Die Kommersiële Beleidskomitee

Transcriptie

1 Kommersieel AGRI SA JAARVERSLAG Die Kommersiële Beleidskomitee se werksveld hou verband met die wyse waarop die koste van landbouproduksie en -bemarking verminder, markgeleenthede ontsluit word en algemene inisiatiewe Harry Prinsloo geïmplementeer kan word ten einde n meer mededingende en winsgewende omgewing vir die landbou te skep. Hierdie beleidskomitee funksioneer onder die voorsitterskap van Harry Prinsloo, bygestaan deur Henk van Wyk as ondervoorsitter en Dawie Maree as funksionaris. Administratiewe ondersteuning word verleen deur Martina Benadé. HANDEL EN NYWERHEID Handelsaangeleenthede Die Landbouhandelsforum, onder die leiding van die Direktoraat: Internasionale Handelsverhoudinge van die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye (DAFF), se vergaderings vind maandeliks plaas. Die forum, n drieparty-vennootskap tussen die regering, arbeid en landbou, bespreek handelsake wat direk op die landbou en Prioriteit is tans om die ekonomiese landboubesighede van toepassing is. Agri SA neem deel aan die vennootskaps ooreenkoms (EPA aktiwiteite van die forum. Verskeie aangeleenthede het prioriteit aandag Economic Partnership Agreement) met gedurende die verslagjaar geniet. die Europese Unie (EU) te finaliseer. Prioriteit is tans om die ekonomiese vennootskapsooreenkoms (EPA Economic Partnership Agreement) met die Europese Unie (EU) te finaliseer. Onderhandelaars van die EU was in Januarie 2015 in Suid-Afrika om voort te gaan met die regstegniese hersiening ( legal scrubbing ) van die ooreenkoms. n Aangeleentheid wat ook aandag geniet het maar nie gekoppel is aan die EPA nie, is die hersiening van die handels ooreenkoms met die Europese Vryehandelsassosiasie (EFTA), wat sommige Skandinawiese lande en Switserland insluit. Hierdie hersiening sal n aanvang neem ná die afhandeling van die EPA. Ander sake wat in die verslagjaar aandag geniet het en ook voortgesit sal word, is die onderhandelinge met betrekking tot n vryhandelsooreenkoms in Afrika tussen die drie groot ekonomiese groeperinge naamlik, Suider- Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SAOG), Ekonomiese Gemeenskapsmark van Oos- en Suider-Afrika-state (COMESA) en die Oos-Afrikaanse gemeenskap (EAC). 23 Alhoewel die proses stadig begin het, is daar nou groter politieke druk om dit vinniger af te handel. n Hersiening van die Suider-Afrikaanse Doeane-unie (SADU) se handelsbeleid sal gedurende 2015 n aanvang neem. Na verwagting sal die onderhandelinge tussen SADU en Indië vir n voorkeurhandelsooreenkoms ook in die tweede helfte van 2015 meer aandag geniet. Handelsaangeleenthede met betrekking tot die Wêreldhandelsorganisasies (WHO) het ook aandag geniet, spesifiek met betrekking tot ooreenkomste wat tydens die Bali-ministeriële vergaderings in 2013 gesluit is, meer spesifiek die ooreenkoms oor handelsfasilitering. n Verdere kwessie wat die jaar aandag geniet het, was die Wet op Groei en Geleenthede in Afrika (AGOA) van die Verenigde State van Amerika (VSA). In terme van AGOA geniet 39 Afrika-lande voorkeur in terme van uitvoer na die VSA om sodoende ondersteuning aan daardie lande te gee. Hierdie ooreenkoms verval in September In Mei 2015 het die VSA-regering n strenger weergawe van die AGOA vir n verdere 10 jaar tot 30 September 2025 verleng. Hiervolgens kan ton Amerikaanse hoenderstukke aan die been in die toekoms sonder teenstortingstariewe die land binnekom. Die realiteit is dat landbou-uitvoer in terme van die totale uitvoer ongeveer 5% beloop. Dit is ondenkbaar dat Suid-Afrika gewoon die voordele sal prysgee. Agri SA het sy eie insette in hierdie geval gelewer om die landbou se saak te versterk. Gesamentlike werksgroep Die Departement van Handel en Nywerheid (dti) is betrokke by samesprekings met die Egiptiese owerhede oor n vryehandelsooreenkoms met Suid-Afrika. Daar is geleenthede vir handel met Egipte en bedryfsorganisasies en lede van Agri SA is gevra vir insette in hierdie verband. Die bestaan van hierdie gesamentlike werksgroep vir handel tussen Egipte en Suid-Afrika is voorheen onder die aandag van Agri SA se lede gebring. Dit volg nadat n memorandum van verstandhouding (MoU) tussen die twee lande in 2009 onderteken is. Ná afloop van ondertekening van die betrokke memorandum, is n gesamentlike handelskomitee ook aangestel, met inbegrip van sekere sub-komitees waarvan een spesifiek getaak in met die landbou. Tydens onlangse vergaderings met die dti is georganiseerde landbou spesifiek versoek om handelsverwante kwessies in verband met die landbou onder die dti se aandag te bring. Agri SA lewer omvattende insette tydens hierdie vergaderings om te bepaal of handel met Egipte deur sy affiliasies oorweeg is en tot watter mate struikelblokke van watter aard ook al

2 teëgekom is. Besoeke aan portefeuljekomitees Agri SA is gevra om n voorlegging te maak van sake wat in die begroting van die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye opgeneem kan word. Hierdie voorlegging is gemaak aan die Portefeuljekomitee van Landbou, Bosbou en Visserye, insake landbouverwante sake wat n uitwerking op die landbousektor het. In sy voorlegging het Agri SA die doelwitte van die Nasionale Ontwikkelingsplan (NDP) ten opsigte van die landbou beklemtoon en die drywers van strukturele veranderings bespreek. Aandag is ook gegee aan die impak van ramphulp, versekering, wetgewing asook handelsvooruitsigte en ooreenkomste vir die landbou befondsing van beginner-ondernemings via meer gunstige belastingbedelings. Dit blyk dat daar geen belangrike belastingimplikasies vir die landbousektor in hierdie verslag is nie. Hierdie