Verzoek van bewonersvereniging WKO Ouverture i.o., ingebracht bij de raadsvergadering van de Gemeente Goes op 2 februari 2017

Transcriptie

1 Verzoek van bewonersvereniging WKO Ouverture i.o., ingebracht bij de raadsvergadering van de Gemeente Goes op 2 februari 2017 Geachte leden van de gemeenteraad Goes, Een groot aantal bewoners van de wijk Ouverture, inmiddels verenigd in de bewonersvereniging WKO Ouverture i.o. met als woordvoerder voor deze gelegenheid ondergetekende, wenden zich tot u als gemeenteraad omdat wij oprechte zorgen hebben over de gang van zaken rondom de levering van energie in de wijk Ouverture per 1 januari 2018 betreft. Wij worden momenteel geconfronteerd met een beleid dat in strijd lijkt te zijn met vigerende wetgeving in het kader van de warmtewet en met de contractuele verplichtingen die de gemeente met elke individuele bewoner heeft, zoals vastgelegd in de eigendomsakte. Daarnaast hebben wij de indruk dat de bewoners van Ouverture voor voldongen feiten zijn komen te staan waarbij we ons afvragen of alle aspecten zijn meegenomen. In een zekere zin is het inderdaad zo dat de bewoners voor een voldongen feit zijn komen te staan. De gemeente heeft in vertrouwelijkheid onderhandelingen over de voortzetting van de samenwerking gevoerd met de huidige warmteleverancier ( Eteck ), waardoor wij tijdens deze onderhandelingsperiode niet alle informatie met bewoners konden delen. Omdat de gemeente het uiteindelijke aanbod van de Eteck niet kon accepteren, vanwege de financiële gevolgen die de acceptatie van het aanbod voor de gemeente zou hebben, zijn de onderhandelingen met Eteck beëindigd. Na beëindiging van de onderhandelingen is de gemeente zo breed mogelijk gaan communiceren over enerzijds het niet verlengen met Eteck en anderzijds uitleg geven over de mogelijkheden die er wel zijn om op een deugdelijke wijze in de energievoorziening van Ouverture te voorzien. De gemeente heeft een zorgvuldige afweging van diverse belangen gemaakt, waarbij we uiteraard kijken naar de portemonnee van de inwoners als naar de financiële gevolgen voor de gemeente. De gemeente heeft diverse bewonersbijeenkomsten georganiseerd om bewoners zo goed als mogelijk te informeren over deze gang van zaken en te luisteren naar problemen die bewoners hierbij zien. Zodat die (zo veel als mogelijk) opgelost kunnen worden. De gemeente begrijpt goed dat er nog vragen leven. Veel van die vragen zijn in de bijeenkomsten opgehaald en er wordt hard aan gewerkt om hier concrete antwoorden op te verkrijgen die kunnen worden terug gekoppeld aan de bewoners. Zijn alle aspecten meegenomen? De gemeente legt de focus inderdaad op twee alternatieven: de individuele bodemlus en het luchtwater-systeem omdat deze ook koeling leveren. Voortzetting met de huidige collectieve WKO-installatie biedt dat ook, maar na twee jaar onderhandelen met Eteck bleek dat niet haalbaar. Dat heeft niets met Eteck als partij te maken, maar wel met het financiële resultaat dat uit de onderhandeling is gekomen. De kans dat er een andere commerciële exploitant voor een verlies draaiende installatie wordt gevonden is als nihil ingeschat. Dat betreurt de gemeente, want het uitgangspunt is altijd geweest om met de collectieve installatie verder te gaan. Maar dan moet er wel een exploitant zijn. Waarom vindt de gemeente het vinden van een (andere) exploitant niet kansrijk? Omdat een potentiële exploitant die meerjarig (financieel) verantwoordelijk wordt voor het leveren van warmte en koude zijn toekomstige risico s in moet kunnen schatten en in ieder geval wil weten: hoe de installatie precies in elkaar zit? 1

2 wat de onderhoudshistorie is? wat de huidige technische staat is waarin de installatie zich bevindt? Wat de huidige prestaties van de installatie zijn? Deze informatie kan de gemeente niet leveren, aangezien de exploitant (gedurende de looptijd van de concessie) eigenaar van de installatie is. Dat maakt het houden van een aanbesteding nutteloos: of er zijn geen inschrijvers, of inschrijvers dekken alle risico s af hetgeen een hele hoge inschrijfprijs betekent, of een partij schrijft bewust laag in op de uitvraag en claimt daarna veel meerwerk omdat hij met onvoorziene omstandigheden wordt geconfronteerd die hij redelijkerwijs niet had kunnen weten en dus ook zijn aanbieding niet op kon baseren. Ondertussen heeft de vereniging Paradijs in Zeeland de namen van enkele geïnteresseerde marktpartijen voor voortzetting van de collectieve WKO-installatie doorgegeven. Hoewel kansrijkheid