Nascholing op initiatief van de Vlaamse Regering. Thema s nascholingsinitiatieven voor het schooljaar

Transcriptie

1 Ministerie van Onderwijs en Vorming Departement Onderwijs en Vorming Afdeling Beleid Onderwijspersoneel Nascholing op initiatief van de Vlaamse Regering Thema s nascholingsinitiatieven voor het schooljaar thema s nascholingsintitiatieven Pagina 1

2 1. Algemene voorwaarden 1.1. Decretale basis Artikel 12 van het decreet van 8 mei 2009 betreffende de kwaliteit van onderwijs stelt dat de beleidsprioriteiten worden vastgesteld voor nascholingsinitiatieven die noodzakelijk zijn om de implementatie van onderwijshervormingen te ondersteunen. Het besluit van de Vlaamse Regering van 8 juni 2012 tot regeling van de procedure voor de toekenning van projectsubsidies m.b.t. de uitvoering van nascholingsinitiatieven regelt de toewijzingsprocedure Situering Competente en betrokken leerkrachten, directies, interne coördinatoren (middenkader, vakgroep verantwoordelijken, zorg en andere coördinatoren) en externe begeleiders (pedagogische begeleiders, lerarenopleiders) vormen de motor om inhoudelijke vernieuwingen tot op het niveau van de klas te laten doordringen. Leerkrachten, directies, interne en externe begeleiders moeten zowel overtuigd zijn van het belang en de noodzaak van vernieuwingen (draagvlak) als er de nodige competenties voor ontwikkelen, verbreden verdiepen (kortom competentieontwikkeling) om effectief een omslag in hun didactisch functioneren te bewerkstelligen. Zo niet ontstaat het risico dat men een vernieuwing percipieert als iets wat zich boven zijn hoofd afspeelt (men voelt zich louter uitvoerder) of dat men die afkeurt. Betrokkenheid creëren en competenties ontwikkelen zijn daarbij geen opeenvolgende fases, maar zullen veeleer gelijktijdig plaatsvinden. Organisatoren van nascholingsinitiatieven moeten doelbewust voortbouwen op de competenties die leerkrachten, directies, begeleiders al hebben. Er moet ook ingezet worden op de transfer naar de eigen klaspraktijk en naar andere nietdeelnemende collega s zodat de implementatie van de vernieuwing duurzaam verankerd wordt in de gehele school en schoolgemeenschap/scholengroep (SG). De minister bevoegd voor onderwijs en vorming, selecteerde voor schooljaar de volgende thema s: Thema 1: talenbeleid o Subthema 1: Breed evalueren; o Subthema 2: Taalontwikkeling Nederlands van leerlingen met een andere thuistaal; o Subthema 3: Content and Language Integrated Learning (CLIL). thema s nascholingsintitiatieven Pagina 2

3 Thema 2: Datageletterdheid i.f.v. een eigen school/ scholengroep scholengemeenschapsbeleid In deel 2 worden de thema s verder omschreven 1.3. Aanvragen Iedere organisatie die zich bekwaam acht nascholing te verzorgen, aansluitend bij één of meerdere van bovenstaande thema's, kan een aanvraag indienen bij het Departement Onderwijs en Vorming. De uiterste indieningsdatum voor deze aanvragen is 15 december Opdat een projectaanvraag in overweging kan genomen worden, moet die geformuleerd zijn op de "projectfiche" die de overheid hiertoe heeft ontwikkeld. Het formulier is te verkrijgen bij: Ministerie van Onderwijs en Vorming Departement Onderwijs en Vorming, Afdeling Beleid Onderwijspersoneel adres: Koning Albert II-laan 15, lokaal 2B03, 1210 Brussel tel: 02/ nascholing@vlaanderen.be of u kan het formulier downloaden via onze website Om de taakbelasting voor de commissieleden te kunnen inschatten, vragen wij om voor 30 oktober per mail mee te delen voor welke thema( s) uw organisatie een projectaanvraag wenst in te dienen. Deze voorregistratie speelt uiteraard geen rol bij de beoordeling van uw project Organisatie en inhoud De projecten worden uitgevoerd in de loop van het schooljaar Het doordacht afwisselen van sessies met concrete toepassingen in de dagelijkse praktijk van de deelnemers, het nuttig inzetten van ICT-hulpmiddelen en de ruime aandacht voor diepgaande evaluatie en feedback, kan potentiële deelnemers overtuigen. De ervaring leert dat projecten met een groot aantal sessies potentiële deelnemers afschrikken. De nascholingsthema s richten zich op schoolteams. We benadrukken dat het de bedoeling is dat scholen zich als geheel inschrijven. M.a.w. de directie en de leerkrachten worden samen betrokken in het nascholingsproject en zijn bereid in hun school concreet te werken thema s nascholingsintitiatieven Pagina 3

