TIJDSCHRIFT voor Documentatie en Voorlichting

Transcriptie

1 NATIONALE BANK VAN BELGIË Afdeling 0 TIJDSCHRIFT voor Documentatie en Voorlichting Verschijnt maandelijks Studiën en Documentatie XXVIe Jaar, Vol. I, Nr 4 April ig5i Dit tijdschrift wordt als objectieve documentatie uitgegeven. De artikels geven de opvatting van de schrijvers weer, onafhankelijk van de mening der Bank. INHOUD : De buitenlandse handel van de Belgisch-Luxemburgse Economische Unie in 1950 Economische wetgeving Statistieken. DE BUITENLANDSE HANDEL VAN DE BELGISCH-LUXEMBURGSE ECONOMISCHE UNIE IN 1950 Zoals de vorige artikelen (1) in dit Tijdschrift over het buitenlandse handelsverkeer van de Economische Unie, zal onderhavige bijdrage ditmaal de structuur van het ruilverkeer met het buitenland over het jaar 1950 van naderbij beschouwen. Het lijkt wellicht onlogisch het verloop der buitenlandse transacties in het raam van een kalenderjaar te onderzoeken. Het zou vanzelfsprekend juister zijn de periode van de waarnemingen met de stadia van het conjunctuurverloop te doen overeenstemmen. Zo is het jaar 1950 te eng gekozen : in' het eerste halfjaar vertoont de buitenlandse handel der Economische Unie nog dezelfde tendens die omstreeks Augustus-September doorbrak. Omgekeerd, handhaven zich nog bij het begin van 1951 de voorwaarden welke in de tweede helft van 1950 door de sterk oplopende wereldconjunctuur geschapen werden; in een open volkshuishouding, die op een verwerkende bedrijvigheid is aangewezen, wordt de handelsbalans in tijden (t) C.f., Structuur van het builehlandse handelsverkeer der Belgisch-Luxemburgse Economische Unie in 1948» (Septembernummer 1949);» Handels- en betalingsbalans van de Belgisch- Luxemburgse Economische Unie' voor het eerste halfjaar van 1949» (Novembernummer 1949);.«Buitenlandse handel van de Belgisch-Luxemburgse Economische Utile in 1949» (Meinummer 1950). van hoogconjunctuur doorgaans ongunstiger de uitbreiding van de afzet in het buitenland volgt slechts met een zekere vertraging de toeneming van de invoer en het is dan ook waarschijnlijk dat het afsluiten der handelsbalans op 31 December 1950, de betrekkingen van de Economische Unie met het buitenland onder een hoogst ongunstig daglicht plaatst. Nochtans zijn de algemene voorwaarden die de handelstransacties van de Economische Unie met het buitenland in 1950 beheersen, over het geheel meer gelijkmatig dan één jaar tevoren. Het jaar 1950 staat immers voor de Belgisch-Luxemburgse volkshuishouding geheel in het teken van een opgaande conjunctuur. Weliswaar bestrijkt het herstel niet gelijktijdig alle bedrijfstakken; in verscheidene sectoren, met name in de hoogovenbedrijven en in de metaalverwerkende nijverheid, heerst nog een zwakke bedrijvigheid in de eerste helft van het jaar. Doch het herstel der toonaangevende volkshuishouding van de Verenigde Staten, de verruiming van het Nederlands afzetgebied en de verbetering in de betalingsbalans van andere Europese landen die belangrijke markten voor de Economische Unie vormen, dragen er toe bij dat de Belgisch-Luxemburgse ondernemers de afzetmogelijk- 185

2 heden in het buitenland gunstiger gaan aanzien, terwijl anderzijds de aanhoudende bedrijvigheid van de bouwnijverheid in het binnenland eveneens een drukkere vraag in het leven roept. Blijven de binnenlandse groothandelsprijzen gedurende het eerste halfjaar van 1950 dooreengenomen gedrukt de afgetekende daling in 1949 kwam bij het begin van het derde kwartaal van dat jaar tot staan, de industriële groothandelsprijzen gaan reeds bij het einde van 1949 een opgaande beweging vertonen... Andere tekenen getuigen nog van een hernemende bedrijvigheid : inkrimping van de werkloosheid, herstel van het indexcijfer der nijverheidsproductie, een toenemend beroep op het bankcrediet. Evenzo wijst het verloop van de invoer op een uitbreiding van de binnenlandse vraag : de aanvoer uit het buitenland is duidelijk opwaarts gericht (c.f. grafiek A) en wel reeds geruime tijd eer de vraag zich in de laatste maanden van 1950 toespitst; die beweging begon bij het einde van het derde kwartaal van 1949; zij bestrijkt de meeste goederengroepen; uitzondering hierop maken o.m. de aankopen van levensmiddelen, ijzerertsen en -metaal, althans in het eerste halfjaar van Trouwens bevestigen de vastheid en daarna de stijging van het indexcijfer der nijverheidsproductie de stelling dat de toegenomen invoer niet de eigen producten van de binnenlandse markt verdrong. GRAFI EK A MILLIARDEN FR. In- en uitvoerwaarde per type-maand van 25 dagen M. I. 5. D. M MILLIARDEN FR. fl INVOERSALDO 10 ia. UITVOERSALDO 10 