GROENSERVICE ZUID-HOLLAND 2 0 JULI 2015

Transcriptie

1 HOLLAND ZUID nr. GROENSERVICE ZUID-HOLLAND 2 0 JULI 2015 Gedeputeerde Staten Directie Ruimte en Mobiliteit Afdeling Projecten en Programma's Contact mw. W.M.M. Alsemgeest T wmm.alsemgeest@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus LP Den Haag T Het Dagelijks bestuur van Nauur- en Recreatieschap IJsselmonde Kantorengebouw Schleburg Overschieseweg NB SCHIEDAM Datum Zie verzenddatum linksonder Ons kenmer1< PZhl S DOS Uw kenmerk Bilagen Onderwerp Sanering Rhoonse Stort Geacht beshjur, Met deze brief verzoek ik u om kenbaar te maken of u zich kunt vinden in het standpunt van de provincie Zuid-Holland en de gemeente Albrandswaard over de uitvoering van de sanering Rhoonse Stort. Huidige stand van zaken Door de werkgroep Rhoonse Stort, bestaande uit betrokken partijen, zijn in voorbereiding op de sanering varianten uitgewerkt voor de inrichting van de stortlocatie, de maatvoering van een grondbuffer en de wijze van grondwinning in de Zegenpolder. Een samenvatting van de inrichtingsvarianten is bijgevoegd. De Inrichtingsvarianten zijn op dinsdag 23 juni gepresenteerd aan belanghebbenden en op 1 juli bestuurlijk behandeld door provincie en gemeente. Bestuurlijk is een voorkeur uitgesproken voor onderstaande inrichtingsvarianten, graag vemeem ik van u of u zich kunt vinden in de gemaakte keuzen. Bezoekadres Zutd-Hotondpisln 1 25M AW Oen Hsap Trent 9 sn de buiieisn 90.3S5 tn 386 sloppen «chtui hal provindshuls. Vanaf stslion Den Heso CS is het dan minutan lopen. De parkeerrulmie voor auto's Is bepeikl Sanering van stortlocatie Gekozen is om de stortiocatie geheel te ontdoen van aanwezige beplanting om zo in één uitvoeringsronde de benodigde ophoging van de leeflaag te kunnen aanbrengen. Als extra maatregel wordt, als aanbeveling uit het overleg met belanghebbenden, het afdekken met folie verkend. De gekozen variant maakt het mogelijk om in één uitvoeringsrcnde de gehele leeflaag aan te brengen. De variant biedt de gelegenheid om de stortlocatie landschappelijk een open inwiling te geven waarbij de Oude Maas en de Zegenpolder weer beleefbaar worden. Voor de te verwijderen beplanting moet een compenserende locatie worden gevonden. Maatvoering grondbuffer Gekozen Is om de grondbuffer aan de binnenzijde van de Zegenpoldersedijk In de variant van 30 meter breed en 1 meter hoog aan te brengen. Zowel landschappelijk, in grondbehoefte als In kosten scoort deze variant het beste. Verzonden op PZH dd

2 Ons ksnmerk PZH S Grondwinning uit Zegenpolder Gekozen Is om de benodigde grond uit de vergroting van de hoofdwatergang te halen, eventueel in combinatie met het breder aanleggen van een sloot achter de huizen aan de Havendam. Het breder aanleggen van de sloot achter de huizen van de Havendam Is afhankelijk van gesprekken met bewoners aan de Havendam. Oe gekozen variant sluit aan bij het huidige (andschap. De ligging is geconcentreerd en kort nabij de stort en de toekomstige grondbuffer waardoor tranportkosten en overlast naar de omgeving beperkt blijven. Vervolg De gekozen inrichtingsvarianten zullen onder begeleiding van de werkgroep worden uitgewerkt en uitvoeringsgereed gemaakt. De uitkomst van de technische uitwerkingen, zal wederom aan u worden voorgelegd. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en zie uit naar verdere samenwerking in de voorbereiding van de sanering Rhoonse Stort. Wij verzoeken u in uw correspondentie altijd het DOS-nummer te vermelden dat wij rechts bovenaan in deze brief hebben opgenomen. Hoogachtend. Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, voor dezen, H.C. Jacobs programmamanager PMR Oeze brief is digitaal vastgesteld, hierdoor staat er geen fysieke handtekening in de brief. Bijlagen: - Samenvatting inrichtingsalternatieven sanering Rhoonse stort en Zegenpolder - Overzicht van voorkeur bewoners tijdens informatiebijeenkomst van 23 juni 2015 ^ PZH dd

