28 december Notitie Anders dan niet meer dan anders

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "28 december 2004. Notitie Anders dan niet meer dan anders"

Transcriptie

1 28 december 2004 Notitie Anders dan niet meer dan anders

2

3 Niet-meer-dan-anders (NMDA) Begin jaren tachtig is voor warmtelevering via stadsverwarming het NMDA-principe ingevoerd. Het principe is indertijd geïntroduceerd om te voorkomen dat de afnemers van warmte uit stadsverwarmingsprojecten in een nadeliger positie zouden komen dan de kleinverbruiker met zijn eigen cv-ketel of kachel. 1 Om te voorkomen dat bij een dalende gasprijs, warmteafnemers door de hoge kosten van het distributienetwerk hogere kosten zouden moeten maken dan bewoners met een eigen cv-ketel, is een koppeling gemaakt tussen de kosten van normale verwarming en stadsverwarming. Deze vrijwilige koppeling bestaat nog steeds en wordt voor vrijwel alle warmteprojecten toegepast. Sinds in 1985 de toenmalige VESTIN een tariefadvies voor warmtelevering aan kleingebruikers heeft uitgebracht, zijn er diverse vervolg tariefadviezen verschenen. Het meest actuele tariefadvies voor warmtelevering is in december 2004 uitgebracht door de Federatie van Energiebedrijven in Nederland: EnergieNed. 2 In dit tariefadvies worden richtlijnen gegeven voor het bepalen van tarieven volgens het NMDA-principe. Deze prijs is opgebouwd uit vier onderdelen: De rentabiliteitsbijdrage Het aansluiten van een huis aan een warmtenet heeft een gunstig effect op de Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC) Hiermee wordt het makkelijker om aan de wettelijke eis van een EPC van 1,0 te voldoen. Er zijn dus minder energiebesparende maatregelen nodig. De gemiddeld uitgespaarde kosten worden in het warmtetarief meegenomen onder de noemer rentabiliteitsbijdrage. De aansluitbijdrage Dit is een eenmalige vergoeding die betaald moet worden op het moment dat een woning op het warmtenet wordt aangesloten. Het tarief wordt bepaald door alle gemiddelde kosten die bespaard worden door het weglaten van een cv-installatie uit een woning op te tellen bij de niet betaalde aansluitbijdrage voor het aardgas. Vastrecht Het vastrecht wordt bepaald door het uitgespaarde vastrecht voor aardgas op te tellen bij uitgespaarde kosten van onderhoud voor de cv-installatie en kosten van verschillen in levensduur. De warmteprijs De warmteprijs is gebaseerd op de marktprijs voor aardgas en elektriciteit vermenigvuldigd met het gemiddelde gebruik van een gemiddelde woning. Dit wordt gedeeld door het gemiddelde warmtegebruik van een gemiddelde woning die aangesloten is aan het warmtenet. Hierdoor ontstaat een warmteprijs per GigaJoule (GJ). Alle vier genoemde elementen zijn volledig afgeleid van kosten die gemaakt worden door een bewoner met een cv-installatie. Wanneer een bewoner volgens het NMDA-principe moet betalen voor warmtelevering hebben de bedragen op de rekening dus geen enkele relatie met de kosten die door de warmte-exploitant zijn gemaakt voor de opwekking en het transport van de kosten ( de werkelijke kosten). Het voordeel van het NMDA-principe is dat het de garantie biedt dat een bewoner in principe nooit meer betaald voor warmtelevering dan voor verwarming met een standaard cv-installatie. 3 Daarnaast betaalt een warmteafnemer bij een zeer lage gasprijs minder dan de werkelijk gemaakte kosten. Voor de energieleverancier is NMDA gunstig bij een hogere gasprijs, waardoor een hogere rentabiliteit gehaald wordt. Kantekeningen bij het NMDA principe Hoewel het NMDA-principe is ingevoerd ter bescherming van de consument, is het de vraag of hetzelfde principe nú niet nadelig is voor bewoners. Het NMDA-principe is ingevoerd in een tijdperk dat qua energievoorziening nauwelijks meer lijkt op de huidige tijd. Voor de stadsverwarmingprojecten, waar het principe voor bedacht is, was gas de belangrijkste energiebron. Tegenwoordig zijn er, ook voor Veenendaal-oost, veel betere verwarmingsystemen beschikbaar waar geen gas of stookolie voor nodig is. Toch is het NMDA-principe nog steeds gekoppeld aan de gasprijs. Begin jaren tachtig was er sprake van een dalende gasprijs, maar nu is er sprake van een sterk stijgende gasprijs. Bij een sterk stijgende gasprijs stijgt de prijs voor warmte door het NMDA-principe net zo hard mee. Ook als deze warmte uit bioolie of met warmtepompen wordt gewonnen. In een dergelijk geval wordt de bewoner de dupe van schaarse fossiele brandstoffen die hij niet eens gebruikt. Het NMDA-principe laat weliswaar ruimte vrij om een lagere prijs te vragen dan de op NMDA gebaseerde tarieven, maar het is de vraag of ook werkelijk van deze mogelijkheid gebruik gemaakt wordt. De energiemarkt is immers, in tegenstelling met 20 jaar geleden, geliberaliseerd. Waar van staatsbedrijven nog enige terughoudendheid verwacht kon worden, zal een energiebedrijf in een vrije markt, bij een langlopend contract, niet snel kiezen voor lagere prijzen dan de door EnergieNed geadviseerde NMDA- 3