hiervan om bovenstaande redenen niet groot wordt geacht, zal de gemeente in samenspraak met bewonersvereniging- hiermee wel marktconsultatiegesprekken aan gaan. Een alternatief hiervoor zou kunnen zijn dat de bewoners de installatie over nemen en exploiteren. Dat is geen sinecure en naar onze mening ook risicovol, daarom hebben wij dit niet als voorstel gebracht. Sterker nog, de gemeente kan en vooral wil dit de bewoners niet opleggen. In de bijeenkomsten is het exploiteren door bewoners genoemd, waarbij de gemeente heeft aangegeven dat het niet onmogelijk is. Want bewoners van een wijk in Culemborg hebben dit eerder al gedaan. Overigens hebben zij daarna wel direct na de overname het tarief verhoogd. Mocht het zo zijn dat de bewoners van Ouverture hier wel voor zouden willen kiezen, dan kan dat natuurlijk wel. Het is dan zaak om alle consequenties hiervan goed in beeld te brengen, want dit betekent nogal wat voor bewoners. De gemeente is uiteraard bereid om dit samen met bewoners/bewonersvereniging i.o. verder uit te werken, naast verdere uitwerking van de individuele bodemlussen en lucht-water-systeem. Dat geldt ook voor andere alternatieven: elektrisch verwarmen, elektrische cv, enz. Wij willen u hiervan in kennis stellen met het doel de besluitvorming rondom de energievoorziening in Ouverture op de politieke agenda te zetten, waarbij wij als serieuze gesprekspartner aan tafel worden genodigd en waarbij wij gezamenlijk met de gemeente tot een oplossing voor dit probleem komen. Wij zullen nu nader op de zaak ingaan. Ambities van de gemeente Goes Voordat wij u inzicht willen geven in onze standpunten ten aanzien van de energievoorziening in Ouverture willen wij u eerst meenemen terug in de tijd. Eind jaren negentig is het initiatief genomen door de gemeente Goes om een nieuw te bouwen woonwijk in Goes zo duurzaam mogelijk te realiseren. De ambities van de gemeente Goes zijn kernachtig weergegeven in het document omtrent de projectgegevens opgemaakt door het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke ordening en Milieubeheer m.b.t. Ouverture. Deze luiden als volgt: Ambities 2

3 De Gemeente Goes heeft het initiatief genomen om de nieuw te bouwen woonwijk Ouverture zo duurzaam mogelijk te realiseren. Naast bijvoorbeeld het stimuleren van het gebruik van duurzame materialen en gebruik van regenwater in de woningen, is ook gekeken hoe het energieverbruik van de woonwijk verminderd kan worden. De gemeente heeft als doelstelling geformuleerd om woningen te realiseren met een EPC van 0,7 tot 0,8 (afhankelijk van het type woning) en dat is minimaal 20% beter dan gebruikelijk ten tijde van het formuleren van deze ambitie! Daarnaast heeft de gemeente als doelstelling om in tenminste 20% van het energieverbruik met duurzame energie te voorzien. De toegepaste technieken mogen de bewoner over de levensduur van het energiesysteem in totaal (optelsom van de investeringen en de maandelijkse energielasten) niet meer kosten dan de referentiesituatie. De aanpak in de wijk Ouverture is een voorbeeld van hoe door een centrale aanpak een gemeente voor de gehele gemeenschap een flinke CO2-reductie kan realiseren (verbetering van het leefklimaat), zonder dat het de bewoners meer kost, terwijl de individuele bewoner meer comfort krijgt. Opgemerkt kan worden dat de huidige techniek het toelaat dat woningen individueel op een bodemwarmtewisselaar worden aangesloten, zodat de kostbare en organisatorisch lastige constructie van een collectief systeem omzeild kan worden. De gestelde ambities, die de gemeente had ten tijde van de realisatie van de wijk Ouverture, heeft de gemeente nog steeds. De gemeente wil daarom nog steeds onder dezelfde duurzaamheid uitgangspunten voor warmtevoorziening zorgdragen voor de bewoners. Dit betekent onder andere dat het Niet-Meer-Dan-Anders -principe geldt, zoals opgenomen in de Warmtewet. In hetzelfde document wordt echter aangeven dat de Gemeente Goes op basis van een extern onderzoek heeft geconcludeerd dat voor Ouverture individuele warmtepompen gecombineerd met centrale energieopslag in de bodem het beste past bij het gestelde ambitieniveau. Dit was ten tijde van de realisatie van de wijk Ouverture ook de best bestaande optie. Energiesysteem Uit een energieonderzoek, uitgevoerd door onderzoeksbureau Ecofys in opdracht van de Gemeente Goes, is gebleken dat voor Ouverture individuele warmtepompen gecombineerd met centrale energieopslag in de bodem het beste past bij het gestelde ambitieniveau. Het hoge, maar