Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, Niveau 3

Transcriptie

1 Regioprofiel Midden Nederland Dit is een product van het project CGO Midden Nederland. Hierin werken de volgende ROC s, bedrijven en brancheorganisaties samen: Hoornbeeck College, ROC Midden Nederland, MBO Amersfoort, MBO Utrecht, ROC Flevoland, ROC van Amsterdam (locatie Hilversum) InstallatieWerk Midden Nederland, Uneto-VNI, Kenteq en OTIB, RBPI Midden Nederland De bedrijven Installateurs, Aquadatasystems bv BLR-Bimon bv Croon Elektrotechniek bv Elektrob Installaties bv Feenstra Lelystad bv Goflex Hemubo Almere bv Hollander Techniek InstallatieWerk Midden Kenteq Ketelaar Installatie Service bv KPN Corporate Market Kropman Installatie Techniek bv Installatiebedrijf Kwekel bv Leerstofnet Leertouwer BV MINIMA Brandbeveiliging bv Schreuder-Ruitenbeek Installatiebeheer TBK - Holland bv Totaalcomfort Uneto-VNI Van den Pol Elektrotechniek bv Van Dorp Installaties bv Verweij Elektrotechniek bv Het project wordt gefinancierd door OTIB, de ROC s, de bedrijven en Kenteq. Het projectmanagement berust bij bureau De Overdracht Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, Niveau 3 Vastgesteld door het directeurenoverleg, d.d Dit regioprofiel is opgesteld met gebruikmaking van de regioprofielen uit de OTIB projecten CGO Gelderland en Overijssel en het Masterplan Zuid-Holland. Creative Commons Licentie Dit werk is gelicenseerd onder Creative Commons Naamsvermelding Niet Commercieel Gelijk Delen 3.0 Nederland licentie. Deze licentie laat anderen toe het werk te kopiëren, distribueren, vertonen, en op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken, zolang de maker van het werk wordt vermeld, het werk niet commercieel gebruikt wordt en afgeleide werken onder identieke voorwaarden worden verspreid. CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 1 / 13

2 Regioprofiel Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 Regioprofiel In het samenwerkingsproject CGO Midden Nederland werken vijf ROC s, vele bedrijven, Kenteq, Uneto-VNI, OTIB en het RPBI gezamenlijk aan een verbeteren en het versterken van het beroepsonderwijs. Een van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde regioprofielen. Een regioprofiel is de concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het regioprofiel bevat: De (minimale) beroepshandelingen die de monteur op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar De vereiste theorie in inhoud en niveau De attitude/beroepshouding Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de basis (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het extra pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar kennis (= de leerling moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt; er heeft geen verdieping plaats met formules en verdiepingsopgaven) en verdieping (= van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van enkelvoudige formules). De attitude/beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties. Werkwijze De regioprofielen zijn uitgewerkt door een werkgroep, bestaande uit vakdocenten van verschillende ROC s, vakdeskundigen van bedrijven en een opleidingsadviseur van Kenteq (= de voorzitter en rapporteur van de werkgroep). De conceptuitwerking is voorgelegd aan de scholen en het RPBI. De eerste versie van het regioprofiel wordt met de achterban van de bedrijven en scholen besproken.. Hierbij is in het bijzonder inbreng gevraagd van de kleinere bedrijven (deze hebben minder mogelijkheden in menskracht om in de werkgroepen te participeren). De vaststelling van de regioprofielen vindt plaats door het directieoverleg Midden Nederland. Daarin zijn o.a. het RPBI Midden Nederland (gemandateerd namens alle installatiebedrijven in de regio) en vijf ROC s vertegenwoordigd. In het schooljaar testen de bedrijven en ROC s de profielen uit. Op basis van de bevindingen in de praktijk zullen de werkgroepen de regioprofielen actualiseren voor het nieuwe opleidingsjaar ( ). 1 Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het onderwijs. 2 Beroepshandelingen, theorie en attitude/beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in samenhang met elkaar aan bod. 3 Beroepshandelingen moet men breed zien in de context van het beroep, bijvoorbeeld het leggen en aansluiten van kabels; dit kunnen sterkstroom-, maar ook data-, telefoon-, brandmeld- en/of beveiligingskabels zijn. 4 De landelijke programma s voor rekenen en taal en voor Leren, Loopbaan en Burgerschap zijn als bijlagen van toepassing. CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 2 / 13

