-fondsen tellen, belegd in verschillende activacategorieën; het DVI-aandelenfonds Opkomende Markten van Candriam, dat belegt in duurzame en maatschappelijk verantwoorde bedrijven in opkomende markten ; de DVI-loonspaarplannen van Candriam, die beleggen in interne fondsen die met de DVI-criteria rekening houden. De antwoorden op de Europese DVI-Transparantierichtlijnen voor het geheel van de bovenvermelde fondsen zijn beschikbaar op onze website en op onze speciale DVI-website. Overeenstemming met de Transparantiecode Candriam heeft zich ertoe verbonden om transparantie na te streven en we zijn van mening dat we deze verbintenis het best naleven door rekening te houden met de bestaande reglementaire en concurrentiële omgeving in de landen waar we actief zijn. Candriam houdt zich aan alle aanbevelingen van de Europese Transparantiecode. Augustus 2014

3 Inhoudsopgave 1. Algemene gegevens...3 De beheersvennootschap...3 Het DVI-fondsen gamma ESG-analyse van de emittenten Beheersproces ESG-contrôle en -rapportering Bijlage Augustus

4 1. Algemene gegevens De beheersvennootschap 1a) Vermeld de naam van de beheersvennootschap belast met het beheer van de fondsen waarop deze Code van toepassing is. De beheersvennootschap is Candriam. Candriam Belgium N.V. Kunstlaan Brussel - België Voor meer informatie kunt u terecht op onze website: Deze code geldt voor de DVI-indexfondsenfondsen die Candriam beheert. Vragen in verband met duurzaam en maatschappelijk verantwoord investeren (DVI) bij Candriam kunt u via naar het volgende adres sturen: investor.support@candriam.com. 1b) Beschrijf de globale aanpak van de beheersvennootschap voor de toepassing van de milieu-, maatschappelijke en goverancecriteria (ESG). Duurzaamheid is verankerd in het werkingsmodel van Candriam en is een essentieel onderdeel van onze cultuur. In het kader van onze strategie voor duurzame ontwikkeling houden we bij de definitie van onze operationele keuzes rekening met de globale trends die de wereld van de toekomst vorm zullen geven. Deze strategie heeft tot doel een evenwicht te bewaren en te behouden tussen, enerzijds, een verantwoordelijk gedrag tegenover alle betrokken partijen en anderzijds, de synergieën tussen onze DVI- en traditionele beleggingsactiviteiten en tot slot met een bedrijfsbeheer dat rekening houdt met het milieu en de maatschappij. We zijn ons ervan bewust dat het engagement van Candriam op alle beslissingsniveaus aanwezig moet zijn. Daarom evalueert ons Uitvoerend Comité regelmatig de relevante uitdagingen in verband met duurzaamheid om te bepalen hoe we onze relaties met de betrokken partijen zullen beheren en hoe we ons werkingsmodel en onze praktijken zullen afstemmen op de globale uitdagingen op lange termijn. Kadert de globale aanpak van de beheersvennootschap in haar beleid voor maatschappelijke verantwoordelijkheid (ESG)? Een maatschappelijk verantwoorde beheersvennootschap zijn, gaat verder dan het beheer van activa. We willen langetermijnrelaties aangaan met al onze stakeholders. Daarom heeft Candriam een globaal ESG-beleid ontwikkeld dat de volgende aspecten omvat: Een driemaandelijks ESG-stuurcomité staat in voor de uitvoering van het ESG-actieplan; Augustus

5 Een jaarlijkse vergelijking, gebaseerd op publiek beschikbare informatie, van het ESG-beleid en de resultaten van Candriam ten opzichte van haar collega's stelt ons in staat om de ESG-inspanningen in perspectief te plaatsen. Een jaarlijks duurzaamheidsverslag belicht de verantwoordelijke en duurzaamheidsinitiatieven die tijdens het jaar werden ontwikkeld. We publiceren al bijna tien jaar rapporten over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van het bedrijf. In 2010 hebben we een nieuwe stap gezet in de officiële bekrachtiging van ons engagement voor duurzame ontwikkeling door prestatie-indicatoren (KPI) te gebruiken in ons duurzaamheidsverslag. U vindt ons duurzaamheidsverslag 2013 op: Heeft de beheersvennootschap de PRI ondertekend? Candriam ondertekende de PRI sinds Voor ons als verantwoorde vermogensbeheerder zijn de Principes voor verantwoord investeren van de Verenigde Naties een belangrijk initiatief om te ondersteunen. We zijn er trots op dat we de UN-PRI als een van de eersten hebben ondertekend. De PRI zijn een vrijwillig initiatief om beleggers aan te moedigen bij hun beleggingsbeslissingen ook ESG-criteria (Milieu, Maatschappij en Corporate Governance) te hanteren. De laatste versie van het PRI-rapporteringskader is beschikbaar op de DVI-site: Heeft de beheersvennootschap andere internationale en/of nationale initiatieven ondertekend die DVIpraktijken ondersteunen, of is ze lid van dergelijke initiatieven? Candriam tracht bedrijven te sensibiliseren voor de beste praktijken op het vlak van DVI en neemt deel aan diverse werkgroepen die tot doel hebben DVI te promoten. Candriam neemt deel aan verscheidene initiatieven voor gezamenlijk engagement. Deze initiatieven hebben tot doel om ondernemingen er collectief toe aan te zetten om hun communicatie over en de transparantie met betrekking tot de grote uitdagingen op het gebied van duurzame ontwikkeling te verbeteren. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de initiatieven voor gezamenlijk engagement die we momenteel ondersteunen: Augustus