S. D. De uitbreiding der aankopen in het buitenland wordt in Juli onderbroken. De invoer van textielgrondstoffen verzwakt tijdens die maand, daar de stakingsbewegingen in Juni de verwerking der voorraden in de textielnijverheid stopzetten; bovendien leggen de binnenlandse politieke, gebeurtenissen der laatste dagen van de maand liet vervoer stil. Verder zijn de langdurige stakingen in de havens in de loop van Augustus oorzaak van eert verdere, zuiver toevallige, inkrimping van de invoer; die inzinking is minder duidelijk dan bij de uitvoer, daar de invoer ter zee, die reeds onderweg was, gedeeltelijk werd omgeleid en in vreemde havens gelost. Doch onmiddellijk daarna veroorzaken de gespannen internationale verhoudingen," de plotselinge jacht der verbruikers op goederen. voor stockering, de verscherpte stijging van de wereldprijzen een fundamentele tendens tot uitbreiding van de aankopen in het,buitenland. De. opgang van de invoercurve is des te scherper, daar de invoer in September het tekort der vorige maand moest aanvullen. In de laatste maanden van het jaar en bij het begin van 1951 gaat de import verder toenemen, zij het ook in een minder snel tempo. Grafiek A toont aan dat de afzet van de Economische Unie in het buitenland, met een zekere vertraging de opwaartse tendens van de invoer volgt. Deze vertraging is normaal in een volkshuishouding die hoofdzakelijk op verwerking is aangewezen en wier voorziening met de belangrijkste grondstoffen, behalve steenkool, -van het buitenland afhankelijk is. Nochtans is het niet uitgesloten dat de pariteitsherzieningen in September 1949 en de hieruit voortvloeiende prijsdispariteit tussen België en de landen die in sterkere mate devalueerden, de uitbreiding van de uitvoer der Unie hebben vertraagd. De invloed van die factor kan evenwel niet afgezonderd, noch nauwkeurig bepaald worden. Met ingang van November 1949 gaat de uitvoer stijgen en die herneming zet zich voort tot Maart en April. De ingetreden verbetering is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de gestegen afzet van textielgoederen, dank zij de verruiming van de Nederlandse markt voor de Belgisch-Luxemburgse producten. Ook de uitvoer van de non-ferro metaalnijverheid, de chemische bedrijven en de landbouw gaat er op vooruit, al is de uitbreiding hier niet zo belangrijk als bij de textielnijverheid. Overigens is de daling van de gezamenlijke uitvoer in de periode Mei-Juni en Juli grotendeels veroorzaakt door de verzwakking van de afzet door laatstgenoemde bedrijfstak : de Nederlandse markt voor textielgoederen blijkt verzadigd, en een staking, waarvan hierboven reeds sprake was, doet de voortbrenging van textielgoederen in Juni aanzienlijk dalen. Zoals hiervoren werd opgemerkt, viel de uitvoer in Augustus scherper dan de invoer en de krachtige herneming van de afzet in het buitenland, met ingang van September, hinkte eens te meer de toeneming van de invoer achterna. Op een of twee kleine uitzonderingen na, waren al de bedrijfstakken van de Belgisch- Luxemburgse volkshuishouding tijdens het laatste kwartaal van 1950 in deze verruiming van de afzet in het buitenland betrokken. 186

3 TABEL I (millioenen franken) Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek. Tijdvak Invoer Uitvoer Saldo Verhouding uitvoer invoer Maandgemiddelde : e kwartaal , le kwartaal ,8 2e kwartaal ,6 3e kwartaal ,9 4 0 kwartaal ,2 Uit grafiek A blijkt dat de handelsbalans van de Economische Unie heel het jaar door een tekort vertoonde. Het aanzienlijk invoersaldo dat zich in de loop van het laatste kwartaal van 1949 andermaal voordeed, kromp in de eerste maanden van 1950 merkelijk in. Op dit tijdstip.lag de dekkingscoëfficiënt op 92,8 pct., welk procent doorgaans voor de Economische Unie als normaal beschouwd wordt. Het gebrek aan evenwicht in het handelsverkeer verscherpte opnieuw in het tweede kwartaal en bereikte eén hoogtepunt in de zomermaanden, ten gevolge van de stakingen in de textielnijverheid, de politieke onrust en de stillegging van het werk in de havens, alsook omdat de conjunctuuropgang zich in een sneller tempo begon te ontwikkelen; in het laatste kwartaal van het jaar deed de hernemende uitvoer het tekort inkrimpen; toch bleef het invoersaldo zich nog op een hoog peil bewegen en - overtrof het deficit van de overeenstemmende periode van 1949 en van het tweede kwartaal van 1950; nochtans dient men zich voor ogen te houden dat het verschil, in absolute getallen, bepaald wordt door omvang der twee leden van de balans; in werkelijkheid was de dekkingscoëfficiënt bij het einde van 1950 hoger dan in de twee andere