Woorden overgenomen uit andere talen zoals het Latijn, Grieks, Frans en Engels.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Woorden overgenomen uit andere talen zoals het Latijn, Grieks, Frans en Engels."

Transcriptie

1

2 Introductie Leenwoorden: Woorden overgenomen uit andere talen zoals het Latijn, Grieks, Frans en Engels. Voorbeelden: Workshop (1. werkvergadering, werkbijeenkomst; 2. deelbijeenkomst, werkgroep; 3. werkles, doe-les, doe cursus; 4. atelier, werkplaats). Andere voorbeelden: Switchen (wisselen), outsourcen (uitbesteden), event (evenement), kick-off (startbijeenkomst), stakeholder (belanghebbende, betrokkene).

3 Ook in het rijtje Vage woorden: Tot op zekere hoogte kan ik met veel van uw opmerkingen ten dele instemmen. Ik ben het voornamelijk met u eens wanneer u bijna alle tegenvoordelen die toch getuigen van enig inzicht in de materie minder ter zake doende acht. Immers in min of meer beperkte mate zullen vaak argumenten van velerlei aard in het besluitvormingsproces een bepaalde rol spelen. Omslachtige formulering: Mogen we u eraan herinneren dat het erg belangrijk is dat u dit aanvraagformulier binnen een periode van een maand na ontvangst ervan volledig ingevuld terugstuurt. Formele woorden/ stadhuistaal : Op de agenda staan tevens enkele vergaderpunten die we reeds verschillende malen hebben besproken.

4 Wanneer zijn taalfouten schattig? Folder Chinese massagesalon: Door combineren van drukken, wrijven en alle andere handelingen op juiste gebieden, wordt er niet alleen spierenpijn verlicht, maar ook de energie balance binnen uw lichaam hersteld. Met als einde resultaat, verlichte mogelijke spierklachten en ontspannende geest. [...] Een lekker kopje thee is altijd wacht op u. HR-collega: Hoe vindt je zelf dat het gaat? Ja, heb een heerlijke vakantie gehad: eerst twee weken Turkse zon, daarna flink geklusd in huis en contacten aangehaald met vrienden en familie. Nu weer vol frisse moed! HR-student: Hallo, Mijn excuses dat ik het gisteren nog niet had ingeleverd maar gisteren was ik helemaal niet op school (was hoe dan ook vrij die dag eigenlijk maar was nog wel van plan het te brengen) Werd opgehouden op het politiebureau om nog wat zaken te regelen, en het gemeentehuis. hierbij verstuur ik alvast even het document per mail aangezien de printer hier kapot is. Als ik straks op school ben ga ik nog even kijken of ik mensen (klasgenoten) kan lastig vallen met contant geld zodat ze het voor mij willen uitprinten (Mijn pinpas is kwijt/gestolen) Als het mij vandaag niet lukt heeft u maandag ochtend de uitgeprinte versie in uw postvak. Taalfouten: daling in status.

5 Kennismaking en verwachtingen

6 Programma Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Reacties en vragen In groep: Acties: Wat doe jíj/doet jouw opleiding dit jaar? Wat heb je nodig?

7 Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo regio Rotterdam Regio Rotterdam: 1/3 havisten valt uit of switcht in studiejaar 1 Soepelere overgang van vo naar hbo : intentieverklaring en werkgroepen: LOB, Hbo-vaardigheden, Vakinhoudelijke aansluiting (Nederlands/communicatie, economie, wiskunde) en Doorstroomgegevens : convenant

8 Werkgroep vakinhoudelijke aansluiting vo-hbo Nederlands/communicatie Taalniveau veel eerstejaarsstudenten voldoet niet aan wat er van hen verwacht wordt Daardoor gaat misschien talent verloren + wordt potentieel van jongeren niet volledig benut Academische taal- en denkvaardigheid: Van belang ter voorbereiding op arbeidsmarkt: 21e-eeuwse competenties Voorwaarde studiesucces in hbo o o o o o o Hbo-studenten die sterk zijn in taal behalen goede resultaten. Relatie score taaltest bij start opleiding en behaalde studiepunten 1e jaar. Hbo-opleiding voor sommigen een brug te ver. Er zijn evenveel sterke studeten als vroeger, maar er stromen meer zwakkere studenten in. De prominente rol van taalvaardigheid in het hbo lijkt struikelblok voor studenten met een migrantenachtergrond. Veel studenten in het hbo geven aan dat ze niet goed zijn in Nederlands en dat het een moeilijk vak is, uitstel van schriftelijke opdrachten.

9 Werkgroep vakinhoudelijke aansluiting vo-hbo Nederlands/communicatie Academische taalvaardigheid: (Academische) woordenschat, complexe zinspatronen en verwijs- en signaalwoorden interpreteren De juiste leesstrategieën toepassen, essentiële informatie (hoofd- en bijzaken onderscheiden) in een langere, complexe tekst achterhalen en kritisch lezen Teksten opbouwen en structureren en samenhang scheppen Een wetenschappelijke (schrijf)stijl hanteren Correct spellen Verschillende bronnen integreren Citeren, parafraseren, refereren Plagiaat voorkomen Een revisieattitude ontwikkelen Voor soepelere overgang moeten: Onderwijs hogescholen beter afstemmen op het eindniveau van de instromende havoleerlingen Havoscholen toewerken naar het hbo-startniveau Daarvoor hebben onderwijsinstellingen allereerst kennis over elkaars onderwijs nodig: inhoud én didactiek

10 Vo-hbo: dat is andere taal! Doelgroep: Docenten Nederlands/communicatie Doel: Vo: leerlingen beter toerusten voor vervolgonderwijs Hbo: lesprogramma s beter afstemmen op toeleverend onderwijs Inhoud: Leerlijnen taalvaardigheid in theorie en praktijk Vo en hbo in vogelvlucht Schets vak Nederlands (vo) en Nederlands/communicatie (hbo) Knelpunten en aanbevelingen Acties: hoe komen tot een doorlopende leerlijn taalvaardigheid Nederlands in de regio Rotterdam? : omtalen