6 NAAM VAN HET SAMENWERKINGSINITIATIEF LID SINDS DATUM HERNIEUWING EITI - Extractive Industries Transparency Initiative CDP - Carbon Disclosure Project UNGC - United Nations Global Compact ISSR EM - Investor Statement on Sustainability Reporting in Emerging Markets ICOS - Investor Collaboration on Oil Sands CCCC - The Copenhagen Communique on Climate Change ISGACC - Investors Statement on a Global Agreement on Climate Change CDP LI - Carbon Disclosure Project Leadership Index CDP ISSWC WD - Investor - CDP Water Statement Disclosure regarding suicides and working conditions at electronics manufacturing facilities SSE - Sustainable Stock Exchange AtM Index - Investor Statement on Access to Medicine ISCC - Investor Statement on Climate Change (Cancun) LSSC - Labour Standards in the Supply Chain GISCC - Global Investor Statement on Climate Change HFIG - Hydraulic Fracturing Investor Guide IEERSO/ST - Investor Engagement on Environmental Risks of Shale Oil/Tight Oil ISOS - Investor Statement Oil Sands PRI Rio Initiative ATNI - Access to Nutrition Index Investor Statement Invitation to join collaborative engagement on anti-corruption Investor sign-on letter to companies on Bangladesh Collaborative engagement on labour standards in the agricultural supply chain 2013 Candriam neemt ook deel aan werkgroepen over duurzame ontwikkeling bij beroepsverenigingen en andere organisaties, om de professionele spelers ertoe aan te zetten rekening te houden met DVI. Dat geeft ons een heel duidelijk beeld van de discussies en trends in de huidige markt. Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste verenigingen waarbij wij aangesloten zijn: Augustus

7 Dvi-werkgroepen binnen Forums gewijd aan maatschappelijke investeringen, zoals: Informatiecentra over duurzame ontwikkeling VERENIGING DATUM HANDTEKENING BEAMA (Belgian Asset Managers Association) 2002 AFG (Association Française de la Gestion Financière) 2003 EFAMA (European Fund and Asset Management Association) 2010 Eurosif (European Sustainable Investment Forum) 2003 Belsif (Belgian Sustainable and Socially Responsible Investment) 2003 VBDO (Dutch Sustainable Investment Forum) 2007 RIAA (Responsible Investment Association Australasia) Forum Nachhaltige Geldanlagen (Germany, Switzerland & Austria) 2010 ORSE (Observatoire sur la Responsabilité Sociétale des Entreprises) : Club Finance 2004 ABIS (European Academy of Business in Society) 2005 Heeft de beheersvennootschap een ESG-beleid ontwikkeld? Naast de steun aan initiatieven van investeerders en de deelname aan werkgroepen om DVI te promoten, heeft Candriam ook een ESG-beleid ontwikkeld in de vorm van een directe en individuele dialoog met de vertegenwoordigers van de bedrijven en een actief stembeleid. Het doel is de bedrijven te sensibiliseren, ze tot nadenken en transparantie aan te zetten en, indirect, tot het opnemen van hun verantwoordelijkheid ten opzichte van bepaalde specifieke thema's in verband met de DVIuitdagingen. Het engagement neemt de vorm aan van een rechtstreekse en individuele dialoog tussen de DVIanalisten en de vertegenwoordigers van het bedrijf (contacten met de investeerders, de dienst duurzame ontwikkeling, de directie, enz.) en andere stakeholders (vakbonden, sectorfederaties enz.) via conference calls, schriftelijk overleg, bedrijfsbezoeken, vergaderingen met de directie enz. In 2013 heeft Candriam meer dan 100 engagementsgesprekken gehad. De engagementsactiviteiten zijn volledig geïntegreerd in de DVI-analyse van de bedrijven. Ze worden voorgesteld in het engagementsverslag dat beschikbaar is op onze speciale DVI-website: Heeft de beheersvennootschap een stembeleid ontwikkeld? Candriam heeft eind 2003 een stembeleid opgesteld dat geleidelijk evolueert. Dat stembeleid geldt zowel voor het traditionele als voor het DVI-beleid en kan worden samengevat in de volgende basisprincipes: één aandeel één stem één dividend; gelijke behandeling van alle aandeelhouders; precieze en transparante financiële informatie; verantwoordelijkheid en onafhankelijkheid van de raad van bestuur. Candriam stemt bovendien voor besluiten die de beginselen van duurzame ontwikkeling onderschrijven. De volledige lijst van de jaarlijkse algemene vergaderingen van de ondernemingen die Candriam heeft bijgewoond, wordt vermeld in de jaarverslagen van de fondsen. Een overzicht van de uitoefening van de Augustus

8 stemrechten en een beschrijving van ons stembeleid vindt u op onze specifieke DVI-website: Beschrijf hoe de beheersvennootschap of de groep deelneemt aan de promotie en de verspreiding van DVI. Als voorloper in het domein van DVI moedigt Candriam duurzame ontwikkeling in de financiële markten aan door haar DVI-expertise te delen met haar klanten, de media en de financiële gemeenschap in brede zin. Dat delen van expertise neemt de volgende vormen aan: Deelname aan werkgroepen; Aanmoedigen van onderzoeksinitiatieven; Deelname aan conferenties; Promotie van extern onderzoek; Verdelen van DVI-fondsen; Klantenevenementen en newsletter. Candriam moedigt interne en externe onderzoeksinitiatieven aan. Onze DVI- en financiële analisten stellen gezamenlijk diepgaande onderzoeksrapporten op die we op onze speciale DVI-website publiceren. In 2013 publiceerden we bijvoorbeeld: Oplossingen voor de wereld van vandaag en morgen: verborgen talenten in de chemische industrie We delen onze DVI-expertise door regelmatig te spreken op belangrijke conferenties over DVI in Europa en het buitenland en de pers vraagt geregeld onze mening over dit thema. In 2013 namen onze experten deel aan de volgende seminaries en conferenties: Het Geneva Forum for Sustainable Investment (Zwitserland) ; Het VBDO seminarie (De Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling ) in Utrecht (Nederland); De NObelux conferentie Belsif Sustainable Investment conference in Brussel (België); Het Forum for Sustainable Finance in Rome (Italië). We promoten extern DVI-onderzoek dankzij sponsors, zoals de 'Chaire de recherche Finance Durable et Investissement Responsable', georganiseerd door de AFG (Association Française de la Gestion financière). Op het vlak van commercialisering beschikt Candriam over een ruim assortiment DVI-fondsen. Er zijn verschillende beleggingsklassen beschikbaar, zowel voor particuliere klanten via de distributienetwerken als voor de institutionele klanten. Commerciële medewerkers voor de verschillende klantensegmenten verkopen de DVIfondsen in meer dan 17 landen in overeenstemming met de commercialiseringsakkoorden. Tot slot organiseren we het hele jaar door talrijke evenementen (zoals DVI-roadshows) voor onze institutionele klanten. We nemen tevens deel aan talrijke evenementen in de distributienetwerken. Die evenementen geven ons de kans om onze DVI-strategie direct aan onze verschillende klanten uit te leggen. We organiseren ook individuele gesprekken met de klanten en ze ontvangen regelmatig een DVI-newsletter. Augustus

