WELSTANDSCOMMISSIE OUDER-AMSTEL JAARVERSLAG 2015

Transcriptie

1 1 WELSTANDSCOMMISSIE OUDER-AMSTEL

2 2 3 Kwaliteit is overal om ons heen, je moet het alleen zien en zichtbaar maken MOOI Noord-Holland adviseurs omgevingskwaliteit Voorwoord Voor U ligt het jaarverslag 2015 van de Welstandscommissie Ouder-Amstel. Deze commissie heeft opdracht gekregen van het gemeentebestuur van Ouder- Amstel om mee te werken en bij te dragen aan de ruimtelijke kwaliteit van de leefomgeving. Ieder jaar doet de commissie verslag van de uitvoering van deze opdracht. Niet alleen omdat dit op grond van de woningwet wordt verlangd, maar ook en vooral omdat het de kans biedt deze culturele opdracht in een jaaroverzicht nog eens nader te belichten. De gemeenteraad en andere betrokkenen kunnen zo kennis nemen van de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan het kwaliteitsbeleid van de gemeente. Niet alleen bouwplannen die zich door hun omvang of publieke betekenis onderscheiden, maar ook meer alledaagse bouwplannen kunnen rekenen op de aandacht van de commissie. In de voorbeelden die in dit jaarverslag voorbij komen wordt vooral aandacht besteed aan die plannen waarbij de commissie in staat is gebleken een constructieve bijdrage te leveren aan de kwaliteit van het plan. Maar sommige plannen zijn direct van een zeer hoge kwaliteit, en grote ambities op het gebied van ruimtelijke kwaliteit kan de commissie alleen maar toejuichen. Naast dit jaarverslag bestaat er de mogelijkheid om de openbare vergadering van de commissie bij te wonen. Dit is wellicht de beste manier om inzicht te krijgen in het advieswerk. Met aanvragers aan tafel worden plannen in alle openheid besproken en niet zelden gaan bezoekers tevreden en met een beter plan naar huis. Mocht de gemeenteraad hieraan behoefte hebben dan is de commissie bereid het jaarverslag mondeling toe te lichten. De commissie heeft dit jaarverslag met plezier geschreven en hoopt dat u het met interesse zult lezen, ondertussen verheugen wij ons op voortzetting van onze adviestaak in drs. Dorine van Hoogstraten, voorzitter Welstandscommissie Ouder-Amstel

3 4 5 Inhoud 1. Het jaar Commissie 8 3. Adviezen 14 Monument - Boerderij in Duivendrecht Omgevingskwaliteit en beleid Ambities aan de snelweg 26 Klein plan: Dakkapellen in Duivendrecht Conclusies en aanbevelingen 26 Colofon 28

4 6 7 Hoofdstuk 1 Het jaar 2015 De commissieleden Ouder-Amstel is een gemeente vol contrasten; zij beslaat een gebied dat de overgang vormt tussen de stedelijke dynamiek van Amsterdam en het uitgestrekte landschap van het Groene Hart. Dat betekent voor de Welstandscommissie Ouder-Amstel dat er in één vergadering van alles ter tafel kan komen, zoals grootschalige opslagloodsen van de Shurgard, hekken in het polderlandschap, en een aanbouw van een woning in Waver. Bij al die plannen is goede omgevingskwaliteit een gemeenschappelijk belang. Omgevingskwaliteit heeft te maken met duurzaamheid en gezondheid, met veiligheid en bruikbaarheid, met herkenbaarheid binnen de context, en aantrekkelijkheid. Bij elke verandering in de omgeving moet het gemeentebestuur beoordelen of de ingreep naast een privaat belang, ook het publieke belang dient. De Welstandscommissie Ouder- Amstel is door de gemeenteraad ingesteld om het College van B&W daarover te adviseren. In dit jaarverslag vertellen we hoe die advisering in 2015 is verlopen. Voor de commissie stond in 2015 de identiteit van Ouder-Amstel centraal. De gemeente vroeg MOOI Noord-Holland om mee te denken over het opzetten van een gemeentelijk erfgoedbeleid. Daarbij is het van belang te weten welk erfgoed de gemeente van belang acht om haar eigenheid te ondersteunen en haar imago naar buiten toe te versterken. De plannen die in de commissie aan bod kwamen raakten vaak aan dat vraagstuk, ze vertelden ieder een deel van het verhaal van Ouder-Amstel: de boerderij die laat zien dat Duivendrecht ooit een agrarische gemeenschap was, de moderne boerenstal die de Ronde Hoep kan helpen bewaren als open veenweidelandschap, de dakkapellen die het karakteristieke beeld van de Rijksstraatweg beïnvloeden, en het gezellenhuis in Ouderkerk dat een nieuwe bestemming krijgt. Het zijn alle puzzelstukjes die van invloed zijn op de identiteit van Ouder-Amstel. Ook in 2016 willen we ons samen met u inspannen voor een mooi Ouder-Amstel. Het is de moeite waard. Hopelijk spreken de voorbeelden uit dit jaarverslag voor zich.