11 Uitstapje mbo Verschillen mbo-hbo (mbo-rapport 2014 en 2015): Structuur Docenten Medestudenten Schoolcultuur Didactiek Toetsing en beoordeling Studieloopbaancoaching Hbo-vaardigheden: communicatie en taal, samenwerken, analyseren en rekenen, probleem oplossen, methodisch handelen, zelfstandig leren

12 Via meer kennis over elkaars taalvaardigheidsonderwijs

13 Van knelpunten naar aanbevelingen en acties

14 STELLINGEN (1) Hbo-docenten hebben te hoge verwachtingen van het taalvaardigheidsniveau van instromende studenten.

15 STELLINGEN (2) Taalontwikkeling van leerlingen en studenten is de verantwoordelijkheid van alle docenten.

16 STELLING (3) Een voldoende voor Nederlands op je havo-examen is geen garantie voor voldoende schrijfvaardigheid hbo.

17 STELLINGEN (4) Niet het bereikte taalniveau van leerlingen en studenten, maar het proces om dat te bereiken is het belangrijkste. Docenten moeten leerlingen en studenten talentgericht begeleiden en motiveren bij hun taalontwikkeling.

18 Via meer kennis over elkaars taalvaardigheidsonderwijs 1. Stem bovenbouw havo en propedeuse hbo beter op elkaar af 2. Verbeter schrijfvaardigheid van leerlingen 3. Alle docenten stimuleren taalvaardigheid 4. Zorg voor inclusief en taalontwikkelend onderwijs

19 Acties en werkgroepen voor komend jaar Taalbeleid Doorlopende leerlijn (met o.a. contextrijke opdrachten) Profielwerkstuk (PWS) Inclusief (en) taalontwikkelend lesgeven Structurele docentenuitwisseling en informatievoorziening

20 Doorlopende leerlijn Profielwerkstuk (PWS) Taalbeleid Inclusief (en) taalontwikkelend lesgeven Docentenuitwisseling en informatievoorziening

21 1. Taalbeleid Knelpunten: Taalbeleid komt moeilijk op gang in met name hbo. Aanbevelingen: Hbo: urgentieverklaring CvB s Rotterdamse hogescholen. Hbo: formuleren hogeschoolbreed taalbeleid. Vo en hbo: iedere school/opleiding formuleert taalbeleid (voor hbo: met aandacht voor aansluiting toeleverend onderwijs en voor vo: aandacht voor aansluiting hbo).

22 1. Taalbeleid Te denken valt aan alle maatregelen die taalontwikkeling van leerlingen en studenten bevorderen op gebied van: Intake Curriculum Leermiddelen Toetsing en beoordeling Studieloopbaancoaching (SLC) Professionalisering van docenten Organisatie van het onderwijs

23 2. Doorlopende leerlijn Knelpunten: Centraal examen havo toetst vooral leesvaardigheid. Scholen hebben voor schoolexamens Nederlands keuzevrijheid in invulling en beoordeling, daardoor diverse instroom in hbo. Veel eerstejaars zijn niet bekend met academisch taalgebruik. Aanbevelingen: Vo: verbeter de (academische) schrijfvaardigheid van leerlingen (ook ministerie OCW heeft hierin een taak). Vo: werk met contextrijke opdrachten (zoals op hbo). Hbo: neem als beginniveau 3F (waarmee leerling havo afsluit).

24 3. Profielwerkstuk Knelpunten: PWS: eindexamen hbo-(taal)vaardigheid; niet altijd aandacht voor vaardighedenlijn vo. Voldoende cijfer voor PWS is geen garantie voor hbo-vaardigheden of adequate taalvaardigheid (o.a. door geen uniforme beoordelingsformulieren). PWS vaak niet benut als voorbereiding op talige (en andere) hbo-vaardigheden Docenten hebben weinig tijd voor begeleiding PWS, tijd veelal gebruikt voor nakijken (tussen)producten. Beoordeling Nederlands: vakdocenten onzeker over Nederlands. Verband PWS en gevraagde vaardigheden hbo worden niet altijd gelegd. Aanbevelingen: Vo: PWS inzetten om de brug te slaan tussen (taal)vaardigheden vo en hbo

25 4. Inclusief (en) taalontwikkelend lesgeven (TOL) Knelpunten: Aandacht Nederlands vooral docenten Nederlands/communicatie Vaak weinig aandacht voor differentiatie, inclusiviteit en TOL Vaak veel aandacht voor tekortkomingen studenten. Lage verwachtingen van leerlingen/studenten met achterblijvende taalvaardigheid->aanpassend gedrag en mindere prestaties. Aanbevelingen: Vo en hbo: uitvoering taalbeleid vraagt aandacht van álle docenten. Vo en hbo: alle docenten stimuleren TOL (handvatten taalgerichte didactiek) Vo en hbo: inclusief en talentgericht onderwijs [bewustwording van zaken die ongelijkheid in stand houden of versterken]

26 5. Structurele docentenuitwisseling en informatievoorziening Knelpunten: Onbekendheid toeleverend onderwijs en startniveau studenten in hbo. Onbekendheid vervolgonderwijs in vo. Aanbevelingen: Vo en hbo: opzetten structurele docentenuitwisseling vo-hbo.

27 Terugkoppeling en evaluatie workshop

28 Contactgegevens Ellis Wertenbroek: Projectleider vakinhoudelijke aansluiting vo-hbo Nederlands/communicatie Voorzitter Regionaal taalplatform mbo-hbo Adviseur aansluiting vo/mbo-hogeschool Rotterdam

29 WEG

Programma. Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar?