9 1c) Geef de lijst van de DVI-fondsen en de specifieke middelen die voor de DVI-activiteit worden ingezet. Alle DVI-fondsen van Candriam worden beheerd in overeenstemming met onze DVI-methodologie. De onderstaande tabel bevat onze belangrijkste DVI-fondsen: DVI-product Kenmerken Activaklasse Naam van het fonds ISIN Juridische Domiciliëring Tegoed (Miljoen) op Strategie/ Openingsdatum Munt vorm van het fonds 30/06/2014 kapitalisatie Beheersproces Geografische zone Onderliggende Candriam Sustainable Europe BE SICAV België 02/03/2000 Euro ,82 Corporate Inv. Grade Fundamental Europa Directe lijnen Candriam Sustainable North America BE SICAV België 02/03/2000 Amerikaanse dollar ,20 Totally Blend Quant Noord-Amerika Directe lijnen Candriam Sustainable Pacific BE SICAV België 02/03/2000 Japanse yen ,00 Totally Blend Quant Zuidoost-Azië Directe lijnen Candriam Sustainable World BE SICAV België 20/03/2000 Euro ,36 Totally Blend Quant Wereld Directe lijnen Candriam Equities L Sustainable Emerging Markets LU SICAV Luxemburg 17/03/2008 Euro ,19 Totally Blend Fondamental Opkomende markten Directe lijnen Aandelen Candriam Equities L Sustainable EMU LU SICAV Luxemburg 17/03/2008 Euro ,16 Totally Blend Fundamental EMU Directe lijnen Candriam Equities L Sustainable World LU SICAV Luxemburg 22/06/2000 Euro ,90 Totally Blend Quant Wereld Directe lijnen Candriam Fund Sustainable Equities Europe LU FCP Luxemburg 23/09/1999 Euro ,58 Totally Blend Fundamental Europa Directe lijnen Candriam Sustainable Global Equity Fund AU60AAP00013 SICAV Australië 26/11/2002 Australische dollar ,30 Totally Blend Quant Wereld Directe lijnen Cleome Index Europe LU SICAV Luxemburg 11/11/1999 Euro ,22 Totally Blend Passive Europa Directe lijnen Cleome Index USA LU SICAV Luxemburg 28/10/1999 Euro ,40 Totally Blend Passive Verenigde Staten Directe lijnen Candriam Epargne Responsable Actions FCE FCPE Frankrijk 22/09/2008 Euro ,17 Large Value Fundamental Wereld Dakfonds Candriam Bonds Sustainable Euro Government LU SICAV Luxemburg 19/06/1989 Euro ,55 Government Fundamental EMU Directe lijnen Candriam Bonds Sustainable Euro LU SICAV Luxemburg 17/03/2008 Euro ,92 Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Candriam Sustainable Euro Bonds BE SICAV België 24/06/2004 Euro ,08 Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Candriam Ethique Gestion Obligataire FR SICAV Frankrijk 30/03/2000 Euro ,92 Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Candriam Sustainable Euro Corporate Bonds BE SICAV België 11/10/2005 Euro ,34 Corporate Inv. Grade Fundamental Wereld Directe lijnen Candriam Sustainable Euro Short Term Bonds BE SICAV België 11/10/2005 Euro ,55 Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Obligaties Candriam Sustainable World Bonds BE SICAV België 11/10/2005 Euro ,04 Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Cordius Index Euro Bonds LU SICAV Luxemburg 15/01/2008 Euro ,31 Government Passive EMU Directe lijnen Cordius Index Euro Corporate Bonds LU SICAV Luxemburg 02/07/2010 Euro ,62 Corporate Inv. Grade Passive Wereld Directe lijnen Candriam Life Bonds Corporate Euro LU FCP Luxemburg 10/11/2000 Euro ,60 Corporate Inv. Grade Passive Wereld Directe lijnen Candriam Life Bonds Long Term Euro LU FCP Luxemburg 17/11/1999 Euro ,95 Government Passive EMU Directe lijnen Candriam Life Bonds Short Term Euro LU FCP Luxemburg 17/11/1999 Euro ,93 Government Passive EMU Directe lijnen Candriam Epargne Responsable Obligataire FCE FCPE Frankrijk 22/09/2008 Euro ,69 Aggregate Fundamental EMU Dakfonds Monetair Candriam Epargne Responsable Monétaire FCE FCPE Frankrijk 22/09/2008 Euro ,52 Aggregate Fundamental Wereld Dakfonds Candriam Money Market Euro Sustainable LU SICAV Luxemburg 17/01/2005 Aggregate ,31 Aggregate Fundamental Wereld Directe lijnen Candriam Sustainable High BE SICAV België 20/03/2000 Euro ,96 High Fundamental Wereld Dakfonds Candriam Sustainable Low BE SICAV België 20/03/2000 Euro ,69 Low Fundamental Wereld Dakfonds Gediversifieerd Candriam Sustainable Medium BE SICAV België 20/03/2000 Euro ,96 Medium Fundamental Wereld Dakfonds Candriam Epargne Responsable Diversifié FCE FCPE Frankrijk 22/09/2008 Euro ,31 Medium Fundamental Europa Dakfonds Candriam Epargne Responsable Diversifié Solidaire FCPE Frankrijk 30/12/2009 Euro ,65 Medium Fundamental Europa Dakfonds Augustus

