Servicetechnicus Installatietechniek, niveau 4

Transcriptie

1 Regioprofiel Servicetechnicus Installatietechniek, niveau 4 Dit is een product van het project Samenwerking Competentiegericht Onderwijs Gelderland-Overijssel. Hierin werken de volgende ROC s, bedrijven en brancheorganisaties samen: Versie 1 december 2010 ROC Aventus, Deltion College, Graafschap College, ROC Landstede, ROC Nijmegen, Rijn IJssel, ROC Rivor, ROC van Twente en ROC A12 ROI Achterhoek Rivierenland, Installatie- Werk Oost & Flevoland, de Vrienden van Elektro Nijmegen, de Vrienden van Elektro- & Installatietechniek Zwolle e.o., Uneto- VNI, Kenteq en OTIB/ RBPI De bedrijven Breman, Burgers Ergon, El-Tec, Energie Service, Energiewachtgroep Zwolle, Feenstra Verwarming, Geas Energiewacht, Hearkens, Heijmans, Huisman Elektrotechniek, Imtech Building Services, Inviro, ITN, JWR Elektrotechniek, Kuijpers Installaties, Leertouwer, RTP Elektrotechniek, Unica Zwolle, Van den Berg Installateurs, Van Dorp Installaties, Wolter & Dros en Zeggelaar Beheer Het project wordt gefinancierd door OTIB en Kenteq Het projectmanagement berust bij bureau Batouwe CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

2 Regioprofiel Servicetechnicus Installatietechniek, niveau 4 22 november 2010 Regioprofiel In het samenwerkingsproject Competentiegericht Onderwijs Gelderland-Overijssel werken de negen LPI s, de negen ROC s, Kenteq, Uneto-VNI en OTIB gezamenlijk aan de invoering van competentiegericht onderwijs. Een van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde regioprofielen 1. Een regioprofiel is de concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het regioprofiel bevat 2 : De (minimale) beroepshandelingen die de servicetechnicus op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar 3 De vereiste theorie in inhoud en niveau De attitude/beroepshouding. Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de basis (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het extra pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar kennis (= de leerling moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt; er heeft geen verdieping plaats met formules en verdiepingsopgaven) en verdieping (= van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van enkelvoudige formules) 4. De attitude/beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties. Werkwijze Elk regioprofiel is uitgewerkt door een werkgroep, bestaande uit vakdocenten van verschillende ROC s, vakdeskundigen van bedrijven en een opleidingsadviseur van Kenteq (= de voorzitter en rapporteur van de werkgroep). De conceptuitwerking is voorgelegd aan de stuurgroep van het project. Daarin zijn alle LPI s en ROC s vertegenwoordigd. Na de voorlopige vaststelling door de stuurgroep bespreekt elk LPI/ROC het conceptregioprofiel met de achterban. Hierbij wordt in het bijzonder inbreng gevraagd van de kleinere bedrijven (deze hebben minder mogelijkheden in menskracht om in de werkgroepen te participeren). Op-/aanmerkingen worden verwerkt waarna de stuurgroep het regioprofiel vaststelt. In het schooljaar testen de LPI s en ROC s de profielen uit. Op basis van de bevindingen in de praktijk zullen de werkgroepen de regioprofielen actualiseren voor het nieuwe opleidingsjaar ( ). 1 Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het onderwijs. 2 Beroepshandelingen, theorie en attitude/beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in samenhang met elkaar aan bod. 3 Beroepshandelingen moet men breed zien in de context van het beroep. 4 De landelijke programma s voor rekenen en taal en voor Leren, Loopbaan en Burgerschap zijn als bijlagen van toepassing. CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

3 Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 cohort Onderhoudsmonteur Installatietechniek Servicemonteur Installatietechniek Servicetechnicus Niveau 2 Basis Extra Niveau 3 Basis (algemeen) Extra Niveau 4 Basis (specialistisch) Extra Rol en verantwoordelijkheden Een Servicetechnicus Installatietechniek verleent zelfstandig service aan technische installaties die betrekking hebben op binnenklimaat, comfort en energie ten behoeve van de gebruiker(s) in opdracht van een klant (I). De Servicetechnicus Installatietechniek voert zijn werkzaamheden uit op het gebied van verwarming/koeling, warmwater en luchtbehandeling (II). De Servicetechnicus is in staat complexe installaties en toestellen te controleren, af te stellen en te optimaliseren. De Servicetechnicus heeft kennis van ventilatiesystemen, luchtbehandeling, installaties, toestellen, regelingen, voorschriften, klantencontact, administratieve afhandeling en producten en diensten van een organisatie. De Servicetechnicus heeft een analytisch vermogen om processen te analyseren en oneffenheden op te heffen (III). De Servicetechnicus is in staat metingen te verrichten en in relatie te brengen met technische processen van de installatie. De uit te voeren werkzaamheden voor een Servicetechnicus in de praktijk zijn hierna vertaald naar beroepshandelingen. Complexiteit De servicetechnicus installatietechniek heeft een diversiteit aan werkzaamheden. Hij werkt voor een deel volgens standaard werkwijzen. Een ander deel van het werk kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van specialistische kennis van en vaardigheden voor uitoefening van het beroep en theoretische kennis op het gebied van installatietechniek. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende. De complexiteit van de werkzaamheden van de servicetechnicus installatietechniek wordt vooral bepaald door de volgende factoren: de noodzaak om standaarden aan te passen of nieuwe te maken; CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