4 aan het thema. Scholen van een scholengroep of een scholengemeenschap mogen zich ook samen inschrijven. Deze intense projecten lopen gedurende een schooljaar. Tijdens dit jaar is het belangrijk om veel leerervaringen op te doen, maar tegelijk moeten er ook bakens uitgezet worden voor verdere acties, ook nadat het project afgelopen is. Dat blijkt vaak een moeilijk punt, waar de school ook in ondersteund zou kunnen worden. Vandaar dat tijdens de nascholingstrajecten ook de broodnodige aandacht naar transfer, zowel naar de klas/schoolpraktijk als naar het resterende deel van het schoolteam, moet gaan. Dat kan op verschillende manieren gebeuren. Een mogelijkheid is om interne (middenkader, vakgroepverantwoordelijken, zorgcoördinator, nascholingscoördinator, ) en/of externe begeleiders (pedagogische begeleiders, lerarenopleiders) als doelgroep mee te nemen. Deze doelgroepen kunnen dan competenties ontwikkelen, verbreden, versterken om de transfer op verschillende niveaus te ondersteunen of om zelf in hun praktijk te integreren. Per sessie kan de samenstelling van de deelnemers variëren naargelang van de vooropgestelde doelstellingen Financiering Het nascholingsaanbod op initiatief van de Vlaamse Regering is bedoeld als een aanvulling op het nascholingsbudget van de school en de koepelorganisaties. Bijgevolg dient de aanvrager bij zijn budgettering de volledige financiering aan de overheid aan te vragen en dienen deze projecten uiteindelijk gratis te zijn voor deelnemers. Uitzonderingen hierop zijn: onkosten voor maaltijden, koffie, reis- en verblijfskosten. Indien de organisator hiervoor kosten aan de deelnemers wenst aan te rekenen, dan dient dat ook expliciet vermeld te worden, zowel in de projectaanvraag als bij de uiteindelijke aankondiging van het project. Bij de projectaanvraag kan een bekendmaking van het project. beperkte financiering aangevraagd worden voor de Het maximum budget dat per project kan worden toegekend bedraagt Euro. Dat betekent niet dat bij goedgekeurde projecten waarvan het aangevraagde budget kleiner is dan Euro, dit budget automatisch volledig wordt toegekend. De overheid behoudt het recht om de gevraagde budgettering aan te passen. Op basis van de ingediende begroting wordt er één sessieprijs vastgelegd. Het toegekende bedrag en de toegekende sessieprijzen worden meegedeeld bij de goedkeuring van de projecten. De uitbetaling van de goedgekeurde projecten gebeurt a rato van het aantal werkelijk uitgevoerde sessies en de toegekende kostprijs per sessie én in functie van de werkelijk gemaakte kosten. thema s nascholingsintitiatieven Pagina 4

