Servicemonteur Installatietechniek, Niveau 3

Transcriptie

1 Regioprofiel Midden Nederland Dit is een product van het project CGO Midden Nederland. Hierin werken de volgende ROC s, bedrijven en brancheorganisaties samen: Hoornbeeck College, ROC Midden Nederland, MBO Amersfoort, MBO Utrecht, ROC Flevoland, ROC van Amsterdam (locatie Hilversum) InstallatieWerk Midden Nederland, Uneto-VNI, Kenteq en OTIB, RBPI Midden Nederland De bedrijven Installateurs, Aquadatasystems bv BLR-Bimon bv Croon Elektrotechniek bv Elektrob Installaties bv Feenstra Lelystad bv Goflex Hemubo Almere bv Hollander Techniek InstallatieWerk Midden Kenteq Ketelaar Installatie Service bv KPN Corporate Market Kropman Installatie Techniek bv Installatiebedrijf Kwekel bv Leerstofnet Leertouwer BV MINIMA Brandbeveiliging bv Schreuder-Ruitenbeek Installatiebeheer TBK - Holland bv Totaalcomfort Uneto-VNI Van den Pol Elektrotechniek bv Van Dorp Installaties bv Verweij Elektrotechniek bv Het project wordt gefinancierd door OTIB, de ROC s, de bedrijven en Kenteq. Het projectmanagement berust bij bureau De Overdracht Servicemonteur Installatietechniek, Niveau 3 Vastgesteld door het directeurenoverleg, d.d Dit regioprofiel is opgesteld met gebruikmaking van de regioprofielen uit de OTIB projecten CGO Gelderland en Overijssel en het Masterplan Zuid-Holland. Creative Commons Licentie Dit werk is gelicenseerd onder Creative Commons Naamsvermelding Niet Commercieel Gelijk Delen 3.0 Nederland licentie. Deze licentie laat anderen toe het werk te kopiëren, distribueren, vertonen, en op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken, zolang de maker van het werk wordt vermeld, het werk niet commercieel gebruikt wordt en afgeleide werken onder identieke voorwaarden worden verspreid.

2 Regioprofiel Servicemonteur Installatietechniek, niveau 3 Regioprofiel In het samenwerkingsproject CGO Midden Nederland werken vijf ROC s, vele bedrijven, Kenteq, Uneto-VNI, OTIB en het RPBI gezamenlijk aan een verbeteren en het versterken van het beroepsonderwijs. Een van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde regioprofielen. Een regioprofiel is de concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het regioprofiel bevat: De (minimale) beroepshandelingen die de monteur op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar De vereiste theorie in inhoud en niveau De attitude/beroepshouding Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de basis (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het extra pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar kennis (= de leerling moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt; er heeft geen verdieping plaats met formules en verdiepingsopgaven) en verdieping (= van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van enkelvoudige formules). De attitude/beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties. Werkwijze De regioprofielen zijn uitgewerkt door een werkgroep, bestaande uit vakdocenten van verschillende ROC s, vakdeskundigen van bedrijven en een opleidingsadviseur van Kenteq (= de voorzitter en rapporteur van de werkgroep). De conceptuitwerking is voorgelegd aan de scholen en het RPBI. De eerste versie van het regioprofiel wordt met de achterban van de bedrijven en scholen besproken.. Hierbij is in het bijzonder inbreng gevraagd van de kleinere bedrijven (deze hebben minder mogelijkheden in menskracht om in de werkgroepen te participeren). De vaststelling van de regioprofielen vindt plaats door het directieoverleg Midden Nederland. Daarin zijn o.a. het RPBI Midden Nederland (gemandateerd namens alle installatiebedrijven in de regio) en vijf ROC s vertegenwoordigd. In het schooljaar testen de bedrijven en ROC s de profielen uit. Op basis van de bevindingen in de praktijk zullen de werkgroepen de regioprofielen actualiseren voor het nieuwe opleidingsjaar ( ). 1 Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het onderwijs. 2 Beroepshandelingen, theorie en attitude/beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in samenhang met elkaar aan bod. 3 Beroepshandelingen moet men breed zien in de context van het beroep, bijvoorbeeld het leggen en aansluiten van kabels; dit kunnen sterkstroom-, maar ook data-, telefoon-, brandmeld- en/of beveiligingskabels zijn. 4 De landelijke programma s voor rekenen en taal en voor Leren, Loopbaan en Burgerschap zijn als bijlagen van toepassing.