beschouwde periodes. TABEL II (millioenen franke? ) Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek. Tijdvak Invoer Uitvoer Saldo 1 erho u- ding iitvoer invoer (Jaargemid.) , , , , ,69 Voor het gehele jaar bedroeg het tekort nagenoeg 15 milliard frank : nochtans steeg de uitvoerwaarde in 1950 verder, doch de invoer nam een veel hogere vlucht. In de vorige paragrafen werden de bewegingen van de waarde op beide zijden van de handelsbalans van de Economische Unie in 1950 beschreven; op dit verloop zal nauwkeuriger worden ingegaan bij het onderzoek der bewegingen van haar twee bestanddelen : het volume der transacties en het prijspeil der verhandelde goederen. Beide gegevens worden gemeten met het indexcijfer van het volume, dat het verloop van de waarde weergeeft, gesteld dat de prijzen per eenheid sinds het basistijdvak geen veranderingen ondergingen, en met het indexcijfer der prijzen, dat de wijzigingen in de gemiddelde prijzen per eenheid t.o.v. het basistijdvak uitdrukt. Hiertoe maken we gebruik van de indexcijfers welke. maandelijks door het Nationaal Instituut voor de Statistiek worden gepubliceerd (2) en waarmee grafieken B en C werden opgemaakt. De indexcijfers van het volume werden tot een type-maand van vijf en twintig werkdagen herleid, ten einde de ongelijke duur der maanden uit te schakelen. GRAFIEK B PERCENT INVOER PERCENT r ( D Indexcijfers van het volume en van de gemiddelde waarde - GEMIDDELDE WAARDE (basisjaar 1948 = 100) VOLUME M S. D M. S De invoerprijzen waren in 1950 kenmerkend opwaarts gericht; de twee dieptepunten in Mei en in Juli-Augustus doen niets af van de algemene tendens. De stijging begon reeds bij het einde van De nieuwe muntpariteit die in September van hetzelfde jaar werd gekozen zij betekende een matige deva- (2) Het Nationaal Instituut voor de Statistiek gaat hij de berekening dier indexcijfers uit van een reeks in- en uitgevoerde goederen, die 186 tariefposten omvat. De waarde dier verhandelde goederen vertegenwoordigt ca. 75 pct. der gezamenlijke transacties met het buitenland. Deze berekeningswijze, door middel van steekproeven, vergemakkelijkt de berekening van het indexcijfer; nochtans is hieraan het risico van een zekere onnauwkeurigheid en zelfs van vergissingen verbonden in tijden waarin hetzij de hoeveelheden, hetzij de prijzen der inof uitgevoerde goederen aanzienlijke schommelingen ondergaan. Aan het einde van dit artikel komen nauwkeurigere gegevens voor over de indexcijfers van het volunie en van de prijzen der in 1950 in- en uitgevoerde goederen. Die indexcijfers, berekend door de Studie- en Documentatieafdeling van de Nationale Bank, werden wegens de tijdrovende arbeid die hiermee gemoeid is, alleen voor het gehele jaar opgemaakt, Om de schommelingen, in de loop van het jaar 1950, der beide grootheden te meten, konden de indexcijfers van de Nationale Bank niet als richtpunt dienen

4 luatie ten opzichte van de U.S.-dollar en een l'eëvaluatie ten opzichte van het pond sterling en de meeste andere Europese valuta's, werd derwijze vastgesteld dat zij het gemiddelde prijspeil van die ingevoerde goederen welke van invloed zijn op de levensduurte of op de kosten van de nijverheidsproductie, onberoerd moest laten. Inderdaad, bleven de bewegingen van het indexcijfer der invoerprijzen onmiddellijk na de muntherzieningen zeer beperkt. Bij het einde van het jaar gingen de wereldprijzen evenwel stijgen : de beweging die aanvankelijk slechts enkele producten bestreek, sloeg geleidelijk naar een groter aantal goederen over en bereikte de verschillende geografische markten die de toonaangevende tendens in de Verenigde Staten volgen. Het Moody-prijsindexcijfer der grondstoffen in de Verenigde Staten, opgemaakt op basis van de noteringen op 31 December 1931, steeg van 346,7 begin Januari 1950 tot 359,2 begin 'Maart en 370 begin Mei. Op 20 Juni vóór de internationale politieke spanning bereikte het 395,2; het steeg regelmatig tijdens het eerste en in een versneld tempo in het tweede halfjaar, en bereikte 511,6 op 26 December. De stijging der leidende Amerikaanse noteringen liet de invoerprijzen der Economische linie niet onberoerd. Stellig waren de gevolgen van die opslag het meest merkbaar bij de voor verwerking ingevoerde goederen en gingen de prijzen der andere goederengroepen die de Economische Unie uit het buitenland betrekt, gedurende het grootste deel van het jaar niet zo duidelijk opwaarts. Niettemin steeg het algemeen indexcijfer (1948 = 100) der gemiddelde invoerwaarden van 91 in December 1949 tot 93 in Maart 1950, 98 in Juni, 100 in September en 110 in December. Doch de