Titel-Titel Beleidsnota informele zorg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Titel-Titel Beleidsnota informele zorg"

Transcriptie

1 Titel-Titel Beleidsnota informele zorg

2 Een boom groeit niet door aan de takken te trekken, maar door de wortels water te geven. (Peter Paul Doodkorte)

3 Inhoud Wat vooraf ging 4 Kader: Wmo-beleidsplan Beleidsnota informele zorg Proces 4 Informele zorg is... 5 Definities 5 Landelijk beeld 6 Speerpunten landelijk beleid 6 De basis is gelegd 7 Resultaten beleidsnota informele zorg 7 Samenhang met andere beleidsterreinen 7 Gezondheidsbeleid 7 Decentralisatie AWBZ 7 Individuele Wmo-voorzieningen 8 Onze uitdaging 9 Missie: wat is onze opdracht? 9 Visie: wat willen we bereiken? 9 Eigen kracht 9 Niet verplichten maar verlichten 9 Maatwerk 9 Communicatie 9 Doelstellingen: hoe gaan we dat doen? 10 Continuering en doorontwikkeling ondersteuningsaanbod 10 Versterken sociale netwerken 10 Samen staan we sterker 10 Vrijwilligerszorg 10 Buren en vriendenhulp 11 Aandacht voor vier doelgroepen mantelzorgers 11 Subsidies 12 Resultaatindicatoren 13 Financiën 14 Meerjarenbegroting Kosten informele zorg beleid Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november

4 Wat vooraf ging Sinds de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in 2007 is de ondersteuning van mantelzorgers een gemeentelijke verantwoordelijkheid. In 2009 ontwikkelden we hierop beleid, met als resultaat de beleidsnota Informele Zorg ( ): Mantelzorgers en zorgvrijwilligers een onmisbare schakel. In deze nota evalueren we de eerste beleidsperiode Informele Zorg en formuleren we actiepunten voor de periode Kader: Wmo-beleidsplan In september 2013 heeft de gemeenteraad het Wmo-beleidsplan : We doen het gewoon samen vastgesteld. Dit beleidsplan is samen met burgers en partijen opgesteld. In dit plan staat onze visie op de taken die via de Wmo aan de gemeenten zijn toebedeeld en voortvloeien uit de huidige maatschappelijke ontwikkelingen en veranderingen. Investeren in vrijwilligerszorg en mantelzorg is één van de opdrachten uit het Wmo-beleidsplan. Beleidsnota informele zorg Vrijwilligerszorg en mantelzorg zijn nauw met elkaar verweven; de beleidsvelden lopen naadloos in elkaar over. Natuurlijk beseffen we dat een mantelzorger zich in een andere positie bevindt dan een zorgvrijwilliger, maar tegelijkertijd kunnen we de ondersteuning van mantelzorgers niet los zien van ondersteuning van het vrijwilligerswerk in de zorg. Daarom kiest de gemeente Beesel ervoor om met de beleidsnota Informele Zorg één beleidsnota voor vrijwilligerszorg en mantelzorg te ontwikkelen. De beleidnota Informele Zorg is een uitwerking van het Wmo-beleidsplan met het accent op mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Wij zetten in op een goede ondersteuningsstructuur voor informele zorg en streven naar ondersteuning dichtbij huis. Landelijke ontwikkelingen, onze visie en signalen en wensen uit het veld vormen de basis voor het formuleren van doelen en acties voor de periode Proces De afgelopen maanden hebben we gebruikt om de huidige beleidsnota te evalueren en deze nieuwe nota te ontwikkelen. We wilden gezamenlijk met mantelzorgers en organisaties de richting bepalen voor het nieuwe beleid. Enerzijds hebben we hiervoor de input gebruikt die we veel partijen hebben gekregen bij de ontwikkeling van de kadernota AWBZ en het Wmo-beleidsplan Daarnaast hebben we een dynamische klankbordgroep mantelzorg samengesteld. Deze klankbordgroep bestaat uit mantelzorgers met verschillende achtergronden. Hun ervaringen gaven ons inspiratie voor dit beleidsplan. Ten slotte hebben we deze beleidsnota twee keer besproken met de Wmoadviescommissie. Hierna heeft de Wmoadviescommissie haar advies uitgebracht. 4 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

5 Informele zorg is... De Wmo is de eerste wet waarin mantelzorg en vrijwilligerswerk een wettelijke basis kreeg. Met de komst van de Wmo zijn gemeenten verantwoordelijk voor de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligerswerk. Het ministerie van VWS werkt momenteel aan een nieuwe Wmo. Aanleiding hiervoor is de transitie van AWBZ-taken naar gemeenten per 1 januari De nieuwe Wmo zal meer nadruk leggen op de eigen inzet van burgers. Gemeenten blijven verantwoordelijk voor de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers, maar de positie van de mantelzorger wordt versterkt. Definities Kwetsbare en hulpbehoevende mensen ontvangen het merendeel van de dagelijkse hulp in de thuissituatie van familieleden, vrienden en andere naasten, oftewel mantelzorgers. Mantelzorg thuis omvat vooral ondersteunende activiteiten gericht op het zolang mogelijk (samen) thuis kunnen blijven wonen en op het deelnemen aan de samenleving. Vaak gaat het om activiteiten zoals het doen van boodschappen, het aan kant maken van het huis, maar ook het meegaan naar het ziekenhuis, het regelwerk overnemen, structuur aanbrengen in de dag, uitstapjes maken en het geven van aandacht. Veel mantelzorgers nemen ook een deel van de verzorging voor hun rekening. Bij mantelzorg gaat het om onbetaalde zorg voor een naaste, met een terugkerend karakter. Mantelzorg is hulp/ondersteuning die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de hulp/ondersteuning direct voortvloeit uit de sociale relatie. Naast mantelzorgers zijn er ook vrijwilligers die in zorg en welzijn die ondersteuning bieden aan mensen. Het gaat hierbij om een vrije keuze die voortkomt uit een intrinsieke motivatie om iets bij te dragen aan de samenleving. Vrijwilligers nemen vaak een deel van de taken van mantelzorgers (tijdelijk) over. Er zijn ook vrijwilligers die hulpbehoevende buren of buurtgenoten af en toe een handje helpen of juist als maatje optreden voor mantelzorgers. Vrijwilligerszorg is de praktische, sociale en emotionele ondersteuning gedurende een (relatief lange) periode van mensen met een ziekte of handicap en hun naaste. De vrijwilliger komt niet uit het sociale netwerk van de zorgvrager. Vrijwilligerszorg is onbetaald en onverplicht en vindt meestal in georganiseerd verband plaats. Organisaties voor vrijwilligerszorg zetten vrijwilligers in bij mensen in kwetsbare situaties, waarbij 'meedoen' aan de samenleving centraal staat. Het gaat daarbij veelal over zogenaamd 1- Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november

6 op-1-contact. De organisaties zorgen voor een zorgvuldige koppeling tussen de hulpvrager en de vrijwilliger. Zorgvrijwilligers worden ingezet voor alleenstaande zorgvragers, maar ook op verzoek van mantelzorgers. In het laatste geval is de hulp van zorgvrijwilligers een vorm van respijtzorg. Landelijk beeld Landelijk zijn er 3,5 miljoen mantelzorgers, waarvan 2,6 miljoen langdurig en/of intensief zorgen. Volgens het SCP onderzoek uit 2010 zijn mantelzorgers overbelast. In Nederland zijn mensen als vrijwilliger werkzaam in zorgondersteuning. Het vrijwilligerswerk in andere sectoren levert ook vaak een bijdrage aan het welbevinden van mensen. In deze sectoren zijn ruim 5,5 miljoen vrijwilligers actief. Dat is ongeveer 44% van alle volwassen Nederlanders. Mensen zijn bereid om iets voor een ander te doen. Daar zitten wel grenzen aan: de bereidheid is veel kleiner als het gaat om meer intensieve of persoonlijke hulp (persoonlijke verzorging). Aan de andere kant gaan mensen vaak veel verder in het verlenen van mantelzorg dan ze in eerste instantie dachten. Speerpunten landelijk beleid Staatssecretaris Van Rijn formuleert in een brief aan de Tweede Kamer zijn visie op informele zorg. Hij geeft in zijn visie aan dat mantelzorg en vrijwilligerszorg van onschatbare waarde zijn voor een toekomstbestendige zorg in Nederland, maar dat dit niet verplicht mag worden. Ook is het niet de bedoeling dat mantelzorgers en vrijwilligerszorg worden ingezet voor lijfgebonden zorg. De staatssecretaris wil de komende jaren inzetten op het versterken van de positie van mantelzorgers en vrijwilligers, op het verlichten van mantelzorg en vrijwilligerswerk en op het beter verbinden van informele en formele ondersteuning en zorg. Het streven is dat het gemeentelijk- en rijksbeleid mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunt bij hun taken en niet belemmert. 6 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

