Agenda PS-vergadering 14 november 2005

Transcriptie

1 Agenda PS-vergadering 14 november Opening en mededelingen (blz. 2). 2. Vaststelling agenda en regeling van werkzaamheden (blz. 3). 3. Vaststelling langetermijnagenda (blz. 3). 4. Geagendeerde ingekomen stukken van derden; ingekomen stukken in het kader van de actieve informatieplicht van gedeputeerde staten aan provinciale staten en overige ingekomen post (blz. 3). 5. Voortgangslijst van aangenomen en aangehouden moties en toezeggingen (blz. 4). 6. Vragenuur (blz. 4). 7. Hamerstukken: - Tarieven nazorgheffing stortplaatsen 2006 en de begroting 2006 van het Fonds nazorg gesloten stortplaatsen Provincie Noord-Holland (blz. 5); - Wijziging Deelverordening subsidie duurzame energiepakket Noord-Holland (blz. 5); - Vaststelling Deelverordening cultuureducatie 2006 (blz. 6); - Wijziging Deelverordening projectsubsidies jeugdzorg (blz. 6). 8. Programmabegroting 2006 en de daarbij behorende memorie van antwoord (blz. 6). 9. Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur (blz. 110). 10. Kwaliteitsimpuls landelijk gebied (uitgesteld tot 12 december). 11. Sluiting (blz. 119). PS 14 november

2 Voorzitter: H.C.J.L. Borghouts Griffier: mw. C.A. Peters 1. Opening en mededelingen. In de vergadering zijn tegenwoordig de volgende leden, te weten: mw. M. Agema, mw. S. Akkas, mw. S. Akkaya, mw. P.D.A.M. Baks, J.N.J.J. Beemsterboer, G.J.M.A. Le Belle, H.W. Berkhout, J. Bezemer, H.A. Binnema, mw. G. Blokker, mw. C. Boelhouwer, C.F.H. van Boltaringen, J.H.M. Bond, E.G. Bouma, A.P. Bouwens, mw. C. Braam, mw. S. van den Brakel- Baggerman, K.W.C. Breunissen, C. Broekhoven, J.P.H. Bruins Slot, P.J. Bruystens, D.J. Butter, I.S. de Bijl- Baerselman, L.M. Cornelissen, H.A. van Dam, mw. M.G. Dekker, C.P.J. van Diest, mw. P.J. Dijksteel, mw. R.F. Diktas-Noorderveen, L.M. Driessen-Jansen, mw. J. Geldhof, D. Graatsma, K. Gör, W. de Haan, B. Heller, M.H.J. van der Heijde, W.J.M. Holthuizen, E.T. van den Hout, mw. A.C.J. Humalda-Blok, mw. C. Jankie, J. Kastje, S. van Keulen, J. Korver, F.H.J. Koster, A.F. Kraak, J.D. Kramer, C. van der Linden, A.P. van der Meché, R. Meerhof, C.A.G.M. van Montfort, mw. A.M. Nagel, W. Opmeer, W. van Oudheusden, W.F.H. van der Paard, H.W.J. Peperkamp, J. Post, R. Post, P.A. Prins, H. Putters, J.R.A. Raasveld, mw. P.J.D. Remak, H.M.M. Rotgans, A.P. Rijpkema, M. Schraal, C.C.L.M. Stevens, Tj.P.J. Talsma, mw. I.R. Tjon-Fo, mw. E.A. Veenis-Kaak, R.E. Vis, P.S. Visser, A.A. de Vries, G.W.J. de Vries, H. de Vries, H.J. Walch, mw. H.J. Weeda, mw. M. Weel-van Ham, F.K. Weima, mw. L.P. de Wit-de Rooij, mw. A. Zeeman en H.M. Zijlstra. Van de leden mw. E.P. van Gaalen- Haanstra, M.A. de Jong en G.C. Talens is bericht ontvangen, dat zij niet aanwezig kunnen zijn. De voorzitter: Het woord is aan gedeputeerde Poelmann voor een korte mededeling. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Het is nu tweeënhalf jaar geleden dat wij het collegeprogramma hebben vastgesteld. Cruciaal onderdeel daarvan is de paragraaf over de provinciale taken, over de kwaliteitsslag die gemaakt moest worden en over de personele reductie die ons daarbij voor ogen stond. De heer Graatsma (SP): Bij wijze van interruptie wil ik u toch een vraag stellen. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Ik zou graag mijn verklaring willen afleggen. De voorzitter: Dit betreft een mededeling van GS en daarbij zijn geen interrupties toegestaan. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): De gebeurtenissen van vorige week hebben buitengewoon veel indruk gemaakt wat betreft de uitvoering van dit deel van het collegeprogramma. Na langdurige voorbereiding is aan het grootste deel van de medewerkers van onze provincie - voor zover niet betrokken bij outsourcing - het voornemen tot plaatsing of niet-plaatsing bekendgemaakt. Zoals het er nu naar uitziet, zullen 266 medewerkers boventallig worden en dat is een harde boodschap. Ik besef dat wij de laatste weken ontzettend veel hebben gevraagd van de ambtelijke medewerkers van de provincie. Vrijwel iedereen heeft in onzekerheid verkeerd over zijn of haar professionele toekomst bij de provincie. De leidinggevenden hebben zeer moeilijke keuzen moeten maken om invulling te geven aan hun opdracht die zij van ons - bestuurders en volksvertegenwoordigers - hebben gekregen. Ook voor de medewerkers die wel geplaatst zijn, is het een zware tijd geweest. Zij hebben in onzekerheid verkeerd en zullen collega's gaan missen. De komende weken zijn evenmin gemakkelijk. Ongetwijfeld zullen medewerkers bedenkingen, zienswijzen indienen tegen het voorlopige PS 14 november

3 plaatsingsplan. Iedereen die daartoe overgaat, krijgt een gesprek met zijn of haar directeur. Dat kan nog leiden tot aanpassingen. De plaatsingsplannen worden in de week voor de kerst definitief. Ondanks de grote druk op de managers en het programmabureau is het plaatsingsproces zorgvuldig uitgevoerd. Het plaatsingsprotocol uit het sociaal plan is als basisvereiste gehanteerd en dat is geheel nageleefd. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Ik maak hier bezwaar tegen. Dit is geen mededeling meer. Dit is een uitgebreide discussie waard. Ik vind dit echt te gek. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): In de praktijk zijn extra maatregelen toegepast, zoals de persoonlijke gesprekken die de afgelopen week met meer dan achthonderd medewerkers zijn gevoerd. Het sociaal plan is degelijk en wij zullen het precies blijven volgen. Alle voorbereidingen zijn voltooid om de boventallige medewerkers intensief te begeleiden bij de volgende stap in hun loopbaan. Sommigen gaan vervroegd met pensioen, anderen beginnen voor zichzelf of gaan studeren en weer anderen gaan op zoek naar een nieuwe werkgever. Iedere boventallige kan gebruikmaken van professionele begeleiding bij het maken van keuzen en, zo nodig, bij het solliciteren. Dames en heren. Ik geef toe, de afgelopen week was vreselijk. Het was niet makkelijk, maar ik ben tevreden over de wijze waarop deze moeilijke taak is volbracht en uiteindelijk zullen wij over achttien maanden pas echt de balans op kunnen maken. Mede namens mijn collega's spreek ik nogmaals mijn waardering uit voor de loyaliteit waarmee alle medewerkers de afgelopen weken, ondanks de bijzonder moeilijke periode, hun werk zijn blijven uitvoeren. Ik betrek in deze waardering ook de personeelsvertegenwoordigers, zowel de vakbonden als de ondernemingsraad. Ook zij zaten in een moeilijke positie. Ten slotte. De medewerkers en leidinggevenden kunnen op mijn steun en die van mijn collegebestuurders rekenen om deze moeilijke sloffase van de reorganisatie goed en zorgvuldig af te ronden. De heer Visser (PvdA): Ik constateer ook dat dit toch echt de categorie "mededelingen" ontstijgt. Voor alle duidelijkheid: het Presidium bepaalt de agenda van de vergadering. Als een gedeputeerde, die hier te gast is, daarop via de voorzitter wil inbreken, dan kan dat, maar dat hoort dan wel via het Presidium te lopen. In mijn algemene beschouwingen zal ik hier ook aandacht aan besteden. Ik wil echter nu al gezegd hebben dat ik dit te ver vind gaan. De voorzitter: Waarvan akte. 2. Aan de orde is de regeling van werkzaamheden, de vaststelling en de vaststelling van de agenda. De voorzitter: Op grond van artikel 18 van het Reglement van orde wordt door het lot bepaald met welk statenlid een hoofdelijke stemming dient aan te vangen, waarna deze stemming verder plaatsvindt op volgorde van binnenkomst. De primus voor de huidige vergadering is nr. 17, de heer Graatsma. Er was enige verwarring over een brief van 2 november 2005 inzake de eerste wijziging van de programmabegroting Daarin stond vermeld dat dit onderwerp vandaag zou worden behandeld, maar het Presidium heeft besloten dat deze eerste wijziging de staten voor de begrotingsbehandeling ter kennisneming wordt toegezonden en dat deze in de statenvergadering van 12 december zal worden vastgesteld. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 3. Aan de orde is de vaststelling van de langetermijnagenda. De langetermijnagenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 4. Aan de orde zijn de ingekomen stukken (zie bijlage I). PS 14 november

