De Energie BV. 4 maart 2013
|
|
- Matthias van de Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De Energie BV 4 maart 2013
2 Agenda Aanleiding De Businesscase Financieringsvraagstuk Juridische kaders 1
3 Verduurzamingsambitie woningcorporaties onder druk Het belang van verduurzaming van het corporatiebezit wordt erkend: Convenant Energiebesparing Corporatiesector (2008) Aedes en de Woonbond -> Streven naar een gemiddelde EPA-label B Maar: Verduurzaming en afgeknepen corporaties: dat gaat niet samen ( ) Investeringen woningcorporaties verdampen (Aedes, ) Dus: Verduurzamingsambitie in de ijskast??
4 Warmte-koude opslag (WKO) is een veelgebruikt systeem voor duurzame warmtelevering
5 Huurrecht hindert terugverdieneffect van investeringen in WKO-systemen Investeringen in WKO-systemen zijn niet financieel rendabel terug te verdienen indien deze door de woningcorporatie geëxploiteerd worden Volgens het huurrecht mag slechts het werkelijk verbruik via de servicekosten in rekening gebracht worden Het doorberekenen van kapitaallasten van investeringen in WKO-systemen door verhuurders aan huurders is dus niet toegestaan Maar de huurder geniet aanmerkelijk lagere energielasten Conclusie: door het systeem vanuit de woningcorporatie te exploiteren komen de financiële lasten bij de woningcorporatie te liggen, terwijl de financiële lusten bij de huurder terecht komen
6 Agenda Aanleiding De Businesscase Financieringsvraagstuk Juridische kaders 5
7 Oprichting van een Energie BV biedt de mogelijkheid om kapitaallasten te delen Exploitatie vanuit een Energie BV biedt woningcorporaties de mogelijkheid om de kapitaallasten middels het vastrecht (deels) door te berekenen aan de huurder Zo kunnen woningcorporaties en huurders de financiële lusten en lasten van de duurzame investering delen: de woningcorporatie bepaalt zelf in welke mate Twee basis varianten : (1) De Energie BV heeft de systemen in eigendom (2) De Energie BV huurt de systemen van de woningcorporatie De tweede variant biedt goede mogelijkheden voor samenwerkingsverbanden 6
8 De Energie BV heeft drie financieringsbronnen Bijdrage aansluitkosten Eigen vermogen Vreemd vermogen De Bijdrage Aansluitkosten (BAK) is vaak opgebouwd uit: (1) Vermeden kapitaallasten CV-ketel (2) Vermeden onderhoudskosten CV-ketel (3) Vermeden aansluitbijdrage gas
9 Systeemfalen is een risico tijdens de exploitatie Opbrengsten Warmtelevering ( /GJ) Koudelevering ( /GJ) Vastrecht warmte ( /jr) Vastrecht koude ( /jr) Kosten Onderhoudskosten Inkoopkosten energie Overheadkosten Het systeemrendement zorgt voor het grootste exploitatierisico: systeemfalen kan leiden tot hogere inkoopkosten energie en/of onderhoudskosten Goede afspraken met de aannemer & onderhoudspartij kan dit risico (deels) wegnemen 8
10 Een WKO-systeem houdt de kosten van warmtelevering beheersbaar prijsontwikkeling traditioneel systeem prijs exponentiële groei gasprijs prijsontwikkeling WKO systeem koeling tijd
11 De woningcorporatie zit zelf aan de knoppen BAK + Tarieven = Rendement corporatie Woonlasten huurder BAK Tarieven + = Rendement corporatie Woonlasten huurder 10
12 Bepaling van de rendementseis op het eigen vermogen Unlevered (U) Bèta = 0,42 D(ebt) = 0,60 E(quity) = 0,40 Levered (L) Bèta = Unlevered (U) Bèta x (1 + (D E)) Levered (L) Bèta = 0,42 x (1 + (0,60 0,40)) = 1,05 risicovrije rentevoet (Rf) = EUR 10J IRS {NL} = 3,48% {9 Mei 2011} marktrisicopremie (Rm - Rf) = 4% à 7% {gemiddeld 5,50%} beleid marktrisicopremie = 4,50 % rendement eigen vermogen (Re) = Rf + Levered (L) Bèta x (Rm - Rf) rendement eigen vermogen (Re) = 3,48% + (1,05 x 4,50%) = 8,21%
13 Bepalen rendementseis (vervolg) kredietopslag (commercieel) = 1,50% rendement vreemd vermogen (Rd) = Rf + kredietopslag rendement vreemd vermogen (Rd) = 3,48% + 1,50% = 4,98% WACC (niet-daeb) = (E V) x Re + (D V) x Rd = 0,40 x 8,21% + 0,60 x 4,98% = 6,27% kredietopslag (sociaal) = 0,50% rendement vreemd vermogen (Rd) = Rf + kredietopslag rendement vreemd vermogen (Rd) = 3,48% + 0,50% = 3,98% WACC (DAEB) = (E V) x Re + (D V) x Rd = 0,40 x 8,21% + 0,60 x 3,98% = 5,67%
14 Uitkomsten voorbeeld businesscase Totaal rendement Rendement eigen vermogen Project 1 7,3% 10,7% Project 2 8,8% 14,5% Project 3 14,5% 28,7% Totaal 9,3% 15,7%
15 Agenda Aanleiding De Businesscase Financieringsvraagstuk Juridische kaders 14
16 Financieringsvraagstuk WKO alleen bestemd voor sociale huurwoningen is met WSW borging te financieren WKO deels voor koopwoningen of BOG (niet maatschappelijk) dan is dat deel een niet-daeb activiteit en moet zonder borging worden gefinancierd Zekerheden zijn mede afhankelijk of de WKO binnen de toegelaten instelling blijft of in een dochter wordt ondergebracht Zekerheden splitsen bij een gecombineerd project (DAEB en niet-daeb) is niet goed mogelijk 15