7 De basis is gelegd In Beesel gebeurt al veel op het gebied van mantelzorgondersteuning. We hebben een Steunpunt Mantelzorg, dat cursussen organiseert, informatie en advies geeft en begeleiding biedt aan mantelzorgers. Ook de functie van mantelzorgmakelaar wordt via het steunpunt aangeboden. Waardering en erkenning richting mantelzorgers geven we vorm door jaarlijks samen met het steunpunt de Dag van de Mantelzorg te organiseren. Mantelzorgers ontvangen dan en bloemetje. In de ondersteuning van mantelzorgers speelt de zorgvrijwilliger een belangrijke rol. Vrijwillige thuishulp en maatjesprojecten zijn voorbeelden van activiteiten die we financieel ondersteunen, omdat deze onder andere bijdragen aan de ondersteuning van mantelzorgers. Resultaten beleidsnota informele zorg De beleidsnota Informele Zorg bevat 12 actiepunten over mantelzorg en vrijwilligerszorg. De actiepunten zijn afgeleid van de basisfuncties mantelzorg en vrijwilligerswerk. Bijlage één van deze nota is de evaluatie van de beleidsnota. Als we kijken naar de effectiviteit van het beleid, kunnen we concluderen dat het informele zorgbeleid grotendeels effectief is. Het merendeel van de actiepunten is uitgevoerd met als resultaat dat er is een sterke basis is gelegd voor mantelzorgondersteuning in onze gemeente. het bereik van mantelzorgers aanzienlijk is toegenomen. er een goede samenwerking is ontstaan tussen het Steunpunt Mantelzorg en het Wmo-loket. de samenwerking tussen organisaties op het gebied van informele zorg is verbeterd. In ons lokale gezondheidsbeleid krijgen mantelzorgers extra aandacht binnen de aanpak van eenzaamheid. Samenhang met andere beleidsterreinen Naast de resultaten uit de beleidsnota informele zorg, is er aandacht voor mantelzorgers binnen de volgende beleidsterreinen: het gezondheidsbeleid, de decentralisatie AWBZ en individuele Wmovoorzieningen. Gezondheidsbeleid Mantelzorg heeft een duidelijke plek gekregen in ons lokale gezondheidsbeleid. Vanuit het gezondheidsbeleid stimuleren we organisaties om laagdrempelige preventieve activiteiten en voorzieningen te realiseren, onder andere met het thema eenzaamheid. De netwerkgroep eenzaamheid heeft mantelzorgers expliciet als doelgroep benoemd, omdat zij door de zorg die ze geven vaak minder contacten hebben en hierdoor een gezondheidsrisico lopen. Decentralisatie AWBZ Extramurale begeleiding is één van de taken die per 1 januari 2015 overgaat naar de gemeente. Dagbesteding is een vorm van extramurale begeleiding in groepsverband. In de kadernota decentralisatie AWBZ is dagbesteding genoemd als een vorm van respijtzorg, omdat deelname van de hulpbehoevende aan de dagopvang de matnelzorger(s) ontlast. We streven naar een zo breed mogelijk aanbod van voorzieningen, zo dicht mogelijk bij de woonsituatie. Om hier invulling aan te geven investeren we in Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november

8 voorliggende collectieve voorzieningen. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van een nieuwe vorm van dagbesteding in Beesel, georganiseerd door vrijwilligers in samenwerking met de Zorgaanbieder. Individuele Wmo-voorzieningen In het Besluit Maatschappelijke Ondersteuning hebben we een apart hoofdstuk opgenomen met mantelzorgondersteunende regels. Aan de hand hiervan kunnen we een (tijdelijke) individuele voorziening vertrekken ter ondersteuning van de mantelzorger. Ik zeg vaak tegen mantelzorgers: 'Als u omvalt, zakt het hele kaartenhuis in elkaar'. (Vera Jacobs, Steunpunt Mantelzorg Beesel) 8 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

9 Onze uitdaging We zitten in een periode waarin de overheid pas op de plaats maakt en de inwoner zelf meer verantwoordelijkheid krijgt voor zijn of haar welbevinden en dat van naasten. Uit de Wmo inspiratiebijeenkomsten blijkt, dat veel inwoners en professionals hier kansen zien, maar tegelijkertijd waarschuwen zij ervoor, dat er grenzen zitten aan mantelzorg en vrijwilligerswerk. We vragen steeds meer, maar moeten waken voor overbelasting. Eén van de actiepunten in het Wmo-beleidsplan is het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. In dit hoofdstuk beschrijven we onze missie, visie, doelstellingen en resultaatindicatoren voor de periode Missie: wat is onze opdracht? We zien het als onze opdracht om de komende jaren vanuit onze regierol bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van een ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers en (zorg)vrijwilligers. Visie: wat willen we bereiken? We willen voorkomen dat mantelzorgers overbelast raken. We willen meer van onze inwoners stimuleren om hun talenten in te zetten voor mensen in hun omgeving. Hiermee ondersteunen we niet alleen mantelzorgers, maar bevorderen we ook de sociale samenhang en leefbaarheid (een ander actiepunt uit het Wmobeleidsplan ). Eigen kracht In deze visie is de eigen kracht van onze inwoners het startpunt. We gaan uit van het principe 'niet leunen maar steunen' en spreken inwoners en hun netwerk meer aan op hun verantwoordelijkheid. Daar waar de eigen kracht van onze inwoners en hun netwerk ophoudt, moet er een vangnet zijn. Dat vangnet wordt in eerste instantie geboden door de gemeenschap zelf en in tweede instantie door professionals. Niet verplichten maar verlichten Informele zorg is een belangrijke factor voor het succes van ontwikkelingen als de Kanteling, Welzijn Nieuwe Stijl en de transities in het sociale domein (AWBZ, Jeugdzorg, Participatiewet). We willen mantelzorg niet verplichten. Hetzelfde geldt voor het geven van lijfgebonden zorg door mantelzorgers. Dit is een keuze van de zorgvrager en zijn mantelzorger(s). Wij willen onze inwoners stimuleren om elkaar te ondersteunen op een manier die bij hen pas. We dragen de boodschap uit dat mantelzorg en vrijwilligerswerk niet alleen geven is, maar dat je er ook veel voor terugkrijgt. Daar waar nodig faciliteren we vrijwilligers en mantelzorgers bij het uitvoeren van hun werk. Maatwerk Uit het voorgaande blijkt dat de uitkomst van een ondersteuningsvraag van mantelzorgers en (zorg)vrijwilligers uniek is. Iedere situatie vraagt om een passende oplossing. Maatwerk is daarom naast eigen kracht een sleutelwoord bij de uitwerking van deze visie. Communicatie Met het communicatietraject 'Gewoon Samen' vergroten we de bekendheid van de Wmo. We sluiten met onze communicatie over informele zorg aan bij dit traject. Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november