5 1.6. Beoordeling van de aanvragen Een commissie maakt een gemotiveerde rangschikking van de projectvoorstellen op grond van de volgende criteria: 1. de relevantie van het project ten aanzien van de vastgestelde beleidsprioriteiten waarbij de visie van de organisatie op professionalisering, de kaders waarop men zich baseert om het specifieke thema uit te werken, en de concrete activiteiten om de transfer naar de klas- en schoolpraktijk en het gehele schoolteam te realiseren belangrijke elementen zijn; 2. de mate waarin het project indicaties geeft dat het in de praktijk een kwaliteitsvol project zal betreffen en meer specifiek de mate waarin de doelstellingen van de oproep gerealiseerd zullen worden, de mate waarin de inhoud en methode geschikt zijn om de doelstellingen te realiseren, de mate waarin de organisatie efficiënt verloopt, de mate van bewaking van de interne kwaliteitszorg; 3. de kostenefficiëntie. Per thema brengt een commissie een gemotiveerde rangschikking uit. Deze rangschikking gebeurt in twee selectierondes. In de eerste ronde zal de commissie de projectaanvragen beoordelen op basis van de criteria zoals hierboven vermeld. Criterium 1 zal bij de beoordeling zwaarder doorwegen t.a.v. de andere criteria. In de eerste ronde stelt de commissie een tussenscore op. De projecten worden gerangschikt in vijf niveaus : 1 zeer goed (niveau A); 2 goed (niveau B); 3 voldoende (niveau C); 4 onvoldoende (niveau D); 5 onvoldoende ingevuld of onvoldoende aansluiting bij het thema (niveau E). De commissie heeft de bevoegdheid om de projectvoorstellen van niveau A en B zowel inhoudelijk als financieel te laten bijsturen. Tevens kan de commissie vragen om bepaalde delen uit de projectaanvraag verder te verduidelijken. Projecten van een A en een B niveau ontvangen onmiddellijk na de eerste ronde een terugkoppeling van de beoordeling van de commissie waarin de bijsturingen en vragen ter verduidelijking opgenomen worden. In de tweede ronde worden de organisaties van de projecten van een A en een B niveau uitgenodigd met het oog op de toelichting van de bijsturingen en/of de vragen ter thema s nascholingsintitiatieven Pagina 5

6 verduidelijking. Op basis van deze toelichting zal de commissie een definitieve eindscore bepalen. Op basis van de gemotiveerde rangschikking opgesteld door de commissie beslist de minister bij ministerieel besluit welke projecten worden gesubsidieerd. Alle projecten zullen dan (voorzien voor half maart 2014) van het resultaat op de hoogte gebracht worden Inschrijvingen op het nascholingsthema door de scholen Geen enkele school kan verplicht worden tot deelname aan een nascholingsproject op initiatief van de Vlaamse Regering. Ieder goedgekeurd project moet open staan voor alle geïnteresseerden die tot de doelgroep behoren. Dat impliceert netoverschrijding. Iedere school (deelnemer) die aan een nascholingsproject wenst deel te nemen, schrijft zich rechtstreeks in bij de nascholingsorganisatie naar keuze. De nascholingsorganisatie geeft op regelmatige basis de lijst van de definitieve deelnemers door aan de afdeling Beleid Onderwijspersoneel van het departement Onderwijs en Vorming. Ook houdt de nascholingsorganisatie de afdeling Beleid Onderwijspersoneel op de hoogte van uitschrijvingen in de loop van het nascholingstraject. Indien het aantal inschrijvingen het in de projectfiche omschreven maximale aantal deelnemers overschrijdt, stelt de nascholingsorganisatie een gemotiveerde selectie van scholen (deelnemers) samen. Volgende criteria moeten gebruikt worden: 1. behoren tot de omschreven doelgroep; 2. de volgorde van inschrijving. Naargelang van de concrete situatie, kan de nascholingsorganisatie andere/bijkomende selectiecriteria voorstellen. Het voorstel voor die andere selectie wordt aan de afdeling Beleid Onderwijspersoneel meegedeeld. De overheid behoudt het recht corrigerend op te treden bij het vastleggen van de selectiecriteria. De nascholingsinstelling maakt de uiteindelijke selectie van deelnemers bekend, zowel aan de afdeling Beleid Onderwijspersoneel als aan de betrokken kandidaat-deelnemers De gesubsidieerde projecten De gesubsidieerde projecten worden uitbetaald in drie schijven: - De eerste schijf wordt uitbetaald eind september De tweede schijf wordt uitbetaald eind januari De derde schijf van 10% na goedkeuring van het eindrapport thema s nascholingsintitiatieven Pagina 6