17 Hoe ziet een financieringsmemorandum voor een WKO er globaal uit?
18 Onderdelen financieringsmemorandum Bepalen voorwaarden en omvang financieringsaanvraag (concept term sheet) Opstellen meerjarenbegroting van de portefeuille waar financiering voor wordt aangevraagd Balans Kasstroomoverzicht Winst- en verliesrekening Aannames, parameters en uitgangspunten toelichten Onderpand beschrijven
19 Een goede voorbereiding is het halve werk Door alle problemen bij corporaties ligt ook uw corporatie onder een vergrootglas Wees voorbereid op vragen die financiers gaan stellen over de financiële resultaten, de organisatie en het onderliggende voorstel Zorg dat gegevens up-to-date en beschikbaar zijn
20 Veel spookverhalen over commerciële financiering Niet te krijgen Klopt niet, banken willen graag ongeborgde projecten financieren. Zorginstellingen financieren voornamelijk ongeborgd en hebben meer keuze tussen de banken Duurder Klopt, circa 1,0 tot 1,5% duurder. Normale renteschommelingen zijn vaak vele male groter Minder Klopt niet helemaal, ook bij WSW geen 100% financiering van stichtingskosten. Net zoals bij geborgde leningen is ook voor commerciële leningen de inzet van additioneel vastgoed / eigen middelen noodzakelijk Langer Klopt, het duurt circa 3 tot 6 maanden en vraagt om goede voorbereiding
21 Ook marktfinanciering voor WKO is in voldoende mate voorhanden
22 Agenda Aanleiding De Businesscase Financieringsvraagstuk Juridische kaders 21
23 Regels omtrent staatssteun stellen een ondergrens aan het rendement Het is niet toegestaan garanties e.d. te geven vanuit de DAEB tak Er moet sprake zijn van een goede businesscase De niet-daeb activiteit moet rendement maken dat in overeenstemming is met andere spelers in deze markt Het geven van veel lagere tarieven aan bewoners kan door de EU worden gezien als concurrentievervalsing 22
24 Warmtewet stelt een bovengrens aan het rendement Verwachting: Warmtewet wordt medio 2013 van kracht Warmtewet stelt maximumprijzen aan de tarieven van vastrecht en warmtegebruik NMa gaat controle van de warmtewet uitvoeren De maximum tarieven worden bepaald aan de hand van het NMDA-beginsel: de afnemer mag niet meer betalen dan in de referentie-sitiuatie gas Het portefeuille rendement van leveranciers van warmte wordt getoetst op redelijkheid Het geven van veel lagere tarieven aan bewoners kan door de EU worden gezien als concurrentievervalsing 23
25 Vragen
Energie bv. Thema uitgewerkt voor de corporatiesector: >> Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal
Thema uitgewerkt voor de corporatiesector: Energie bv >> Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal Een flink aantal corporaties heeft collectieve ketels, blokverwarming en/of Warmte- en
Nadere informatieThemablad Energie B.V.
Molenwei 2 Postbus 63 5680 AB Best tel: 030 693 60 00 fax: 0499 33 83 88 KvK nr. 31042832 E: info@atrive.nl I: www.atrive.nl Themablad Energie B.V. Agentschap NL Maarten Corpeleijn D a t u m 27 november
Nadere informatieVerduurzaming woningportefeuille: de woonbundel. 4 maart 2013
Verduurzaming woningportefeuille: de woonbundel 4 maart 2013 Verduurzamingsambitie woningcorporaties onder druk Het belang van verduurzaming van het corporatiebezit wordt erkend: Convenant Energiebesparing
Nadere informatieFinancieringsmodel EnergieSprong Is nul-op-de-meter te financieren?
