VDO2008. Verslag duurzame. ontwikkeling. Relazione allo sviluppo sostenibile

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VDO2008. Verslag duurzame. ontwikkeling. Relazione allo sviluppo sostenibile"

Transcriptie

1 VDO28 Verslag duurzame 28 ontwikkeling Relazione allo sviluppo sostenibile

2 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Overzicht Overzicht Identiteit en strategie Belangrijkste uitdagingen Het meten van onze prestaties Boodschap van de voorzitters Hoogtepunten 28 Doelstellingen 29 De strijd tegen de klimaatverandering Onze klanten begeleiden De impact van onze financieringen meten Richting koolstofneutraliteit De toegankelijkheid van de diensten verbeteren Producten ontwikkelen die aan de specifieke verwachtingen van onze klanten beantwoorden De ontwikkeling van microfinancieringen bevorderen Een transparante aanpak De relaties met onze klanten doeltreffend beheren Een beleid ten voordele van transparante informatie toepassen Onze medewerkers betrekken Innovatie aanmoedigen De medewerkers betrekken in het rationeel beheer van consumptiegoederen Duurzame ontwikkeling in onze metiers integreren Rapporteringsproces Prestatie-indicatoren Verslag bedrijfsrevisor 1

3 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Identiteit en strategie 2 Het meten van onze prestaties Belangrijkste uitdagingen IDENTITEIT EN STRATEGIE

4 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// 28 werd gekenmerkt door een zware, diepe crisis, die de financiële markten grondig door elkaar schudde en zware gevolgen heeft gehad voor Dexia. Toen in het begin van de herfst bekend raakte dat de Amerikaanse bank Lehman Brothers failliet was, kwamen de onevenwichten in de financiële sector plots aan het licht. Ook onze Groep bleef niet gespaard. Door de te grote blootstelling aan de risico s van de Amerikaanse markt ging het vertrouwen van de marktspelers in de soliditeit van onze bank achteruit, en de inkrimping van de interbancaire markt mondde eind september uit in een acute liquiditeitscrisis. Onze aandeelhouders en de Franse en Belgische overheid namen deel aan de op 3 september 28 aangekondigde kapitaalsverhoging van Dexia met 6, miljard euro om zo de solvabiliteit van de Groep te herstellen. Om de liquiditeit van de Groep veilig te stellen, verstrekten de Franse, Belgische en Luxemburgse overheid op 9 oktober 28 bovendien een waarborg voor onder andere een aantal nieuwe uitgiften van de Groep. Jean-Luc Dehaene Pierre Mariani Risico s uitsluiten om aan een nieuwe toekomst te bouwen De financiële crisis heeft duidelijk aangetoond dat een strikt bancaire discipline binnen de Groep meer dan ooit een must is en dat Dexia zijn portefeuille, zijn ontwikkelingsstrategie en de financieringswijze van zijn langetermijnverbintenissen grondig moet herzien om die nieuwe uitdagingen te kunnen aangaan. Nadat men ons in die moeilijke omstandigheden gevraagd had de leiding van de Groep op ons te nemen, hebben we samen de noodmaatregelen genomen die deze situatie vereiste. We zijn meteen begonnen aan het herdefiniëren van de gesaneerde fundamenten waarop de toekomst van Dexia kan worden gebouwd. Met de steun van een nieuw, afgeslankt managementteam van ervaren bankiers kondigden we een geheel van maatregelen aan die van levensbelang zijn voor de onderneming. Eerst zetten we de overdracht van de verzekeringsactiviteiten van FSA op de rails. Onze Amerikaanse kredietverzekeringsdochter was immers een sleutelfactor in de vertrouwenscrisis die Dexia doormaakte. Met Assured Guaranty ondertekenden we daarvoor een overeenkomst over de verkoop van FSA, waarbij we wel de 17 miljard dollar aan activa behielden die bij de activiteit Financial Products 3

5 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// waren ondergebracht en waarvoor de Belgische en de Franse overheid een waarborg verstrekken. FSA, dat voor 3,1 miljard euro bijdroeg tot het verlies van Dexia in 28, vormt nu geen bedreiging meer voor de in vergelijking met de sector hoge solvabiliteit van de Groep. Tot slot herdefinieerden we de noodzakelijke maatregelen om de onevenwichten recht te trekken. Ze zijn opgenomen in het hervormingsplan dat op 14 november 28 werd voorgesteld en sindsdien wordt uitgevoerd. Het hervormingsplan steunt op drie pijlers die fundamenteel zijn voor de toekomst van Dexia: de verbetering van het risicoprofiel van de Groep, de prioriteit die wordt gegeven aan de klanten en historische metiers en de aanpassing van de kostenstructuur. Eerst en vooral staat of valt een beter risicoprofiel, naast de verkoopovereenkomst voor FSA, met een beperking van de marktactiviteiten en een stopzetting van de tradingactiviteiten voor eigen rekening. Thesauriebeheer en risicocontrole werden gecentraliseerd. De obligatiebeleggingen werden stopgezet en de overeenstemmende uitstaande bedragen die nog in de balans staan, zullen stapsgewijs worden afgebouwd. Vervolgens dienden we opnieuw na te denken over de ontwikkeling van de kernactiviteiten van de Groep. Wil Dexia in de toekomst rendabel blijven, dan zal het zich weer moeten toespitsen op zijn core business financiering van de publieke sector en commercial banking en op de hoofdmarkten van de Groep (Frankrijk, België, Luxemburg, Turkije, Italië en het Iberisch Schiereiland). Afgezien van de strikt crisisgebonden verliezen hielden de historische metiers van Dexia goed stand. Dat blijkt uit de totale uitstaande deposito s van de bank die eind december 28 een hoger niveau bereikten dan in september 28. De uitvoering van het hervormingsplan zal in 29 tot uiting komen in de stopzetting van de publicfinanceactiviteiten in Australië, Oost-Europa (behalve Slowakije), Mexico, India en Scandinavië. Dexia zal nog enkel een aantal platformen behouden om toegang te krijgen tot lokale herfinancieringsbronnen in Japan, Duitsland en Zwitserland. Ten slotte zal de bank haar activiteiten in het Verenigd Koninkrijk en in de Verenigde Staten drastisch verminderen. Het hervormingsplan berust op een gedeelde inspanning van de werknemers, managers en aandeelhouders. De al gestarte kostenvermindering met 15 % over drie jaar moet Dexia weer de efficiëntie en soepelheid bezorgen die onontbeerlijk zijn voor zijn rendabele ontwikkeling. De vermindering van het personeelsbestand, die noodzakelijk was geworden om onze organisatie aan te passen aan de nieuwe marktomgeving en de herschikte activiteiten, is aangevat met respect voor de sociale dialoog die Dexia altijd hoog in het vaandel heeft gedragen. 29 belooft ongetwijfeld een moeilijk jaar te worden en de economische context toont geen tekenen van verbetering op korte termijn, maar Dexia kan terugvallen op stevige troeven om weer rendabel te worden. Eerst en vooral kan Dexia rekenen op de niet-aflatende steun van zijn aandeelhouders en van de Franse, Belgische en Luxemburgse overheid, die de middelen hebben gevonden om de liquiditeit en de geloofwaardigheid van de bank in stand te houden. Bovendien beschikt Dexia over een klantenbestand waarvan de zwaar beproefde trouw pal overeind blijft. En ten slotte kan de bank rekenen op haar teams en medewerkers, die voortdurend klaarstaan om oplossingen te vinden en hun veldwerk dicht bij de klanten voort te zetten. Dankzij zijn deskundigheid, die op zijn hoofdmarkten buiten kijf staat, en dankzij een herwonnen discipline zal Dexia zijn klanten de diensten kunnen aanbieden die ze verwachten, en zijn aandeelhouders weer een toekomstperspectief kunnen bieden. Precies daarom hebben wij er het volste vertrouwen in dat Dexia opnieuw zal kunnen aanknopen met rendabiliteit en gecontroleerde ontwikkeling. Jean-Luc Dehaene Voorzitter van de raad van bestuur Pierre Mariani Gedelegeerd bestuurder 4

6 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Hoogtepunten 28 IDENTITEIT EN STRATEGIE Financiering van de collectieve voorzieningen OBJECTIEVEN 28 VOORUITGANG ACTIES OPGESTART IN 28 Retailbank, verzekeringen en fondsenbeheer OBJECTIEVEN 28 VOORUITGANG ACTIES OPGESTART IN 28 Belangrijkste uitdagingen Het oplossingengamma Dexia Energy Line versterken. Algemene oplossingen ontwikkelen op het vlak van energieprestaties van gebouwen. Acht contracten ondertekend in België sinds de lancering van het gamma. Display-aanbod in België. Onwikkeling van een toolkit met Promodul, voor tertiaire openbare gebouwen in Frankrijk. De zichtbaarheid van ons gamma groene investeringsproducten verbeteren. Campagnes om de duurzame investeringsproducten in de Belgische netwerken in de verf te zetten. Communicatiecampagnes rond de lancering van Green Planet. Oprichting van de Washingtonclub door Dexia AM. Het meten van onze prestaties Gespecialiseerde werken uitgeven ter gelegenheid van de Franse gemeenteraadsverkiezingen. Plaatselijke overheden sensibiliseren voor maatschappelijk verantwoorde investeringen. Algemene oplossingen ontwikkelen voor het beheer van wagenparken. Publicatie van drie werken door Dexia Éditions in 28, over duurzame domeinen (met Comité 21), afval en energie (met Amorce). Lancering van de eerste obligatie-uitgifte ISR in Frankrijk, in december 28 voor de regio Nord-Pas de Calais. Aanbod in België: Dexia Green Fleet. Aanbod in Frankrijk: Zéro CO 2. Nieuwe producten voor Maatschappelijk Verantwoord Investeren (MVI) lanceren. De uitwisseling van best practices tussen de entiteiten versterken. Onze positionering inzake duurzame ontwikkeling versterken in onze privatebankingactiviteit. Dexia Equities L Sustainable Emerging Markets. Dexia Click Invest B Climate Change. DFN Green note (gestructureerde uitgifte). Invoering van een maandelijks comité Duurzame Ontwikkeling, enkel voor de metiers retailbank, verzekeringen en fondsenbeheer. Interne studie voor de lancering van een filantropisch adviesaanbod. Invoering van een ad-hocdienst in het metier private banking, in samenwerking met gespecialiseerde externe partners. Interne principes goedkeuren voor de financiering van projecten in de energiesector. INDICATOREN,351 ton CO 2 /MWh Koolstofintensiteit van de projecten in energie- en warmteproductie met een verwachting voor 28 van,377 ton CO 2 /MWh. 43 % Aandeel van bronnen zonder bedrijfsuitstoot in de projecten in energie- en warmteproductie. Goedkeuring van Energierichtlijnen in november 28 met inbegrip van een kwantitatieve doelstelling om de CO 2 -impact van toegekende financieringen in de energiesector te beperken. De kwaliteit van onze producten verbeteren dankzij ons innovatiepotentieel. INDICATOREN 8,4 % Aandeel van de Ecokredieten Auto en Wonen in de totale productie van woon-(renovatie-) en autokredieten. 2 % Uitstaand bedrag in MVI ten opzichte van het totale uitstaande bedrag beheerd door Dexia AM. 8,8 % Percentage geslaagde bemiddelingen (België). Organisatie van de themadag One day sustainable door Dexia Bank België voor de marketingteams. LEGENDE VOORUITGANG Doelstelling behaald Gevorderd project Lopend project Lancering/Aanvang 5