4 tarieven. Langlopende contracten zijn noodzakelijk bij het NMDA-principe, omdat een energiebedrijf de hoge investeringskosten zal moeten terugverdienen met het leveren van warmte. Dat bedrijf zal bij een stijgende gasprijs dus ook de warmteprijs verhogen. Het NMDA-principe beperkt de flexibiliteit. Zoals gezegd, is de warmteprijs volgens NMDA op geen enkele manier gekoppeld aan werkelijk door de exploitant gemaakte onkosten. De gedachte bij het invoeren van het NMDA-principe was dat een warmte-exploitant alle onkosten die hij maakt bij de exploitatie van een warmtenet kan terugverdienen door aan bewoners dezelfde vaste en dezelfde variabele kosten in rekening te brengen die de bewoner moet maken voor een cv-installatie. Het probleem is dat de vaste kosten bij een warmtenet hoger zijn dan die van een cv-installatie. Dit betekent dat een warmte-exploitant zijn investeringsverlies moet terugverdienen met de winst die hij verwacht op de variabele warmtekosten. Hiervoor moet zowel de infrastructuur, de warmteproductie als de levering bij één en dezelfde warmteexploitant ondergebracht worden. Dit beperkt niet alleen de mogelijkheid tot vrij aanbesteden, maar ook financieringsmogelijkheden. Het is dan bijvoorbeeld niet mogelijk om bewoners zelf, via een vereniging van eigenaren, eigenaar te maken van de infrastructuur. Ook kan de infrastructuur niet in de grondkavelprijs worden verwerkt. Omdat de exploitant investeringen moet terugverdienen met de hogere marge op de levering van warmte zelf, heeft deze exploitant alle belang bij een hoog verbruik. Niet voor niets geven de meeste, door G3 benaderde, marktpartijen aan dat met een EPL (energie prestatie op locatie)van 9,0 de exploitatie moeilijk wordt. 4 Haalbaarheidsanalyses worden gebaseerd op NMDA. Vanuit milieuoogpunt is deze redenering niet aantrekkelijk, omdat hiermee de te prefereren energiebesparing negatief uitwerkt op de haalbaarheid van een warmteproject. Daarnaast wordt de ontwikkeling van een energievisie door de ontwikkelaars van Veenendaal-Oost vanuit financieel oogpunt zinloos. Kostenefficiëntere methodes leveren immers geen enkele voordeel op voor de bewoners, maar uitsluitend voor de energiemaatschappij. NMDA is aantrekkelijk voor de bewoner als het financiële rendement van warmtelevering tegenvalt. In dat geval kunnen eventuele verliezen niet worden doorberekend aan de bewoners. Wanneer warmtelevering winstgevend is bestaat echter het gevaar dat het NMDA-principe door de energiebedrijven wordt misbruikt en dat het een niet-minder-dan-anders principe wordt. Er is onduidelijkheid over de winstgevendheid van warmteprojecten. Op 2 december heeft de Tweede Kamer daarom de Algemene Rekenkamer verzocht om dit te onderzoeken. 5 Zij doet dit in het kader van de nieuwe warmtewet, waarin nieuwe regelingen voor de levering van warmte moeten worden vastgelegd. Het lijkt echter niet waarschijnlijk dat warmteprojecten verliesgevend zijn. Commerciële energiebedrijven tonen immers belangstelling voor de exploitatie van warmteprojecten. Zij zouden dit niet doen wanneer de onkosten hoger zijn dan de baten. Dit idee wordt bevestigd door de Novem, die op haar site aangeeft dat warmtedistributie, in tegenstelling tot vroeger, op dit moment wel al rendabel is. 6 Anders dan NMDA Na de kantekeningen die gemaakt zijn bij het NMDA-principe volgt hier een alternatief. Voor dit alternatief moeten niet de op cv-installaties gebaseerde kosten van het NMDA-principe in rekening worden gebracht, maar de werkelijke voor warmteopwekking gemaakte onkosten. Door deze, voor de hand liggende, verandering, ontstaat een veel grotere keuzevrijheid voor de energievoorziening in Veenendaal-Oost. In tegenstelling tot bij het NMDA-principe is het dan mogelijk om de energievoorziening op te splitsen in productie, infrastructuur van het warmtenet en woninggebonden maatregelen. Dit is van belang, omdat voor elk van deze drie onderdelen een optimale oplossing gekozen kan worden. Financiële lasten in het ene onderdeel gaan niet ten kosten van de rendabiliteit van de andere onderdelen. Hier wordt ingegaan op een mogelijke invulling van de drie onderdelen. Infrastructuur van warmtenet De infrastructuur kan apart worden aanbesteed, waardoor de financieel meest aantrekkelijke optie kan worden gekozen. Hierdoor kan de infrastructuur worden opgenomen in de kavelprijs. Dit heeft als voordeel dat de hoge investeringskosten direct gedekt zijn en niet meer belastend zijn voor de exploitatie. Hiermee is ook de noodzaak voor een grote warmteafzet kleiner. Voor de ontwikkelaars in Veenendaal- Oost is dit ook een aantrekkelijke optie. Alle woningen worden op het systeem aangesloten, zodat alle ontwikkelaars te maken hebben met eenzelfde prijsverhoging per woning. Woning Door de aparte dekking van de infrastructuur kan individueel en onbeperkt worden geïnvesteerd in energiebesparende maatregelen in de woning. Een bouwer kan zelf beslissen om al dan niet meer dan geëist te investeren in isolerende maatregelen. De baten van deze extra besparingsmaatregelen komen echter wel ten goede aan de bewoners. Besparing leidt tot een lagere totale warmtevraag. Dit kan leiden 4

5 tot een hogere GJ-prijs wanneer vaste kostenposten zoals onderhouds- en vervangingskosten worden meegerekend in de GJ-prijs. Door een lagere warmtevraag zal het aandeel van deze kosten in de GJ-prijs toenemen, wat nadelig zou zijn voor bewoners van woningen met beperkte energiebesparende maatregelen. Dit kan simpel worden voorkomen door de vaste kosten voor onder andere onderhoud en vervanging apart in rekening te brengen in bijvoorbeeld een maandelijkse vergoeding. Deze vergoeding is voor elke woning gelijk, ongeacht de energiebesparende maatregelen in de woning. Wel kan onderscheid gemaakt worden tussen het tarief voor verschillende woningtypen. Door deze oplossing is de GJ-prijs alleen afhankelijk van de brandstofprijs (bij een wkk) of de elektriciteitsprijs (bij een warmtepomp) en niet afhankelijk van de warmtevraag. Een kleinere warmtevraag hoeft ook niet te leiden tot een overcapaciteit van de installatie wanneer hier in een vroeg stadium rekening mee gehouden wordt. Productie Hier kan gekozen worden voor warmteopwekking in eigen beheer, door een vereniging van eigenaren of door een commerciële partij, waarbij nutsbedrijven niet persé uitgesloten hoeven te worden. Hierdoor kan voor een kostenefficiënte oplossing gekozen worden en komen de uitgespaarde kosten ten goede aan de bewoners. De warmteproducent kan zijn installatie afstemmen op de warmtevraag die overblijft na de woninggebonden energiebesparende maatregelen. Hierdoor drukken deze maatregelen niet het financiële rendement van de warmteproducent. 1 Ministerie van Economische zaken ( ): DE KOSTEN VAN BLOKVERWARMING, bekeken 13 december EnergieNed (december 2004), Tariefadvies voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2005, EnergieNed, Arnhem 3 De berekening van EnergieNed gaat uit van het gemiddeld aardgas gebruik en gemiddeld warmtegebruik. Het is niet inzichtelijk of woningen die aangesloten zijn op een warmtenet energiezuiniger zijn of juist niet. 4 G3 (december 2004), Resultaten Marktscan energievoorziening Veenendaal-oost, G3-advies, Culemborg 5 Algemene Rekenkamer (bekeken ), Tweede Kamer vraagt om onderzoek naar winst of verlies warmteprojecten, 6 Novem (bekeken ), Warmtelevering; rentabiliteit, 5