Financieringsmodel EnergieSprong Is nul-op-de-meter te financieren? Ugchelen, Oktober 2013 Agenda 1. Verwachtingen en uitgangspunten 2. Voorbeelden uit de praktijk: a. Project A (240 meergezinswoningen)
Nadere informatieWillen is kunnen Woonlasten en energiebesparende maatregelen
Willen is kunnen Woonlasten en energiebesparende maatregelen Tim Mooiman 7 maart 2013 Waarom een aparte BV? Terugverdienen meerinvestering (i.t.t. HW) Woonlastenverlichting Onduidelijke regelgeving Transparantie
Nadere informatieTOELICHTING BESLISBOOM
TOELICHTING BESLISBOOM De beslisboom is bedoeld als hulpmiddel bij het maken van de keuze tussen administratief of juridisch scheiden. Ook gaat de beslisboom in op de mogelijkheid van vrijstelling van
Nadere informatieWarmtewet als aanjager voor verduurzaming sociaal vastgoed corporaties. Jan-Maarten Elias Unica Ecopower
Warmtewet als aanjager voor verduurzaming sociaal vastgoed corporaties Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Over Unica Technische dienstverlener 14 vestigingen door heel Nederland 11 gespecialiseerde bedrijven
Nadere informatie1.1 Inleiding: 1.2 Verduurzaming woningportefeuille: De Woonbundel
Onderwerp : Verslag bijeenkomst Financiering Energiebesparing Aan : De Futura Platformen Duurzaamheid en Finance & Treasury Van : Thomas Filthaut en Jetske Thielen Kopie : Geïnteresseerden binnen de Futura
Nadere informatieWarmtewet vervolg. implementatie proces
Warmtewet vervolg implementatie proces Indien Verhuurder ook Warmte-leverancier is, verandert de structuur /afwikkeling van de gemaakte kosten naar de huurder! => Advies- e/o Instemmings-plichtig! Landelijke
Nadere informatieAchtergrond Warmtewet
Achtergrond Warmtewet Bron: AEDES Handreiking Warmtewet voor Woningcorporaties (VERSIE 1, dd 21 oktober) 1. Achtergrond: De Warmtewet is ontstaan als initiatiefwet vanuit de Tweede Kamer. Het heeft tien
Nadere informatieDatum: 3 maart 2014 Betreft: consultatie-versie van de novelle op de Herzieningswet toegelaten instellingen. Geachte heer Blok,
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Aan de Minister voor Wonen en Rijksdienst de heer drs. S.A. Blok Postbus 20011 2500 EA DEN HAAG Datum: 3 maart 2014 Betreft: consultatie-versie
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN
TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN In gemeente Meppel is een nieuwbouwwijk van 1953 woningen gepland, die gefaseerd tussen 2014 en 2039 gerealiseerd wordt. Deels worden de kavels bouwrijp opgeleverd,
Nadere informatieWorkshopmiddag Warmtewet
Workshopmiddag Warmtewet Femke Heine en Mahir Sari 31 oktober 2013 Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend. Algemeen 2 Op welke wijze gaat er door ACM gecommuniceerd worden
Nadere informatieBusinesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019
Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019 BC Thermisch uit oppervlaktewater Blokzijl I. TEO en WKO Algemeen II. Locatie III. Energievraag IV. Energiebesparing
Nadere informatieEen gemengd woningfonds
Een gemengd woningfonds Cathelijne van den Berg 1/43 Inhoudsopgave Introductie Opzet onderzoek Literatuurstudie Onderzoeksresultaten Conclusie & aanbevelingen 2/43 Introductie Housing Woningcorporaties
Nadere informatieHOOFDPUNTEN CONCEPT BESLUIT TOEGELATEN INSTELLINGEN VOLKSHUISVESTING 2015 (BTIV) AMvB bij de novelle herziene Woningwet
HOOFDPUNTEN CONCEPT BESLUIT TOEGELATEN INSTELLINGEN VOLKSHUISVESTING 2015 (BTIV) AMvB bij de novelle herziene Woningwet DAEB portefeuille Niet-DAEB portefeuille TIJDPAD IMPLEMENTATIE HERZIENE WONINGWET
Nadere informatieHoofdlijnen van de concept-novelle
Hoofdlijnen van de concept-novelle 21 februari 2014 De concept-novelle zit nu in een consultatieronde (tot 4 maart 2014). Een aantal partijen waaronder Aedes is in de gelegenheid gesteld om te reageren.