3 SAMENVATTING SANERING RHOONSE STORT EN ZEGENPOLDER r-sai 0-. ' ^ X"'' t' Werkgroep Rhoonse Stort

4 26 juni 2015 Werkgroep Rhoonse Stort Dit ambtelijk advies Is een product van de Werkgroep Rhoonse Stort in deze werkgroep zijn verschillende organisaties betrokken die een verantwoordelijkheid en belang hebben in een kwalitatief goede en doelmatige sanering. Betrokken zijn: gemeente Albrandswaard, Waterschap Hollandse Delta, Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde (NRIJ), DCMR milieudienst Rijnmomd en de Provincie Zuid-Holland. Werkgroep: Welmoed Broekema (DCMR) Meindert van Dijk (Waterschap Hollandse Delta) Rik van Benschop (Waterschap Hollandse Delta) R. Kroese (NRIJ) M.P.C. Vermeulen (NRU) Peter Wunderink (gem. Albrandswaard) Willy Gomelissen (PZH, voorzitter) Güido op 't Hof (PZH) Wilma Alsemgeest (PZH, verslaglegging) Ondersteuning werkgroep en samenstelling rapport: Reinder Siebinga (TAUW) John van Tol (TAUW) Léon Emmen (Vista) Rik de Visser (Vista) Thomas Wolfs (Vista) ^ Tauw

5 Samenvatting Inrlchtingsalternatieven Sanering Rhoonse Stort en Zegenpolder Aanleiding De Rhoonse Stort is een sterk verontreinigde locatie. Sanering van de stort is zeer urgent. De uitgebreide sanering van de Rhoonse Stort moet doorgang vinden volgens afspraken tussen betrokken partijen: provincie Zuid-Holiand, gemeente Albrandswaard, Natuur- en Recreatieschap Usselmonde (NRU) en waterschap Hollandse Delta. Dit is één van de quickwins uit advies "Behoud de polders van het Buijtenland van Rhoon!" van Prof. Dr. C.P. Veerman. De Rhoonse Stort dient gesaneerd te worden conform het in april 2015 beschikte saneringsplan, inclusief errata en de bepalingen uit de Provinciale Milieuverordening mei Locatie stort De locatie betreft een stortlichaam, dat is aangebracht tegen het zuidelijk talud van de dijk. Uit de diverse uitgevoerde onderzoeken blijkt dat In het stortlichaam een sterke verontreiniging met zware metalen, minerale olie. Vluchtige Aromatische Koolwaterstoffen (VAK) en fenolen is aangetoond. Het sterk verontreinigde bodemvoiume is meer dan 25 ms grond. Op de stort is een afdeklaag aangebracht met een gemiddelde dikte van 0,35 m. Plaatselijk is de afdeklaag dunner (< 0,25 m). In de afdeklaag zijn plaatselijk sterke verontreinigingen met zware metalen en Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK) aangetoond. Het grondwater in de stort Is sterk verontreinigd met VAK en fenol(index). Daarnaast zijn onder andere aan benzoëzuur verwante stoffen en bifenyl aangetoond. Het met VAK en fenol(index) verontreinigde bodemvolume is meer dan 100 m3 grondwater. De verontreiniging in het grondwater is aangetoond op een diepte van circa 2,8 tot 4,5 m-mv. Uit de toetsing van de onderzoeksgegevens aan de Circulaire bodemsanering 2013 volgt dat sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging met zware metalen, minerale olie, VAK en fenolen in de grond en/of het grondwater. Het huidige en toekomstige gebruik van de locatie is groen met natuurwaarden. Bij het huidige en toekomstige bodemgebruik is sprake van een onaanvaardbaar ecologisch risico. Bij het huidige dan wel toekomstige bodemgebruik is geen sprake van onaanvaardbare humane en/of verspreldingsrisico's. Omdat er onaanvaardbare ecologische risico's zijn, is spoedige sanering noodzakelijk. Hiervoor is een saneringsplan noodzakelijk waarmee het bevoegd gezag Wbb heeft ingestemd. De huidige locatie van de stort is begroeid met aangeplant bos met soorten als schietwilg, populier, gewone es en lep. Saneringeplan De sanering vindt plaats door aanvulling van de aanwezige afdeklaag tot een dikte van 0,5 m, zodat de verontreiniging voldoende is geïsoleerd. De verontreiniging is reeds gedeeltelijk geïsoleerd door verharding ter plaatse van paden (fiets- en voetpaden) en een parkeerplaats. Hier vindt geen aanvulling plaats. Als minimale toepassingseis wordt in het saneringsplan voor de aanvulling van de deklaag klasse wonen aangegeven. Door het aanbrengen van de genoemde afdeklaag wordt, in combinatie met het uitvoeren van het monitoringsplan dat onderdeei uitmaakt van het saneringsplan, voldaan aan de wettelijke eisen die worden gesteld aan de sanering. In aanvulling op deze wettelijke saneringseisen zijn aanvullende maatregelen geformuleerd in het Inrichtingsplan behorende bij het saneringsplan. In dit inrichtingsplan Is de aanleg van een steunberm en een zuiverende oever beschreven. De steunberm heeft onder andere een functie ten aanzien van de inperking van het verspreidingsrisico via uittreding van grondwater uit de stort richting Zegenpolder. De zuiverende oever wordt aangebracht om het natuurlijk reinigend vermogen van eventueel uittredend verontreinigd grondwater te vergroten. De in het saneringsplan (en bijbehorend inrichtingsplan) opgenomen maatregelen zijn, met het oog op de keuze van de gewenste toekomstige inrichting van de stort en omgeving, in het voorliggend onderzoek vertaald in een aantal inrichtingsvarianten. Zowel voor de locatie van de stortplaats zelf als voor locatie van de grondbuffer zijn een aantal inrichtingsvarianten geformuleerd.

