Wist u dat... AUTISME WÈL WERKT? Een blik op de bijdrage van een rijbewijs aan het verkrijgen en behouden van een baan voor jongeren met autisme

Transcriptie

1 Wist u dat... AUTISME WÈL WERKT? Een blik op de bijdrage van een rijbewijs aan het verkrijgen en behouden van een baan voor jongeren met autisme Samengesteld door SPH-studentes Kirsten Kars en Kimberley Robroek in opdracht van Jacco Schlingmann en Annemiek Kramer, de oprichters van project START!

2 Colofon Titel: Wist u dat autisme wèl werkt? Auteurs: Kimberley (K.A.M.) Robroek Kirsten (K.M.) Kars Studentes Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) Lay-out: Roswitha Teerink Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Publicatiedatum: Januari, 2017 Contactgegevens: Kimberley Robroek E: kimberley.6@hotmail.com Kirsten Kars E: kirsten_kars@hotmail De resultaten uit het onderzoek die gebruikt zijn om de weetjes in dit wist-u-datboekje te formuleren, zijn gebaseerd op een steekproef. Ze gelden dus niet automatisch voor elke jongere met autisme en een rijbewijs. 2

3 Inhoudsopgave Colofon 2 Inhoudsopgave 3 Wist u dat... 4 Het solliciteren 5 Vaardigheden 6 Fysieke conditie 7 Emotioneel welbevinden 8 Cognitief functioneren 9 Psychisch welbevinden 10 Sociaal welbevinden 12 Zelfredzaamheid/zelfstandigheid 13 Sociale interactie 14 Mobiliteit 15 Werkhouding 16 En wist u verder nog dat 18 Gebruikte literatuur 19 Handige links 20 Ambassadeur project START! 21 Samenwerkingspartners project START! 22 Afsluitende quote 23 3

4 Wist u dat... Dit boekje tot stand is gekomen naar aanleiding van een SPHafstudeeronderzoek uitgevoerd door Kirsten Kars en Kimberly Robroek in opdracht van de HAN en project START!? In dit onderzoek de vraag centraal stond in hoeverre het rijbewijs een bijdrage levert aan het verkrijgen en behouden van een baan voor jongeren met autisme? Er in dit onderzoek acht respondenten bevraagd zijn, waarvan vier werkgevers van jongeren met autisme en een rijbewijs plus vier jongeren met autisme en een rijbewijs? Het boekje dat voor u ligt de resultaten bevat uit dit onderzoek in de vorm van wist-u-dat -jes, aangevuld met relevante informatie uit de literatuur over jongeren met autisme? Het doel van dit boekje inzicht geven is aan (potentiële) werkgevers van jongeren met autisme in de bijdrage die het rijbewijs kan leveren aan het verkrijgen en behouden van een baan voor jongeren met autisme? Dit boekje daarnaast (potentiële) werkgevers kan stimuleren om iemand met autisme in dienst te nemen? Dit boekje aankruisvakjes bevat zodat jongeren met autisme aan kunnen kruisen welke uitspraak voor hen van toepassing is en zij dit boekje mee kunnen nemen naar sollicitatiegesprekken? 4

5 Het Solliciteren De bijdrage van het rijbewijs aan het verkrijgen van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat het hebben van een rijbewijs ervoor kan zorgen dat jongeren met autisme eerder een baan verder weg gaan zoeken omdat ze met de auto naar het werk kunnen gaan? Wist u dat het voor werkgevers van jongeren met autisme een groot pluspunt is wanneer deze jongeren een rijbewijs hebben? Wist u dat het solliciteren voor jongeren met autisme makkelijker kan worden door het hebben van een rijbewijs, omdat ze met een rijbewijs ook kunnen reageren op vacatures waarbij het rijbewijs een vereiste is? Wist u dat werkgevers vinden dat een rijbewijs goed kan staan op het CV van jongeren met autisme? Wist u dat werkgevers vinden dat het iets kan zeggen over verschillende competenties en doorgroeimogelijkheden van jongeren met autisme, wanneer er op hun CV staat dat ze een rijbewijs hebben? Wist u dat sommige werkgevers vinden dat een rijbewijs een drempelverlagende functie kan hebben bij het aannemen van jongeren met autisme? --- 5