Nadere informatieStrategisch scheiden of splitsen DAEB / niet-daeb. Bram Klouwen en Bert van t Land Companen
Strategisch scheiden of splitsen DAEB / niet-daeb Bram Klouwen en Bert van t Land Companen Agenda Inleiding Achtergrond scheiden / splitsen Juridische verankering Plan maken Strategische afweging portfolio
Nadere informatieStichting Futura Impact Europadossier t.b.v. toezichthouders
Sectorgroep Woningcorporaties Stichting Futura Impact Europadossier t.b.v. toezichthouders PwC Agenda Waar gaat het om? Financiële gevolgen Onderwerpen voor nadere uitwerking Conclusies Slide 2 Waar gaat
Nadere informatieFinanciering niet-daeb activiteiten. Aedesbijeenkomsten
Financiering niet-daeb activiteiten Aedesbijeenkomsten December 2010 29 september 2010 Inhoud Beoordeling ongeborgde financieringsaanvraag Enkele voorbeelden Prijsvorming Aanbevelingen 2 December 2010
Nadere informatieONRENDABELE TOP. ERGO werkgroep 31 oktober 2018 Casper Tigchelaar Marijke Menkveld
ONRENDABELE TOP ERGO werkgroep 31 oktober 2018 Casper Tigchelaar Marijke Menkveld VRAGEN ERGO WERKGROEP Als er na 2020 extra subsidiebudget komt (bijvoorbeeld uit ODE middelen), aan welke maatregelen zou
Nadere informatieIMPLEMENTATIEPLAN HERZIENE WONINGWET (NOVELLE)
IMPLEMENTATIEPLAN HERZIENE WONINGWET (NOVELLE) DAEB portefeuille portefeuille HOOFDLIJNEN IMPLEMENTATIE HERZIENE WONINGWET Bepalen strategie 1. Richting kiezen Uitvoeren scheiding 2. Uitwerken administratieve/juridische
Nadere informatieVan Marktwaarde naar Beleidswaarde
Van Marktwaarde naar Beleidswaarde Een handvat voor het nemen van investeringsbeslissingen in sociaal vastgoed januari 2018 De Marktwaarde is totaal ongeschikt voor het nemen van verantwoorde investeringsbeslissingen
Nadere informatieFinanciering van de corporatiesector na de novelle. René Goorden
René Goorden Oktober 2014 Novelle? een prozaverhaal dat wat de omvang betreft tussen de roman en het korte verhaal geplaatst wordt. De lengte is typisch tussen de 50 en 100 pagina's, maar hierover bestaat
Nadere informatieWarmtewet. Enkele juridische aspecten voor woningcorporaties. mr. drs. J.Chr. Rube Gaastra advocaten
Warmtewet Enkele juridische aspecten voor woningcorporaties mr. drs. J.Chr. Rube Gaastra advocaten Even voorstellen mr.drs. J.Chr. (Jan) Rube 2006: Nederlands recht (UvA) 2008: Politicologie (UvA) 2004-2005:
Nadere informatieMJA Workshop Wet & Regelgeving. Duurzaamheid, gebouwen en energiebesparing
MJA Workshop Wet & Regelgeving Duurzaamheid, gebouwen en energiebesparing Lex Bosselaar Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Warmtewet en utiliteitsbouw MJA workshop 19 juni 2014 Baarn Lex Bosselaar
Nadere informatieKnelpuntenanalyse Novelle en BTIV 2015
Knelpuntenanalyse Novelle en BTIV 2015 Frank Vermeij Augustus 2014 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Aanpak... 3 3 Juridische scheiding... 3 3.1 Aannames... 3 3.2 Resultaten... 4 4 Administratieve scheiding...
Nadere informatieHerzieningswet/novelle. 10 december 2014
Herzieningswet/novelle 10 december 2014 1 december 2014 Wat gebeurde er na het zomer reces? 4 september: Tweede Kamer commissie: rondetafelgesprek Aedes: publicatie rapport De Gaay Fortman (studie naar
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. Vaste commissie voor EL&I Postbus 20018 2500 EA Den Haag. Geachte Tweede Kamerleden,
Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. Vaste commissie voor EL&I Postbus 20018 2500 EA Den Haag Datum 0 Contactpersoon Doorkiesnummer Mailadres 1/5 Geachte Tweede Kamerleden, U heeft op 5 december de
Nadere informatieRendement duurzame energie verklaard
1 Rendement duurzame energie verklaard Atriensis b.v. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze rapportage mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt,
Nadere informatieBijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar
Bijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar Referentienummer Datum Kenmerk 336723.01.N001 1 september 2014 336723 Betreft Indicatieve berekening exploitatie warmtenet Westland 1 Inleiding Om een globale
Nadere informatieFinancieringsoplossingen voor duurzame ambities. Caspar Boendermaker, 22 april 2014, Breukelen
Financieringsoplossingen voor duurzame ambities Caspar Boendermaker, 22 april 2014, Breukelen Opbouw Financiering corporatie sector Verduurzaming Financiering verduurzaming Geschiedenis Gemeentelijke Credietbank
Nadere informatieHOOFDPUNTEN ONTWERP BESLUIT TOEGELATEN INSTELLINGEN VOLKSHUISVESTING 2015 (BTIV) Ontwerp AMvB bij de herziene Woningwet
HOOFDPUNTEN ONTWERP BESLUIT TOEGELATEN INSTELLINGEN VOLKSHUISVESTING 2015 (BTIV) Ontwerp AMvB bij de herziene Woningwet DAEB portefeuille Niet-DAEB portefeuille HOOFDPUNTEN BESLUIT TOEGELATEN INSTELLINGEN
Nadere informatieVASTGOEDFINANCIERING IN DE ZORG
VASTGOEDFINANCIERING IN DE ZORG PIM DIEPSTRATEN Doorn, 1 december 2015 AGENDA 1 Financieringsstrategie zorginstelling 2 Huidige financiers en het WFZ 3 Perspectief investeerder op de zorgmarkt 4 Alternatieve
Nadere informatieDe kosten van ongeborgde financiering voor woningcorporaties
De kosten van ongeborgde financiering voor woningcorporaties Finance Ideas 24 november 2011 Nieuwe financiële realiteit voor woningcorporaties Woningcorporaties maken zich klaar voor een nieuwe realiteit
Nadere informatieDatum 15 oktober 2018 Betreft Beantwoording vragen over het ontwerpbesluit tot wijziging van het Warmtebesluit
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieWelkom op de huurdersraadpleging over de energiecontract wko-installatie
18 november2015 HuurdersBelangenVereniging Etten-Leur Welkom op de huurdersraadpleging over de energiecontract wko-installatie Jos Aal, zaakvoerder HBV en adviseur Woonbond Kennis- en Adviescen. Agenda
Nadere informatieIs Nederland duurzaam kabinetsbeleid?