6 Bestuurlijke keuzes Samengevat is het doel van het opstellen van de inrichtingsalternatieven om een aantal kansrijke oplossingen te ontwikkelen die zorg dragen voor de sanering van de stort en tegelijkertijd bijdragen aan een duurzame omgevingskwaliteit. De inrichtingsvarianten worden vervolgens op een aantal nader te bepalen belangrijke relevante criteria beoordeeld op hun haalbaarheid en op hun bijdrage aan de duurzame omgevingskwaliteit van het gebied. De bestuurlijke hoofdkeuzes betreffen: 1. Sanering van de stort 2. Aanleg grondbuffer 3. Wijze van de grondonttrekking aan en inrichting van de Zegenpolder of aanvoer van buiten het gebied Werkgroep Rhoonee Stort In deze werkgroep zijn verschillende organisaties betrokken die een verantwoordelijkheid en belang hebben in een kwalitatief goede en doelmatige sanering. Betrokken zijn: gemeente Albrandswaard, Waterschap Hollandse Delta, NRU, DCMR en de Provincie Zuid-Holland. Dit ambtelijk advies Is een product van de Werkgroep Rhoonse Stort. Behalve het Saneringsplan Rhoonse Stort (2014) is hiervoor ook het advies van Veerman en het uitgevoerde grondonderzoek (ATKB) een belangrijke leidraad. Ad1), De Rhoonse Stort wordt gevormd door een dijklichaam van circa 1200 meter lengte die aan de buitenzijde van de dijk is volgestort met chemisch afval. Het gaat om het aanbrengen van een leeflaag op de stort. De centrale vraag is hier: hoe om te gaan met de beplanting op de stort? Ad2). Grondbuffer: hier gaat het om het aanbrengen van een slecht doorlatende kleilaag aan de binnenkant van de dijk (zogenaamde steunberm), het aanleggen van een biologische waterzuivering (helofytenfilter) in de Zegenpolder, en het dempen van de huidige kwelsloot. De centrale vraag is hier: hoe dik en breed moet de grondbuffer zijn? Ad 3). Voor de grondbuffer is aanvoer van geschikt grond nodig. Dit kan door geschikte grond uit de Zegenpolder. Hiervoor bestaan meerdere inrichtingsopties. Ook grondaanvoer van buiten het gebied wegen we als optie mee. De centrale vragen hier zijn: grond uit Zegenpolder halen of aanvoeren? Bij keuze voor Zegenpolder: welke landschappelijke optie is dan gewenst?

