Datum: Versie: 1.1

Transcriptie

1 Rapportage veiligheidsdashboard 1 e helft 2011

2 In opdracht van : Werkkamer Uitwerken Regelgeving De werkgroep bestaande uit: Arcadis: Klaes Meekma BAM rail:. Cas Haverkamp Movares: Michel Jungschläger ProRail: Jeroen van den Tweel StruktonRail: Erik van Norden VolkerRail: Max Hermans RailAlert: Sylvia Allmendinger Datum: Versie: 1.1 2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Doel van het dashboard Uitvraag Gegevens Definities & richtlijnen Veiligheidsprestatie 1 e helft Analyse cijfers Conclusies en aanbevelingen Bijlage

4 1. Inleiding In de branche lopen verschillende initiatieven om de veiligheid te verbeteren. Hiervoor worden meerdere registraties bijgehouden. In afstemming met verschillende organisaties heeft de Stichting railalert het initiatief genomen voor het veiligheidsdashboard voor de branche. De Werkkamer Uitwerken Regelgeving heeft de opdracht belegd bij een werkgroep. Deze werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de 3 grote aannemers, opdrachtgever en ingenieursbureaus. De eerste geautomatiseerde versie van het dashboard is gereed en onderliggend is de eerste rapportage beschikbaar is het jaar om dit dashboard en het proces er om heen verder vorm te geven. Hierbij wordt samengewerkt met de Stichting Arbeidsomstandigheden en Spoorwegveiligheid (SAS). Samen met de branche en verwante organisaties gaan we met de resultaten aan de slag om het dashboard en hetgeen daar uit volgt te verbeteren. De komende tijd zal ook de rapportage en opzet wellicht nog van vorm en opzet veranderen. 2. Doel van het dashboard Het doel van het veiligheidsdashboard is het in kaart brengen van de veiligheidsprestatie en daarna het verbeteren van de veiligheid in de branche op basis van de analyses. De geconstateerde trends bieden de mogelijkheid maatregelen te nemen. Uiteindelijk kan een meer proactieve aanpak volgen. Mogelijk zullen de analyse van de trends leiden tot aanpassingen in bijvoorbeeld regelgeving, Arbo catalogus en/ of best practices. Het dashboard is niet bedoeld voor het beoordelen van de veiligheidsprestaties van de individuele bedrijven. Het ultieme streven zoals afgesproken in de branche is uit te komen onder de 100 ongevallen met verzuim in Uitvraag Zoals in voorgaande jaren is de uitvraag voor de gegevens gedaan bij alle door ProRail erkende bedrijven. Deze zijn in de groepen onderverdeeld. Uitgevraagd aangeleverd % aangeleverd Aannemers % Ingenieursbureaus % Kabelbedrijven % Opdrachtgever % WPB/PS % Totaal % Het streven is de gegevens per maand bij de bedrijven uit te vragen om sneller te kunnen reageren op mogelijke waarnemingen. Dit gebeurt middels een invulformat. Het dashboard zal elk kwartaal op internet gepubliceerd worden. Per kwartaal zal de werkgroep aan de slag gaan met de gegevens. De daar uit voortkomende rapportage met de analyse en conclusies worden verstrekt aan de branche. De eerste uitvraag betrof de maanden januari tot en met mei Vervolgens is de maand juni uitgevraagd waarmee de gegevens van eerste helft 2011 zijn verkregen. 2.2 Gegevens Bij de gegevens moet een aantal kanttekeningen worden geplaatst: Niet alle bedrijven hebben aangeleverd (zie schema hierboven). Niet alle bedrijven die hebben aangeleverd hebben gereageerd op de beide uitvragen (zowel jan/mei als juni). Niet alle gegevens hebben betrekking op het spoor: dit geldt vooral voor de kabelbedrijven: Dit geldt zowel voor de incidenten als de uren. Een aantal maal is de melding twee keer doorgegeven: dit betreft een zeer klein aantal. De verwachting zou zijn dat er veel meer dubbele meldingen zouden zijn. Bijvoorbeeld zowel door de aannemer gemeld als door het werkplekbeveiligingsbedrijf. 4