3 Mechanische ventilatie/ WTW Gashaard, gevelkachel, sfeerhaard Luchtheaters Centrale luchtverwarming CV Toestel Combitoestel VR/ HR Gasgeiser Gasboiler Mikro WKK Zonne-energie Waterpomp Toelichting Servicemonteur Installatietechniek, niveau 3 Onderhoudsmonteur Installatietechniek Servicemonteur Installatietechniek Service technicus Niveau 2 Basis Extra Niveau 3 Basis (algemeen) Extra Niveau 4 Basis (specialistisch) Extra Rol en verantwoordelijkheden Een servicemonteur installatietechniek verleent zelfstandig service aan technische installaties Die betrekking hebben op binnenklimaat, comfort en energie ten behoeve van de gebruiker(s) in opdracht van een klant (I). De servicemonteur installatietechniek voert zijn werkzaamheden uit op het gebied van verwarming/ koeling, warmwater en ventilatie (II). De servicemonteur is in staat installaties en toestellen te controleren, af te stellen en te optimaliseren. De servicemonteur heeft kennis van ventilatiesystemen, installaties, toestellen, voorschriften, klantencontact, administratieve afhandeling en producten en diensten van een organisatie. De servicemonteur heeft een analytisch vermogen om processen te analyseren en oneffenheden op te heffen (III). De Servicemonteur is in staat om metingen te verrichten en in relatie te brengen met technische processen van de installatie. I II Ventilatie Ventilatiesystemen Servicemonteur Installatietechniek Binnenklimaat en comfort Duurzaam energie Verwarming/ koeling Alternatieve Warm tapwater energiebronnen Gasinstallaties Clv/k Cv/k installatie ZBS Tapwater installatie III De uit te voeren werkzaamheden voor een servicemonteur installatietechniek in de praktijk, zijn hierna vertaald naar beroepshandelingen. Complexiteit De servicemonteur installatietechniek werkt voor een deel volgens standaard werkwijzen. Een ander deel van het werk kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van algemene kennis en vaardigheden op het gebied van installatietechniek. Hij kan bij de uitvoering van de werkzaamheden altijd terug vallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende.

4 Servicemonteur Installatietechniek, niveau 3 Beroepshandelingen Bij de beroepshandelingen wordt aangegeven of deze behoren tot - de Basis (algemeen) = het programma dat voor iedereen geldt; - het Extra pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/ deelnemer. Beroepshandeling Tapwater Service aan gasgeiser Service aan gasboiler Service aan zonneboilersystemen Luchtbehandelings- en airconditioneringssystemen Service aan een installatie met lokale verwarming Service aan een installatie met centrale verwarming/koeling Service aan een installatie met CR/VF/HR-combitoestel Service aan een installatie met micro WKK Service aan een installatie met warmtepomp Service aan stralingsbranders Woning ventilatie Service aan woning ventilatie Luchtverwarming/koeling Service aan luchtheaters Service aan centrale luchtverwarming/koeling Basis (algemeen) Estra

5 Vereiste theorie De minimale theorie voor de Servicemonteur Installatietechniek op niveau 3 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar: - Basis (algemeen) = de leerling moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt. Er vindt geen verdieping plaats met formules en verdiepingsopgaven. Het is wenselijk dat kennis wordt ondersteund door een practicum - Extra = van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van formules. Evt. ondersteund met practicum. Kennis Verdieping Verbreding Installatie Ventilatie systemen Gasinstallatie Tapwater installatie Clv/k systemen CV/ installatie Rekenen en wiskunde Benodigde meetapparatuur (druk, elektrotechnische, rookgasanalyse) Dimensionering gastoevoer en rookgasafvoer Bronsystemen Toestellen Mechanische ventilatie Warmte terugwinsystemen Gashaard/gevelkachel/sfeerhaarden Luchtheater direct en indirect Centrale luchtverwarming direct en indirect CV toestel 2F