7 Inrichtingsopties stort Optie 1: bos handhaven, grond opbrengen tussen de bomen, gefaseerd over 5 jaar Optie 2: bos verwijderen, leeflaag in één keer opbrengen Optie 3: bos verwijderen daar waar vervuiling in bovenlaag aanwezig is, bos handhaven waar dat niet zo is / Optie herplant

8 Inrichtingsopties grondbuffer ÏZZZ optie 2: grondbuffer 30 m breed en 1 meter hoog: m3 50,00 30,00 Qptie J.'poi/id&uffs/'dOmP/eed, 1 meter hoog / ter plaatse zar\dbanen 50 meter txeed en 1 me^ hoog: m3

9 Inrichtingsopties grondwinning Zegenpolder Qp&e 1: vertrsdon shten, voor respectievelijk de grondbuffer van 50m. 30m en 50/30m variant -X ' V S X" Optie 2: Verbreden hoofdwatergang, voor respectievelijk de grondbuffer van 50m, 30m en 50/30m variant Optie 3: Veriagen percelen, voor respectievelijk de grondbuffer van SOm, 30m en 50/30m vananf

10 Inrichtingsopties grondwinning Zegenpolder Optfe 4: Uittjreiden boezemwater (bij Essendijk), voor respectievelijk de grondbuffer van 50m, 30m en 50/30m variant Optie 4: Uitbreiden boezemwater (bij Havendamj, voor respectievelijk de grorxibuffer van 50m, 30m en 50/30m variant Optfe 4: UiÜjreiden boezemwater (langgerekt langs Essendi^ en Havendam), voor respectievelijk de grondbuffer van 50m, 30m en 5<V30m variant 8

11 Overwegingen inrichtingsvarianten stort Advies werkgroep De werkgroep heeft een sterke voorkeur voor het verwijderen van de beplanting. De methode van instrooien van grond in het bestaande bosplantsoen is een suboptimale oplossing en kan de vitaliteit van de beplanting aantasten. Dit heeft verschillende voordelen. Het versterkt de landschappelijke openheid In het gebied. Er ontstaat weer zicht op de Rhoons Grienden, Oude Maas en Zegenpolder. Kosten sanering door rooien bos en 1x aanvullen afdeklaag (grasdijk) is veel goedkoper dan bij handhaven bos. 0 Stort saneren door rooien bos en aanleggen nieuwe leeflaag in één keer. Dit Is zowel landschappelijk als kostentechnisch de meest gewenste oplossing. NegaJIef effect - / 0 Licht negatief effect Neutraal Sanering stort instrooien Nieuwe leeflaag Plaatselijk nieuwe leeflaag Veiligheid Weinig robuuste maatregel / kwetsbaar Robuust/veilig Redelijk robuust/veilig Beplanting Vitaliteit mogelijk aangetast / ophogen grond in bos is in principe niet wenselijk / max Som per jaar Verwijderen / mogelijk maatschappelijk bezwaar Compromis / eenvoudig herstel of aanvullen beplanting // verhoogt kans op windworp Natuur Effect beperkt Vleermuizen / waarschijnlijk inpasbaar / effect zeer lokaal Plaatselijk effect / Vleermuizen in te passen Landschap Geen merkbare verandering/ landschappelijke beplanting hier niet op z'n plaats Kans om openheid landschap te herstellen / zicht vanaf Portlandse dijk (rivier) en Essendijk meer diepte /open landschap Tijdelijke verandering Recreatief Beplanting ontneemt zich op de rivier Meer afwisseling langs Portlandse dijk / zicht op de rivier Beplanting ontneemt zich op de rivier

12 Ovenwegingen Inrichtingsvarianten grondbuffer en zuiverende oever ' Alle opties geven voldoende invulling aan de doelstelling van het inrichtingsplan. Inrichting minimale grondbuffer (plus zuiverende watergang/oever) versus maximale grondbuffer scheelt ongeveer factor 2 Advies werkgroep De grondbuffer van 30 meter breed en 1 meter dik voldoet en verdient kostentechnisch de voorkeur. Afweging Grondbuffer 50m breed/ 2 m hoog 30m breed/1 m hoog 30 m/ SOm/l m hoog Maatschappelijk / draagvlak Sluit aan bij verwachting havendambewoners Stuit mogelijk op bezwaren / in strijd met Compromis eerdere toezeggingen 10