7 Het eindrapport wordt in een specifiek sjabloon ingevuld en dient te worden toegelicht door de projectleider/medewerkers na de afloop van het project. thema s nascholingsintitiatieven Pagina 7

8 2. Omschrijving van de thema s 2.1. Thema 1: Talenbeleid Waarom dit thema? De conceptnota Samen taalgrenzen verleggen (2011) bevat een aantal maatregelen op het vlak van talenbeleid. De nadruk ligt onder andere op een versterkte kennis van het Nederlands als onderwijstaal, een innovatief vreemdetalenonderwijs en een brede assessmentpraktijk. Een aantal van deze maatregelen vereiste een decretale verankering die via ODXXIII is gerealiseerd. Om een succesvolle realisatie van die maatregelen mogelijk te maken, benadrukt de talennota eveneens het belang van de competentieontwikkeling van leraren. Verschillende soorten activiteiten leiden tot de ontwikkeling van de competenties van leraren, directies, ondersteuners. Zo zijn de klas en de school niet alleen voor de leerling een plek om te leren, ook voor de leraar vormen ze een leerschool. Ook een nascholingstraject volgen vormt voor leerkrachten, directies, interne en externe begeleiders een uitgelezen kans om hun competenties te ontwikkelen zodat ze leerlingen kunnen begeleiden en ondersteunen in de beheersing van het Nederlands als onderwijstaal, het leren in een meertalige omgeving en het vreemdetalenonderwijs. Concreet kunnen de nascholingstrajecten zich toespitsen op de volgende subthema s: breed evalueren, taalontwikkeling Nederlands voor leerlingen met een andere thuistaal die het Nederlands onvoldoende beheersen en Content and Language Integrated Learning (CLIL). Subthema 1: Breed evalueren Het thema breed evalueren komt aan bod in de conceptnota. Dit thema krijgt in Onderwijsdecreet XXIII gedeeltelijk een decretale vertaling onder de vorm van een screening van het niveau van de leerlingen voor de onderwijstaal, het Nederlands. Een goede kennis van de onderwijstaal is essentieel om onderwijs te volgen en een kwalificatie te behalen. Het is belangrijk dat voor elke leerling die voor het eerst instroomt in het gewoon lager onderwijs en in het voltijds gewoon secundair onderwijs, er een diepgaande analyse gemaakt wordt van het beheersingsniveau van het Nederlands als onderwijstaal en dat er nagegaan wordt of er nood is aan specifieke maatregelen. Ter ondersteuning van de scholen laat de overheid twee Toolkits Breed Evalueren ontwikkelen, voor het basis- en het secundair onderwijs, waarin screeningsinstrumenten voorgesteld worden en ondersteuning geboden wordt bij de keuze van een geschikt instrument en implementatiescenario. Het betreft geen instaptoets of drempelinstrument uitsluitend gericht op het blootleggen van de zwaktes van de leerlingen in het kader van een taalontwikkelingsbeleid. De screening moet een plaats krijgen binnen een breder geheel, het evaluatiebeleid en het talenbeleid van de school. De nascholingsprojecten dienen zich niet zozeer te richten naar het hanteren van één bepaald instrument, maar wel naar de thema s nascholingsintitiatieven Pagina 8