10 Doelstellingen: hoe gaan we dat doen? In deze paragraaf beschrijven we de beleidsdoelstellingen voor het informele zorgbeleid. De concrete actiepunten per doelstelling beschrijven we in de bijlage: 'Werk in uitvoering'. Continuering en doorontwikkeling ondersteuningsaanbod Sinds 2010 hebben we in Beesel geïnvesteerd in informele zorg en de ontwikkeling van een ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers. Het Steunpunt Mantelzorg Beesel vormt hierbij een basisvoorziening en is de spilfunctie in onze ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers. Ook de coördinatie van de Vrijwillige Thuishulp en dementievrijwilligers gebeurt van hieruit. Het Steunpunt Mantelzorg heeft bekendheid verworven en inwoners zijn tevreden over de dienstverlening. Deze basis van mantelzorgondersteuning continueren we de komende jaren en we ontwikkelen de mantelzorgondersteuning door in de richting die past bij de landelijke en lokale ontwikkelingen. Hierbij bieden we ruimte voor initiatieven in de ondersteuning van mantelzorgers, die hun waarde hebben bewezen en passen binnen de gewenste ontwikkeling van de ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers in Beesel Versterken sociale netwerken Veel zorgvragers durven geen hulp te vragen aan familie, vrienden of mensen uit de buurt (vraagverlegenheid). Daarnaast raken mantelzorgers overbelast, omdat de zorg niet wordt verdeeld, maar op één persoon terecht komt. Het gevolg van een onvoldoende bekend of niet benut netwerk is dat inwoners onnodig een beroep doen op individuele voorzieningen, bijvoorbeeld hulp bij het huishouden. Om overbelasting van mantelzorgers te voorkomen zetten we in op het versterken van het sociale netwerk van zorgvragers en mantelzorgers. Samen staan we sterker Mantelzorg, vrijwilligerswerk en professionele zorg hebben ieder een eigen dynamiek, een eigen kracht en eigen kwaliteit. Het is een misverstand dat deze vormen van informele zorg en formele zorg van elkaar gescheiden zijn, of professionele zorg begint waar mantelzorg stopt. De professionele zorg vraagt soms om deskundigheid, opleiding en ervaring die niet door informele zorgverleners kan worden overgenomen. Andersom kunnen mantelzorgers en vrijwilligers persoonlijke aandacht en ondersteuning geven, die formele zorg niet op die manier kan bieden. Daarom is het belangrijk dat beide vormen van zorg elkaar aanvullen. Goed samenspel tussen formele en informele zorg is noodzakelijk, om onze inwoners in staat te stellen hun autonomie en zelfredzaamheid zo lang mogelijk te behouden. Wij vinden het vanzelfsprekend dat de formele zorg inspeelt op en rekening houdt met de behoefte van de zorgvrager, zijn of haar persoonlijke situatie, maar ook met de mensen die daar informele zorg verlenen. Wij verwachten dat zij er oog voor hebben dat de mantelzorger niet overbelast raakt, dat zij op de hoogte zijn van het ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers en dat zij hier naar doorverwijzen. Samen met onze partners onderzoeken we wat er nodig is om de samenwerking tussen formele en informele zorg in Beesel te versterken. Vrijwilligerszorg Zonder vrijwilligerszorg zou een groot deel van de mantelzorgondersteuning niet uitvoerbaar zijn. Zorgvrijwilligers spelen een rol bij sociaalemotionele ondersteuning aan mantelzorgers, bijvoorbeeld door huisbezoeken. Ook bieden de vrijwilligers praktische ondersteuning. Denk hierbij 10 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

11 aan het begeleiden van uitstapjes, klusjes, aanwezigheidshulp etc. Voldoende zorgvrijwilligers zijn van belang voor de zorgvrager en de mantelzorger. In onze gemeente is een breed aantal organisaties actief op het gebied van vrijwilligerszorg: Zonnebloem, Humanitas Maatjes, Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ), Wel.kom (vrijwillige ouderenadviseurs, klussendienst), Zorgondersteuner (vrijwillige thuishulp, dementievrijwilligers). Wij willen dit gevarieerde aanbod aan vrijwilligerszorg behouden. Daarnaast willen we dat deze organisaties met elkaar samenwerken. Bij deze samenwerking ligt de nadruk op het bekend maken van vrijwilligerszorg bij de doelgroepen zorgvragers, mantelzorgers en (potentiële) vrijwilligers en het organiseren van gezamenlijke activiteiten op het gebied van deskundigheidsbevordering van zorgvrijwilligers. Buren en vriendenhulp Steeds meer mensen in kwetsbare posities worden nog meer afhankelijk van zorg van hun sociale omgeving, omdat de langer thuis blijven wonen en minder worden gecompenseerd met professionele zorg. We willen niet dat mensen aan de zijlijn komen te staan. Daarom is het nodig dat onze inwoners durven vragen om een helpende hand, maar dat buurtgenoten ook een reikende hand bieden. We willen inzetten op de ontwikkeling van ongeorganiseerde informele hulp, in de vorm van buren -en vriendenhulp. We gaan onze inwoners ervan bewust maken welke rol zij kunnen spelen bij informele zorg. Alleen als inwoners zaken oppakken, doen professionele organisaties een stapje terug, als het gaat om de collectieve en individuele ondersteuning van mantelzorg en informele zorg. Vanuit het belang van de kwetsbare doelgroepen vinden wij het niet vanzelfsprekend om deze ondersteuning zondermeer los te laten en bij onze inwoners terug te leggen. Aandacht voor vier doelgroepen mantelzorgers Het beleid is ondersteunend aan alle mantelzorgers uit onze gemeente, maar we geven speciale aandacht aan de zwaarst belasten. Om ervoor te zorgen dat we maatwerk kunnen leveren, schenken we extra aandacht aan de volgende vier doelgroepen: Werkende mantelzorgers Veel mantelzorgers moeten werk en mantelzorg combineren. Dat is geen makkelijke klus. Ook bij werkgevers moet mantelzorg op de agenda. Veel mantelzorgers zijn bijvoorbeeld erg geholpen met flexibele werktijden. Maar ook begrip en een luisterend oor zijn vaak al de sleutel voor veel oplossingen. Wij willen daarom een organisatie zijn met een aantoonbaar mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Dit gaan we bekrachtigen met het verwerven van de erkenning 'Mantelzorgvriendelijke organisatie'. Daarnaast gaan we als rolmodel naar buiten treden en actief andere organisaties stimuleren om een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid te ontwikkelen. Jonge Mantelzorgers Jonge mantelzorgers zijn een verborgen groep. Zij identificeren zichzelf niet als mantelzorger en maken daarom geen of weinig gebruik van ondersteuningsmogelijkheden. Jongeren die mantelzorg verlenen hebben een groter risico op o.a. overbelasting. Om jonge mantelzorgers de kans te bieden om gezond en krachtig op te groeien is het belangrijk dat we aandacht besteden aan deze doelgroep. Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november

12 Allochtone mantelzorgers Net als jongeren lopen allochtone mantelzorgers een groter risico op overbelasting dan anderen. Het gaat dan om mensen die voor hulpinstanties moeilijk bereikbaar zijn, omdat zij bijvoorbeeld een andere taal spreken. Daarnaast spelen culturele verschillen vaak een rol. Vooral Turkse en Marokkaanse Nederlanders zijn gewend om intensief voor familie te zorgen. In de komende periode willen we hier meer zicht op krijgen op de behoefte van allochtone mantelzorgers, zodat we onze ondersteuningsstructuur daar waar nodig op kunnen aanpassen. Subsidies De gemeenteraad heeft bij de vaststelling van de algemene subsidieverordening besloten dat we voortaan in elke beleidsnota een hoofdstuk subsidies opnemen. Subsidie zijn een middel om uitvoering te geven aan beleid. In deze beleidsnota staan onze doelstellingen voor het informele zorg beleid. Met het verstrekken van subsidies faciliteren we organisaties die een bijdrage leveren in de ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg en stimuleren we de ontwikkeling van buren -en vriendenhulp. Op basis van deze doelstellingen herzien we de Uitvoeringsregel Informele Zorg. Mantelzorgers voor mensen met dementie Nederland telt mensen met dementie. De verwachting is dat dit aantal in 2050 is verdubbeld. Mensen met dementie worden vaak verzorgd door mantelzorgers. 65 procent van de mensen met dementie woont namelijk thuis. Volgens Alzheimer Nederland kampt 80 procent van de mantelzorgers van mensen met dementie met overbelasting. We blijven deze doelgroep met ons informele zorgbeleid ondersteunen. 12 Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