5 8 9 Hoofdstuk 2 COMMISSIE 2.1 Samenstelling De Welstandscommissie Ouder-Amstel is een gemeentelijke adviescommissie. De commissie wordt in opdracht van de gemeente georganiseerd door MOOI Noord-Holland. De leden van de commissie zijn benoemd door de gemeenteraad en zijn onafhankelijk ten opzichte van het gemeentebestuur en de gemeentelijke organisatie. In 2015 was de commissie als volgt samengesteld: De commissie wordt ondersteund door: Drs. Dorine van Hoogstraten Architectuurhistoricus en voorzitter van de commissie. Zij heeft gepubliceerd over diverse onderwerpen binnen de Nederlandse architectuur, monumentenzorg en landschapsarchitectuur. Daarnaast maakte zij onderzoeksrapportages over specifieke monumentale gebouwen, parken en complexen. In de periode was ze voorzitter van de Erfgoedcommissie en sinds 2015 is ze bij MOOI Noord-Holland in dienst als strategisch beleidsmedewerker. Mariette Bruin commissiecoördinator MOOI Noord-Holland Ing. Wil Smulders Hij gaf les in het architectuuronderwijs en heeft zeer ruime ervaring in monumentencommissies en ruimtelijke adviescommissies in Noord-Brabant en Noord-Holland. Wil werkt samen in HSH Architecten en is, voor Mooi Noord- Holland, architect-secretaris van de regionale adviescommissies Noord-Holland Zuid en Noord-Holland Noorderkwartier. Marco van den Ancker Plantoelichter gemeente Ouder-Amstel ing. Nico Zimmermann Directeur/eigenaar van ITZ-Architecten B.V. Daarnaast is hij actief als adviseur vormgeving van de Provincie Noord-Holland en in die hoedanigheid betrokken bij multidisciplinair overleg met betrekking tot het realiseren van grote infrastructurele projecten. Hij was tot 2011 voorzitter van de BNA Kring Amsterdam Kennemerland en is bestuurslid van KM-NITIA afdeling bouw. Ook is hij redacteur van het architectuurtijdschrift FORUM en Jellema Hogere Bouwkunde, het Nederlandse standaardwerk voor bouwkundigen. Sinds 2007 is hij als architect verbonden aan MOOI Noord-Holland voor diverse gemeentelijke adviescommissies.