komitee sal voortdurend die situasie dophou. Interaksie met Statistieke Suid-Afrika Soos in die verlede, moedig Agri SA sy affiliasies sowel as hul lede aan om te voldoen en deel te neem aan opnames wat Statistieke SA onderneem. Betroubare statistieke is om verskeie redes van waarde. Dit bepaal onder meer landboubeleidsontwikkeling en is dus waardevol vir die bedryf. n Skedule van alle datums, projekte en kontakbesonder hede van persone wat verantwoordelik is vir sodanige opnames gedurende 2015, is van Statistieke SA ontvang. Tydens n vergadering met dié instelling EKONOMIESE SAKE is die belangrikste opnames vir die jaar uitgelig, Besigheideenheid Suid-Afrika naamlik die Gemeenskapsopname, die Demografiese Agri SA vorm deel van die sakegroepering Besigheideenheid Suid-Afrika (BUSA) onder die unisektorkategorie van lede. As lid van BUSA poog ons ook om konstruktief binne die Nasionale Ekonomiese-, Ontwikkelings- en Arbeidsraad en Gesondheidsopname wat deur die loop van die jaar onderneem sal word, en die Lewenstoestande-opname wat armoede-toestande in gemeenskappe meet. Agri SA sal sy lede op hoogte hou van die jongste verwikkelinge in dié verband. (NEDLAC) of direk met die regering te skakel oor n magdom beleidskwessies wat n impak het Hoog op hierdie agenda is arbeidsmarkaangeleenthede en meer spesifiek wat Millennium-ontwikkelingsdoelwitte Soos in die verlede, is Agri SA op die ekonomiese en maatskaplike genooi na n werkswinkel vir welstand van landsburgers. benodig word om arbeidsmarkstabiliteit die 2015-landsverslag oor die Hoog op hierdie agenda is Millennium-ontwikkelingsdoelwitte en werkskepping te bevorder. arbeidsmark-aangeleenthede en (MDG). As deel van die meer spesifiek wat benodig word Verenigde Nasies (VN) se MDGverslagdoeningsvereistes is n benadering van volle om arbeidsmarkstabiliteit en werkskepping te bevorder. Hierdie aangeleenthede hou regstreeks verband met die deelname in die MDG-proses aanvaar vir die komende landbou en, indien dit verkeerd bestuur word, kan dit die MDG-verslag. Hierdie werkswinkel is een van n reeks werkskeppingsteikens soos voorsien in die NDP in die wiele werkswinkels wat vir 2015 beplan word. ry. Agri SA het ook gedurende die verslagjaar binne hierdie liggaam deelgeneem aan beleidsformulering ten opsigte van swart ekonomiese ontwikkeling (BEE) en die Wet op die Herstel van Grondregte, met kommentaar op die nasionale begroting, die elektrisiteittariefstygings, beurtkrag, grondhervorming, handelsbeleid, geadministreerde pryse en ander aspekte wat n impak op die sakegemeenskap in die algemeen en die landbou spesifiek het. Belastingkomitee vir kleinsake Die Davis-belastingkomitee wat deur die Minister van Finansies aangestel is om Suid-Afrika se belastingstelsel te hersien het gevra vir insette oor die belasting van kleinen medium-ondernemings as deel van hul navorsing oor verskeie aspekte van hierdie stelsel. Alhoewel die belastingstelsel vir die landbousektor steeds n aantal elemente bevat wat betrekking het op die eiesoortige aard van die bedryf, het Agri SA dit nodig geag om spesifiek te reageer oor wat benodig word om werkskepping te bevorder en om die maatskaplike bedeling in landelike gebiede te verbeter. n Interne verslag is gepubliseer wat handel oor die verbetering van belastingvoordele en -insentiewe vir klein- en medium-ondernemings (SME s). Die verslag poog om die belastingnakomingslas op kleiner ondernemings te verlig en insentiewe daar te stel vir die Die werkswinkel sal verteenwoordigers van regeringsdepartemente en die NGO-sektor insluit, met inbegrip van georganiseerde landbou, akademici, die burgerlike samelewing en die Verenigde Nasies se country-team. Die doel van die werkswinkels is om aan belanghebbendes n geleentheid te bied om die teikens en landsverslae, soos saamgestel deur die paneel eksterne outeurs wat deur die Nasionale Koördinerende Komitee (NCC) aangestel is, te bespreek. Inaggenome die belangrikheid van die MDG landsverslag, sal Agri SA aan hierdie werkswinkels deelneem. Interaksie met die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermagkollege Soos in vorige jare is Agri SA genooi om n lesing te gee oor Suid-Afrika se Grond- en Voedselsekerheid by die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermagkollege. Die konteks van die onderwerp is om deelnemers in die uitvoerende nasionale sekuriteitsprogram insig te gee in die verwikkeldheid van grondhervorming en voedselsekerheid in Suid-Afrika. Konsep-wysigingswetsontwerp op Belastingwetgewing Agri SA het in Augustus 2014 n voorlegging gedoen aan die Staande Komitee op Finansies (SCoF) oor die Konsepwysigingwetsontwerp op Belastingwetgewing. Die Suid- Afrikaanse Inkomstediens (SARS) en die Nasionale Tesourie het aanbeveel dat die nulkoersbedeling vir landbou-insette geskrap word aangesien daar bevind is dat die stelsel deur