5 3. Definities & richtlijnen Een aantal verschillende termen worden gebruikt in het veiligheidsdashboard. Onderscheid is gemaakt naar 5 categorieën: Categorie 1: Ongeval met ziekenhuisopname of dood tot gevolg Categorie 2: Ongeval met verzuim (vanaf 1 werkdag) Categorie 3: Ongeval zonder verzuim <1 werkdag Categorie 4: Ongeval met schade aan materiaal > 500 Categorie 5: Gevaarlijke situaties: de bijna-ongevallen: met daarbij aangegeven de gevaarlijke situaties met hoog potentieel (Risico, gevolg) oftewel de near-misses. Ongeval: een ongeval is een ongewenste gebeurtenis dat tijdens het werk plaatsvindt en dat resulteert in dood of lichamelijk letsel van een of meer medewerkers en/of materiële schade. Gevaarlijke situatie: Een onbedoelde situatie op de werkplek die niet tot een ongeval of bijna ongeval heeft geleid hoewel dat wel degelijk mogelijk was geweest. Daarnaast zijn de Basis Risico Factoren (BRF) aan te geven. Per incidentmelding kunnen meerdere BRF en aangekruist worden. De IF-rate (Injury Frequency rate=ongevallen frequentie index) is een methode om per bedrijf of branche een ongevallenstatistiek te berekenen. Deze statistiek geeft aan hoe veilig of onveilig er gewerkt wordt binnen de branche en hoe dit zich verhoudt met andere branches. Binnen de Railinfrabranche is de volgende berekening afgesproken: Aantal ongevallen met een verzuim >24 uur * 1 mio IF rate = Alle door de organisatie betaalde uren (eigen uren + inleen + schatting uren onderaannemer) Het dashboard moet in 1 oogopslag laten zien of de branche goed op weg is, oftewel in het groen of in het rood zit. Mogelijk is er ook nog een tussenmogelijkheid: een situatie dat de branche in het oranje zit. Vanzelfsprekend blijft elk incident er 1 te veel. We gebruiken de ijsbergtheorie van Bird om o.b.v. het aantal ernstige ongevallen het aantal verwachte onderliggende ongevallen, incidenten etc.te kunnen voorspellen. Hiermee kunnen we bepalen of het aantal (meldingen van deze) onderliggende ongevallen/incidenten enigszins klopt. Op basis van het aantal (ernstige ongevallen) kan doorberekend worden hoeveel meldingen we zouden verwachten voor categorie 3, 4 en 5. Categorie 1 Ziekenhuisopname of dood Categorie 2 Verzuim > 1dag Categorie 3 Zonder verzuim < 1dag Categorie 4 Materiële schade Categorie 5 Gevaarlijke situatie 5

6 De scheidslijn tussen groen en rood of oranje en rood die gehanteerd zijn, zijn: Richtlijn 1 e helft 2011 Categorie 1 Doelstelling is 0 doden en 0 ernstige ongevallen 0 met ziekenhuisopname Categorie 2 Het streven is onder de 100 voor de gehele 73 branche met een vertrek start 10% van 160 op basis van de gemiddelden van 2008, 2009 en Dit betekent maximaal 145 voor 2011 Categorie 3 Factor 2 t.o.v. categorie 2: 290 jaar 145 Categorie 4 Factor 2,2 t.o.v. categorie 638 jaar 319 Categorie 5 Factor 2,3 op categorie 4): 1467 waarbinnen maximaal 200 High potentials 734 De richtlijnen zijn prognoses van de verwachte aantallen: deels op basis van het verleden, categorie 2, en anderen op basis van verwachte uitkomsten op basis van de ijsbergtheorie. Voortschrijdend zouden deze richtlijnen aangescherpt kunnen worden. Dit kan door voortschrijdende nauwkeuriger registratie; zowel kwalitatief als de scope van de gegevens. Uiteindelijk levert dit een dashboard met gegevens waarop gestuurd kan worden. 6

7 4. Veiligheidsprestatie 1 e helft

8 5. Analyse cijfers Verdeling aantallen meldingen per categorie over de groepen bedrijven. Categorie Totaal Aannemers Kabelbedr. Opdrachtg. IB s Wpb/Ps Waarvan 5-I totaal Vaststelling In het eerste half jaar is er 1 geval geweest van een ziekenhuisopname door elektrocutie. Alle 50 ongevallen met verzuim van meer dan een dag, zijn te wijten aan arbeidsomstandigheden. Dit betreft voor het overgrote deel vallen, zwikken struikelen en beknellen. Op basis van de IJsbergtheorie zouden we meer meldingen verwachten bij categorie 4 en 5. Vooral de gevaarlijke situaties zijn een enorme bron van informatie voor verbeteringen. 30% van alle meldingen betreft de bijna-aanrijdingen. Deze zijn door de werkgroep onderzocht. Alle individuele meldingen zijn gerubriceerd. Zie hieronder. Bijna-aanrijdingen Totaal Waarvan High potentials STS passages 6 4 Bewust afwijken 36 (40%) 23 (38%) procedures Onjuiste 25 (29%) 13 (21%) werkplekbeveiliging Menselijk fout/niet 6 3 opzettelijk Verkeerd geplaatste ZKL 5 3 Technische/materiële 2 0 schade Te weinig info/overig 8 9 Totaal Dit betekent dat 70% van alle bijna-aanrijdingen het gevolg is van: 1. Bewust afwijken van procedures 2. Onjuiste werkplekbeveiliging Bewust afwijken van de procedures kan duiden op: - Tegenstrijdige doelstellingen: veiligheid versus productie, waarbij TRDL of leidinggevende (uitvoerder) een ander belang voorrang geeft boven veiligheid. - Grote complexiteit van de buitendienststelling, waarbij het niet mogelijk is om alle handelingen conform procedure uit te voeren of niet efficiënt. - Zijn alle procedures wel bekend, consistent, eenduidige te interpreteren? Onjuiste werkplekbeveiliging kan duiden op: - Veel standaard werk: niet scherp op afwijkingen (automatische piloot) - Te weinig aandacht in het voorbereidende proces voor veiligheid - Onvoldoende kennis en kunde van de V&G coördinator en de Werkplekbeveiliger en andere veiligheidsfunctionarissen De SAS gaat de onderzoeken waar het verbeterpotentieel zit bij bijna-ongevallen op Arbo gebied. 8