6 10 11 Hoofdkantoor G-Star 2.2 Werkwijze De commissie komt op de maandag in de oneven weken van het jaar bijeen in Diemen. De agenda wordt enkele dagen eerder op de gemeentelijke website geplaatst. De vergaderingen zijn openbaar, iedereen is welkom om te zien en te horen hoe de commissie met initiatiefnemers (inwoners, architecten, ondernemers) over hun plannen spreekt. Vaak gebeurt dat al in een vroeg stadium; juist bij de eerste ideeën en schetsen is er nog ruimte om te zoeken naar een optimale inpassing in de omgeving. De commissie werkt binnen het beleid van de gemeente (zie hoofdstuk omgevingskwaliteit en beleid). Bij de grotere plannen wordt liefst zo vroeg mogelijk overlegd met een stedenbouw-kundige van de gemeente, al komt dat er in praktijk niet heel vaak van. De commissie gebruikt een omgevingsinformatiesysteem waarmee de inpassing van het plan in de omgeving goed kan worden beoordeeld. Regelmatig gaan de commissieleden ter plekke kijken. Na elke planbehandeling wordt een kort advies uitgebracht. Als er meerdere behandelingen nodig zijn, is het voorgaande advies steeds het uitgangspunt. Daardoor verloopt de advisering consistent en efficiënt. 2.3 Contacten en activiteiten in de gemeente MOOI Noord-Holland adviseert de gemeente bij het opzetten van een gemeentelijk erfgoedbeleid. Het initiatief hiertoe is gekomen vanuit betrokken burgers die vertegenwoordigd worden door de Werkgroep Cultureel Erfgoed. De voorzitter van de Welstandscommissie is als architectuurhistoricus gevraagd mee te werken aan het opzetten van een erfgoedvisie, op basis waarvan de gemeente een aantal panden en (groene) objecten als gemeentelijk monument kan gaan aanwijzen. Doel is om het nieuwe erfgoedbeleid ook te koppelen aan een nieuwe welstandsnota, zodat cultuurhistorische waarden nog beter verankerd worden in het gemeentelijk beleid. Hoofdkantoor op kwaliteit Jaren geleden meldde het kledingmerk G-Star zich met plannen om een hoofdkantoor aan de A10 te realiseren naar ontwerp van architectenbureau OMA. Het plan werd in vooroverleg besproken en vervolgens met een positief advies vergund. De commissie zag een kans voor de gemeente om dit iconische gebouw - waarvan ze zeker was dat het de nodige publiciteit zou gaan halen - van betekenis te laten zijn voor het verbeteren van de omgevingskwaliteit in het omringende gebied. De commissie pleitte bij de gemeente voor een blijvend ongehinderd zicht op het gebouw vanaf de snelweg A10 en de Joan Muyskensweg. Bij plannen voor bedrijfspanden in de directe omgeving is het kantoor van G-Star een belangrijke referentie geworden voor hoge ambities op het vlak van omgevingskwaliteit. Overleg met de gemeente Op 19 mei heeft het evaluatiegesprek met de wethouders Rineke Korrel en Marian van der Weele plaats gevonden. Mevrouw Korrel opent het gesprek met de opmerking dat zij het een compleet jaarverslag vindt. De volgende zaken zijn besproken: Mevrouw van der Weele geeft aan dat de erfgoedvisie gereed is en ter visie ligt. Dorine van Hoogstraten benadrukt de bijzondere wijze waarop deze tot stand is gekomen, waarbij erg veel ruimte was voor initiatief vanuit de bevolking, waardoor het draagvlak voor te ontwikkelen erfgoedbeleid heel breed is. Een vervolg hierop zou kunnen zijn de huidige monumenten- en welstandscommissie om te vormen tot een volwaardige Commissie Ruimtelijke Kwaliteit. Vanuit de gemeente wordt aangegeven dat dit na de vaststelling van de erfgoedvisie een optie is, ook met het oog op de de nieuwe omgevingswet die over enkele jaren van kracht zal worden. Deze omgevingswet vraagt een adviescommissie, hierin zouden de disciplines van ruimtelijke kwaliteit, monumenten en ruimtelijke ordening verenigd kunnen worden; De laatste stand van zaken ten aanzien van de Omgevingswet worden toegelicht. De gemeente heeft in het afgelopen jaar alle adviezen heeft overgenomen. Ontwikkelingen in de gemeente De gemeente Ouder Amstel heeft veel plannen in voorbereiding er wordt met vertrouwen naar de toekomst gekeken. De Pieter Braaijweg. De gemeente Amsterdam, die grondeigenaar is, heeft de verkaveling en de kavelpaspoorten opgesteld. Deze kavelpaspoorten fungeren als een kader waarin op beperkte wijze de beeldkwaliteit is geregeld. Het is een belangrijk gebied, aan de Snelweg A10 gelegen. De Nieuwe Kern. Er is een plan om te komen tot een project van 4500 woningen aan de Holterbergweg. De omgevingsvisie is opgesteld en deze De Amstelscheg. Bureau Kien heeft hier een beeldkwaliteitplan voor opgesteld. Het plan is in ontwikkeling, maar er is nog geen overeenstemming met de verschillende partijen. De Holendrechterweg nr 54 Het betreft een herontwikkeling van een locatie van autoschadebedrijf Gijzel. De Urbanuscampus, het plan is nog niet in procedure.