3 AGRI SA JA A R VER SL A G sommige korrupte spelers misbruik word. bates, sowel as die huidige waarde van bates, is in die voorlegging vervat. Die Minister van Landbou, Bosbou en Visserye het verteenwoordiging op al die trusts en die NAMC het waarnemerstatus by trustvergaderings. Verwydering van die bepaling kan moontlik finansiële implikasies vir produsente inhou in terme van kontantvloei en finansiering vir die aankoop van belangrike produksieinsette. Agri SA het n voorlegging aan SCoF gemaak oor die moontlike impak wat die voorstel op voedselsekerheid asook indiensneming in die landbousektor kan hê. Die voorlegging is goed ontvang deur lede van verskeie politieke partye en daar word geglo dat dit n belangrike rol gespeel het by die komitee se besluit om die skrapping van die bepaling terug te hou vir n jaar ten einde n gevolgtrekking te verkry oor sekere impakstudies. Dit was ook die aanbeveling in die voorlegging. Volledige inligting is ook gegee oor bemagtigingsprojekte waarby van die trusts betrokke is en syfers oor fondse wat op sulke projekte bestee is. Die NAMC het in 2009 n regsmening ingewin wat daarop gedui het dat beleidshersiening nodig was om die tekortkominge in die samestelling en funksionering van die trusts aan te spreek en n nuwe rol vir die trusts uit te spel. Agri SA het n afskrif van die regsopinie bekom. Die voorsitter van die komitee het aangedui dat die trusts genooi sal word na n vergadering waar hulle dié geleentheid sal kry om hulle kant van die saak te stel. Hierdie saak is na die Bestuurskomitee van Agri SA verwys vir verdere evaluering. Die aangeleentheid moet verder met die NAMC bespreek word. Landboubeleid-aksieplan Die beleidsomgewing waarbinne produsente opereer verander voortdurend en Agri SA is in baie gevalle nou betrokke hierby, byvoorbeeld met die opstel van die Landboubeleid-aksieplan (APAP). Interaksie met die Land Bank Die APAP is daar gestel om n plaasvervanger vir die strategiese plan vir landbou te wees. Dit bestaan uit sektorale sleutel-aksieprogramme en bied langtermynvisie en gefokusde ingrypings op n vyfjaarbasis. Agri SA het n versoek ontvang van Departement van Landbou, Bosbou en Visserye om kommentaar te lewer op die finale weergawe van APAP, vir die finalisering van dié dokument. APAP is ook volledig tydens Agri SA se 2014 Kongres toegelig. Interaksie met die Land Bank rondom aspekte soos beleid, met inbegrip van ontwikkelingsfinansiering vir kleinskaalse boere en finansiële hulp aan boere in geval van rampe soos droogte of vloede, vind deurlopend plaas. Agri SA, in samewerking met die Land Bank en die Nywerheids ontwikkelingkorporasie, probeer daardeur spesiale reëlings vir boere beding in die geval van rampe (laer rentekoerse of langer afbetalingstydperke). Dieselterug betalingstelsel Die APAP-dokument is nou deur die regering goedgekeur en is in proses om geïmplementeer te word. Die ontwikkeling en implementering van beleidsdokumente, bv. APAP, sal deurlopend gemonitor word en waar moontlik sal Agri SA insette lewer in die proses, om dit sodanig te beïnvloed dat dit ten gunste van produsente kan strek. Na aanleiding van die probleme wat in die verlede ondervind is met betrekking tot die dieselterugbetaling stelsel, veral as gevolg van n gebrek aan voldoende rekordhouding deur produsente, het die SuidAfrikaanse Inkomstediens (SARS) n voorgestelde wysiging aan skedule 6 van die Doeane en Aksynswet gepubliseer, wat n baie volledige definisie van n logboek bevat. Landboutrusts Die Nasionale Landbou bemarkingsraad (NAMC) het op 13 Maart 2015 n voorlegging aan die Portefeulje komitee op Landbou, Bosbou en Visserye oor landboutrusts gedoen. Hierdie voorlegging is aan Agri SA se affiliasies gestuur vir hulle dringende insette. Alhoewel SARS in die verlede al n konseplogboek gepubliseer het, het Agri SA en van sy affiliasies kommentaar daarop gelewer, veral met betrekking tot praktiese implementering daarvan. Die finale logboek word nog van SARS afgewag. Deurlopende skakeling met SARS in verband met die dieselterugbetalingstelsel word voortgesit om uitklaring te kry oor n formaat van die logboeke wat op landbou van toepassing sal wees. Totdat dit gebeur, word lede aangeraai om so volledig as moontlik rekords te hou. In die voorlegging is die agtergrond vir die totstandkoming van die trusts geskets. Daar bestaan 12 trusts en n uiteensetting van al die verskillende trusts en die waarde van hulle historiese In die begrotingsrede van Februarie 2015 is die dieselterugbetaling opgeskuif van 187.8c/l na 250c/l. 25

4 Hierdie terugbetalingstelsel gaan egter ondersoek word en waarskynlik deur n alternatiewe stelsel vervang word, om in April 2016 in werking te tree. Dit sal dus nodig wees om deel te neem aan n ondersoek oor hierdie stelsel. Agri SA het SARS geraadpleeg in hierdie verband en is ingelig dat, sodra alternatiewe oorweeg word, Agri SA en sy affiliasies gevra sal word om insette te lewer. Nasionale begroting Agri SA verwelkom die minister se herhaalde verwysing na die Nasionale Ontwikkelingsplan in sy begrotingsrede en hoop dat dit verder aandag sal geniet as beleidsrigting. Die minister se erkenning dat strukturele uitdagings en mededingendheid aangespreek moet word om produksie en belegging in die land te stimuleer, is prysenswaardig. Agri SA stem ook saam met die minister dat vordering in die landbou n konstruktiewe arbeidsverhoudingeomgewing en geteikende ondersteuning aan opkomende ondernemings sal vereis. Agri SA verwelkom ook die minister se stellings met betrekking tot fondse wat aan provinsies geallokeer is om landbou-ontwikkeling te bevorder en toegang tot finansiering vir opkomende boere te verbeter. Begrotingspos: Landbou Agri SA het die Minister van Landbou, Bosbou en Visserye geluk gewens met sy eerste begrotingsrede vir 2014/2015 op 16 Julie 2014, veral met verwysing na sy pragmatiese benadering tot uitdagings in die landbousektor en die feit dat hy politiekery vermy het. In sy toespraak het die minister spesifiek verwys na die bydrae wat die landbou moet maak tot armoedeverligting asook voedselsekerheid vir nagenoeg 12 miljoen van die bevolking. Volgens Agri SA is hierdie doelwitte prysenswaardig maar die bereiking daarvan sal baie meer vereis as wat slegs die landbousektor kan lewer. Die minister het verwys na die belangrikheid van die Nasionale Ontwikkelingsplan vir toekomstige landbou-ontwikkeling, insluitend verskeie ander ontwikkelinggerigte