Programma. Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar? Programma Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar? In groepen: Terugkoppeling uit de groepen: Cooling down: wat

Nadere informatie

Hét Rotterdams PWS-model. Werkgroep PWS-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden Roel Huysmans Ellis Wertenbroek

Hét Rotterdams PWS-model. Werkgroep PWS-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden Roel Huysmans Ellis Wertenbroek Hét Rotterdams PWS-model Werkgroep PWS-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden Roel Huysmans Ellis Wertenbroek Programma De weg naar het Rotterdams PWS-model Het Rotterdams PWS-model en toelichting

Nadere informatie

Workshop Profielwerkstuk-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden. Marieke Cornelisse, Marielle Nijsten, Marijke Strootman, Ellis Wertenbroek

Workshop Profielwerkstuk-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden. Marieke Cornelisse, Marielle Nijsten, Marijke Strootman, Ellis Wertenbroek Workshop Profielwerkstuk-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden Marieke Cornelisse, Marielle Nijsten, Marijke Strootman, Ellis Wertenbroek Programma Centrale introductie: Geschiedenis Leerlingen en

Nadere informatie

de Rotterdamse aanpak

de Rotterdamse aanpak de Rotterdamse aanpak Caroline van Eijk - Albeda College Ellis Wertenbroek - Hogeschool Rotterdam Themabijeenkomst Doorstroom mbo-hbo en keuzedelen Woerden, 14 februari 2017 Inhoud regionaal servicedocument

Nadere informatie

Taalontwikkelend Lesgeven

Taalontwikkelend Lesgeven Taalontwikkelend Lesgeven Een didactische methode voor álle docenten Conferentie Thema Leren van elkaar 15 maart 2018 Ria Chin-Kon-Sung Matti Gortemaker (Hogeschool Rotterdam) Kennismaken Inclusief onderwijs

Nadere informatie

Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april Om te beginnen..

Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april Om te beginnen.. Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april 2015 Om te beginnen.. De doelen van ons Platform a. Ontwikkelen van een gemeen- schappelijke

Nadere informatie

Vo-hbo: aan de slag met taalbeleid!

Vo-hbo: aan de slag met taalbeleid! Vo-hbo: aan de slag met taalbeleid! Naar een succesvol taalbeleid vo-hbo in de regio Rotterdam Vo-hbo: aan de slag met taalbeleid! Vo-hbo: aan de slag met taalbeleid! Naar een succesvol taalbeleid vo-hbo

Nadere informatie

Rotterdams Nederlands in het hbo

Rotterdams Nederlands in het hbo Rotterdams Nederlands in het hbo Een onderzoeksverslag over Nederlands/taalvaardigheid in het hbo in de regio Rijnmond/Drechtsteden Werkgroep Informatie- en docentenuitwisseling juni 2018 Rotterdams Nederlands

Nadere informatie

Inventarisatie vakinhoudelijke aansluiting:

Inventarisatie vakinhoudelijke aansluiting: Inventarisatie vakinhoudelijke aansluiting: - Nederlands/communicatie, - economie/management & organisatie - wiskunde Werkgroep vakinhoudelijk, 2014, 2015 vakinhoudelijk.indd 1 29-06-15 10:00 Ondertekening

Nadere informatie

twee initiatieven Academisch Nederlands

twee initiatieven Academisch Nederlands twee initiatieven Academisch Nederlands Boekpresentatie Breda, 28 maart 2012 Inleiding Twee verhalen Cursusontwikkeling Taalgericht vakonderwijs Academisch Nederlands? Link secundair hoger onderwijs? Draaiboek

Nadere informatie

Verbetering aansluiting havo-hbo

Verbetering aansluiting havo-hbo Verbetering aansluiting havo-hbo Inleiding Al langere tijd worden binnen vo, hbo en gemeente gesprekken gevoerd over de verbetering van de overstap van havo naar hbo. Er is veel onderzoek gedaan naar ongediplomeerde

Nadere informatie

Talige startcompetenties voor hoger onderwijs

Talige startcompetenties voor hoger onderwijs . Hoger onderwijs Tijdens de workshop op de HSN-conferentie illustreer ik zowel taalbegeleiding als taalontwikkelend lesgeven met praktijkvoorbeelden uit ons departement en gaan we in gesprek over de mogelijkheden

Nadere informatie

Rotterdams Nederlands in het vo. Een onderzoeksverslag over Nederlands/taalvaardigheid in de havo-bovenbouw in de regio Rijnmond/Drechtsteden

Rotterdams Nederlands in het vo. Een onderzoeksverslag over Nederlands/taalvaardigheid in de havo-bovenbouw in de regio Rijnmond/Drechtsteden Rotterdams Nederlands in het vo Een onderzoeksverslag over Nederlands/taalvaardigheid in de havo-bovenbouw in de regio Rijnmond/Drechtsteden Werkgroep Informatie- en docentenuitwisseling februari 2018

Nadere informatie

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 26 januari 2017

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 26 januari 2017 Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL Agnes Meijer 26 januari 2017 Samenwerking mbo hbo in Noord-NL Brug bouwen tussen twee bewegende oevers zodat mbostudenten een grotere kans op studiesucces hebben

Nadere informatie

Tekst aanpassen. Ondertitel of andere uitleg. Ondertitel of andere uitleg

Tekst aanpassen. Ondertitel of andere uitleg. Ondertitel of andere uitleg Tekst aanpassen Ondertitel of andere uitleg Ondertitel of andere uitleg Agnimaxim qui num lam, sit asimi, seque nessitatum Untis aut optam, velentis sit expero te eos exces id et re llabore moluptatqui

Nadere informatie

VLOR workshop diversiteit Startcompetenties voor het hoger onderwijs

VLOR workshop diversiteit Startcompetenties voor het hoger onderwijs VLOR workshop diversiteit Startcompetenties voor het hoger onderwijs Cis Van Den Bogaert Saskia Van Bueren Kathleen Vercauteren woensdag 23 maart 2011 1. Startcompetenties voor het hoger onderwijs A. Kennis

Nadere informatie

Zin in TOL. Een introductie op Inclusief en taalontwikkelend lesgeven: een methode voor álle docenten in vo, mbo en hbo

Zin in TOL. Een introductie op Inclusief en taalontwikkelend lesgeven: een methode voor álle docenten in vo, mbo en hbo Zin in TOL Een introductie op Inclusief en taalontwikkelend lesgeven: een methode voor álle docenten in vo, mbo en hbo Werkgroep Inclusief en taalontwikkelend lesgeven juli 2018 1 Colofon Auteurs: Werkgroep

Nadere informatie

Diana van Dijk Bas Groot NHTV, internationale hogeschool voor Toerisme en Verkeer, Academie Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit, Breda.