6 Vaardigheden De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat een rijbewijs ervoor kan zorgen dat jongeren met autisme het werk beter kunnen uitvoeren omdat het rijbewijs in een functie als bezorger of koerier kan zorgen voor: meer motivatie, het zich beter kunnen verplaatsen in andere weggebruikers, het beter snappen van verkeersregels en voor een vergroting van kennis over auto s? Wist u dat een rijbewijs ervoor kan zorgen dat jongeren met autisme op het werk taken beter eigen kunnen maken omdat ze het gevoel hebben zelfstandiger te zijn door een rijbewijs? --- 6

7 Fysieke conditie De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat jongeren met autisme kunnen ervaren dat ze een hoger energielevel hebben en minder vermoeid aankomen op hun werk omdat ze door het rijbewijs met de auto naar het werk kunnen komen? Wist u dat werkgevers het idee hebben dat jongeren met autisme beter met prikkels kunnen omgaan wanneer zij in de functie van bezorger post rondbrengen omdat zij in de auto ook met prikkels om moeten gaan? --- 7

8 Wist u dat... Emotioneel welbevinden De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat jongeren met autisme kunnen ervaren dat hun stemming op het werk (blijvend) positief verandert door het behalen van hun rijbewijs, mede omdat ze een stuk meer vrijheid hebben, hiervan kunnen genieten en omdat ze hun rijbewijs in kunnen zetten op het werk? Wist u dat jongeren met autisme tevredener en meer ontspannen op het werk aan kunnen komen, mede omdat ze met slecht weer de auto kunnen pakken en omdat ze meer ingezet kunnen worden op het werk door het hebben van een rijbewijs? Wist u dat de motivatie van jongeren met autisme op het werk vergroot kan worden door het hebben van een rijbewijs, mede doordat ze hun rijbewijs kunnen inzetten? Wist u dat jongeren met autisme meer voldoening uit het werk kunnen halen door het hebben van een rijbewijs? Wist u dat werkgevers jongeren met autisme een taak zoals een koeriersdienst kunnen aanbieden waarbij het rijbewijs kan worden ingezet als taakwissel wanneer zij de stemming van deze jongeren willen verbeteren? 8 Wist u dat werkgevers kunnen ervaren dat jongeren met autisme trots kunnen uitstralen op het werk doordat ze een rijbewijs hebben behaald? ---

9 Cognitief functioneren De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat jongeren met autisme het idee hebben dat ze beter vooruit kunnen denken in situaties op het werk omdat ze dat in de auto hebben geleerd? Wist u dat de mogelijkheid om meer taken uit te voeren op het werk vergroot kan worden voor jongeren met autisme omdat zij hun rijbewijs nu in kunnen zetten op het werk? Wist u dat jongeren met autisme het gevoel hebben situaties op het werk beter in te kunnen schatten sinds ze een rijbewijs hebben omdat ze dat in de auto ook moesten doen? Wist u dat werkgevers aangeven jongeren met autisme beter op hun niveau te kunnen schatten omdat zij een rijbewijs hebben? Wist u dat de concentratie van jongeren met autisme op het werk vergroot kan worden doordat zij een rijbewijs hebben? --- 9

10 Psychisch welbevinden De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat de zelfacceptatie van jongeren met autisme op het werk vergroot kan worden door een rijbewijs, omdat ze zichzelf meer hebben leren accepteren, het gevoel hebben volwassener te zijn geworden en met trots terugdenken aan het behalen van een rijbewijs? Wist u dat jongeren met autisme meer het gevoel kunnen hebben dat ze op het werk gelijkwaardig zijn aan hun collega s en ook meer geaccepteerd worden door hen doordat ze een rijbewijs hebben? Wist u dat zowel werkgevers van jongeren met autisme als de jongeren zelf aangeven dat het zelfvertrouwen van jongeren met autisme op het werk vergroot kan worden door het behalen van een rijbewijs? Wist u dat jongeren met autisme het idee hebben dat ze een persoonlijke groei op het werk hebben doorgemaakt door het behalen van een rijbewijs? Wist u dat jongeren met autisme denken dat ze beter doelen na kunnen streven op het werk doordat ze een rijbewijs hebben? uuu 10

11 Wist u dat jongeren met autisme op een werkplaats waar het rijbewijs ingezet wordt, zelfstandiger kunnen zijn doordat ze minder afhankelijk en zelfstandiger zijn door een rijbewijs? Wist u dat werkgevers denken dat het rijbewijs voor jongeren met autisme zou kunnen helpen bij het overwinnen van angsten op het werk, omdat het rijbewijs ook een angst kan zijn geweest die deze jongeren overwonnen hebben?