7 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Hoogtepunten 28 IDENTITEIT EN STRATEGIE Relatie met de maatschappelijke omgeving OBJECTIEVEN 28 VOORUITGANG ACTIES OPGESTART IN 28 Sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming OBJECTIEVEN 28 VOORUITGANG ACTIES OPGESTART IN 28 Belangrijkste uitdagingen Het meten van onze prestaties De boordtabel opvolgen van de externe verbintenissen die de groep Dexia heeft ondertekend. Debatten met verschillende ngo s en verenigingen organiseren over onze aanpak inzake duurzame ontwikkeling. INDICATOREN 91 Aantal gefinancierde projecten binnen een van de EP-categorieën 7 Aantal beursindexen voor duurzame ontwikkeling waarin het Dexia-aandeel is opgenomen. Ontwikkeling van een intern instrument in het kader van de Equator Principles (EP) en versterking van de EP-rapportering. Balans van de verbintenissen aangaande mensenrechten. Organisatie van een ngo-panel in juni 28. Programma voor jaarlijkse bijeenkomsten met verschillende ngo s. De programma s voor talentontwikkeling versterken. Opleidingen over duurzame ontwikkeling organiseren voor de medewerkers van de Groep. Een organisatiestructuur invoeren en een actieplan laten opstellen door de Diversity Manager. De samenhang tussen de mecenaatsacties versterken en best practices uitwerken volgens de strategische assen. Lancering van het Dexia Personal Training Path: gemeenschappelijk opleidingstraject binnen de Groep met onder meer verplichte opleidingen al naargelang het loopbaanstadium waarin de medewerker zich bevindt. Oprichting van een bedrijfsuniversiteit in de Turkse entiteit van de Groep. Organisatie van drie specifieke opleidingssessies voor alle medewerkers van de Groep in december 27. Opstelling van een inventaris over diversiteit. Verduidelijking van de mecenaatsacties die onder de strategie vallen, volgens twee assen: leefomgeving en bijstand aan de gemeenschap; solidariteit en bijstand aan personen. Oprichting van een specifiek comité van alle entiteiten en filialen van de Groep. Update van de rapporteringsprocedure. INDICATOREN 48,9 % Percentage vrouwen in de Groep. 1,8 Gemiddeld aantal opleidingsdagen per medewerker. 6,1 miljoen euro Bedrag van de acties voor maatschappelijk engagement. 6

8 Hoogtepunten 28 Doelstellingen 29 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// IDENTITEIT EN STRATEGIE Milieuverantwoordelijkheid van de onderneming OBJECTIEVEN 28 VOORUITGANG ACTIES OPGESTART IN 28 FINANCIERING VAN DE COLLECTIEVE VOORZIENINGEN Belangrijkste uitdagingen Het meten van onze prestaties Het aantal papieren exemplaren van de jaarverslagen verminderen. De dematerialisatie van de loonbrieven uitbreiden. Meerjarendoelstellingen voor de vermindering van ons energieverbruik bepalen. De resterende marge aan CO 2 -uitstoot van 26 en 27 compenseren. INDICATOREN Teq CO 2 Volume van de CO 2 -uitstoot van de Groep. Veralgemeend gebruik van digitaal formaat, met zeer beperkt aantal uitgaven op papier. Dematerialisatie van het Verslag duurzame ontwikkeling 28. Afronding van het project in België en Luxemburg. Opstelling van meerjarenscenario s voor de vermindering van uitstoot. Werken aan de vermindering van de uitstoot (zie verder) zodat de resterende, te compenseren uitstootmarge daalt. 129 kg/vte Hoeveelheid aangekocht papier per VTE met een vooropstelling voor 21 van 1 kg/vte. 91 % Percentage ecologisch papier in het totale papierverbruik. Energierichtlijnen uitstippelen en de teams intern opleiden (verspreiding van een interne toepassingengids). De financiering van hernieuwbare energie voortzetten. De financiering van de energieprestatie van overheidsgebouwen opvoeren. RETAILBANK, VERZEKERINGEN EN FONDSENBEHEER Ons gamma duurzame producten en diensten blijven promoten bij de particuliere, professionele en institutionele klanten. Onze communicatie naar de particuliere en professionele klanten van Dexia versterken met het oog op meer transparantie, met name door informatiesessies te organiseren. In samenwerking met gespecialiseerde partners een filantropische adviesdienst oprichten voor onze privatebankingklanten. RELATIE MET DE MAATSCHAPPELIJKE OMGEVING Windmolenpark van Essaouira in Marokko, gefinancierd door het European Carbon Fund. SOCIALE EN MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ONDERNEMING De sociale dialoog, opgestart in het kader van het transformatieplan van de Groep, voortzetten. Alle oplossingen bevorderen die de gevolgen van het transformatieplan op de tewerkstelling kunnen beperken. MILIEUVERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ONDERNEMING Verdergaan op de gekozen weg ter om de CO 2 - uitstoot te verminderen. De opvolging van onze engagementen versterken. De dialoog met de betrokken partijen handhaven. 7

9 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen Belangrijkste uitdagingen 8 Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN

10 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De strijd tegen de klimaatverandering Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN In de wetenschap dat klimaatverandering een enorme uitdaging vormt, hebben we in 28 onze acties op dit vlak voortgezet. Onze inzet en onze acties hadden vooral betrekking op de indirecte milieu-impact van onze handelsactiviteiten, zonder daarbij de directe impact uit het oog te verliezen. Onze klanten begeleiden VERSTERKING VAN ONS SPECIFIEKE PRODUCTEN- EN DIENSTENAANBOD Onze klanten hebben steeds hogere verwachtingen op het vlak van de strijd tegen de klimaatverandering. Om daaraan tegemoet te komen hebben we in 28 ons specifieke gamma van producten en diensten verder uitgebreid. We beschikken nu over een aanbod waarmee we zowel particuliere als corporateklanten en klanten in de openbare sector kunnen helpen hun milieuprestatiedoelstellingen te verwezenlijken. Zo spitsen we ons bijvoorbeeld toe op de energieprestaties van gebouwen en de ontwikkeling van hernieuwbare-energiebronnen of schone transportoplossingen. 9

11 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De strijd tegen de klimaatverandering Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN PLAATS IN DE STAD Auto s op de parking naast het gemeentehuis Bedrijfsvoertuigen Eengezinswoningen met zonnepanelen op het dak Eengezinswoningen Particuliere voertuigen NAAM VAN HET PRODUCT TYPE KLANT LAND BESCHRIJVING Aanbod Zéro CO 2 Publieke sector Frankrijk Dexia Green Fleet Dexia Green Fleet Verzekering zonnepanelen Plaatsing zonnepanelen Ecokrediet woning Publieke sector Ondernemingen Particulieren Particulieren Particulieren België België België Luxemburg België Ecokrediet auto Particulieren België Dexia Carverzekering Particulieren België Ecomobility Particulieren België Aanbod met een diagnose van het wagenpark en voorstel van scenario s om het wagenpark te vervangen of de CO 2 -uitstoot ervan te compenseren; sinds 28. Aanbod met een diagnose van het wagenpark, een plan om de uitstoot te verminderen en lessen in ecorijden; sinds 27. Aanbod met een diagnose van het wagenpark, een plan om de uitstoot te verminderen en lessen in ecorijden; sinds 27. Eigendoms- en ongevallenverzekering zonder meerkosten ten opzichte van de klassieke woningverzekering; sinds 28. Financieringsaanbod met een combinatie van variabele rentevoeten, een langetermijnfinanciering voor het niet-gesubsidieerde kapitaal en een voorfinanciering die overeenstemt met de premies die eventueel door de overheid worden toegekend; sinds 2. Lening op afbetaling voor de financiering van investeringen die tot doel hebben de energieprestaties van het huis te verbeteren; sinds 27. Lening met voordelige rentevoet om een schone wagen aan te kopen, nieuw of tweedehands; sinds 27. Tarief van de verzekering wordt bepaald per schijf van het aantal afgelegde kilometers; sinds 27. Vermindering van de verzekeringspremie voor klanten die een voertuig met lage uitstoot hebben of een cursus ecorijden hebben gevolgd; sinds 28. PLAATS IN DE STAD Ziekenhuis Gemeentehuis met zonnepanelen op het dak Tram Woongebouwen Windmolens Metrostation NAAM VAN HET PRODUCT Volledige financiering van de vernieuwing van tertiaire openbare en collectieve gebouwen op energievlak Dexia Energy Line Fotovoltaïsch aanbod Regionale exprestreinen (TER) Fotovoltaïsch aanbod Financiering van projecten voor hernieuwbare energie Metro van Madrid TYPE KLANT LAND BESCHRIJVING Publieke sector Publieke sector Publieke sector Frankrijk België Frankrijk Frankrijk Frankrijk Spanje In partnerschap met Promodul wordt een globaal aanbod uitgewerkt om de energieprestaties en de CO 2 -uitstoot van tertiaire openbare gebouwen te meten, om een simulatie te maken van renovatiewerken, de kosten en besparingen van dergelijke werken in te schatten en de financiering ervan te verzekeren; sinds 28. Productgamma voor de financiering en verzekering van uitrustingen die groene energie produceren voor openbare gebouwen; sinds 27. Globaal aanbod om fotovoltaïsche centrales in het gebouw in te bouwen. Omvat de afmeting, levering en plaatsing van de uitrusting, alsook de financiering ervan sinds 28. Financiering via leasing van de aankoop van nieuwe TERtreinstellen in 28 in de regio s Languedoc-Roussillon, Provence Alpes Côte d Azur en Rhône Alpes. Globaal aanbod om fotovoltaïsche centrales in het gebouw in te bouwen. Omvat de opmeting, levering en plaatsing van de uitrusting, alsook de financiering ervan; sinds 28. Financiering in 28 van 33 projecten, voor de productie van hernieuwbare energie met een verwachte totale elektriciteitsproductie van GWh per jaar. Financiering van 6 metrostellen en 32 wagons voor de metro van Madrid in september 28, voor een investeringsbedrag van 4 miljoen euro. 1

