Intro: De pers is afgesteld. Nu kan je aan je tweekleuren drukwerk beginnen.

Transcriptie

1 OPDRACHTKAART DR Offsetdrukken in twee kleuren Intro: De pers is afgesteld. Nu kan je aan je tweekleuren drukwerk beginnen. Voorkennis: Je hebt de opdracht Papierdoorvoer gemaakt. Je heb de opdracht Pers voorbereiden voor één kleur gemaakt. Je heb de opdracht Offsetdrukken in één kleur gemaakt. Je heb de opdracht Pers voorbereiden voor twee kleuren gemaakt. Doelen: Als je deze opdracht af hebt kun je: de stand beoordelen en corrigeren; de inkt-vochtbalans afstellen; kleuren beoordelen en corrigeren; eenvoudig tweekleuren drukwerk maken. Activiteiten: Lees de theorie. Maak de toets. Maak de praktijkopdracht Vul de checklist en de evaluatie in. Tijd: Voor deze opdracht krijg je ongeveer 4 lesuren: theorie bestuderen en toets maken: 2 lesuren praktijkopdracht maken: 2 lesuren Materiaal: Printmaster Offsetplaten (belicht) Inkt (2 kleuren) Plastic spatel Metalen spatels Poetsdoeken Vochtwater: kraanwater met 3% Hydrofast 3000, dat is 55 cc op een vol tankje water. Bij het gebruik van polyester platen moet er ook nog 3% G648C bij. Spuitfles met rollenwasmiddel Spuitfles met rubberwasmiddel (2/3 deel Quickwash + 1/3 deel A320) Papier (is al ingestapeld) kleurmodellen, kleurenwaaier Beoordeling: Laat de docent het drukwerk nakijken. Laat de docent de werkplek controleren. Laat de docent de checklist en de evaluatie nakijken.

2 Theorie DR Offsetdrukken in twee kleuren 1 Een afdruk maken Als alles in orde is, kun je gaan drukken. Zet beide drukunits aan. Na een paar vellen zet je de pers weer van druk. Je haalt de vellen uit de uitleg. Bij de eerste afdrukken is de kleur nog niet goed. Daar hoef je nu nog niet op te letten. Eerst moet je de stand van de twee kleuren controleren. Daarbij ga je uit van je eerste kleur. Daar pas je de tweede kleur op aan. Ga nu bij de eerste kleur kijken: Staat alles erop? Staat alles recht? Staat de afdruk in het midden? Stel bij, waar nodig. Als dit in orde is, ga je de tweede kleur pasleggen. 2 Staat de tweede kleur goed? Bij twee- of meerkleurendruk moeten de kleuren sluiten. Dat betekent dat ze precies op elkaar moeten aanlsluiten. Dit soort drukwerk noemen we dan ook sluitwerk. Zijdelings kan je de afdruk verstellen met de knop daarboven. Dat kan onder het drukken. Maar als de afdruk van de tweede kleur scheef staat, dan moet je de pers stoppen. Als je de toets schuincorrectie indrukt, kun je de plaat iets scheef zetten. Je drukt 2 x op de toets schuincorrectie. Wacht tot je een plofje hoort. Dan is de spanning van de plaat in de spanlijst. Nu kan je de afscherming bovenop de pers openen. Je ziet een instelknop. Die kun je met de inbussleutel verdraaien. Soms staat de tweede kleur te laag of te hoog. Dat kun je corrigeren met het omvangregister. Dat is de knop aan de zijkant. Let op! Altijd met draaiende machine verstellen! Als je dat hebt gedaan, sluit je de afscherming weer. De plaat wordt automatisch gespannen als je de pers weer aanzet.

3 Theorie DR Nu moet je wel het rubberdoek wassen. Dan maak je een afdruk en controleert deze. Voor de zekerheid maak je nog een registerproef. Dan weet je zeker dat de afdrukken op alle vellen goed zijn. Als de twee kleuren goed staan, laat je een vel aftekenen door de docent. Dit is nu je akkoordvel voor de stand. 3 Kleur controleren en bijstellen De kleur moet over de hele breedte dezelfde zijn als het kleurmodel. Waar dat niet zo is, moet je de inkttoevoer bijstellen. Dat geldt natuurlijk voor beide kleuren. Als de kleuren goed zijn controleer je op drooglopen, spanjolen en andere oneffenheden. Dan laat je het vel aftekenen. Dat is je akkoordvel voor de kleurcontrole. 4 Steekproeven Tijdens het drukken van de oplage neem je regelmatig steekproeven. Daarvoor neem je telkens een vel van de uitlegstapel. Je vergelijkt de kleur met die van het akkoordvel. Dat doe je met de PMS-waaier of de densitometer. Je stelt de inkttoevoer eventueel bij. Als je steekproeven neemt, let je natuurlijk niet alleen op de kleur, maar ook op drooglopers, spanjolen, andere oneffenheden en op sluiten. De kleuren moeten blijven sluiten. Dat moet je goed in de gaten houden. Let op! Bij drukplaten van polyester kun je tijdens het drukken sluitproblemen krijgen. Stel dan met de draaiknoppen de tweede kleur bij. Dat doe je tijdens het drukken. deze afdruk sluit niet