3 Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 Beroepshandelingen Bij de beroepshandelingen wordt aangegeven of deze behoren tot - de Basis = het programma dat voor iedereen geldt; - het Extra pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. Beroepshandeling Basis Extra Algemeen Introductie in het bedrijf Veiligheid gezondheid en milieu (VCA) Klantgericht handelen Instructies, bijeenkomsten, overleggen en samenwerken Materiaal- en gereedschapskennis Werkvoorbereiden (bestel- en afleverbonnen) Kwaliteit leveren (volgens bedrijfsnormen/productiviteit) Werkbonnen invullen Tekeninglezen en symbolenkennis Bevestigingsmaterialen Leidinggeven Instrueren en begeleiden van monteurs Verbinden of bewerken Buigen (warm) Buigen (koud) Meten en afkorten Boren, frezen en hakken (ARBO wetgeving in acht nemen) Snijden en fitten Persen Zacht solderen Hard solderen Lassen Lijmen Spiegel-/ weerstandslassen Insteekverbindingen Roestwerende behandelingen uitvoeren (wordt meestal uitbesteed) Coderen leidingen Ondersteunen bij het coderen van leidingen Zink uitslag maken (hoort in de opleiding dakdekker, metaal of als extra) Zink zetten, knippen en solderen (idem als zink uitslag maken) Leidingaanleg Positioneren van leidingen, componenten en appendages Dikwandigstaal Meerlaagse kunststofbuis CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 3 / 13

4 Beroepshandeling Basis Extra Stalen precisiebuis Koperen leiding met of zonder kunststofmantel Flexibele leidingen PVC-buis PP-buis PE-buis (op rol) PE-buis Vuilwaterafvoer (riolering) buis zowel kunststof als metaal Hemelwaterafvoer Kunststofbuis en flexibele leidingen Rookgasafvoer- en verbrandingsluchttoevoer RVS buis Kanalen mechanische ventilatie (huishoudelijke toepassingen) Aanbrengen isolatie (wordt meestal uitbesteed) Monteren en aansluiten Zonneboiler en warmtepomp in een woonhuis Boilers, close in/up Convectorput Radiator Vloerverwarming CV-toestel CV-circulatiepompen Opvoerpompen utiliteit Compressoren Rookgasaf- en verbrandingsluchttoevoer Sanitaire installaties (inclusief kranen) Beveiligingsappendages Geiser Gasboiler Luchtbehandelingstoestel voor woning Luchtbehandelingstoestel voor utiliteit Groot keukeninrichtingen Luchtrooster Ventilator mechanische ventilatie Woning keuken afmonteren Woning keuken / groot keukeninrichtingen afmonteren Gaskachel met en zonder geveluitmonding Gasfornuis Zink verholen goot Zink bakgoot Zink mastgoot Zink kopschot en uitloop Inbedrijfstellen van de diverse installaties Afpersen Vullen/aftappen ontluchten verwarmingsinstallaties Ontluchten warm- en koudtapwaterinstallaties Ontluchten van een gasinstallatie Waterfilter reinigen woningbouw x CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 4 / 13

5 Beroepshandeling Basis Extra Waterfilter reinigt utiliteit Afpersen van een afvoerinstallatie In bedrijfstellen van een mechanische ventilatie installatie Vereiste theorie De minimale theorie voor de Eerste monteur werktuigkundige installaties op niveau 3 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar: - Basis = de leerling moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt. Er vindt geen verdieping plaats met formules en verdiepingsopgaven. Het is wenselijk dat kennis wordt ondersteund door een practicum - Extra = Van diverse andere theorie is aangekruist dat ze niet behoren tot de minimale eisen van een Eerste monteur werktuigkundige installaties maar tot een extra uitstroomprofiel utiliteit of industrie. Vaktheorie Basis Extra Rekenen/praktische wiskunde Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen Breuken Verhoudingen berekenen Procenten Lengtematen berekenen Cirkel (omtrek en oppervlakte) In- en uitwendige middellijn Straal Cilinder Wanddikte Omrekenen eenheden Tekenafspraken Algemene tekenafspraken Lijnsoorten en maten noteren op werktekeningen Symbolen Projectiemethoden toepassen Doorsnede schetsen Uitslagen van wiskundige lichamen Praktische natuurkunde Massa Volume Massadichtheid Krachten Hefbomen Uitzetten en krimpen CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 5 / 13

6 Vaktheorie Basis Extra Algemeen Rapporteren Plannen Organiseren van het werk Werkverdeling Verbinden buismateriaal (knellen, lijmen, fitten, lassen, solderen) Lasverbindingen in kunststofbuis Meetapparatuur Omgang en gebruik handgereedschap Omgang en gebruik elektrische gereedschap Omgang en gebruik machines Omgang en gebruik lasapparatuur Gas Scheikundige eigenschappen Natuurkundige eigenschappen Gasinstallaties Soorten gasleidingen Soorten gastoestellen Appendages Normen en richtlijnen Verbrandingslucht en rookgassen Verbrandingsluchttoevoer Rookgasafvoer Tapwater en sanitaire toestellen Kranen Wastafels Closetpotten, bidet, urinoir Douches Ligbad Sanitaire accessoires Brandslanghaspels Warmwatertappompen Vuilwaterpompen Drukverhogingsinstallaties Afscheiders en putten Beproeving en controle op dichtheid Gasinstallaties Tapwaterinstallaties Afvoerinstallaties CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 6 / 13