12 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De strijd tegen de klimaatverandering Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN UITBOUW VAN DE ACTIVITEIT CARBON FINANCE In 28 heeft Dexia haar aanbod van producten en diensten voor de vrijwillige compensatie van CO 2 -uitstoot versterkt. Deze aanpak ging van start in 27 met de lancering van de CO 2 -lening. De CO 2 -lening is het eerste krediet dat plaatselijke overheden de mogelijkheid biedt hun CO 2 -uitstoot te compenseren door CO 2 -quota, die op de markt worden gekocht, te annuleren. In 28 werd het aanbod aangevuld om Franse plaatselijke overheden te helpen de CO 2 -uitstoot van hun wagenpark te verminderen. Zo lanceerde Dexia Location Longue Durée in 28 de introductie van het Zéro CO 2 -aanbod. Naast een diagnose van het wagenpark stelt het Zéro CO 2 -aanbod ook alternatieve scenario s voor en voorziet het de mogelijkheid om lessen ecorijden te volgen en de CO 2 -uitstoot van de voertuigen te verminderen. Daarnaast willen we onze klanten meer mogelijkheden bieden tot vrijwillige compensatie bij de aankoop of annulering van een krediet dat voortvloeit uit projecten voor CO 2 -vermindering. Om deze vrijwillige compensatiemogelijkheden onder de aandacht te brengen en klanten hiervan bewust te maken, heeft Dexia Crédit Local de actie Een CO 2 -vrij mandaat gelanceerd. Burgemeesters die in 28 werden verkozen, kregen het voorstel de CO 2 -uitstoot die het resultaat is van hun mandaat te compenseren met de annulering van uitstootkredieten. Om klanten de nodige waarborgen te geven over de traceerbaarheid van de aangekochte en geannuleerde certificaten, heeft Dexia Crédit Local een interne procedure voorzien voor de invoering van de CO 2 -lening. Die wordt door de bedrijfsrevisor van Dexia onder de loep genomen, in het kader van de controle op het huidige verslag over duurzame ontwikkeling. Verder neemt Dexia sinds 25 deel aan het investeringsfonds European Carbon Fund. Dat fonds heeft tot doel de koolstofcomponent van projecten die passen in het kader van het Kyoto-protocol te financieren en de liquiditeit van de Europese koolstofmarkt te vergroten. De koolstoftradingdesk die Dexia in 27 opzette, heeft in 28 in het kader van zijn Air Climatplan twee belangrijke transacties afgesloten met het Waalse Gewest. Enerzijds heeft de desk voor het Waalse Gewest meer dan 75 gecertificeerde reductie-eenheden voor broeikasgassen gewaarborgd, eenheden die horen bij de toepassing van het mechanisme van een schone ontwikkeling. Zo kon het Gewest zijn Kyotodoelstellingen waarmaken. Anderzijds heeft het Waalse Gewest Dexia gekozen als partner om voor 3,5 miljoen euro aan quota op de markt te kopen en zo de toetreding van nieuwkomers in het systeem voor uitwisseling van broeikasgasquota voor de periode te waarborgen. DEXIA CLICKINVEST B CLIMATE CHANGE Dexia Asset Management lanceerde in juni 28 Dexia Clickinvest B Climate Change, een fonds met kapitaalbescherming dat belegt in aandelen van veertien bedrijven die innoverende en doeltreffende oplossingen voorstellen in de strijd tegen de klimaatverandering. De uitgekozen ondernemingen moeten bovendien voldoen aan de tien principes van het Wereldpact van de Verenigde Naties. De duurzaamheid van de onderneming wordt binnen Dexia AM onderzocht door een team van tien analisten. Dexia Clickinvest B Climate Change biedt defensieve beleggers de mogelijkheid te participeren in bedrijven die werken rond het thema van de klimaatverandering. Het fonds heeft een looptijd van vier jaar en geeft beleggers een participatie van 75 % in de prestatie van de aandelenkorf ten opzichte van de beginwaarde, met een maximale meerwaarde van 3 %, en vrijwaart hun kapitaal op de vervaldatum vóór kosten. Bouw van een collector- en fakkelverbrandingsinstallatie voor methaangas van een afvalstort in Brazilië, gefinancierd door het European Carbon Fund. 11

13 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De strijd tegen de klimaatverandering Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN STEUN AAN DE ONTWIKKELING VAN ZONNE- ENERGIE Door innoverende producten en diensten te bedenken, steunt Dexia al jarenlang de productie van hernieuwbare energie, met name op het vlak van zonne-energie. Dexia Banque Internationale à Luxembourg heeft al sinds 2 een financieringsaanbod voor particulieren die zonnepanelen willen laten plaatsen. In 27 heeft Dexia Bank België voor klanten uit de publieke sector een totaalaanbod uitgewerkt, dat naast de voorafgaande studies ook de plaatsing, de administratieve opvolging, het onderhoud en de leasingfinanciering omvat voor installaties die zonne-energie produceren. In 28 financierde de bank onder meer de plaatsing van 1 53 zonnepanelen voor een totaaloppervlakte van 7 m² op het dak van het sociale-economiebedrijf ARCOR. Fotovoltaïsche zonnepanelen op het dak van de onderneming voor sociale economie ARCOR in België. In april 28 heeft Dexia Crédit Local een partnerschapsovereenkomst ondertekend met de energiedienstenleverancier Ecotral. Dankzij dit akkoord kunnen globale oplossingen worden voorgesteld aan de plaatselijke overheden en sociale verhuurmaatschappijen in het oosten van Frankrijk. Die omvatten de studies, de plaatsingswerkzaamheden en de financiering van ingebouwde fotovoltaïsche oplossingen. Om dit aanbod uit te breiden tot het volledige Franse grondgebied, heeft Dexia Crédit Local een aangepast financieel systeem uitgewerkt voor alle klanten. Dit systeem is bedoeld om de hele operatie in evenwicht te brengen door rekening te houden met alle kosten en opbrengsten van een fotovoltaïsche centrale. In België hebben de kantorennetten van Dexia Bank België en van DVV een stimulerend aanbod gelanceerd voor particuliere klanten die thuis zonnepanelen hebben geïnstalleerd of dat nog willen doen. Sinds 28 krijgen zij in het kader van hun woning- en ongevallenpolis een omnium verzekering voor deze uitrusting, zonder meer te moeten betalen dan voor een gewone woningverzekering. Tot slot heeft Dexia ook met de financiering van 2 projecten en een totaalbedrag van 427 miljoen euro verder gewerkt aan de ontwikkeling van zijn projectenportefeuille voor zonnecentrales. Al deze projecten samen zullen naar schatting een jaarlijkse elektriciteitsproductie leveren van 591 GWh, wat overeenstemt met het jaarlijkse huishoudelijk elektriciteitsverbruik van ongeveer 5 inwoners van de Europese Unie. In Italië was Dexia Crediop arranger voor de samenstelling van een portefeuille van acht fotovoltaïsche centrales in de regio Puglia, met een totaal nuttig vermogen van ongeveer 1 MW elk, voor een bedrag van 45 miljoen euro. Het project heeft steun gekregen van het incentiveprogramma Conto Energia, dat de productie van zonneenergie aanmoedigt, en houdt onder meer de verplichting in voor de Italiaanse netwerkbeheerder om de geproduceerde elektriciteit twintig jaar lang tegen een interessant tarief aan te kopen. ECOMOBILITY: MILIEUVRIENDELIJK RIJDEN IS GOEDKOPER RIJDEN! DVV heeft in 28 in België het concept Ecomobility gelanceerd, waarbij de milieuvriendelijke keuzes van de klanten worden beloond: Klanten die kiezen voor een voertuig met lage uitstoot, kunnen tot 2 % korting krijgen op hun autoverzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid. De korting hangt af van de CO 2 -uitstoot van het voertuig. Klanten die een cursus ecorijden hebben gevolgd, kunnen ook een korting van 1 % op hun verzekeringspremie krijgen. GREEN IT Dexia Bank België heeft in samenwerking met de gespecialiseerde ondernemingen Adehis en Rentys het Green IT-aanbod ontwikkeld. Het is een all-inhuurformule voor informaticamateriaal dat beantwoordt aan de meest recente internationale en Europese normen inzake energie-efficiëntie, zowel voor de productie als voor de aanpassing en ontmanteling van het materiaal. Dit aanbod is bestemd voor de klanten uit de publieke sector. 12

14 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De strijd tegen de klimaatverandering Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN De impact van onze financieringen meten RICHTLIJNEN VOOR DE ENERGIESECTOR DEFINIËREN Gelet op de omvang van een aantal energieprojecten en de mogelijke negatieve impact van bepaalde technologieën op het milieu en de maatschappij, heeft Dexia in november 28 richtlijnen vooropgesteld voor de financiering van de energiesector. Deze richtlijnen hebben tot doel: de ontwikkeling te ondersteunen van alle deelsectoren in de energiewaardeketen; de energieomzetting te promoten zodat tegen 23 de uitstoot in de atmosfeer maximaal 45 ppm CO 2 -equivalent bedraagt. Hierdoor zou de temperatuurstijging volgens het verslag van de intergouvernementele expertengroep over de evolutie van het klimaat, tot 2,4 C beperkt kunnen worden; de milieu-impact van de door Dexia gefinancierde energie-infrastructuur te beperken; te zorgen dat de rechten van de mens op geen enkele manier wordt geschonden; alle verbintenissen na te komen die Dexia op zich heeft genomen inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit beleid is van toepassing voor projectfinancieringen, voor corporate-financieringen waarvan het voorwerp gekend is en vergelijkbaar is met een projectfinanciering, en voor financiële garanties met betrekking tot een lening die werd toegekend om een project te financieren. Het geldt voor de volgende sectoren: olie en gas, biobrandstoffen, omzetting van fossiele brandstoffen, elektriciteit- of warmteproductie met thermische, nucleaire of hernieuwbare energiebronnen, elektriciteitstransmissie en -distributie. Dexia sluit a priori geen enkele energiesector uit voor haar financierings- en adviesactiviteiten of voor haar financiële diensten in het algemeen, op voorwaarde dat de voornoemde doelstellingen worden gerespecteerd. Voor elke activiteitssector beantwoorden de toe te passen criteria aan de maatschappelijke en milieu-uitdagingen die als heel gevoelig werden beschouwd. Onder de uitdagingen die voor alle sectoren gemeenschappelijk zijn, is er onder meer het behoud van de biodiversiteit. Dexia verbindt zich ertoe geen financieringen te verstrekken aan of advies te verlenen over energieprojecten die ingeplant zijn op een site die geklasseerd of opgenomen is door de UNESCO 1 en de Ramsar-conventie over Watergebieden of op een beschermde zone die opgenomen is in de lijst van de Internationale Unie voor natuurbehoud (IUCN) en daarin is ondergebracht in de categorieën I-IV. Dexia zal eveneens deze gedragslijn volgen voor energieprojecten die een substantiële impact hebben op de populatie van soorten die zijn opgenomen in de Rode Lijst 2 van de IUCN. Dexia zal zijn positie minstens om de vijf jaar herbekijken Er werd een interne gids opgesteld, met een reeks gedetailleerde en gerichte vragen en antwoorden naargelang van de gefinancierde sec- Directie Risk Verspreiding tor, om relatiebeheerders te helpen bij de naleving van deze richtlijnen. VEREENVOUDIGD PROCES VOOR DE TOEPASSING VAN DE RICHTLIJNEN Relatiebeheerder Dexia Interne gids Kredietcomité Eindbeslissing Dossiers die conform zijn aan de richtlijnen Dossiers die deels conform zijn Directie Duurzame ontwikkeling Advies en aanbevelingen 13