prijzenswaardige ambitieniveau van de gemeente Goes omtrent duurzaam bouwen en vervolgens dat dit de burgers niet meer gaat kosten dan de referentiesituatie, heeft veel bewoners van de wijk Ouverture, bewust van het milieu en hun leefomgeving, ertoe bewogen om in Ouverture te willen wonen. Zeker als ze dan ook nog eens gevrijwaard zouden blijven van hoge extra kosten ten opzichte van conventionele energiesystemen. De milieubewuste situatie gekoppeld aan betaalbaarheid willen we als gemeente ook zeker behouden. Er zijn diverse platforms in Nederland over gasloze, duurzame collectieve warmtevoorziening zoals het VNG Warmtenetwerk en wij zouden de Gemeente Goes willen adviseren van die kennis gebruik te maken en zich daarbij aan te sluiten. Contractuele verplichtingen De wijk is vervolgens in de periode gebouwd. Enkele honderden woningen en een aantal appartementencomplexen zijn allemaal aangesloten op het collectieve systeem. In de eigendomsakten van de bewoners kan men lezen dat de Gemeente Goes (de opstaller) bepaalt met welk energiebedrijf een contract wordt gesloten inclusief de uitgifte in ondererfpacht, ten einde te 3

4 voorzien in de collectieve warmtevoorziening. De eerste vijftien jaar heeft de Gemeente Goes ervoor gekozen dit onder te brengen bij energiebedrijf Essent Energie B.V.. Voorts is in de eigendomsakte opgenomen dat voor het einde van het genoemde contract de opstaller zal bepalen met welk energiebedrijf een nieuw contract zal worden gesloten inclusief de uitgifte in ondererfpacht aan dat bedrijf. In artikel 5 van de eigendomsakte van vele bewoners van Ouverture staat het volgende: Artikel 5 Het is de opstaller toegestaan het opstalrecht met een onder-opstalrecht te bezwaren; ten aanzien van het met Essent Energie B.V. gesloten contract, eindigende op één en dertig december 2017 zal de uitgifte in ondererfpacht plaatsvinden aan laatstgenoemde vennootschap of aan een aan deze gelieerde vennootschap. Voor het einde van het genoemde contract, alzo voor één en dertig december 2017, zal de opstaller bepalen met welk energiebedrijf een nieuw contract zal worden gesloten inclusief de uitgifte in ondererfpacht aan dat bedrijf, zijnde deze bepaling inhoudelijk van toepassing op elk (daarop) volgend contract met een energiebedrijf betreffende de energie voorziening in het onderhavige bouwplan. Wij zijn op basis van deze bepalingen van mening dat ondubbelzinnig wordt aangegeven dat de opstaller (de gemeente Goes) na 15 jaar zal zorgen voor een nieuw contract met een energiebedrijf. De gemeente ziet het als één van haar primaire taken om ervoor te zorgen dat de bewoners van de gemeente kunnen worden voorzien van warmte tegen een redelijke prijs. Dit valt onder haar zorgplicht. De overheid moet dus voorzien in de mogelijkheid tot levering van warmte, dit is echter geen wettelijke leveringsplicht door de gemeente zelf. Het is juist dat er ten tijde van het sluiten van de koopovereenkomsten werd uitgegaan van voortzetting van het warmtesysteem na 15 jaar, maar tijdens deze periode is de exploitatie zeer onrendabel gebleken. Van de gemeente kan niet worden gevergd dat zij voor onbepaalde tijd (zeer hoge) exploitatietekorten voor haar rekening neemt. Zij gaat zorgvuldig met gemeenschapsgeld om en is, toen bleek dat een nieuwe exploitatieperiode met behulp van het huidige warmtesysteem financieel niet haalbaar was voor de gemeente, op zoek gegaan naar aantrekkelijke alternatieve vormen van warmtevoorziening. Uit het onderzoek is gebleken dat die alternatieven bestaan, hetgeen nu reden is deze voor te stellen aan bewoners. Eteck Het energiedienstenbedrijf Eteck heeft in 2012 het project van Essent overgenomen. Volgens Eteck is Essent er niet in geslaagd om de lokale energieprojecten renderend te krijgen. Eteck verwacht als klein bedrijf de flexibiliteit in huis te hebben om de lokale energieprojecten wel rendabel te kunnen exploiteren. Eteck is een relatief jonge onderneming in de energiemarkt en specifiek actief in de markt van lokale, collectieve energiesystemen voor koude en warmte. Eteck heeft direct investeringen gedaan om het systeem in Ouverture te optimaliseren. Dat was nodig omdat de energiebalans niet op orde was en daarmee regelmatig storingen aan de orde waren. Sindsdien zijn er bijna geen storingen meer aan het warmtesysteem. De gemeente kan hierover enkel zeggen dat Eteck heeft gedaan wat van een exploitant verwacht mag worden. Dit zegt echter niets over de vraag of het warmtesysteem rendabel geëxploiteerd kan worden. Contractverlenging Eteck Wetende dat eind 2017 een nieuw contract met een energiebedrijf dient te worden aangegaan is de gemeente Goes zich al in een vroeg stadium hierop gaan oriënteren. Het bestuur van de wijkvereniging Overturia heeft kennis genomen van de memo die haar op 30 oktober 2013 is doen toekomen en verklaart medio 2013 het volgende: het doet ons deugd te constateren dat de 4