13 Resultaatindicatoren In de vorige paragraaf beschreven we de doelstellingen voor het informele zorg beleid voor de periode De concrete actiepunten die hieruit volgen staan in de bijlagen in hoofdstuk 'Werk in uitvoering'. In de tabel op de volgende pagina staan de resultaten die we met deze acties willen behalen. Acties Steunpunt Mantelzorg Nieuwsbrief mantelzorg Mantelzorgsalons Lotgenotencontact Waardering en erkenning Netwerkcoaches Sociale kaart Vrijwilligerszorg Buurt en vriendenhulp Klankbordgroep mantelzorg Werkende mantelzorgers Jonge mantelzorgers Allochtone mantelzorgers Mantelzorgers voor mensen met dementie Subsidies Resultaatindicator Binnen het Steunpunt Mantelzorg Beesel worden de functies van mantelzorgconsulent en mantelzorgmakelaar ingevuld door één medewerker. De nieuwsbrief mantelzorg verschijnt vier keer per jaar. Het Steunpunt Mantelzorg organiseert twee keer per jaar een Mantelzorgsalon. Het Steunpunt Mantelzorg organiseert in de periode minimaal twee mantelzorgsalons in samenwerking met vrijwilligersinitiatieven. Het Steunpunt Mantelzorg biedt ondersteuning aan inwoners bij het opzetten van lotgenotencontacten. Mantelzorgers ontvangen jaarlijks een bloemetje tijdens de Dag van de Mantelzorg. Eén keer per twee jaar organiseert het Steunpunt Mantelzorg tijdens de Dag van de Mantelzorg een lokale activiteit. In 2014 worden twee vrijwilligers opgeleid tot netwerkcoach en krijgen twee mantelzorgers begeleiding van een netwerkcoach bij het opbouwen van een sociaal netwerk. Deze aantallen voor de periode stellen we bij op basis van de evaluatie van 2014 De sociale kaart voor informele zorg is beschikbaar via onze website en is aanwezig in het Wmo-loket. We formuleren subsidiegrondslagen voor professionele en vrijwilligersorganisaties op het gebied van informele zorg. We stellen een jaarlijks uitvoeringsbudget beschikbaar voor het Informele Zorg Overleg Beesel. We stellen een jaarlijks stimuleringsbudget beschikbaar voor initiatieven op het gebied van buurt en vriendenhulp. We gaan minimaal één keer per jaar in gesprek met de klankbordgroep mantelzorg. We krijgen in 2015 de erkenning Mantelzorgvriendelijke organisatie. In de periode informeren en stimuleren we ondernemers om mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid te ontwikkelen. In 2017 heeft minimaal één ondernemer uit de gemeente Beesel de erkenning Mantelzorgvriendelijke organisatie. We brengen het thema Jonge Mantelzorgers onder de aandacht tijdens een netwerklunch van het CJG. In 2014 leggen we contacten met sleutelfiguren uit de allochtone gemeenschap om inzicht te krijgen in de ondersteuningsbehoefte van deze doelgroep. We faciliteren de coördinatie en opleiding van dementievrijwilligers. Na vaststelling van het kader uit deze beleidsnota formuleren we nieuwe grondslagen op basis waarvan we de komende beleidsperiode subsidie gaan verstrekken. Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november

14 Financiën Meerjarenbegroting Fcl Ecl Naam Informele zorg Mantelzorg Totaal Kosten informele zorg beleid Mantelzorg Steunpunt Mantelzorg Nieuwsbrief en dag van de mantelzorg Mantelzorgondersteuning doelgroepen: - mantelzorgers voor mensen met dementie subsidie vrijwilligerzorg subsidie vrijwilligerzorg subsidie vrijwilligerzorg - werkende mantelzorgers pm pm pm pm - jonge mantelzorgers pm pm pm pm - allochtone mantelzorgers pm pm pm pm Deskundigheidsbevordering Wmo-loket pm pm pm pm subsidie vrijwilligerzorg Klankbordgroep mantelzorg Subtotaal Vrijwilligerszorg Subsidies vrijwilligerszorg Uitvoeringsbudget IZO Beesel Netwerkcoaches Initiatieven buurt -en vriendenhulp Subtotaal Informele zorg: algemeen Sociale kaart Samenwerking formele en informele zorg pm pm pm pm Subtotaal Totaal Beschikbaar voor pm posten Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november 2013

15 444 Uitgave Gemeente Beesel Postbus ZK Reuver T F info@beesel.nl Team Welzijn Team Welzijn Afdeling Inwoners november

Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg

Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg Welkom De steunpunten algemeen Stand van zaken steunpunt vrijwilligers Stand van zaken steunpunt mantelzorg Vragen Contactgegevens De steunpunten Startbijeenkomst

Nadere informatie

Feiten en cijfers mantelzorg

Feiten en cijfers mantelzorg Feiten en cijfers mantelzorg Hieronder leest u de meest belangrijke feiten en cijfers op het gebied van mantelzorg in Nederland uit het SCP-rapport 'Informele hulp: wie doet er wat?' (2015). Aantal mantelzorgers

Nadere informatie

Welkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013. Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent

Welkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013. Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent Welkom Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013 Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent Inhoud presentatie Informatie en kengegevens Steunpunt Mantelzorg De praktijk aan het

Nadere informatie

Manifest. van de mantelzorger

Manifest. van de mantelzorger Manifest van de mantelzorger Manifest van de Mantelzorger Mantelzorgers zijn mensen die onbetaald en vanuit een persoonlijke band zorgen voor een hulpbehoevende oudere, chronische zieke of gehandicapte

Nadere informatie

Rapportage Onderzoek Mantelzorg

Rapportage Onderzoek Mantelzorg Rapportage Onderzoek Mantelzorg Westelijke Mijnstreek, september 2015 Inhoudsopgave pagina Inleiding - 1-1. Voorbereiding - 2-2. Bevindingen - 3-3. Conclusie & aanbevelingen - 5-4. Dankwoord - 6 - Inleiding

Nadere informatie

Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015

Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015 Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015 Datum: maart 2015 Afdeling: Samenlevingszaken In- en aanleiding Voor u ligt de startnotitie voor de aankomende beleidsnota van de gemeente

Nadere informatie

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg P a g i n a 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Begrippen 1-2 3. Verschillen tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk 2 4. Mantelzorg in Rotterdam 2-3 5. Visie van Fener Zorg op mantelzorg en vrijwilligers

Nadere informatie

Gemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers

Gemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers Gemeente Sittard-Geleen Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers 2015 Inhoud 1. Inleiding... 1 2.1 Mantelzorgondersteuning... 2 2.1.1 Aandacht aan de voorkant... 2

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Plan Informele Zorg 2016

Plan Informele Zorg 2016 Plan Informele Zorg 2016 2016 Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Mantelzorg... 2 2.1 Mantelzorgondersteuning... 2 2.1.1 Aandacht aan de voorkant... 2 2.1.2 Aandacht voor speciale doelgroepen... 4 2.1.3 Breed

Nadere informatie

gemeente venray Gasenr.

gemeente venray Gasenr. O CM de Zorgondersteuner gemeente venray Gasenr. afdeling Proteion Welzijn De Zorgondersteuner Bezoek- en postadres: Dorpstraat 32 6095 AH Baexem Bezoekadres Venlo: Alberickstraat 3c 5922 BL Venlo College

Nadere informatie

Vraag 1: In 2017 wordt een pilot gestart voor gezinsondersteuning vanuit het sociaal team. Graag willen wij uitleg hoe de pilot eruit ziet?

Vraag 1: In 2017 wordt een pilot gestart voor gezinsondersteuning vanuit het sociaal team. Graag willen wij uitleg hoe de pilot eruit ziet? Datum : 13 februari 2017 Van : Het college Bijlagen : Onderwerp : Raadsvoorstel Beleidsplan Wmo en Jeugd 2017-2020 Zaak- / Docnummer : 17-22420/ 20012 Op grond van artikel 34b Reglement van Orde stelt

Nadere informatie

Manifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg

Manifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Meer dan 15.000 mensen zijn vrijwilliger bij een Waarom dit manifest? organisatie voor Vrijwillige Thuishulp,

Nadere informatie

Werkplan. Versie 30 september 2015

Werkplan. Versie 30 september 2015 Werkplan 2016 Versie 30 september 2015 Werkplan 2016 mfc t Marheem Woord vooraf t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert.