4 Wat betreft de afdoening van de brieven wordt conform het voorstel van het Presidium besloten. 5. Aan de orde is de voortgangslijst van moties en toezeggingen. De voortgangslijst wordt vervolgens voor kennisgeving aangenomen. 6. Het vragenuur. Aan de orde zijn de vragen van het lid Holthuizen over de Zuiderdijk. De heer Holthuizen (VVD): Voorzitter. Ik stel deze vragen namens de heer Bouwens, die deze ochtend verhinderd is. Naar aanleiding van de vragen van GS over de veiligheidsrisico's van de Zuiderdijk, leg ik gedeputeerde Poelmann de volgende vragen voor. Het is niet gebruikelijk om tijdens de begrotingsvergadering vragen te stellen, maar aangezien er de 28ste geen statenvergadering is, is dit de enige gelegenheid om de gedeputeerde hier op korte termijn duidelijkheid over te vragen. De VVD-fractie acht het van groot belang dat de veiligheid van de inwoners van West-Friesland wordt gewaarborgd. Een kans van eens in de dertig jaar op overstroming van delen van de Zuiderdijk achten wij niet toelaatbaar. In antwoord op de schriftelijke vragen geeft de gedeputeerde aan dat hij tot medio december wacht op een positieve reactie van de minister van Financiën om extra gelden beschikbaar te stellen uit het Fonds Economische Structuurversterking. Daarmee zou de dijkversterking eerder dan 2011 kunnen worden aangepakt. Wij hopen natuurlijk op een toezegging van de minister. Als dat echter niet gebeurt, wat zijn dan de alternatieven van GS om vanaf 2006 de drie meest kwetsbare plekken in de dijk - Broekerhaven, Wijdenes en Hoorn - aan te pakken? In hoeverre nemen GS hierbij het voortouw of laten zij dit over aan het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier? Hoe groot is de kans dat het ministerie gelden beschikbaar stelt om die dijksecties eerder aan te pakken? De verdere financiële vragen laat ik terzijde. Tot slot wil ik nog weten of de gedeputeerde ervoor zal zorgen dat het hoogheemraadschap hem niet weer verrast met nieuwe interne berekeningen over faalkansen en dergelijke. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Het thema is genoegzaam bekend. De staten hebben een uitgebreid bezoek gebracht aan het dijkvak tussen Enkhuizen en Hoorn, waar het nodige moet gebeuren. Niet alleen de fractie van de VVD, maar ook die van de PvdA heeft de afgelopen tijd indringend met mij meegeleefd ten aanzien van de vraag of het rijk hieraan zal bijdragen. Ik heb er vertrouwen in dat wij overeenstemming zullen bereiken met de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en dat wij in 2006 in ieder geval kunnen beginnen met het aanpakken van de zwakste plekken. De versterking van de dijk is de verantwoordelijkheid van het rijk. De regio heeft voor de plannen gezorgd en dat proces is nu afgerond. De MER is klaar en de zienswijzen zijn tot genoegen van de indieners afgehandeld. Kortom, er ligt een compleet plan en het rijk moet nu leveren. Vooralsnog ben ik natuurlijk niet bereid om voor te stellen dat de provincie (mede) in de financiering zal voorzien. Dat suggereert de vragensteller een beetje. Dat is echter de verantwoordelijkheid van het rijk. De heer Kraak (VVD): De heer Holthuizen heeft gezegd dat de financiële vragen buiten beschouwing blijven. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Goed. Ik beschouw de vragen als een steun in de rug bij het overleg met de staatssecretaris. Ik heb de stellige indruk dat wij haar nu even niet voor de voeten moeten lopen. Iedereen is ervan overtuigd dat het te gek voor woorden zou zijn als de plannen niet volgend jaar in uitvoering worden genomen. Ik heb met de dijkgraaf, mevrouw De Vries, gesproken over het feit dat de cijfers over de faalkansen van de primaire waterkeringen via de krant bekend zijn geworden. Wij hebben afgesproken dat dit PS 14 november

5 een kwestie was van eens maar nooit weer. Ik heb er het volste vertrouwen in dat deze afspraak gestand zal worden gedaan. De heer Holthuizen (VVD): Voorzitter. Ik heb geen aanvullende vragen. Ik dank de gedeputeerde voor de heldere beantwoording. Ik heb goed gehoord dat ook hij het te gek voor woorden vindt als er volgend jaar niet met het aanpakken van de zwakke plekken wordt begonnen. De heer Van der Meché (PvdA): Voorzitter. Als er in het kader van de begrotingsbehandeling van Verkeer en Waterstaat geen geld beschikbaar komt, doet de gedeputeerde dan een voorstel om het toch mogelijk te maken in 2006 te starten met de werkzaamheden? De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Nee, dat is de taak van het rijk. Het is niet verantwoord om meteen het gat te dichten als een andere partij mogelijk haar verplichtingen niet nakomt. Tegelijkertijd ben ik van mening dat de werkzaamheden in 2006 moeten beginnen. Met dat in mijn achterhoofd spreek ik met de staatssecretaris en met vertegenwoordigers van Verkeer en Waterstaat. Ik hoop dat u mij daarin steunt. De heer Van der Meché (PvdA): Maakt u de veiligheid van de bewoners niet ondergeschikt aan... De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Mijnheer Van der Meché, kom op! Natuurlijk niet! Het rijk is verantwoordelijk voor de dijk en dus moet hij daarvoor zorgen. Daar knok ik voor en daarmee knok ik ook voor de veiligheid van de inwoners van West-Friesland. De heer Van der Meché (PvdA): Ik neem aan dat wij wel iets van u kunnen verwachten als het onverhoopt niet tot de gewenste oplossing komt. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): U kunt in ieder geval verwachten dat wij er dan hier weer over spreken, want dan ontstaat er een buitengewoon ernstige situatie. De heer Putters (SP): Als enige statenlid woon ik heel dicht bij die dijk. Ik voel mij dus zeer betrokken bij dit onderwerp. Twee jaar geleden zijn de bewoners geïnformeerd over de overlast die de versteviging van de dijk met zich zou brengen. Iedereen is daarmee akkoord gegaan, maar nu horen veel bewoners dat er helemaal niets aan die dijk gedaan wordt. De financiën blijven buiten beschouwing, maar ik ben wel benieuwd waar ik straks mijn lieslaarzen kan declareren. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Ik weet niet van wie u hebt gehoord dat er niets aan die dijk wordt gedaan, maar dat is niet waar. Alle betrokkenen zijn van mening dat het plan moet worden uitgevoerd. Dat is het punt niet. Binnen het kabinet zijn begrotingsregels afgesproken en die worden bewaakt door de minister van Financiën. Door die regels is het niet gemakkelijk om binnen de begroting van een ministerie met budgetten te schuiven. Ik weet dat de staatssecretaris dit wel wil. De reservering is ook gedaan, maar staat te laag in de planning. Zij knokt ervoor om deze reservering naar voren te halen. De staten steunen mij bij het druk op het proces houden door dit soort vragen te stellen, maar de indruk mag niet gewekt worden dat er niets gebeurt. De plannen worden uitgevoerd, hoe dan ook. 7. Hamerstukken. Op advies van de desbetreffende commissies wordt geadviseerd in te stemmen met: - de voordracht van gedeputeerde staten inzake de Tarieven nazorgheffing stortplaatsen 2006 en de begroting 2006 van het Fonds nazorg gesloten stortplaatsen provincie Noord-Holland (zie bijlage 72); - de voordracht van gedeputeerde staten inzake de wijziging Deelverordening subsidie duurzame energiepakket Noord-Holland (zie bijlage 79); PS 14 november

6 - de voordracht van gedeputeerde staten inzake de Deelverordening cultuureducatie 2006 (zie bijlage 81); - de voordracht van gedeputeerde staten inzake de wijziging Deelverordening projectsubsidies jeugdzorg (zie bijlage 80). De voorstellen worden zonder hoofdelijke stemming aangenomen. 8. Aan de orde is de Programmabegroting 2006 en de antwoord (zie bijlage 63). De heer Visser (PvdA): Voorzitter. Het leek mij aanvankelijk een voorrecht om als eerste te mogen spreken, maar het is jammer dat de zaal nog niet geheel gevuld is. Eerst iets vooraf. Afgelopen week is bekend geworden dat 266 medewerkers boventallig zijn geworden. Voor de betrokkenen, die vaak al heel lang bij de provincie werken en dus een lastige leeftijd hebben om nog te solliciteren, een klap van jewelste. Wij wensen hen veel sterkte bij de verwerking daarvan en succes bij het vinden van een nieuwe baan. De berichtgeving van de afgelopen week roept wat vragen op. Zo zijn wij toch wat verrast door het hoge aantal boventalligen, zeker nu wij begrepen hebben dat er ook 230 vacatures zijn. Het lijkt erop dat de provincie nauwelijks gebruikmaakt van scholing - waarvoor een budget beschikbaar is gesteld - om die medewerkers die boventallig zijn verklaard, geschikt te maken voor de nieuwe organisatie. Het lijkt erop dat gemakshalve wordt gekozen voor nieuwe mensen. Er zijn medewerkers die gedeeltelijk in de WAO zitten en bij boventalligheid hun aanvullende uitkering van het UWV verliezen; een inkomensnadeel dat tot honderden euro's per maand op kan lopen. Is voor hen wat geregeld? Ook valt op dat het grootste deel van de OR tot de boventalligen behoort. Lastig zijn mag niet meteen betekenen dat men ook tot last is. Is dat het geval, dan wordt de organisatie monddood gemaakt en krijgt men niet het weerwoord dat een organisatie scherp houdt. Wij zouden het er nu uitgebreid over kunnen hebben, maar het heeft onze voorkeur om hier in een commissie grondig over te spreken. Wellicht hebben andere fracties ook voorstellen op dit punt. Ik hoor dat dan graag. Zoals bij het debat over de kaderbrief al aangegeven, moet een overheid durf tonen. Leiderschap noemde Aboutaleb het laatst bij de gezamenlijke Holland-zitting in Dordrecht. Wij hebben ons gestoord aan de vele malen dat het woord "realisme" in de kaderbrief voorkwam. In deze begroting is dat veel minder vaak het geval, maar dat maakt haar niet automatisch tot een veel inspirerender stuk waarmee ook echt een beleidsagenda wordt gezet. Een beetje loskomend van dat realisme zie je ook dat een overheid bij uitstek anticyclisch moet durven opereren. Veel geld binnenhalen wanneer het goed gaat met de economie en dat geld dan weer uitgeven wanneer het economisch minder goed gaat. Uiteraard mag dit beide niet willekeurig gebeuren - dan wordt het een soort kabinet-van Agt/Wiegel - maar dit dient geënt te zijn op een doordacht beleid. Echter, de natuurlijke reactie van de meeste bestuurders is precies andersom en zo wordt er dus ook gehandeld. Het huidige kabinet heeft in de slechte jaren sterk bezuinigd en heeft daarmee de crisis bepaald verzwaard. Provinciaal hebben wij gezien dat er geld werd uitgegeven toen het economisch heel goed ging. In beide gevallen precies zoals het niet zou moeten. De heer Bond (CDA): Bent u niet met mij van mening dat wanneer de kabinetten- Kok in de acht jaar van economische groei wat voorzichtiger waren geweest, veel bezuinigingen later niet nodig waren geweest? Die kabinetten vergeet u te noemen. De heer Visser (PvdA): Dat klopt. De meeste bestuurders zijn gewone mensen en handelen ook als zodanig, terwijl zij daar net iets bovenuit moeten durven stijgen. Maar goed, dit debat hebben wij op 31 oktober gevoerd. Voor ons blijft staan dat wij absoluut niet principieel tegen belastingverhoging zijn, maar wij vinden dat de noodzaak er op dit moment niet is. PS 14 november