6

7 Samengevat Het niet-meer-dan-anders-principe (NMDA) is achterhaald, omdat: - Er andere opwekmethodes zijn gekomen sinds begin jaren tachtig - De energiemarkt is geliberaliseerd - Warmteprojecten veel rendabeler zijn dan begin jaren tachtig Het NMDA-principe is voor toekomstige bewoners financieel onaantrekkelijk, omdat: - Mogelijke financiële besparingen bij de aanleg en het onderhoud van het warmtenet alleen ten goede komen aan de warmte-exploitant. - Warmteprojecten gebaseerd op het NMDA-principe alleen rendabel zijn als de warmtevraag niet te laag is. Energiebesparing, waarvan het voordeel ten goede komt aan bewoners, is dus maar beperkt mogelijk. - De warmteprijs gekoppeld is aan de gasprijs, die weer gekoppeld is aan de olieprijs, waardoor bij hogere fossiele brandstofprijzen ook de kosten voor bewoners stijgen. - Er geen aparte aanbesteding gedaan kan worden voor de verschillende onderdelen van warmtelevering. Deze onderdelen zijn: warmteopwekking, infrastructuur en woninggebonden maatregelen. Het alternatief voor het NMDA-principe kan er als volgt uitzien: - De kosten die in rekening gebracht worden bij de bewoners zijn niet gebaseerd op NMDA. In plaats daarvan worden de werkelijke kosten in rekening gebracht die gemaakt zijn voor de infrastructuur van het warmtenet, voor het werkelijke onderhoud aan deze infrastructuur en voor de eventuele variabele kosten van de werkelijk gebruikte brandstoffen of kosten voor het laten draaien van de warmtepompen. - Per cluster van circa 500 woningen wordt de benodigde warmte-infrastructuur, warmtenet en opwekkingsinstallatie, aangelegd. Dit wordt gedaan op basis van een vrije aanbesteding aan diverse marktpartijen. De kosten hiervoor worden meegenomen in de kavelprijs van elke woning. Hierdoor betaalt de bewoner in één keer alle infrastructuurkosten. Het grote voordeel hiervan is, dat de vaak hoge aanvangskosten zo in één keer gedekt worden en niet meer drukken op de exploitatiekosten van de installatie. Hierdoor hoeven deze kosten niet terugverdiend te worden via hogere variabele kosten en heeft de hoeveelheid warmte die geleverd wordt geen invloed meer op de rendabiliteit van het warmteproject. De bewoner kan de investeringkosten opnemen in zijn hypotheek met de daarbij horende belastingvoordelen. - Elke projectontwikkelaar in Veenendaal-oost kan zelf kiezen hoe energiezuinig hij zijn woningen maakt. Wanneer gekozen wordt voor veel energiebesparende maatregelen komt dit ten goede aan de bewoner zonder dat dit de rendabiliteit van het gehele warmteproject aantast. - De warmte-exploitant kan vervolgens de warmteproductie afstemmen op de warmtevraag van de diverse woningen in een cluster. Hij brengt de kosten van de warmteproductie in rekening bij de bewoners. Omdat deze exploitant niet een investering in infrastructuur hoeft terug te verdienen, maakt het voor zijn rendabliteit niet uit of de warmtevraag groot of klein is. - De kosten van bewoners zijn verdeeld over: o De kosten van de infrastructuur van het warmtenet en de overige installatie die opgenomen zijn in de kavelprijs. Deze kosten zijn voor elke woning gelijk. o De brandstof- of elektriciteitskosten voor de warmteopwekking verwerkt in een GJ-prijs. Een bewoner van een energiezuinig huis betaald hierdoor minder dan de bewoner van een minder energiezuinig huis. o De beheer-, onderhouds- en vervangingskosten in bijvoorbeeld een vastgestelde maandelijkse vergoeding die voor elke woning gelijk is. Eventueel kunnen de vaste kosten variëren per woningtype. Ik heb deze notitie laten toetsen door Ecofys. Ecofys onderschrijft de visie die door mij is weergegeven. In haar reactie schrijft Ecofys: Dat het door Patrimonium voorgestelde alternatief zeker haalbaar is Dat bewoners hierdoor naar verwachting goedkoper uit zijn dan bij het NMDA-principe. Ecofys schat in dat energiebedrijven bereid zijn om af te wijken van het NMDA-principe en dat een alternatieve principe dus niet betekend dat er geen samenwerking mogelijk is. De gehele reactie, inclusief antwoorden op zeven door mij gestelde vragen, is in een bijlage bij deze notitie toegevoegd. K.P. Tigchelaar 28 December

8

9 Bijlage Reactie Ecofys op notitie Anders dan niet meer dan ander

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

Warmtelevering: toekomstgericht en consumentgericht?

Warmtelevering: toekomstgericht en consumentgericht? Warmtelevering: toekomstgericht en consumentgericht? Kaderstelling Door Claudia Bouwens, NEPROM Programmabegeleider Energie & Duurzaamheid NEPROM Programmaleider kennis en stimulering Lente-akkoord Uitgangspunten

Nadere informatie

Warmteopwekking in de Muziekwijk. Duurzame warmte door houtsnippers 10 december 2014 M. Gehrels

Warmteopwekking in de Muziekwijk. Duurzame warmte door houtsnippers 10 december 2014 M. Gehrels Warmteopwekking in de Muziekwijk Duurzame warmte door houtsnippers 10 december 2014 M. Gehrels Artikelen 2 Muziekwijk Wijk met 333 woningen Gefaseerde bouw Duurzaam verwarmen Opdrachtgever: SWZ Opdracht

Nadere informatie

BEKOM vs Ennatuurlijk 20-08-2014

BEKOM vs Ennatuurlijk 20-08-2014 BEKOM vs Ennatuurlijk 20-08-2014 Mijn naam is Jan Willems Ik woon in de Haagse Beemden en ben een van de verbruikers die een klacht heeft ingediend bij de Geschillencommissie Energie Ik zal mij even voorstellen

Nadere informatie

De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster?

De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster? De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster? Drs ing Teus van Eck Biomassabijeenkomst Bodegraven, 7 mei 2009 Warmte is de grootste post in de

Nadere informatie

De waarde van stadswarmte. Hoe komt de prijs tot stand?