dokumente wat op landbou en nywerheid fokus. Die minister het veral aandag gegee aan die ontwikkeling van kleinskaalse boerdery-ondernemings. Agri SA het sy standpunt in sy kommentaar gestel, naamlik dat alle plaasgroottes benodig word om voedselsekerheid-uitdagings in die land aan te spreek. Hersiening van landbouwetgewing Agri SA lewer kommentaar op landbouwetgewing wat in die proses van hersiening is. Agri SA versprei die toepaslike dokumentasie aan sy affiliasies vir hulle insette. Daar is 23 wette wat hersien word, insluitend 16 wat reeds afgehandel is. Sewe wette is nog in proses om hersien te word, waaronder die Wet op Dieresiektes, Wet op die Bemarking van Landbouprodukte en die Wetsontwerp op die Bewaring en Ontwikkeling van Landbougrond. Benewens die wetgewing waaroor reeds in die vorige verslagjaar gerapporteer is, het die volgende wetgewing aandag geniet: Agri SA verwelkom die minister se herhaalde verwysing na die Nasionale Ontwikkelingsplan in sy begrotingsrede en hoop dat dit verder aandag sal geniet as beleidsrigting Die wysigingswetsontwerp op die beskerming van gedresseerde diere (B9-2015) Hierdie wysigingswetsontwerp het dit ten doel om die Beskerming van Gedresseerde Diere Wet, 1935, te wysig ten einde sekere definisies in te voeg; om voorsiening te maak vir die aanwysing van n nasionale lisensiebeampte en om voorsiening te maak vir n prosedure om aansoek te doen om n lisensie vir die uitstal, oplei of gebruik van n dier vir beveiligingsdoeleindes. Daar word ook voorsiening gemaak vir die funksies van n nasionale lisensiebeampte om voorsiening te maak vir die uitreiking van lisensies. Die eerste konsep van die wetsontwerp is in 2014 gepubliseer en n werkswinkel is gehou. Skriftelike en mondelinge insette is oorweeg en aan die staat se regsadviseurs vir bevestiging van grondwetlike geldigheid en sertifisering oorhandig. Die wetsontwerp is op 10 Desember 2014 deur die kabinet goedgekeur. Openbare verhore in hierdie verband is ook gehou en Agri SA het sy affiliasies aangemoedig om deel te neem aan die proses. Wetsontwerp op Plantverbetering (B8-2015) Die wetsontwerp poog om voorsiening te maak vir die registrasie van sekere tipes besigheid wat verband hou met plante en teelmateriaal wat bedoel is vir die verbouing en verkoop en die registrasie van persele waar sodanige besigheid gedoen word. Hierdie stuk wetgewing is aan Agri SA se affiliasies gestuur. Hul insette is gekonsolideer en voorgelê aan die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye (DAFF). Agri SA het ook die openbare raadplegende vergadering in dié verband bygewoon. Wetsontwerp op Planttelersregte (B ) Die Wetsontwerp poog om voorsiening te maak vir n stelsel waar planttelersregte toegestaan word ten opsigte van variëteite van sekere soorte plante; vir die vereistes wat gestel moet word vir die toestaan van sodanige regte; vir die omvang en beskerming van sodanige regte en vir die toestaan van lisensies met betrekking tot die uitoefening van sodanige regte. Die wetsontwerp is aan Agri SA se affiliasies gestuur vir kommentaar. Hul insette, tesame met dié van Agri SA, is aan DAFF gestuur. Agri SA het ook die openbare raadplegende vergadering in hierdie verband bygewoon. Die meeste van Agri SA en sy affiliasies se voorstelle is by die wetgewing ingesluit. Wysigingswetsontwerp op Produkstandaarde (B-2015) Voorsiening is gemaak om dié wet te wysig deur n definisie in te voeg en ander te vervang; en ook om voorsiening te maak vir die ouditering van n produk vir gehaltebeheerdoeleindes; om voorsiening te maak vir bestuursbeheerstelsels en om verder voorsiening te maak vir die minister om regulasies ten opsigte van ouditering en bestuurbeheerstelsels uit te vaardig. DAFF het in 2015 in die meeste provinsies openbare verhore gehou oor die wetsontwerp. Benewens Agri SA was verteenwoordigers van bedryfsorganisasies ook teenwoordig tydens die verhore.

5 Die finale konsep van die wysigingwetsontwerp is ontvang. Hierdie konsepwetsontwerp neem al die kommentaar wat van Agri SA en sy lede ontvang is gedurende die openbare konsultatiewe vergaderings in ag. Finale kommentaar oor die wetsontwerp sal aangevra word voordat dit na die volgende vlak van die wetskrywingsproses beweeg. South African Food System Governance Agri SA is genooi om deel te neem aan n projek getiteld Food System Governance, Food Security and Land Use in Southern Africa wat deur die Universiteit van Stellenbosch aangebied is. Die oorkoepelende doel van hierdie netwerk-projek was om n internasionale gemeenskap van navorsingvaardighede te vorm, gekoppel met n spesifieke reeks belanghebbendes by openbare en private organisasies oor Suider-Afrika heen, as mede-ontwerpers en gesamentlike navorsers met betrekking tot die volgende: Die doeltreffendheid en aanpasbaarheid van voedselstelselbeheerreëlings vir voedselsekerheid; en Voedselstelselbeheer as drywer van veranderings in grondgebruik en die implikasies daarvan vir gepaardgaande ekostelseldienste. Agri SA sal aan sy lede terugvoering gee oor vordering wat in hierdie verband gemaak word. Southern Africa Food Lab Die Southern Africa Food Lab is n burgerlike samelewingsinisiatief met die oog op bevordering van langtermynvoedselsekerheid. Agri SA het deelgeneem aan n scenario-bepanningswerkswinkel en het n geleentheid gehad om sommige van die ekonomiese en ander beperkings wat n impak op streeksvoedselsekerheid kan hê met die werkswinkel te deel. afgelope 20 jaar. Studiegroepe Studiegroepe van LEAD Maryland en LEAD New York het Suid-Afrika in Januarie 2015 besoek as deel van hulle landbou-opleiding. Agri SA het die studiegroepe ontvang en meer