12 Zelredzaamheid/ Sociaal welbevinden zelfstandigheid De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat jongeren met autisme die hun rijbewijs in kunnen zetten op het werk zich waardevoller kunnen voelen op het werk omdat ze zelfstandiger, flexibeler en breder inzetbaar zijn door een rijbewijs? Wist u dat jongeren met autisme zich meer betrokken kunnen voelen op het werk omdat het een gevoel van saamhorigheid kan geven wanneer iedereen op het werk een rijbewijs heeft?

13 Zelfredzaamheid/ zelfstandigheid De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat jongeren met autisme op het werk een gevoel van vrijheid kunnen ervaren wanneer zij door hun rijbewijs de auto kunnen inzetten om naar het werk te rijden, als zij tijdens het werk moeten rijden voor bijvoorbeeld een boodschap, als zij zich niet aan bustijden hoeven te houden en als zij meer nieuwe activiteiten kunnen ondernemen met een rijbewijs? Wist u dat jongeren met autisme meer verantwoordelijkheid kunnen nemen op het werk en dat ze deze verantwoordelijkheden ook beter kunnen realiseren doordat ze een rijbewijs hebben? Wist u dat jongeren met autisme vaker op tijd op hun werk kunnen komen omdat ze het leuk vinden om s ochtends naar het werk te rijden en omdat hun reistijd verkort wordt door een rijbewijs? Wist u dat de eigen regie van jongeren met autisme op het werk vergroot kan worden doordat ze zelfstandiger en minder afhankelijk zijn op het werk door een rijbewijs? Wist u dat jongeren met autisme het gevoel hebben dat hun keuzevrijheid vergroot kan worden door een rijbewijs omdat ze door een rijbewijs onder andere meer keuze hebben in het zoeken van ander werk? Wist u dat de zelfredzaamheid en de zelfstandigheid van jongeren met autisme vergroot kan worden door een rijbewijs?

14 Sociale interactie De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat jongeren met autisme het rijbewijs in kunnen zetten om contacten op het werk beter te kunnen onderhouden met klanten en collega s, iets terug te kunnen doen voor anderen die altijd voor hen gereden hebben en het als gespreksonderwerp in kunnen zetten op het werk? Wist u dat jongeren met autisme kunnen merken dat ze op het werk meer rekening houden met anderen omdat ze op de weg ook rekening moeten houden met andere mensen? Wist u dat de sociale drempel voor jongeren met autisme op het werk verlaagd kan worden door het hebben van een rijbewijs omdat deze jongeren nu meer weten waar ze over praten? Wist u dat jongeren met autisme minder interpersoonlijke problemen kunnen hebben op het werk door het hebben van een rijbewijs, omdat ze nu minder hulp hoeven te vragen en minder discussies hoeven te voeren over taken die ze niet uit konden voeren zonder rijbewijs? Wist u dat de communicatie tussen jongeren met autisme en klanten nu beter kan gaan, omdat ze bij een baan waar het rijbewijs ingezet wordt beter weten waar ze over praten met klanten als het over auto s gaat? uuu 14

15 Wist u dat het inschattingsvermogen met betrekking tot sociale relaties van jongeren met autisme op het werk verbeterd kan worden doordat deze jongeren nu naar klanten toe kunnen rijden en daardoor beter hun stemming en houding in kunnen schatten dan via telefonisch contact of mailcontact? Wist u dat werkgevers het idee hebben dat jongeren met autisme het gevoel kunnen hebben dat zij meer bij collega s op het werk horen door het hebben van een rijbewijs? Wist u dat werkgevers denken dat jongeren met autisme buiten het werk om meer contact kunnen hebben met collega s omdat ze door het rijbewijs makkelijker naar elkaar toe kunnen gaan?

16 Mobiliteit De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat er voor jongeren met autisme meer mogelijkheden kunnen ontstaan om hun rijbewijs in te zetten op het werk, doordat zij extra taken uit kunnen voeren waarbij een rijbewijs nodig is? Wist u dat het rijbewijs een tijdbesparende functie kan hebben voor jongeren met autisme doordat zij s ochtends met de auto naar het werk kunnen rijden in plaats van dat zij moeten fietsen of met het OV moeten komen? Wist u dat er voor jongeren met autisme meer mogelijkheden kunnen ontstaan om nieuwe activiteiten op het werk uit te voeren doordat zij een rijbewijs hebben? Wist u dat het rijbewijs een drempelverlagende functie kan hebben voor jongeren met autisme in het volgen van werk gerelateerde cursussen en bijeenkomsten die op een andere locatie gehouden worden?