Diana van Dijk Bas Groot NHTV, internationale hogeschool voor Toerisme en Verkeer, Academie Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit, Breda. 2de GoLeWe-projectconferentie Maastricht, 11 mei 2010 Diana van Dijk Bas Groot NHTV, internationale hogeschool voor Toerisme en Verkeer, Academie Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit, Breda 11 mei 2010 Tussentijdse

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen

Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen Ronde 5 Bert de Vos APS, Utrecht Contact: b.devos@aps.nl Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen 1. Over de drempels met taal Het rapport Over de drempels met taal is al ruim een jaar oud.

Nadere informatie

NVVW-conferentie Optimaal voorbereid naar het eindexamen Maandag 25 september Workshop: VWO Wiskunde A uur

NVVW-conferentie Optimaal voorbereid naar het eindexamen Maandag 25 september Workshop: VWO Wiskunde A uur NVVW-conferentie Optimaal voorbereid naar het eindexamen Maandag 25 september Workshop: VWO Wiskunde A 13.15 15.15 uur Opbouw workshop Introductie (13.15 uur 13.25 uur) Even voorstellen Aanleiding en doel

Nadere informatie

FACTSHEET. Instroom en succes in de opleiding tot leerkracht. Platform Beleidsinformatie Mei 2013

FACTSHEET. Instroom en succes in de opleiding tot leerkracht. Platform Beleidsinformatie Mei 2013 FACTSHEET Instroom en succes in de opleiding tot leerkracht Platform Beleidsinformatie Mei 2013 Samenstelling: Pauline Thoolen (OCW/Kennis) Rozemarijn Missler (OCW/Kennis) Erik Fleur (DUO/IP) Arrian Rutten

Nadere informatie

Tekst aanpassen. Ondertitel of andere uitleg. Ondertitel of andere uitleg

Tekst aanpassen. Ondertitel of andere uitleg. Ondertitel of andere uitleg Tekst aanpassen Ondertitel of andere uitleg Ondertitel of andere uitleg Agnimaxim qui num lam, sit asimi, seque nessitatum Untis aut optam, velentis sit expero te eos exces id et re llabore moluptatqui

Nadere informatie

rekenbeleid op de CSV

rekenbeleid op de CSV Taal Titel & rekenbeleid op de CSV Taal en rekenen is van ons allemaal Teus Nieboer Marius Verweij - Daan Diepeveen Niels Beck taalcoördinator/docent rekencoördinator/docent MT lid (taal) MT lid (rekenen)

Nadere informatie

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 TAAL EN REKENEN VAN BELANG toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 INHOUD Inleiding... 5 Hoofdstuk 1 Resultaten VMBO in de regio Den Haag... 7 1.1 Totaal overzicht van de afgenomen

Nadere informatie

Talige startcompetenties in het hoger onderwijs

Talige startcompetenties in het hoger onderwijs 4. Hoger onderwijs Toolkit Onderwijs en Arbeidsmarkt (TOA): webbased toetsinstrumentarium voor onder andere het meten van taalvaardigheid (alle deelvaardigheden) op alle niveaus van het Raamwerk Nederlands

Nadere informatie

C2-taken uitvoeren met een B2-niveau: kunst- en vliegwerk?

C2-taken uitvoeren met een B2-niveau: kunst- en vliegwerk? C2-taken uitvoeren met een B2-niveau: kunst- en vliegwerk? Ineke de Bakker Universiteit van Amsterdam Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies (INTT) E.: r.t.debakker@uva.nl Programma II van

Nadere informatie

Verplicht toetsen en bijspijkeren of eigen verantwoordelijkheid? De basisvaardigheden Nederlands van eerstejaars VU-studenten

Verplicht toetsen en bijspijkeren of eigen verantwoordelijkheid? De basisvaardigheden Nederlands van eerstejaars VU-studenten 7.Taalbeleid hoger onderwijs Ronde 8 Marloes van Beersum & Eline van Straalen Taalcentrum-VU, Vrije Universiteit Amsterdam Contact: mvanbeersum@taalcentrum-vu.nl evanstraalen@taalcentrum-vu.nl Verplicht

Nadere informatie

DOORLOPENDE LEERLIJN LOB MBO- HBO

DOORLOPENDE LEERLIJN LOB MBO- HBO 20-3-2018 DOORLOPENDE LEERLIJN LOB MBO- HBO WIE ZIJN WIJ ROC van Amsterdam, MBO College Amstelland Anoeskha Chinnoe, onderwijskundig beleidsmedewerker Pier Zijlstra, hbo adviseur Hogeschool van Amsterdam

Nadere informatie

in het mbo Werken aan uitstroom - instroom

in het mbo Werken aan uitstroom - instroom ONTWIKKELINGEN CULTUUREDUCATIE IN HET MBO ONDERWIJSVERNIEUWING Onderwijsvernieuwing in het mbo Onderwijs 2032, nieuwe speerpunten voor het kunstvakonderwijs én binnen het mbo een eigen verklaring over

Nadere informatie

De Taalbrug: 2F van vmbo naar mbo. De doorlopende leerlijn Nederlands

De Taalbrug: 2F van vmbo naar mbo. De doorlopende leerlijn Nederlands Hoe motiveer je docenten om mee te doen? Hoe beoordeel je de vaardigheden? Hoe maak je de beschrijvingen van het rapport Over de drempels met taal werkbaar? Hoe zorg je ervoor dat leerlingen betrokken

Nadere informatie

Van beleidsplan naar docentgedrag in de klas. Etalageconferentie 7 februari 2013 Geppie Bootsma

Van beleidsplan naar docentgedrag in de klas. Etalageconferentie 7 februari 2013 Geppie Bootsma Van beleidsplan naar docentgedrag in de klas Etalageconferentie 7 februari 2013 Geppie Bootsma g.bootsma@aps.nl Opzet lezing Taalbeleidsplan in de school Taalbewust gedrag in de les Onderzoek naar taal

Nadere informatie

Informatie-avond havo 3 Havisten Competent. Voorlichting HaCo / Decanaat

Informatie-avond havo 3 Havisten Competent. Voorlichting HaCo / Decanaat Informatie-avond havo 3 Havisten Competent Voorlichting HaCo / Decanaat Deze presentatie is morgen op de site te vinden. Thalita van Basten, conrector havo Ma, di, do, vr op school T.van.basten@t-atrium.nl