De waarde van stadswarmte. Hoe komt de prijs tot stand? De waarde van stadswarmte Hoe komt de prijs tot stand? De waarde van stadswarmte 3 Hoe komt de prijs tot stand? De energierekening is voor vrijwel iedereen een belangrijk onderdeel van de maandelijkse

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. Vaste commissie voor EL&I Postbus 20018 2500 EA Den Haag. Geachte Tweede Kamerleden,

Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. Vaste commissie voor EL&I Postbus 20018 2500 EA Den Haag. Geachte Tweede Kamerleden, Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. Vaste commissie voor EL&I Postbus 20018 2500 EA Den Haag Datum 0 Contactpersoon Doorkiesnummer Mailadres 1/5 Geachte Tweede Kamerleden, U heeft op 5 december de

Nadere informatie

NIET MEER DAN Tariefadvies voor levering van warmte aan kleinverbruikers 2006

NIET MEER DAN Tariefadvies voor levering van warmte aan kleinverbruikers 2006 Stichting Niet Meer Dan p/a Prozastraat 1 1321 KP Almere Tel. / Fax. 036 5464266 Almere 1 februari 2006 NIET MEER DAN Tariefadvies voor levering van warmte aan kleinverbruikers 2006 Introductie De Stichting

Nadere informatie

Uitleg bij de presentatie

Uitleg bij de presentatie Uitleg bij de presentatie No 1 1985 Om één GJ te produceren is theoretisch 31,593 m³ gas nodig indien de CV ketel 100% rendement levert. In 1985 was het rendement van een CV ketel 71,1 %, en is er dus

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 29 048 Voorstel van wet van de leden Ten Hoopen en Samsom tot het stellen van regels omtrent de levering van warmte aan verbruikers (Warmtewet)

Nadere informatie

Voorbeeld berekening van een (actueel) Maximumtarief, volgens het Niet Meer Dan Anders principe, voor levering van Warmte aan kleinverbruikers.

Voorbeeld berekening van een (actueel) Maximumtarief, volgens het Niet Meer Dan Anders principe, voor levering van Warmte aan kleinverbruikers. H. Heiner Prozastraat 1 1321 KP Almere Tel. / Fax. 036 5464266 Datum: 9 oktober 2009 e-mail h.heiner@heiner.nl Blad: 1 van 6 Voorbeeld berekening van een (actueel) Maximumtarief, volgens het Niet Meer

Nadere informatie

Tariefadvies voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2005

Tariefadvies voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2005 Tariefadvies voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2005 2004-33 december 2004 EnergieNed Tariefadvies voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2005 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1

Nadere informatie

Reactie van Eneco op vragen uit Regio Utrecht Dit document is het laatst bewerkt op 14-03-2014

Reactie van Eneco op vragen uit Regio Utrecht Dit document is het laatst bewerkt op 14-03-2014 Reactie van Eneco op vragen uit Regio Utrecht Dit document is het laatst bewerkt op 14-03-2014 Vanuit de Regio Utrecht heeft Eneco diverse vragen ontvangen en zijn er onduidelijkheden ontstaan over de

Nadere informatie

Tariefadvies voor de levering. van warmte aan. Kleinverbruikers 2006

Tariefadvies voor de levering. van warmte aan. Kleinverbruikers 2006 Tariefadvies voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2006 2005-58 december 2005 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Tariefadvies 1993 tot en met 2005 3 1.2 Effect van de EPN-wetgeving voor het nmda-beginsel

Nadere informatie

ECLI:NL:RBOBR:2015:1734

ECLI:NL:RBOBR:2015:1734 ECLI:NL:RBOBR:2015:1734 Instantie Datum uitspraak 26-03-2015 Datum publicatie 30-03-2015 Zaaknummer 2629774 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Rechtbank Oost-Brabant Civiel recht Eerste

Nadere informatie

NMDA, een redelijke prijs voor warmte

NMDA, een redelijke prijs voor warmte energie ir. J.B. de Wit, ing. A.A.L.Traversari mba De verrekening van warmtelevering (deel 1) NMDA, een redelijke prijs voor warmte Bij de verrekening van warmtelevering wordt uitgegaan van het nietmeer-dan-anders

Nadere informatie

Rapport Tariefadvies voor de levering van warmte aan kleinverbruikers 2013

Rapport Tariefadvies voor de levering van warmte aan kleinverbruikers 2013 Rapport Tariefadvies voor de levering van warmte aan kleinverbruikers 2013 December 2012 Vereniging Energie-Nederland Vereniging van Energieproducenten, -handelaren en -retailbedrijven in Nederland De

Nadere informatie

WORKSHOP ENERGIEVISIE

WORKSHOP ENERGIEVISIE WORKSHOP ENERGIEVISIE STELLING 1 Wij werken al vanuit een energievisie WAT ZIT ER IN EEN ENERGIEVISIE Hoe gaan we om met energie in bestaande bouw en in nieuwbouw, in zowel woningbouw als utiliteit en

Nadere informatie

Vraag en Antwoord over de Warmtewet

Vraag en Antwoord over de Warmtewet Vraag en Antwoord over de Warmtewet Vraag Antwoord 1 Wat is de Warmtewet? De Warmtewet is er om huurders te beschermen tegen het betalen van te hoge kosten voor energieverbruik en meer inzicht te geven

Nadere informatie

De meest gestelde vragen over warmtelevering

De meest gestelde vragen over warmtelevering De meest gestelde vragen over warmtelevering Inleiding Warmtelevering is in opmars. Novem wil dit proces zo goed mogelijk begeleiden en waar nodig de markt van relevante informatie voorzien. Welke knelpunten

Nadere informatie

Tariefadvies voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2008

Tariefadvies voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2008 Tariefadvies voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2008 E 2008-1802 10 december 2007 EnergieNed Federatie van Energiebedrijven in Nederland EnergieNed is de federatie waarin bedrijven uit de

Nadere informatie

Willen is kunnen Woonlasten en energiebesparende maatregelen

Willen is kunnen Woonlasten en energiebesparende maatregelen Willen is kunnen Woonlasten en energiebesparende maatregelen Tim Mooiman 7 maart 2013 Waarom een aparte BV? Terugverdienen meerinvestering (i.t.t. HW) Woonlastenverlichting Onduidelijke regelgeving Transparantie

Nadere informatie

Berekeningsgrondslagen voor warmtelevering

Berekeningsgrondslagen voor warmtelevering verwarming ir. J.B. de Wit, ing. A.A.L.Traversari mba De verrekening van warmtelevering (deel 2) Berekeningsgrondslagen voor warmtelevering Het niet-meer-dan-anders-principe wordt al jaren op verschillende

Nadere informatie

Randvoorwaarden van de warmtewet voor warmteleveranciers

Randvoorwaarden van de warmtewet voor warmteleveranciers Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Waarom een warmtewet... 3 Randvoorwaarden van de warmtewet voor warmteleveranciers... 3 De scope van de warmtewet... 4 3. Administratieve impact van de Warmtewet... 4