17 Werkhouding De bijdrage van het rijbewijs aan het behouden van een baan voor jongeren met autisme Wist u dat jongeren met autisme op het werk een pro-actievere houding kunnen aannemen door een rijbewijs, omdat ze op het werk net als in de auto oplettend moeten zijn, het idee hebben dat ze problemen sneller zelf kunnen oplossen, sneller kunnen acteren op zaken rondom het werk en minder hulp nodig hebben van collega s door een rijbewijs? Wist u dat de besluitvaardigheid van jongeren met autisme op het werk vergroot kan worden door een rijbewijs, omdat ze in de auto ook snel beslissingen moeten nemen? Wist u dat jongeren met autisme meer initiatief kunnen nemen op het werk, omdat ze door een rijbewijs zekerder zijn geworden in bepaalde situaties en dit ook op het werk kunnen merken? Wist u dat het aanpassingsvermogen van jongeren met autisme op het werk door een rijbewijs verbeterd kan worden, omdat ze door het rijbewijs het idee hebben makkelijker op situaties te kunnen reageren en daarbij ook rustig te blijven en omdat ze op een andere manier aangeleerd hebben om te plannen? Wist u dat jongeren met autisme die bij een bedrijf werken waar het rijbewijs ingezet wordt het idee hebben dat ze door het rijbewijs beter structuur aan kunnen brengen op het werk, door bijvoorbeeld zelf takenlijstjes op te stellen?

18 En wist u verder nog dat Er nog veel winst te behalen valt in de arbeidsparticipatie van jongeren met autisme? (Vinne, 2013). Jongeren met autisme veel positieve eigenschappen hebben die van pas komen op de werkvloer, zoals betrokkenheid en leergierigheid en een sterke focus op werk en resultaat? (Hemels, 2013). Jongeren met autisme vaak een grote passie hebben voor hun werk, gemotiveerd zijn en een goed oog voor detail hebben wat in het werk naar voren kan komen? (Vinne, 2013). Het hebben van een rijbewijs bijdraagt aan de verbetering van de onafhankelijkheid en de fysieke en emotionele gezondheid? (Foden & Anderson, 2009). Jongeren met autisme vaak voldoening halen uit nauwkeurige en steeds herhalende werkzaamheden die bij andere werknemers eerder zouden kunnen blijven liggen, omdat zij een saaier karakter hebben? (Vinne, 2013). Het hebben van een rijbewijs voor jongeren met autisme een belangrijk aspect blijkt te zijn van deelname aan samenleving? (Foden & Anderson, 2009). 18

19 Gebruikte literatuur Boeken Hemels, I. (2013) Rekening houden met capaciteit & sturen op kwaliteit. Utrecht: Specialisterren Websites Foden, T. & Anderson, C. (2009) Interactive autism network. Rules of the road: driving and ASD. Geraadpleegd op 27 oktober 2016, van Vinne van der, A. (2013) Gaan mensen met autisme de arbeidsmarkt veroveren? Geraadpleegd op 17 september 2016, van 19

20 Handige links

21 Ambassadeur project START! Links: Bob Dekkers, ambassadeur project START! Rechts: Jetta Klijnsma, politica PvdA Toelichting foto: Tijdens de bijeenkomst inclusieve arbeidsmarkt PvdA regio Arnhem overhandigde de ambassadeur van project START!, Bob Dekkers, de brochure en het blad Oosterbeek Beleeft! aan Jetta Klijnsma van de PvdA om meer politieke aandacht te krijgen voor het project en de participatiewet. 21

22 Samenwerkingspartners project START! Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) Kenniscentrum HAN SOCIAAL Lectoraat Levensloopbegeleiding bij Autisme Dr. Maurice Magnée, onderzoeker E Kenniscentrum.HANSOCIAAL@han.nl 22

23 Tijdens het afnemen van de interviews met de jongeren met autisme bewonderden we de gepassioneerde en enthousiaste manier waarop deze jongeren over hun werk vertelden. Ze kwamen stuk voor stuk over als gedreven, trotse werknemers die allemaal iets unieks toe te voegen hebben aan hun werk. Kirsten Kars & Kimberley Robroek 23

24 Wilt u als werkgever aan het werk met autisme? Neem contact met ons op: Jacco Schlingmann Autorijschoolhouder Blik op Autisme founder project START! M: E : info@blikopautisme.nl Annemiek Kramer Projectondersteuner M: E : annemiek@bureaukramer.nl