15 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De strijd tegen de klimaatverandering Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN KWANTIFICERING VAN DE KOOLSTOFINTENSITEIT VAN ONZE ENERGIEPROJECTENPORTEFEUILLE Met deze richtlijnen is Dexia de eerste bank ter wereld die zichzelf een kwantitatieve doelstelling oplegt voor de koolstofintensiteit (hoeveelheid CO 2 -uitstoot per geproduceerde energieeenheid) van haar portefeuille van gefinancierde projecten in de sector van de elektriciteits- of warmteproductie. Dexia wil namelijk bijdragen tot de wereldwijde inspanning om de concentratie CO 2 -equivalent in de atmosfeer tegen 23 te stabiliseren op een maximum van 45 ppm, of minder dan,6 ton CO 2 /MWh, een vermindering van 3,5 % per jaar vanaf 25. Volgens het verslag van de intergouvernementele expertengroep over de evolutie van het klimaat zou hierdoor de temperatuurstijging beperkt kunnen worden tot 2,4 C. In dat opzicht hebben we ons gebaseerd op de studie World Outlook 27 van het Internationaal Energie Agentschap (IEA), dat een aantal factoren vooropstelt over de koolstofintensiteit van de energieproductieportefeuille, om zo te komen tot een stabilisatie van de uitstoot van broeikasgassen op 45 ppm. We garanderen dus dat de koolstofintensiteit van onze portefeuille met projecten voor elektriciteits- of warmteproductie 3 % lager ligt dan wat het Internationale Energie Agentschap vooropstelt. Bovendien zal Dexia elk jaar het gecumuleerde bedrag van haar financieringen voor energiecentrales die geen CO 2 uitstoten, controleren en bekendmaken. DE ONTWIKKELING VAN HERNIEUWBARE ENERGIEBRONNEN FINANCIEREN KOOLSTOFINTENSITEIT VAN DE PORTEFEUILLE VAN PROJECTEN VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE in ton CO 2 /MWh,6,5,4,3,2,1,33 27,539,377,351,451, Portefeuille Dexia IEA-voorschriften Doelstelling Dexia AANDEEL VAN DE BRONNEN ZONDER WERKINGSUITSTOOT OP DE TOTALE PORTEFEUILLE VAN DEXIA MET PROJECTEN VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE Met een marktaandeel van meer dan 6 % plaatst Dexia zich voor de project financiering in de hernieuwbare energiesector in 28 aan de top van de wereldranglijst (bron: League Tables 28, Infrastructure Journal). De Groep speelt met name een zeer belangrijke rol in de financiering van projecten voor elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen. Zo heeft Dexia in 28 deelgenomen aan de financiering van 33 projecten voor de productie van hernieuwbare elektriciteit, wat overeenstemt met een verwachte jaarproductie van GWh. De financiering van deze projecten vertegenwoordigt een totaal van miljoen euro, waaraan Dexia voor een bedrag van 817 miljoen euro bijdroeg. 1 % 8 % 6 % 4 % 46 % 43 % 2 % %

16 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De strijd tegen de klimaatverandering Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN Richting koolstofneutraliteit Om de directe koolstofafdruk van de Groep te beperken, hebben we ons milieubeleid op twee hoofdthema s toegespitst: elektriciteitsverbruik en beroepsverplaatsingen. Dat zijn de zwaarste posten in onze CO 2 -uitstoot. MILIEURAPPORTERING EN COÖRDINATIEVERGADERINGEN OVER ECOLOGISCHE DUURZAME ONTWIKKELING Het milieubeleid van Dexia berust op een regelmatige evaluatie van de directe milieu-impact van de belangrijkste entiteiten. Dit gebeurt via een proces van regelmatige rapportering. Het toepassingsgebied is dynamisch en evolueert in functie van de maturiteit van onze processen. Zo werd in 28 ook Dexia Technology Services (582 VTE) in het toepassingsgebied opgenomen. De evaluatie berust op een rapportering die in 28 verder werd versterkt en waarbij er voortaan drie momenten zijn waarop de entiteiten hun milieugegevens bekendmaken: in het eerste semester, het derde kwartaal en het vierde kwartaal. Naast het proces voor de rapportering van de milieu-indicatoren, organiseert Dexia op dezelfde momenten (S1, Q3 en Q4) coördinatievergaderingen over ecologische duurzame ontwikkeling (CVEDO). De leden van deze vergaderingen vertegenwoordigen 53 % van het personeelsbestand van de Groep. De vergaderingen, meestal via videoconferentie om zo weinig mogelijk CO 2 -uitstoot door beroepsverplaatsingen te genereren, zijn een kans voor de deelnemers om een vorderingsbalans op te maken van de maatregelen die in elke entiteit werden getroffen, om best practices uit te wisselen en het milieubeleid van Dexia te coördineren. PERCENTAGE GROENE ELEKTRICITEIT IN HET TOTALE ELEKTRICITEITSVERBRUIK 1 % 8 % 6 % 4 % 2 % % 82 % 81 % 97 % België Frankrijk Italië 82 % Luxemburg 18 % 69 % Totaal Groep* * Totaal van de consumptie van de volgende entiteiten: België, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Slovakije en Turkije. BESPAARDE CO 2 -UITSTOOT DOOR DE AANKOOP VAN GROENE ELEKTRICITEIT VOOR DE GROEP Teq CO HET ENERGIEVERBRUIK VAN DEXIA BEHEERSEN Voor ons energieverbruik hebben we een dubbele benadering gekozen met enerzijds de aankoop van groene elektriciteit en anderzijds de invoering van maatregelen voor meer energieefficiëntie. Dexia heeft zich er dus vrijwillig toe verbonden gebruik te maken van groene elektriciteit. In België, Frankrijk, Luxemburg en Italië worden de centrale gebouwen van de entiteiten sinds eind 28 voor 1 % bevoorraad met groene elektriciteit. Sinds begin 28 is het aandeel van groene elektriciteit ten opzichte van het totale elektriciteitsverbruik 69 %, wat een besparing geeft van meer dan 2 Teq CO 2 voor de Groep De berekening van de bespaarde CO 2 -uitstoot is gebaseerd op het elektriciteitsverbruik van 28 vermenigvuldigd met de omzettingscoëfficiënt van het Greenhouse Gas Protocol van de UNEP, die gebruikt wordt in de milieurapportering van de verschillende entiteiten. 15

17 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De strijd tegen de klimaatverandering Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN In de lijn van dit beleid heeft Dexia RBC Investor Services een contract ondertekend voor de aankoop van groene elektriciteit in de periode De impact daarvan in de vermindering van de CO 2 -uitstoot wordt in 29 gemeten. Aangezien de meest zuivere energie nog altijd de energie is die men niet verbruikt, heeft Dexia verschillende maatregelen voor energiedoeltreffendheid ingevoerd om zo het energieverbruik en tegelijk de bijhorende kosten te verminderen. Het elektriciteitsverbruik werd verminderd door een aangepaste programmering van de uurroosters en instellingen voor de verlichting, verwarming, koeling en ventilatie. Bij Dexia Bank België wordt de verlichting in de kantoorruimten drie uur eerder uitgeschakeld, waardoor er 28 5 MWh aan elektriciteitsverbruik werd bespaard. Dezelfde maatregel werd ook bij Dexia Banque Internationale à Luxembourg ingevoerd en wordt nu onderzocht voor Dexia Crédit Local. Er werden nog andere acties ondernomen als resultaat van de wedstrijd voor duurzame ontwikkeling die in 28 in heel de Groep werd georganiseerd. Voor de verlichting heeft Dexia Crédit Local alle gloeilampen in de plafondlampen vervangen door spaarlampen. Dexia banka Slovensko gebruikt systematisch spaarlampen en Dexia Banque Internationale à Luxembourg heeft alle halogeenlampen uit de kantoren gebannen en de verlichting in de parkings met tweederde verminderd. Er werden ook bewegingsdetectoren geplaatst in de gangen, kantoren en toiletten van Dexia RBC Investor Services. DenizBank heeft deze uitrusting ook al voorzien in een van haar gebouwen en is ze nog aan het plaatsen in de andere gebouwen. HET ENERGIEBESPARINGSPLAN VAN DEXIA INSURANCE BELGIUM OPTIMALISERING VAN DE BEROEPSVERPLAATSINGEN Op het vlak van beroepsverplaatsingen heeft Dexia in 28 het gebruik van video- en telefoonconferenties verhoogd om zo minder verplaatsingen te hebben. Zo konden we met een maandelijks overzicht van de videoconferenties die van januari tot oktober 28 werden gehouden, aantonen dat het maandelijkse aantal met vier vermenigvuldigd werd en hun duur verdubbeld. Tijdens deze periode hebben we, door deze toename aan videoconferenties, Tijdens deze periode hebben we, door deze toename aan videoconferenties, een uitstoot van 18 Teq CO 2 uitgespaard, ofwel ongeveer 1,8 Teq CO 2 per maand. Uren Aantal conferenties Totale duurtijd C 2 -besparing (Teq C 2 ) Teq CO maatregelen werden aangevuld met de verlenging van de gedeeltelijke tussenkomst in de abonnementen voor openbaar vervoer van de medewerkers. Dexia Asset Management betaalt sinds 24 deze abonnementen van zijn medewerkers volledig terug. Tot slot heeft Dexia Epargne Pension, door het succes dat het verhuurprogramma voor deelfietsen (Vélib) in Parijs bij zijn medewerkers kende, in juni 28 beslist dit systeem aan te moedigen door aan alle medewerkers het volledige abonnement terug te betalen. Ook de structuur van de beroepsverplaatsingen werd geanalyseerd om mogelijke besparingspunten te vinden en de invoering van een meerjarige travel policy te onderzoeken. GERICHTE MAATREGELEN NEMEN VOOR DE CO 2 -UITSTOOT OM DE KOOLSTOFAFDRUK BETER ONDER CONTROLE TE KUNNEN HOUDEN De inzameling van gegevens over energieverbruik en beroepsverplaatsingen heeft voornamelijk tot doel de CO 2 -uitstoot van de grootste uitstootposten op gerichte wijze met een meerjarenplan te verminderen. Om het gas- en elektriciteitsverbruik in de gebouwen te verminderen, heeft DIB een beroep gedaan op het kabinet 3E om te zien welke besparingen mogelijk zijn. DIB plant de volgende maatregelen: installatie van een gascondensatieketel; optimalisering van de energieregeling ventilatie, verwarming en koeling (nightcooling) en wijziging van de werkingsuren; vervanging van koeltoestellen (voor informaticazalen). DIB denkt momenteel na, in afwachting van de leveranciersoffertes, over de invoeringstermijnen van deze maatregelen. 5 4 januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober Voorts hebben we ook acties ondernomen op het vlak van het woon-werkverkeer van de medewerkers van Dexia. Dexia Crediop heeft een fietsenstalling voorzien in de hoofdzetel en een tweedaagse opleiding gehouden over mobiliteitsvraagstukken. Deze 2 In 28 zijn we begonnen met een overzicht van alle gegevens, om aan de hand van hypotheses over de evolutie van deze voornaamste uitstootposten verminderingsscenario s voor de komende jaren te kunnen uitstippelen. De bedoeling is niet enkel de koolstofafdruk van de Groep in de hand te houden door mogelijke besparingsbronnen op te sporen, maar ook de werkingskosten die eigen zijn aan deze posten te verminderen. 16