10 Candriam lanceerde haar eerste DVI-fonds in Het bedrijf beschikt over een eigen DVI-team en voert zelf analyses uit sinds Dit team is een van de belangrijkste in DVI gespecialiseerde teams van Europa. Het bestaat uit ongeveer 20 specialisten, onder wie 7 DVI-analisten, gespecialiseerd per DVI-sector of -domein, met een uiteenlopende achtergrond, zoals duurzame ontwikkeling, financiën, de industrie, enz. Het team van DVIanalisten staat onder leiding van Isabelle Cabie die meer dan 20 jaar ervaring heeft met activabeheer. De DVI-analisten bepalen het DVI-beleggingsuniversum voor de portefeuillebeheerders die deel uitmaken van de beheersteams die zijn gestructureerd volgens activaklasse of producttype (mandaten of fondsen). Deze beheerders passen dan hun respectievelijk beleggingsproces toe en selecteren de effecten binnen dit universum. De DVI-analisten maken gebruik van talrijke externe informatiebronnen, waaronder de volgende niet-financiële ratingbureaus: MSCI ESG Research, Governance Metrics International (GMI), Ethix SRI Advisors en Vigeo Group. Ratingbureaus Certificering Perimeter Type screening Link MSCI -ESG Research - Internationale bedrijven ESG-criteria Vigeo Group Arista - Europese bedrijven; - Landen van de zone Wereld ESG-criteria Governance Metrics International (GMI) - Internationale bedrijven (corporate governance) Corporate governance Bedrijven van de opkomende landen Normatieve criteria; Ethix SRI Advisors - Internationale bedrijven Criteria voor de uitsluitingsfilter voor bewapening en andere controversiële activiteiten Daarnaast wordt ook gebruik gemaakt van andere informatiebronnen zoals academische experts, de sectorfederaties, de media, ngo s, enz Die externe bronnen vormen een informatiebasis, maar de DVI-analisten van Candriam passen daarna hun eigen analysemethode toe op de uitgevers. Tot slot heeft Candriam een comité van DVI-experten samengesteld dat bestaat uit 4 onafhankelijke leden met de volgende opdrachten: de relevantie van de DVI-analysemethode en de coherente toepassing ervan garanderen; de nieuwe uitdagingen op het gebied van DVI identificeren; mee de richting bepalen van de DVI-strategie van de onderneming. Augustus

11 Het comité bestaat uit: Dominique Bé, adjunct-chef van de entiteit Sociale dialoog en industriële relaties van het DG Werkgelegenheid en Sociale Zaken van de Europese Commissie; Beat Bürgenmeier, professor economie aan de universiteit van Genève, Directeur van het Centre d Ecologie Humaine et des Sciences Environnementales; Gilbert Lenssen, voorzitter van ABIS (Academy of Business in Society) en professor management aan de universiteit van Leiden; Gérald Pachoud, Senior Policy Adviser bij het United Nations Peacebuilding Support Office, New York. 1d) Beschrijf de inhoud, de frequentie en de middelen die de beheersvennootschap gebruikt om de beleggers te informeren over de toegepaste ESG-criteria. De relevante DVI-informatie wordt aan het publiek meegedeeld via onze speciale DVI-website (sri.candriam.com). U vindt er onze DVI-activiteiten en informatie zoals de resultaten van onze DVI-analyses, wijzigingen in ons DVIbeleggingsproces, specifieke DVI-thema's. Onze online bibliotheek bevat talrijke publicaties, zoals onderzoeks- en discussiedocumenten. En tot slot ontvangen onze klanten regelmatig een newsletter waarin we de laatste evoluties en activiteiten in het domein van DVI bij Candriam aankondigen. Augustus

12 Het DVI-fondsen gamma 1e) Vermeld de naam van de fondsen waarop deze code van toepassing is en hun belangrijkste kenmerken. Deze code is van toepassing op de volgende fondsen 1, die Candriam beheert: Activaklasse Aandelen Obligaties DVI-product Kenmerken DVI-analyse Bedrijven Landen Supranationale Naam van het fonds Geografische zone ISIN Juridische vorm risk class (KIID) Strategie/ kapitalisatie Normatieve Uitsluiting: bewapening en andere controversiële activiteiten Cleome Index Europe Europa LU SICAV 7 Gemengde strategie Cleome Index USA Verenigde Staten LU SICAV 6 Gemengde strategie Cordius Index Euro Bonds Eurozone LU SICAV 4 Government Cordius Index Euro Corporate Wereld LU SICAV 3 Corporate Inv. Grade Bonds Candriam Life Bonds Corporate Euro Wereld LU FCP 3 Corporate Inv. Grade Candriam Life Bonds Long Term Eurozone LU FCP 4 Government Euro Candriam Life Bonds Short Term Eurozone LU FCP 3 Government Euro Globale duurzaamheidsuitdaging Best-in- Class Normatieve Mission Statement Normatieve 1f) Wat is/zijn de doelstelling(en) die u beoogt door rekening te houden met ESG-criteria voor dit fonds of deze fondsen? In haar engagement voor DVI gaat Candriam ervan uit dat de waarde op lange termijn van een onderneming niet alleen wordt bepaald door financiële criteria zoals de inkomsten, de stijging van de marge Door ook rekening te houden met ecologische, maatschappelijke en corporategovernancecriteria (ESG Environment, Social, Governance), identificeren wij andere factoren, die de waarde en het concurrentievermogen van een onderneming op lange termijn beïnvloeden, maar waaraan in de traditionele financiële analyses niet altijd voldoende aandacht wordt besteed. De inachtname van de ESG-criteria voegt waarde toe aan de investering omdat ze ons in staat stelt de emittenten te selecteren die het best zijn gepositioneerd op financieel vlak en op het vlak van duurzame ontwikkeling. De filosofie van de indexfondsen van ISR de Candriam is gebaseerd op het principe dat er in het beleggingsproces voor indexbeheer rekening moet worden gehouden met de ratificering van de belangrijkste internationale verdragen. Door de geoptimaliseerde steekproefmethode voor risico's toe te passen, die specifiek is aangepast om een normatieve filter toe te passen op het beleggingsuniversum zonder de doelstelling te beëinvloeden en die de tracking-error tot een minimum beperkt, kunnen de beleggers rekenen op financiële prestaties en zijn ze ook zeker van de naleving van de internationale verdragen. 1 De lijst van referentiefondsen in deze tabel kan ICBE s bevatten die niet gelden in het rechtsgebied van de lezer en die we hem/haar dus niet kunnen aanbieden. Op onze website ( kan de lezer nagaan welke fondsen in zijn of haar land worden aangeboden. Klik in het hoofdmenu op 'Fondsen' en typ dan de naam van het fonds waarover u informatie wenst. Indien het fonds bij de resultaten wordt vermeld, wordt het in uw land aangeboden.. Indien het niet in de resultaten is opgenomen, is het in uw land niet beschikbaar. Augustus