4 de toepassing, uitvoering en omvang van gebouwinstallaties kunnen erg verschillen en heel specifiek zijn (installaties en regelingen kunnen heel complex zijn); bepaalde installaties kunnen, afhankelijk van hun toepassing, niet zondermeer buiten bedrijf gesteld worden; de eigenschappen van elkaar onderling beïnvloedende soorten installaties; aanwijzingen, metingen en waarnemingen moeten door redeneren, combineren en procesmatig abstract denken zelfstandig worden omgezet in oplossende handelingen; vaak beperkte informatie en tijd (daar waar het om storingen gaat); werkvolgorde aanpassen aan het bedrijfsproces van (de installatie van)de klant; (creatief) oplossen van niet standaard problemen. Beroepshandelingen Bij de beroepshandelingen wordt aangegeven of deze behoren tot de Basis = het programma dat voor iedereen geldt. Het Extra pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/ deelnemer. Beroepshandeling Basis Extra Service en beheer van centrale verwarming- en klimaatsystemen Service en beheer aan installatie met stooktoestellen 130 kw Service en beheer aan installatie met verwarmingstoestellen VR/HR Service en beheer aan installatie met warmtekracht koppeling Service en beheer aan installatie met klimaatregeling Service en beheer van luchtbehandelings- en airconditioningsystemen Service en beheer aan installatie met mechanische ventilatie Service en beheer aan installatie met warmteterugwinning Service en beheer aan installatie met luchtheaters Service en beheer aan installatie met centrale luchtverwarming Service en beheer aan installatie met luchtbehandelingkast Service en beheer aan installatie met koelmachine K Service en beheer aan installatie met koeltoren K* Service en beheer aan installatie met warmtepomp K* Service en beheer van bronsystemen Service en beheer aan installatie met warmte/koudeopslag K* Service en beheer van gas- en stookinstallaties Service en beheer aan brandersystemen Service en beheer aan stookinstallaties De Servicetechnicus Installatietechniek moet wel kennis hebben van. CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

5 Beroepshandeling Basis Extra Service en beheer van sanitaire en leidingwatersystemen Service en beheer aan installatie met warmwaterbereider Service en beheer aan installatie met waterbehandeling Service en beheer aan installatie met zonne-energie Service en beheer van meet- en regeltechnische installaties Service en beheer aan regelsystemen Service en beheer aan gebouw beheersystemen De beroepshandelingen zijn per handeling uitgewerkt naar de componenten kennis, vaardigheden en attitude. De componenten zijn een niet vrijblijvende inhoud van de opleiding. De componenten worden in samenwerking met Kenteq in relatie gebracht met het kwalificatiedossier en vormen een niet vrijblijvende inhoud van de opleiding. Kennis De kennis die nodig is voor de Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen: Kennis = de kenniscomponenten die nodig zijn voor het betreffende onderwerp in de context van het beroep. In de uitvoering van het onderwijs worden de kenniscomponenten ondersteund door practicum. Kennis Basis Extra Installatie principewerking ventilatiesystemen principewerking gasinstallatie principewerking olie-installatie principewerking bio-gasinstallatie principewerking leidingwaterinstallatie principewerking clv/k systemen principewerking cv/k installatie principewerking cascaderegeling principewerking hydraulische schakelingen tekeningen, schema s en symbolen toegepaste componenten ventilatiesystemen toegepaste componenten energie installatie toegepaste componenten leidingwaterinstallatie toegepaste componenten clv/k systemen toegepaste componenten cv/k installatie basis rekenen / wiskunde benodigde meetapparatuur (druk, elektrotechnisch, rookgasanalyse) dimensionering gastoevoer en rookgasafvoer bronsystemen Log ph diagrammen Mollier h/x-diagram CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