vermeerdering van de invoerwaarde in 1950 houdt tevens verband met een verhoogde invoer : het indexcijfer van het volume (1948 = 100), dat voor de eerste negen maanden van 1949 ca. 90 bedroeg, lag op : 101 in het laatste kwartaal van 1949; 97 in het eerste kwartaal van 1950; 100 in het tweede kwartaal van 1950; 93 in het derde kwartaal van 1950; 119 in het vierde kwartaal van De spits in de laatste twee maanden van 1949 (c.f. grafiek B) houdt verband met een snellere invoer van goederen die van 1 Januari 1950 af niet meer van invoerrechten werden vrijgesteld. In het bovenstaande werden de belangrijkste factoren in herinnering gebracht, die de bewegingen van het invoervolume in 1950 beïnvloedden. Afgezien van de onderbreking in de maanden Juli-Augustus, waren de indexcijfers van het invoervolume heel het jaar door opwaarts gericht. De aankopen van productiemiddelen gaven de meest regelmatige stijging te zien, daar de hausse van de grondstoffen en de toenemende bedrijvigheid de ondernemers tot het opvoeren van hun voorraden aanspoorden. Bij het einde van het jaar tekende zich die beweging nog scherper af en ging bovendien de invoer van verbruiksklare producten plots toenemen, wegens de voorraadvorming van levensmiddelen en kleding in de huisgezinnen. GRAFIEK C Indexcijfers van het volume en van de gemiddelde waarde (basisjaar 1948 = 100) PERCENT UITVOER PERCENT t t t t t t , 60 llll llll 1 60 D. M. I. S. D. 5. D Bleef de totale uitvoerwaarde het eerste halfjaar van 1950 beneden het peil der overeenstemmende periode van het jaar tevoren, dan is zulks aan de teruggang der gemiddelde prijzen toe te schrijven, vermits het volume van de afzet gunstig de vergelijking met dat van de overeenkomstige periode van 1949 kan doorstaan. De devaluatie t.o.v. de Belgische frank van September 1949 in die landen welke de belangrijkste afzetgebieden van de Economische Unie vormen, noopte de Belgisch-Luxemburgse uitvoerders tot verdere tegemoetkomingen. De plaats die de uitvoer in de meeste productiesectoren van de Belgisch- Luxemburgse volkshuishouding inneemt, en de toestand van de binnenlandse vraag maakten dat het aanbod van uitvoerbare goederen op, dat ogenblik vrij weinig elastisch was; daarentegen verhoogde de elasticiteit van de vraag in de uitvoergebieden, waar de schaarsteverschijnselen meestendeels verdwenen waren. Hoewel de grondstoffen op de wereldmarkten reeds begonnen te stijgen, moesten de Belgisch- Luxemburgse verwerkende bedrijven hun verkoopprijzen voor hun buitenlandse cliëntele verlagen; het indexcijfer der gemiddelde waarden per eenheid (basisjaar 1948 = 100) liep terug van 101 in Augustus 188

5 1949 tot 84 in Maart Doch reeds bij het einde van 1949 was de daling van sommige uitvoerprijzen, met name voor de meeste textielgoederen, tot staart gebracht. Met ingang van April gingen de gemiddelde uitvoerprijzen opwaarts : de stijging, aanvankelijk traag, nam na de internationale spanning een sneller tempo aan, ook al was zij niet zo scherp als bij de invoerprijzen. In de laatste twee maanden van het jaar waren alle goederengroepen bij de opgang betrokken : het gemiddelde peil van het basisjaar 1948 (100) werd nochtans eerst bij het begin van 1951 bereikt en overschreden. Zoals hierboven gezegd werd, konden de Belgisch- Luxemburgse producenten, dank zij hun inspanningen tot prijsverlaging, hun uitvoer na de pariteitsherziening handhaven en opvoeren. In de eerste maanden van 1950 overtrof het volume van de verkopen het peil van de overeenstemmende periode van het jaar tevoren dit herstel is vooral toe te schrijven aan de voorspoedige bedrijvigheid in de textielsector. Het indekcijfer van het volume (1948 = 100), dat ca. 110 voor het gemiddelde der eerste negen maanden van 1949 bedroeg en tot 95 in het laatste kwartaal van dat jaar gedaald was, lag op : 114 in het eerste kwartaal van 1950; 111 in het tweede kwartaal van 1950; 91 in het derde kwartaal van 1950; 137 in het vierde kwartaal van De reeds vermelde moeilijkheden van de textielnijverheid verzadiging van de Nederlandse markt en de Juni-stakingen waren oorzaak van de geslonken uitvoer in het tweede kwartaal. In de laatste maanden van het jaar ging het uitvoervolume bijzonder snel toenemen : de stijging overtrof die van de invoer. Doch bij een vergelijking van de beide bewegingen mag nochtans de verhouding die in het basisjaar 1948 (3) tussen het volume der in- en uitgevoerde goederen bestond, niet veronachtzaamd worden, daar die bewegingen op indexcijfers en niet op absolute getallen betrekking hebben. In ieder geval, wijst de snelle stijging van de uitvoerhoeveelheid