5 gemeente Goes in een vroeg stadium de kwestie aan de orde stelt. De strekking van de memo en de antwoorden op vragen van de wijkvereniging naar aanleiding hiervan zijn o.a. als volgt: Gezien de referenties van Eteck moeten wij in technisch opzicht kunnen vertrouwen in de kennis en kunde van de exploitant. Dat werd toen gedacht en is ook werkelijkheid geworden. In technische zin functioneert het systeem voor zover wij weten naar behoren. Daarom is de gemeente ook een intentieovereenkomst met Eteck aangegaan, met als doel om tot verlenging van de exploitatie te komen. De technische resultaten, die Eteck heeft bereikt, zegt echter nog niets over de voorwaarden, waaronder de exploitatie zou kunnen worden voortgezet. Daarvoor speelt ook de financiële kant van de businesscase een zeer belangrijke rol. Een stukje verder staat: Het energiesysteem in Ouverture was destijds één van de eerste in Nederland. Daarom is het nu ook één van de eerste systemen waar een nieuwe contractperiode aan de orde is. Het innovatief en probleemoplossend vermogen van de exploitant is hier zeer belangrijk. Wat dat betreft heeft Eteck een voorsprong op andere partijen aangezien zij juist de afgelopen periode veel kennis met het systeem in Ouverture hebben opgedaan. Bovendien leidt een switch van energieleverancier vaak tot problemen en (indirect kosten). Dit wordt voorkomen met een contractverlenging. En weer een stukje verder: Mochten de onderhandelingen met Eteck niet leiden tot het gewenste resultaat kan de gemeente alsnog besluiten te kiezen voor een aanbesteding. Kortom, niets dan vertrouwen in Eteck, met als eventueel alternatief een aanbesteding. Het woord kan geeft aan dat dit toen als een mogelijkheid werd gezien. Maar het omvat geen verplichting. Om twee redenen is volgens de gemeente een aanbesteding nu niet aan de orde: De gemeente was in 2013 een intentie overeenkomst met Eteck aangegaan. Dan daarnaast separaat een aanbesteding organiseren is op juridische gronden niet toegestaan. Inmiddels is de intentie overeenkomst opgezegd, en zou de gemeente theoretisch wel een (Europese) aanbesteding kunnen organiseren. Maar zo n traject kost veel tijd. Mogelijk meer dan er nu nog beschikbaar is om dit jaar duidelijkheid hieromtrent te verkrijgen. De andere obstakels hiervoor zijn al eerder benoemd: het ontbreken van inzicht in de opbouw van de installatie, de onderhoudshistorie en de huidige prestaties en technische staat. Dit wordt eind 2014 nogmaals bevestigd op een vraag van de wijkvereniging: Zijn er ook alternatieve exploitanten in beeld? Nee op dit moment niet. De afgelopen jaren is door Eteck een grote verbeterslag doorgevoerd in de kwaliteit van de energievoorziening. Er zijn o.a. nieuwe bronnen geboord, de regeneratievoorziening is vernieuwd, de centrale regentechniek is vervangen en de technische installaties zijn opgeknapt. Eteck is met de huidige bedrijfsvoering en aanpassingen op de goede weg voor het waarborgen van een robuuste en duurzame warmte/koudelevering. Er kunnen investeringen nodig zijn om het systeem goed te laten functioneren. Dit hoort bij de verantwoordelijkheid van een exploitant, ongeacht of die investeringen aan het begin of aan het eind van de exploitatieperiode plaatsvinden. 5

6 Contractverlenging met Eteck niet meer aan de orde In oktober 2016 ontvangen wij een nieuwsbrief, waarin staat dat de onderhandelingen met Eteck stroef verlopen en dat de gemeente Goes wil dat we als bewoners van Ouverture na gaan denken over mogelijke alternatieven. In onze optiek is er op dat moment maar één alternatief mogelijk, namelijk de contractueel vastgelegde plicht van de gemeente Goes om voor een andere energieleverancier te zorgen. De eerder uitgesproken intentie om met Eteck te onderhandelen over de voorwaarden waaronder Eteck de exploitatie kan voortzetten, is toen verlaten. Dit heeft ermee te maken dat de financiële bijdrage, die door Eteck van de gemeente (en bewoners) werd gevraagd, niet van de gemeente (en bewoners) kon worden gevergd. De gemeente had dan met gemeenschapsgeld (1,4 miljoen) een zeer groot deel van het (door Eteck geprognotiseerde) exploitatietekort