inligting oor die Suid- Afrikaanse landboubedryf met die studente gedeel. Beide groepe was beïndruk met die wyse waarop Agri SA te werk gaan en suksesse wat bereik word. RAMP- EN RISIKOBESTUUR Agri SA skakel met strukture wat handel met rampe ingevolge die Wet op Rampbestuur, Sodoende word daar deurlopend aandag gegee aan stroombelynde benaderings tot rampe soos droogte. Vloede en droogtes het onlangs spesifieke aandag geniet. Oesversekering Versekering, as versagtingsinstrument wat die basis vorm vir die verskaffing van produksie-insette, is noodsaaklik, veral vir kleinskaalse boere wat nie beskik oor die luukse van sekuriteit via grondbesit nie. Oor die afgelope 12 jaar het ten minste drie verslae oor multirisiko-oesversekering die lig gesien, maar weens ongeverifieerde finansiële implikasies is min indien enige vordering gemaak. Die Nasionale Tesourie en die Finansiële Diensteraad het die konsep-versekeringswetsontwerp, soos goedgekeur Van georganiseerde landbou se kant sal Agri SA en sy affiliasies alles moontlik doen om met die betrokke staatsorgane saam te werk ten einde boere te help gedurende hierdie droogtesituasie, wat beskou word is die ergste in die 27 deur die kabinet, gepubliseer vir kommentaar. Hierdie wetsontwerp poog om die Wet op Langtermynversekering van 1998 te vervang en groot dele daarvan met die Wet op Korttermynversekering van 1998 te konsolideer. Agri SA steun hierdie voorgestelde wetgewing aangesien dit voorsiening sal maak vir landbouversekering op n wyse wat werkbaar vir die landbousektor is, met n omskrywing van premies, die opsie van gedeeltelik of volledig gesubsidieerde betalings. Dit sal ook voorsiening maak vir meer versekerbare produkte soos uiteengesit in die beskrywing van landbouversekering as nielewensversekering. In sy voorlopige kommentaar aan die Nasionale Tesourie meld Agri SA dat die beskrywing moontlik nie sal inpas by al die vereistes vir multirisiko-versekering nie n saak waarvoor die organisasie homself al baie lank beywer. Agri SA het onderneem om verdere navorsing hieroor te doen en met belanghebbendes in die versekeringsbedryf en die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye te beraadslaag wanneer hy sy finale kommentaar aan die Nasionale Tesourie formuleer. Die Nasionale Rampbestuuradviesforum Agri SA, as lid van die Nasionale Rampbestuuradviesforum (NDMAF), het verskeie vergaderings gedurende die verslagjaar bygewoon. Die organisasie was ook teenwoordig by die eerste kwartaallikse vergadering van 2015, tesame met die meeste staatsdepartemente, insluitend die Nasionale Tesourie, die Departemente van Landbou, Bosbou en Visserye, Maatskaplike Ontwikkeling en Koöperatiewe Regering, die Suid- Afrikaanse Polisiediens, hoofde van die provinsiale rampbestuursentra, die SA Weerdiens (SAWS) en die Dierebeskermingsvereniging se algemene raad. Die vergadering was uiters belangrik vir die landbousektor aangesien n volledige bespreking gevoer is oor die heersende droogtetoestande in verskeie dele van die land en die uitwerking daarvan op die beskikbaarheid van mielies uit eie bronne en die moontlikheid van somergraaninvoere om te voldoen aan plaaslike aanvraag, wat op sy beurt erge druk sal plaas op ons hawekapasiteit en ander logistieke kapasiteit. Van georganiseerde landbou se kant sal Agri SA en sy affiliasies alles moontlik doen om met die betrokke staatsorgane saam te werk ten einde boere te help gedurende hierdie droogtesituasie, wat beskou word is die ergste in die afgelope 20 jaar. Verdere werk sal in hierdie verband gedoen word ná afloop van die huidige somergraanseisoen. Tydens n vergadering van die Emergency National Drought Task Team het georganiseerde landbou die volgende vir oorweging voorgestel: n Oorlaatskuldskema wat deelname van boere wat ernstige oesverliese ondervind geval-tot-geval beoordeel; n Rentekoers-subsidie behoort van toepassing te wees op opgehoopte oorlaatskuld aan die einde van Oktober

6 2015 vir n toekomstige tydperk soos oorweeg mag word; n Rentesubsidie op nuwe produksiekrediet op n gevaltot-geval-grondslag vir die 2015/16-produksieseisoen; en Spesiale voorsiening moet gemaak word vir kleinskaalse en ontwikkelende boere met betrekking tot die verskaffing van produksie-insette. USAID se ramprisikovermindering-stuurkomitee Agri SA het n vergadering van die USAID se ramprisikovermindering-stuurkomitee gedurende die verslagjaar bygewoon om die werk wat gedoen is oor die afgelope jaar te hersien. Vier jaar gelede het USAID n substansiële finansiële bydrae aan die Noordwes- Universiteit gemaak met die oog op die ontwikkeling van n reeks kennisprodukte (KP s) oor alle fasette van rampbestuur. Sodanige KP s sal gratis beskikbaar gestel word aan skole, universiteite, regeringsinstellings en die breë publiek. Agri SA is tydens die ontstaan van die program gevra om in die stuurkomitee te dien om te help met die ontwikkeling van sommige KP s en maniere waarop die landbousektor voordeel hieruit kan trek wat sy rampbestuur-aktiwiteite betref. Die KP s is geformuleer deur kundiges op die gebied van rampbestuur en gemodifiseer deur eweknieë by verskillende universiteite, plaaslik en oorsee. Die KP s is beskikbaar op die Noordwes- Universiteit se webtuiste, en verder word kortkursusse aangebied op die Noordwes-kampus of per reëling met die universiteit by ander fasiliteite. n Totaal van 44 KP s is reeds ontwikkel, terwyl nege in die proses van ontwikkeling is. Op grond van die vordering wat gemaak is, het USAID n verdere substansiële bedrag aan die Noordwes-Universiteit beskikbaar gestel om die program vir die volgende twee jaar voort te sit. Oesversekering in