13 2. ESG-analyse van de emittenten 2a) Op welke fundamentele principes steunt de DVI-analyse? Candriam definieert DVI als de integratie van milieu-, maatschappelijke en goverancecriteia (ESG) in de beleggingsbeslissingen. Om rekening te houden met de specifieke ESG-uitdagingen voor de verschillende emittenten heeft Candriam een interne DVI-analyse ontwikkeld per type emittent: DVI-analyse voor de bedrijven die aandelen en/of obligaties uitgeven; DVI-analyse voor de landen, namelijk de emittenten van staatsobligaties zoals overheidsorganismen en andere instellingen 2 ; 2a-1 Fundamentele principes van de DVI-analyse voor de bedrijven die aandelen en/of obligaties uitgeven Om de bedrijven te selecteren voor de indexfondsen heeft Candriam een gestructureerde en strikte DVI-analyse ontwikkeld in drie stappen, die we als volgt kunnen samenvatten: 2 De groep openbare emittenten bestaat uit openbare instellingen op verschillende bestuursniveaus, van lokaal tot nationaal/federaal niveau. Voor de selectie van deze instellingen passen wij de regel van de 'top van de piramide' toe: indien de DVI-analyse van een land positieve resultaten geeft, dan geldt dit ook voor de openbare instellingen van dat land en worden deze instellingen als verantwoordelijke en duurzame openbare emittenten beschouwd.. Augustus

14 Normatieve analyse De normatieve analyse heeft tot doel te controleren of de bedrijven de tien principes van het United Nations Global Compact naleven. Die principes omvatten vier hoofddomeinen, namelijk de Mensenrechten (MR), het Arbeidsrecht (AR), Milieu (M) en de Strijd tegen corruptie (COR) zoals hieronder wordt beschreven: Controle van de blootstelling aan bewapening en controversiële activiteiten Bij de controle op de blootstelling aan bewapening en controversiële activiteiten worden de bedrijven beoordeeld op hun betrokkenheid bij bewapening en controversiële activiteiten zoals antipersoonsmijnen, clusterbommen en wapens die verarmd uranium bevatten. 2a-2 Fundamentele principes van de DVI-analyse voor de landen, namelijk de openbare emittenten van obligaties zoals overheidsorganismen en andere instellingen In haar benadering voor de selectie van landen voor het indexbeheer heeft Candriam een gestructureerde en strikte DVI-analyse ontwikkeld die we als volgt kunnen samenvatten: Augustus

15 De normatieve analyse gaat na of de landen niet als onvrij worden beschouwd door Freedom House 3 en of ze of ze de belangrijkste internationale verdragen hebben ondertekend, en evalueert ook of ze deze verdragen naleven. 2b) Welke interne en externe middelen gebruikt u om deze analyse uit te voeren? Zie vraag 1c). 2c) Wat zijn de belangrijkste ESG-analysecriteria? 2c-1 Analysecriteria voor de bedrijven die aandelen en/of obligaties uitgeven Normatieve analyse De normatieve analyse controleert of de bedrijven de tien principes van het United Nations Global Compact naleven. Na vaststelling van eventuele overtredingen van het Global Pact evalueren de analisten de ernst en de omvang van de overtredingen aan de hand van verschillende parameters: - het tijdelijke karakter: wanneer heeft het voorval zich voorgedaan en hoe lang heeft het geduurd, - de omvang: financiële kosten, bodemverontreiniging ten gevolge van het voorval, - de geloofwaardigheid: beschuldigingen, juridische stappen,... - het repetitieve karakter: betreft het een uitzonderlijk voorval of zijn er bewijzen dat het zich gedurende een bepaalde periode herhaaldelijk heeft voorgedaan. Het accent wordt hier ook gelegd op de wijze waarop de ondernemingen reageren wanneer zich een incident voordoet. Een onderneming die positieve en verantwoordelijke maatregelen neemt om ervoor te zorgen dat de overtreding zich niet meer zal voordoen, krijgt een gunstiger beoordeling dan een onderneming haar verantwoordelijkheid niet erkent en/of geen maatregelen treft. Controle op de blootstelling aan bewapening Op het vlak van blootstelling aan bewapening en controversiële activiteiten worden de bedrijven onherroepelijk van het DVI-universum uitgesloten als ze: - direct betrokken zijn bij de ontwikkeling, de productie, de testen, het onderhoud en de verkoop van een of meer van de volgende drie controversiële wapens: (1) antipersoonsmijnen, (2) clusterbommen, (3) wapens dieverarmd uranium bevatten, ongeacht de inkomsten die daaruit zijn voortgekomen; - een participatie (in aandelen) van meer dan 50% bezitten in een bedrijf dat direct betrokken is bij controversiële bewapering; of - meer dan 50% van hun kredietportefeuille besteden aan bedrijven die direct betrokken zijn bij bij deze controversiële bewapering. 3 Freedom House is een internationale instelling in de VS die de landen rangschikt naargelang de graad van vrijheid van hun bevolking. Meer informatie vindt u via op: Augustus