7 Vaktheorie Basis Extra Bouwkundige voorzieningen Sleuffrezen in bouwkundige constructies Doorvoeren maken in bouwkundig constructies Verwarmingsinstallatie Voorschriften en regels Ruimtethermostaten Duurzame verwarmingssystemen Watertoevoer Herkomst drinkwater Watersamenstelling Watertoevoerinstallaties/distributienetten Watertoevoerinstallatie Installatietypen Leidingsystemen Voorschriften en richtlijnen Waterleidingen Leidingsoorten/verbindingstechnieken Appendages Wat zijn appendages Watermeter Beveiligingen Afsluiters Vlotterkranen Spoelkranen Tapkranen CV-pomp aansluiten Expansievat Veiligheidsventiel Thermostaten Toestellen Warmwaterdoorstroomtoestel (Geisers, e.d.) Warmwatervoorraadtoestel (Boilers, e.d.) Lokale gasverwarmingstoestellen CV-toestel Warmwaterbereiders aansluiten Verbrandingstoestellen Warmwaterdoorstroomtoestel (Bad/keukengeiser, e.d.) Warmwatervoorraadtoestel (Close-in badboilers, e.d.) Cv-combitoestel Elektrische boiler CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 7 / 13

8 Vaktheorie Basis Extra Boiler op stadsverwarming Spijsbereiders Monteren en aansluiten Controle op dichtheid Dichtheidscontrole van de aangelegde leiding Gasleiding op dichtheid beproeven Gasinstallatie op dichtheid controleren Waterleiding op dichtheid beproeven Waterinstallatie op dichtheid controleren CV-installatie op dichtheid controleren In bedrijfstellen Installatie tapwater en sanitair CV-installatie CV-installatie vullen/aftappen en ontluchten Hydraulisch inregelen CV installatie Luchtbehandelingstoestellen aansluiten in een woning Luchtverwarmingssystemen Luchtbehandelingstoestellen aansluitingen in de utiliteit Luchtbehandelingsstoestellen Speciale luchtbehandelingstoestellen Luchtverhitters Luchtgordijnen Fancoil-units Inductie-units CO2 gestuurde ventilatiesystemen inregelen Dakgoten Werking dakgoot Gootmaterialen en gootbewerking Vormen en benamingen (mast- en bakgoot) Ondersteuningen Afwerkdetails (deklijst, eind- en kopschot) Solderen zink Soldeerbrander en soldeermiddelen Solderen Metalen dakbedekking Metaal op het dak CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 8 / 13

9 Vaktheorie Basis Extra Duurzame warmtevoorziening Warmteterugwinning Warmtekrachtkoppeling Brandstofceltechnologie Zonneboiler in woonhuis aansluiten Systeemtypen Naverwarming Zonneboiler met terugloopsysteem plaatsen en aansluiten Afvullen Warmtepomp in woonhuis aansluiten Warmtepomp -aansluiten Warmtepomp -op boiler aansluiten Elektriciteitsleer Elektriciteit Productie van elektriciteit Wet van Ohm Weerstand van geleiders Serie- en parallelschakelingen Gemengde schakelingen Elektrisch vermogen Spanningsbronnen Serie- en parallelschakelingen van spanningsbronnen Werkplekcontacten Voorbereiding Voorbereiding voorafgaand aan het bezoek Communicatie Gesprekstechnieken Jouw rol als deskundige Bij de klant Aankomst Representatie van het bedrijf Omgang met de klant Conflicten Aan het werk bij de klant Kwaliteit en kwantiteit Beperking hinder Advisering Na het werk Opruimen Uitleg geven na installatie, onderhoud of service CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 9 / 13

10 Vaktheorie Basis Extra Werkbonnen Vertrek Wetten, regels en vergunningen Wetten en regels (o.a. Bouwbesluit) Normen (o.a. NEN1078 en NEN2757) Toezicht Vergunningen Bestek Toestelclassificatie Indeling gastoestellen volgens CE-keur Typeplaatje gastoestellen Veiligheid Veiligheid en verantwoordelijkheid Brand! Veiligheidsmaatregelen Gezondheid Hygiëne op de werkplek Beroepsziekten Gezond omgaan met schadelijke gassen Milieu Afvalscheiding Afvoer schadelijke stoffen CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 10 / 13