18 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De toegankelijkheid van de diensten verbeteren Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN Een van onze aandachtspunten zijn de bevolkingsgroepen die momenteel geen toegang hebben tot bankdiensten door een handicap, de geografische afstand of de onzekere sociale of economische situatie waarin ze leven. De acties van Dexia op dit vlak kaderen in de promotie van microkredieten via het Dexia Micro- Credit Fund, de Dexia Foundation in België, de versterking van ons dienstenaanbod voor Turkse landbouwers, de permanente verbetering van onze universele bankdiensten op afstand en de begeleiding van onze klanten in de publieke sector in hun beleid ten aanzien van personen met een handicap. Producten ontwikkelen die aan de specifieke verwachtingen van onze klanten beantwoorden STEUN AAN DE LANDBOUWSECTOR In Turkije is ongeveer 36 % van de actieve bevolking tewerkgesteld in de landbouwsector. De landbouwers leven vooral in de armste streken van Turkije en werden lange tijd door de banksector verwaarloosd. Via DenizBank voeren we al meerdere jaren een beleid, waarbij we producten uitwerken voor deze landbouwers en ze bijstaan in hun eigen ontwikkeling. De landbouwerskaart toont aan dat dit een geslaagd beleid is, waardoor DenizBank qua kredietaanbod de belangrijkste privébank van de Turkse landbouwsector is geworden. Tijdens de Werelddag van de landbouwers in mei 28 lanceerde DenizBank zijn Landbouwfestival. Het evenement duurde drie maanden en was in Turkije een unicum in zijn soort. Naar schatting hebben 3 miljoen landbouwers aan het festival deelgenomen. Er werden een honderdtal dorpsvergaderingen gehouden, waarvoor in totaal 1 6 medewerkers van DenizBank werden ingezet. In het kader van het Landbouwfestival kregen bijna 9 landbouwers in hun bedrijf een opleiding door specialisten over snoeitechnieken en rationeel mestgebruik, het vermijden van pesticiden, de naleving van sanitaire normen, ecologische landbouw en irrigatie. 63 landbouwers hebben bij deze gelegenheid ook een bodemanalyse kunnen laten uitvoeren. Verder werden er in heel Turkije in samenwerking met universiteiten en deskundigen ook informatievergaderingen gehouden. Tijdens deze bijeenkomsten werden meer dan 7 landbouwers geïnformeerd over economische tendensen en verschijnselen zoals droogtes of klimaatveranderingen. DenizBank heeft tevens een samenwerking afgesloten met de Turkse opvoedingsvereniging (Turkish Education Association) om de schoolkosten te dragen van kinderen uit arme boerengezinnen. Via deze samenwerking heeft men de scholen, dankzij giften, kunnen uitrusten met informaticamateriaal STEUN AAN BEVOLKINGSGROEPEN DIE GEEN TOEGANG HEBBEN TOT KLASSIEKE BANKDIENSTEN Binnen het gamma dat gericht is op de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW), heeft Dexia in 27 een prepaidkaart gelanceerd. Deze kaart stemt overeen met een bepaald bedrag (acht mogelijke bedragen) en met een rekening die door het OCMW wordt beheerd. Zo kan de houder van de kaart ook elektronische betalingen doen in plaats van betalingen met cheques of volmachten van het OCMW. De kaart kan enkel met de bijbehorende code worden gebruikt en beschermt ook de anonimiteit van de gebruiker. In 28 bestelden de OCMW s kaarten. EVOLUTIE VAN HET AANTAL REKENINGEN DAT BIJ OCMW S WERD GEOPEND rekening met budgetbeheer of schuldbemiddeling rekening met sociale hulp prepaidkaart 17

19 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De toegankelijkheid van de diensten verbeteren Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN BEGELEIDING VAN ONZE KLANTEN VOOR HET THEMA INVALIDITEIT De wet van 11 februari 25, de zogenaamde invaliditeitswet, voorziet in Frankrijk twee nieuwe verplichtingen voor de publieke sector: elke instelling waar publiek ontvangen wordt, moet vóór 12 februari 215 toegankelijk worden gemaakt voor personen met een handicap; elke overheidsinstelling moet een financiële bijdrage betalen als er in het personeelsbestand minder dan 6 % personen met een handicap zijn opgenomen. Om onze klanten te helpen aan deze verplichtingen te beantwoorden, hebben we in Frankrijk verschillende netwerken opgericht: de mission handicap van Dexia Crédit Local werd opgericht in 26 en organiseert samen met de regionale directies jaarlijkse vergaderingen om lokale beleidsverantwoordelijken te sensibiliseren; Sinds september 28 wordt tijdens de interventies de nadruk gelegd op het onderdeel Tewerkstelling van deze wet. De doelstelling van Dexia is een betere begeleiding te kunnen geven in dit domein door een algemeen gamma uit te werken met de Diagnostic Emploi, door de programma s Harmonie (CESU Handicap) en Temps Fort Handicap (sensibilisering van de agenten) uit te breiden. Deze programma s komen nu al tegemoet aan een deel van de behoeften van dit luik van de wet. De eerste Diagnostic Emploi werd uitgetest in de agglomeratie van Val de Bièvre. VERBETERING VAN DE TOEGANKELIJKHEID OP AFSTAND Dexia Bank België blijft zijn dienst Dexia Direct Net (DDN) verbeteren, omdat de klanten bepaalde verwachtingen hebben over de toegankelijkheid van het internet. Naast het transactieplatform biedt DDN de gebruikers ook een apart communicatiekanaal en een onlinetoegang tot zo veel mogelijk producten en diensten. In 28 ontvingen alle gebruikers regelmatig korte mededelingen met tips om DDN optimaal te gebruiken. De DDN-gebruikers hebben, samen voor ongeveer 35 rekeningen, gekozen om geen papieren rekeninguittreksels meer te ontvangen, maar enkel nog de elektronische versie. Dat deden ze door een DDN only -contract te ondertekenen. De papierbesparing die hieruit voortvloeit, wordt geraamd op 7 ton. Bovendien heeft de website van Dexia Sofaxis in 28 brons gekregen voor het label AccessiWeb. Dit label waarborgt de toegang voor personen met een handicap via een brailleterminal, een software om het scherm af te lezen en een vocale weergave. het partnerschap met het kabinet Accèsmétrie kwam tot stand in 27 en voorziet gespecialiseerde, lokale interventies en een gratis diagnose van de toegankelijkheid van de bank voor klanten. In 28 organiseerden de regionale directies twintig interventies, waardoor 1 1 lokale beleidsverantwoordelijken gesensibiliseerd konden worden rond dit thema; in 27 waren dat er 8. Van de ondervraagde deelnemers was 95 % tevreden over deze vergaderingen. Ondertekening van de overeenkomst tussen de Union nationale des associations de parents de personnes handicapées mentales et de leurs amis (UNAPEI) en Dexia Crédit Local. 18

20 Verslag duurzame ontwikkeling 28 /// Belangrijkste uitdagingen De toegankelijkheid van de diensten verbeteren Het meten van onze prestaties BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN De ontwikkeling van microfinancieringen bevorderen VESTERKING VAN HET ENGAGEMENT VAN DEXIA IN HET DEXIA MICRO-CREDIT FUND Het Dexia Micro-Credit Fund was bij zijn lancering in 1998 het enige commerciële beleggingsfonds voor de herfinanciering van microkredietinstellingen in ontwikkelingslanden. In 28 vierde het fonds zijn tiende verjaardag met een verdere versterking van de groei die al sinds de oprichting een feit is. De uitstaande bedragen van het fonds zijn met 43,8 % gestegen ten opzichte van 27; dankzij deze bedragen kunnen 97 microkredietinstellingen worden gefinancierd in vergelijking met 9 in 27. ONDERSTEUNING VAN DE SOCIALE MICROKREDIETEN In België bevestigt de Dexia Foundation Belgium zijn steun aan twee verenigingen (Hefboom in het Nederlandstalige landsdeel sinds november 27 en Crédal voor het Franstalige landsdeel van België sinds december 25) die ijveren voor personen die geen toegang hebben tot het klassieke banksysteem. Zo worden er subsidies toegekend en worden er medewerkers van Dexia als vrijwilligers ter beschikking gesteld. Het fonds breidt zich geografisch verder uit en is nu actief in 3 landen in plaats van 29 in 27. Het blijft een van de grootste privéfondsen voor microkredieten ter wereld. In 28 heeft Dexia AM een participatie van 5 % genomen in Blue Orchard Finance, de Zwitserse maatschappij waarmee Dexia AM samenwerkt voor het beheer van haar microfinancieringsportefeuille. De voorzitter van het directiecomité van Dexia AM is ook lid geworden van het directiecomité van Blue Orchard. Deze participatie heeft tot doel onze positie in de sector van de microfinanciering te versterken. Dat engagement hebben we trouwens opnieuw bevestigd door deel te nemen aan het eerste Wereldforum voor microfinanciering dat op 1 en 2 oktober 28 in Genève werd gehouden. Dexia AM nam onder meer deel aan een plenaire zitting over de eerste tien jaar van de investeringsvehikels voor microfinancieringen EVOLUTIE VAN DE UITSTAANDE BEDRAGEN VAN HET DEXIA MICRO-CREDIT FUND in miljoenen dollar EVOLUTIE VAN DE SUBSIDIES DIE DEXIA FOUNDATION BELGIUM TOEKENT AAN SOCIALE MICROKREDIETEN in duizenden euro 34,8 52,7 In 28 besteedde de stichting 1 mandagen ten voordele van deze verenigingen om meer dan 8 aanvraagdossiers voor microkredieten te onderzoeken. 37 ervan werden in aanmerking genomen. Naïm Abou-Jaoudé, CEO van Dexia Asset Management en Muhammad Yunus, Nobelprijs voor de Vrede