7 Daarom hebben wij tegen de opcentenverhoging gestemd en wij hebben gemerkt dat wij onze stellingname heel goed uit kunnen leggen aan de burgers van Noord-Holland. Wie de afgelopen vijf jaar in een diepe slaap is geweest en nu wakker wordt, zal moeite hebben om weer aan de wereld te wennen. Dat geldt zeker ook voor Nederland. Onze zo overzichtelijk lijkende samenleving is behoorlijk op drift geraakt. Waar samenlevingen op drift raken, dient bij uitstek de overheid de boel een beetje bij elkaar te houden, zoals vaak gezegd wordt. Dat is een taak die simpel klinkt, maar veel vraagt. Het betekent dat de overheid ervoor moet zorgen dat mensen het gevoel hebben erbij te horen en niet gediscrimineerd of buitengesloten worden; los van achtergrond, kleur, geloof of seksuele voorkeur moet men vergelijkbare kansen hebben om te wonen, werken, kortom een leven te hebben zoals men wil. De provincie kan dit niet allemaal regelen, maar wat wij als provinciaal bestuur wel kunnen, moeten wij ook zo goed mogelijk doen. Ik ga eerst in op de sociale provincie, vervolgens op vervoer en milieu, dan op een omgeving voor wonen en werken en ik sluit af met de provincie als inspirator. Kijken wij op onderdelen naar de begroting, dan blijkt dat ook hier nagedacht wordt over bestuurlijke samenwerking en over taak en schaal van de provincies. U hebt, mijnheer de voorzitter, in de groep van acht meegedaan aan een oproep om tot een commissie te komen die voorstellen zal doen voor een nieuwe bestuurlijke verdeling. Het is jammer dat u niet even de discussie hebt afwacht die wij hierover gaan voeren. Het zou mooi zijn wanneer u als onze voorzitter ook namens de staten van Noord-Holland kunt spreken. Wat die bestuurlijke drukte betreft, willen wij hier het voorstel doen om met Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland vaker in commissieverband gezamenlijk te vergaderen, zodat wij in ieder geval al gelijk meer afstemming hebben en ook een gelijkwaardiger positie innemen ten opzichte van de besturen bij Randstedelijke kwesties. Ook willen wij nagaan of er één provinciaal regio-overleg kan komen dat echt besluiten kan nemen. Ik zal op dit punt een motie indienen. Voorzitter. De oproep van uw achten lijkt wat weinig oog te hebben voor juist het sociale domein van de provincie. Dit stoort te meer omdat bij de laatste algemene beschouwingen in de Tweede Kamer met name door Maxime Verhagen van het CDA grote twijfels zijn geuit over de rol van de provincie bij de jeugdzorg. Nog maar een jaar is de provincie hiervoor verantwoordelijk. Op ons initiatief, en gelukkig statenbreed gesteund, is er veel extra eigen geld ingezet. Ook in andere provincies - bijvoorbeeld Noord-Brabant - is het uitgangspunt om geen eigen provinciaal geld in te zetten, verlaten. De jeugdcommissaris Steven van Eijck meldde eind september dat de jeugdzorg een gemeentelijke taak moest worden. Wij zijn het daar niet mee eens. Zowel tijdens een werkbezoek aan een jeugdzorginstelling als bij een themavergadering van de commissie SI, waar diverse wethouders uit Noord- Holland heel helder aangaven welke rol zij weggelegd zien voor de provincie bij de invoering van de Wmo, werd ons wel duidelijk dat de provincie zeker een rol heeft in het sociale domein. Dat kan echt niet allemaal aan de gemeenten worden overgelaten. Terecht nam gedeputeerde Kruisinga tijdens een commissievergadering dan ook nadrukkelijk afstand van zowel Van Eijck als van haar partijgenoot Verhagen door een lobby aan te kondigen om geen structuurdiscussie aan te gaan die zonder meer ten koste zou gaan van de kinderen die bescherming nodig hebben. De PvdA stelt zich op dit punt achter de gedeputeerde. Wij willen de discussie over het middenbestuur voeren met ook aandacht voor het sociale domein. Wij roepen de andere partijen op, zich achter onze steun voor de gedeputeerde te scharen, door een soortgelijke motie als in Flevoland al is aangenomen, mede te steunen. Deze steun betekent uiteraard niet - wij blijven een oppositiepartij - dat wij helemaal geen wenspunten hebben voor de jeugdzorg. De regierol kan nog wel wat beter, de wachtlijsten, ook bij de AMK's, moeten weg en de afstemming tussen PS 14 november

8 jeugdbeleid en provinciale jeugdzorg kan ook beter worden geregeld. Eerst moeten wij er echter voor zorgen dat de provincie hier ook echt over gaat. Ook staan wij samenwerking tussen regio's en gemeenten voor, vandaar ons initiatief om met de woordvoerders van het ROA te praten. Men kent het belang dat wij aan preventie hechten. Gelukkig heeft de gedeputeerde zich daar laatst in de commissie een stuk positiever over uitgelaten dan in mei. Ook de sociaal-culturele infrastructuur is van het grootste belang: de bibliotheken, de sportinfrastructuur, de Stelling van Amsterdam, de filmhuizen, de archeologie en ons cultureel erfgoed. Wat dat laatste betreft, maken wij ons grote zorgen over de berichten die ons bereiken over de vraat in allerlei monumentale (kerk)gebouwen door kevers. Op de begroting van SI is een overschot van vanwege het wegvallen van Multiple Choice. Terecht wordt aangegeven dat dit bedrag terugvloeit in de algemene middelen. Toch willen wij aandacht vragen voor drie zaken: eventueel een communicatiewagen voor RTV-Hoord-Holland, het op niveau brengen van de oefenfrequentie van ambulances bij rampen en een onderzoek naar genoemde kevervraat in monumenten. Het kan zijn dat het college daarvoor geld nodig heeft en dan mag het van ons putten uit het bedrag van , maar dat is niet onze eerste wens. Dit zijn drie afzonderlijke punten en ik dien daar dan ook drie moties voor in. De discussie over luchtkwaliteit moet serieus genomen worden. De normen van Brussel zijn onze normen. Nederland heeft er bijgezeten toen deze werden geformuleerd. Daarbij gaat het hier om de gezondheid en uiteindelijk om de levensverwachting van mensen. Uiteraard komen fijnstof en NOx-uitstoot in beeld bij grote veroorzakers zoals Schiphol, Corus, het autoverkeer en uiteraard het buitenland. Van der Vlist heeft terecht gezegd dat Nederland veel belang heeft bij strenge normen, want die moeten ook in het buitenland gehanteerd worden, waar nog veel meer industrie is dan hier. Wij zien duidelijk dat men moeite heeft met de spanning tussen het regelen van de luchtkwaliteit en de werkgelegenheid, nog los van het bouwen. Het heeft geen zin om deze spanning uit de weg te gaan. GS lijken nu ook in te zien dat er keuzes gemaakt moeten worden, dus dat er politieke discussies moeten worden gevoerd. Wellicht zijn de oorspronkelijk afgesproken woningaantallen binnenstedelijk in de IJmond niet te halen, wanneer je Corus de ruimte wilt geven. Wellicht moet je voor Schiphol een ander beleid ontwikkelen. In het verleden hebben wij al gewezen op de mogelijkheid om de maximumsnelheid voor auto's op veel meer plaatsen te verlagen. Het stukje Ringweg bij Amsterdam is slechts een begin. Uiteindelijk zullen wij moeten overgaan op schonere productie- en vervoerswijzen. GS lijken serieus werk te willen maken van het fijnstofbeleid. Wij vragen ons af hoe het succes van het compensatiebeleid wordt ingeschat. Wij horen daar graag meer over. Openbaar vervoer is naast een middel voor verbetering van de bereikbaarheid ook een middel voor verbetering van de leefbaarheid. De ambitie is dat het OV in het zuidelijk deel van onze provincie tot de helft van alle verplaatsingen voor zijn rekening neemt. Dan is er meer nodig dan de uitspraak van de gedeputeerde dat een licht stijgende lijn in het gebruik van het OV gewenst is. Nu ik dit zeg, realiseer ik mij dat zijn ambitie wel de goede kant opgaat. Het is in elk geval iets, maar wij zien graag meer ambitie. Vanzelf zal het niet lukken. Beprijzijng van het autoverkeer is daarbij heel belangrijk. Het is daarom jammer dat de VVD hier zo'n onduidelijk signaal over heeft afgegeven. De Tweede Kamer en de ministerraad hebben besloten dat landelijke invoering voorlopig van de baan is, maar de mogelijkheden voor provinciale pilots zijn opengelaten. Daarmee zijn dus voor de Noordvleugel de mogelijkheden voor invoering van beprijzing niet geheel van tafel. In de discussie rond de A6-A9 willen wij allen dat de uitkomst van de Uitweg serieus wordt genomen; geen aanleg van een nieuwe verbinding tussen de A6 en de A9 dwars door belangrijke PS 14 november