Nadere informatie

Herijking subsidierelatie ONIS: opdracht aan ONIS

Herijking subsidierelatie ONIS: opdracht aan ONIS Bijlage 2 Bestuursrapportage uitvoeringsplannen Beleidsplan Wmo 2012-2015 Asten-Someren Herijking subsidierelatie ONIS: opdracht aan ONIS Inleiding In het kader van de kerntakendiscussie is besloten dat

Nadere informatie

Mantelzorg waardering en ondersteuning

Mantelzorg waardering en ondersteuning 6 juli 2017 Mantelzorg waardering en ondersteuning Betreft: kadernota 2017-2021 Beste leden van de gemeenteraad, burgemeester, wethouder en andere aanwezigen, Vanavond wordt de kadernota 2017-2021 van

Nadere informatie

Vrijwilligers in de zorg voor en ondersteuning van ouderen in de nieuwe Wmo. Mieke Biemond

Vrijwilligers in de zorg voor en ondersteuning van ouderen in de nieuwe Wmo. Mieke Biemond Vrijwilligers in de zorg voor en ondersteuning van ouderen in de nieuwe Wmo Mieke Biemond Inhoud presentatie Kern- en knelpunten van de nieuwe Wmo Vrijwilligers in Nederland Toekomstagenda Informele zorg

Nadere informatie

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten:

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten: Opdrachtformulering kwartiermaker integrale welzijnsopdracht Aanleiding De gemeenteraad van de gemeente Tiel heeft in haar vergadering van juli 2014 het besluit genomen om een inhoudelijke discussie te

Nadere informatie

Samen voor een sociale stad

Samen voor een sociale stad Samen voor een sociale stad 2015-2018 Samen werken we aan een sociaal en leefbaar Almere waar iedereen naar vermogen meedoet 2015 Visie VMCA 2015 1 Almere in beweging We staan in Almere voor de uitdaging

Nadere informatie

c. Inwoners Ingezetenen van de gemeente Heemskerk volgens de gemeentelijke basisadministratie.

c. Inwoners Ingezetenen van de gemeente Heemskerk volgens de gemeentelijke basisadministratie. Bekendmaking vaststelling beleid Burgemeester en wethouders van Heemskerk maken bekend op 21 maart 2016 de Nadere regels Subsidie vrijwillige inzet en mantelzorgondersteuning 2017-2019 te hebben vastgesteld.

Nadere informatie

Dé mantelzorger bestaat niet

Dé mantelzorger bestaat niet Dé mantelzorger bestaat niet Deze notitie over mantelzorg is opgesteld is samenwerking met: Stichting Pulse, Plaatselijk Overleg Gehandicapten, het Nederlandse Rode Kruis, de Zonnebloem IJsselstein, de

Nadere informatie

voorstel Beslisnota voor de raad Openbaar Mantelzorgondersteuning en waardering Versienummer 1

voorstel Beslisnota voor de raad Openbaar Mantelzorgondersteuning en waardering Versienummer 1 Beslisnota voor de raad Openbaar Onderwerp Mantelzorgondersteuning en waardering Versienummer 1 Portefeuillehouder Nelleke Vedelaar Informant Erna van Dijk Eenheid/Afdeling Ontwikkeling / OWS Telefoon

Nadere informatie

Steunpunt Mantelzorg Dokkumer-Walden Het bieden van: Informatie (brochures, website, speciale gelegenheden) Advies en begeleiding (individueel) Emotionele steun: Luisterend oor Weg naar steunpunt soms

Nadere informatie

Mantelzorg in de gemeente Groesbeek

Mantelzorg in de gemeente Groesbeek Mantelzorg in de gemeente Groesbeek 1 Inleiding De gemeente is vanuit de Wmo verantwoordelijk voor ondersteuning van mantelzorgers. Met deze notitie wordt een eerste invulling gegeven aan die verantwoordelijkheid.

Nadere informatie

MANTELZORG Presentatie voor Netwerk Informeel Overleg Oudewater Ellen Joormann, trainer Mezzo 15 november 2016

MANTELZORG Presentatie voor Netwerk Informeel Overleg Oudewater Ellen Joormann, trainer Mezzo 15 november 2016 MANTELZORG Presentatie voor Netwerk Informeel Overleg Oudewater Ellen Joormann, trainer Mezzo 15 november 2016 Mezzo Landelijke vereniging voor iedereen die voor een naaste zorgt Mezzo: Wij vinden het

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V.

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V. 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 : Visie op werken met mantelzorgers Hoofdstuk 2 : Wat kunnen mantelzorgers doen bij AYA Thuiszorg? Hoofdstuk 3 : Ondersteuning van mantelzorgers Hoofdstuk 4 : Mantelzorg en

Nadere informatie

Goed samenspel met mantelzorgers loont! SharingDay 7-11 13

Goed samenspel met mantelzorgers loont! SharingDay 7-11 13 Goed samenspel met mantelzorgers loont! SharingDay 7-11 13 1 Wat is Mezzo? Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg Visie: Wij maken het mogelijk dat mensen op eigen wijze voor elkaar

Nadere informatie

Noorden veldwerker. Zorg. De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg. Brochure Noorderveldwerker.indd :26

Noorden veldwerker. Zorg. De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg. Brochure Noorderveldwerker.indd :26 Welzijn Noorden veldwerker Wonen Zorg De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg Brochure Noorderveldwerker.indd 1 04-05-12 13:26 1 Inleiding De uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Programma Welkom en korte kennismaking Pluspunt aan het werk Ouderen Mantelzorgers Visie Pluspunt op ontwikkelingen in sociaal domein Pluspunt aan het werk

Nadere informatie

Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015

Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015 Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015 1. Inleiding Een van de nieuwe punten in de Bijzondere Subsidieverordening

Nadere informatie

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning;

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning; Oude en nieuwe Wmo De Tweede Kamer is akkoord met het Voorstel van wet Wmo 2015. Na behandeling in de Eerste Kamer zal dit voorstel eind 2014 de huidige Wmo gaan vervangen. Tussen de huidige Wmo en het

Nadere informatie

Voorwoord. Voortgangsverslag Mantelzorgvriendelijk Weert 2017

Voorwoord. Voortgangsverslag Mantelzorgvriendelijk Weert 2017 1 Voorwoord De komende jaren zal het aantal ouderen in Weert steeds meer toenemen. Dit betekent dat meer mensen in een kwetsbare situatie kunnen komen en meer zorg nodig hebben, ook mantelzorg. Het aantal

Nadere informatie

Startnotitie. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil! 2011 2014. Versie: 21 april 2011 1

Startnotitie. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil! 2011 2014. Versie: 21 april 2011 1 Startnotitie Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil! 2011 2014 Versie: 21 april 2011 1 1. Aanleiding 1.1. Voor u ligt de startnotitie vrijwilligersbeleid, directe aanleiding voor deze startnotitie

Nadere informatie

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost Regionale visie op welzijn Brabant Noordoost-oost Inleiding Als gemeenten willen we samen met burgers, organisaties en instellingen inspelen op de wensen en behoeften van de steeds veranderende samenleving.

Nadere informatie

BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE

BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE Vragen en antwoorden Klankbordgroep In het najaar van 2014 hebben een aantal cliënten en mantelzorgers uit de zes Dongemondgemeenten (Aalburg, Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout, Werkendam en Woudrichem)

Nadere informatie

Doel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM

Doel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM MANTELZORGBELEID VIERSTROOM Doel Het doel van deze tekst is een kader beschrijven waarbinnen doelstellingen en randvoorwaarden zijn vastgelegd die de samenwerking met mantelzorgers en ondersteuning van

Nadere informatie

Informele Zorg. Beleidsnota. Definitief. Manon Aarninkhof, MichelleNijdam, Corina Bosma Jos Olde Engberink. datum Juli 2015

Informele Zorg. Beleidsnota. Definitief. Manon Aarninkhof, MichelleNijdam, Corina Bosma Jos Olde Engberink. datum Juli 2015 Informele Zorg Beleidsnota datum Juli 2015 status versie 1.1 auteur(s) Eigenaar Definitief Manon Aarninkhof, MichelleNijdam, Corina Bosma Jos Olde Engberink Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1. Aanleiding...