Rapporteringsproces. Referentiesysteem voor rapportering. Rapporteringsscope

Rapporteringsproces. Referentiesysteem voor rapportering. Rapporteringsscope Rapporteringsproces Referentiesysteem voor rapportering Om de rapporteringpraktijken voor de indicatoren op het vlak van duurzame ontwikkeling voor de Groep te formaliseren, werd hiervoor in 2006 een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 10 oktober u Gewijzigde versie 10 oktober 2011, 11uur

Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 10 oktober u Gewijzigde versie 10 oktober 2011, 11uur Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 10 oktober 2011 5.30u Gewijzigde versie 10 oktober 2011, 11uur De Belgische, Franse en Luxemburgse nationale overheden verlenen Dexia aanzienlijke steun bij

Nadere informatie

Dexia wordt de eerste bank die werk maakt van een beleid van koolstofneutraliteit dankzij de aankoop van een windmolenpark

Dexia wordt de eerste bank die werk maakt van een beleid van koolstofneutraliteit dankzij de aankoop van een windmolenpark P E R S B E R I C H T Dexia wordt de eerste bank die werk maakt van een beleid van koolstofneutraliteit dankzij de aankoop van een windmolenpark Dexia heeft een strategisch plan voor duurzame ontwikkeling

Nadere informatie

Verslag duurzame ontwikkeling

Verslag duurzame ontwikkeling Verslag duurzame ontwikkeling 2009 Verslag duurzame ontwikkeling 2009 /// Overzicht Overzicht 2 9 22 32 42 Identiteit en strategie Woord van de voorzitters Onze verbintenissen Onze sleutelindicatoren Opvallende

Nadere informatie

De toekomst voorbereiden

De toekomst voorbereiden Het milieu beschermen. Afdrukken dit document alleen indien nodig De toekomst voorbereiden Partner in duurzaam vertrouwen SPIE is Europees leider wat betreft diensten in de domeinen van elektriciteit,

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Waarom meet ACTIAM de CO 2 -voetafdruk van haar beleggingen? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Daarom steunt ACTIAM het klimaatakkoord

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Brussel

Hernieuwbare energie in Brussel Hernieuwbare in Brussel Achtergrond en vooruitzichten Hernieuwbare in Brussel: welke opportuniteiten voor de bouwbedrijven? Afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen F. Cornille 19/10/2017

Nadere informatie

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen in KBC Duurzaam en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (Corporate Social Responsibility of CSR)

Nadere informatie

WASA KOMT OP VOOR DE PLANEET

WASA KOMT OP VOOR DE PLANEET WASA KOMT OP VOOR DE PLANEET WASA BELOOFT: ONS MERK COMPENSEERT CO 2 VOOR 100% 1 We zijn van mening dat opkomen voor de planeet, door onze ecologische voetafdruk te verkleinen en CO 2 te compenseren, de

Nadere informatie

ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA

ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 4 februari 2011 Inhoud 1 I. Waarom energiebeleid ertoe doet II. Waarom

Nadere informatie

Zonnewind CVBA Samen energie besparen en groene energie produceren in Zandhoven

Zonnewind CVBA Samen energie besparen en groene energie produceren in Zandhoven Zonnewind CVBA Samen energie besparen en groene energie produceren in Zandhoven Danny Gladines - danny.gladines@zonnewind.org - +32479297228 Waarom? Bezorgdheid om onze planeet 1. 200 jaar technologische

Nadere informatie

Nieuwe Energiepremies 2007. «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!»

Nieuwe Energiepremies 2007. «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!» PERSCONFERENTIE 17 JANUARI 2007 Evelyne Huytebroeck Brusselse Minister van Leefmilieu en Energie Nieuwe Energiepremies 2007 «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!» 1 Context

Nadere informatie

Uittreksel van het Jaarlijks Financieel Verslag 2010/2011. Milieuprogramma

Uittreksel van het Jaarlijks Financieel Verslag 2010/2011. Milieuprogramma Uittreksel van het Jaarlijks Financieel Verslag 2010/2011 Milieuprogramma 158 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN BIJLAGEN MILIEUPROGRAMMA 2012 MILIEUPROGRAMMA BEFIMMO (2012) ALGEMEEN Programma 2010/2011

Nadere informatie

HET GAAT NIET ALLEEN OM FINANCIERING, MAAR OM FINANCIERING, CAPACITEITSOPBOUW EN DUURZAAMHEID

HET GAAT NIET ALLEEN OM FINANCIERING, MAAR OM FINANCIERING, CAPACITEITSOPBOUW EN DUURZAAMHEID HET GAAT NIET ALLEEN OM FINANCIERING, MAAR OM FINANCIERING, CAPACITEITSOPBOUW EN DUURZAAMHEID Micro-, kleine en middelgrote ondernemingen financieren = werkgelegenheid en inkomen creëren In ontwikkelingslanden

Nadere informatie

Opgericht in Rechtsvorm Sector Werkgebied Website Kwesties/doelen Inschatten van de noden

Opgericht in Rechtsvorm Sector Werkgebied Website Kwesties/doelen Inschatten van de noden www.socialbiz.eu Sociale Onderneming Informatiefiche TRANSFORMANDO (SPAIN) Opgericht in 1998 Rechtsvorm Sector Werkgebied Website Coöperatieve Dienstverlener voor maatschappelijke organisaties Internationaal

Nadere informatie

Samenvatting van de studie uitgevoerd door CO 2 logic in opdracht van de MIVB

Samenvatting van de studie uitgevoerd door CO 2 logic in opdracht van de MIVB Vergelijking van de CO 2 -uitstoot per vervoermiddel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Samenvatting van de studie uitgevoerd door CO 2 logic in opdracht van de MIVB 100% Gerecycleerd papier Januari

Nadere informatie

Banken ondermijnen de toekomst Over de investerings- en financieringspraktijk van banken in fossiele brandstoffen en duurzame energie

Banken ondermijnen de toekomst Over de investerings- en financieringspraktijk van banken in fossiele brandstoffen en duurzame energie Banken ondermijnen de toekomst Over de investerings- en financieringspraktijk van banken in fossiele brandstoffen en duurzame energie Een samenvatting van de bevindingen voor Nederland van een onderzoek

Nadere informatie

Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik. Waarde creëren voor onze stakeholders

Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik. Waarde creëren voor onze stakeholders Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik Waarde creëren voor onze stakeholders Duurzaam bankieren bij ABN AMRO ABN AMRO levert een scala aan producten en diensten aan particuliere, private

Nadere informatie

Prof. Jos Uyttenhove. E21UKort

Prof. Jos Uyttenhove. E21UKort Historisch perspectief 1945-1970 Keerpunten in de jaren 70 oliecrisis en milieu Tsjernobyl (1986) ramp door menselijke fouten Kyoto protocol (1997) (CO 2 en global warming problematiek) Start alternatieven

Nadere informatie

reating ENERGY PROGRESS

reating ENERGY PROGRESS reating ENERGY PROGRESS 2012 ENERGIE EN MILIEU: Opwarming van de aarde: Drastische vermindering CO 2 -uitstoot Energie: De energiekosten fluctueren sterk en zullen alleen maar stijgen Behoud van het milieu

Nadere informatie

Belfius. Gisteren, vandaag, morgen. Jos Clijsters, Voorzitter Raad van Bestuur Belfius. 18 december 2014

Belfius. Gisteren, vandaag, morgen. Jos Clijsters, Voorzitter Raad van Bestuur Belfius. 18 december 2014 Belfius Gisteren, vandaag, morgen. Jos Clijsters, Voorzitter Raad van Bestuur Belfius 18 december 2014 Wat was. 2008-2011 2008 2011 20,8 A+ 11,9 2002 2008 BBB- 2008 2011 ICELAND 30 A 12 2002 2008 Vertrouwen

Nadere informatie

Total Zero Antwoorden op uw vragen

Total Zero Antwoorden op uw vragen Wat is Total Zero? DPD Pakketservice heeft toegezegd om vanaf juli 2012 in zijn zes belangrijkste markten volledig CO 2 -neutraal te werken: dit nieuwe initiatief draagt de naam Total Zero. Als eerste

Nadere informatie

Verantwoordelijke uitgever : Philippe Pivin, Belgische Onafhankelijkheidslaan 72-1081 Koekelberg. «Historisch Koekelberg»

Verantwoordelijke uitgever : Philippe Pivin, Belgische Onafhankelijkheidslaan 72-1081 Koekelberg. «Historisch Koekelberg» Verantwoordelijke uitgever : Philippe Pivin, Belgische Onafhankelijkheidslaan 72-1081 Koekelberg. «Historisch Koekelberg» «Historisch Koekelberg» in enkele cijfers Gewestelijke toelage : 11.000.000 Federale

Nadere informatie

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3

Nadere informatie

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum

Nadere informatie

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN 1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling

Nadere informatie

COMMERCIËLE RESULTATEN WERELD 2009*

COMMERCIËLE RESULTATEN WERELD 2009* 14 januari 2010 COMMERCIËLE RESULTATEN WERELD 2009* De Renault groep verhoogt zijn marktaandeel tot 3,7% dankzij de goede commerciële prestaties in het tweede halfjaar De Renault groep bereikt zijn doelstelling:

Nadere informatie

P E R S B E R I C H T

P E R S B E R I C H T P E R S B E R I C H T 9/2/2005 8 p. Persdienst - 1, de Meeûssquare - 1000 Brussel - Tel. : 02 222 45 33 - Fax : 02 222 90 90 - pressdexia@dexia.be Rek. Nr.: 068-2113620-17 - RPR Brussel BTW BE 0458.548.296

Nadere informatie

WERELDWIJDE COMMERCIËLE RESULTATEN 2014

WERELDWIJDE COMMERCIËLE RESULTATEN 2014 PERSBERICHT 19 januari 2015 WERELDWIJDE COMMERCIËLE RESULTATEN 2014 Wereldwijde verkoop van Renault stijgt opnieuw met 3,2% tot 2,7 miljoen voertuigen Terwijl de wereldwijde automarkt met 3,5% groeide,

Nadere informatie

De premies die de tijdelijke handelsvennootschap (THV) DIB-Ethias Lokale Contractanten ontvangt, worden op verscheidene manieren beschermd:

De premies die de tijdelijke handelsvennootschap (THV) DIB-Ethias Lokale Contractanten ontvangt, worden op verscheidene manieren beschermd: Welke zekerheden en garanties werden er ingebouwd in de groepsverzekering van de tweede pijler voor de contractuele personeelsleden van de lokale besturen? De premies die de tijdelijke handelsvennootschap

Nadere informatie

inspireren en innoveren in MVO

inspireren en innoveren in MVO inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig

Nadere informatie

AMENDEMENTEN 1-7. NL In verscheidenheid verenigd NL 2009/2166(INI) 11.12.2009. Ontwerpadvies Constanze Angela Krehl. PE430.