Noordwes Produsente in die Noordwes-provinsie het probleme ondervind om oesversekering vir die vorige plantseisoen te bekom. Agri SA het omvattende gesprekke met die herversekeringsmaatskappy Munich Re, die plaaslike versekeringsmaatskappye soos onder meer Absa, Mutual & Federal en Santam, asook Graan SA gevoer. Die feite van die saak is dat herversekeringsmaatskappye, wat uit die aard van die saak oorsese maatskappye is, jaarliks by wyse van hulle eie risiko-ontledings, kapasiteite of limiete vir multirisiko-versekering, bepaal. Hierdie praktyk vind wêreldwyd plaas. Hoë versekeringseise in die verlede en ongunstige klimaatsfaktore die afgelope paar jaar is faktore wat n groot rol gespeel het in die beoordeling van limiete. In die geval van die Noordwes-provinsie is die vermindering van limiete van toepassing op die hele provinsie vir die komende seisoen. Dit het veroorsaak dat die plaaslike versekeringsmaatskappye noodgedwonge ook hulle eie kapasiteite of limiete afwaarts moes aanpas, 28 waarna oesversekering gemeet teen dié kriteria wat elke maatskappye daarstel, beskikbaar gestel is. Hierdie maatskappye het dan ook bevestig dat daar reeds met suksesvolle kliënte geskakel is en dat die kapasiteite vir multirisiko ten volle opgeneem is, behalwe vir beperkte haelversekering, indien boere hierin mag belang stel. Die indruk is gelaat dat plaaslike versekeringsmaatskappye baie moeite gedoen het om die situasie te beredder. Daar was egter min wat Agri SA aan die huidige situasie kon doen en het dit ook met sy affiliasies gekommunikeer. DIEREGESONDHEID Nasionale Dieregesondheidsforum Die Nasionale Dieregesondheidsforum (NAHF), wat bestaan uit verteenwoordigers van alle diereproduksiebedryfsorganisasies en ander tersaaklike organisasies in die dieregesondheidsbedryf, vergader op n gereelde basis. Pogings om goeie kommunikasie tussen Onderstepoort Biologiese Produkte (OBP) en boere te handhaaf, veral wanneer voorraad van sekere tipes entstof benodig word tydens siekte-uitbrake, sal hoog op die NAHF se agenda bly. Agri SA neem deel aan hierdie forum, ook met die doel om inligting te kry wat op beleidsvlak benodig mag word. PLAASLIKE REGERING Munisipale belasting Agri SA het in die verlede al verskeie Agri SA het n voorlegging voorleggings aan die Departement van gemaak aan die parlementêre Portefeuljekomitee vir Koöperatiewe Regering en Tradisionele Plaaslike Regering oor die Wysigingwetsontwerp op Munisipale Sake gemaak om hierdie saak reg te stel Eiendomsbelasting. Een van die sleutel-aangeleenthede in die deur wildplase in te sluit by die definisie wetsontwerp is n voorgestelde van n landbou-eiendom. verandering in die definisie van landbou-eiendom. Die bestaande wetgewing sluit steeds wildboerdery uit die definisie van landbou-eiendom, wat as t ware beteken dat grond wat gebruik word vir wildboerdery nie kwalifiseer vir die spesifieke bedeling nie, dit wil sê kortings waarop ander verwante bedrywe geregtig is. Agri SA het in die verlede al verskeie voorleggings aan die Departement van Koöperatiewe Regering en Tradisionele Sake gemaak om hierdie saak reg te stel deur wildplase in te sluit by die definisie van n landbou-eiendom. Die dispensasiekoers ingevolge waarvan die landbousektor kwalifiseer vir n korting van ten minste 75% op belasting wat van toepassing is op residensiële gebiede is ook hersien, wat daarop dui dat kortings van algemene toepassing deur die spesifieke koers ondervang sal word. INFRASTRUKTUUR Infrastruktuur: Beleidsposisie Die Strategiese Geïntegreerde Projek (SIP) 11 is veronderstel om projekeienaars te help om die motivering (business case) vir hul projekte te versterk ten einde befondsing te verkry en verslagdoening oor bestaande en voorgestelde nuwe hoë-impak agro-logistiek en landelike infrastruktuurprojekte te koördineer. Die fokus is tans op die mobilisering van fondse vir baie van die ankerprojekte. Die doel van SIP11 is om die gebruik van kommunale

7 AGRI SA JA A R VER SL A G grond en die produktiwiteit van grondhervormingsprojekte te maksimaliseer; om besproeiingslandbou met hektaar uit te brei, en om die landbousektor en streke met hoë produksiepotensiaal te ondersteun. Die SIP11-besigheidsplan spesifiseer 25 verskillende hoë-impakinfrastruktuur-ontwikkelingsprojekte wat in agt verskillende waardekettinggebiede gegroepeer is, naamlik gewasse, besproeiing, tuinbou, visserye, vee, bosbou, biosekuriteit, en navorsing en ontwikkeling. SIP11 moniteer en doen ook verslag oor nagenoeg 800 lae-impak-aanvullende projekte wat befonds word deur die omvattende landbou-ontwikkelingsprogram. probleem is en het die saak na n sub-tegniese komitee verwys vir verdere oorweging en aanbevelings. Agri SA sal sy lede op hoogte hou van hierdie sake en insette lewer waar nodig. Hersiening van die Nasionale Vraglogistiekstrategie Die Departement van Vervoer (DoT) het n proses geïnisieer om die Nasionale Vraglogistiekstrategie van 2005 te hersien. Verwikkelinge oor die afgelope tien jaar dui op n behoefte vir die departement om die huidige vraglogistiek in die land te hersien met die oog op die ontwikkeling van strategieë vir die toekoms. Die projek is aan Delca Systems, n konsultante groep gebaseer in Durban, gegee. Agri SA het samesprekings gehou met Nick Porée Associates (Pty) Ltd, wat deur Delca Systems aangestel is om tersaaklike inligting oor die huidige vraglogistiekbedeling te versamel, om die strategieë wat in die 2005-dokument aanbeveel word te hersien, en om n Hersiene vraglogistiekstrategie en implementeringsplan vir Suid-Afrika daar te stel. Die finale aanbevelings, wat aan die DoT voorgelê sal word, sal ingesluit word by