De mogelijkheden en onmogelijkheden om als corporatie op wijkniveau over een energie-aanpak te denken, dat was recent onderwerp van gesprek toen het Roadshow-team op bezoek was bij woningcorporatie OFW
Nadere informatieHoofdlijnen van de concept-novelle
Hoofdlijnen van de concept-novelle De concept-novelle zit nu in een consultatieronde (tot 4 maart 2014). Een aantal partijen waaronder Aedes is in de gelegenheid gesteld om te reageren. Daarbij maken we
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG
TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG In het dorp Heeg is voor een wijk met 800 slecht geisoleerde woningen onderzocht of verwarmen met thermische energie uit de nabijgelegen watergang Greft haalbaar
Nadere informatieFinanciering niet-daeb activiteiten Nadere uitwerking MIF
Financiering niet-daeb activiteiten Nadere uitwerking MIF Het samenbrengen van woningcorporaties met private financiers en beleggers Persoonlijk en vertrouwelijk Real Estate Advisory Niet-DAEB activiteiten
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK
TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK Woningbouwcoöperatie Elkien heeft voornemens om in de wijk t Eiland in Sneek 300 woningen voor een deel te slopen en voor een deel te renoveren. Daarbij is de opgave
Nadere informatieFinancieren van duurzaamheid. Servicepunt Duurzame Energie
Financieren van duurzaamheid Peter Borghstijn BNG Bank Hans Hörter Servicepunt Duurzame Energie Inhoud BNG Bank Verduurzaming Financiering verduurzaming Geschiedenis 1914 Instituut voor de Rijksverrekening
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE EN KOUDE
TEO/WKO WARMTE EN KOUDE BEDRIJVENTERREIN MARSLANDEN Op het bedrijventerrein de Marslanden in Zwolle zijn bedrijven gevestigd, met uiteenlopende behoefte aan warmte en koeling. Vanuit gegevens over het
Nadere informatieVraag en Antwoord over de Warmtewet
Vraag en Antwoord over de Warmtewet Vraag Antwoord 1 Wat is de Warmtewet? De Warmtewet is er om huurders te beschermen tegen het betalen van te hoge kosten voor energieverbruik en meer inzicht te geven
Nadere informatieThemabijeenkomst Warmtewet
Themabijeenkomst Warmtewet Bas de Zwart Even voorstellen: Adviseur bij IF Technology Adviesbureau op het gebied van hernieuwbare warmte en koude en marktleider advies bodemenergie 60 mensen in Arnhem Beleid
Nadere informatieWooncorporatiedag Nijenrode 22 april 2014. Sturen op Maatschappelijken. Financieel rendement
Wooncorporatiedag Nijenrode 22 april 2014 Sturen op Maatschappelijken Financieel rendement 'Mijn belangrijkste taak is de woningmarkt weer vlot trekken, zowel in de huur- als koopsector. Door zekerheid
Nadere informatieVisie WSW op aflossingsplicht leningen Daeb aan niet-daeb
Visie WSW op aflossingsplicht leningen Daeb aan niet-daeb September 2014 Bij administratieve scheiding gaat het om interne boekhoudkundige leningen. Bij juridische scheiding betreft het leningen van de
Nadere informatieRendementsmonitor warmte
Rendementsmonitor warmte Klankbordgroep ACM, Den Haag, 7 september 2015 Doel van deze klankbordgroep: goed begrijpen van resultaten Wij hebben aangeleverde gegevens geanalyseerd. Deze klankbordgroep heeft
Nadere informatieVoor wie geldt de Warmtewet eigenlijk? Waarom wordt de Warmtewet ingevoerd? Waarom komt de informatie zo laat? Wie is mijn warmteleverancier?