9 principes/strategieën die men als leerkracht hanteert bij het screenen, daar die principes/strategieën makkelijker te transfereren zijn naar verschillende praktijken. Hoewel in de talennota het thema breed evalueren in de eerste plaats wordt geassocieerd met het in kaart brengen van de taalvaardigheid Nederlands van de leerlingen, dient het ingediende nascholingsproject het thema vanuit een ruimere invalshoek te benaderen. Het project moet dan ook aandacht schenken aan de link tussen een brede evaluatie van de taalvaardigheid Nederlands en het bredere kader van het evaluatiebeleid van de school. Bovendien dient het project in te gaan op de manieren waarop scholen aan de slag kunnen gaan met de resultaten van deze brede screening, zodat ze aan de hand van deze resultaten vorm kunnen geven aan maatregelen op maat van de leerling. Aangezien enkel de toolkit voor SO al beschikbaar is, wordt de doelgroep beperkt tot leerkrachten en directies SO. Subthema 2: Taalontwikkeling Nederlands van leerlingen met een andere thuistaal die onvoldoende het Nederlands beheersen In de talennota gaat de aandacht onder andere uit naar een versterking van het Nederlands als de onderwijstaal voor leerlingen in het basis- en secundair onderwijs. Het doelpubliek omvat zowel nieuwkomers als andere leerlingen met een andere thuistaal die onvoldoende de onderwijstaalbeheersen om met goed gevolg de lessen te kunnen volgen. Zo zullen de scholen een taalbad kunnen organiseren voor leerlingen die bij de eerste instroom in het gewoon lager onderwijs de onderwijstaal, het Nederlands, onvoldoende beheersen om de lessen te volgen en goede studieresultaten te behalen. Een taalbad is een voltijds traject dat de leerlingen intensief bijwerkt aan de hand van een passende didactiek en ze onderdompelt in het Nederlands als onderwijstaal. Tijdens de onderdompeling in de onderwijstaal kunnen uiteraard ook leerinhouden aan bod komen die vervat zitten in de andere leergebieden, maar de focus van het taalbad moet op de taalverwerving liggen. Het taalbad kan een jaar duren en moet ervoor zorgen dat de leerlingen snel kunnen integreren in het reguliere onderwijs. In het voltijds secundair onderwijs zal een schoolbestuur drie uur extra taallessen Nederlands kunnen organiseren voor leerlingen die het Nederlands onvoldoende beheersen om de lessen goed te kunnen volgen. Voor deze leerlingen voorziet de school een doelgericht aanbod. De school zal dat aanbod zelf kunnen organiseren of daarvoor samenwerken met andere scholen waarbij leerlingen van verschillende scholen worden samengebracht. Voor anderstalige nieuwkomers in het secundair onderwijs kan een schoolbestuur al onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers organiseren. Dat is een specifiek en tijdelijk onderwijsaanbod (bestaande uit een onthaaljaar) dat gericht is op taalvaardigheid en inburgering en anderstalige nieuwkomers voorbereidt op doorstroom naar regulier vervolgonderwijs. Die doorstroom verloopt niet altijd vlot, ondanks de ondersteuning door de vervolgschoolcoaches. Vervolgscholen zijn soms nog onvoldoende vertrouwd met (het taalontwikkelingsproces van) deze specifieke doelgroep. Het ingediende nascholingsproject moet tegemoetkomen aan de behoeften die alle leerkrachten hebben op het vlak van taalontwikkeling Nederlands van leerlingen met een thema s nascholingsintitiatieven Pagina 9