n finale dokument wat aan die parlement voorgelê sal word. Inligting wat die Nasionale Landboubemarkingsraad (NAMC) beskikbaar sou stel, is nog nie ontvang nie en die aangeleentheid is opgevolg. Terugvoering oor die besigheidsplan vir SIP11-projekte dui daarop dat dit steeds in konsepformaat is. Die NAMC hanteer die saak namens die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye. Sodra Agri SA die verslag ontvang, sal dit aan lede beskikbaar gestel word. Lisensie-aangeleenthede Agri SA het in Oktober 2014 n voorlegging aan n tegniese komitee van die Departement van Vervoer (DoT) gemaak insake n aanpassing van lisensies vir trekkerbestuurders. Die DoT het n werkskomitee saamgestel om hierdie saak te hersien. n Sleutel-element van die hersieningstrategie is om kontak te maak met die organisasies met n belang by vervoer en logistiek om te verseker dat soveel moontlik van die bestaande probleme by die hersieningsproses ingesluit word. Vir hierdie doel is n vraelys aan al Agri SA se affiliasies gestuur om as riglyn te gebruik vir die pad vorentoe en om hul insette oor die hersiening van die strategie te verkry. Ná n vergadering in November 2014 met die DoT is Agri SA se oorspronklike versoek rakende spesifieke lisensiekategorieë na n interne tegniese komitee verwys. Die DoT is tans besig om oorweging te skenk aan moontlike alternatiewe, onder meer om die lisensiekategorie met die gewig van die trekker te koppel. Die DoT het erken dat spesiale vaardighede nodig is om hierdie groot trekkers te bestuur en dat n gewone B-kategorielisensie nie voldoende is nie. Daar word wetswysigings oorweeg waarop Agri SA die geleentheid sal kry om vooraf kommentaar te lewer, waarna dit vrygestel sal word vir amptelike kommentaar. Nasionale Padverkeersregulasies Die Departement van Vervoer (DoT) het die 22ste wysiging tot die Nasionale Padverkeersregulasies gepubliseer. Die wysiging voeg verskeie nuwe bepalings by en wysig verskeie bepalings wat verband hou met sekere dele in die wetgewing. Die wysigings sal n uitwerking hê op die landbou, veral ten opsigte van die vervoer van goedere. Agri SA het sy lede voorsien van n dokument wat n verduideliking insluit van die wetgewing wat handel oor afsenders en geadresseerdes ingevolge die wet. Tydens hierdie gesprekke het Agri SA die beperking van beweging wat op groot trekkers en stropers op openbare paaie geplaas word met die DoT opgeneem. Laaiwaens moet in sulke gevalle gehuur word om die voertuie te vervoer, wat praktiese probleme en finansiële implikasies vir boere inhou. Die DoT verstaan dat dit slegs n seisoenale Die DoT het ook insette aangevra oor die gewysigde Nasionale Padverkeersregulasies. Die konsep-regulasies kan boere in verskeie opsigte raak, byvoorbeeld vervoer op n openbare pad deur boere of hul werkers in die goederekompartement van goedere-voertuie. Die konsep-regulasies bevat ook n voorgestelde verbod op die gelyktydige 29

8 AGRI SA JA A R VER SL A G vervoer van gereedskap/ goedere en mense tensy sodanige mense en gereedskap en goedere deur n partisie geskei is. Die voorgestelde omvattende verbod op die vervoer van skoolkinders in die goedere-kompartement van voertuie affekteer ook sommige boere wat behulpsaam is met die vervoer van skoolkinders na en van skole; en die vermindering van die algemene spoedgrens na 80 km per uur op alle paaie wat nie as hoofweë (freeways) geklassifiseer word nie, sal ook boere geaffekteer. Agri SA ondersteun in die algemeen die DoT se pogings om veiligheid op Suid-Afrika se paaie te verbeter en erken die behoefte aan ingrypings om lewensverlies op ons land se paaie hok te slaan. Gegewe die sentrale rol wat padvervoer in n doeltreffende en effektiewe ekonomie en landbousektor speel, glo Agri SA dat n sistemiese hersiening onderneem moet word om die waarskynlike impak van sekere padwetgewing te evalueer en beveel aan dat n RIA (regularity impact assessment) onderneem word voordat die konsep-regulasies gefinaliseer word. Hierdie saak is omvattend bespreek tydens die vergadering van die komitee. Aansluitingsraamwerk vir klein- en mikro-opwekking Gedurende die verslagjaar het Agri SA samesprekings gehou met Eskom om duidelikheid te kry oor sy beleid rondom die opwekking en inkorporering deur kleinskaalse energieprodusente van alternatiewe energiebronne op die nasionale netwerk. Dit blyk dat die opwekking en inkorporering van elektrisiteit op klein skaal, d.w.s. minder as 1 MW, is nie so eenvoudig nie aangesien daar aan verskeie tegniese vereistes voldoen moet word. Die Eskom-raamwerk vir aansluiting van kleinskaalse opwekkers word tans ontwikkel en tot tyd en wyl dit voltooi is, mag geen kleinskaalse opwekking aan die netwerk gekoppel word nie weens veiligheids-, tarief- en tegniese redes. Standaarde vir beurtkrag Eskom is in die proses om die wetlike, tegniese, metingen tariefraamwerk vir aansluiting van kleinskaalse opwekkers by n laestroomspanning-netwerk op te stel. Daar is n bestaande goedgekeurde proses wat voorsiening maak vir opwekkers om aan te sluit by Eskom se mediumstroomspanning- en hoërstroomspanningnetwerke. Kliënte word verplig om oor te skakel na Eskom se groot kraggebruikerstariewe. Die groot kraggebruikerstariewe het ontbondelde energietariewe en -meting wat tyd-van-gebruik-(tou) meting ondersteun. Geen premium is betaalbaar vir hierdie energie nie dit word gekrediteer teen die ToU-koerse wat Eskom se gemiddelde energiekoste weerspieël. Agri SA is betrokke by die hersiening van die Suid-Afrikaanse Buro vir Standaarde (SABS) se NRS nasionale kode (National Code of Practise: Load reduction practices, system restoration practices, and critical