Nadere informatie

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft NOTITIE PROJECT ONDERWERP Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft Bepalingsmethode DATUM 20 april 2006 STATUS Definitief 1 Inleiding...2 2 Uitgangspunten...2 3 Bepalingsmethode...2 3.1 Principe...2

Nadere informatie

RAADSBIJEENKOMST LELYSTAD SESSIE 1

RAADSBIJEENKOMST LELYSTAD SESSIE 1 RAADSBIJEENKOMST LELYSTAD SESSIE 1 Datum: 28 september 2010. Deelsessie: 19.00 20.00 uur Kamer van Lelystad. Doel: Beeldvorming. Onderwerp: Tarieven stadsverwarming. Toelichting: In Lelystad zijn ca. 5.000

Nadere informatie

Achtergrond Warmtewet

Achtergrond Warmtewet Achtergrond Warmtewet Bron: AEDES Handreiking Warmtewet voor Woningcorporaties (VERSIE 1, dd 21 oktober) 1. Achtergrond: De Warmtewet is ontstaan als initiatiefwet vanuit de Tweede Kamer. Het heeft tien

Nadere informatie

Bijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar

Bijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar Bijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar Referentienummer Datum Kenmerk 336723.01.N001 1 september 2014 336723 Betreft Indicatieve berekening exploitatie warmtenet Westland 1 Inleiding Om een globale

Nadere informatie

Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof.

Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof. Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof. Dit document zal u helpen een beter inzicht te krijgen in de verbruikskosten, in een huishoudelijke omgeving, voor de verschillende energiebronnen.

Nadere informatie

b Aftrekpost 1 - elektrisch koken 55,84 - Totaal vastrecht * 492,66

b Aftrekpost 1 - elektrisch koken 55,84 - Totaal vastrecht * 492,66 Reactie van Eneco op vragen uit Regio Zuid-Holland De onderstaande informatie is ook geldig voor klanten in Amstelveen Dit document is het laatst bewerkt op 14-03-2014 Vanuit de Regio Zuid-Holland heeft

Nadere informatie

Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars

Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met stadswarmte Bestaande woningen, nieuwbouwwoningen en

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN In gemeente Meppel is een nieuwbouwwijk van 1953 woningen gepland, die gefaseerd tussen 2014 en 2039 gerealiseerd wordt. Deels worden de kavels bouwrijp opgeleverd,

Nadere informatie

Tariefstelling stadsverwarming. 24 april 2007

Tariefstelling stadsverwarming. 24 april 2007 Tariefstelling stadsverwarming 24 april 2007 Tariefstelling stadsverwarming Inhoud Deel I Conclusies, aanbevelingen en bestuurlijke reacties Deel II Onderzoeksbevindingen Tariefstelling stadsverwarming

Nadere informatie

Validatie CO2-reductiemodel Nuon warmtenetten Publieke samenvatting. TNO-rapport TNO 2018 R10435

Validatie CO2-reductiemodel Nuon warmtenetten Publieke samenvatting. TNO-rapport TNO 2018 R10435 TNO-rapport TNO 2018 R10435 Validatie CO2-reductiemodel Nuon warmtenetten 2017 Leeghwaterstraat 44 2628 CA Delft Postbus 6012 2600 JA Delft www.tno.nl T +31 88 866 22 00 Publieke samenvatting Datum 19

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG In het dorp Heeg is voor een wijk met 800 slecht geisoleerde woningen onderzocht of verwarmen met thermische energie uit de nabijgelegen watergang Greft haalbaar

Nadere informatie

Rekenmodel Gelijk Als Anders (GAA) tarieven warmte

Rekenmodel Gelijk Als Anders (GAA) tarieven warmte 1 Rekenmodel Gelijk Als Anders (GAA) tarieven warmte ies: e kosten: voor bestaande projecten: Vastrecht SV = Vastrecht gas + all in rhoudskosten CV. voor nieuwe projecten (na 1-1-2007) de EAB zodanig in

Nadere informatie

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? Heijmans ontwikkelt op Forteneiland comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen.

Nadere informatie

Themabijeenkomst Warmtewet

Themabijeenkomst Warmtewet Themabijeenkomst Warmtewet Bas de Zwart Even voorstellen: Adviseur bij IF Technology Adviesbureau op het gebied van hernieuwbare warmte en koude en marktleider advies bodemenergie 60 mensen in Arnhem Beleid

Nadere informatie

Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond

Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Frank Kersloot & Alex Kaat 21 april 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte in Nieuwegein 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) 3. Tarieven voor klanten 4. Afsluitkosten

Nadere informatie

Warmtewet vervolg. implementatie proces

Warmtewet vervolg. implementatie proces Warmtewet vervolg implementatie proces Indien Verhuurder ook Warmte-leverancier is, verandert de structuur /afwikkeling van de gemaakte kosten naar de huurder! => Advies- e/o Instemmings-plichtig! Landelijke

Nadere informatie

MJA Workshop Wet & Regelgeving. Duurzaamheid, gebouwen en energiebesparing

MJA Workshop Wet & Regelgeving. Duurzaamheid, gebouwen en energiebesparing MJA Workshop Wet & Regelgeving Duurzaamheid, gebouwen en energiebesparing Lex Bosselaar Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Warmtewet en utiliteitsbouw MJA workshop 19 juni 2014 Baarn Lex Bosselaar

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK

TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK Woningbouwcoöperatie Elkien heeft voornemens om in de wijk t Eiland in Sneek 300 woningen voor een deel te slopen en voor een deel te renoveren. Daarbij is de opgave

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE TEO/WKO WARMTE EN KOUDE BEDRIJVENTERREIN MARSLANDEN Op het bedrijventerrein de Marslanden in Zwolle zijn bedrijven gevestigd, met uiteenlopende behoefte aan warmte en koeling. Vanuit gegevens over het

Nadere informatie

Contactpersoon -. -. ~~

Contactpersoon -. -. ~~ /fiijby Dordrecht Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT.. F (078) 639 8080 de gemeenteraad www.dordrecht.nl Contactpersoon -. -. ~~ R - Sweers

Nadere informatie

Beleidsvoorstel Warmtewet

Beleidsvoorstel Warmtewet Beleidsvoorstel Warmtewet Aan : Stichting Huurdersalliantie De Brug Betreft : Beleidsvoorstel Warmtewet Opdrachtgever : Peter van Lieshout Opsteller : Werkgroep Warmtewet: Havensteder: Vera Beuzenberg,

Nadere informatie

Ik ben de allergroenste

Ik ben de allergroenste Eteck maakt het nu al mogelijk voor projectontwikkelaars en woningcorporaties om nieuwbouwwoningen tegen geringe kosten energieneutraal of zelfs Nul op Meter te maken. Ik ben de allergroenste 1 van 5 Bouwbesluit