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 0 03 30 079 VMBO Nr. 36 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 9 oktober

Nadere informatie

Informatie-avond havo 3. Voorlichting HaCo / Decanaat

Informatie-avond havo 3. Voorlichting HaCo / Decanaat Informatie-avond havo 3 Voorlichting HaCo / Decanaat Deze presentatie is morgen op de site te vinden. Thalita van Basten, conrector havo Ma, di, do, vr op school T.van.basten@t-atrium.nl Maaike van de

Nadere informatie

Plan van aanpak Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo

Plan van aanpak Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo \ Plan van aanpak 2017-2018 Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo Inhoudsopgave Voorwoord... 3 1. Aansluiting havo-hbo algemeen... 4 2. Thema monitoring: De Rotterdamse Doorstroommonitor... 6

Nadere informatie

Didactische verantwoording. Allemaal taal. Taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal

Didactische verantwoording. Allemaal taal. Taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal Didactische verantwoording Allemaal taal Taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal Jenny van der Ende Taalondersteuning bij kinderen Naast behoefte aan

Nadere informatie

Havo-4 Augustus 2016

Havo-4 Augustus 2016 Havo-4 Augustus 2016 Voorstellen Dhr. Legierse Teamleider Havo Dhr. de Vries Mevr. Vlot Dhr. Janssen Mevr. Huisman Mentoren Havo Programma Havo-4 19.15 uur ontvangst met koffie en thee in de aula 19.30

Nadere informatie

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en samenleving Stel hogere eisen aan het arbeidsmarktperspectief Handhaaf het startkwalificatieniveau met extra aandacht aan studiekeuze mbo niveau 2 studenten. Biedt

Nadere informatie

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6 Referentiekaders Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2 Station en de referentiekaders 6 1 Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen (Commissie Meijerink) Een beknopte samenvatting/ de belangrijkste

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO 4 VWO 2015-2016 PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING (PTA) Begripsbepalingen 1.1 Periode Het schooljaar is verdeeld in vier nagenoeg gelijke periodes. De eindexamenklassen

Nadere informatie

Taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs

Taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs Ronde 3/4 Edith Alladin & Wilma van der Westen De Haagse Hogeschool Contact: e.alladin@hhs.nl w.m.c.vanderwesten@hhs.nl Taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs 1. Inleiding Steeds meer instellingen

Nadere informatie

INFORMATIEAVOND PROFIEL- EN PAKKETKEUZE LEERJAAR III WELKOM!!

INFORMATIEAVOND PROFIEL- EN PAKKETKEUZE LEERJAAR III WELKOM!! INFORMATIEAVOND PROFIEL- EN PAKKETKEUZE LEERJAAR III WELKOM!! PROGRAMMA Informatie over de 2e Fase De opbouw van de bovenbouw De profielen Nieuwe vakken Extra vak(ken) Slaag- / Zakregeling Dyslexie en

Nadere informatie

Informatie PROFIELWERKSTUK VWO schooljaar 2015-2016

Informatie PROFIELWERKSTUK VWO schooljaar 2015-2016 Informatie PROFIELWERKSTUK VWO schooljaar 2015-2016 Beste leerling van 5 VWO, In je eindexamenjaar moet je een profielwerkstuk (kortweg pws) maken. Het pws is de afsluiting van een kennis- en vaardigheidsproces.

Nadere informatie

Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt. Onderzoek met impact. Hbo als emancipatiemotor. Hbo in vogelvlucht. #hbocijfers

Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt. Onderzoek met impact. Hbo als emancipatiemotor. Hbo in vogelvlucht. #hbocijfers Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt Hbo als emancipatiemotor Onderzoek met impact Hbo in vogelvlucht #hbocijfers Februari 2018 Hbo als emancipatiemotor 453.354 Ingeschreven studenten in studiejaar

Nadere informatie

Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in eerstejaars

Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in eerstejaars Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in 2015-2016 eerstejaars VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS 2015/2016 2015/2016 2016/2017 2016/2017 2017/2018 2017/2018

Nadere informatie

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 14 februari 2017

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 14 februari 2017 Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL Agnes Meijer 14 februari 2017 Samenwerking mbo hbo in Noord-NL Brug bouwen tussen twee bewegende oevers zodat mbostudenten een grotere kans op studiesucces hebben

Nadere informatie

Associate degree Eventmanager. Bachelor Communicatie (34405)

Associate degree Eventmanager. Bachelor Communicatie (34405) Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Maatwerkrapportage bij Aansluitingsmonitor 2008 2009

Maatwerkrapportage bij Aansluitingsmonitor 2008 2009 Maatwerkrapportage bij Aansluitingsmonitor 2008 2009 Tabellenbijlage hogeschool: opleidingsrapportage: naam opleiding studiejaar: 2008 2009 bron: Aansluitingsmonitor Noordoost Nederland 2008 2009, sept

Nadere informatie

Taalbeleidsplan College Den Hulster Venlo

Taalbeleidsplan College Den Hulster Venlo College Den Hulster, Venlo Taalbeleidsplan College Den Hulster Venlo 2013-2015 Elke docent is taaldocent! Martens, Julia Schroijen, Ronald Inhoud 1.1 De school als organisatie... 2 1.1a Leerlingenpopulatie...

Nadere informatie

Workshop 1: Taalbeleid en kansengroepen

Workshop 1: Taalbeleid en kansengroepen Vlaamse Onderwijsraad Raad Hoger Onderwijs Kunstlaan 6 bus 6 23 april 2008 1210 Brussel studienamiddag diversiteit Workshop 1: Taalbeleid en kansengroepen 1 Startcompetenties taal versterken bij studenten

Nadere informatie

Loopbaanoriëntatie & -begeleiding LOB. Sanne Elfering (KBA Nijmegen) & Pieter Baay (ecbo)

Loopbaanoriëntatie & -begeleiding LOB. Sanne Elfering (KBA Nijmegen) & Pieter Baay (ecbo) Loopbaanoriëntatie & -begeleiding LOB Sanne Elfering (KBA Nijmegen) & Pieter Baay (ecbo) Vier perspectieven Politiek Politiek 1. Uitval en switchen 1. LOB-activiteiten = 30% minder uitval in vervolgonderwijs,