7 12 13 Hoofdstuk 3 Adviezen Tuindorp Ouderkerk Zuid 3.1 Cijfers In 2015 heeft de welstandscommissie Ouder-Amstel 103 vergunningaanvragen behandeld, waarvan er 10 betrekking hadden op aanvragen van voorgaande jaren. In herhalingen was het totaal aantal planbehandelingen 131. De commissie boog zich over de vraag of het plan het aanzien waard is en of het goed aansluit bij de omgeving. In negen gevallen werd al vóór de vergunningaanvraag advies gevraagd aan de commissie, het zogenaamde vooroverleg. Bij 67 % van de aanvragen kon in één keer een positief advies gegeven worden. De commissie heeft veel bezoek gehad in Bij 38% van de planbehandelingen waren de architect en/of de planindiener aanwezig. 3.2 Effect van de adviezen De adviezen werden uitgebracht aan het College van B&W. Alle adviezen over aanvragen voor een omgevingsvergunning zijn openbaar. In 2015 zijn alle adviezen van de commissie overgenomen door het College van B&W. Evaluatiegesprek portefeuillehouder In mei vond het jaarlijkse evaluatiegesprek met de portefeuillehouder plaats. De belangrijkste uitkomsten van dat gesprek zijn [samenvatting invullen] Tuindorp Ouderkerk Zuid De laatste jaren zijn meermaals plannen voor de uitbreidingswijk Tuindorp Ouderkerk Zuid aan de commissie voorgelegd. Inmiddels is een groot deel van de woningen al gerealiseerd maar de villa-achtige bebouwing die voor het resterende deel voorzien was, blijkt in de huidige woningmarkt niet goed te verkopen te zijn. Daarom stelt de ontwikkelaar voor om hier in plaats van de losse villa s aaneengesloten rijtjes starterswoningen te bouwen. Een bewoonster van een aangrenzende woning maakt zich hier zorgen over; dit is een heel ander woningtype dan zij als buur had voorzien toen zij haar woning kocht. De commissie vraagt overleg met de ontwerper, die samen met een vertegenwoordiger van de gemeente en van de ontwikkelaar in een volgende vergadering in gesprek treedt met enkele belanghebbenden. Hoewel het woningtype is gewijzigd, blijkt het plan zorgvuldig te zijn ingepast in de wijk en voldoet deze ontwikkeling aan alle kwaliteitseisen die hier van toepassing zijn.