9 natuurgebieden. Wij gaan voor de stroomlijnvariant. De heer Kraak (VVD): Waar leidt u uit af dat de VVD niet voelt voor een pilot met beprijzing in de Noordvleugel? De heer Visser (PvdA): U kunt in uw termijn zeggen dat u dat wel wilt. Ik zeg alleen dat de VVD landelijk daar een onduidelijk signaal over heeft afgegeven. De heer Kraak (VVD): Dat "landelijk" zei u er net niet bij, vandaar mijn verwarring. De heer Visser (PvdA): Ik geef toe dat de VVD hier een andere partij is. Het rijk lijkt bij de A6-A9 wel eens wat teveel op te schuiven naar doortrekking door het Geingebied, al dan niet ondergronds. Tunnels zijn niet onzichtbaar in het landschap. De HSLtunnel in het Groene Hart krijgt een soort onderhoudsweg er bovenop. Hoe denkt de gedeputeerde die verschuiving te voorkomen? Is de ontsluiting van de A6- A9 niet een ideale kans om een pilot met beprijzing te starten? In het noorden van de provincie heeft het openbaar vervoer een belangrijke functie voor forensen en scholieren, maar ook voor gewoon winkelbezoek. Het zorgt mede voor het in stand houden van leefbaarheid van kleinere kernen. Als het OV wegvalt, komt de leefbaarheid daar nog verder onder druk te staan. Wij willen de ruimtelijke ontwikkelingen veel beter afstemmen op de mogelijkheden van het openbaar vervoer. De PvdA wil wellicht voor twee zaken extra middelen inzetten. Ten eerste voor het laten rijden van extra OVdiensten op bestaande lijnen en voor nieuwe verbindingen. In overleg met gemeenten en belangenorganisaties kunnen daarvoor meer projecten opgezet worden. Ten tweede vinden wij dat er alle reden is om ook als provincie in NSstations te investeren. Gelderland doet dat, met name op de lijn Ede-Amersfoort, bij Apeldoorn en bij Doetinchem. Daar heeft men blijkbaar door dat reizigersgroei in het openbaar vervoer alleen bereikt wordt door het aanbieden van meer kwaliteit in een samenhangend systeem van bus- en treinvervoer. Het heeft niet zoveel zin om als provincie het busvervoer aan te besteden als dat beleid vervolgens onderuitgehaald wordt door veranderingen in het spoorvervoer. Wij hebben hier al vaker via moties aandacht voor gevraagd. In de komende tijd gaan wij alles weer eens goed op een rij zetten. Wij zullen onze OV-nota actualiseren, bezien waar de grootste knelpunten zitten en aangeven wat voor oplossing daarvan nodig is. Wij sluiten niet uit dat voorfinanciering van stations dan wel het uitbreiden van het aantal stops op bestaande stations nodig is. Wij hechten veel belang aan een aquaduct bij de kruising van de omgelegde N201 met de Amstel. Het was goed om te merken dat CDA, D66 en GroenLinks op dit punt plannen hebben. Ik neem aan dat wij ons daarbij kunnen aansluiten. Bij het provinciale grondbeleid lijkt er nu eindelijk voldoende steun te zijn om echt iets te gaan doen. Gebeurt er niets, dan blijft het zoals nu, waarbij je overal kunt zien wat een planologische beslissing van een overheidsorgaan teweegbrengt als de overheid geen grondposities heeft. Wij gaan ervan uit dat de uitvoering van projecten aanzienlijk versneld kan worden door als overheid gronden in te brengen die bij de realisatie nodig zijn. Zijn deze investeringen rendabel, dan mag de provincie een deel van de winst eisen of minimaal de rente van de investeringen. Het is echter niet de bedoeling om er vette winst uit te halen. Dit ter geruststelling van de heer Kraak. Ik heb het over een vorm van maatschappelijk bankieren waarbij geld het middel is om politiek gewenste ontwikkelingen te stimuleren. Bij de bespreking in de commissie ELE is duidelijk geworden dat een meerderheid dit beleid wenst en daarvoor ook beslist niet de oprichting van een eventueel provinciaal grondbedrijf op voorhand wil uitsluiten. Via een motie willen wij dit vastleggen. In de begroting lijkt het college te worstelen met de onderwerpen landbouw, natuur en landschap. Het moet gaan om de beste manier om tot een duurzame landbouw te komen. Alleen biologisch boeren lijkt ons niet de oplossing. Naast PS 14 november

10 de hogere prijs is hiervoor ook veel meer grond nodig; grond die dus weer niet voor de onder druk staande natuur vrijgemaakt kan worden. Daarnaast mag je best de discussie aangaan of je in bepaalde delen van de provincie nog wel productielandbouw wilt houden. Misschien heb je daar alleen een landbouwachtig beheer nodig voor de weidevogels of het landschap. Voor alle duidelijkheid - ik kijk nu even naar het CDA - boeren kunnen daar heel goed een rol in spelen, maar dan als landschapsproducenten en niet als landbouwproducenten. In zowel Laag Holland als het Groene Hart speelt dit sterk. Wij zullen in de discussies over die gebieden hierop terugkomen. De heer Bond (CDA): Waarom noemt u nu speciaal het CDA? Wij doen dat al jaren. U zou andere partijen hierop moeten aanspreken. De heer Kraak (VVD): Mijnheer Bond, wij krijgen kennelijk allemaal een beurt. De heer Visser (PvdA): Als u het zo zegt, krijg ik er bijna zin in. Ik wilde op voorhand de indruk bij het CDA wegnemen dat de PvdA tegen boeren is. De heer Bond (CDA): Ik ben blij met deze draai van de PvdA. De heer Visser (PvdA): Het lijkt mij verstandig dat wij op dit punt gezamenlijk optrekken. ISV is voor ons altijd veel meer geweest dan het stapelen van stenen. Toch lijkt het daar wel wat op uit te draaien, vooral in de vorm van de ontwikkeling van winkelcentra. Wij willen onze zorg daarover uitspreken en vragen om een rapportage over het succes van de sociale component van ISV. In aansluiting op het stelsel van de woningbouwafspraken met VROM zijn de woningbouwafspraken met de gemeenten belangrijk. Meer dan nu zou de provincie moeten aandringen op de kwalitatieve thema's. Aandacht is nodig voor de doelgroepen - jongeren, starters, ouderen en zorgvragers - de omvang en de spreiding van de kernvoorraad sociale woningen, en het realiseren van de ontbrekende woonmilieus of het aanbod geschikte woningen met zorg. Ik citeer hier nog maar weer eens uit het rapport van de provinciale werkgroep wonen. Voor de kwalitatieve woningbouwafspraken is het van groot belang dat de gemeenten inzicht hebben in de woningbehoeften van de regio en de gemeente in het bijzonder. Wij willen dat in alle delen van de provincie, voor zover dat nog niet gebeurt, die woningbehoefte wordt onderzocht. Deze informatie moet actief ter beschikking worden gesteld aan gemeenten. Ik dien hierover een motie in. Over de regionale woonvisies horen wij in toenemende mate uit de regio's dat de gesprekken tussen de gemeenten niet altijd even harmonieus verlopen. Veel gemeenten zien de opgelegde taakstelling als een nieuw contingent, waardoor de bouwmogelijkheden van kleine gemeenten beperkt worden. Kleine gemeenten zijn niet altijd bereid tot (dure) kwalitatieve woningbouw, waardoor deze taak voornamelijk op het bordje van de grote gemeenten komt. Ook horen wij dat gemeenten in uitsluitingsgebieden de woonvisie zien als een nieuwe mogelijkheid voor wat extra woningbouw. In de conceptwoonvisie van Noord- Kennemerland is te weinig aandacht voor een goede samenwerking vooraf met partijen zoals de woningcorporaties. Wat moeten wij hier nu mee? Het wekt bij ons de indruk dat het zo vooral opgetelde lokale woonvisies worden en geen echte regionale woonvisies. GS moeten vooral een activerende rol hebben. Lukt het wel om aan deze statenbreed gedeelde opdracht te voldoen? De PvdA hecht al langer aan prestatieafspraken in de regionale woonvisies. Een eerdere motie van ons hierover is verworpen. Ik heb gezien dat het CDA een initiatiefvoorstel heeft voorbereid. Het lijkt mij het beste, dit in de commissie te behandelen. Het is even de vraag wie nu wie steunt, maar op dit moment hoeven wij er geen motie over in te dienen. Bij de werkgelegenheidsontwikkeling is er vaak aandacht voor grote bedrijven. Dat is begrijpelijk, want het gaat om PS 14 november