Nadere informatie

Raads inforrnatiebrief

Raads inforrnatiebrief gemeente Eindhoven Raadsnummer o8. Ray 8o. oox Inboeknummer o88stozogg Dossiernummer 848.4o4 zr oktober zoo8 Raads inforrnatiebrief Betreft Impuls mantelzorgondersteuning zoo8-zoog. Inleiding Op voorstel

Nadere informatie

Wij wensen u de komende tijd veel succes met het invullen van prestatieveld 4 van de Wmo, zodat ook uw gemeente in 2012 kan zeggen:

Wij wensen u de komende tijd veel succes met het invullen van prestatieveld 4 van de Wmo, zodat ook uw gemeente in 2012 kan zeggen: Goed Voor Elkaar Checklist basisfuncties lokale ondersteuning mantelzorg Toelichting Voor u ligt een vragenlijst over mantelzorgondersteuning binnen uw gemeente. Deze vragenlijst ligt er niet zomaar. Vanuit

Nadere informatie

DEEL I: MAATSCHAPPELIJK MEEDOEN KADERS VOOR VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORGONDERSTEUNING

DEEL I: MAATSCHAPPELIJK MEEDOEN KADERS VOOR VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORGONDERSTEUNING DEEL I: MAATSCHAPPELIJK MEEDOEN KADERS VOOR VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORGONDERSTEUNING 2015-2018 INLEIDING Dit document geeft kaders bij de actieplannen vrijwillige inzet en mantelzorgondersteuning. Het

Nadere informatie

t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert.

t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert. Werkplan 2014 Werkplan 2014 Woord vooraf t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert. Het werkveld maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Uitvoeringsplan Mantelzorg Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen

Uitvoeringsplan Mantelzorg Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen splan Mantelzorg Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen 2017-2018 1 Inhoud Inleiding... 2 2. Ambities 2017 2018... 6 2.1 Vinden... 6 2.2 Versterken... 8 2.3 Verlichten... 10 2.4 Verbinden... 13 3. Samenvatting

Nadere informatie

College van Burgemeester en wethouders van de gemeente Helmond

College van Burgemeester en wethouders van de gemeente Helmond College van Burgemeester en wethouders van de gemeente Helmond Postbus 232 5700 AE HELMOND Helmond, 20 januari 2012 Onderwerp: Advies betreffende evaluatie Seniorenraad 2009-2011 nota Seniorenbeleid 2012

Nadere informatie

Transformatie in de gemeente Dalfsen. Dichter bij de kern

Transformatie in de gemeente Dalfsen. Dichter bij de kern Transformatie in de gemeente Dalfsen Dichter bij de kern 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Transformatie Sociaal Domein Dichter bij de kern...4 2.1. Transformatie ambitie in uitgangspunten...5 2.2 Bestaande

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2015/41

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2015/41 1 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 12-5-2015 Nummer voorstel: 2015/41 Voor raadsvergadering d.d.: 23-06-2015 Agendapunt: 11 Onderwerp:

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk is geen containerbegrip

Vrijwilligerswerk is geen containerbegrip Vrijwilligerswerk is geen containerbegrip De veranderende politieke en maatschappelijke verhoudingen resulteren in minder overheid en meer burger. Door de terugtredende overheid ontstaat er meer ruimte

Nadere informatie

Algemene vragen(1) Algemene vragen(2)

Algemene vragen(1) Algemene vragen(2) Algemene vragen(1) 1. Wat is uw naam? 2. Wat is uw telefoonnummer? 3. Wat is uw e-mailadres? 4. Heeft u zelf een achtergrond in de mantelzorg of in de intensieve vrijwilligerszorg (meerdere Algemene vragen(2)

Nadere informatie

Deel 1. Beleidsnotitie Mantelzorg. Onze visie op het bindmiddel van onze samenleving

Deel 1. Beleidsnotitie Mantelzorg. Onze visie op het bindmiddel van onze samenleving Deel 1. Beleidsnotitie Mantelzorg Onze visie op het bindmiddel van onze samenleving Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Inleiding... 2 1.1 Aanleiding... 2 1.2 Relatie met het Wmo-beleidskader... 2 1.3 Leeswijzer...

Nadere informatie

Nieuwsbrief ik zorg voor jou

Nieuwsbrief ik zorg voor jou Nieuwsbrief ik zorg voor jou Inleiding Voor je ligt de eerste nieuwsbrief speciaal ontwikkeld ter informatie voor iedereen die zorgt voor een naaste. Middels deze nieuwsbrief willen wij je informeren,

Nadere informatie

GESCAND OP 2 7 APR, Page 1 of 3. Zant, Tim j. Van: Ellen Bartels j Gemeente Oostzaan

GESCAND OP 2 7 APR, Page 1 of 3. Zant, Tim j. Van: Ellen Bartels j Gemeente Oostzaan 27-4-2011 GESCAND OP 2 7 APR, 2011 Zant, Tim j. Page 1 of 3 Van: Ellen Bartels [e.bartels@mezzo.nl] j Gemeente Oostzaan Verzonden: dinsdag 26 april 2011 16:07 " ~" ~~" CC- Hanneke VenA/eij; Karin Verbeek;

Nadere informatie

Sociale netwerken. Waarom en hoe?

Sociale netwerken. Waarom en hoe? Sociale netwerken Waarom en hoe? Opbouw verhaal Zorg in Nederland -recente ontwikkelingen en hun achtergronden Verschijningsvormen en omvang informele zorg Zorg voor de informele zorg De kracht van netwerken

Nadere informatie

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING December 2012 INLEIDING Het beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 2008-2011 heeft een wettelijk bepaalde werkingsduur van vier jaren. In 2012 is besloten dit beleidsplan met één jaar te

Nadere informatie

Burgemeester en Wethouders 19 oktober 2015. Steller Documentnummer Afdeling. A.P. Vrieze 15I0007341 Samenleving

Burgemeester en Wethouders 19 oktober 2015. Steller Documentnummer Afdeling. A.P. Vrieze 15I0007341 Samenleving Burgemeester en Wethouders Steller Documentnummer Afdeling 5I00073 Samenleving Doorkiesnummer Communicatie Portefeuillehouder 036 5229580 Nee W. Prins Kabinet Brief bijgevoegd Te volgen procedure Nee Nee

Nadere informatie

Subsidieverlening 2014 Stichting Vrijwillige Thuiszorg Overijssel

Subsidieverlening 2014 Stichting Vrijwillige Thuiszorg Overijssel Nota Voor burgemeester en wethouders Datum vergadering: 2 5 MÂARĨ 2014 Nummer: 14INT01073 Nota openbaar: Ja lil mum mill in i Onderwerp: Subsidieverlening 2014 Stichting Vrijwillige Thuiszorg Overijssel

Nadere informatie

Voorstel voor de gemeenteraad Voorstelnummer RAAD/ Behandelend ambtenaar N.H. Emck Postreg.nr. Tel.nr Datum: 22 juni 2010

Voorstel voor de gemeenteraad Voorstelnummer RAAD/ Behandelend ambtenaar N.H. Emck Postreg.nr. Tel.nr Datum: 22 juni 2010 Voorstel voor de gemeenteraad Voorstelnummer RAAD/10-00259 Behandelend ambtenaar N.H. Emck Postreg.nr. Tel.nr 0345-636169 Datum: 22 juni 2010 ONDERWERP: Vaststellen van de nota mantelzorg Leerdam 2010-2014

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Vrijwilligerswerkbeleid Oostzaan

Uitvoeringsprogramma Vrijwilligerswerkbeleid Oostzaan Uitvoeringsprogramma Vrijwilligerswerkbeleid Oostzaan Kantelen naar vrijwilligers Gemeente Oostzaan 22-12-2011 Joost Nellen, JongeHonden Anne Vrieze, WWZ Consultancy Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1.

Nadere informatie

Mantelzorgondersteuning in de oncologische zorg. Voorkom dat er achter de patiënt nog een patiënt opduikt!