bij het einde van het jaar op een grote elasticiteit in het aanbod van de uitvoergoederen der Economische Unie, wegens het bestaan van ongebruikte productiefactoren in 's lands nijverheidsapparaat. In grafiek D worden de twee curven van de indexcijfers der gemiddelde prijzen per eenheid van de invoer en de uitvoer met elkaar vergeleken. Deze (3) Het volume van de in- en uitvoer in 1948 kan vanzelfsprekend niet zonder verwijzing naar een basisjaar worden gemeten : op basis van de prijzen per, eenheid in 1938 bedroeg de uitvoer in ,8 milliard, de invoer '23,9 milliaal. De indexcijfers van het volume in 1948, uitgaande van liet basisjaar 1938, bedroegen resp. 95 voor de uitvoer en 111 voor de invoer. grafiek geeft een duidelijk beeld van het verloop der ruilvoorwaarden in een land met een industriële structuur, dat voor zijn voorziening met grondstoffen op het buitenland is aangewezen. De zwakkere elasticiteit in het aanbod van basisproducten is oorzaak dat hun noteringen sterker door de schommelingen van de vraag en derhalve ook door de conjunctuurbewegingen beïnvloed worden; daarenboven ondergaan de prijzen der fabrikaten die het gros van de uitvoer der Economische Unie vormen, met een zekere vertraging hun gebondenheid Met de prijzen der basisproducten. Uit de grafiek blijkt dat de neergang van de wereldconjunctuur gedurende het grootste deel van 1949 de ruilvoet van de Economische Unie verbeterde : de verhouding uitvoerprijzen/ invoerprijzen steeg tot Augustus De omslag van de wereldconjunctuur in de Verenigde Staten ontstaan had een verzwakking van de ruilvoet ten gevolge; deze laatste werd bovendien beïnvloed door de muntherzieningen waarvan aangetoond werd dat de terugslag op de ruilvoorwaarden vermoedelijk in het nadeel van de Belgisch-Luxemburgse economie uitviel. De daling van het indexcijfer van de ruilvoet hield geheel het eerste semester van 1950 aan; van Juli tot September kromp de afwijking tussen invoeren uitvoerprijzen in, doch de snellere opgang van de wereldconjunctuur sedert September bracht de Economische Unie opnieuw in een ongunstigere toestand t.a.v. de prijzen; deze verzwakking verhinderde dat een verdere stijging van het tekort in de handelsbalans tijdens de laatste maanden van 1950, een compenserende invloed op de onevenwichtigheid van de binnenlandse markt uitoefende. GRAFIEK D Indexcijfers van de gemiddelde in- en uitvoerwaarde PERCENT (Basisjaar 1948 = 100).., INVOER '~" ' PERCENT `''..#.... l".../ UITVOER I 11, D. 1. S. D. M. s. D Het indexcijfer van de ruilvoet (basisjaar 1948 = 100) gaf volgend verloop te zien : Gemiddelde der eerste drie kwartalen van ,6 van het vierde kwartaal van ,1 eerste kwartaal van , tweede kwartaal van ,3 derde kwartaal van ,8 vierde kwartaal van ,

6 Er zij hier in herinnering gebracht dat de beweging van het indexcijfer niet als maatstaf kan dienen voor het peil dat de absolute in- en uitvoerprijzen tijdens de verslagperiode bereikten : ze geeft alleen de richting en de omvang aan van de wijzigingen in de verhouding tussen de absolute prijzen sedert het basistijdvak GEOGRAFISCHE INDELING VAN DE IN- EN UITVOER DER B.L.E.U. De bewegingen in de gezamenlijke waarde van de buitenlandse handel der Economische Unie wijzigden zekere handelsstromingen in Nochtans werd het ruilverkeer, met ieder land of met iedere grote zone niet in dezelfde verhouding als de gezamenlijke bewegingen beïnvloed. De ingetreden veranderingen blijken uit een onderzoek van de in- en uitvoer der Unie met haar verschillende partners, waarbij de absolute ordegrootheid der transacties buiten beschouwing werd gelaten. De hierna volgende tabel in geeft een overzicht van de indeling van in- en uitvoer. Talrijke economische verschijnselen deden in de loop van de beschouwde periode hun invloed gelden én het is dan ook bijzonder moeilijk het oorzakelijk verband tussen de veranderingen in de cijfergegevens en elk afzonderlijk verschijnsel nauwkeurig te bepalen. Zo hebben de pariteitsherzieningen, de vastere vraag uitgaande van de Belgisch-Luxemburgse ondernemingen en de omslag van de wereldconjunctuur, evenals de hiermee gepaard gaande prijsstijging van de belangrijkste grondstoffen en de knelpunten in het aanbod in de Verenigde Staten hij het einde van het jaar, tot een verschuiving van sommige handelsstromingen van de Economische.Unie bijgedragen. De meest opvallende is zonder enige twijfel de relatieve teruggang van de Verenigde Staten als leverancier en tegelijkertijd de stijgende betekenis van die markt voor de Belgisch-Luxemburgse uitvoer. In 1947 bedroeg alleen het aandeel' der Verenigde Staten in de voorziening van de Economische Unie 26,5 pet. en in de uitvoer van. de B.L.E.U. slechts 4,4 pet.; in het tweede halfjaar van 1950 bedroegen deze procenten resp. 14,5 en 9,2. TABEL III Geografische indeling Verhoudingen in procent van de gezamenlijke waarde Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek - Berekeningen door de Studiedienst van de Nationale Bank van Belgit. Invoer Uitvoer Land 1949 eerste 9 maanden kwartaal halfjaar halfjaar 1949 eerste 9 maanden kwartaal halfjaar halfjaar Europa : E. 0. E. 5.