Nadere informatie

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? AM ontwikkelt in Park Centraal comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen. Deze

Nadere informatie

tariefopbouw collectief warmtenet warmtelevering door Cogas

tariefopbouw collectief warmtenet warmtelevering door Cogas tariefopbouw collectief warmtenet warmtelevering door Cogas tariefopbouw collectief warmtenet Uw woning wordt duurzaam verwarmd door een collectief warmtenet van Cogas. Wij brengen hiervoor kosten in rekening,

Nadere informatie

Ontwikkeling van een Gelijk-Als-Anders (GAA) rekenmodel voor de berekening van de integrale kosten van warmte ten behoeve van de Warmtewet

Ontwikkeling van een Gelijk-Als-Anders (GAA) rekenmodel voor de berekening van de integrale kosten van warmte ten behoeve van de Warmtewet Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research TNO-rapport 034-APD-2009-00415 Ontwikkeling van een Gelijk-Als-Anders

Nadere informatie

Frisse Lucht GREEN PACKAGE. Energie uit de lucht - 100% duurzaam

Frisse Lucht GREEN PACKAGE. Energie uit de lucht - 100% duurzaam GREEN PACKAGE Energie uit de lucht - 100% duurzaam Het comfort van vloerverwarming, koeling en warmtapwater in een duurzaam energiesysteem voor bij u thuis. Frisse Lucht Green Package, duurzame energie

Nadere informatie

Warmtepompen. Een introductie

Warmtepompen. Een introductie Warmtepompen Een introductie Inhoud presentatie Introductie 040energie Warmtepompen: Principe Varianten Financieel Is mijn huis geschikt? Vragen? Introductie 040Energie 040energie is een vereniging van

Nadere informatie

Aanleiding. Waarom de Warmtewet

Aanleiding. Waarom de Warmtewet Warmtewet Inhoud Aanleiding Algemeen Status Leverancier, toezicht, systeem Tarief Bemetering Leveringsovereenkomst, geschillen Storingen Handhaving Inventarisatie en dilemma s Aanleiding Waarom de Warmtewet

Nadere informatie

Warmtetarieven voor huishoudens

Warmtetarieven voor huishoudens Warmtetarieven voor huishoudens KOSTEN VOOR WARMTEWONINGEN IN VERGELIJKING MET GASWONINGEN EN EEN VOORUITBLIK OP DE MOGELIJKE GEVOLGEN VAN DE WARMTEWET Onderzoeksrapport 7 juni 2010 Betrokkenen Allard

Nadere informatie

- Vastrecht In Hengelo wordt één vastrecht gehanteerd, uitgaande van een HR-combiketel (dus zowel voor ruimteverwarming als warm tapwater).

- Vastrecht In Hengelo wordt één vastrecht gehanteerd, uitgaande van een HR-combiketel (dus zowel voor ruimteverwarming als warm tapwater). Dienst / Sector: PZ/COM Hengelo, 5 december 2006 Registratienummer: 121679 Raadsvergadering d.d. 12 december 2006 Agendanummer: C.3. Portefeuillehouder: We Onderwerp: Tariefstelling Warmtenet Hengelo WIJ

Nadere informatie

Ons kenmerk G610/07.0006665. Datum uw brief 13-2-07

Ons kenmerk G610/07.0006665. Datum uw brief 13-2-07 Aan de SP-fractie Nijmegen t.a.v. de heer J.J.M. van Rens Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 91 11 Telefax (024) 360 67 49 E-mail gemeente@nijmegen.nl

Nadere informatie

Collectieve verwarming versus Individuele (centrale) verwarming

Collectieve verwarming versus Individuele (centrale) verwarming Collectieve verwarming versus Individuele (centrale) verwarming Dit document is geschreven door een Technische VvE commissie. In dit document wordt een vergelijking gemaakt tussen een collectief verwarmingssysteem

Nadere informatie

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010 Warmte(levering) van de toekomst (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Ontwikkelingen nieuwbouw met effect op warmtevraag 2 Regelgeving: stapsgewijze EPC-verlaging (-> 0,6 -> 0,4 -> energieneutraal)

Nadere informatie

LeidenPanel. Energiegebruik. BELEIDSONDERZOEK I I

LeidenPanel. Energiegebruik. BELEIDSONDERZOEK I I LeidenPanel Energiegebruik BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl I www.leidenincijfers.nl Inleiding De gemeente Leiden werkt aan een warmtevisie. Om te peilen hoe inwoners omgaan met

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 29 048 Voorstel van wet van de leden Ten Hoopen en Samsom tot het stellen van regels omtrent de levering van warmte aan verbruikers (Warmtewet)

Nadere informatie

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stan de Ranitz Jaarbijeenkomst Warmtenetwerk 12 mei 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte Utrecht 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) in Utrecht 3. Verdere verduurzaming

Nadere informatie

De wet is met name ingevoerd om de consumenten (afnemers of gebruikers) te beschermen tegen te hoge tarieven.

De wet is met name ingevoerd om de consumenten (afnemers of gebruikers) te beschermen tegen te hoge tarieven. Gevolgen Warmtewet Waarvoor dient de Warmtewet? De wet is met name ingevoerd om de consumenten (afnemers of gebruikers) te beschermen tegen te hoge tarieven. Voor wie geldt de Warmtewet? Voor iedereen

Nadere informatie

1 Heeft u kennisgenomen van het artikel De problematiek van blokverwarming; invoering per 1 januari 2014? 1

1 Heeft u kennisgenomen van het artikel De problematiek van blokverwarming; invoering per 1 januari 2014? 1 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Voor wie geldt de Warmtewet eigenlijk? Waarom wordt de Warmtewet ingevoerd? Waarom komt de informatie zo laat? Wie is mijn warmteleverancier?