4 Toets DR Offsetdrukken in twee kleuren 1. Bekijk deze afdruk. De stand van het zwart is niet goed. Met welke knop kun je dat corrigeren? Omcirkel de juiste knop. 2. Je wilt de bovengenoemde correctie uitvoeren. Doe je dat met een draaiende pers? OJa, dat moet. O Nee, dat mag nooit. O Dat maakt niet uit. 3. Je afdruk is scheef. Welke toets heb je dan nodig? Omcirkel de juiste toets.

5 Toets DR Bij de schuincorrectie doe je een aantal handelingen. Hieronder staan de handelingen in de verkeerde volgorde. Geef met cijfers 1 t/m 6 de juiste volgorde aan. afscherming sluiten afscherming openen instelknop verdraaien rubberdoek wassen 2 x toets schuincorrectie indrukken pers stoppen 5. Met welk gereedschap verstellen we de onderstaande instelknop? 6. Bekijk de afbeelding. Deze vellen zijn twee keer gedrukt. Hoe noemen we deze controle?

6 Toets DR Tijdens het drukken neem je steekproeven. Waarop moet je allemaal letten? Noem 4 voorbeelden: 8. Hoe noemen we dit drukprobleem? De kleuren niet. 9. Wat is bij dit drukwerk het probleem? Let op! Er zijn meerdere antwoorden juist. Ote weinig inkt in het midden Oloopt droog aan de zijkanten O sluit niet O spanjolen

7 Toets DR Welke 2 drukproblemen zie je hier?

8 PRAKTIJKOPDRACHT DR Offsetdrukken in twee kleuren De pers is al voorbereid. Je gaat nu drukken. Je maakt 250 afdrukken in twee kleuren. Hieronder staan alle handelingen. Houd deze volgorde aan. Als je twijfelt of als er iets mis gaat, haal dan je docent erbij. 1. Oplage instellen en proefdraaien Controleer of beide drukunits aanstaan. Toets met de cijfers de gewenste oplage in. Druk op de telleronderbreker. Druk 3 x op de toets productie. De machine blijft nu draaien met de vochtrollen op de plaat. Dit is om te voorkomen dat de plaat te snel droogloopt. Is de plaat nat genoeg (hij glimt dan behoorlijk) druk dan weer op productie. De machine gaat nu drukken. Maak twee of drie afdrukken. Druk weer op de toets productie om het drukken te stoppen. Stand controleren Controleer de stand van de eerste kleur: Staat hij recht op het papier? Staat hij in het midden: links-rechts? Staat hij in het midden: boven-onder? Stel de stand bij als dat nodig is. Controleer de stand van de eerste kleur: Staat hij recht op het papier? Staat hij in het midden: links-rechts? Staat hij in het midden: boven-onder? Sluiten de kleuren? Stel de stand bij als dat nodig is. Laat de docent het standmodel aftekenen. Registerproef Maak de registerproefmet 10 vellen. Druk bij de tweede keer 11 vellen. Kleur controleren Controleer de eerste kleur: Is de kleur goed? Gebruik kleurmodel, kleurenwaaier of densitometer. Is de kleur over de hele breedte van het vel goed? Zitten er geen spanjolen op? Stel de kleur bij als dat nodig is: per zone: bijstellen met de intzonehendels. over de hele breedte: met de slag van de inktbakrol. Controleer de tweede kleur: Is de kleur goed? Gebruik kleurmodel, kleurenwaaier of densitometer. Is de kleur over de hele breedte van het vel goed? Zitten er geen spanjolen op?