Nadere informatie

Welkom. Vo o r l i c h t i n g o u d e r s b a s i s s c h o o l J a n u a r i Bewust, Betrokken, Berechja

Welkom. Vo o r l i c h t i n g o u d e r s b a s i s s c h o o l J a n u a r i Bewust, Betrokken, Berechja Welkom Vo o r l i c h t i n g o u d e r s b a s i s s c h o o l J a n u a r i 2 0 1 6 Bewust, Betrokken, Berechja Programma Opening: dhr. J. Frankema, directeur Presentatie: dhr. J. Schaak, teamleider

Nadere informatie

Onderzoeksvraag. Onderzoeksvraag. De oorspronkelijke onderzoeksvraag geformuleerd door 5M

Onderzoeksvraag. Onderzoeksvraag. De oorspronkelijke onderzoeksvraag geformuleerd door 5M Onderzoeksvraag De oorspronkelijke onderzoeksvraag geformuleerd door 5M Op welke wijze kan het 5M concept wel in de bovenbouw aangeboden worden en is het toch haalbaar om een geschikt vakkenpakket aan

Nadere informatie

Professionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT

Professionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT Introductie De vijf verdiepingsmodules bestaan uit minimaal 3 en maximaal 6 bijeenkomsten en hieronder vind u een toelichting bij elke module omtrent de inhoud en bijeenkomsten. Verdiepingsmodule 1: Rekenen

Nadere informatie

Leergang mbo Programma

Leergang mbo Programma Leergang mbo 2017 Programma Dinsdag 28 maart 2017, 10.00-19.30 uur Beroepsonderwijs en educatie: bestel en beleid anno 2017 10.00 10.15 uur Ontvangst en koffie/thee 10.15 11.45 uur Opening, kennismaking

Nadere informatie

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd VISIE OP ONDERWIJS Associate degrees voltijd Voor u ligt de Visie op Onderwijs voor de Associate degree-opleidingen. Deze visie is tot stand gekomen met de partners in het mbo en het hbo in de regio. In

Nadere informatie

Goede start in het hbo: het LOB-cv

Goede start in het hbo: het LOB-cv Goede start in het hbo: het LOB-cv Werkconferentie Donderdag 10 november 2016 Henrike Knippenberg, Hogeschool Rotterdam Agenda 15.30 16.45 uur (75 min) Korte terugblik Resultaten pilots Uitrol en implementatie:

Nadere informatie

Opbrengst vsv cafe 3 april talentontwikkeling Pagina 1

Opbrengst vsv cafe 3 april talentontwikkeling Pagina 1 Opbrengst van de werkgroepen tijdens het VSV Cafe 3 april met als Thema talentontwikkeling Stelling 1 Talentontwikkeling is de benadering om tot een positieve leerattitude te komen. Centraal staat de erkenning

Nadere informatie

Stapeling binnen Melanchthon

Stapeling binnen Melanchthon Stapeling binnen Melanchthon Na je examen doorstromen naar een ander niveau in het voortgezet onderwijs Marieke van den Vlekkert Maatje, MSc. Versie 3 februari 2013 Besproken in AD (18/12), MMT (18/12),

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologe en Religiewetenschappen. Deel 2 (opleidingsspecifiek deel): Bachelor Theologie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologe en Religiewetenschappen. Deel 2 (opleidingsspecifiek deel): Bachelor Theologie ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologe en Religiewetenschappen Deel 2 (opleidingsspecifiek deel): Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september

Nadere informatie

Protocol PDG en educatieve minor

Protocol PDG en educatieve minor Protocol PDG en educatieve minor 28 april 2014 Inhoud Protocol voor beoordelingen door de NVAO van de kwaliteit van de afstudeerrichtingen algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs, het traject

Nadere informatie

Naar een doorlopende leerlijn taalvaardigheid Nederlands in de regio Rotterdam

Naar een doorlopende leerlijn taalvaardigheid Nederlands in de regio Rotterdam Naar een doorlopende leerlijn taalvaardigheid Nederlands in de regio Rotterdam Vo-hbo: dat is andere taal! Vo-hbo: dat is andere taal! Naar een doorlopende leerlijn taalvaardigheid Nederlands in de regio

Nadere informatie

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen? Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO

Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO Taalblokken Nederlands Brochure MBO Na het doorlopen van de weet ik precies wat ik kan verwachten op het examen Nederlands. Door deze goede voorbereiding zie ik het examen met vertrouwen tegemoet! Toetsing

Nadere informatie

Krimp. Gevolgen voor het hoger onderwijs en de marketingstrategie

Krimp. Gevolgen voor het hoger onderwijs en de marketingstrategie Krimp Gevolgen voor het hoger onderwijs en de marketingstrategie 1 Stéphanie van Noordt adviseur en procesbegeleider leerlingendaling Van Noordt Marketing & Communicatie info@van-noordt.nl 2 Krimp: de

Nadere informatie

Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt; kan dat wel?

Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt; kan dat wel? Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt; kan dat wel? 1 Waar wil ik het over hebben? Het MBO De arbeidsmarkt Jongeren Waar hebben wij het over als we het hebben over aansluiting? Mijn conclusies 2 Het MBO

Nadere informatie

Generieke studievaardigheden voor doorstroom havo-hbo. Jelle Nauta Coördinator vo-ho Netwerk Noord

Generieke studievaardigheden voor doorstroom havo-hbo. Jelle Nauta Coördinator vo-ho Netwerk Noord Generieke studievaardigheden voor doorstroom havo-hbo Jelle Nauta Coördinator vo-ho Netwerk Noord Even voorstellen Jelle Nauta Docent Research management en procestechnologie Opleidingen Life Sciences

Nadere informatie

Toelatingscode Havo. Van Mavo 4 naar Havo 4

Toelatingscode Havo. Van Mavo 4 naar Havo 4 Toelatingscode Havo Van Mavo 4 naar Havo 4 2015-2016 1 Toelatingscode Havo Amersfoort, september 2015 Geachte ouder(s)/verzorger(s), beste leerling, Voor u/je ligt de toelatingscode Havo zoals wij gebruiken