16 Raadpleeg voor meer informatie het beleid inzake Controversiële Activiteiten van Candriam dat u vindt op onze speciale DVI-website: 2c-2 Analysecriteria voor de landen, namelijk de openbare emittenten van obligaties zoals overheidsorganismen en andere instellingen Normatieve analyse Tijdens de normatieve analyse wordt de ondertekening en de afwezigheid van overtredingen van de belangrijkste internationale verdragen en conventies gecontroleerd. Die controle heeft betrekking op: - de belangrijkste verdragen met betrekking tot de Mensenrechten; - de verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie; - het Verdrag van Ottawa over de antipersoonsmijnen; - het Biodiversiteitsverdrag en het Protocol inzake biologische veiligheid. 2d) Waaruit bestaat de ESG-analyse- en evaluatiemethode (opbouw, evaluatieschaal...)? 2d-1 DVI-analyse voor de bedrijven die aandelen en/of obligaties uitgeven Normatieve analyse Afhankelijk van de vastgestelde overtredingen van de principes van het Global Compact en hun omvang, wordt er een kleurcode (groen, oranje, rood) getoond voor elk bedrijf en voor elk van de vier belangrijkste domeinen: Mensenrechten (MR), het Arbeidsrecht (AR), het Milieu (M) en de Strijd tegen corruptie (COR). De informatie over reële, vermoedelijke en/of gerelateerde incidenten of overtredingen van internationale normen is afkomstig van extern onderzoek en interne analyses door onze DVI-analisten. Op basis van deze informatie en naargelang van het hiervoor beschreven beoordelingskader wordt de kleurcode als volgt bepaald voor elk van de vier belangrijkste domeinen. Een emittent slaagt pas voor de filter van de normatieve analyse als hij geen code rood krijgt in een van de vier domeinen. Deze filter elimineert tot 4 % van de geanalyseerde bedrijven. De bedrijven worden permanent gecontroleerd en er worden continu updates gemaakt. Augustus

17 Controle op de blootstelling aan bewapening Zoals beschreven bij vraag 2c) worden de bedrijven die betrokken zijn bij controversiële bewapening van ons DVIuniversum uitgesloten. Gemiddeld wordt ongeveer 1% van de bedrijven uitgesloten op basis van deze filter. 2d-2 DVI-analysemethode voor de landen, namelijk de openbare emittenten van obligaties zoals overheidsorganismen en andere instellingen Normatieve analyse Deze stap heeft tot doel te controleren of: - de landen die in het DVI-universum worden opgenomen, als vrij worden beschouwd door reedom House ; - de landen de internationale verdragen hebben ondertekend, geratificeerd en ze naleven. 2e) Hoe vaak wordt de ESG-analyse herzien? Elke sector en de landenanalyses worden om de 24 tot 36 maanden volledig herzien opdat het toegepaste model de risico's en kansen verbonden met duurzame ontwikkeling optimaal zouden weerspiegelen. De bedrijven zijn op hun beurt aan een permanente controle onderworpen en er worden continu updates gemaakt. Als er zich een belangrijke gebeurtenis voordoet die invloed kan hebben op de rating van een bedrijf (fusies en overnames, schandelijke onthullingen,...) of een land (oorlog, grote natuurramp, staatsgreep,...) kan er een waarschuwing worden gegenereerd voor een emittent die tot het DVI-universum behoort en wordt zijn analyse in de drie daaropvolgende maanden herzien. Als er een DVI-waarschuwing wordt gegeven voor een emittent, mag de beheerder geen positie meer toevoegen bovenop de positie van deze emittent in de referentie-index. De methode die in deze code wordt beschreven, werd in de voorbije 12 maanden niet gewijzigd. 3. Beheersproces 3a) Op welke manier wordt er met de ESG-criteria rekening gehouden bij het definiëren van het beleggingsuniversum dat in aanmerking komt? 3a-1 Definitie van het beleggingsuniversum dat in aanmerking komt voor de bedrijven die aandelen en/of obligaties uitgeven Alleen de bedrijven die met succes de normatieve filter en de filter voor blootstelling aan bewapening en controversiële activiteiten hebben doorlopen, komen in aanmerking voor dit definitieve universum van bedrijven. Augustus