6 Kennis Basis Extra Toestellen principewerking mechanische ventilatie principewerking warmteterugwinsystemen principewerking luchtheater direct en indirect principewerking centrale luchtverwarming direct en indirect principewerking luchtbehandelkast principewerking warmte/vochtterugwinsystemen principewerking luchtbe-/ontvochtiging principewerking stooktoestel 130 kw principewerking CR / VR / HR cv (combi) toestel principewerking gasgeiser principewerking gasboiler principewerking atmosferische branders tot 660 kw principewerking ventilatorbranders tot 660 kw principewerking warmte/koudeopslag principewerking warmtekrachtkoppeling principewerking zonneboilersysteem principewerking warmtepomp/koelmachine Principewerking warmtewisselaar Principewerking koeltoren toegepaste componenten mechanische ventilatie toegepaste componenten warmteterugwinning toegepaste componenten gashaard/gevelkachel/sfeerhaarden toegepaste componenten direct gestookte luchtheater toegepaste componenten indirect gestookte luchtheater toegepaste componenten centrale luchtverwarmer direct toegepaste componenten centrale luchtverwarmer indirect toegepaste componenten cv-toestel toegepaste componenten CR / VR / HR combitoestel toegepaste componenten gasgeiser toegepaste componenten gasboiler toegepaste componenten ventilatorbrander tot 660 kw toegepaste componenten warmtekrachtkoppeling toegepaste componenten zonneboilersysteem toegepaste componenten warmtepomp/koelmachine toegepaste componenten warmte-/koudeopslagsystemen Water/luchtzijdig de wet van Boyle en berekening stromingsleer specialistisch Hydrodynamica eigenschappen en kwaliteit van tapwater specialistisch eigenschappen en kwaliteit van lucht specialistisch stromingsleer specialistisch aerodynamica berekenen van opwarmtijd van water berekenen van mengtemperaturen leiding (verlies) berekening warmteverliesberekening Verbrandingstechniek verschil tussen een open en gesloten verbrandingssysteem CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

7 Kennis Basis Extra verbrandingsproces eigenschappen en soorten brandstof natuurkundige/scheikundige principes van verbranding specialistisch Meet- en regeltechniek principe / methode van inregelen specialistisch toegepaste componenten van regelingen principe werking klimaatregelingen gebouwbeheersysteem Elektrotechniek elektrotechniek specialistisch toegepaste elektrotechnische componenten Talen Nederlands Voorschriften voorschriften gasinstallaties specialistisch voorschriften oliestookinstallaties specialistisch voorschriften drukinstallaties specialistisch voorschriften elektrotechnische installaties specialistisch bepalingen m.b.t. stookruimten / opstellingsruimten leidingwater voorschriften specialistisch bepalingen m.b.t. ventilatie persoonlijke beschermingsmiddelen Organisatie veiligheidsvoorschriften binnen de organisatie kwaliteitseisen van het bedrijf producten en diensten organisatie Vaardigheden De vaardigheden die nodig zijn voor de Servicetechnicus installatietechniek niveau 4 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen: Vaardigheden = de vaardigheidscomponenten die nodig zijn voor het betreffende onderwerp in de context van het beroep. In de uitvoering van het onderwijs, worden de vaardigheidscomponenten ondersteund met theorie. Vaardigheden Basis Extra (De)monteren, reinigen en in bedrijf stellen (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen mechanische ventilatie (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen gebalanceerde ventilatie met of zonder warmteterugwinning CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

8 Vaardigheden Basis Extra (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen gashaard/gevelkachel/sfeerhaard (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen luchtheater (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen centrale luchtverwarmer (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen LB installatie (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen CR / VR / HR combitoestel (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen gasgeiser (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen gasboiler in bedrijf stellen WKK de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen ventilatorbrander 130 kw de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen atmosferische brander 130 kw (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen zonneboilersysteem in bedrijf stellen warmtepomp Installatie in bedrijfstellen gasinstallatie in bedrijfstellen leidingwaterinstallatie in bedrijfstellen cv/k-installatie leidingwateraansluiting controleren en beoordelen cv-installatie bijvullen en ontluchten leidingwaterinstallaties controleren en beoordelen op dichtheid leidingwaterinstallaties controleren en beoordelen op voorkoming legionellagroei cv/k-installaties op dichtheid controleren zonneboilersysteem bijvullen appendages en beveiligingen beoordelen en/of vervangen kleine aanpassingen aan installaties uitvoeren een expansievat controleren en beoordelen brandstof installaties op dichtheid controleren en beoordelen brandstof aansluitleiding controleren en beoordelen lucht toevoer en afvoer roosters controleren en beoordelen specialistisch luchtkwaliteit meten, beoordelen en rapporteren Log ph diagrammen invullen/analyseren en beoordelen Mollier h/x-diagram invullen/analyseren en beoordelen Waterzijdig volumestroom en temperatuur van leidingwater meten het vermogen van een doorstroomtoestel berekenen en beoordelen cv/k-zijdig hydraulisch inregelen kan hydraulisch schema/tekening lezen luchtstroom instellen Verbrandingstechniek verbranding en de ontsteking beoordelen en/of afstellen brander verbrandingstechnisch afstellen luchttransport meten/controleren voordruk, werkdruk en verbruiksdruk controleren en beoordelen belasting en verbruik van een toestel controleren en beoordelen een opstellingsruimte op luchttoevoer en ventilatie controleren en beoordelen CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