8 14 15 Gezellehuis Boerderij in de Ronde Hoep 3.3 Kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling Goede omgevingskwaliteit komt tot stand door mensenwerk. Individuele plannen kunnen meerwaarde voor de samenleving krijgen als mensen samenwerken. Goede omgevingskwaliteit ontstaat niet achter een tekentafel maar is een gezamenlijke zoektocht naar de beste oplossing voor een opgave. Zo n zoektocht kan sneller gaan als op de goede momenten deskundigheid en creativiteit wordt ingezet. Naast de adviezen vroeg de gemeente in 2015 aan MOOI Noord-Holland ook andere vormen van ondersteuning in het streven naar optimale omgevingskwaliteit. Zo is de voorzitter van de commissie betrokken bij het opzetten van gemeentelijk erfgoedbeleid in overleg met de Werkgroep Cultureel Erfgoed. Urbanus Campus De Erfgoedcommissie, waaraan voor de gelegenheid de architect-secretaris van de Welstandscommissie werd toegevoegd, heeft op locatie vergaderd met de ontwikkelaar en de architect om plannen voor de zogenoemde Urbanus Campus te bespreken. Deze ontwikkeling vindt plaats op een kwetsbare plek in Ouderkerk: deels in het beschermd dorpsgezicht, aan de overzijde van het potentiële werelderfgoed van de Portugees-Israëlitische begraafplaats, naast de rooms-katholieke Urbanuskerk en het Gezellenhuis. Dat laatste pand, een rijksmonument, zal worden gerenoveerd en krijgt een nieuwe bestemming. Er wordt een volume aan toegevoegd voor het realiseren van appartementen. De bespreking verloopt constructief, de onderbouwing voor de plannen wordt tijdens het proces steeds verder uitgediept. In het jaarverslag van de Erfgoedcommissie wordt verder inhoudelijk ingegaan op de plannen. Boerderijen in de Ronde Hoep Eén van de kwaliteiten van de middeleeuwse Ronde Hoep Polder is dat de doorzichten vanaf de dijk naar het vlakke polderland open blijven. Agrarisch gebruik van het veenweidegebied is daarbij een belangrijk aspect. De boerenbedrijven in de polder vragen, in een poging om hun bedrijfsvoering modern en rendabel te houden, regelmatig vergunningen aan om nieuwe stallen te kunnen bouwen. Dit leidt tot levendige discussies in de vergadering van de Welstandscommissie Ouder-Amstel: over het welzijn van het vee, optimale bedrijfsvoering, de schaal van de stallen in verhouding tot het polderlandschap, kapvormen, materiaaltoepassingen, en plaatsing op de kavel. Ook de situering in de polder weegt mee: aan de snelweg A9, of zuidelijker nabij de dorpskern, of juist in het open landschap; dit zijn allemaal overwegingen die meespelen in de uiteindelijke advisering over de grote stallen. Inzet van de discussie voor de commissie is de stallen duidelijk het karakter van een stal te laten behouden maar de schaal visueel zo klein mogelijk te maken, bijvoorbeeld door de kap op te delen of een andere vorm te kiezen.

9 16 Tabel 2 SOORT AANVRAAG Nieuwe aanvragen Aanvragen van voorgaande jaren Herhalingen Totaal behandelingen Het aantal nieuwe plannen is met ca 14 % gedaald ten opzichte van Het aantal behandelingen daalde met ca 17 % ten opzichte van het vorige jaar Aantal planbehandelingen Tabel 1 SOORT AANVRAAG AANTAL AANVRAGEN AANTAL BEHANDELINGEN Omgevingsvergunning waarvan een monument 2 3 waarvan nieuwbouw waarvan verbouwing Preadvies* 9 9 Reclameaanvraag 7 9 Advies ruimtelijke plannen 1 2 Totaal * Dit zijn de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunning is ontvangen. Aantal planbehandelingen ten opzichte van voorgaande jaren SOORT AANVRAAG Nieuwe aanvragen Aanvragen van voorgaande jaren Herhalingen Totaal behandelingen Hoe vaak behandeld? In 2015 werden 92 nieuwe aanvragen* beoordeeld. Het aantal keren dat deze aanvragen behandeld werden tot een eindadvies is als volgt: Hoe vaak behandeld? Tabel 4 ADVIEZEN AAN B&W Totaal nieuwe aanvragen* Bij eerste behandeling akkoord 53 % 53 % 64 % Bij eerste behandeling niet akkoord tenzij (kleine aanpassing nodig) Bij tweede behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij) Bij derde of verdere behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij) Nog in behandeling of definitief niet akkoord of aanvraag ingetrokken 14 % 10 % 4 % 16 % 11 % 8 % 3 % 5 % 2 % 9 % 17 % 7 % Plan wel akkoord op hoofdlijnen maar nog geen aanvraag voor vergunning 4 % 5 % 14 % * Dit zijn alle nieuwe aanvragen exclusief beleidsadviesaanvragen en handhaving aanvragen. Op kunt u meer cijfers vinden Het aantal nieuwe plannen is met ca 14 % gedaald ten opzichte van Het aantal behandelingen daalde met ca 17 % ten opzichte van het vorige jaar Hoe vaak behandeld? In 2015 werden 92 nieuwe aanvragen* beoordeeld. Het aantal keren dat deze aanvragen behandeld werden tot een eindadvies is als volgt: Tabel 4 ADVIEZEN AAN B&W Totaal nieuwe aanvragen* Bij eerste behandeling akkoord 53 % 53 % 64 % Bij eerste behandeling niet akkoord tenzij (kleine aanpassing nodig) Bij tweede behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij) Bij derde of verdere behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij) Nog in behandeling of definitief niet akkoord of aanvraag ingetrokken Plan wel akkoord op hoofdlijnen 14 % 10 % 4 % 16 % 11 % 8 % 3 % 5 % 2 % 9 % 17 % 7 %