18 3a-2 Definitie van het beleggingsuniversum dat in aanmerking komt voor openbare emittenten van obligaties zoals overheidsorganismen en andere instellingen Alleen de landen die de normatieve filter goed hebben doorstaan, komen in aanmerking voor het definitieve landenuniversum. Ongeveer 25% van de geëvalueerde landen worden van het DVI-universum uitgesloten op basis van deze analyse. De landen die worden aanvaard, worden permanent gecontroleerd en er worden regelmatig updates uitgevoerd. 3b) Hoe wordt er met de ESG-criteria rekening gehouden bij de samenstelling van de portefeuille? Het DVI-beheersproces van Candriam is een proces in twee fasen waarbij eerst en vooral het beleggingsuniversum dat in aanmerking komt, wordt gedefinieerd om daarna een financiële selectie te maken in dit universum. De financiële selectie van de emittenten in dit DVI-universum is gebaseerd op een financiële analyse en een optimaal beheer van de risico's en de portefeuille. Elke belegging buiten het DVI-universum is verboden. De selectie van de DVI-emittenten wordt maandelijks bevestigd door het DVI-analyseteam en eenmalig in geval van uitzonderlijke omstandigheden. Wanneer er een wijziging optreedt in het DVI-universum en een emittent wordt uitgesloten, wordt hij binnen een termijn van zes maanden uitgesloten van de DVI-portefeuilles afhankelijk van de marktomstandigheden (er kunnen zeer zeldzame uitzonderingen worden toegestaan om rekening te houden met een mogelijk liquiditeitsprobleem). De afdeling risicobeheer ziet erop toe dat de effecten in portefeuille deel uitmaken van het DVI-universum. Momenteel worden de beleggers niet systematisch op de hoogte gebracht van desinvesteringen om DVI-redenen. Ze worden wel vermeld in de kwartaalrapporten over de fondsen die op de website van het bedrijf worden gepubliceerd. Bij vraag 4b) vindt u meer informatie over de beschikbare documenten. 3c) Bestaat er een specifiek ESG-beleid voor dit of deze fondsen? Het DVI-beleid van Candriam dat bij vraag 1b) wordt beschreven en voorgesteld in het Activiteitenverslag (beschikbaar op de speciale DVI-website geldt voor alle fondsen die onder deze Code vallen. 3d) Bestaat er een specifiek stembeleid voor het fonds/de fondsen die aan de ESG-criteria beantwoorden? Het stembeleid van Candriam geldt niet voor de fondsen die onder deze Code vallen. 3e) Past het fonds of passen de fondsen verstrekken/opnemen van effectenleningen toe? De DVI-indexfondsen doen aan het verstrekken/opnemen van effectenleningen. Bij de selectie van tegenpartijen voor het verstrekken/opnemen van effectenleningen worden geen ESG-criteria toegepast. Augustus

19 3f) Gebruikt het fonds of gebruiken de fondsen afgeleide instrumenten? Afhankelijk van de activaklassen waarin kan worden belegd en binnen de grenzen die de erkende prospectus bepaalt, kunnen de DVI-portefeuilles gebruikmaken van afgeleide producten zoals hieronder gedefinieerd. - Rentefutures: het beheer van de betrokken fondsen impliceert dat regelmatig gebruikt wordt gemaakt van rentefutures op basis van Staatsleningen die tot het DVI-universum behoren om de gevoeligheid van de portefeuille voor de (stijging of daling van de) rentevoeten op de verschillende segmenten van de rentecurve aan te passen. Deze operaties worden beperkt door wettelijke regels die gelden voor de fondsen die aan de Europese Code beantwoorden, hetzij 100 % van het actief van het fonds (inclusief andere afgeleide producten). Omdat het onderliggende actief is opgenomen in het DVI-universum is er geen impact op de ESG-kwaliteit van het fonds. - Renteswap: het beheer van de betrokken fondsen kan impliceren dat er gebruik wordt gemaakt van renteswaps om een vaste rentevoet te vervangen door een variabele rentevoet, als de tegenpartij tot het DVI-universum behoort. Deze operaties worden beperkt door wettelijke regels die gelden voor de fondsen die aan de Europese Code beantwoorden, hetzij 100 % van het actief van de fondsen (inclusief andere afgeleide producten). Omdat het onderliggende actief is opgenomen in het DVI-universum is er geen impact op de ESG-kwaliteit van het fonds. - Kredietderivaten op indexen: het beheer van de betrokken fondsen kan impliceren dat er tijdelijk gebruik wordt gemaakt van kredietderivaten op indexen als de fondsen hun blootstelling aan de markten snel moeten aanpassen. Die posities zijn tijdelijk (maximum een week) en beperkt tot maximum 10 % van het actief van het fonds. - Credit Default Swap (CDS): de betrokken fondsen kunnen gebruikmaken van CDS op een DVI-emittent in portefeuille als de tegenpartij in de transactie een financiële instelling is die eveneens tot het DVI-universum behoort. Aangezien de emittent waarvoor de CDS geldt en de tegenpartij in de transactie beiden tot het DVIuniversum behoren, hebben deze transacties geen invloed op de ESG-kwaliteit van het fonds. - Futures op aandelenindexen: het beheer van de betrokken fondsen kan impliceren dat er tijdelijk gebruik wordt gemaakt van futures op aandelenindexen als de fondsen de blootstelling van de portefeuille aan de aandelenmarkten snel moeten aanpassen. Die posities zijn tijdelijk (maximum een week) en beperkt tot maximum 10 % van het actief van het fonds. - Forwards: de forwards dienen uitsluitend om de blootstelling van de portefeuille aan het wisselkoersrisico snel aan te passen in geval van sterke schommelingen in de markten of van een belangrijke wijziging in de samenstelling van de portefeuille. Deze transacties hebben geen invloed op de ESG-kwaliteit van het fonds. 3g) Wordt een gedeelte van het fonds of de fondsen belegd in niet-beursgenoteerde instellingen met een belangrijk maatschappelijk nut? Geen enkel deel van de activa van de DVI-fondsen die onder deze code vallen is belegd in niet-beursgenoteerde instellingen met een belangrijk maatschappelijk nut. Augustus