Sinds 1 januari 2014 is de Warmtewet van kracht. De Warmtewet heeft voor iedereen die geen eigen cv-installatie heeft gevolgen in de afrekening van de servicekosten. De invoering van de Warmtewet is veel
Nadere informatieWSW visie op scheiding en/of splitsing van DAEB en niet-daeb
WSW visie op scheiding en/of splitsing van DAEB en niet-daeb 2/6 Inleiding Met de inwerkingtreding van de Woningwet moeten corporaties hun niet-daeb-vastgoed en niet-daebactiviteiten scheiden van het DAEB-vastgoed
Nadere informatieSamenvatting herziene Woningwet
Samenvatting herziene Woningwet 1. Algemeen De Tweede Kamer stemde op 5 juli unaniem in met de herziening van de Woningwet. In het najaar van 2012 wordt het wetsvoorstel door de Eerste Kamer besproken.
Nadere informatieInformatie over de Warmtewet Volkshuisvesting December 2014
Informatie over de Warmtewet Volkshuisvesting December 2014 1. Warmtewet algemeen Het waarom van de Warmtewet Als een huurder is aangesloten op stadsverwarming of blokverwarming (1 grote installatie voor
Nadere informatieSamenvatting Novelle Blok
Samenvatting Novelle Blok Woningbouwcorporaties moeten weer dienstbaar worden aan het publieke belang in hun werkgebied. Hun taak brengen we terug tot het bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen
Nadere informatieWarmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010
Warmte(levering) van de toekomst (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Ontwikkelingen nieuwbouw met effect op warmtevraag 2 Regelgeving: stapsgewijze EPC-verlaging (-> 0,6 -> 0,4 -> energieneutraal)
Nadere informatieHOOFDPUNTEN NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG. Reactie minister Blok op vragen van de Tweede Kamer over de novelle
HOOFDPUNTEN NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG Reactie minister Blok op vragen van de Tweede Kamer over de novelle DAEB portefeuille Niet-DAEB portefeuille WIJZIGINGEN TEN OPZICHTE VAN CONCEPT NOVELLE
Nadere informatieDomein en financiering
Congres 19-04-2011 Domein en financiering 1. Keuzes voor de toekomst De komende periode worden besluiten genomen die cruciaal zijn voor de toekomst van corporaties. De Europese Beschikking en de daaruit
Nadere informatieSamen naar een passende voorraad hulpwijzer voor huurders bij scheiden en splitsen
Samen naar een passende voorraad hulpwijzer voor huurders bij scheiden en splitsen Met behulp van de stappen in deze hulpwijzer kunnen huurdersorganisaties zich voorbereiden op het geven van een zienswijze
Nadere informatieRotterdam. Stook je rijk 2015. Monitoring Energiebesparing Huursector
Rotterdam Stook je rijk 2015 Monitoring Energiebesparing Huursector 9-10-2015 Inhoud Nieuwe Woningwet per 1 juli 2015 Doelstellingen landelijke Energieakkoord Stand van Zaken in Nederland Rotterdamse doelstellingen
Nadere informatieNotitie over het scheidings- en splitsingsvoorstel
Notitie over het scheidings- en splitsingsvoorstel Scheidings- en splitsingsvoorstel van woningcorporaties Stek (incl. Warmunda) en Vooruitgang In september 2016 is een scheidings- en splitsingsvoorstel
Nadere informatieGevolgen CBb-uitspraak en update WACC 1. Rebel: Draft report The WACC for the Dutch TSO s and DSO s 2. Rebel: Memo Resultaten actualisatie WACC
Notitie WACC Onderwerp Bijlagen Gevolgen CBb-uitspraak en update WACC 1. Rebel: Draft report The WACC for the Dutch TSO s and DSO s 2. Rebel: Memo Resultaten actualisatie WACC Aanleiding Op 28 september
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 29 048 Voorstel van wet van de leden Ten Hoopen en Samsom tot het stellen van regels omtrent de levering van warmte aan verbruikers (Warmtewet)
Nadere informatiewoonconcept Datum 7 juli 2016 Behandeld door Telefoonnummer
Gemeente Steenwij kerland College van Burgemeester en Wettiouders Postbus 162 8330 AD STEENWIJK woonconcept Ingekomen d.d. Zaaknummer; Reeks: O 8 JUL 2S;S > II Steenwijkerlaiul Ons kenmerk 2016-0018787
Nadere informatieA billion here, a billion there, and pretty soon you're talking about real money.!!!! Everitt Dirksen (US Senator)
!! A billion here, a billion there, and pretty soon you're talking about real money.!!!! Everitt Dirksen (US Senator) FINANCIERING VAN WONINGCORPORATIES Een verkenning & modelmatige doorrekening Rik van
Nadere informatieFinanciering van maatschappelijk vastgoed
van maatschappelijk vastgoed Naar nieuwe vormen van financiering? Arie van Oord KMVG Congres, 19 april 2011 BNG en maatschappelijk vastgoed Klantgroepen Gemeenten Woningcorporaties Zorginstellingen Onderwijsinstellingen
Nadere informatieBestuur bewonersvereniging Het Breed p/a F. Witzen Het Hoogt 249 1025 GX AMSTERDAM. 22 maart 2010 stookkosten Eneco. Geachte bestuursleden,