10 t 18 WELSTANDSCOMMISSIE OUDER-AMSTEL PROJECT JAARVERSLAG MONUMENT 2015 DUIVENDRECHT Restauratie/herbestemming Boerderij Naast het modern vormgegeven Station Duivendrecht bevindt zich historische bebouwing die de herinnering aan de agrarische geschiedenis van Duivendrecht levend houdt. Voor één van de boerderijen in dat gebied zijn door een jong echtpaar plannen ontwikkeld voor de restauratie en herbestemming van het pand tot dertien appartementen en een woning voor de opdrachtgevers. Nadat de Erfgoedcommissie enkele malen specifiek over de monumenten-aspecten met de opdrachtgevers en architect had gesproken, kwam het plan ook nog in de Welstandscommissie. Deze was direct enthousiast over de impuls die het zorgvuldig vormgegeven plan geeft aan de omgevingskwaliteit van dit contrastrijke stukje Duivendrecht. Ook zaken als parkeren en fietsenstalling werden besproken; deze zijn integraal in het plan opgelost. 19

11 20 21 Hoofdstuk 4 Omgevingskwaliteit en beleid 4.1 Welstandsbeleid In 2015 werden alle welstandsadviezen gebaseerd op welstandscriteria die door de gemeenteraad zijn vastgesteld. De welstandsnota bevat criteria voor verschillende welstandsgebieden en verschillende typen bouwwerken, plus algemene criteria voor bijzondere onverwachte plannen. De welstandsnota bevat ook criteria voor bestaande bouwwerken waarmee de gemeente kan optreden tegen zogeheten excessen. Naast de welstandsnota zijn er ook kwaliteitscriteria opgenomen in beeldkwaliteitsplannen die vastgesteld zijn voor bepaalde gebieden, zoals voor het bedrijventerrein Molenkade, de Zonnehof en de Pieter Braaijweg. De welstandscriteria vormen voor de commissie een goed beoordelingskader, ze geven de agendapunten voor het gesprek over en de beoordeling van een plan. Voor indieners van plannen is dit ook duidelijk. Wel begint de ouderdom van de Welstandsnota (2003) op te vallen, omdat er zich zowel in de wetgeving als in de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente sindsdien behoorlijk wat wijzigingen hebben voorgedaan. In 2010 is een voorstel gedaan om de bestaande nota WABO-proof te maken en te actualiseren, maar die variant is nooit door de gemeenteraad vastgesteld. 4.2 Monumentenbeleid Aanvragen voor ondergeschikte wijzigingen aan beschermde rijksmonumenten kunnen door de plantoelichter aan de Welstandscommissie Ouder-Amstel worden voorgelegd aangezien zowel de voorzitter als een van de architect-leden tevens lid is van de Erfgoedcommissie. De voorzitter is gemandateerd namens de Erfgoed-commissie om kleine plannen af te doen. Als plannen een grote impact op het monument en/of hun omgeving hebben, kan de commissie besluiten dat die moeten worden voorgelegd aan de gespecia-liseerde Erfgoedcommissie van MOOI Noord-Holland. De plantoelichter van de gemeente kan bij complexe of ingrijpende monumentenplannen ook direct besluiten dat deze aan de Erfgoedcommissie moeten worden voorgelegd. Bij aanvragen voor een omgevingsvergunning voor monumenten beoordeelt de commissie de wijze waarop met de monumentale waarde van het monument wordt omgegaan op basis van de redengevende omschrijving, en zoveel mogelijk informatie over - en documentatie van - het pand. De adviezen over ingrepen aan monumenten worden gebaseerd op de Monumentenwet 1988 en de modernisering van het monumentenbeleid (MoMo) die de rijksoverheid rond 2010 inzette. Bij de advisering gebruikt de commissie ook de publicatie 10 uitgangspunten bij het omgaan met monumenten (2008). De gemeente werkt bovendien aan een gemeentelijke Erfgoedvisie en een vernieuwing van de Erfgoedverordening uit Op weg naar de