10 andere thuistaal die het Nederlands onvoldoende beheersen. Het gaat ook altijd om de aansluiting bij of doorstroom naar het reguliere onderwijs in basis- of secundair onderwijs. We denken daarbij in de eerste plaats aan de volgende profielen: - leerkrachten die worden ingezet in een taalbad; - leerkrachten die lesgeven aan nieuwkomers; - leerkrachten die taalgericht vakonderwijs geven; - leerkrachten die worden ingezet voor de 3u extra taallessen Nederlands; - coördinatoren talenbeleid; - vervolgschoolcoaches; - leerlingbegeleiders. Maar ook andere leerkrachten die hun competenties willen ontwikkelen op het vlak van lesgeven aan leerlingen met een onvoldoende kennis van het Nederlands, kunnen deelnemen. Het opzet van het project dient erin te bestaan de (didactische) competenties i.v.m. taalverwerving en -ontwikkeling Nederlands te ontwikkelen en te versterken. Het projectvoorstel dient eveneens aandacht te hebben voor de manieren waarop de verschillende spelers hun aanpak kunnen afstemmen in functie van een optimale samenwerking. Ook de afstemming met de leerkracht Nederlands en de andere vakleerkrachten moet worden belicht. In het nascholingsproject is het mogelijk zich te richten op één bepaald onderwijsniveau (lager of secundair) of indien men zich tot beide niveaus richt, is differentiatie tijdens het traject mogelijk. Subthema 3: Content and Language Integrated Learning (CLIL) De talennota voorziet in de mogelijkheid voor alle scholen secundair onderwijs om onder bepaalde voorwaarden CLIL te organiseren. CLIL wil leerlingen functioneel meertalig maken door het verwerven van de doeltaal te koppelen aan het onmiddellijk bruikbare nut ervan. Een niet-taalvak wordt dan in een vreemde taal onderwezen (bv. het vak wiskunde in het Engels, het vak aardrijkskunde in het Frans, het vak toerisme of het vak mechanica in het Duits ). In Onderwijsdecreet XXIII gebeurden de nodige aanpassingen om vanaf september 2014 CLIL-programma s mogelijk te maken. Maximum 20% van de niet-taalvakken kan via CLIL aangeboden worden, in het Frans, Engels of Duits. CLIL moet berusten op een vrijwillige keuze van de ouders (en) van de leerling. Daarnaast blijft steeds de mogelijkheid bestaan om niet-taalvakken in het Nederlands te volgen. Er zal in overleg met het GO! en de onderwijskoepels een CLIL-standaard worden ontworpen met daarin de kwaliteitscriteria waaraan scholen moeten voldoen om een dergelijk programma aan te bieden. Deze kwaliteitsstandaard zal onder meer voorwaarden bevatten op het vlak van de competenties van de CLIL-leraren die, naast de goede kennis van de doeltaal (en het betrokken vak en de vakdidactiek), ook de CLIL-methodiek moeten beheersen. Het onderwijspersoneel moet met andere woorden de startcompetenties hebben voor de aanvang van een CLIL-project en de school moet investeren in het versterken van de competenties op het vlak van CLIL- thema s nascholingsintitiatieven Pagina 10

11 didactiek en taalvaardigheid. Het ingediende competentieontwikkelingsproject zal dan ook moeten inspelen op die noden in het licht van de standaard die gehanteerd zal worden Doelstellingen Subthema 1: Breed evalueren - de deelnemers zijn overtuigd van de meerwaarde van de principes van breed evalueren voor het evaluatiebeleid van de school; - de deelnemers kunnen de principes van breed evalueren vertalen naar hun specifieke schoolcontext onder de vorm van een evaluatiebeleid; - de deelnemers kunnen het evaluatiebeleid van de school linken aan het talenbeleid van de school; - de deelnemers kunnen de principes van breed evalueren vertalen naar hun eigen vak en/of de klaspraktijk; - de deelnemers kunnen aan de slag met de resultaten van de screening en kunnen gepaste maatregelen nemen op maat van de leerling; - de deelnemers kunnen het geleerde doorgeven naar het schoolteam. Subthema 2: Taalontwikkeling Nederlands van leerlingen met een andere thuistaal die het Nederlands onvoldoende beheersen - de deelnemers beschouwen taalontwikkelend lesgeven aan leerlingen met een andere thuistaal en onvoldoende kennis van het Nederlands als een inherent deel van hun opdracht als (vak)leerkracht; - de deelnemers kunnen de principes van taalontwikkeling Nederlands van leerlingen met een andere thuistaal kaderen in het talenbeleid van de school; - de deelnemers beschikken over een theoretische basis met betrekking tot het taalontwikkelingsproces bij jonge NT2-leerders; - de deelnemers kunnen technieken en methodes van taalontwikkeling Nederlands als tweede taal toepassen op uiteenlopende vormen en onderdelen van de klaspraktijk; - de deelnemers kunnen technieken en methodes van taalontwikkeling Nederlands inpassen in hun eigen vakdidactiek; - de deelnemers kunnen attitudes, technieken en methodes van taalontwikkeling Nederlands als tweede taal doorgeven aan andere leden van het schoolteam; - de deelnemers willen werken aan hun eigen beheersing van een rijk, verzorgd en algemeen verstaanbaar Nederlands; - de deelnemers kunnen technieken en instrumenten inzetten voor de ontwikkeling van hun eigen taalbeheersing; - de deelnemers kunnen hun aanpak afstemmen om tot een optimale samenwerking met andere betrokkenen te komen. thema s nascholingsintitiatieven Pagina 11