Nadere informatie

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 9 O K TO B E R 20 1 5

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 9 O K TO B E R 20 1 5 DAG VAN DE BEROEPSKOLOM MBO-HBO 9 O K TO B E R 20 1 5 Doelen Kijken wat al goed werkt Nagaan of iets bijdraagt aan de kwaliteit van de aansluiting en doorstroom Aangeven wat kan verder worden uitgewerkt

Nadere informatie

lauwers college informatie voor groep 8

lauwers college informatie voor groep 8 lauwers college informatie voor groep 8 Het is bijna zover... Kies de beste school voor jou Nog even en dan ga je naar een nieuwe school. Samen met je ouders en je leerkracht ben je aan het uitzoeken welke

Nadere informatie

Avicenna College. Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar 2014-2015 401 ATH 6

Avicenna College. Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar 2014-2015 401 ATH 6 Avicenna College Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar 2014-2015 401 ATH 6 Profielwerkstuk (PWS) Leerjaar havo 5 en vwo 6 Het profielwerkstuk (PWS) is een verplicht onderdeel van je eindexamen.

Nadere informatie

De Tweede Fase en Profielkeuze HAVO op het SMC

De Tweede Fase en Profielkeuze HAVO op het SMC De Tweede Fase en Profielkeuze HAVO op het SMC De tweede fase op het Op het SMC zien de profielen voor havo er als volgt uit: Natuur en techniek Natuur en gezondheid Economie en maatschappij Cultuur en

Nadere informatie

Studeren met een Specifieke Hulpvraag. André Bartels Studentendecaan

Studeren met een Specifieke Hulpvraag. André Bartels Studentendecaan Studeren met een Specifieke Hulpvraag André Bartels Studentendecaan Kader / achtergrond 2007: start maatjesproject voor studenten met ASS (subsidie OC&W) 2009: presentatie projectresultaten + uitbreidingsplannen,

Nadere informatie

Leidraad Profielwerkstuk

Leidraad Profielwerkstuk Leidraad Profielwerkstuk Praktische handreiking voor het voortgezet onderwijs, waarbij leerlingen hun Profielwerkstuk maken op een hbo-waardige wijze Werkgroep hbo-vaardigheden, 2014-2015 leidraad PWS_3.indd

Nadere informatie

lauwers college informatie voor groep 8

lauwers college informatie voor groep 8 lauwers college informatie voor groep 8 Het is bijna zover... Kies de beste school voor jou Weet jij al welke school bij jou past? Nog even en dan ga je naar een nieuwe school. Samen met je ouders en je

Nadere informatie

Talige startcompetenties Hoger Onderwijs

Talige startcompetenties Hoger Onderwijs Talige startcompetenties Hoger Onderwijs Making a difference 23 maart 2010 Wilma van der Westen Voorzitter Nederlands / Vlaams Taal als voorwaarde voor studiesucces Instrument voor de verwerving van kennis

Nadere informatie

Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 2, jaar vmbo basis

Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 2, jaar vmbo basis Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 2, 12 16 jaar vmbo basis Bij leerlingen in route 2 uitstroomprofiel vmbo basis ligt het accent op instroom in de onderbouw van de vmbo basisberoepsgerichte

Nadere informatie

Welkom. Ouderinformatieavond examenklassen. Sander Loeff, teamleider bovenbouw havo/vwo

Welkom. Ouderinformatieavond examenklassen. Sander Loeff, teamleider bovenbouw havo/vwo Welkom Ouderinformatieavond examenklassen Sander Loeff, teamleider bovenbouw havo/vwo 19-9-2018 1 Het examenjaar Diploma-uitreiking: havo: 3 juli 2019 16:30 en 19:30 vwo: 2 juli 2019 19:30 Informatieavond

Nadere informatie

TAK Centrum wil innovatieve onderwerpen, vermeld in onze regiovisie, gebruiken om lesmateriaal te ontwikkelen voor het vak Science.

TAK Centrum wil innovatieve onderwerpen, vermeld in onze regiovisie, gebruiken om lesmateriaal te ontwikkelen voor het vak Science. INLEIDING Om het technisch talent van mavoleerlingen zo goed mogelijk te benutten en de doorstroom naar een technische vervolgopleiding te bevorderen, voert het Platform Bèta Techniek, in opdracht van

Nadere informatie

Informatica. Ontwikkelgesprek. Bert Dekker, 12 april Ontwikkelgesprek Informatica Pagina 1 van 6

Informatica. Ontwikkelgesprek. Bert Dekker, 12 april Ontwikkelgesprek Informatica Pagina 1 van 6 Informatica Ontwikkelgesprek Bert Dekker, 12 april 2018 Ontwikkelgesprek Informatica Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Agenda en aanwezigen... 3 Ontwikkelgesprek... 3 Inleidend... 3 Personeel...

Nadere informatie

Profielwerkstukplus HAVO

Profielwerkstukplus HAVO Profielwerkstukplus HAVO Inleiding Aan het eind van je schoolloopbaan laat je zien dat je klaar bent voor je vervolgopleiding. Het profielwerkstukplus (PWS+) is daar één van de middelen voor. Je maakt,

Nadere informatie

Vrijwilligers als studiecoaches voor studenten met vorm van ASS

Vrijwilligers als studiecoaches voor studenten met vorm van ASS Vrijwilligers als studiecoaches voor studenten met vorm van ASS www.hetnetwerkhuis.nl Ellecom Malle November 2016 Marian Geling Ton van Rheenen Programma Naar het HBO met ASS -> overgang FHICT Het Netwerkhuis

Nadere informatie

Van Maerlantlyceum. Op naar klas 2. jezelf zijn. Bij ons kun je gewoon

Van Maerlantlyceum. Op naar klas 2. jezelf zijn. Bij ons kun je gewoon Van Maerlantlyceum Op naar klas 2 Bij ons kun je gewoon jezelf zijn Agenda: Welkom HAVO (Guido Torenbeek) HAVO/VWO (Ilse van der Woude) mentoraat havo/vwo (Petra Mulders en Bram van Heesch) mentoraat gymnasium