Mantelzorgondersteuning in de oncologische zorg. Voorkom dat er achter de patiënt nog een patiënt opduikt! 1 Mantelzorgondersteuning in de oncologische zorg Voorkom dat er achter de patiënt nog een patiënt opduikt! Ans Verdonschot Beleidsmedewerker IKNL Jopke Kruyt Zorginnovatie en begeleiding PROGRAMMA Waar

Nadere informatie

Notitie basisfuncties vrijwilligerswerk en mantelzorg. Gemeente Voorst, vakgroep Zorg, februari 2011 (2011-10958)

Notitie basisfuncties vrijwilligerswerk en mantelzorg. Gemeente Voorst, vakgroep Zorg, februari 2011 (2011-10958) Notitie basisfuncties vrijwilligerswerk en mantelzorg Gemeente Voorst, vakgroep Zorg, februari 2011 (2011-10958) INHOUD Blz. Inleiding 3 Wat is vrijwilligerswerk en wat is mantelzorg? 3 Gemeente Voorst

Nadere informatie

HULPDIENST NIJMEGEN. Beleidsnotitie

HULPDIENST NIJMEGEN. Beleidsnotitie HULPDIENST NIJMEGEN Beleidsnotitie Positionering van de Hulpdienst De Stichting Hulpdienst Nijmegen is een vrijwilligersorganisatie die zinvolle en nuttige ontmoetingen organiseert tussen vrijwilligers,

Nadere informatie

Groene Kruis Mantelzorgondersteuning

Groene Kruis Mantelzorgondersteuning Groene Kruis Mantelzorgondersteuning mantelzorgondersteuning midden-limburg Mantelzorgondersteuning Zorgt u langdurig, intensief en onbetaald voor uw hulpbehoevende, chronisch zieke of gehandicapte partner,

Nadere informatie

MANTELZORGBELEID. Mantelzorgbeleid Pagina 1

MANTELZORGBELEID. Mantelzorgbeleid Pagina 1 MANTELZORGBELEID Mantelzorgbeleid Pagina 1 Werkgroep Mantelzorg April 2017 Inhoud MANTELZORGBELEID...1 Inleiding...3 1. Wat is mantelzorg...4 3. Uitwerking beleidsuitgangspunten...7 Communicatie en informatie...7

Nadere informatie

Groene Kruis Mantelzorgondersteuning

Groene Kruis Mantelzorgondersteuning Groene Kruis Mantelzorgondersteuning mantelzorgondersteuning midden-limburg Mantelzorgondersteuning Zorgt u langdurig, intensief en onbetaald voor uw hulpbehoevende, chronisch zieke of gehandicapte partner,

Nadere informatie

Ruim baan voor informele zorg

Ruim baan voor informele zorg Ruim baan voor informele zorg Henk Nies Vilans, Kenniscentrum Langdurende Zorg, Utrecht - Zonnehuis Leerstoel Organisatie en beleid van zorg Vrije Universiteit Amsterdam 17 e Regionale Zorgconferentie

Nadere informatie

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning sopgave 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 5 De gemeente... 5 Het Wmo loket... 5 Het gesprek... 6 2. Het gesprek voorbereiden... 7 Woonsituatie...

Nadere informatie

Mantelzorg in Nederland; soorten en maten. Alice de Boer SCP/VU

Mantelzorg in Nederland; soorten en maten. Alice de Boer SCP/VU Mantelzorg in Nederland; soorten en maten Alice de Boer SCP/VU 1 Beelden bij mantelzorg hulp aan familie, niet buren of vrienden persoonlijke verzorging is echte zorg vrouwen van middelbare leeftijd die

Nadere informatie

een helpende hand luisterend oor steun in de rug NETWERK VRIJWILLIGE THUISHULP ZEIST

een helpende hand luisterend oor steun in de rug NETWERK VRIJWILLIGE THUISHULP ZEIST een helpende hand luisterend oor steun in de rug NETWERK VRIJWILLIGE THUISHULP ZEIST NETWERK VRIJWILLIGE THUISHULP ZEIST Wie zijn wij? In het Netwerk Vrijwillige Thuishulp werken een tiental organisaties

Nadere informatie

Menukaart voor mantelzorgers

Menukaart voor mantelzorgers Menukaart voor mantelzorgers Deze menukaart is samengesteld door Het Mantelzorgcentrum, Humanitas en Regionale Stichting WonenPlus (RSWP). Wat er op het menu staat is geen vaststaand gegeven, op verzoek

Nadere informatie

DE MANTELZORGMAKELAAR. Henny Seiler Mantelzorgmakelaar 19 januari 2016

DE MANTELZORGMAKELAAR. Henny Seiler Mantelzorgmakelaar 19 januari 2016 DE MANTELZORGMAKELAAR Henny Seiler Mantelzorgmakelaar 19 januari 2016 INFORMATIE AVOND EVEN NIET? Wanneer bent u mantelzorger Knelpunten van mantelzorgers Wat is respijtzorg Wat kan een mantelzorgmakelaar

Nadere informatie

ContourdeTwern Preventie KrimpenWijzer, informele zorg door vrijwilligersorganisaties en VOG

ContourdeTwern Preventie KrimpenWijzer, informele zorg door vrijwilligersorganisaties en VOG Organisatie Programma Cluster ContourdeTwern Preventie KrimpenWijzer, informele zorg door vrijwilligersorganisaties en VOG Verlening 2017 Vaststelling 2017 Aangevraagd bedrag - Budgetsubsidie: 340.007

Nadere informatie

16 april 2012 9 2012/ n.v.t. wethouder J. (Ans) Otterloo-Ripperda

16 april 2012 9 2012/ n.v.t. wethouder J. (Ans) Otterloo-Ripperda Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Voorstelnummer Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 16 april 2012 9 2012/ n.v.t. wethouder J. (Ans) Otterloo-Ripperda Kenmerk

Nadere informatie

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Netwerk Informele Zorg en Netwerk Mantelzorg Eindhoven Contact adres secretariaat: Mw. Marijke van der Zanden tel: 040-238 27 97 m.vd.zanden@eindhoven.nl

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid ZAB Nederland

Mantelzorgbeleid ZAB Nederland Mantelzorgbeleid ZAB Nederland 1. Inleiding Mantelzorg is een thema dat momenteel veel aandacht krijgt in onze samenleving. Het gaat om zorg die noodzakelijkerwijs langdurig, onbetaald en vanuit een persoonlijke

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid Inovum

Mantelzorgbeleid Inovum Paginanummer: 1 / 5 Mantelzorgbeleid Inovum 1. Doel Geven van duidelijkheid over wie mantelzorgers zijn, wat het verschil is tussen mantelzorgers en vrijwilligers en hoe Inovum en mantelzorgers elkaar

Nadere informatie

Informatiekaart 2. Mantelzorg in de Wmo 2015. Gemeenten aan zet. Kennisdossier Mantelzorg en de Wmo

Informatiekaart 2. Mantelzorg in de Wmo 2015. Gemeenten aan zet. Kennisdossier Mantelzorg en de Wmo Informatiekaart 2 Mantelzorg in de Wmo 2015 In de vernieuwde Wmo staan participatie en zelfredzaamheid centraal. Nederland wordt steeds meer een participatiemaatschappij: de rol van de overheid in zorg

Nadere informatie

Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers

Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers Thema/Bron/Beleid Ondersteuning vrijwilligers/ mantelzorgers, WMO prestatieveld 4 Begroting 2015 Bedrag Notitie Mantelzorg Notitie Vrijwilligers AWBZ Pakketmaatregel

Nadere informatie

Veranderingen in het Sociaal Domein

Veranderingen in het Sociaal Domein Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Veranderingen in het Sociaal Domein Themabijeenkomst Ouderen in Leidsche Rijn 13 november 2013 Decentralisaties van Rijk naar Gemeente: AWBZ Jeugdzorg Participatiewet

Nadere informatie

Gemeente Hattem - Nota Mantelzorgondersteuning

Gemeente Hattem - Nota Mantelzorgondersteuning GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Hattem. Nr. 92794 13 juli 2016 Gemeente Hattem - Nota Mantelzorgondersteuning Inleiding De gemeente is vanuit de Wmo verantwoordelijk voor mantelzorgondersteuning.