13 Overwegingen grondwinningevarianten Zegenpolder De opties voor de Zegenpolder hebben daarbij de voorkeur boven grondaanvoer van elders omdat deze invulling geven aan het Advies Veerman en daarmee aan de PKB PMR (2006). Grondaanvoer van elders geeft meer overlast door transport Alle oplossingsrichtingen voor de Zegenpolder zijn inpastiaar in het agrarische landschap en geven invulling aan het gedachtengoed van het Advies Veerman. Wellicht geldt dat in iets minder mate voor de optie 'Uitbreiden van de polderboezem'. Model 'Verbrede hoofdwatergang' voegt een robuust en sterk element aan het landschap toe en voegt zich goed in de lijn van de hoofdwatergang. Er kan hier een hoge ecologische kwaliteit ontstaan. De hoofdwatergang ligt op korte afstand van de grondbuffer. De grond kan daar eenvoudig naar toe worden getransporteerd. Het verlagen van de percelen is de duurste inrichtingsvariant van de polder to.v. de andere (meer compact te ontgraven) varianten. Aanvoer is duurder dan inrichten; bij beperkte aanvoer (minimale variant) zijn de verschillen beperkt, bij omvangrijke aanvoer (maximale variant) groot. Advies werkgroep Grondaanvoer van elders is veel duurder en geeft meer overlast dan grondwinning in de Zegenpolder. 'Verbrede hoofdwatergang' heeft de voorkeur. Landschappelijk is dit een robuuste oplossing, biedt ecologische de beste perspectieven, draagt bij aan het voorkomen van wateroverlast en past binnen het Advies Veerman. De grond is bovendien over korte afstand naar de locatie voor de grondbuffer te k^ansporteren. Opties Grondaanvoer Verbreden sloten Verbreden hoofdwatergang Verlagen percelen Verbreden polderboezem Landschap Blijft hetzelfde Versterken waterstructuur Versterken waterstructuur Stimulans gemengd Waterrijke zone aan de Zegenpolder (cultuurlijk). Past Zegenpolder (natuurlijk). Past grondgebruik: gras en akker. Havendam / Essendijk gekoppeld bij Veerman / Boerenplan. bij Veerman / Boerenplan. Past bij Veerman / Boerenplan. aan boezem Recreatie Blijft hetzelfde Nieuwe waterstructuur aantrekkelijk om veldpaden langs te maken Nieuwe waterstructuur aantrekkelijk om veldpaden langs te maken Meer afwisselend larxfschap Minder impact op Zegenpolder als geheel Water Blijft hetzelfde Waterbergend vermogen groter door koppeling met oppervlakte water Waterbergend vermogen groter door koppeling met oppervlakte water Geen Waterretentie in boezem / seizoensberging Areaal landbouw Overlast transport Blijft hetzelfde Zegenpolderse Diik Neemt af Grondaanvoer direct vanuit het gebied Neemt af /O Grondaanvoer direct vanuit het gebied Neemt af -/O Grondaanvoer direct vanuit het gebied Neemt af /O Grondaanvoer direct vanuit het ebied j Totaalscore Voorkeur Verbrede hoofdwatergang Verfijning noodzakelijk als het gaat om beschikbare hoeveelheid geschikte klei ter plaatse Kostenoptimalisatie daardoor mogelijk 11

14 im-!& Bijlage 1: De sanering samengevat Zegenpolderee dijk Grondbuflbr Watergang Zuiverende oever Zegenpolder W + MONITORING (GROND- EN OPP.WATER) + BEVEiUGING EN NAZORG AFDEKLAAG De Rhoonse Stort. " -' -^' ^-,:-";T: V'-;-, Aan vu Hen afdeklaag boven stort Langere weg / verthijftijd meer natuurt^ke afbraak Huidige grondwaterstroming Qrorrdwaterstroming na aanleg groncbuffer Beperken doortatendhekl Beperken verdamping Aerobe afbraak 12 STfV