Nadere informatie

1 TOA: Digitaal webbased toetssysteem voor Taal en Rekenen

1 TOA: Digitaal webbased toetssysteem voor Taal en Rekenen KWALITEIT IN TOETSEN EN EXAMENS TOA Digitaal webbased toetssysteem voor Taal en Rekenen Compleet leerlingvolgsysteem voor Taal en Rekenen in het voortgezet onderwijs 1 TOA: Digitaal webbased toetssysteem

Nadere informatie

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Wanneer je werkt vanuit leerlijnen, is de methode slechts een van de bronnen waarmee leerlingen zich de leerstof eigen maken. Ilse Gmelig 8 februari 2018 Leerdoelen

Nadere informatie

1 Rapporten en. bevorderingsnormen. Schooljaar Rapporten en bevorderingsnormen pag. 1

1 Rapporten en. bevorderingsnormen. Schooljaar Rapporten en bevorderingsnormen pag. 1 1 Rapporten en bevorderingsnormen Schooljaar 2018-2019 Rapporten en bevorderingsnormen pag. 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Rapportage 3 Bevorderingsnormen 3 2 ONDERBOUW Klas 1 4 Klas 1: naar mavo 2 (vanuit

Nadere informatie

DOCENTEN LEREN TOL-LEN IN DE LERARENOPLEIDINGEN VAN HUB-KAHO. EEN GOOD PRACTICE OP HET VLAK VAN TAALBELEID

DOCENTEN LEREN TOL-LEN IN DE LERARENOPLEIDINGEN VAN HUB-KAHO. EEN GOOD PRACTICE OP HET VLAK VAN TAALBELEID Leerlingen verdienen excellente leraren Studenten verdienen excellente docenten DOCENTEN LEREN TOL-LEN IN DE LERARENOPLEIDINGEN VAN HUB-KAHO. EEN GOOD PRACTICE OP HET VLAK VAN TAALBELEID An De Moor (taalbeleidcoördinator

Nadere informatie

Een praktijkverhaal uit de opleiding Podologie over werken met weerstand. Pieterjan Bonne, Sabine De Bruyne en Joke Vrijders Arteveldehogeschool

Een praktijkverhaal uit de opleiding Podologie over werken met weerstand. Pieterjan Bonne, Sabine De Bruyne en Joke Vrijders Arteveldehogeschool Een praktijkverhaal uit de opleiding Podologie over werken met weerstand Pieterjan Bonne, Sabine De Bruyne en Joke Vrijders Arteveldehogeschool Ik ben geen taaldeskundige, mijn eigen taal is zeker niet

Nadere informatie

Van mavo-4 naar havo-4. 2014-2015 R. Schouten sectordirecteur havo

Van mavo-4 naar havo-4. 2014-2015 R. Schouten sectordirecteur havo Van mavo-4 naar havo-4 2014-2015 R. Schouten sectordirecteur havo Wat we vandaag bespreken: - Waarom naar havo-4? - Toelatingseisen en aanmelding - Profielen en vakken - Aansluiting sectoren - Vragen?

Nadere informatie

Academische vaardigheden & het vwo. Anneke Madern Gepco de Jong

Academische vaardigheden & het vwo. Anneke Madern Gepco de Jong Academische vaardigheden & het vwo Anneke Madern Gepco de Jong Introductie Anneke Madern amadern@odulphus.nl Gepco de Jong gepcodejong@gmail.com Uw bijdrage leveren? Dat kan door de enquête in te vullen:

Nadere informatie

Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs

Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs SAMENVATTING Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs Advies over hoe LOB na 5 jaar Stimulering LOB verder moet. Utrecht, 1 december 2014 ACHTERGROND Van studie kiezen naar loopbaan

Nadere informatie

Cursus Rekenspecialist. Amarantis derde bijeenkomst 22 mei 2012

Cursus Rekenspecialist. Amarantis derde bijeenkomst 22 mei 2012 Cursus Rekenspecialist Amarantis derde bijeenkomst 22 mei 2012 programma Vier middagen De kaders De rekendidactiek De praktijk Verdiepingsonderwerp en/of rekenbeleid TERUGBLIK Opbouw cijferen PROGRAMMA

Nadere informatie

Ronde 2. Naar een taalkrachtigere lerarenopleiding. 1. Aanleiding. 2. De praktijk op school

Ronde 2. Naar een taalkrachtigere lerarenopleiding. 1. Aanleiding. 2. De praktijk op school VIJFENTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS Ronde 2 Mieke Lafleur & Johanna van der Borden Hogeschool Utrecht / LEONED Contact: mieke.lafleur@hu.nl johanna.vanderborden@hu.nl Naar een taalkrachtigere

Nadere informatie

Werkopdracht vierde ontwikkelsessie

Werkopdracht vierde ontwikkelsessie Werkopdracht vierde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

Handreiking voor het opstellen van het implementatieplan taal en rekenen. Korte versie

Handreiking voor het opstellen van het implementatieplan taal en rekenen. Korte versie Handreiking voor het opstellen van het implementatieplan taal en rekenen Korte versie Colofon Titel Handreiking voor het opstellen van het implementatieplan taal en rekenen Auteur Christel Kuijpers en

Nadere informatie

PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE

PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE LOB/PAKKETKEUZE OP HET BERNARD NIEUWENTIJT COLLEGE de loopbaan begeleiding is de verantwoordelijkheid van de decaan, mentoren en vakdocenten. de decaan coördineert de

Nadere informatie

kiezen ontdekken doen

kiezen ontdekken doen kiezen ontdekken doen op vmbo-, mavo-, havo/vwo- en mbo-niveau met een praktische, versnelde opleiding naar het hbo Tot 2011 vmbo De Kring, sector Landbouw breed Leerwegen: bbl (+lwoo) kbl gl Sinds 2004

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Deze lijst met veel gestelde vragen gaat in op de meest gestelde vragen over de U-Talent Academy. Deze lijst is bedoeld voor vwo-leerlingen die interesse hebben

Nadere informatie

Verleg je grenzen! Compleet vernieuwd! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO

Verleg je grenzen! Compleet vernieuwd! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO Taalblokken Nederlands Brochure MBO Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? U kunt gemakkelijk differentiëren studenten leren wat nodig is Motiverend en uitdagend lesmateriaal voor

Nadere informatie