AMENDEMENTEN 1-7. NL In verscheidenheid verenigd NL 2009/2166(INI) 11.12.2009. Ontwerpadvies Constanze Angela Krehl. PE430. EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie regionale ontwikkeling 11.12.2009 2009/2166(INI) AMENDEMENTEN 1-7 Constanze Angela Krehl (PE430.816v01-00) inzake de Europese Investeringsbank (EIB) - Jaarverslag

Nadere informatie

TETRALERT - ONDERNEMING VOORSTEL TOT HERZIENING VAN DE RICHTLIJN AANDEELHOUDERSRECHTEN

TETRALERT - ONDERNEMING VOORSTEL TOT HERZIENING VAN DE RICHTLIJN AANDEELHOUDERSRECHTEN TETRALERT - ONDERNEMING VOORSTEL TOT HERZIENING VAN DE RICHTLIJN AANDEELHOUDERSRECHTEN 1. Inleiding Op 9 april 2014 maakte de Europese Commissie aan het Europees Parlement een voorstel van richtlijn over

Nadere informatie

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Muriel Van Gompel - Director Retail Banking, Triodos Bank In 1980 zette Triodos Bank een ander bancair model in de

Nadere informatie

Bankverzekeren, klantentevredenheid, inkomstendiversifiëring: de kracht van een pertinent businessmodel PERSCONFERENTIE

Bankverzekeren, klantentevredenheid, inkomstendiversifiëring: de kracht van een pertinent businessmodel PERSCONFERENTIE Bankverzekeren, klantentevredenheid, inkomstendiversifiëring: de kracht van een pertinent businessmodel PERSCONFERENTIE 10.08.2018!1 Uitdagende macro-economische omgeving 1. Historisch lage rentevoeten

Nadere informatie

BNP Paribas - Fortis Bank BGL Newsletter

BNP Paribas - Fortis Bank BGL Newsletter 12 mei 2009 n 7 [Inhoud] >>> Voorwoord Welkomstboodschap van Baudouin Prot >>> Vragen Waarom is deze integratie goed voor de klanten en medewerkers? Worden alle aan Fortis Bank en BGL gerelateerde besluiten

Nadere informatie

Crelan: 100 % coöperatief verankerd

Crelan: 100 % coöperatief verankerd B R U S S E L, 1 8 j u n i 2015 Crelan: 100 % coöperatief verankerd Ruim een jaar geleden kondigde Crelan aan dat er een akkoord bereikt was tussen de Franse en de Belgische aandeelhouders van de bank,

Nadere informatie

Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment

Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Contents P. 2 Introductie P. 2 VINCI s commitments P. 4 Leveranciers commitments P. 6 Implementatie 1 15 april 2012 Introductie Deze Code «Global Performance

Nadere informatie

in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides

in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides 1 Governance principes De ondernemers hebben hun bedrijf nog niet in een vennootschapsstructuur ondergebracht. De ondernemers activeren een raad van

Nadere informatie

Halfjaarbericht eerste helft 1997 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 21 PROCENT

Halfjaarbericht eerste helft 1997 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 21 PROCENT Amsterdam, 11 juli 1997 Halfjaarbericht eerste helft 1997 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 21 PROCENT Totaal vermogen beheerd door ABN AMRO Asset Management wereldwijd in

Nadere informatie

Vlaams Fonds voor Tropisch Bos

Vlaams Fonds voor Tropisch Bos Vlaams Fonds voor Tropisch Bos Projectoproep 2019 Beoordelingsmemorandum (BEMO) Fase 1 Conceptnota Algemene gegevens Code Titel 1. Projectgegevens: Uitvoerder/ Aanvrager Land, plaats Algemene doelstelling

Nadere informatie

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Employee Benefits Institute 1. Welke zijn de nieuwe rentevoeten die AXA Belgium waarborgt

Nadere informatie

Renault ontwikkelt een wereldwijd plan ter verbetering van de servicekwaliteit in het net

Renault ontwikkelt een wereldwijd plan ter verbetering van de servicekwaliteit in het net 2 oktober 2007 Renault ontwikkelt een wereldwijd plan ter verbetering van de servicekwaliteit in het net. Sinds de lancering van het Renault Contract 2009 in februari 2006 ontwikkelt Renault een wereldwijd

Nadere informatie

Innoveren met financiering van zonnepanelen

Innoveren met financiering van zonnepanelen Innoveren met financiering van zonnepanelen Dexia Corporate Jean-Michel Baetslé, Gedelegeerd Bestuurder Inhoud Inleiding Fotovoltaïsche zonne-energie Voor- en nadelen van een fotovoltaïsch systeem Steun

Nadere informatie

Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren

Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren Uitgegeven door Hernieuws (http://www.renouvelle.be) Home > Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren Hoe in Brussel een fotovoltaïsch systeem in mede-eigendom installeren Michel

Nadere informatie

Sinds meerdere jaren schommelden de aanvragen voor energiepremies tussen 10 miljoen en 12 miljoen euro per jaar.

Sinds meerdere jaren schommelden de aanvragen voor energiepremies tussen 10 miljoen en 12 miljoen euro per jaar. De toekomst van de energiepremies in het Brussels Gewest 1. Situation en 2009 Sinds meerdere jaren schommelden de aanvragen voor energiepremies tussen 10 miljoen en 12 miljoen euro per jaar. In 2009 is

Nadere informatie

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen - De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE

Nadere informatie

Kernenergie in de Belgische energiemix

Kernenergie in de Belgische energiemix Kernenergie in de Belgische energiemix 1. Bevoorradingszekerheid De energie-afhankelijkheid van België is hoger dan het Europees gemiddelde. Zo bedroeg het percentage energie-afhankelijkheid van België

Nadere informatie

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030 IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk

Nadere informatie

Verantwoord krediet voor de autofinanciering. Brussel, 9 januari 2013

Verantwoord krediet voor de autofinanciering. Brussel, 9 januari 2013 Verantwoord krediet voor de autofinanciering Brussel, 9 januari 2013 Overzicht 1. Autofinanciering voor particulieren in 2012 2.1 De automarkt in België 2.2 De markt van het consumentenkrediet in België

Nadere informatie

100% groene energie. uit eigen land

100% groene energie. uit eigen land 100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-201801205-275) Betreffende het Federaal ontwikkelingsplan van Elia voor de periode 2020-2030 en het bijbehorende

Nadere informatie

Private Banking De essentie: een toekomst voor uw vermogen

Private Banking De essentie: een toekomst voor uw vermogen Private Banking De essentie: een toekomst voor uw vermogen NL samen naar de essentie 504452_DEXIA_tripyque_private_banking_NL.indd 3 11/19/10 8:44:20 AM Private Banking De essentie: een toekomst voor uw

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels

Nadere informatie

De Europese Investeringsbank in kort bestek

De Europese Investeringsbank in kort bestek De Europese Investeringsbank in kort bestek Als bank van de EU bieden wij financiering en expertise aan gezonde en duurzame investeringsprojecten binnen en buiten Europa. De EU-lidstaten zijn onze aandeelhouders,

Nadere informatie

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de

Nadere informatie

Dexia voert zijn hervormingsplan uit om zijn herstel te bewerkstellen en kondigt een geraamd nettoverlies aan van 3 miljard euro in 2008

Dexia voert zijn hervormingsplan uit om zijn herstel te bewerkstellen en kondigt een geraamd nettoverlies aan van 3 miljard euro in 2008 P E R S B E R I C H T Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 30 januari 2009 8.55 uur Dexia voert zijn hervormingsplan uit om zijn herstel te bewerkstellen en kondigt een geraamd nettoverlies aan

Nadere informatie

samen naar de essentie

samen naar de essentie samen naar de essentie 4 Profiel 6 Kerncijfers 8 Governance 10 Bankdiensten voor particulieren en professionals 14 Bankdiensten voor de lokale economie 16 Asset management, investor services en verzekeringen

Nadere informatie

Strategische review 2013-2017. 14 mei 2013

Strategische review 2013-2017. 14 mei 2013 Strategische review 2013-2017 14 mei 2013 Samenvatting Duidelijke keuze voor positionering als gespecialiseerde, onafhankelijke wealth manager Ons doel is behoud en opbouw van vermogen voor klanten Wij

Nadere informatie

CBR Lixhe Veiligheid en milieu. Feiten & cijfers 2017

CBR Lixhe Veiligheid en milieu. Feiten & cijfers 2017 CBR Lixhe Veiligheid en milieu Feiten & cijfers 017 01 Veiligheid en milieu CBR Lixhe Feiten & cijfers 017 Duurzaamheidsverbintenissen > Naar uitmuntendheid in We engageren ons tot continue verbetering

Nadere informatie

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN «Het is noodzakelijk dat de Belgen hun verbruik en aankoop van goederen en diensten aanpassen» Age quod agis Belgium Climate Team: Ir. Philippe DELAISSE

Nadere informatie

Cleantech Markt Nederland 2008

Cleantech Markt Nederland 2008 Cleantech Markt Nederland 2008 Baken Adviesgroep November 2008 Laurens van Graafeiland 06 285 65 175 1 Definitie en drivers van cleantech 1.1. Inleiding Cleantech is een nieuwe markt. Sinds 2000 heeft

Nadere informatie

Sleutelvragen & antwoorden voor een beter begrip van de jaarresultaten over 2013

Sleutelvragen & antwoorden voor een beter begrip van de jaarresultaten over 2013 Sleutelvragen & antwoorden voor een beter begrip van de jaarresultaten over 2013 Hoe kan het jaar 2013 worden geanalyseerd? In 2013 heeft de Groep, ondanks de situatie van de Europese energiemarkten, goede