Bestuur bewonersvereniging Het Breed p/a F. Witzen Het Hoogt 249 1025 GX AMSTERDAM Datum Onderwerp 22 maart 2010 stookkosten Eneco Geachte bestuursleden, In het informatieboekje dat u aan alle bewoners
Nadere informatieWoningcorporaties. Financieren zonder borging
Woningcorporaties Financieren zonder borging 25 oktober 2011 Astrid van Arum, Sectorspecialist Woningcorporaties Erik Steinmaier, Hoofd Research Real Estate Finance Update Criteria: Brussel proof (DAEB,
Nadere informatieOntwerp van een algemene maatregel van bestuur, houdende regels ter uitvoering van de Warmtewet (Warmtebesluit)
Concept Ontwerp van een algemene maatregel van bestuur, houdende regels ter uitvoering van de Warmtewet (Warmtebesluit) Op de voordracht van de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van
Nadere informatieVer van huis? 26 maart 2015. Pieter Schut Notaris vastgoed
Ver van huis? 26 maart 2015 Pieter Schut Notaris vastgoed Ver van huis Parlementaire enquête Woningcorporaties Commissie van Vliet: "Het was een giftige cocktail van overambitieuze directeuren, falend
Nadere informatieSamen naar een passende voorraad hulpwijzer voor gemeenten bij scheiden en splitsen
Samen naar een passende voorraad hulpwijzer voor gemeenten bij scheiden en splitsen Met behulp van de stappen in deze hulpwijzer kunnen gemeenten zich voorbereiden op het geven van een zienswijze bij het
Nadere informatieHet middensegment in de huursector De ontbrekende schakel Johan Conijn, ASRE/UvA, Ortec Finance
Het middensegment in de huursector De ontbrekende schakel Johan Conijn, ASRE/UvA, Ortec Finance Datum 11 mei 2011 Het middensegment Wat verstaan we onder het middensegment in de huursector? - verhuurders:
Nadere informatieBijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding
Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieWoningwet op weg. De Wooncoöperatie. Kevin Klop 17 juni 2015
Woningwet op weg De Wooncoöperatie Kevin Klop 17 juni 2015 Achtergrond Troonrede 2013 Participatiesamenleving Legitimiteit corporatiesector Parlementaire enquête Essay Adri Duivesteijn De koopwoning bereikbaar
Nadere informatieGevolgen van Woningwet en Regeerakkoord voor het lokale speelveld
Gevolgen van Woningwet en Regeerakkoord voor het lokale speelveld Futuraplatform - vrijdag 16 november 2012 Leo Gerrichhauzen Gerrichhauzen en Partners 2012 Van verzelfstandiging naar publieke sturing
Nadere informatiePlatform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet
No one can whistle a symphony. It takes a whole orchestra to play it H.E. Lucock Prepared for: Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet Date: : 16.03.2017 Ref: Even voorstellen Financieel-economisch
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Uw kenmerk 2018Z01769 Datum Betreft Beantwoording
Nadere informatieDrieKamerModel. Johan Conijn
DrieKamerModel Johan Conijn 18 september 2012 DrieKamerModel Het DrieKamerModel is een integraal, strategisch sturingsconcept voor een corporatie. Het is een antwoord in de al langlopende discussie over
Nadere informatieDe volkshuisvestelijke gevolgen van de DAEB-splitsing
De volkshuisvestelijke gevolgen van de DAEB-splitsing Hanjo Lagas, directeur Atrivé Het middensegment in de huursector VOGON studiemiddag, 14 september 2011 Visie Europa In 2007 klacht IVBN in 2007 (belangenvereniging
Nadere informatieDaeb / niet-daeb. Scheiden of splitsen van het bezit van woningcorporaties VOORBEELD
Daeb / niet-daeb Scheiden of splitsen van het bezit van woningcorporaties Inhoud daeb / niet-daeb Samenvatting 4 1 De regelgeving in het kort 6 Beoordelingskader Daeb/niet-Daeb 7 Wat is Daeb bezit? 7 Wat
Nadere informatieVanaf wanneer geldt de Warmtewet? Per 1 januari 2014.
Warmtewet Veel gestelde vragen Vanaf wanneer geldt de Warmtewet? Per 1 januari 2014. Wat is het doel van de warmtewet? In de warmtewet worden allerlei zaken rondom de warmtelevering geregeld waaronder
Nadere informatieWie doet er mee? Samen bouwen van woningen tussen 550 en 850 Euro,na de Novelle. 6e Woondebat, Robert Jan Sliep
Wie doet er mee? Samen bouwen van woningen tussen 550 en 850 Euro,na de Novelle. 6e Woondebat, Robert Jan Sliep Start Corporaties: voor huurders met een laag inkomen. Verbeterambities en vraag naar 700+:
Nadere informatieRendement duurzame energie verklaard
Afdrukdatum 06 01 2011 1 Rendement duurzame energie verklaard Atriensis b.v. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze rapportage mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand
Nadere informatieDuurdere financiering voor middensegment huurwoningen
Woningcorporaties ING Economisch Bureau Duurdere financiering voor middensegment huurwoningen Voor commerciële activiteiten kunnen corporaties sinds januari 2011 geen goedkope geborgde leningen meer aantrekken.