9 Vaardigheden Basis Extra vlambeveiliging controleren en beoordelen een rookgasanalyse uitvoeren, beoordelen en rapporteren rookgasafvoer/luchttoevoer controleren en beoordelen toegepaste beveiligingen kunnen meten, beoordelen en afstellen Regeltechniek herkennen van klimaatregelingen vermogen voor radiatoren kunnen inschatten/bepalen vermogen voor het verwarmingstoestel inschatten/bepalen vermogen voor het verwarmingstoestel kunnen berekenen toegepaste klimaatregelingen in-/afstellen toestelregeling/sturing beoordelen en/of aanpassen gebouwbeheersysteem kunnen beheren Elektrotechniek universeelmeter gebruiken vlambeveiliging doormeten en beoordelen spanning meten en beoordelen stroom meten en beoordelen weerstand meten en beoordelen elektrische schema s lezen algemeen regeling aansluiten netspanning meten en beoordelen motor aansluiten/vervangen, meten en beoordelen Talen zich goed uitdrukken in woord en geschrift (Nederlands) Voorschriften gebruik maken van technische documentatie/voorschriften bepalen of technische installaties aan voorschriften voldoen Organisatie en uitvoering werken a.h.v. onderhoud-/inspectierapport systematisch en efficiënt werken rapporteert (zelfstandig) onvolkomenheden aan installaties aan leidinggevende en/of klant omgaan met communicatiemiddelen en computers benodigde tijd voor werkzaamheden goed inschatten/plannen uitgevoerde werkzaamheden van een collega controleren en terugkoppelen minder ervaren collega instrueren gesprek/overleg voeren met klant/opdrachtgever en gebruikt hierbij de juiste aanspreekvorm oneffenheden in een installatie analyseren CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

10 Attitude De attitude die voor Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 nodig is, is uitgewerkt in een aantal onderwerpen.: Attitude = de attitudecomponenten die nodig zijn voor het betreffende onderwerp in de context van het beroep. In de uitvoering van het onderwijs geven de attitudecomponenten de beroepshouding weer die zich uiten in gedrag en wordt ondersteunt met theorie. Attitude Basis Extra Veiligheid maakt gebruik van beschermingsmiddelen houdt rekening met veiligheid voor derden beoordelen installaties op veilig functioneren beoordelen opstellingsruimte mbt persoonlijke veiligheid werkt veilig beoordelen toegankelijkheid toestel Milieuvriendelijk werken gaat bewust om met afval en milieubelastende producten meldt onvolkomenheden aan installaties (bijv. te hoog energieverbruik door slechte inregeling) Werkt klantgericht bereidt zich voor door relevante informatie te verzamelen verstrekt service en informatie aan klant/gebruiker toont aandacht voor de klant/gebruiker komt terug op niet beantwoorde vragen van de klant/gebruiker overlegt klachten c.q. onduidelijkheden van klant/gebruiker/de werkzaamheden met leidinggevende Werkt klantvriendelijk omgang met de klant netheid werkplek informeert de klant over de bedrijfsstatus van de installatie/ werkzaamheden Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid voorraadbeheer auto administratieve afhandeling bezoek werkoverleg/toolboxmeetings uiterlijk en voorkomen/dragen bedrijfskleding onderneemt waar nodig zelfstandig actie gaat zorgvuldig om met de ter beschikking gestelde bedrijfsmiddelen Samenwerking weet welke invloed zijn houding heeft op zijn omgeving contact met collega s CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /

11 Attitude Basis Extra rapporteert aan leidinggevende voert overleg met collegae bij onduidelijkheden deelt opgedane kennis met collega s Persoonlijke ontwikkeling leergierig, probeert de techniek te doorgronden verbetering persoonlijke eigenschappen d.m.v. zelfreflectie en evaluatie blijft op de hoogte door o.a. het lezen van vakliteratuur Motivatie toont eigen initiatief stelt vragen toont inzet CGO Gelderland-Overijssel - Servicetechnicus Installatietechniek niveau 4 /