Voor wie geldt de Warmtewet eigenlijk? Waarom wordt de Warmtewet ingevoerd? Waarom komt de informatie zo laat? Wie is mijn warmteleverancier? Sinds 1 januari 2014 is de Warmtewet van kracht. De Warmtewet heeft voor iedereen die geen eigen cv-installatie heeft gevolgen in de afrekening van de servicekosten. De invoering van de Warmtewet is veel

Nadere informatie

Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie

Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie Door Eric van Zee, april 2008 Energie steeds groter deel van de woonlasten De kosten voor verwarming en warm tapwater vormen een steeds

Nadere informatie

Teken overeenkomst voor lagere kosten

Teken overeenkomst voor lagere kosten Tekst website Ennatuurlijk Onenigheid opgelost: vaste kosten warmte gaan in Tilburg flink omlaag Teken overeenkomst voor lagere kosten Ennatuurlijk en Stichting Reeshofwarmte hebben samen een oplossing

Nadere informatie

ZWARTBOEK - Warmtewet en ACM Besluit

ZWARTBOEK - Warmtewet en ACM Besluit H. Heiner Prozastraat 1 1321 KP Almere Tel. / Fax. 036-5464266 E-mail: h.heiner@heiner.nl Almere 26 januari 2015 Blad 1 van 4 ZWARTBOEK - Warmtewet en AC Besluit Bij het opstellen van dit zwartboek is

Nadere informatie

Ypenburg 100% duurzame warmte

Ypenburg 100% duurzame warmte Ypenburg 100% duurzame warmte Verkenning van de mogelijkheden Rotterdam, 13 november 2018 Edward.pfeiffer@rhdhv.com 06-52 01 86 58 Doelstelling van de verkenning Eneco en de Stichting Hernieuwbare Warmte

Nadere informatie

OPTIMALE ENERGIE-INFRASTRUCTUUR VOOR DE NIEUWBOUWLOCATIE BONGERD/ZIJKANAAL I IN AMSTERDAM-NOORD. M. Menkveld G.J. Ruijg

OPTIMALE ENERGIE-INFRASTRUCTUUR VOOR DE NIEUWBOUWLOCATIE BONGERD/ZIJKANAAL I IN AMSTERDAM-NOORD. M. Menkveld G.J. Ruijg Mei 2000 ECN-C-00-064 OPTIMALE ENERGIE-INFRASTRUCTUUR VOOR DE NIEUWBOUWLOCATIE BONGERD/ZIJKANAAL I IN AMSTERDAM-NOORD M. Menkveld G.J. Ruijg Verantwoording Deze studie is uitgevoerd in opdracht van het

Nadere informatie

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht 1. Terugblik 13 november jl. 1. Enquête resultaten Programma 2. Vragenlijst 3. Mogelijke maatregelen aardgasvrij 4. Tussenresultaten

Nadere informatie

Rapport Tariefadvies voor de levering van warmte aan kleinverbruikers 2010

Rapport Tariefadvies voor de levering van warmte aan kleinverbruikers 2010 Rapport Tariefadvies voor de levering van warmte aan kleinverbruiker 2010 Rapport Tariefadvies voor de levering van warmte aan kleinverbruikers 2010 E 2010-4 19 december 2009 EnergieNed Vereniging van

Nadere informatie

Wat voor welke warmte?

Wat voor welke warmte? Wat voor welke warmte? Eindrapport Delft, augustus 2009 Opgesteld door: C. (Cor) Leguijt D. (Dorien) Bennink F.J. (Frans) Rooijers B.L. (Benno) Schepers Colofon Bibliotheekgegevens rapport: C. (Cor) Leguijt,

Nadere informatie

Datum 14 februari 2014 Betreft Beantwoording vragen met betrekking tot tarieven bij stadsverwarming

Datum 14 februari 2014 Betreft Beantwoording vragen met betrekking tot tarieven bij stadsverwarming > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Warmte tarieven. Warmtenet Antwerpen Nieuw-Zuid TARIEVENREGELING

Warmte tarieven. Warmtenet Antwerpen Nieuw-Zuid TARIEVENREGELING Warmte tarieven Warmtenet Antwerpen Nieuw-Zuid WARMTE@ZUID TARIEVENREGELING 2019-03-24 1 De hierna genoemde tarieven voor de aansluitbijdrage, de investeringsbijdrage, het vast recht en het warmtetarief

Nadere informatie

Verwachtingen over de warmte van de toekomst

Verwachtingen over de warmte van de toekomst Verwachtingen over de warmte van de toekomst Van de toekomstige warmtevoorziening vragen Nederlanders vooral dat deze betaalbaar, betrouwbaar, duurzaam en veilig is. Een meerderheid (66,7%) vindt lage

Nadere informatie

Eteck maakt het nu al mogelijk voor projectontwikkelaars. tegen geringe kosten energieneutraal of zelfs Nul op Meter te maken.

Eteck maakt het nu al mogelijk voor projectontwikkelaars. tegen geringe kosten energieneutraal of zelfs Nul op Meter te maken. Eteck gaat voor 0. Want de 0 is zo dicht bij, dat het verboden zou moeten zijn om er niet voor te gaan Eteck maakt het nu al mogelijk voor projectontwikkelaars en woningcorporaties om nieuwbouwwoningen

Nadere informatie

Toetsing van het NMDA principe in de wijk Ypenburg te Den Haag

Toetsing van het NMDA principe in de wijk Ypenburg te Den Haag Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research Laan van Westenenk 501 Postbus 342 7300 AH Apeldoorn TNO-rapport 2006-A-R0249-B

Nadere informatie

Introductie Hoofdrolspelers De handreiking Instrumenten Praktijkvoorbeelden. Print dit hoofdstuk. Hoofdrolspelers

Introductie Hoofdrolspelers De handreiking Instrumenten Praktijkvoorbeelden. Print dit hoofdstuk. Hoofdrolspelers 06 Hoofdrolspelers 07 Een aantal partijen is van cruciaal belang voor een warmteuitwisselingsproject. Dit zijn de hoofdrolspelers. We onderscheiden in deze handreiking de volgende hoofdrolspelers met ieder

Nadere informatie

Datum 24 januari 2017 Beantwoording Kamervragen over een energieprestatievergoeding in zeer energiezuinige woningen met een gasaansluiting

Datum 24 januari 2017 Beantwoording Kamervragen over een energieprestatievergoeding in zeer energiezuinige woningen met een gasaansluiting > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Directoraat-Generaal Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA

Nadere informatie

Businesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op?

Businesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op? Businesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op? Door: Ronald Franken en Maarten Corpeleijn (r.franken@atrive.nl / m.corpeleijn@atrive.nl) 3 september 2013 Ten geleide Met het nieuwe energie-akkoord

Nadere informatie

Uitleg methodiek en opbouw tarieven stadswarmte 2018

Uitleg methodiek en opbouw tarieven stadswarmte 2018 Uitleg methodiek en opbouw tarieven stadswarmte 2018 1. Tarieven stadswarmte kleinverbruikers (t/m 100 kw) Nuon berekent voor de levering van warmte (en warm tapwater) een tarief dat gekoppeld is aan de

Nadere informatie

Langs deze weg wil DWA haar reactie geven op de huidige voorstellen betreffende het ontwerpbesluit en de ontwerpregeling voor de warmtewet.