12 Subthema 3: Content and Language Integrated Learning - de deelnemers zijn overtuigd van de meerwaarde van CLIL voor de leerlingen en voor de school; - de deelnemers kunnen de voorwaarden uit de CLIL-standaard vertalen naar een specifieke schoolcontext; - de deelnemers kunnen de contouren van het CLIL-aanbod op de school kaderen binnen het talenbeleid van de school; - de deelnemers kunnen de CLIL-methodiek inpassen in hun eigen vakdidactiek; - de deelnemers kunnen bijdragen tot de kwaliteit van het CLIL-aanbod vanuit hun specifieke achtergrond; - de deelnemers kunnen de CLIL-methodiek toepassen en doorgeven aan andere leden van het schoolteam Doelgroep voor de drie subthema s: Ongeacht het thema moet elk nascholingsproject niet enkel gericht zijn op de competentieontwikkeling van deelnemende leerkrachten, maar het moet ook inzetten op de transfer naar de eigen klaspraktijk en naar andere niet-deelnemende collega s zodat de implementatie van de vernieuwing duurzaam verankerd wordt in de gehele school/sg. Dit kan door ontwikkeling, versterking van de competenties van deelnemende leerkrachten om het geleerde door te geven en/of van personeelsleden die leerkrachten aansturen en begeleiden (directeurs, middenkader, vakgroepverantwoordelijken en/of pedagogische begeleiders, lerarenopleiders.). Dus een school/sg secundair onderwijs schrijft zich in als team en de deelname van hun pedagogische begeleider(s) is aangewezen. per subthema: Subthema 1: Breed evalueren leerkrachten, directies, coördinatoren toetsings- of talenbeleid, pedagogisch begeleiders, Subthema 2: Taalontwikkeling Nederlands van leerlingen die onvoldoende het Nederlands beheersen - leerkrachten die worden ingezet in een taalbad; - leerkrachten die lesgeven aan nieuwkomers; - leerkrachten die taalgericht vakonderwijs geven; - leerkrachten die worden ingezet voor de 3u extra taallessen Nederlands; - coördinatoren talenbeleid; - vervolgschoolcoaches; Ook andere leerkrachten die hun competenties willen ontwikkelen op het vlak van lesgeven aan leerlingen met een andere thuistaal en onvoldoende kennis van het Nederlands, kunnen deelnemen. thema s nascholingsintitiatieven Pagina 12