11 Beroepshouding In het kwalificatiedossier zijn de relevante competenties opgenomen (= kolom Competenties). Kortom wat de Eerste monteur werktuigkundige installaties niveau 3 moet laten zien als juiste beroepshouding is uitgewerkt in de eerste kolom. Attitude/beroepshouding behorende bij Competenties - Adviseren, vragen beantwoorden, constructieve feedback geven zodat de monteurs kunnen uitgroeien naar de gestelde eisen en zelfstandigheid - Is gemotiveerd/enthousiast - Stelt zich collegiaal op - Kan goed samenwerken, overleggen en afstemmen - Bespreekt problemen met zijn collega s - Signaleert onveilige situaties - Neemt deel aan: Toolbox meeting, werkoverleg/werkverdeling - Overlegt met klant, overige onderaannemers/leveranciers - Vult en verwerkt vereiste formulieren, werkbonnen. Rapporteert klachten, incidenten en verbetervoorstellen zodat er een duidelijke en doelmatige informatiestroom ontstaat - Kan vanuit tekeningen werkzaamheden uitvoeren - Zoekt zelf naar oplossingen, toont eigen initiatief, is besluitvaardig - Kan werken onder druk, weet prioriteiten te stellen - Toont inzet, werktempo, doelmatigheid, heeft discipline - Heeft gevoel voor ruimte, richting en benodigde montagetijd - Zet de juiste gereedschappen en materialen in - Heeft zorg voor gereedschap en materieel - Verspilt geen onnodig materiaal of gereedschap - Mensen en middelen organiseren - Tijd indelen, voortgang bewaken - Het bestek/offerte toepassen - Werkt ordelijk en zorgvuldig - De uitgevoerde werkzaamheden voldoen aan de norm - Heeft voldoende sociale vaardigheden - Installaties vervaardigen volgens tekeningen, geldende normen, Arbo-, veiligheids-, milieu- en bedrijfsvoorschriften, binnen de afgesproken tijd en volgens de gestelde kwaliteitseisen - Op een systematische manier de installatie vervaardigen en beproeven Begeleiden (C) Samenwerken en overleggen (E) Formuleren en Rapporteren (J) Vakdeskundigheid toepassen (K) Materialen en middelen inzetten (L) Plannen en organiseren (Q) Op behoefte en verwachtingen van klant richten (R) Kwaliteit leveren (S) CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 11 / 13

12 Toelichting niveaus Monteur, Eerste monteur en Leidinggevende Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties Monteur W of E Installaties Eerste Monteur W of E Installaties Leidinggevende Monteur W of E Installaties Niveau 2 Basis Extra Niveau 3 Basis Extra Niveau 4 Basis Extra De Basis = het programma dat voor iedereen geldt. Het Extra pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties Rol en verantwoordelijkheden De monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een uitvoerende rol. Hij werkt onder supervisie van een (vakvolwassen) collega, leidinggevende of een project-/ bedrijfsleider. Bij onbekende situaties raadpleegt hij zijn leidinggevende. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk. Complexiteit De monteur werktuigkundige of elektrische installaties werkt voor een deel volgens standaardwerkwijzen. Hij maakt gebruik van algemene basiskennis en basisvaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende. Eerste Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties Rol en verantwoordelijkheden De eerste monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een uitvoerende en vaktechnische begeleidende rol. Hij werkt zelfstandig eventueel onder een leidinggevende of een project- /bedrijfsleider. Hij speelt binnen de grenzen- in op wisselende/onverwachte omstandigheden. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk en het resultaat van het werk van de monteurs die hij begeleidt. Tevens draagt hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op de werkplek. CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 12 / 13

13 Complexiteit De eerste monteur werktuigkundige of elektrische installaties werkt voor een deel volgens standaard werkwijzen. Een ander deel werkt kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van algemene kennis en vaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een leidinggevende. Leidinggevende Monteur W of E Installaties Rol en verantwoordelijkheden De Leidinggevende monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een leidinggevende en uitvoerende rol. Hij werkt zelfstandig onder supervisie van een project-/ bedrijfsleider. Hij is verantwoordelijk voor de voortgang van het installatieproces op de werkplek en de kwaliteit van het op te leveren werk. Daarnaast is hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op de werkplek. De leidinggevende monteur geeft leiding aan en is vraagbaak voor een groep monteurs van diverse niveaus. Hij is aanspreekpunt voor externen. Hij installeert mee. Echter, hoe groter het project, hoe minder hij installeert. Bij echte grote projecten geeft hij alleen nog maar leiding. Complexiteit De Leidinggevende monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een diversiteit aan werkzaamheden. Hij werkt voor een deel volgens standaard werkwijzen. Een ander deel van het werk kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van specialistische kennis van en vaardigheden voor uitoefening van het beroep en theoretische kennis op het gebied van installaties en deelproducten. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende. CGO Midden Nederland Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 13 / 13