Omgevingswet De nieuwe Omgevingswet die als alles volgens planning verloopt - in 2018 van kracht wordt, bundelt al het omgeving gerelateerde recht in één wet. De nieuwe Omgevingswet biedt mooie kansen voor modernisering van het ruimtelijk Minister Schultz van Haegen met Flip ten Cate, directeur Federatie Ruimtelijke Kwaliteit, en Jef Mühren, directeur MOOI Noord-Holland. Onder het initiatief Mooiwaarts worden gesprekken gevoerd omtrent de ontwikkelingen van de nieuwe Omgevingswet. kwaliteitsbeleid en de kwaliteitsadvisering. MOOI Noord-Holland is nauw betrokken bij de ontwikkeling en implementatie van de wet. De gereedschapskist van de Omgevingswet bevat zes kerninstrumenten verdeeld over drie compartimenten: beleidsinstrumenten, regelende instrumenten, en vergunnende instrumenten. Hoe het ruimtelijk kwaliteitsbeleid over deze instrumenten wordt verspreid is aan de gemeenten en provincies zelf. Omgevingsvisie Een heldere inspirerende omgevingsvisie is uiteraard cruciaal. Een bestuur dat niet alles met regels dicht wil timmeren, heeft een democratisch vastgestelde visie op de omgevingskwaliteit nodig. In het omgevingsplan worden vervolgens alle regels vastgelegd. De regels met betrekking tot ruimtelijke kwaliteit kunnen vaak abstract en globaal zijn, aangevuld met uitwerkingen in een beleidsnota. Een ontheffingsmogelijkheid is van belang, liefst gekoppeld aan een kwalitatieve beoordeling. Gemeentelijke adviescommissie De Welstandscommissie en de Monumentencommissie worden in de Omgevingswet vervangen door een verplichte gemeentelijke adviescommissie die tenminste advies uitbrengt over wijziging van rijksmonumenten. Deze adviescommissie kan ook worden ingezet als een brede commissie voor omgevingskwaliteit, die ook aspecten van cultuurhistorie, welstand, landschap, stedenbouw en infrastructuur behandelt. Zelfs verdergaande integratie met milieu, water etc. is denkbaar. In de Omgevingswet wordt een aantal kwaliteitseisen voor die advisering opgenomen, zoals de koppeling aan het beleid, deugdelijke motivering, openbaarheid en verantwoording in een jaarverslag. Vernieuwing in uw gemeente MOOI Noord-Holland is al bezig met voorsorteren op de Omgevingswet. De commissieleden zijn in 2015 op verschillende manieren geïnformeerd over het nieuwe stelsel. In 2016 zal de commissie met de gemeente overleggen over de manier waarop de gemeente uitwerking kan geven aan de vernieuwing van het omgevingsbeleid.

12 22 23 Hoofdstuk 5 Ambities aan de snelweg 5.1 Beeldkwaliteitsplan De gemeente Amsterdam heeft ten zuiden van de snelweg A10, aan de Pieter Braaijweg, twee kavels in eigendom nabij het hoofdkantoor van G-Star, waarvoor zij door Don Murphy van architectenbureau VMX een beeldkwaliteitsplan heeft laten ontwikkelen. De gemeente Ouder-Amstel legde dit plan aan haar Adviescommissie voor. Te ontwikkelen terrein aan Pieter Braaijweg 5.2 Vragen van de commissie Dat leverde een boeiende discussie op: wat willen de betrokken partijen op deze bijzondere locatie precies aan omgevingskwaliteit nastreven? In hoeverre wil men op deze plek opvallende architectuur stimuleren, mag deze bij nacht licht uitstralen (zoals bijvoorbeeld de Ziggo Dome in Amsterdam Zuidoost dat doet) of is een iets bescheidener uitstraling wenselijk? Zouden de plinten van de gebouwen transparant en levendig moeten zijn of maakt dat op dit bedrijventerrein niet zoveel uit? Een tweede versie van het beeldkwaliteitsplan was aangescherpt naar aanleiding van die discussie, waarbij openheid, reclame-toepassingen, en overeenstemming met de welstandsnota van Ouder-Amstel belangrijke aandachtspunten waren.