load and essential load requirements under system emergencies) en het twee persone genomineer om met Eskom en die regering saam te werk. Hierdie NRS-hersieningsdokument sal aan die Nasionale Energiereguleerder van Suid-Afrika (NERSA) voorgelê word vir goedkeuring, waarna dit dan sal dien as die amptelike SABS-standaard vir aansoek om beurtkrag. Tot tyd en wyl die raamwerk in plek is, sal kliënte op laestroomspanning nie toegelaat word om by enige opwekking wat aan die netwerk gekoppel is, aan te sluit nie aangesien dit n risiko inhou vir die veiligheid van die publiek en Eskom-werknemers. Eskom sal ook nie toelaat dat meters teruggedraai word nie en het die reg om enige voorsiening wat sonder toestemming aan die netwerk ge koppel is, af te sny. Agri SA is voort durend in gesprek met Eskom. Padinfrastruktuur Op versoek van die Departement van Vervoer (DoT) het Agri SA met die ondersteuning van sy provinsiale organisasies n inligtingsdokument saamgestel met aanbevelings insake die padinfrastruktuurbeleid. Verskeie aanbevelings hieroor is aan die DoT gedoen, nadat daar ook vergader is met die konsultante wat die DoT aangestel het. Agri SA sal sy lede op hoogte hou van vordering in dié verband. 30

9 Vraelys oor beurtkrag Ander kwessies wat bespreek is, sluit in die skoonmaak Agri SA is verteen woordig in die Energietaakspan van van servitute, die toets van meters en die impak van Besigheideenheid Suid-Afrika (BUSA). voëllewe op kragonderbrekings. n Vergadering is ook geskeduleer om spesifiek te praat oor die kwessie van Die sakesektor werk saam met die regering om beurtkrag en die impak daarvan op die landbou. Eskom oplossings te vind vir die huidige kragvoorsieningbeperkings. Eskom het spasie nodig (3 000 MW het terugvoering gegee oor die redes vir beurtkrag en laer vraag) om sy onderhoudsagterstand in te haal. hoe die skedules daarvoor ontwikkel is. Georganiseerde Dié onder houds agterstand het aanleiding gegee tot landbou het insette gelewer oor die skedulering van MW onbeplande onderbrekings, wat die stelsel beurtkrag en het Eskom versoek om, indien moontlik, sy onder geweldige druk plaas. kliënte voortydig daaroor in te lig en om die negatiewe impak van beurtkrag op landbouproduksie in ag te neem. Die sakesektor besef duidelik dat die ekonomiese koste van beurtkrag hoër is as enige ander ingryping aan TEGNOLOGIE-ONTWIKKELING EN -OORDRAG vraag- of voorsieningskant. Die regering wil dit egter Wysigingswetsontwerp op die deur middel van modellering bevestig. Die regering het Landbounavorsingsraad daarom vir BUSA (waarvan Agri SA n lid is) gevra om n vraelys onder sy lede te versprei. Agri SA het sy affiliasies Agri SA het n werksessie by die Departement van genader in hierdie verband en die reaksie op die vraelys is Landbou, Bosbou en Visserye (DAFF) bygewoon opgesom en aan BUSA voorgelê. om die kommentaar te bespreek wat van verskeie belanghebbendes ontvang is oor die Agri SA het kennis geneem van die versoek dat die Wysigingswetsontwerp op die Landbounavorsingsraad. vraelys nie moet handel oor produksieverliese nie. Die hoofkommentaar het gefokus op die omskrywings Met hierdie benadering is in die wetsontwerp, die funksies daar n veronderstelling dat Die sakesektor besef duidelik dat die van die raad, asook die raad se produksie hervat kan word, d.w.s. grondwet wat groot klem lê op regstreekse koste met betrekking ekonomiese koste van beurtkrag hoër die tipe kundigheid wat raadslede tot die produksieproses sal moet hê. nie ter sprake wees nie en sal is as enige ander ingryping aan vraagbeperk word. In die geval waar Ander aangeleenthede, byvoorbeeld landbouproduksieprosesse wat of voorsieningskant. Die regering wil die lang titel van die wetsontwerp, op elektrisiteit staatmaak van n moet in ooreenstemming gebring dit egter deur middel van modellering biologiese aard is, impliseer dit dat word met die wysigings wat deur produksievernietiging of -skade kan bevestig. belanghebbendes voorgestel is. plaasvind, met die gepaardgaande Sake rakende beheer (governance) volledige koste van die betrokke is ook bespreek. DAFF sal nou verlies wat geabsorbeer moet word. daardie belanghebbendes wat kommentaar gelewer het Die verlies per eenheidproduksie is weens die aard van die skriftelik in kennis stel van die veranderings wat aan die produksieproses dus potensieel veel groter as byvoorbeeld wetsontwerp gemaak is. in die nywerheid- of mynbedryf. In die landbousektor hou Nasionale Landbounavorsingsforum-stuurkomitee die verliese dus nie slegs verband met verlore produksie Agri SA is verteenwoordig in die Nasionale nie, maar ook met skade aan of vernietiging van n Landbounavorsingsforum (NARF) se stuurkomitee. vaste volume produksie. Agri SA het hierdie realiteit so Gedurende die verslagjaar is belangrike aangeleenthede oorgedra. ten opsigte van die voorgestelde navorsing- en Elektrisiteitsinfrastruktuur ontwikkelingsagenda ter tafel gelê, met inbegrip van Die tegniese werksgroep wat bestaan uit Eskom en navorsingprioriteite vir die Navorsing- en Tegnologiefonds georganiseerde landbou het in die verslagjaar vergader (RTF) van 2014 tot 2015 (tweede fase). Agri SA, as om sake van gemeenskaplike belang te bespreek. Die een van die hoofbelanghebbendes van die NARF, was werksgroep is aangestel om tegniese aspekte van betrokke by die formulering van die verwysingsraamwerk landboukundige belang te koördineer. Eskom het vir die NARF en die landbousektorimplementeringsplan vir georganiseerde landbou voorsien van terugvoering oor bio-ekonomie asook samesprekings oor die status van die die beplande onderhoud aan infrastruktuur. Landboubeleid-aksieplan (APAP). 31