-landen (1) (Moederlanden) 48,3 48,9 48,3 49,4 61,7 62,1 6.3,4 62,n Oost-Europa 3,5 3,4 3,0 3,1 7,0 5,5 5,1 4,6 Andere landen van Europa 0,8 0,7 0,8 0,4 0,8 0,3 1,0 0,4 Afrika : Belgisch-Congo on Ruanda- Urundi 7,5 7,6 7,6 7,5 4,3 4,6 4,3 3,3 Andere landen van Afrika 2,8 2,6 3,4 2,8 4,4 3,3 3,2 3,7 Amerika : Verenigde Staten en Alaska 18,3 17,4 17,1 14,5 5,0 6,4 7,6 9,2 Canada 2,7 3,5. 2,1 3,8 1,2 1,2 1,1 1,5 Latijns-Amerika 8,8 8,6 8,1 7,9 7,5 9,6 6,5 7,5 Azië 3,3 4,4 4,7 5,8 6,5 5,5 6,4 6,0 Oceanië 3,8 2,9 4,9 4,8 1,0 0,9 1,0 1,4 Diversen 0, ,6 0,6 0,4 0,4 Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 E. 0. E. 8.-landen en hun overzeese gebiedsdelen 50,5 52,1 50,5 52,0 64,9 64,5 65,6 64,4 Sterlinggebied 16,6 16,0 20,0 18,9 17,1 12,6 11,4 14,0 ( ij Waarvan : Groot-Brittan. 8,8 9,3 9,9 9,4 10,0 7,3 8,6 8,9 Frankrijk 9,9 9,9 10,9 11,6 6,8 9,4 10,6 7,9 Nederland 8,2 12,3 9,7 10,3 13,5 18,7 23,5 21,4 Duitsland 6,6 6,1 7,5 8,5 11,1 8,3 5,8 7,

7 Die opmerking geldt eveneens wanneer wij het handelsverkeer met de Verenigde Staten en Canada samen en zelfs met het gehele Amerikaanse vasteland beschouwen. Een omgekeerde beweging deed zich voor t.a.v. het sterlinggebied. Het staat niet vast of alleen de devaluatie van het pond oorzaak was van de stijging van het percentage der leveringen van de sterlinglanden in de totale invoer van de Economische Unie in Vermits de gezamenlijke waarde van de invoer toenam, werd t.a.v. het sterlinggebied de vermindering der invoerprijzen per eenheid, uitgedrukt in Belgische franken, vermoedelijk ruim opgeheven door de toeneming van het invoervolume. OverigenS, zo de verlaging van de sterlingkoers een prijsdispariteit schiep ten voordele van de fabrikaten waarvoor het Verenigd Koninkrijk, onder de sterlinglanden, de grote leverancier is, blijkt het daarentegen dat de producenten van de belangrijkste grondstoffen in het sterlinggebied hun noteringen snel aan de dollarprijzen aanpasten. Doch en dit is wellicht de hoofdfactor ze verhoogden hun afzet, dank zij de herneming der aankopen van de textielnijverheid der Economische Unie ; een aanduiding hiervoor is de stijging van het aandeel van Oceanië en. Azië (de voornaamste uitvoerlanden van die continenten maken deel uit van het sterlinggebied) in het totaalbedrag van de BelgiSch-Luxemburgse invoer. Anderzijds blijkt de herziening van de sterlingpariteit daadwerkelijk de afzet van de Belgisch-Luxemburgse producten op de markten van het sterlinggebied te hebben gehinderd : tekenend in dit opzicht is de inzinking van het percentage van de uitvoer naar dit gebied, en met name naar Groot-Brittannië, in de gezamenlijke export. In de tweede helft van 1950 waren de gewijzigde voorzieningsvoorwaarden in Groot-Brittannië en wellicht ook de verzachting der prijsdispariteiten oorzaak van een verhoogde afzet van de Economische Unie in de sterlinggehieden. De bijdrage van Belgisch-Congo in de voorziening van het moederland onderging generlei wijziging. Ten slotte werd de plaats van de landengroep der E.O.E.S.' in de invoer en de uitvoer weinig of niet gewijzigd. Doch dit state quo verbergt de wisselende plaats van elk der deelnemende landen van de Europese Organisatie. Bleef het percentage van de uitvoer naar de andere leden van deze Instelling in 1949 en 1950 onveranderd, dan ligt zulks hieraan dat de verruiming van 'het afzetgebied in Nederland opwoog tegen de teruggang van de leveringen aan Duitsland en Groot-Brittannië, inzonderheid tijdens het eerste halfjaar. Aldus bleef Nederland veruit de voornaamste cliënt van de Economische Unie. Het nam, in 1950, één vijfde der gezamenlijke verzendingen maar het buitenland voor zijn rekening. Het, aandeel van dat land in de goederenvoorziening van de Unie ging er eveneens op vooruit en het overtrof in het tweede halfjaar van 1950: de invoer.uit Groot-Brittannië, hoewel laatstgenoemd land zijn leveringen aan de Belgisch-Luxemburgse economie relatief handhaafde. Behalve de Verenigde Staten is alleen Frankrijk een belangrijkere voorzieningsbron dan Nederland. Ook -Duitsland vertegenwoordigde een