13 24 WELSTANDSCOMMISSIE OUDER-AMSTEL PROJECT JAARVERSLAG KLEIN PLAN 2015 DUIVENDRECHT Visie op Dakkapellen De Rijksstraatweg is een belangrijke historische ader die door Duivendrecht loopt en waarlangs in de jaren dertig rijen forenzenwoningen zijn gebouwd. Op twee woningen zijn dakkapellen aan de voorzijde gerealiseerd en hoewel ze sterk overeenkomen, zijn de maten niet identiek. Dat was wel de bedoeling, maar door een discrepantie tussen tekening en uitvoering is er een verschil ontstaan. Aan de commissie werd gevraagd te beoordelen of hier sprake was van een exces. Dan gelden er criteria als buitensporigheid in het uiterlijk, armoedig materiaalgebruik, of de toepassing van felle kleuren. Aangezien de dakkapellen op verschillende rijen zijn geplaatst en beide bouwkundig normaal zijn uitgevoerd, kon de commissie hier niet van een exces spreken en heeft zij aanbevolen om eventuele nieuwe dakkapellen aan de bestaande kapel van het betreffende rijtje aan te passen. 25

14 26 27 Hoofdstuk 6 Conclusies en aanbevelingen 6.1 Werken aan een mooi Ouder-Amstel De commissie merkt dat een constructieve opstelling om te werken aan een mooi Ouder-Amstel op brede steun kan rekenen, niet alleen onder professionals in de ruimtelijke ordening, maar vooral in de samenleving. De commissie concludeert dat ze haar grootste meerwaarde heeft in die gevallen waarin publieke en private belangen botsen en het voeren van gesprekken met initiatiefnemers noodzakelijk is om de belangen bij elkaar te brengen. Het beste resultaat ontstaat als de commissie in staat wordt gesteld vanaf een vroeg moment mee te denken over de ruimtelijke kwaliteit, samen met de lokale ambtelijke specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, en erfgoed. Op de lange termijn levert die betrokkenheid steeds meer op omdat de commissie de achtergronden en ambities van een plan kent en kan bewaken. Cultuurhistorie kan dan bij de beoordeling van de omgevingskwaliteit expliciet als overweging gelden. Hoewel het nog even duurt voor de nieuwe Omgevingswet in werking treedt, adviseert de commissie de gemeente om tijdig hierop in te spelen. Vanuit MOOI Noord-Holland wordt hierbij alle nodige informatie en ondersteuning aangeboden. 6.3 Tot slot Als commissie werken wij met veel plezier voor de gemeente. De samenwerking met de ambtenaren en het College van B&W is open en prettig. We houden elkaar scherp. Graag nodigen we alle belangstellenden uit om in 2016 een vergadering bij te wonen. 6.2 Aanbevelingen De ervaringen en inzichten die in 2015 zijn opgedaan leiden tot de volgende aanbevelingen: Het verdient aanbeveling de Welstandsnota uit 2003 te moderniseren. De concept-nota die in 2010 is opgesteld kan daarbij mogelijk als uitgangspunt dienen. Het is effectief om het nieuwe gemeentelijk erfgoedbeleid, waarin waarschijnlijk onder andere gebiedskarakteristieken worden opgenomen, na vaststelling ook aan het welstandsbeleid te koppelen.

15 28 Colofon Auteur drs. Dorine van Hoogstraten, voorzitter Welstandscommissie Ouder-Amstel Mariëtte Bruin, coördinator Welstandscommissie Ouder-Amstel Met bijdragen van Leden van Welstandscommissie Ouder-Amstel Basisontwerp Funcke Creatieve Partners Uitwerking Toprapport Merijn Groenhart MOOI Noord-Holland adviseurs omgevingskwaliteit Alkmaar, juni 2016 MOOI NOORD-HOLLAND Emmastraat DP Alkmaar T info@mooinoord-holland.nl