6 Kennis Verdieping Verbreding CR/VR/HR-combiketel Gasgeiser Gasboiler Warmtekrachtkoppeling Zonneboilersystemen Warmtepomp Water/luchtzijdig De wet van Boyle Gay Lusac berekeningen Stromingsleer algemeen Watereigenschappen algemeen Aerodynamica algemeen Berekenen opwarmtijd water Berekenen van mengtemperatuur Verbrandingstechniek Verschil tussen een open en gesloten systeem Verbrandingsprocessen Natuurkundige- en scheikundige principes van verbranding Stromingsleer Meet en regeltechniek Principe / methode van inregelen van regelingen ruimteregelingen Elektrotechniek Elektrotechniek algemeen Elektrische componenten algemeen Talen Nederlands Voorschriften Gasvoorschriften Bepalingen met betrekking tot stook- en opstellingsruimten 2F

7 Kennis Verdieping Verbreding Leidingwater Bepalingen met betrekking tot ventilatie Persoonlijke beschermmiddelen Organisatie Veiligheidsvoorschriften binnen de organisatie Kwaliteitseisen van het bedrijf Producten en diensten van de organisatie Vaardigheden (De-)monteren en in bedrijfstallen Mechanische ventilatie Gebalanceerde ventilatie met of zonder warmteterugwinning Gashaard/gevelkachel/sfeerhaard Luchtheater Centrale luchtverwarmer CV-toestel CR/VR/HR cv (combi) toestel Gasgeiser Gasboiler Micro WKK Zonneboilersystemen Warmtepomp Basis (algemeen) Extra

8 Vaardigheden Installaties Energie-installaties in bedrijfstellen Leidingwaterinstallaties in bedrijfstellen Cv/k installatie in bedrijfstellen Leidingwateraansluiting controleren Leidingwateraansluiting beoordelen CV-installatie bijvullen en ontluchten Leidingwaterinstallaties controleren en beoordelen op dichtheid Cv/k-installaties op dichtheid controleren Zonneboilersysteem bijvullen Appendages en beveiligingen beoordelen en/of vervangen Kleine aanpassingen aan installatie uitvoeren Expansievat controleren en beoordelen Gasinstallaties op dichtheid controleren en beoordelen Luchttoevoer- en afvoer roosters controleren en beoordelen Luchtkwaliteit meten en rapporteren Waterzijdig Volumestroom en temperatuur van tapwater meten Het vermogen van een doorstroomtoestel berekenen en beoordelen Cv/k zijdig hydraulisch inregelen Het hydraulische schema/tekening lezen Luchtstroom instellen Verbrandingstechniek Zelfstandig verbranding en de ontsteking beoordelen en/of afstellen Zelfstandig brander verbrandingstechnisch afstellen Toestel gaszijdig afstellen Luchttransport meten en controleren Voordruk, werkdruk en verbruikersdruk controleren en beoordelen Belasting en verbruik van een toestel controleren en beoordelen Een opstellingsruimte op luchttoevoer en ventilatie controleren en beoordelen Vlambeveiliging controleren en beoordelen Een rookgasanalyse uitvoeren en beoordelen Rookgasafvoer/luchttoevoer controleren en beoordelen Regeltechniek Herkennen/ instellen ruimte temperatuurregeling Instellen stooklijn WA-regeling Vermogen voor radiatoren kunnen inschatten/bepalen Vermogen van het verwarmingstoestel kunnen inschatten/bepalen Elektrotechniek Universeelmeter gebruiken Vlambeveiliging doormeten en beoordelen Spanning meten en beoordelen Basis (algemeen) Extra

9 Vaardigheden Stroom meten en beoordelen Weerstand meten en beoordelen Elektrische schema's lezen Ruimte temperatuurregeling aansluiten Netspanning meten en beoordelen Circulatiepomp meten en beoordelen Ventilatorspanning meten Talen Uitdrukken in woord en geschrift in het Nederlands Voorschriften Gebruik maken van technische documentatie/voorschriften Bepalen of technische installaties aan de voorschriften voldoen Bepalen of ventilatiesystemen aan de voorschriften voldoen Organisatie en uitvoering Werken aan de hand van onderhoudsrapport Werken aan de hand van onderhouds- /inspectierapport Efficiënt en systematisch werken Rapporteert (zelfstandig) onvolkomenheden aan installaties aan leidinggevende en/of klant Omgaan met moderne communicatiemiddelen Benodigde tijd voor werkzaamheden juist inschatten/plannen Uitgevoerde werkzaamheden van een collega controleren en terugkoppelen Minder ervaren collega's instrueren Gesprek c.q. overleg voeren met de klant c.q. opdrachtgever en gebruikt hierbij de juist aanspreekvorm Oneffenheden in een installatie analyseren Basis (algemeen) 2F Extra