groter percentage in de invoerhandel van de Economische Unie. In het gezamenlijk handelsverkeer met de deelnemende landen deed er zich aldus een verschuiving voor ten gunste van de vier onmiddellijke naburen van België. De bewegingen in de gezamenlijke waarde der buitenlandse transacties van de Economische Unie hebben vanzelfsprekend de handelsbalans met elk der afzonderlijke landen of gebieden gewijzigd : in de meeste gevallen groeide het vorige tekort aan of verminderde het uitvoersaldo. Nochtans dienen er twee belangrijke uitzonderingen vermeld : de balans met Nederland en die met de Verenigde Staten. In het eerste geval houdt de toeneming van het uitvoersaldo verband met de marktverruiming in het raam van Benelux. In het tweede geval is de verbetering in het handelsverkeer met de Amerikaanse volkshuishouding hoofdzakelijk te danken aan de stijging van de Belgisch-Luxemburgse uitvoer, in verband met de conjunctuuropgang in de Verenigde Staten; de invoerwaarde bleef immers gelijk. TABEL IV Bron : Balans met de Verenigde Staten (millioenen franken) Nationaal Instituut voor de Statistieli. Maandgemiddelde Invoer Uitvoer Saldo 1949 Eerste drie kwartalen Vierde kwartaal Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal De transacties met de Deelnemende landen van de. E.O.E.S. (incl. hun overzeese onderhorigheden) en da niet deelnemende landen van het sterlinggebied d.i. het geheel der landen waarvan de rekeningen met de Economische Unie sedert einde Juni 1950 over de Europese Betalingsunie afgewikkeld worden sloten met een tekort in 1950, dan wanneer zij in 1949 een belangrijk gunstig saldo vertoonden : dit laatste werd in de loop van de eerste drie kwartalen verwezenlijkt. Het tekort vormde zich in de tweede helft van Voor het gehele 'jaar was de afzet in die landen gezamenlijk niet kleiner dan vorig jaar. 1:91

8 TABEL V Balans met de E.O.E.S.-landen (incl. hun overzeese onderhorigheden) en de niet deelnemende landen van het sterlinggebied (mi/ lio enen,' f ranken) Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek. Maandgemiddelde Invoer Uitvoer Saldo 1949 Eerste drie kwartalen Vierde kwartaal ' Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal Nochtans verminderden sommige dier landen hun aankopen in absolute waarde in de Economische Unie gedurende het grootste deel van Onder de belangrijke handelspartners was dit het geval voor Groot-Brittannië, en meer algemeen voor het sterlinggebied, alsook voor Duitsland; doch de afzet in die landen of landengroepen ging in het laatste kwartaal van 1950 hernemen. De aankopen van de Economische Unie aldaar ontwikkelden zich in het eerste semester en stegen verder in de laatste maanden van het jaar. Het tekort tegenover de landen van het sterlinggebied andere dan het Verenigd Koninkrijk dit zijn leveranciers van de belangrijke grondstoffen steeg gedurende het gehele jaar 1950, dan wanneer de balans met het Verenigd Koninkrijk naar een evenwichtstoestand streefde. TABEL VI Balans met het sterlinggebied (millioenen franken) Brom : Nationaal Instituut voor de Statistiek. Maandgemiddelde Invoer Uitvoer Saldo 1949 Eerste drie kwartalen Vierde kwartaal Eerste kwartaal Tweedo kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal TABEL VII Balans met het Verenigd Koninkrijk (millioenen franken) Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek. Maandgemiddelde Invoer I Uitvoer Saldo TABEL VIII Balans met Duitsland (millioenen franken) Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek. Maandgemiddelde Invoer Uitvoer Sabio 1949 Eerste drie kwartalen I- 326 Vierde kwartaal I Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal Het tekort tegenover Frankrijk, dat reeds in 1949 werd opgemerkt, nam eveneens toe. Doch de transacties breidden zich in beide richtingen uit t.o.v. vorig jaar : de inzinking van de uitvoer beneden het gemiddelde van 1949 in het derde kwartaal is aan toevallige omstandigheden te wijten. Het ongunstig saldo verscherpte in de laatste maanden van het jaar, doch die verzwakking was uitsluitend een,gevolg van de gestegen Belgisch-Luxemburgse aankopen. TABEL IX Balans met Frankrijk (»til/joepen, franken) Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek..Maal d ge mi d del do Invoer Uitvoer Saldo 1949 Eerste drie kwartalen ' Vierde kwartaal Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal Ondanks het tekort in het handelsverkeer met Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland boekte de Economische Unie in 1950 nog een overschot op de transacties met de Europese landen van de E.O.E.S. (excl. overzee.se gebiedsdelen). Vooral dank zij de groeiende onevenwichtigheid in de handel met Nederland, werd dit overschot gehandhaafd. Immers het uitvoersaldo tegenover de Benelux-partner breidde zich in 1950 verder uit en zulks in weerwil van de gestegen waarde der aankopen van de Economische Unie daar te lande. TABEL X Balans met Nederland (millioenen. franken) Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek. Maandgemiddelde Invoer Uitvoer Saldo 1949 Eerste drie kwartalen I- 106 Vierde kwartaal Eerste kwartaal : Tweede kwartaal Derde kwartaal Viordo kwartaal Eerste drie kwartalen Vierde kwartaal I Eerste kwartaal I- '771 Tweede kwartaal I- 855 Derde kwartaal I- 500 Vierde kwartaal F