11 tienduizenden banen per bedrijf en dat tikt lekker aan. Alleen wordt dan wel eens vergeten dat er in economisch mindere tijden ook gelijk mensen per (tien)duizenden uitgaan. Wat dat betreft, is het mkb wel eens een wat onderschatte sector. Hier gaat het dan per bedrijf om veel en veel minder banen, maar bij elkaar opgeteld zijn er heel wat perioden - zoals nu - dat het mkb de grootste banenverschaffer is. En ook zie je dat in economisch minder goede tijden toch vaak geprobeerd wordt om het met het personeel te rooien. De band met het personeel is veel en veel sterker dan bij grote bedrijven. Landelijk is er sprake van enige economische groei, maar de werkgelegenheid blijft stagneren of neemt af. Zo moeten wij nog steeds constateren dat de jeugdwerkloosheid ook in Noord- Holland nog altijd groot is. Wij blijven ons grote zorgen maken over jongeren die zonder diploma van school gaan en bijna 100% kans hebben om werkloos te worden. Alleen al in Noord-Holland zijn dit er maar liefst per jaar. Hoe mooi het ook is dat er 700 leerwerkplaatsen worden gerealiseerd, wij schatten in dat er meer nodig zal zijn. Het mkb heeft nog vele openstaande vacatures. Ik verwijs naar de nota "Arbeidsmarkt MKB 2005" van augustus. Deze vacatures moeten op de Nederlandse arbeidsmarkt vervuld worden. Een ander argument is dat men in de stad en op het platteland steeds meer om ambachtelijke dienstverlening vraagt, van loodgieter tot zorgdiensten. Gek genoeg moet toch een aantal kleine ondernemingen de deuren sluiten omdat er geen geschikte opvolger is. In Eindhoven loopt hiervoor het leerwerkproject "Zelfstandig KIusondememer". De fractie van de PvdA wil dat het college meer gericht en in samenwerking met organisaties zoals MKB-Nederland op projectmatige basis onderzoekt of er niet meer leerwerkplekken zijn op te zetten. Ik dien daarvoor een motie in. De vorige keer heb ik gezegd dat het allemaal wel wat wilder kon en dat het college desnoods het pijpje van de heer Mooij met speciale tabak moest vullen om wat meer inspiratie op te doen. Het lijkt mij goed dat ik duidelijk maak waar het dan volgens de PvdA onder meer om moet gaan. Ik doel op de provincie als inspirator. Sociale cohesie vraagt betrokkenheid. De overheid mag niet eenzijdig oplossingen opleggen. Te vaak leidt dat tot schaalvergroting, centralisatie en regelverfijning. Dat betekent veelal grotere ziekenhuizen, bibliotheken, scholen of regionale zorginstellingen. Gevolg hiervan zijn vooral goed verdienende adviesbureaus die dit begeleiden en heel veel bureaucratie. Het leidt zeker niet tot de vaak gehoorde wens van maatwerk en het lijkt mensen eerder van elkaar te vervreemden dan dat het ze bindt. Te veel wordt dan ook nog eens geprobeerd alles vanuit een bedrijfsmatige benadering van de overheid te organiseren met als gevolg dat wij elkaar helemaal kapot meten en verantwoorden. Wat is de winst in de jeugdzorg wanneer men veel meer tijd kwijt is aan het rapporteren dan aan de jongeren zelf? Wat is de winst van allerlei opgesplitste subsidieregelingen waardoor gemeenten hun projecten opknippen in heel veel onderdelen om allerlei verschillende subsidies binnen te halen - ze moeten wel - en de integrale meerwaarde er uit wordt gehaald? Vraagstukken manifesteren zich steeds vaker op een bovenlokale schaal. Vandaar het belang dat wij blijven hechten aan de provincie als bestuurslaag. Maatschappelijke vraagstukken zouden echter de discussie moeten bepalen en niet de logica van de bestuurlijke organisatie. Om niet steeds in de structuur- en schaaldiscussie verzeild te raken, is er dringend behoefte om te sturen op een concept. Wij kiezen er dan voor om aan te sluiten bij wat een regio, een gebied of een buurt wil. Betrokkenen formuleren zelf de uitgangspunten. Dan maak je mensen ook echt verantwoordelijk voor wat er in hun omgeving gebeurt en daarmee bind je ze ook. Je kunt er hele mooie worden opplakken, zoals in het WRR rapport "Vertrouwen in de Buurt", waarin termen zoals sociale kwaliteit of buurtmaatschap worden gebruikt. Het gaat er echter om dat je een beeld moeten hebben van de wijze waarop je met de omgeving om moet gaan. Steeds meer zie je dat een bestuur zijn handelen moeilijk kan legitimeren omdat het helemaal los is PS 14 november

12 geraakt van wat de burgers ervaren of wensen. Als overheid moet je in feite denken vanuit voorzieningen. Werken vanuit een concept zoals sociale kwaliteit betekent dus nadrukkelijk ook het verlaten van het sturen op al de afzonderlijke subsidiestromen. Er moet juist voor gezorgd worden dat de budgetten dienstbaar worden aan hetgeen de omgeving echt wil. De provincie moet eens nadenken over de vraag op welke wijze zij randvoorwaarden kan scheppen voor het succes van deze benadering. Ga na waar wat mogelijk is. Zorg ervoor dat de gemeenten die een aanzet maken tot een hernieuwde aanpak gestimuleerd kunnen worden. Ik doe ook een aanbod. Zo'n aanpak zal ongetwijfeld lastig zijn en niet meteen overal tot sluitende oplossingen leiden; fouten horen erbij. De PvdA zal het college niet meteen daarop pakken, en op hoge toon een oplossing voor het gesignaleerde probleem eisen. Dat immers is precies de benadering die leidt tot meer regels, tot een nog verfijndere subsidieverdeling en daarmee tot een nog grotere kans op fouten. Kortom, als het college het principe van de inspirerende provincie als regionaal bestuur ook echt wil oppakken, dan kan het onze steun daarvoor krijgen. Motie 8-1 Door het lid Visser wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat: - nogal wat besluitvorming in de Randstad provincieoverstijgende zaken betreft; - de wens bij de verschillende provinciale staten leeft om hierbij tot een zo goed mogelijke afstemming en coördinatie te komen; spreken daarom uit: - zo nu en dan gezamenlijke commissievergaderingen met Zuid- Holland, Utrecht en zonodig Flevoland te willen (laten) organiseren voor Randstedelijke zaken; - na te willen (laten) gaan of het nodig is soms één provinciale vergadering West- Nederland te houden, waarin besluiten kunnen worden genomen over Randstedelijke zaken, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-2 Door de leden Visser en Blokker wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat er onderhandelingen met RTV-NH lopen over de inzet bij rampen ten behoeve van de informatievoorziening van burgers en de noodzaak voor een communicatiewagen daarvoor; dragen GS daarom op, te komen tot een voorstel over de inzet van RTV-NH bij rampen en op welke wijze een communicatiewagen hiervoor nodig is, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-3 Door de leden Visser en Weeda wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat er volgens brief onvoldoende oefenfrequentie is voor de ambulancezorg bij rampen; dragen GS daarom op, na te gaan hoe de oefenfrequenties voor de ambulancezorg bij rampen op voldoende niveau kan worden gebracht, en gaan over tot de orde van de dag Motie 8-4 Door de leden Visser en Blokker wordt de volgende motie ingediend: PS 14 november

13 Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat er berichten zijn over vraat in allerlei monumentale (kerk)gebouwen door kevers; dragen GS daarom op, onderzoek te verrichten naar de gevolgen van vraat door kevers in monumenten en advies uit te brengen over mogelijke oplossingen hiervoor, en gaan over tot de orde van de dag Motie 8-5 Door de leden Visser, Akkaya en Weeda wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat tijdens de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer op 22 september 2005 door diverse fracties vraagtekens zijn gezet bij de provinciale verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg; overwegende dat: - de provincies sinds 1 januari 2005 formeel deze verantwoordelijkheid hebben en hieraan voortvarend en veelal met inzet van eigen middelen invulling geven; - de provincies door de invoering van de Wet op de Jeugdzorg per 1 januari 2005 een allesbehalve adequaat geregeld beleidsterrein opgedragen hebben gekregen; spreken daarom uit dat: - de provincies een faire kans verdienen om hun recentelijk toegekende regierol waar te maken; - binnen de huidige taakstelling in nauw overleg met de gemeenten ook voldoende aandacht wordt gegeven aan preventief jeugdbeleid; - de sector jeugdzorg op dit moment niet gebaat is bij een structuurdiscussie, die ook geen recht doet aan de consistentie van ingezet beleid; en dragen het college van gedeputeerde staten op om de inhoud van deze motie kenbaar te maken bij de voorzitter van de Tweede Kamer en tevens bij alle Tweede- Kamerfracties, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-6 Door de leden Visser, G.W.J. de Vries, Peperkamp en Korver wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat: - de jeugdwerkloosheid ook in Noord- Holland nog altijd groot is; - jongeren zonder diploma een grotere kans hebben om werkloos te worden; - het aantal schoolverlaters zonder diploma in het mbo en het vmbo de afgelopen vier jaar sterk is gestegen; overwegende dat leerwerkplaatsen voor voortijdig schoolverlaters van wezenlijk belang zijn om werkloosheid te voorkomen en alsnog een diploma te behalen; tevens constaterende dat in het mkb veel vacatures aanwezig zijn; dragen gedeputeerde staten op om na te gaan waar meer leerwerkplaatsen, bijvoorbeeld in het mkb, gecreëerd kunnen worden en hierover terug te rapporteren binnen 3 maanden, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-7 Door de leden Visser en Van der Paard wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat: - zij het beleid zoals onder meer is vastgelegd in het streekplan Noord- Holland-zuid (projectenlijst) en in het Ontwikkelingsbeeld Noord-Holland-noord (shortlist) daadwerkelijk uitgevoerd willen zien; PS 14 november