Nadere informatieCorporaties zijn steeds meer actief bij het realiseren van duurzame energie installaties voor
RECHT IN HUIS DUUR ENER SPEC EDI Verdienmodel voor duurzame energie RECHT Corporaties zijn steeds meer actief bij het realiseren van duurzame energie installaties voor IN HUIS hun huurders. Dit is onder
Nadere informatieWoningwet: scheiden en splitsen. AEDES Treasuryplatform 21 maart 2016
Woningwet: scheiden en splitsen AEDES Treasuryplatform 21 maart 2016 1 Agenda Onderwerpen 1. Uitgangspunten 2. Strategie niet-daeb 3. Administratief scheiden - keuzes 4. Juridisch splitsen positie WSW
Nadere informatieSmall Firm Premium feiten en fabels. F&O Jaarcongres 6 december 2018
Small Firm Premium feiten en fabels F&O Jaarcongres 6 december 2018 Voorstellen drs. Chris Denneboom cdenneboom@valuepro.nl Register Valuator Register adviseur bedrijfsopvolging Gerechtelijk deskundige
Nadere informatieb Aftrekpost 1 - elektrisch koken 55,84 - Totaal vastrecht * 492,66
Reactie van Eneco op vragen uit Regio Zuid-Holland De onderstaande informatie is ook geldig voor klanten in Amstelveen Dit document is het laatst bewerkt op 14-03-2014 Vanuit de Regio Zuid-Holland heeft
Nadere informatieZonne-energie genereert positieve cashflow; wie investeert en financiert?
www.zonnighuren.nl Zonne-energie genereert positieve cashflow; wie investeert en financiert? Maarten Corpeleijn, 4 december 2012 maarten@huurenergie.nl / 06-25051750 Inhoud Zonne-energie genereert positieve
Nadere informatieSlimmer met vastgoed hoe kunnen gemeente de sociale opgave accommoderen in tijden van bezuinigingen?
Slimmer met vastgoed hoe kunnen gemeente de sociale opgave accommoderen in tijden van bezuinigingen? van Vliet FAMO Regiobijeenkomsten 2011 April 2011 #1282874 Agenda BNG missie Trends en ontwikkelingen
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 34 723 Wijziging van de Warmtewet (wijzigingen naar aanleiding van de evaluatie van de Warmtewet) Nr. 32 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld
Nadere informatieNieuwe Woningwet. Wat verandert er in de sociale huursector?
Nieuwe Woningwet Wat verandert er in de sociale huursector? NIEUWE WONINGWET Maart 2015 Nederlandse Woonbond Samenstelling Nederlandse Woonbond Voor de tekst in deze brochure is gebruikt gemaakt van gegevens
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 966 Wijziging van de Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting Nr. 6 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR WONEN EN RIJKSDIENST Aan de Voorzitter
Nadere informatieNIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST
TEO/WKO WARMTE NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST In gemeente Hoogeveen is een kleine nieuwbouwwijk van 88 woningen gepland. Gemeente Hoogeveen is eigenaar van de grond en is voornemens om de kavels bouwrijp te
Nadere informatieHOOFDPUNTEN IMPLEMENTATIE WONINGWET
HOOFDPUNTEN IMPLEMENTATIE WONINGWET DAEB portefeuille Niet-DAEB portefeuille DE GEHELE ORGANISATIE KRIJGT TE MAKEN MET DE WONINGWET RvT Bestuur Strategie en beleid Vastgoed Financiën en control Wonen -
Nadere informatieGebruik en Beheer van WKO Systemen
installatiegroep Gebruik en Beheer van WKO Systemen Enkele aandachtspunten in de exploitatiefase Bedrijventerreinen Peter Slot 1 Agenda Even voorstellen De noodzaak van goed beheer WKO op bedrijventerreinen
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Turfmarkt
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum staatssteundossier woningcorporaties
> Retouradres Postbus 30941 2500 GX Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Datum Betreft staatssteundossier woningcorporaties Geachte Voorzitter,
Nadere informatie8. Financiën. 8.1 Kerncijfers. 8.2 Algemeen. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen. Loan to value 27%
8. Financiën 8.1 Kerncijfers Huuropbrengsten Bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Resultaat na belastingen Maatschappelijke prestatie 40,1 miljoen
Nadere informatieVerkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking
Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Erik van der Steen HYS legal 1 HYS Legal Inleiding Triodos Bank: Waarom we graag duurzaam vastgoed financieren Jones
Nadere informatie