15 Bijlage 2: Vergelijking kosten in onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de geraamde kosten van de diverse varianten van de sanering op de stortiocatie, de varianten voor de grondbufter, en de Inrichtingsvarianten van de Zegenpolder. De ramingen betreffen (nvesteringsramingen. opgebouwd volgens de SSK2010-systematiek. De investeringskosten zijn de investeringen (inclusief BTW) die volgens de raming gedaan moeten worden om een project te realiseren. Dit is de som van bouwkosten, vastgoedkosten, engineeringskosten en overige bijkomende kosten. Beheerkosten maken geen onderdeel uit van de raming. De ramingsvorm is deterministisch met een trefzekerheid van 70% en een bandbreedte van 30% Overzicht kosten sanering op stortiocatie * Saneren stort, handhaven bos; * Saneren stort, gedeeltelijk verwijderen bos: * Saneren stort, verwijderen bos: EURO EURO EURO Hiettij de resultaten van de kostenraming. Op hoofdlijnen: Kosten sanering stort door rooien bos en 1x aanvullen afdeklaag (grasdijk) Is veel goedkoper dan bij handhaven bos; (circa 6,5 ton versus meer dan 2,1 miljoen). Kanttekening: hier geldt wel een herplant- / compensatieplicht elders. Inrichting minimale grondbuffer (plus zuiverende watergang/oever) versus maximale grondbuffer scheelt ongeveer factor 2 (ruim 1 versus ruim 2 miljoen) Het verlagen van de percelen is de duurste inrichtingsvariant van de polder t.o.v. de andere (meer compact te ontgraven) varianten; ' Aanvoer Is duurder dan inrichten; bij beperkte aanvoer (minimale variant) zijn de verschillen beperkt, bij omvangrijke aanvoer (maximale variant) groot (3,6-3,9 miljoen versus 5,4 miljoen). Overzicht kosten (Incl. BTW) Inrichtingsvarianten Zegenpolder en Grondbuffer Variant Inrichting Zeoanpoldar Variant Grondbuffer Kosten variant Zeoenoolder Kosten variant Grondbuffer Kosten totaal Verbreden sioten 30x /50 X x Kreek 30x /50x x Verlagen percelen 30x /50 X , x Verbreden boezem 30 X /50 X x Aanvoer, geen inrichting 30x1 n.v.l n.v.t /50 x 1 n.v.l n.v.t x2 n.v.t n.v.t

16 SANERING RHOONSE STORT 23 juni 2015 bijpraatavond belanghebbenden over variantenkeuzen Respons reactieformulier aanvuiling leefiaag vormgeving grondbuffer grond uit Zegenpoider belanghebbende Optie 2: Grasdijk Optie breed mmmbódism Optie 2 : Vef1>reden hoofdwaterqanq bewoner Havendam Optie 2: Grasdük Optie 2! 30m breed /1 m hooq Optie 2 : Verbreding van de sloot bewoner Havendam Optie 2: Grasdijk (met parkachtige InrichtinQ) Optie 3: 50/30m breed 11m hoog Optie 4 : Uitbreiden polderboezem (Ie keus) Optie 2 : Verbreden hoofdwalergang (2e keus) bewoner Havendam Optie 2: Grasdijk Optie 2 : 30m breed /1 m hoog Optie 2 : Verbreden hoofdwaterqanq bewoner Havendam Optie 2 : Grasdijk (met Optie 2 : 30m breed /1 m hoog Optie 2 ; Verbreden hoofdwatergang bewoner Havendam evt. struikinrichting t.z.t.) Optie 2 : Grasdijk (met Optie 2 ; 30m breed /1 m hoog Optie 2 : Verbreden hoofdwatergang bewoner Havendam evt. struikjes) Optie 2 : Grasdijk Optie 2 : 30m breed /1 m hoog Optie 2 : Verbreden hoofdwaterqanq bewoner Havendam Optie 2 : Grasdijk Optie 2 : 30m breed /1 m hoog Optie 2 : Verbreding van de sloot bewoner Havendam (aanbrengen afdekfolie en aandacht voor de (mits gekozen wordt voor een afdekiaag) vleermuizen) Optie 2 : Grasdijk Optie 2 : 30m breed /1 m hoog Optie 4: uitbreiden polderboezem. (geeft suggestie om grond uit de Portlandpolder pachter gronden Optie 2; Grasdijk (zorg om beschermen vleermuizen, herplant huidige bosstructuur, Banbrenaen afdekfolie) Optie 2 ; 30m breed /lm hoog (aanvullend afdekfolie aanbrengen op de stort en de dijk grenzend aan de grienden) te halen) Optie 2 ; Verbreden hoofdwatergang vereniging de Carnisse Grienden

17 Port Betaald Port Payé Pays-Bas postnl