9 Basis Risico Factoren Voor de eerste helft 2011 bestaat de top 3 van de basis risicofactoren uit: 1. Procedure 2. Communicatie 3. Training In het dashboard wordt de top 3, de meest aangekruiste BRF en over alle meldingen aangegeven. De werkgroep heeft geconstateerd dat het eenduidig hanteren van de BRF en aandacht nodig heeft. Dit geldt ook voor de Tripod methode. Afgewogen zal worden met welke acties de branche ondersteund kan worden om eenduidige cijfers te verkrijgen. Een volgende keer zal hier nader naar gekeken worden omdat we nu over te weinig gegevens beschikken. Overigens is de top 3 gelijk aan die van de SAS Bijvoorbeeld: procedures niet praktisch/onbekend/tegenstrijdig enz.. IF-rate: De cijfers voor het bepalen van de IF-rate zijn momenteel niet betrouwbaar genoeg vanwege de diversiteit van het aanleveren en het van definities. De eerste helft 2010 voor de aannemers IF-rate 9,9. De jaarlijkse reductie van 10% lijkt in ieder geval niet gehaald. 6. Conclusies en aanbevelingen De eerste aanzet van de rapportage levert een grote hoeveelheid informatie op. Nog niet alles is helemaal uitgewerkt, maar elke keer een stap verder. De medewerking uit de branche om dit samen te verbeteren is groot. In de toekomst zal het gebruik van het dashboard meer informatie opleveren over de doelstellingen, de prognoses en mogelijke verbeteracties. De genomen maatregelen zouden op termijn hun weerslag moeten hebben in de dalende (bijna-) ongeval cijfers in het dashboard. De IF rate is voor nu nog onbetrouwbaar. Volgende keer zal hier op ingezoomd worden. Hiermee zal de regelkring gesloten kunnen worden. Op basis van trends zullen opvallende zaken nader geanalyseerd worden. Het onderwerp kan per kwartaal verschillen. De ontwikkeling zal zijn weg van de cijfers naar de resultaten die optreden op basis van de maatregelen die ten gevolge van de analyses zijn getroffen. Uiteindelijk zou dit tot proactiviteit van de branche moeten leiden. De analyses en conclusies kunnen input zijn voor de werkkamer uitwerken regelgeving en de overige werkkamers. Aanbevelingen Breed draagvlak voor het veiligheidsdashboard creëren door goed en positief te communiceren. SAS kan in overleg met de werkgroep het verbeterpotentieel Arbo oppakken Aandacht voor de bijna aanrijdingen Als branche moeten we aan de slag met het fenomeen bewust afwijken van procedures en onjuiste werkplekbeveiliging Primair eigen verantwoordelijkheid van de bedrijven om conclusies op te pakken.. 9

10 7. Bijlage Het eerste veiligheidsdashboard is tot stand gekomen door gegevens van onderstaande bedrijven: Asset Rail BV BAM Rail BV Dura Vermeer Imtech Infra BV Spitzke Spoorbouw BV Strukton Rail BV VolkerRail Nederland BV 4Infra/ TUC Rail EESV ABT BV Apcon Adviesbureau BV Arcadis Ballast Nedam Engineering BV BAM Infraconsult BV DHV NPC BV Grontmij Logitech BV Movares Nederland BV Strukton Engineering B.V. Van Hattum en Blankevoort BV A. HAK Infranet BV BAM Infratechniek Middenwest BV BAM Infratechniek Noordoost BV Dalcai bestuurbare boringen BV Gebroeders Pol BV Heijmans Infra Techniek BV Kouwenberg Infra Oudshoorn's Aannemersbedrijf BV Ravesteyn Kabel- en Montagewerk BV Siers Leiding- Montageprojecten Oldenzaal BV Stam & Co Kommunicatiesystemen BV Strukton Infra technieken van Dulmen Telecommunicatie Kabelwerken BV Van Vulpen BV Volker Stevin Kabelwerken Railinfra (VSKR) VOF Welvreugd Drilling BV Infraspeed BV KeyRail ProRail Algemene Veiligheids Service Holland BV BRAVE Spoorwegveiligheid BV D&G Infra Ondersteuning BV DSS Spoorwegveiligheid BV Gründmann Infra bv Heijmans Uitzendorganisatie BV Hollandspoorveiligheid BV J.M.V. Spoorwegveiligheid BV Maatschap Spoorwegbeveiligers Oilfield Rail & Road BV Protec Rail Advies Safelines B.V. Saferail B.V. Safevision SpoorTotaal bv S-Rail bv Vereniging Spoorwegveiligheid Nederland VeSpoRail 10