9 PRAKTIJKOPDRACHT DR Stel de kleur bij als dat nodig is. Maak nu weer wat afdrukken. Als de kleuren goed zijn, laat je de docent het vel aftekenen. Dit is je akkoordvel. 2. Oplage drukken Nu kun je de oplage gaan drukken: Druk de toets productie in. Maak ongeveer 15 afdrukken en leg dan een strookje neer. Druk nu op de toets telleronderbreker en het aftellen van de oplaag gaat beginnen. Tijdens het drukken: Neem regelmatig steekproeven. Vergelijk de kleur met het akkoordvel. Let op spanjolen. Let op drooglopers. Let op sluiten. Stel bij waar nodig. Let op: Bij drukplaten van polyester kun je tijdens het drukken sluitproblemen krijgen. Stel dan met de draaiknoppen de tweede kleur bij. Dat doe je tijdens het drukken. 3. Platen verwijderen Als de vooraf ingestelde oplage is bereikt, dan slaat de pers automatisch af. De teller staat dan op 0. De oplage is klaar. Ga bij de uitleg staan en klap de inspantafel om voor unit 1. Hou de rechterhand voor de zekerheid bij de Noodstop. Druk 2 x op autoplate. Als je merkt dat de plaat niet de machine uitkomt moet je de machine direct stoppen! Pak de plaat en leg hem weg. Klap nu de inspantafel weer om voor unit 2. Hou de rechterhand voor de zekerheid bij de Noodstop. Druk 2 x op autoplate. Pak de plaat en leg hem weg. 4. Papier verwijderen Haal nu het papier uit de machine: Draai de uitlegtafel omlaag en rij de kar er voorzichtig uit. Zet die op een veilige plek neer. Geef aan de zijkant van de stapel met een streep aan welke kant van het papier je als aanleg hebt gebruikt. Zet nu een leeg karretje in de uitleg en draai de uitlegtafel omhoog. Haal ook de resterende vellen van de inlegtafel en berg deze op. Druk de slinger in zodat de inlegtafel niet omhoog gaat. Anders tikt hij tegen de taster aan!

10 PRAKTIJKOPDRACHT DR Rubberdoek wassen Dan ga je het rubberdoek wassen. Druk 2 x op de druktoets rubberdoek wassen. 6. Vochtbak schoonmaken Begin met de vochtbak van unit 1: Verwijder het vochtwaterreservoir. Zet dit op een veilige plek weg. Pak de emmer voor afvalwater. Haal de vochtbak voorzichtig uit de pers. Gooi de vochtbak leeg in de emmer en maak hem droog. Zet de emmer weer weg. Ga nu de vochtbak van unit 2 op dezelfde manier schoonmaken. 7. Inktbak schoonmaken Begin met de inktbak van unit 1: Neem de plastic spatel. Zet alle inktzonehendels dicht. Schep de inkt uit de inktbak terug in het inktblik. Trek een paar keer aan de bakrolratel. Maak de inktbak open en zet de inktzonehendels open. Schep de overgebleven inkt er zoveel mogelijk uit met de plastic spatel. Neem twee poetsdoeken en wasmiddel. Maak één doek nat met wasmiddel. Met de natte doek los je de inkt op. Met de droge doek haal je het vuil weg en wordt alles schoon en droog. Maak zo de inktbak schoon. Vergeet de zijschotjes niet. Sluit de inktbak en zet hem weer vast. Laat de zoneschuiven omhoog staan. Zet de bakrol op nul. Ga nu de inktbak van unit 2 op dezelfde manier schoonmaken.

11 PRAKTIJKOPDRACHT DR Rollen wassen Begin met drukunit 1: Zet de vochtrollen in de wasstand: Klap de borging weg. Beweeg de vochtrol aan de pennen naar beneden. Zet de vochtbakstand van 1 op 3. Pak nu de juiste rakel voor drukunit 1. Schuif de rakel in de houder en zet hem vast door de hendel in het midden te zetten. Je hoort dan één klik. Ga nu naar drukunit 2: Zet de rakelbak erin. Nu moet je de vochtbak van unit 2 terugzetten! Dit is een bescherming tegen spetteren. Zet de hendel van het vochtwerk omhoog. Hij moet in contact staan met het inktwerk. Laat de machine draaien met 5000 omwentelingen per uur. Controleer de handslinger van de inleg. Begin met drukunit 1: Spuit een beetje rollenwasmiddel op de rollen. Trek de bedieningshefboom van de rakel helemaal naar boven. De rakel komt nu tegen de inktrol. Herhaal dit bij Drukunit 2. Spuit af en toe een beetje wasmiddel op de rollen van beide units. Als ze schoon en droog zijn, was je de rollen na met wat water. Was hierna nog één keer de rollen met wasmiddel. Als de rollen schoon en droog zijn zet je de machine stil. Begin met drukunit 1: Open het beschermingsrek. Zet de bedieningshefboom van de rakel helemaal naar beneden. Haal de rakel uit de machine. Op de plaats waar de rakel tegen de rol zat blijft een dun streepje inkt op de rol zitten. Haal met een poetsdoek het inktstreepje op de rol weg. Doe dit vanuit het midden van de rol naar beide zijkanten.