moeten aanzuiveren. Een dergelijke financiële bijdrage kan een marktpartij niet verwachten van een gemeentelijke overheid. Echter de gemeente Goes ziet dit niet als alternatief, maar stelt dat er grofweg twee alternatieven zijn te overwegen, te weten: individuele bodemlussen of een lucht-water-warmtepomp. Op zichzelf zijn alle duurzame alternatieven toegestaan. En als er een exploitant is (om het even welke, mits technisch capabel) is die tegen redelijke kosten de exploitatie op zich wil nemen, is dat uiteraard ook prima. Gezien de situatie (aanbestedingsplicht en de nadelen die in dit geval aan een aanbesteding verbonden zijn) achtten wij de kans op continuering van de collectieve installatie (met welke partij dan ook) echter gering. De gemeente heeft zich daarom toegespitst op deze twee alternatieven omdat die hetzelfde product leveren als de huidige collectieve WKO : warmte en koude. Daarmee zorgt de gemeente ervoor dat hetzelfde warmte/koudeproduct, dat de bewoners al 15 jaar hebben, in stand blijft. Mochten er vanuit de bewoners(vereniging) andere oplossingen worden gezien, dan is daar vanuit de gemeente uiteraard de bereidheid om daar ook samen serieus naar te kijken en te onderzoeken of deze haalbaar zijn tov de uitgangspunten van duurzaamheid en betaalbaarheid. Direct rijzen er verschillende vragen op bij de verontruste bewoners van Ouverture. Wat nu? Waar het de door de gemeente voorgestelde alternatieven betreft, is de gemeente voornemens en zo is dit ook aangegeven in de straatsessies- de bewoners te helpen om tot goed (financieel) inzicht te komen op basis waarvan men een keuze kan maken. Daarnaast zet de gemeente in op het reserveren van rijkssubsidie. Aan de hand van die keuzes kan één of meerdere uitvragen aan leveranciers worden gemaakt, om vanuit een collectieve uitvraag inkoopvoordeel te bewerkstelligen. Daarna beslissen bewoners voor zichzelf wat ze aanschaffen. Dit traject zou bij voorkeur in het tweede kwartaal van 2017 moeten zijn afgerond. Zodat we daarna tijd genoeg hebben voor een soepel verloop van de overgangsperiode. Naast dit traject is er ruimte voor het gelijktijdig onderzoeken van andere, duurzame alternatieven die vanuit de wijk(vereniging) worden aangedragen. Er kan dan gezamenlijk bekeken worden wat de uitgangspunten zijn die recht doen aan de belangen van de inwoners en de gemeente. Wat is mijn rechtspositie? 6

7 Als gemeente hebben wij de zorgplicht dat uw woning kan worden voorzien van warmte. Wij zorgen er daarom voor dat bewoners kunnen overstappen naar een alternatief systeem, die in de toekomst in warmte kan voorzien. Wat als we door willen met het huidige systeem? Het huidige systeem functioneert technisch gezien goed. Zolang conform afspraak warmte en koude wordt geleverd tegen een aanvaardbare prijs voor zowel de inwoner als de gemeente, staat de gemeente in principe open voor elke exploitant. Dat zouden ook de bewoners zelf kunnen zijn als zij de exploitatie van het huidige systeem zouden willen overnemen. Wie gaat dit betalen? De vraag lijkt te impliceren dat bewoners duurder uit zijn met de alternatieven die de gemeente voorstelt. Dat is niet het geval. Beide alternatieve systemen zijn goedkoper dan het voorstel van Eteck, al zit er verschil in de terugverdientijd van de twee alternatieven. In het rekenmodel is nu nog rekening gehouden met een aanschafprijs die aan de voorzichtige kant zit. Daarnaast is de te verkrijgen subsidie (ca 2000 euro) nog niet meegenomen en is niet gerekend met een voordeel door collectieve inkoop. Indien men hier straks in het rekenmodel wel rekening mee gaat houden zal de benodigde investering voor de alternatieven nog gunstiger uit gaan vallen dan nu is berekend. Juist het doorgaan met de huidige, niet rendabele collectieve installatie conform het voorstel van Eteck zorgt voor een prijsstijging en een investering die niet terugverdiend wordt. In de huidige situatie betalen de bewoners vastrecht en voor energielevering. Bij de alternatieven betaalt een inwoner geen vastrecht (ze zijn zelf eigenaar) en de energielevering is gratis (die komt uit de bodem of uit de lucht). Zij betalen wel de afschrijving (en eventueel rente).daarmee zijn zij per maand zeker niet duurder uit. Wat doet dit met de verkoop van mijn huis, nu het te koop staat? Momenteel doet de gemeente verder onderzoek om consequenties rondom keuzes voor een ander verwarmingssysteem nog scherper in beeld te brengen en meer zekerheden voor bewoners hierover te bereiken. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken of er een alternatief kan worden geboden voor de lening van SVN die aan de bewoner is gekoppeld. Er wordt door een notaris een regeling uitgewerkt waarbij op basis van het opstalrecht de financiering van de individuele installatie wordt gekoppeld aan de woning (in plaats van aan de bewoner). Dit betekent dat bij verkoop van de woning het restant van de financiering mee over gaat naar de nieuwe eigenaar. Voorts wordt onder andere een warmteplan (voor bodemlussen) opgesteld en gekeken of (een deel) van de individuele bodemlussen in het openbaar gebied kan worden geplaatst. Deze informatie wordt in vervolgbijeenkomsten weer terug gekoppeld. Aansluitend wil de gemeente de bewoners helpen in de voorbereidingen om tot een goede keuze te komen. Is dit geen verkwisting van kapitaal? Het collectieve systeem heeft een langere levensduur dan de 15 jaar waarover de exploitatie loopt. De exploitatie van het huidige warmtesysteem is echter zeer negatief gebleken. Wanneer men met dit systeem door gaat neemt de verkwisting alleen maar toe. Met andere woorden, stoppen met een verliesgevend warmtesysteem is goedkoper dan er mee door gaan. 7

8 Wat is het gevolg van het feit dat de verantwoordelijkheid en het risico van een alternatief individueel systeem bij de bewoners komt te liggen en niet bij de gemeente Goes, zoals nu? Het risico voor het huidige collectieve systeem ligt niet bij gemeente Goes, maar bij Eteck. Dit staat ook in de Warmtewet. Het risico dat bewoners krijgen in het geval van een individueel systeem, is enigszins vergelijkbaar met een gasgestookte situatie. De eigenaar van een CV-installatie draagt ook eventuele reparatiekosten. Dat is bij de individuele alternatieven net zo, al is de waarde van het toestel wel hoger. Daar tegenover staat dat de variant met bodemlussen onderhoudsarm is. De lussen vragen geen onderhoud, de binnen-installatie (dezelfde als nu in woningen staat) ook nauwelijks. Desalniettemin blijft er natuurlijk wel een risico. Dat kan op twee manieren worden afgedekt. Enerzijds door een garantie over de volledige looptijd van de technische levensduur van het toestel af te sluiten in combinatie met een onderhoudscontract, anderzijds doordat iemand anders eigenaar is van de individuele installatie. Bijvoorbeeld wanneer deze wordt gehuurd of als de gemeente eigenaar zou zijn van alle individuele installaties. Dit laatste is waarschijnlijk het geval als we verder gaan met de opstalregeling. De (on)mogelijkheden worden op dit moment door een notaris uitgezocht. Hoe verhoudt dit voornemen zich in relatie tot de duurzame ambities van de gemeente Goes? De duurzame ambities veranderen hier niet door. Ze worden voortgezet, indien nodig met andere installaties als instrument. Enz. enz. Rechten bewoners Ouverture Naast de contractuele verplichting die de gemeente heeft om te voorzien in een nieuw energiebedrijf ontlenen de bewoners van Ouverture ook rechten aan de warmtewet. De inmiddels in werking getreden en middels jurisprudentie aangescherpte warmtewet is heel helder. Daar waar er in 2014 nog twijfel was of de grondgebonden woningen onder de warmtewet vallen is daar na reparatie van deze wet in de zomer van 2016 geen discussie meer over. Ook de grondgebonden woningen in Ouverture vallen onder de warmtewet. Een door ons geraadpleegde advocaat die zich gespecialiseerd heeft in dit soort vraagstukken en als een autoriteit op dit gebied geldt heeft hierover geen enkele twijfel. De nieuwe warmtewet heeft het consumentenbelang, juist als het gaat over rechten en plichten van bewoners/gemeente en leveranciers, veel beter geregeld. Of de grondgebonden woningen onder de Warmtewet vallen of niet, is eigenlijk geen relevante vraag. Waar het om gaat is wat er in de Warmtewet wordt geregeld en op wie dat van toepassing is. De Warmtewet schrijft voor welke verplichtingen de leverancier van de warmte heeft naar een verbruiker toe en welke rechten een verbruiker heeft ten opzichte van de leverancier. Als de leverancier een verplichting uit de Warmtewet jegens een verbruiker niet nakomt, dan kan de verbruiker de leverancier hierop aanspreken. In de Warmtewet worden dus zaken geregeld die spelen tussen de leverancier en afnemer van warmte. In dit geval tussen Eteck en de bewoners. De gemeente is hier verder geen partij in. De Warmtewet regelt o.a. dat bewoners die aangesloten zitten op een collectieve installatie niet meer betalen dan in een gas-gestookte situatie. Dit is een regeling die voorkomt dat een exploitant zijn monopolie positie over de rug van bewoners zou kunnen uitbuiten. De exploitatie overeenkomst 8