10 Attitude Veiligheid Maakt gebruik van beschermingsmiddelen Houdt rekening met veiligheid voor derden Beoordeelt installaties op veilig functioneren Beoordeelt opstellingsruimten met betrekking op persoonlijke veiligheid Werkt veilig Beoordeelt de toegankelijkheid van het toestel Milieu vriendelijk werken Gaat bewust op met afval en restproducten Meldt onvolkomenheden aan installaties (b.v. te hoog energieverbruik door slechte inregeling) Werkt klantgericht Bereidt zich voor door relevantie informatie te verzamelen Verstrekt service en informatie aan klant/gebruiker Toont aandacht voor de klant/gebruiker Komt terug op niet beantwoorde vragen van de klant/gebruiker Overlegt klachten c.q. onduidelijkheden van klant/gebruiker/de werkzaamheden met leidinggevenden Werkt klantvriendelijk Omgang met de klant Netheid van de werkplek Informeert de klant over de bedrijfsstatus van de installatie/werkzaamheden Bij beëindiging werkzaamheden de werkplek schoon achterlaten Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid Voorraadbeheer bedrijfswagen Administratieve afhandeling Bezoekt werkoverleg/ Toolboxmeetings Representatief Onderneemt daar waar nodig actie Gaat zorgvuldig om met de ter beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen Samenwerking Weet welke invloed zijn houding heeft op de omgeving Contact met collegae Rapporteert leidinggevende Deelt opgedane kennis met collegae Voert overleg met collegae bij onduidelijkheden Persoonlijke ontwikkeling Leergierig, probeert de techniek te doorgronden Verbetering persoonlijke eigenschappen d.m.v. Zelfreflectie en evaluatie Blijft op de hoogte door o.a. het lezen van vakliteratuur Basis (algemeen) Extra

11 Attitude Basis (algemeen) Extra Motivatie Stelt vragen Toont inzet Toont eigen initiatief Attitude/ Beroepshouding In het kwalificatiedossier zijn de relevante competenties opgenomen (= kolom Competenties). Kortom wat de servicemonteur installatietechniek niveau 3 moet laten zien als juist Attitude/ beroepshouding is uitgewerkt in de eerste kolom. Attitude/beroepshouding behorende bij Competenties Kennis en vaardigheden Basis rekenvaardigheid Basiskennis elektrotechniek Bewerken en monteren van leidingen voor werktuigkundige installaties Hanteren van meet- en controlegereedschappen Kennis en toepassingsvaardigheid van relevante Arbo-, veiligheids-, milieu- en bedrijfsvoorschriften Kennis van de branche en producten en diensten van de organisatie (bedrijf) Kennis van functie en werking van standaard werktuigkundige toestellen en appendages Kennis van het kwaliteitssysteem en kwaliteitseisen van het eigen bedrijf Kennis van materialen en middelen voor het onderhouden van werktuigkundige installaties Kennis van opbouw en werking van standaard werktuigkundige installaties Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen Kennis van vakjargon binnen de branche Kennis van zoektechnieken (o.a. digitaal) Leesvaardigheid Nederlands Leesvaardigheid technische tekeningen en schema s Monteren van toestellen en appendages voor werktuigkundige installaties Rekenvaardigheid met (elektrische) waarden Schrijfvaardigheid Nederlands Spreek- en luistervaardigheid Nederlands Vaardigheid in het gebruik van digitale systemen en toepassingen Werkt ordelijk en zorgvuldig De uitgevoerde werkzaamheden voldoen aan de norm E K Q E M T K R S T E K Q R M T S L T M T E Q R S L K E Q R B K T S R B L M T E K Q S R L L M T B K E Q R S E K T L M I J B Q E K T L M E Q R S E Q R K Q R M T E K Q R E K T Q S T L E K Q T S L K R S T L M T J R E E K T E K Q R E K L T Q J R R

12 Attitude/beroepshouding behorende bij Competenties Installaties vervaardigen volgens tekeningen, geldende normen, Arbo-, veiligheids-, milieu- en bedrijfsvoorschriften, binnen de afgesproken tijd en volgens de gestelde kwaliteitseisen Op een systematische manier de installatie vervaardigen en beproeven S S