12 PRAKTIJKOPDRACHT DR Gooi de rakelbak leeg in de daarvoor bestemde container. Maak de kunststof strip van de rakel goed schoon. Herhaal dit bij drukunit 2. Sluit de beschermingsrekken. 9. Cilinders reinigen Begin met drukunit 1: Neem wasmiddel en een beetje vocht op een doek. Maak de plaatcilinders schoon. Maak de rubberdoekcilinder schoon. Maak de tegendrukcilinder schoon. Als je de laatste bent die vandaag de pers gebruikt: Maak de rubberrol van de rubberdoek-wasinstallatie schoon. 10. Vochtwerken reinigen Begin met drukunit 1: Haal de schotjes van de vochtwerken uit de machine door de vergrendelknop in te drukken. Maak de schotjes goed schoon. Plaats de schotjes op de juiste manier terug in de machine. Zet de vochtbakstand op 6. Dat is de ruststand. Ga nu naar drukunit 2: Open het beschermingsrek. Draai met de inbussleutel de zwarte spatkapjes eraf en maak ze schoon. Zet ze terug. Let op, dat ze op de juiste plaats zitten. Draai ze niet te strak aan: vast is vast! Sluit het beschermingsrek. Zet de vochtbakstand op 6.

13 PRAKTIJKOPDRACHT DR Gebruikte spullen schoonmaken Maak alle gebruikte spullen schoon, zoals de spatels en dergelijke. Berg die spullen op waar ze horen. Als je de laatste bent die de machine vandaag gebruikt: Zet de machine in de ruststand door 3 x te drukken op de aanknop. Zet de stroom er af. Ontlucht de machine met het blauwe knopje. Loop de pers nog een keer na af dat er geen inkt op de kappen zit en dergelijke. Laat de docent alles nog een keer controleren. Vul de checklist en de evaluatie in.

14 Checklist DR Offsetdrukken in twee kleuren Als je klaar bent met de praktijkopdracht kun je de werkplek opruimen. Met deze checklist kun je controleren of je niets vergeten bent. Kruis aan wat klaar is: Leerling Docent Is de afdruk op stand? O O Sluiten de kleuren? O O Zitten de kleurmodellen bij de oplage? O O Zijn de kleuren in de oplage hetzelfde als de kleurmodellen? O O Zijn de kleuren over de hele breedte van het vel goed? O O Zijn de instelvellen en misdrukken uit de oplage gehaald? O O Zijn er 250 goede vellen gedrukt? O O Zijn de inktwerken schoon? O O Zijn de rakels schoon? O O Zijn de inktbakken schoon en dicht? O O Staan de inktzonehendels van beide inktbakken open? O O Zijn de zijschotjes van de inktbakken goed terug gezet? O O Zijn rubberdoek en smetringen schoon? O O Is de tegendrukcilinder schoon? O O Zijn de schotjes van de vochtwerken schoon en goed teruggezet? O O Staan de vochtdoseerknoppen in de ruststand (6)? O O Zijn de inktblikken goed dicht? O O Zijn de spatels schoon? O O Is de werkplek schoon en opgeruimd? O O Staat de machine in ruststand (3 x drukken)? O O Als de pers niet meer gebruikt hoeft te worden: Staat de pers uit? O O Is de lucht eruit? O O Is de stroom van de Printmaster afgezet? O O

15 Evaluatie DR Wat vond je leuk aan deze opdracht? 2. Wat vond je moeilijk aan deze opdracht? 3. Wat zou je de volgende keer anders doen? 4. Had je voldoende tijd voor deze opdracht? 5. Heb je hulp moeten vragen? Zo ja, bij welk deel van de opdracht? 6. Geef jezelf een beoordeling voor deze opdracht. Zeer onvoldoende want: Onvoldoende want: Zwak want: Voldoende want: Goed want: Zeer goed want: Eindbeoordeling docent Cijfer :