14 - het daarvoor nodig kan zijn om als provincie ook zelf tijdig grondposities in te nemen; - de mogelijkheden voor de provincie daarom verruimd dienen te worden met strategisch grondbeleid; - het ter voorkoming van juridische en bestuurlijke problemen dan wellicht nodig zal zijn een provinciaal grondbedrijf in te richten, op voldoende afstand van de eigen ambtelijke organisatie; dragen daarom GS op om in de geactualiseerde tweede nota Grondbeleid, welke in het eerste kwartaal van 2006 gepland is te verschijnen, een voorstel voor de ontwikkeling van een eigen grondbedrijf op te nemen, en gaan over tot de orde van de dag De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Wij vinden deze vergadering niet zo'n feestelijke gebeurtenis als de meeste statenleden. Immers, het is niet meer dan de zoveelste vergadering in een reeks waarin het college uit de doeken doet wat het volgend jaar van plan is. Daar zit geen enkele verrassing bij. Of toch wel. Laten wij eens kijken. De verklaring van de heer Poelmann prikkelt mij om de scherpe tekst uit te spreken die ik in gedachten had. De manier waarop het college dit behandelt, is buiten alle proporties. Vorige week was het voor heel veel werknemers van de provincie een zeer droevige week. Ik heb vaak gedacht aan hen die te horen kregen dat het over was. Ik had en heb met een aantal van hen intensief contact. Het zal je maar gebeuren en dan nog wel op een dergelijke manier. De ene prachtige beoordeling na de andere, een gratificatie van GS, de steun van je chef en in een kwartiertje is het over, beoordeeld door een nieuw binnengewandelde manager. Dat is bitter, onrechtvaardig en onnodig. Een menselijk drama vooral ook omdat velen al heel lang hier werken en grote moeite zullen hebben om weer aan de slag te komen. Het is verdacht dat naar verhouding een groot aantal leden van de OR het kan schudden. Laat ik het maar ronduit zeggen: dit lijkt wel heel erg op een vergeldingsmaatregel voor een OR die heeft gedaan wat hij moest doen. De manier waarop deze mensen hun werk hebben gedaan, verdient onze bewondering. Hoe moet het nu verder op 1 januari? Een zwaar verminkte OR kan zijn werk niet naar behoren doen. Verkiezingen kunnen niet meer op tijd worden gehouden. Heeft al iemand stilgestaan bij de gevolgen voor de provincie? Straks, op 1 januari, gaat er een nieuwe organisatie van start met 268 en waarschijnlijk 300 mensen minder en 230 vacatures. Veel mensen de deur uit en veel vacatures. Daar zit een bijna ongebruikt opleidingsbudget tussen. Daar komt bij dat door de verbouwing de tent nog een tijd dicht gaat. Dat kan niet in een bestuursorgaan waar procedures, tijdslimieten, kennis en kunde zo belangrijk zijn. De gaten zijn al voelbaar en kosten grote sommen geld. Ik geef zo maar een voorbeeld. De kosten voor die HollandMaand, het jubileum van koningin Beatrix, zijn met toegenomen omdat er extra mensen moesten worden ingehuurd. Door de reorganisatie waren de oorspronkelijke werknemers verdwenen. Deze verborgen kosten mogen niet onopgemerkt blijven. Een directie die zo omgaat met haar personeel en met de vertegenwoordigers van dat personeel, is ons vertrouwen niet meer waard. Voorzitter. Het hoge woord moet eruit: onze fractie heeft het vertrouwen in deze directie verloren. Op 18 oktober hebben wij de heer Poelmann ook al laten weten geen vertrouwen meer te hebben in zijn aanpak van deze reorganisatie. Het was natuurlijk al vanaf het begin duidelijk dat wij niets zagen in deze manier van reorganiseren. Mijnheer Poelmann, u was er niet afgelopen week toen voor velen de bijl viel. Als u zo doorgaat, berokkent u velen leed, schaadt u de organisatie en jaagt u de provincie op kosten. U heeft zich door dit college een bal in uw zak laten stoppen en bent nu de trekpop van de directie geworden. De SP fractie heeft twee voorstellen. Wij roepen u op het reorganisatieproces te bevriezen ingaande 6 november jongstleden. Daarna gaat u met personeel, OR en een nieuwe directie om de tafel zitten om te zoeken naar een uitweg. Wij weten zeker dat die er is. De PS 14 november

15 vakbonden zullen er ook wel bijhoren, maar zij zitten in een moeilijk parket. Zij hebben te veel geslikt en gezwegen, maar zij mogen in de herkansing. De SP-fractie stelt voor, een diepgaand statenonderzoek te doen naar de verborgen kosten. Wij houden hierover een motie achter de hand. Dit college van CDA en VVD voert een programma uit waarmee de SP het niet eens is. Het is een programma waar de provincie niet beter van wordt; een programma waar de problemen van morgen worden voorbereid onder het mom: wij lossen de problemen op. Dat oplossen hoor ik hier al jaren en het schiet maar niet op. Ze blijven bestaan of worden alleen maar groter. Daar doet Den Haag natuurlijk dapper aan mee. Zo is het molentje rond: de partijgenoten in de regering maken de problemen voor nu en in de toekomst die u hier denkt te gaan oplossen. Dat houdt elkaar lekker bezig! Toch zullen CDA en VVD eens zijn uitgeraasd. Dan is er weer een kans voor een bestuur dat de problemen van de bevolking vooropstelt, de woningnood kan aanpakken, de zorg uit de wurggreep van de markt kan halen, het onderwijs weer op peil kan brengen en ga zo maar door. In de toekomst zullen wij dan wel samen met andere progressieve krachten aan de slag moeten, want er valt heel veel puin te ruimen. Daarover maken wij ons toch zorgen. De positie van GroenLinks in het licht van de toekomst is voor ons, met dit college, een raadsel. Felix Rottenberg, u kent hem wel, schreef in Het Parool van zaterdag 5 november dat een politicus macht verovert door zijn concurrenten langzaam uil te schakelen, terwijl hij met hen samenwerkt. Wij zijn bang dat die stelling op het provinciebestuur van Noord-Holland van toepassing is. Vandaar onze zorg over de mogelijkheden van morgen. Overigens steunen wij de fractie van GroenLinks in de strijd tegen de onmenselijke jacht op waterkonijnen en bisamratten. Eerst een paar opmerkingen over de begroting zelf. Ik vraag het college de begroting voortaan gewoon "begroting" te noemen. Voor de staten is de begroting van de provincie een belangrijk document. Op basis van de begroting beslissen de staten over de hoogte van de provinciale belastingen en heffingen en over het wel of niet doorgaan van belangrijke activiteiten. Met de begroting geven de staten toestemming aan gedeputeerde staten tot het uitvoeren van de in de begroting vermelde activiteiten en tot het uitgeven van de daarvoor in de begroting opgenomen gelden. Ook voor de burgers is de begroting belangrijk. Met de begroting leggen provinciale staten samen met het provinciebestuur rekening en verantwoording af aan de burgers over de voorgenomen aanwending van de belastingmiddelen. Het is dus erg belangrijk dat de begroting betrouwbare informatie bevat. Is de begroting 2006 van de provincie Noord-Holland betrouwbaar? Op pagina 182 staat dat het eigen vermogen eind december naar verwachting 681 mln. zal bedragen. Het eigen vermogen eind 2004 is volgens de jaarrekening 798 mln. Dat betekent dat het college een tekort over 2005 verwacht van 117 mln. Hoe wordt dit tekort gedekt en wat betekent dit voor de rentelasten? Volgens de overzichten op pagina 17 en de pagina's is het saldo van de begroting 2006 en van de meerjarenraming als volgt: voor mln., voor 2007 een overschot van 2,5 mln., voor 2008 een overschot van ruim 3,5 mln. en voor 2009 weer 0 mln. Echter, een inkomensvergelijking (pagina's 182, 224 en 225) levert andere cijfers op. Het staat ook in de begroting, maar je moet er even naar zoeken. Voor 2006 is het begrote tekort 75 mln. Voor 2007 is het geraamde tekort 47 mln., voor 2008 een geraamd tekort van bijna 14 mln. en voor 2009 een geraamd positief saldo van 2,8 mln. Met deze begroting vraagt het college ons toestemming voor het doen van investeringsuitgaven. De SP vindt dat de staten een exploitatiebegroting en een investeringsbegroting moet worden voorgelegd. Die investeringsbegroting ontbreekt geheel. Weliswaar wordt er steeds aan het eind van elk programmaoverzicht een staatje met investeringen gegeven, maar een totaaloverzicht ontbreekt geheel en al. Nergens wordt uiteengezet hoe dit zou PS 14 november