9 met Eteck ondervangt dit met het Niet-Meer-Dan-Anders-principe, wat min of meer op hetzelfde neer komt. Kortom, dit betekent dat de gemeente Goes de plicht heeft om ons te voorzien in een energieleverancier die het huidige collectieve warmtesysteem exploiteert, waarbij de kosten voor de bewoners van Ouverture niet meer bedragen dan het Niet Meer Dan Principe (NMDP) uit de warmtewet. De gemeente heeft wel een zorgplicht jegens haar bewoners om haar bewoners van warmte te laten voorzien. De gemeente hoeft niet zelf energie of warmte te leveren. De gemeente is dus geen leverancier van warmte en daarom is de Warmtewet niet van toepassing op de gemeente. De wijze waarop de gemeente de bewoners van warmte laat voorzien, staat de gemeente namelijk vrij. De gemeente ziet het als een van haar primaire taken om ervoor te zorgen dat de bewoners van de gemeente kunnen worden voorzien van warmte. De gemeente dient echter ook zorgvuldig met gemeenschapsgeld om te gaan. Zodra er op grond van onvoorziene omstandigheden, die van dien aard zijn dat de ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst niet kan worden verwacht, kan zij niet hieraan worden gehouden. Dit betekent dat van de gemeente kan niet worden gevergd dat de huidige warmtevoorziening wordt gehandhaafd na 31 december 2017, waarbij de gemeente voor onbepaalde tijd (zeer hoge) exploitatietekorten voor haar rekening neemt. Met andere woorden, de gemeente is niet gehouden om een exploitant te vinden die wel warmte aan bewoners levert volgens het NMDA-principe, maar vervolgens tegen zeer hoge kosten van de gemeente een warmtenet exploiteert. De gemeente heeft de zorgplicht ervoor zorg te dragen dat bewoners tegen een redelijke prijs energie/warmte kunnen afnemen. Met welke installatie dit gebeurt is niet relevant. Met de door de gemeente aangedragen alternatieven wordt hetzelfde product geleverd tegen een prijs die niet hoger is dan het NMDA-principe. Beleid gemeente Goes Ons bereiken berichten dat de gemeente Goes niet verder wil met Eteck, maar ook niet op zoek gaat naar een alternatieve energieaanbieder. Dit wordt bevestigd in diverse bijeenkomsten met de gemeente Goes en in de informatiebrieven, waar alleen gesproken wordt over aan te leggen individuele systemen. Op zichzelf maakt het de gemeente niet uit wie de exploitant is, zolang deze maar de afgesproken producten en service levert, tegen een aanvaardbare prijs. Het is dus niet zo dat de gemeente niet verder wil met Eteck, het lukte gewoonweg niet om tot overeenstemming te komen over een aanvaardbare prijs. In het voorstel van Eteck betekende dit dat zowel de Ouverture-inwoner als de gemeente dan te veel betalen voor wat we van Eteck geleverd krijgen. Tijdens de gesprekken die we met hen hierover - sinds hebben gevoerd, heeft Eteck geen water bij de wijn gedaan. Dit heeft ons genoodzaakt om naar andere mogelijkheden te kijken. Mocht het zo zijn dat vanuit de wijk andere duurzame en naar verwachting financieel haalbare alternatieven naar voren komen, dan zijn die uiteraard welkom en is de gemeente bereid om die samen met de bewoners(vereniging) te onderzoeken. Ook als dit een voorstel zou zijn waar de gemeente op voorhand weinig geloof aan hecht. Dan nog is de gemeente bereid om samen met de bewoners(vereniging) een verkenning naar haalbaarheid te doen. 9

10 De infoavond van december jl. was voor velen een teleurstelling. De infoavonden hebben slechts tot meer vragen geleid bij de bewoners van Ouverture. Er is niet gesproken over een alternatieve energieleverancier, niet over de financiële en bestuurlijke verantwoordelijkheid van de gemeente Goes, maar men wilde direct twee alternatieven bespreken. Alternatieven waarbij de bewoners zelf een warmtepomp moeten aanschaffen en waarbij de bestaande infrastructuur niet meer wordt gebruikt. Deze alternatieven waren niet goed doorgerekend en waren onvoldoende onderbouwd met feiten. Alternatief één (individuele bodemlussen) kost ongeveer Dit alternatief is voor veel woningen niet uitvoerbaar omdat ze geen plaats hebben voor de benodigde bodemlussen. Alternatief twee (lucht-water warmtepompen) kost ongeveer en maakt gebruik van een warmte/lucht pomp die geluidhinder en uitzichtschade veroorzaakt en veel minder rendabel is. En alle kosten die deze exercitie met zich meebrengt komen voor rekening voor de bewoners van Ouverture. Daarna werden infoavonden en straatsessies