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college

gemeente Eindhoven Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college gemeente Eindhoven Raadsnummer Inboeknummer 13R5271 13bst00404 Beslisdatum B&W 12 maart 2013 Dossiernummer 13.11.551 RaadsvoorstelVerbindende kracht - Samen voor elkaar: de ontwikkeling van samenkracht

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 28 april 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 28 april 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

Clientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014

Clientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014 Welbevinden Doel Het bevorderen van welzijn en de kwaliteit van leven, achteruitgang vertragen en mantelzorgers ontlasten door het dragelijk houden van de effecten van de aandoening van de cliënt en langer

Nadere informatie

Kanteling Wmo Iedereen doet mee

Kanteling Wmo Iedereen doet mee Kanteling Wmo Iedereen doet mee Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Een brochure voor iedereen die ondersteuning nodig heeft vanuit de Wmo. Vrijwillige ouderenadviseur uit Gelderland

Nadere informatie

Programma. 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph uur. 2. Presentatie van organisaties uur Pluspunt MEE Activite

Programma. 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph uur. 2. Presentatie van organisaties uur Pluspunt MEE Activite Programma 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph 19.35-19.55 uur 2. Presentatie van organisaties 19.55-20.10 uur Pluspunt MEE Activite 3. Presentatie 20.15-20.20 uur Gemiva Mezzo LVvm 4. Workshops in

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen

Raadsvoorstel. Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen Raadsvoorstel Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen 2014-2017 Datum raadsvergadering 06-02-2014 Portefeuillehouder(s) R.G. te Beest W.E. Westerman Registratienummer Rs13.00783 Ambtenaar K. Bruijns Datum

Nadere informatie

Presentatie voor cliëntenorganisaties

Presentatie voor cliëntenorganisaties Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Presentatie voor cliëntenorganisaties 18 oktober 2013 Ambitie 1. Hulp en zorg anders georganiseerd: dichtbij huis, snel beschikbaar, minder versnipperd 2. Groter beroep

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid Driezorg

Mantelzorgbeleid Driezorg Mantelzorgbeleid Driezorg Inleiding Mantelzorg is een belangrijk en omvangrijk deel van de zorg. Naar verwachting neemt het aandeel van mantelzorgers toe in verband met demografische en sociaal-economische

Nadere informatie

participatiesamenleving

participatiesamenleving Tussen verzorgingsstaat en participatiesamenleving De feiten en fabels over informele zorg Prof. dr. Kim Putters Mezzo, 14 mei 2014 Inhoud 1. SCP en Mezzo 2. De Sociale Staatt van Nederland d 2013 3. De

Nadere informatie

Nota Mantelzorgondersteuning

Nota Mantelzorgondersteuning Nota Mantelzorgondersteuning Inleiding De gemeente is vanuit de Wmo verantwoordelijk voor mantelzorgondersteuning. Vanuit de oude Wmo is deze ondersteuning ondergebracht bij Stichting Welzijn Hattem (hierna

Nadere informatie

Mantelzorgers. Mantelzorgen?... Nee hoor, gewoon Liefde!

Mantelzorgers. Mantelzorgen?... Nee hoor, gewoon Liefde! Mantelzorgers Als de alledaagse dingen niet meer vanzelfsprekend zijn, als de regie voeren over je leven een klus blijkt te zijn geworden en het misschien ook lastig is om jezelf te verzorgen, dan is het

Nadere informatie

MANTELZORG BELEID 2015. Door S. Veenendaal THUISZORG COMFORT

MANTELZORG BELEID 2015. Door S. Veenendaal THUISZORG COMFORT MANTELZORG BELEID 2015 Door S. Veenendaal THUISZORG COMFORT Inhoud Wat is mantelzorg... 2 Visie op Mantelzorg... 2 De kwetsbaarheid van de mantelzorger... 2 Methode en werkwijze... 4 Mantelzorg ondersteuning

Nadere informatie

Rapportage tot Stichting welzijn Zundert ( SWZ)

Rapportage tot Stichting welzijn Zundert ( SWZ) Rapportage 1-1-2017 tot 31-12-2017 Stichting welzijn Zundert ( SWZ) Inleiding De hieronder staande rapportage geeft een (cijfermatig) inzicht van de werkzaamheden van de Stichting Welzijn Zundert. De vraag

Nadere informatie

Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen

Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen Inleiding De gemeente Harlingen wil passende ondersteuning bieden aan mantelzorgers. Inzicht in de belasting en ondersteuningsbehoeften van deze doelgroep

Nadere informatie

In voor mantelzorg. Bijeenkomst leergemeenschap Transmurale Zorg Cecil Scholten, 14 maart 2016

In voor mantelzorg. Bijeenkomst leergemeenschap Transmurale Zorg Cecil Scholten, 14 maart 2016 In voor mantelzorg Bijeenkomst leergemeenschap Transmurale Zorg Cecil Scholten, 14 maart 2016 Voorstellen Cecil Scholten Wat is mantelzorg? Ondersteuning en zorg die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen

Nadere informatie

6. VERLICHTEN. 6.1 Inleiding. 6.2 Werk netwerkgericht en zet in op preventie van

6. VERLICHTEN. 6.1 Inleiding. 6.2 Werk netwerkgericht en zet in op preventie van 6. VERLICHTEN U organiseert ondersteuning om ervoor te zorgen dat mantelzorgers de mantelzorgtaken kunnen (blijven) uitvoeren. 6.1 Inleiding Goede ondersteuning voor mantelzorgers draagt ertoe bij dat

Nadere informatie

Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid

Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid In opdracht van VNG Datum: 16-6-2015 Team Kennisnetwerk Wmo RadarAdvies Veemarkt 83, 1019 DB Amsterdam T (020) 463 50 50 www.radaradvies.nl Inhoudsopgave 1 Inleiding

Nadere informatie

Wijziging Nadere regels voor subsidieverstrekking Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Roosendaal;

Wijziging Nadere regels voor subsidieverstrekking Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Roosendaal; GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Roosendaal. Nr. 104320 6 november 2015 Wijziging Nadere regels voor subsidieverstrekking 2016 Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Roosendaal;

Nadere informatie

kanker en..hoe gaat het met u?

kanker en..hoe gaat het met u? MEE U zorgt maakt voor meedoen iemand mogelijk met kanker en..hoe gaat het met u? Doel van de workshop Inzicht vergroten U zorgt voor van iemand je rol als met mantelzorger kanker en.. van een naaste die

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing voor gemeenten

Gebruiksaanwijzing voor gemeenten Gebruiksaanwijzing voor gemeenten U als gemeente doet een beroep op mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Vanwege de opdracht om de zorg dichtbij mensen zelf te organiseren, en de beheersing van de kosten

Nadere informatie

Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten. Informatie voor patiënten

Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten. Informatie voor patiënten Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten Informatie voor patiënten Speciale aandacht van gemeenten voor mantelzorg Met de Wmo heeft de gemeente een speciale verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Doen in 2019 en Actuele en correcte registratie van vrijwilligers (jaarlijkse controle).

Doen in 2019 en Actuele en correcte registratie van vrijwilligers (jaarlijkse controle). VERZAMELDOCUMENT SUBSIDIEVOORWAARDEN INFORMELE ZORG 2019 en Opleidingsaanbod. I Algemeen (voor alle organisaties) Opmerking: Als onderlegger hebben we het document waarop de discussie over de voorgestelde

Nadere informatie

Gemeenteraad IJsselstein Postbus AA IJSSELSTEIN. Mantelzorgers in IJsselstein. Geachte raadsleden,

Gemeenteraad IJsselstein Postbus AA IJSSELSTEIN. Mantelzorgers in IJsselstein. Geachte raadsleden, postadres Postbus 26, 3400 AA IJsselstein Gemeenteraad IJsselstein Postbus 26 3400 AA IJSSELSTEIN bezoekadres Overtoom 1 3401 BK IJsselstein t 14 030 f 030 6884350 e info@ijsselstein.nl betreft Mantelzorgers

Nadere informatie