16 moeten aansluiten op de "Staat van investeringen en financiering" op pagina 182. Waar zeggen wij eigenlijk vandaag "ja" tegen? Volgens de SP is hier het budgetrecht van de staten in het geding en dat is nogal wat. Instemmen met deze begroting is een vrijbrief voor het college. Zo maar een voorbeeld. In de zomer van dit jaar heeft het college een groot bedrag - ik meen 3 mln. - aan Natuurmonumenten overgemaakt. Waar en wanneer is daar aan PS toestemming voor gevraagd? De hele begrotingsomvang van 535 mln. is slechts opgedeeld in 15 opbrengstbedragen en kostenbedragen. Als de staten deze begroting goedkeuren, geven zij het college van gedeputeerde staten een enorme vrijheid. In de begroting wordt per programma toestemming gevraagd tot het doen van uitgaven. Wat voor soort uitgaven dat zijn, maakt de begroting niet duidelijk. Aan ons worden slechts totaalbedragen voorgelegd. Hoeveel daarvan per programma bestaan uit personeelskosten, inzet van derden, aanwending van materialen, afschrijvingskosten en rentelasten, is onduidelijk. De conclusie van de SP kan niet anders luiden dan dat deze begroting niet betrouwbaar is. Wij kunnen voorstellen om het werk over te doen, maar de kans daarop is niet zo groot. Daarom laten wij het hierbij, maar eigenlijk moet dat wel gebeuren. Over de verhoging van de provinciale opcenten is veel te doen geweest. Wij hebben gehoord en gezien hoe de PvdA door CDA, VVD en GroenLinks voor rotte en domme vis is uitgemaakt omdat die partij de directe financiële noodzaak daarvan niet inzag. Puur financieel bekeken, kom je er niet uit. Beide kempkippen hebben hun punten. Laat ik er het volgende over zeggen. Hoe je het ook bekijkt, de verhoging is omstreden. Je kunt er echter ook anders tegenaan kijken. De regering is van plan het bezit van een auto goedkoper te maken ten koste van het gebruik. Dat betekent dus dat wij in de richting van rekeningrijden gaan. Dat betekent ook dat de wegenbelasting omlaag zal moeten. Daarmee zijn ook de provinciale opcenten in het geding. De provincies zullen moeten worden gecompenseerd voor deze verlaging. Als je met je opcenten laag zit zoals Noord-Holland nu, vang je ook weinig uit de compensatie. Als je hoog zit, vang je meer. Welnu, hoe je het noemen wilt, zal mij een biet wezen, maar deze verklaring maakt volgens de SP duidelijk dat er meer achter steekt. De bouw van huizen en vooral van betaalbare huizen is voor het zoveelste achtereenvolgende jaar teruggelopen. De analyse van het college is dat er te veel regeltjes in de weg zitten. Onze analyse is dat de overheid haar invloed heeft weegegeven aan corporaties die geen boodschap meer hebben aan sociale woningbouw, maar gewone makelaars zijn geworden. Meer liberalisatie van de toewijzingsregels is niet het antwoord op een groeiend tekort aan betaalbare woningen. Het is evenmin een kwestie van doorstroming, zoals de simpele redenering van de VVD luidt. Zou het lukken met een aanjaagteam terwijl men minister Dekker haar gang laat gaan? Wij denken van niet, want de markt heeft andere belangen dan die van mensen die een betaalbaar onderkomen zoeken. Al met al een slap en weinig effectief beleid voor een van de dringendste problemen in de provincie. De openbare ontluistering van het project Zuidas is in de zomer begonnen, nadat er in de vergaderzalen al door ons voor was gewaarschuwd. De provincie wil geld, veel geld aan dit plan besteden. De plannen blijken veel meer te kosten dan ons allen eerder was voorgehouden. De SP vindt dat wij niet moeten afwachten wat het gaat worden. Al die tijd blijven er tientallen miljoenen ongebruikt op de plank liggen. De kosten voor de infrastructuur zijn nog onduidelijk, maar de tekorten zijn wel duidelijk. Ook is onduidelijk waar het geld vandaan moet komen. Onduidelijk zijn ook de gevolgen voor de luchtkwaliteit bij een grote uitbreiding van wegen. Dat kan niet zo doorgaan, dat is onverantwoord. Daarom ons voorstel aan de staten en aan het college om een onderzoek te beginnen naar de kosten van infrastructuur, een onderzoek te doen naar de verwachte gevolgen voor de luchtkwaliteit en de reservering van 75 mln. - of welk bedrag dan ook - voor de Zuidas ongedaan te maken. PS 14 november

17 Ik kom nu op het openbaar vervoer en dan met name de Zuidtangent, lijn 300. De glans verdwijnt langzamerhand van dit project. De provincie is verantwoordelijk voor beheer en onderhoud en steekt daar veel geld in. Dagelijks zien wij twee onderhoudsploegen aan het werk. Als bijna dagelijkse ooggetuige wil ik hen een compliment maken: ze doen hun werk voortreffelijk, altijd bezig en, het moet worden gezegd, het is duidelijk te zien dat zij er zijn. De SP is ervan overtuigd dat hun werk ertoe bijdraagt dat het goed reizen is met het OV. Geen spuitbuskitsch op de haltes, direct gerepareerde schades, geen onkruid en vuil op de grond en op de baan. De perrons liggen er glanzend bij, te glanzend eigenlijk. Onlangs heeft de beheerder bordjes geplaatst met de tekst; "pas op, de perrons kunnen glad zijn". Als chauffeurs en als passagiers wisten wij al vanaf het begin dat de vloeren spekglad zijn, zeker bij vochtig weer. Weet de gedeputeerde hoeveel mensen al zijn gevallen? Eigenlijk wil ik vragen of hij eindelijk iets gaat doen aan die gevaarlijke situatie in plaats van het plaatsen van bordjes. Juist omdat de provincie zoveel geld besteedt aan het beheer en het onderhoud van die baan, zou het college moeten nagaan hoe het met de prestaties is gesteld. Het kan niet volstaan met de mededeling dat dit niet de zaak van het college is. Hoe staat het met de uitvoering van de dienstregeling? Hoe staat het met de service? Hoeveel ritten vallen uit? Wij hebben het vermoeden dat daar nogal wat aan mankeert. Wij roepen het college op om daar aandacht aan te besteden. Wat de treinenloop betreft, beperk ik mij tot de opmerking dat wij nog steeds twee belangrijke voorstellen hebben. Het eerste is een beter gebruik van de Hemboog naar Schiphol. Niet alleen de treinen uit West-Friesland, maar ook die uit de Kop kunnen een directe verbinding met Schiphol krijgen. Die boog heeft veel geld gekost en mag niet bijna ongebruikt blijven liggen. Het tweede is het doortrekken van treinen uit het oosten of zuiden van het land naar Zandvoort. De voordelen zijn daarvan overduidelijk. Is de gedeputeerde bereid naar de minister te gaan om over deze voorstellen ter verbetering van de positie van het openbaar vervoer in Noord-Holland te overleggen? Wij blijven ons grote zorgen maken over de voortdurende problemen bij en klachten over de OV-taxi. Pas als de bedrijven hun medewerkers op waarde schatten en een goede cao afsluiten, kan de taxiwereld opkrabbelen uit het duister. De recente prijsverhogingen van soms wel 20% zijn ons in het verkeerde keelgat geschoten. Wat maakt de affaire-meijdam ons duidelijk? Toen zich in Zaanstad het drama van het aftreden van de heer Meijdam afspeelde - volgens ons was dit eigenlijk niet nodig - werd mede door onze vragen aan GS hierover duidelijk dat er een grote oneerlijkheid in de APPA zit. Wij hebben daarover onze Kamerfractie gebeld en weten nu dat zij dit op een geschikt moment aan de orde zal stellen. Dat is nog niet genoeg. Meerderen hebben zich afgevraagd of het wel zo netjes is geregeld. Een bestuurder die vertrekt, ook al is dit uit eigener beweging, kan nog heel lang recht aanspraak maken op wachtgeld. Daarom stellen wij het college voor om zich namens de staten tot de Tweede Kamer te wenden met de vraag om dit probleem op te lossen. Wij hebben op dit punt een motie opgesteld. Met grote schrik hebben wij kennisgenomen van de problemen met asbest in Twente. Daar was de SP trouwens al jaren actief op dit punt. Het rapport over asbest in het milieu gaat ook over Noord-Holland. Ik herinner aan de onlangs bekend geworden alarmerende berichten over een school in Wormer. Wij hebben een motie voorbereid. Met weinig trots omdat het zo'n ernstig onderwerp is, kondig ik aan dat dit waarschijnlijk de dikste motie is die hier ooit is ingediend. Zij is voorzien van een bijlage met de onderzoeksrapporten. Ik zal niets zeggen over reisjes, over de Regio Randstad of over de task force Zuinig Ruimtegebruik waarbij belangrijke kopstukken uit het bedrijfsleven binnen worden gehaald. Deze mensen hebben geen verborgen agenda, maar zij hebben gewoon andere belangen dan een goed openbaar bestuur. Wat ons betreft, worden zij bedankt met PS 14 november

18 een bosje bloemen of flesje appelsap. Ik zeg niets over Europa, waarover het college maar doordendert, over de CROS, die een zuigeling is gebleken die wij geen bijtring van meer willen geven, over het Noordzeekanaalgebied - wij zijn blij met het onderzoek van de milieufederatie - of de tunnel A6-A9, hoewel wij dolblij zijn met de afwijzing van het CPB en de beweging die in het gebied op gang komt om deze aantasting van het milieu tegen te gaan. Ik zeg niets over het inkorten van het reces. Eigenlijk had ik daar een motie over willen indienen. Voorzitter. Tot slot bied ik u iets aan. Wij waarderen het dat u van tijd tot tijd iets zegt dat buiten de gebaande GSpaden valt, ook al zijn wij het er niet altijd mee eens. Dat was onlangs nog het geval toen u iets zei over een statenjacht. Gelukkig hebben wij er sindsdien niets meer over gehoord. Wij hebben nu een statenjacht voor u aangeschaft. Dat willen wij u aanbieden met de oproep het hierbij te laten. Meer is niet nodig. Het zou toch maar een gedeputeerdenschuit worden en daar zit de bevolking van Noord-Holland niet op te wachten. De heer Graatsma overhandigt de voorzitter een modelbootje. De voorzitter: Dank u. Ik zal dit geschenk vermelden op mijn kwartaalstaat. Overigens wordt er in stilte verder aan het statenjacht gewerkt. Motie 8-8 Door de leden Graatsma, Putters, Boelhouwer, Jankie en A.A. de Vries wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; gehoord de discussie over de begroting 2006; overwegende dat: - afgelopen zomer bekend werd dat de Zuidas veel meer kosten met zich mee zou brengen dan eerder bekend gemaakt was; - de bijdrage van de provincie bestemd zou zijn voor infrastructuur; - vooralsnog onbekend is wie de extra kosten op zich neemt; - eveneens vooralsnog onbekend is of de werkzaamheden en het eindresultaat van de uitbreiding van wegen passen binnen de Europese regels van luchtkwaliteit; - dientengevolge het maar zeer de vraag is of het project ooit zal worden uitgevoerd; - het zonde is om al die tijd 75 mln. ongebruikt op de plank te laten liggen; besluiten: 1. GS op te dragen een onderzoek te beginnen naar de kosten van de infrastructuur rondom de Zuidas; 2. GS op te dragen onderzoek te doen naar de verwachte gevolgen voor de luchtkwaliteit; 3. GS op te dragen de reservering van 75 mln. voor de Zuidas ongedaan te maken, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-9 Door de leden Graatsma, Putters, Boelhouwer, Jankie, Agema en A.A. de Vries wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; gehoord de discussie over de begroting 2006; overwegende dat: - onlangs in Twente een uitgebreid asbestonderzoek werd gepresenteerd; - de daarin gepresenteerde cijfers voor Noord-Holland zeer verontrustend zijn (4 van de 7 regio's zijn zeker besmet); - afgelopen woensdag in Wormer asbest in de lucht aanwezig bleek te zijn bij een schoolgebouw; - op een onbekend aantal locaties in Noord-Holland asbest verwerkt is in gebouwen, wegen en terreinophogingen; - het zeer aannemelijk is dat in de loop der tijd ook (illegale) asbeststortingen hebben plaatsgevonden; PS 14 november