georganiseerd, omdat de Gemeente begreep dat meer informatie nodig was. Tijdens de straatsessies wordt zonder onderbouwing het bedrijf Eteck in een slecht daglicht gezet. Tijdens de straatsessies is meerdere malen aangegeven dat de technische prestaties voor zover bij de gemeente bekend- van Eteck duidelijk beter waren dan die van Essent. Daarnaast is bewoners inzicht geboden in het verloop van de onderhandelingen en de uitkomsten daarvan. Het werd de gemeente juist verweten, hierover in de eerste bijeenkomsten te weinig uitleg te geven. Juist die technische prestaties waren voor de gemeente reden om de intentieovereenkomst aan te gaan. Dat vervolgens gedurende twee jaar onderhandelen een bijzonder hoge prijs niet zakt, geeft inderdaad een beeld van de mate waarin de onderhandelingspartner zich constructief opstelt en de bereidheid heeft om er samen uit te komen. Vragen rondom de handelswijze Wat is de oorzaak van de plotselinge verandering van inzicht met betrekking tot het collectieve systeem? Is het daadwerkelijk de nare manier van zakendoen van Eteck? Daar kunnen we ons geen mening over vormen aangezien de contractonderhandelingen met Eteck vertrouwelijk zijn. Waarom is bijvoorbeeld het uiteindelijke bod van Eteck niet bij de bewoners van Ouverture neergelegd? Een eenmalige investering van enkele duizenden euro s en jaarlijks een opslag van ongeveer 200 euro is wellicht veel, maar is nog steeds vele malen goedkoper dan de door de gemeente Goes aangedragen alternatieven. In 2014 is er een bewonerssessie geweest waarin klip en klaar door de bewoners werd gesteld dat zij de huidige tarieven van Eteck te hoog vonden. Dit is voor de gemeente reden geweest om dit als belangrijk punt mee te nemen in de onderhandelingen. Ook in de klankbordgroep kwam dit later terug. In Eteck s voorstel staat dat de appartementsbewoners bij verlenging een tariefsverhoging van gemiddeld 50 per jaar moeten betalen en de bewoners van de grondgebonden woningen een eenmalige bijdrage van plus een verhoging van gemiddeld 200 per jaar. De gemeente vragen ze daarnaast ook nog s om ongeveer 1,4 miljoen euro. 10

11 Indien een exploitant, dus ook Eteck, bereid is om een concreet en financieel haalbaar voorstel neer te leggen, is deze welkom. Wat minstens zo belangrijk is, is dat de verantwoordelijkheid en het risico van een alternatief individueel systeem bij de bewoners komt te liggen en niet bij de gemeente Goes, zoals nu het geval is. Het risico ligt dan bij bewoners. In de huidige situatie ligt het bij Eteck, niet bij de gemeente. In de gemeentelijke berekening is rekening gehouden met onderhoudskosten. Onderhoudscontracten en garantieregelingen kunnen prima in de (collectieve) uitvragen worden meegenomen, waarmee tegen zeer beperkte kosten risico s kunnen worden afgedekt. Daarnaast zijn ook huurconstructies denkbaar, dan speelt dit risico niet. Dit is in geval van de constructie met opstalrecht hoogstwaarschijnlijk ook zo. Vragen aan de gemeenteraad De leden van de bewonersvereniging Ouverture WKO i.o. verwachten van de Gemeente Goes dat ze zich houdt aan haar contractuele verplichting, waarbij een nieuw contract afgesloten wordt voor de komende jaren met Eteck of gezocht wordt naar een alternatieve energieaanbieder, binnen de contouren van de warmtewet. De bewonersvereniging vraagt hiermee om een verliesgevend warmtesysteem voort te zetten onder door Eteck verlangde voorwaarden en een zeer hoge bijdrage in de kosten, indien het NMDAprincipe maar wordt gewaarborgd. Dit kan niet van de gemeente worden verlangd. Daarnaast biedt de gemeente redelijke alternatieven, die ook tegemoet komen aan het NMDA-principe. Wij willen de geachte gemeenteraadsleden vragen het uitgevoerde beleid te controleren en het toekomstige beleid omtrent de warmtevoorziening in de wijk Ouverture op de politieke agenda te zetten, waarbij onze vereniging als serieuze gesprekspartner wordt gezien en waarbij wij gezamenlijk tot een voor alle partijen goede oplossing van dit probleem komen. De vereniging, en uiteraard elke bewoner van Ouverture, wordt als serieuze gesprekspartner gezien. Dat er een collectief ontstaat kan de gemeente alleen maar toejuichen. Graag gaat de gemeente samen met bewoners en/of vereniging aan de slag om zo snel mogelijk, zo goed mogelijke oplossingen tot stand te laten komen. Daartoe was het gesprek tussen de vereniging en de gemeente al aangegaan en wat ons betreft wordt dit zeker gecontinueerd. Bewonersvereniging Ouverture WKO i.o. info@paradijsinzeeland.nl 11