Langs deze weg wil DWA haar reactie geven op de huidige voorstellen betreffende het ontwerpbesluit en de ontwerpregeling voor de warmtewet. Ministerie van Economische zaken Kenmerk Uw kenmerk Datum 25 januari 2010 Behandeld door ir. D.A. van 't Slot Direct nummer 088-163 53 34 betreft Reactie op ontwerpbesluit en de ontwerpregeling warmtewet

Nadere informatie

Rapportage Energiebesparingsverkenner

Rapportage Energiebesparingsverkenner Rapportage Energiebesparingsverkenner Deze rapportage biedt u een overzicht van de door u geselecteerde pakketten aan energiebesparende maatregelen en de indicatieve resultaten hiervan. In de bijlage van

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek

Centraal Bureau voor de Statistiek Centraal Bureau voor de Statistiek TOELICHTING STATLINETABEL EINDVERBRUIKERSPRIJZEN AARDGAS EN ELEKTRICITEIT Arthur Denneman Samenvatting: In juli is een vernieuwde StatLinetabel met eindverbruikersprijzen

Nadere informatie

Zonne-energie voor ondernemers

Zonne-energie voor ondernemers Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Johannes Zijlstra 20-03-2013 LTO Noord Advies Zonne energie; drijvende kracht!? 1 Zonuren Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling

Nadere informatie

Technieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen

Technieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen Nieuwbouw is relatief eenvoudig aardgasvrij te realiseren. Er zijn grofweg twee alternatieven: - Verzwaard elektriciteitsnet met een lucht- of bodemwarmtepomp in de woning (all electric) - collectieve

Nadere informatie

De Energie BV. 4 maart 2013

De Energie BV. 4 maart 2013 De Energie BV 4 maart 2013 Agenda Aanleiding De Businesscase Financieringsvraagstuk Juridische kaders 1 Verduurzamingsambitie woningcorporaties onder druk Het belang van verduurzaming van het corporatiebezit

Nadere informatie

Invloed gasloos op grondprijs

Invloed gasloos op grondprijs Invloed gasloos op grondprijs De grondwaarde van gasloze woningen in vergelijking met woningen op gas NEXT Vastgoed Consultancy B.V. mei 2019 Inhoudsopgave BESTAAND ONDERZOEK... 1 Casus Noordoostpolder:

Nadere informatie

Actie Giga Joule. Warmtewet. N M D A - principe / beginsel. versus M A X I M U M P R I J S. Dupliek inzake Consultatie warmtebesluit en warmteregeling

Actie Giga Joule. Warmtewet. N M D A - principe / beginsel. versus M A X I M U M P R I J S. Dupliek inzake Consultatie warmtebesluit en warmteregeling Actie Giga Joule Warmtewet N M D A - principe / beginsel versus M A X I M U M P R I J S & Dupliek inzake Consultatie warmtebesluit en warmteregeling 27 juni 2010 R. Louwerse, vrz. agj Warmtewet & NMDA

Nadere informatie

WHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING

WHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING WHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING Auteur: Fred de Lede 1 Werking van warmtekrachtkoppeling De basis van warmtekrachtkoppeling met een motor is dat deze draait om stroom te genereren (zie onderstaande

Nadere informatie

Externe notitie. Petten, 8 juli Cees Volkers Wouter Wetzels. Afdeling Policy Studies ECN-N Van

Externe notitie. Petten, 8 juli Cees Volkers Wouter Wetzels. Afdeling Policy Studies ECN-N Van Externe notitie Petten, 8 juli 2013 Afdeling Policy Studies ECN-N--13-028 Van Cees Volkers Wouter Wetzels Onderwerp Nieuwste inzichten Nederlands gasverbruik Inleiding ECN Policy Studies voert regelmatig

Nadere informatie

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Samenvatting De totale investeringsomvang om de woningen en utiliteitsgebouwen in de provincie Noord-Holland in 2050 klimaatneutraal

Nadere informatie

Warmtewet. Wat houd dit nu in? Maart 2014

Warmtewet. Wat houd dit nu in? Maart 2014 Warmtewet Wat houd dit nu in? Maart 2014 1 Inleiding Per 1 januari 2014 is de Warmtewet van kracht. Vanaf deze datum is de invulling van het Niet Meer Dan Anders beginsel (NMDA) gereguleerd door de overheid.

Nadere informatie

Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019

Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019 Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019 BC Thermisch uit oppervlaktewater Blokzijl I. TEO en WKO Algemeen II. Locatie III. Energievraag IV. Energiebesparing

Nadere informatie

Kansen voor warmtenetten in Noord-Holland

Kansen voor warmtenetten in Noord-Holland Kansen voor warmtenetten in Noord-Holland Parallelsessie Ambtelijk Café 2013 Roelof Potters (Alliander) en Eloi Burdorf (SDE) Agenda Welkom en introductie Presentatie: Aanpak verduurzaming gebouwde omgeving

Nadere informatie

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Rekenen aan rendement zonnepanelen Monique van der Meij Energie-adviseur Monique.vanderMeij@flynth.nl mobiel: 06 53 26 19 68 LTO Noord Programma Ondernemer

Nadere informatie

Warmte tarieven. Warmtenet Antwerpen Nieuw-Zuid TARIEVENREGELING

Warmte tarieven. Warmtenet Antwerpen Nieuw-Zuid TARIEVENREGELING Warmte tarieven Warmtenet Antwerpen Nieuw-Zuid WARMTE@ZUID TARIEVENREGELING 2016-12-08 1 De hierna genoemde tarieven voor de aansluitbijdrage, de investeringsbijdrage, het vast recht en het warmtetarief

Nadere informatie

Betreft Internetconsultatie Warmtebesluit en Warmteregeling 1 december 2009

Betreft Internetconsultatie Warmtebesluit en Warmteregeling 1 december 2009 Ministerie van Economische Zaken T.a.v. Lineke den Ouden, ALP 562 Postbus 20101 2500 EC Den Haag Betreft Internetconsultatie Warmtebesluit en Warmteregeling 1 december 2009 Geachte mevrouw Den Ouden, Den

Nadere informatie

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet

Nadere informatie

Informatie over de Warmtewet Volkshuisvesting December 2014

Informatie over de Warmtewet Volkshuisvesting December 2014 Informatie over de Warmtewet Volkshuisvesting December 2014 1. Warmtewet algemeen Het waarom van de Warmtewet Als een huurder is aangesloten op stadsverwarming of blokverwarming (1 grote installatie voor

Nadere informatie

Warmte tarieven. Warmtenet Antwerpen Nieuw-Zuid WARMTE@ZUID TARIEVENREGELING 2015-12-17 1

Warmte tarieven. Warmtenet Antwerpen Nieuw-Zuid WARMTE@ZUID TARIEVENREGELING 2015-12-17 1 Warmte tarieven Warmtenet Antwerpen Nieuw-Zuid WARMTE@ZUID TARIEVENREGELING 2015-12-17 1 De hierna genoemde tarieven voor de aansluitbijdrage, de investeringsbijdrage, het vast recht en het warmtetarief

Nadere informatie