19 besluiten gedeputeerde staten op te dragen, op de kortst mogelijke termijn inventariserend onderzoek te laten doen naar de aanwezigheid van asbest en asbestrestanten (in welke vorm dan ook) in alle gemeenten in Noord-Holland en de resultaten inclusief een plan van aanpak met betrekking tot het geheel asbestvrij maken van Noord-Holland te presenteren aan provinciale staten, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-10 Door de leden Graatsma, Putters, Boelhouwer, Jankie en A.A. de Vries wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; gehoord de discussie over de begroting 2006; overwegende dat: - volgens de APPA (overheidsbestuurdersreglement) wethouders en gedeputeerden bij aftreden of weggaan voor een periode van 6 jaar aanspraak kunnen maken op wachtgeld; - deze regels ook gelden als de genoemde bestuurders uit eigen beweging zijn opgestapt; - deze regels ook gelden wanneer genoemde bestuurders sinds hun aftreden of weggaan en vóór de afloop van de termijn van 6 jaar een andere baan hebben genoten; - de uitkeringsregels voor gewone mensen hier schril tegen afsteken; - aparte regels voor overheidsbestuurders niet passen in de maatschappij; besluiten, GS op te dragen, er bij het kabinet en de Tweede Kamer op aan te dringen de APPA aan te passen op bovengenoemd punt, en gaan over tot de orde van de dag. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Voorzitter. In den beginne schiep God de hemel en de aarde. De aarde nu was woest en ledig, en duisternis lag op den vloed, en de Geest Gods zweefde over de wateren. Zo begint de Bijbel. Als wij aan Nederland en Noord-Holland in het bijzonder denken, ongeveer 2000 jaar geleden, toen hier de Romeinse legioenen rondliepen, was het nog niet veel anders: woest en ledig. Zelfs 1000 jaar geleden, ten tijde van Dirk III, graaf van Holland, was het nog niet veel anders geworden. Als wij dan nu in het jaar 2005 om ons heen kijken, en wij spreken over een gebrek aan duisternis vanwege de vele nachtelijke verlichting, en aan gebrek aan ruimte vanwege de volheid door mensen en bedrijvigheid, dan zijn wij toch opeens een eind verder in de ontwikkeling en in de tijd. Want na de schepping van de mens op de zesde dag zegt God tot hen: weest vruchtbaar en wordt talrijk; vervult de aarde en onderwerpt haar. Als wij die opdracht nu evalueren met het oog op onze taak voor het volgend jaar, wat moeten wij dan zeggen? Moeten wij dan nu om ons heen kijkend zeggen: het is vol, dus wij zijn klaar? Al het land is ontgonnen en bestemd, er is niets meer woest. Wij hebben s nachts zoveel licht aan dat wij de duisternis hebben overwonnen. Het "weest vruchtbaar en wordt talrijk" hebben wij als Nederlanders, lijkt het, al achter ons gelaten. Zelfs een enkele politieke stem zegt wel eens: "Nederland is vol". Er zijn natuurlijk ook partijen die zeggen dat wij te ver zijn doorgeschoten. Wij moeten terug naar meer duisternis. Wij moeten stoppen met de aanleg van meer asfalt. Wij moeten stoppen met nog meer in cultuur brengen van het land en wij moeten juist land teruggeven aan de woestheid. Zelfs met het water gaan wij straks gestructureerd om, waarbij wij meer ruimte zullen geven aan het water. Het adagium "na ons de zondvloed" zullen wij, ook als het om water gaat, niet vaak meer horen. Maar vol of niet vol, woest of niet woest, zolang er nog leven is op aarde zijn wij nog niet klaar met de opdracht die gegeven is aan het begin van onze geschiedenis: "Bebouw de aarde". Het is een cultuuropdracht die altijd duurzaamheid inhoudt. Wij bouwen aan een maatschappij voor onze kinderen, die daarin verder moeten kunnen bouwen. In PS 14 november

20 tal van discussies speelt die afweging ook in Noord-Holland. Ik loop de beleidsaccenten na zoals die door het college zijn aangehouden. Bestuur en burger. Ik ben blij dat serieus is onderzocht wat burgers van de provincie vinden. De opiniepeiling uit 2003 gaf aan dat de meeste Noord- Hollanders hier geboren zijn, er al meer dan dertig jaar wonen en er ook nog trots op zijn Noord-Hollander te zijn. De provincie is dus van betekenis, en als zij dat niet is, zou zij dat wel moeten zijn. Deze Noord-Hollanders gaven een prioritering van beleidsonderwerpen. Op 1 kwam bereikbaarheid te staan, en op 2 en 3 milieu en water. Helemaal onderaan staan relatie burger bestuur, landbouw en grondbeleid. Het thema "bestuur en burger" boeit de Noord-Hollander kennelijk niet als het over de provincie gaat. Misschien zijn zij daarin wel nuchterder dan wij. Men stelt belang in een integere en betrouwbare overheid, die handhavend optreedt en de gemeenten zelf uit laat maken of ze willen samengaan. De terughoudende opstelling van de provincie op dat laatste terrein werpt vruchten af. Op tal van plekken binnen de provincie zijn gemeenten zelf actief op zoek naar samenvoeging, omdat juist van onderaf duidelijk wordt dat adequaat opkomen voor de burgers en een goede dienstverlening om een groter ambtelijk apparaat vragen. Uiteindelijk liggen bijna alle uitvoerende taken die direct op het leven van alle dag betrekking hebben op het gemeentelijk niveau. Als er haperingen optreden, merkt men daar het eerst dat het op een bepaalde manier niet werkt en het zo niet verder kan. Dat laatste geldt trouwens ook voor de provincie. Wij mogen zeer tevreden zijn over de website en de digitale toegankelijkheid van de informatie. Ook het bestuur, de leden van het college stellen zich heel open op. Daarom is het jammer dat de reorganisatie van het provinciale apparaat gelijktijdig zo n groot beslag legt op de menselijke energie die wij voor zoveel andere zaken zouden kunnen inzetten. "Naar verwachting gaat de nieuwe provinciale organisatie op 1 januari 2006 van start", schrijft het college. Uiteraard zal het college nu dus kunnen antwoorden dat de opvolgers in de volgende statenperiode daarvan profijt zullen trekken, maar de vraag is of de weg terug omhoog wel zo makkelijk is. Ook van de deskundigheid van het provinciale apparaat wordt steeds meer gevraagd. De productie die van de provincie gevraagd wordt, met het invullen van alle ambities, gaat de kracht van het apparaat ver te boven. Er zal dus op grote schaal, misschien wel op steeds grotere schaal, gebruikgemaakt worden van externen. De vraag moet zelfs onder ogen worden gezien of wij ons zelf zo niet rijp maken voor samenvoeging met een andere provincie, naar analogie van deze processen bij de gemeenten. Daar waar de grote ministeries kleiner worden, maar wel door het afstoten van taken naar de provincies, daar gaan wij ons vertillen met te kleine organisaties aan te grote opgaven. Dat gevaar dreigt reëel. Zo komen wij haast vanzelf op het volgende onderwerp, bestuur en andere overheden. De Italiaanse keuken doet hier wonderen: spaghetti en ravioli. Straks wordt het Hollandse wondermiddel, de Haarlemmerolie nog vervangen door de Italiaanse olijfolie. Wij hebben het gehoord in Dordrecht: de steden overlegden met elkaar in de provinciale staten, en de raadspensionaris besliste op eigen maar ondoorgrondelijke wijze. Straks, vanaf 2007, zal elke statenzetel ongeveer inwoners vertegenwoordigen. Als wij met 55 zetels op een stedenvertegenwoordiging zouden overgaan, is Amsterdam goed voor 15 zetels, en de andere tien plaatsen met meer dan inwoners ook voor 15, terwijl de overige 25 dan naar de kleinere plaatsen zouden gaan. Die tien zijn dan Haarlem - met nog geen inwoners - Zaanstad, Haarlemmermeer, Alkmaar, Hilversum, Amstelveen, Purmerend, Hoorn, Velsen en Den Helder. Behalve dan dat grotere plaatsen bij het rijk via allerlei regelingen vooraan mogen staan, heb ik niet helder op het netvlies dat deze tien - met Amsterdam mogen wij ons niet al te veel bemoeien - voorop in onze aandacht staan. Wij horen bijvoorbeeld wel vaak over Texel, inwoners, Wieringermeer, inwoners, Zandvoort inwoners et cetera. En PS 14 november