20 4. ESG-contrôle en -rapportering 4a) Welke interne en/of externe controleprocedures worden er toegepast om de overeenstemming van de portefeuille met de ESG-regels die worden gedefinieerd in deel 3 van de code te garanderen? Verschillende afdelingen van Candriam zijn belast met interne controle op verschillende niveaus: Afdeling risicobeheer, interne audit en compliance. Deze afdelingen staan los van de dienst fondsenbeheer en rapporteren direct aan het Uitvoerende Comité van Candriam. Een van de tools die deze afdeling gebruikt, is de constraint server. Deze tool combineert alle vereiste beperkingen en limieten voor het beheer van de beleggingsfondsen. Hij bevat de wettelijke en contractuele evenals de interne limieten en beperkingen om operationele fouten te voorkomen, bijvoorbeeld: het DVI-beleggingsuniversum; de lijst van de toegelaten beleggingen; de potentiële gedefinieerde ratio's (liquiditeit, spreiding); de belangrijkste wettelijke beperkingen waaraan het fonds onderworpen is; de 'lijst kredietwaarschuwingen' en de 'lijst aandelenwaarschuwingen'. Van zodra de beperkingen in de constraint server zijn ingesteld, wordt elk order dat de portefeuillebeheerder invoert onmiddellijk gecontroleerd ten opzichte van deze verschillende beperkingen nog voor het naar de markten wordt doorgestuurd (voorafgaande controle). De portefeuillebeheerder wordt gewaarschuwd bij elke overtreding van de beperkingen. Interne Audit voert inspecties uit en geeft adviezen om permanent toe te zien op het performante karakter en de effectieve toepassing van het interne controlesysteem. Het grootste deel van de werkzaamheden bestaat uit inspectietaken, die tot doel hebben het Uitvoerend Comité een objectieve en onafhankelijke evaluatie te bezorgen van een specifiek domein (functie, proces, systeem,...). In het kader hiervan wordt de toepassing van de DVIanalysemethode en de toepassing ervan in het raam van het beheer van de DVI-portefeuilles regelmatig door interne audit gecontroleerd. Op het vlak van externe maatregelen voert de depothoudende bank de conformiteitscontroles uit voor de portefeuilles ten opzichte van het DVI-beleggingsuniversum. Als externe adviseurs controleren Deloitte en PricewaterhouseCoopers ook of alle posities en transacties die worden uitgevoerd in de fondsen overeenstemmen met het gedefinieerde DVI-universum en rekening houden met de toegestane termijn in geval van veranderingen in het DVI-universum. 4b) Via welke media wordt er gecommuniceerd over het DVI- en het fondsenbeheer? In de informatiedocumenten over onze DVI-fondsen wordt het ESG-karakter van de portefeuille vermeld via: de beleggingsstrategie van het fonds; het universum van effecten die in aanmerking komen op basis van de in de strategie beschreven ESGkenmerken; de selectie van de belangrijkste effecten in portefeuille die worden beschreven in de reporting van het fonds. Augustus

21 De kwartaal- en jaarverslagen, de addenda, de KIID en de productfiches zijn beschikbaar op onze corporate site, in de specifieke fiches voor de fondsen, in de sectie 'Documenten' (de zoekmachine voor het raadplegen van de specifieke fiches vindt u op ; U vindt deze documenten ook op: De detailinformatie over de waarden in portefeuille is eveneens beschikbaar op onze corporate site, in de specifieke fiches voor de fondsen, in de sectie 'Samenstelling en commentaar'; De specifieke DVI-webpagina's van de onderneming zijn beschikbaar op de speciale DVI-website: Alle DVI-indexfondsen kunnen worden geraadpleegd op de corporate site via de zoekmotor voor de fondsen: ; Het Engagementsverslag is beschikbaar via de volgende link: ; Het Proxy Voting verslag is beschikbaar via de volgende link: ; U vindt ons duurzaamheidsverslag 2013 op: Met alle vragen over de beschikbare analyses voor beleggers/spaarders of de detailinformatie over de waarden in portefeuilles, kunt u terecht bij Investor.support@candriam.com. Bijlage Definitie van de DVI-termen (Duurzaam en verantwoord investeren) DVI (Duurzaam en verantwoord investeren) Toepassing van de principes van duurzame ontwikkeling op investeringen. Benadering die erin bestaat om gelijktijdig en systematisch rekening te houden met de drie dimensies: het milieu, de maatschappij en de governance naast de gebruikelijke financiële criteria. De toegepaste modaliteiten kunnen diverse vormen aannemen, gebaseerd op de positieve selectie, de uitsluiting of beide tegelijk, en eventueel rekening houdend met criteria betreffende de dialoog met de emittenten. Duurzame ontwikkeling Ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. * Dit concept omvat minstens drie dimensies: economie maatschappij en milieu. ESG-criteria (Environment, Social, Governance) - Milieudimensie: de directe of indirecte impact van de activiteit van een emittent op het milieu. - Maatschappelijke dimensie: de directe of indirecte impact van de activiteit van een emittent op de stakeholders met betrekking tot de universele waarden (met name de mensenrechten, de internationale arbeidsnormen, de strijd tegen corruptie ). - De governancedimensie: geheel van processen, reglementeringen, wetten en instellingen die invloed uitoefenen op de manier waarop het bedrijf wordt geleid, beheerd en gecontroleerd. Ze omvat ook de relaties met de talrijke stakeholders en de doelstellingen die het bedrijf nastreeft. De belangrijkste betrokkenen zijn onder meer de aandeelhouders, de directie en de raad van bestuur van het bedrijf. Engagement Augustus

22 Activiteit van de beleggers (pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen, beheersvennootschappen...) die tot doel heeft het gedrag van een onderneming te beïnvloeden op middellange en lange termijn, door het belang van milieu- maatschappelijke en governancefactoren te benadrukken. Deze actie omvat ook de dialoog met de bedrijven (individueel of collectief), de stempraktijken van de bestuurders en het indienen van resoluties die in de Algemene aandeelhoudersvergadering worden voorgesteld. MVO (Maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ondernemingen) Toepassing van de principes van duurzame ontwikkeling op de onderneming. Vrijwillige opname van milieu-, maatschappelijke en governancecriteria (ESG) in de activiteiten en de relaties met de stakeholders van het bedrijf naast de gebruikelijke economische criteria. Stakeholders Elke groep of elk individu dat de realisatie van de doelstellingen van een organisatie kan beïnvloeden of erdoor kan worden beïnvloed. In het geval van een bedrijf verwijst deze term naar het geheel van natuurlijke of rechtspersonen (werknemers, aandeelhouders, klanten, leveranciers, lokale besturen, ngo's, vakbonden, burgermaatschappij,...) die directe of indirecte banden hebben met het bedrijf. * Brundtland-verslag, augustus 1987, World Commission on Environment and Development. Augustus