Nadere informatie

Dexia. Jaarresultaten /02/2017 Perspresentatie

Dexia. Jaarresultaten /02/2017 Perspresentatie Dexia Jaarresultaten 2016 23/02/2017 Perspresentatie Jaarresultaten 2016 Zeer volatiele financiële omgeving Politieke onzekerheid leidt tot volatiele marktomgeving (Brexit, Amerikaanse verkiezingen, Italiaans

Nadere informatie

MONDIAAL PACT VAN DE VERENIGDE NATIES WE SUPPORT

MONDIAAL PACT VAN DE VERENIGDE NATIES WE SUPPORT MONDIAAL PACT VAN DE VERENIGDE NATIES WE SUPPORT MONDIAAL PACT VAN DE VERENIGDE NATIES MEDEDELING VAN ETHIAS OVER DE GEBOEKTE VOORUITGANG IN HET KADER VAN HAAR TOETREDING TOT DE 10 BASISPRINCIPES VAN HET

Nadere informatie

TUSSENTIJDSE MANAGEMENTVERKLARING VOOR DE PERIODE

TUSSENTIJDSE MANAGEMENTVERKLARING VOOR DE PERIODE VOOR DE PERIODE EINDIGEND OP 30 SEPTEMBER 2011 Gezien de verkoop van Avis Europe, die op 3 oktober 2011 van kracht werd, heeft deze mededeling enkel betrekking op de voortgezette activiteiten. SAMENVATTING

Nadere informatie

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke

Nadere informatie

(B) september 2017

(B) september 2017 (B)1660 21 september 2017 Eindbeslissing over de vastlegging van de correctiefactor voor de 2 de periode (03.10.2017-02.10.2018) ter bepaling van de minimumprijs voor de groenestroomcertificaten uitgereikt

Nadere informatie

Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Formulier voor kandidaatstelling Oproep juli 2012

Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Formulier voor kandidaatstelling Oproep juli 2012 ,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Formulier voor kandidaatstelling Oproep juli 2012 Dit formulier dient in 5 exemplaren op papier + 1 elektronische versie te worden bezorgd

Nadere informatie

DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN

DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN Banque de Luxembourg biedt u haar expertise aan op het gebied van vermogensbeheer. Door ons een

Nadere informatie

COMMERCIËLE RESULTATEN 1 e HALFJAAR 2015

COMMERCIËLE RESULTATEN 1 e HALFJAAR 2015 PERSBERICHT 07/07/2015 COMMERCIËLE RESULTATEN 1 e HALFJAAR 2015 Renault wint terrein in Europa en consolideert zijn positie In het eerste halfjaar was er een lichte stijging van het aantal inschrijvingen

Nadere informatie

MICRO-WARMTENETTEN EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT. Seminarie Duurzaam Gebouw. 18 november 2016

MICRO-WARMTENETTEN EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT. Seminarie Duurzaam Gebouw. 18 november 2016 Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT François CORNILLE Leefmilieu Brussel: afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen OP HET MENU Herinnering:

Nadere informatie

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015 Werkblad 3 Wetenschap versus politiek De tijd loopt! Jean-Pascal van Ypersele, klimatoloog aan de UCL en ondervoorzitter van het Klimaatpanel IPCC van de Verenigde Naties zegt: We moeten volledig stoppen

Nadere informatie

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016 PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten WIG van 08 november 2016 01 Context 2 Context (I) Performant en Rationeel Gebruik van Elektriciteit en Gas (PRGEG) aandachtspunt binnen Europa (impact op economie

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u meer inzicht te geven

Nadere informatie

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS?

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? Driekwart van de buitenlandse besluitvormers vindt dat Frankrijk een aantrekkelijke bestemming is voor investeringen (74%, toename van

Nadere informatie

Evenwichtig beleggen? Ontdek de juiste balans tussen rendement en risico, zonder dat u ervan wakker hoeft te liggen.

Evenwichtig beleggen? Ontdek de juiste balans tussen rendement en risico, zonder dat u ervan wakker hoeft te liggen. Evenwichtig beleggen? Ontdek de juiste balans tussen rendement en risico, zonder dat u ervan wakker hoeft te liggen. Bent u als belegger op zoek naar rendement én bescherming, zonder de zorgen van het

Nadere informatie

Het uitbesteden van diensten voor gebouwen en zijn gebruikers

Het uitbesteden van diensten voor gebouwen en zijn gebruikers Integrated Facility Management Het uitbesteden van diensten voor gebouwen en zijn gebruikers Vertrouw het beheer van uw gebouwen toe aan een expert Vandaag willen bedrijven en openbare instellingen zich

Nadere informatie

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Employee Benefits Institute 1. Welke zijn de nieuwe rentevoeten die AXA Belgium waarborgt

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 05.03.2018 MONITEUR BELGE 18623 WAALSE OVERHEIDSDIENST [2018/201069] 24 JANUARI 2018. Ministerieel besluit tot bepaling van de bedoeld in artikel 4 van het besluit van de Waalse Regering

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u meer inzicht te geven

Nadere informatie

Actieplan Burgemeestersconvenant

Actieplan Burgemeestersconvenant Actieplan Burgemeestersconvenant Wat is het burgemeestersconvenant? Engagement van 6735 steden en gemeenten Om minimum 20 % CO 2 te gaan besparen tegen 2020 20 % CO 2 over het volledige grondgebied Opmaak

Nadere informatie

Thenergo levert sterke groei en stijgende recurrente EBITDA marge in eerste half jaar 2008

Thenergo levert sterke groei en stijgende recurrente EBITDA marge in eerste half jaar 2008 PERSBERICHT Thenergo levert sterke groei en stijgende recurrente EBITDA marge in eerste half jaar 2008 28 augustus 2008 18u00 CET Gereguleerde informatie Antwerpen Thenergo (Euronext Brussels: THEB en

Nadere informatie

Barones Monique van Oldeneel tot Oldenzeel - Venture Philantropy FAQ. Selectiecriteria

Barones Monique van Oldeneel tot Oldenzeel - Venture Philantropy FAQ. Selectiecriteria Barones Monique van Oldeneel tot Oldenzeel - Venture Philantropy FAQ 1. Kandidaten Kan een feitelijke vereniging zich kandidaat stellen? Kan een coöperatieve die werkt met de waarden van de sociale economie

Nadere informatie

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING Revisie van Bijlagen I, II en III en integratie van de Norm ISO 14001-2015 Sébastien Paquot Europese Commissie Agenda 1. Goedkeuring van de herziene bijlagen voornaamste wijzigingen

Nadere informatie

artikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL

artikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH is een Europees project, gericht (op het verbeteren van) de milieuprestaties van Europese Grafimediabedrijven binnen de productlevenscyclus van hun grafimedia

Nadere informatie

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Employee Benefits Institute 1. Welke zijn de nieuwe rentevoeten die AXA Belgium waarborgt

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING. N.B. : Voor de algemene analyse zie de analytische synthese.

KLIMAATVERANDERING. N.B. : Voor de algemene analyse zie de analytische synthese. Directoraat-generaal Communicatie EENHEID PUBLIEKE OPINIE Brussel, 15/10/2008 KLIMAATVERANDERING Speciale Eurobarometer 300 Voorjaar 2008 Eerste ruwe resultaten: Europees gemiddelde en belangrijke nationale

Nadere informatie

Respect voor klanten, partners en medewerkers

Respect voor klanten, partners en medewerkers Respect voor klanten, partners en medewerkers Service : een ander woord voor het respect dat een onderneming verschuldigd is aan haar klanten, medewerkers en partners. Voertuigbeglazing KERNCIJFERS (in

Nadere informatie

ENERGIE? Beheer van Common Goods!

ENERGIE? Beheer van Common Goods! ENERGIE? Beheer van Common Goods! Fiene Biesbrouck & Daan Creupelandt Antwerpen 20 oktober 2015 Inleidende video 2 Overzicht 0. Inleidende video 1. Energietransitie 2. Energiedemocratie 3. REScoops 4.

Nadere informatie

Cultura Creative (RF) / Alamy Stock Photo

Cultura Creative (RF) / Alamy Stock Photo Cultura Creative (RF) / Alamy Stock Photo DE EUROPESE STRUCTUUR- EN INVESTERINGSFONDSEN (ESI-FONDSEN) EN HET EUROPEES FONDS VOOR STRATEGISCHE INVESTERINGEN (EFSI) HET VERZEKEREN VAN COÖRDINATIE, SYNERGIEËN

Nadere informatie

AMENDEMENTEN ingediend door de Commissie industrie, onderzoek en energie

AMENDEMENTEN ingediend door de Commissie industrie, onderzoek en energie 10.1.2019 A8-0441/ 001-015 AMENDEMENTEN 001-015 ingediend door de Commissie industrie, onderzoek en energie Verslag Peter Kouroumbashev A8-0441/2018 Vaststelling van een specifiek financieel programma

Nadere informatie

BioWanze De nieuwe generatie

BioWanze De nieuwe generatie BioWanze De nieuwe generatie BioWanze in het kort De grootste producent van bio-ethanol in België met een jaarlijkse capaciteit van maximum 300.000 m³ bio-ethanol. Het nieuwe generatie proces verzekert

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20130722-175) betreffende het verslag van de distributienetbeheerder SIBELGA over de niet-discriminerende praktijken

Nadere informatie

Verslag duurzame ontwikkeling 2010

Verslag duurzame ontwikkeling 2010 Inhoud 2 9 16 22 34 37 Identiteit en strategie Woord van de voorzitters Onze strategie inzake duurzame ontwikkeling Onze sleutelindicatoren Prioriteit 2011-2012: de energieprestatie van gebouwen Context

Nadere informatie

Samen bomen planten!

Samen bomen planten! Samen bomen planten! vergroenen Elk jaar worden er 10 miljard bomen meer gekapt dan er worden aangeplant. Dit proces willen we omkeren. Via onze projecten in Nederland en in het buitenland hebben we al

Nadere informatie

Steun aan jonge innovatieve ondernemingen

Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Reglement Oproep van mei 2013 A) Ondernemingen die in aanmerking komen Elke onderneming die aan volgende voorwaarden voldoet, kan zich, met oog op de toepassing

Nadere informatie

Functionaliteitseconomie: Hefboom voor duurzame ontwikkeling in België? Samenvatting. Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling

Functionaliteitseconomie: Hefboom voor duurzame ontwikkeling in België? Samenvatting. Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling Functionaliteitseconomie: Hefboom voor duurzame ontwikkeling in België? Samenvatting Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling 1 P a g i n a F u n c t i o n a l i t e i t s e c o n o m i e : h e f b o o

Nadere informatie