13 - Directie; - pedagogisch begeleiders; Subthema 3: Content and Language Integrated Learning Toekomstige CLIL-leerkrachten, maar ook directeurs, coördinatoren, pedagogische begeleiders, 2.1. Thema 2: Datageletterdheid ifv een eigen school/scholengemeenschapsbeleid Waarom dit thema? Er zijn verschillende datagegevens voorhanden die een school/sg kan aanwenden om een eigen school/sg beleid te voeren. Eigen gegevens die men op school/sg zelf verzameld heeft, (vb. bevraging van de ouders), als gegevens die men ontvangt na deelname aan een onderzoek (vb. schoolfeedbackrapport) zijn waardevolle gegevens die men kan aanwenden. Daarnaast is er nog een andere bron van gegevens: elke school ontvangt vanaf september 2013 een 'databundel'. De databundel biedt elke aparte school de kans om aan de hand van een aantal administratieve gegevens m.b.t. schoolpopulatie, samenstelling schoolteam, aanbod in de school,... een schoolbeleid te voeren. Naast schoolspecifieke gegevens, ontvangen scholen mogelijks op lange termijn ook het Vlaams gemiddelde, het gemiddelde van de gemeente, of van gelijkaardige scholen. Scholengemeenschappen kunnen in te toekomst eveneens informatie over hun verschillende scholen ontvangen. Dankzij deze data kunnen scholen/sg de eigen situatie in beeld krijgen, deze analyseren en gebruiken om een eigen beleid als school te voeren. Ook onderzoekers 1 ijveren ervoor dat scholen o.a. de expertise zouden hebben om al die informatie te interpreteren en te gebruiken om een bewust schoolbeleid te voeren. Voor veel schoolleiders en leerkrachten blijft het niet eenvoudig, ook al is dit vaak zo toegankelijk mogelijk opgevat, om de data uit de verschillende bronnen correct te lezen en te interpreteren en vervolgens aan te wenden in een schooleigen beleid. Bovendien is het belangrijk voor een school om de gegevens uit de verschillende bronnen te vergelijken, dus gegevens uit de databundel te confronteren met eigen gegevens, die men zelf verzameld heeft, of die men ontvangt n.a.v. deelname aan een onderzoek,. Om al deze informatie adequaat te gebruiken voor schoolbeleid, moeten de schoolleiders in staat zijn om deze informatie juist te kunnen lezen en te interpreteren. Met andere woorden, 'datageletterdheid' is een cruciale voorwaarde voor het goed kunnen aanwenden van de data voor het eigen schoolbeleid. 1 Bellens, K., De Fraine,B. (2012) Wat werkt? Kenmerken van effectief basisonderwijs. Leuven: Acco thema s nascholingsintitiatieven Pagina 13

14 Daarom is er nood aan een competentieontwikkelingstraject om allerhande data, o.a.de databundel te lezen, te interpreteren en de resultaten ervan te gebruiken om het voeren van het schoolbeleid te versterken. Het is ook uitdrukkelijk de bedoeling om de databundel aan te wenden binnen het kwaliteitszorgbeleid van de school Doelstellingen De projecten moeten een combinatie zijn van 'leren lezen van data' als algemene vaardigheid en het vertalen naar beleid/gebruiken in beleid. Beide componenten zijn essentieel in de projecten. Per doelstelling kunnen volgende subdoelstellingen geclusterd worden: De deelnemers kunnen de verschillende databronnen (kwantitatief en kwalitatief) correct lezen en interpreteren: - de deelnemers kunnen verschillende relevante databronnen verzamelen; - de deelnemers kunnen de verschillende databronnen naar waarde evalueren; - de deelnemers kunnen de basisprincipes van statistiek in functie van de gegevens uit de verschillende databronnen beheersen; - de deelnemers kunnen het geleerde transfereren naar de andere niet-deelnemende collega s van het schoolteam. De deelnemers kunnen de databronnen aanwenden in functie van het schoolbeleid en de kwaliteitszorg hiervan: - de deelnemers kunnen een kader hanteren waarbinnen men een school/scholengemeenschapsbeleid kan voeren; - de deelnemers kunnen het belang van het aanwenden van verschillende data voor het scholen/scholengemeenschapsbeleid onderschrijven; - de deelnemers kunnen in functie van de gegevens uit de verschillende databronnen concrete acties uitwerken om het schoolbeleid de van de school/scholengemeenschap te versterken; - de deelnemers kunnen de gegevens uit de verschillende databronnen aanwenden om de kwaliteit van het gevoerde beleid te evalueren; - de deelnemers kunnen het geleerde verspreiden naar het schoolteam Doelgroep Deze nascholing richt zich op het beleidskader van school en scholengemeenschap: algemeen directeurs, coördinerend directeurs, directeurs, adjunct-directeurs en (andere) beleidsmedewerkers en geïnteresseerde leerkrachten. Deelname van pedagogische begeleiders is wenselijk en opleiders uit directieopleidingen, lerarenopleidingen zijn eveneens welkom. Voor meer info m.b.t. de inhoud van de databundel, kan u contact opnemen met ann.vandriessche@ond.vlaanderen.be thema s nascholingsintitiatieven Pagina 14