9 TABEL XI Balans met Italië (millioenen franken) Bron: Nationaal Instituut voor de Statistiek. Maandgemiddelde Invoer I Uitvoer I Saldo 1949 Eerste drie kwartalen Vierde kwartaal Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal Stippen we nog aan dat de balans met Zwitserland, omstreeks het midden van 1950 omsloeg; het tekort nam in het eerste semester wegens de inkrimping van de Belgisch-Luxemburgse afzet eerder nog toe. Doch in het tweede halfjaar steeg de uitvoer en ging hij de invoer uit dat land overtreffen. TABEL XII Balans met Zwitserland (millioenen frainken) Bron: Nationaal Instituut voor de Statistiek. Maandgemiddelde Invoer Uitvoer Saldo 1949 Eerste drie kwartalen Vierde kwartaal Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal Ook met Italië bleef de handelsbalans in ons voordeel. De Economische Unie handhaafde zich als crediteur in het handelsverkee met de landen van Oost- Europa. Nochtans klomp het uitvoersaldo in t.o.v De uitvoer bereikte niet meer het bedrag van de eerste drie kwartalen van 1949, in welke periode een groot deel der in het handelsaccoord van 1948 met de U.S.S.R. voorziene leveringen werden uitgevoerd. De waarde van de invoer uit Oost-Europa slonk gedurende het eerste halfjaar, doch herstelde zich enigszins bij het einde van het jaar. TABEL XIII Balans met Oost-Europa (millioenen franken) Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek. Maandgemiddelde, Invoer Uitvoer Saldo 1949 Eerste drie kwartalen Vierdo kwartaal Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal De Kolonie kon haar handelsbalans met het moederland verder verbeteren; haar afzet in België en Luxemburg steeg evenredig met de gezamenlijke invoer weshalve het tekort van de Economische Unie tegenover Congo groter werd. TABEL XIV_ Balans met Congo (millioenen franken) Bron : Nationaal Instituut voor de Statistiek. Maandgemiddeldo Invoer Uitvoer Saldo 1949 Eerste drie kwartalen Vierde kwartaal Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal Het saldo in de handelsbetrekkingen met Latijns- Amerika in 1950 verliep vrij onregelmatig, doch bleef in ons nadeel : voor het gehele jaar steeg het tekort t.o.v De uitvoer verzwakte tijdens het grootste deel van het jaar, terwijl de invoer geen duidelijke tendens te zien gaf. In het laatste kwartaal ging het handelsverkeer en vooral de uitvoer afgetekend verruimen. TABEL XV Balans met Latijns-Amerika. (millioenen franken) Bron: Nationaal Instituut voor (le Statistiek. Maandgemiddelde l Invoer Uitvoer l Saldo 1949 Eerste drie kwartalen Vierde kwartaal Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal * *. UITVOER In tabel xvi is de bijzondere uitvoerhandel van de Economische Unie naar de betrokken productiegroep ingedeeld. In die tabel zijn de verschillende bedrijfsgroepen van 's lands economie gerangschikt volgens de vroeger in dit Tijdschrift (4) uiteengezette methode en wel in afnemende rangorde van hun aandeel in de uitvoer gedurende het jaar (4) C.f. Structuur van het buitenlandse handelsverkeer der Belgisch-Luxemburgse Economische Unie in 1948». Septembernummer 1948, blz

10 TABEL XVI Uitvoerwaarde per bedrijfsgroep (mi/tioenen franken) Bron : Nationaal Instituut voor (ie Statistiek - Berekeningen door de Studiedienst von de Nationale Bank van België. Bedrijfsgroep Uitvoerbedrag 1949 I 1950 Percent van hot totaal Stijging of daling van de uitvoer in 1950, in pct. van Textiel- en kledingbedrijven 2. Metaalverwerkende bedrijven 3. Hoogovenbedrijven 4. Nijverheid der non-ferro metalen. 5. Chemische nijverheid 6. Voedingsbedrijven 7. Diamantbedrijven 8. Landbouw 9. Steenkoolnijverheid 10. Glas- en. spiegelglasnijverheid 11. Huiden- en ledernijyerheid 12. Papier- en grafische bedrijven 13. Cementfabrieken 14. Steengroeven 15. Rubbernijverheid 16. Hout- en meubelnijverheid 17. Keramische bedrijven en steenbakkerijen 18. Tabaksnijverheid 19. Diversen , , , ,7 19,8 22, , , , ,2 9, , ,1 8, , ,- 2, , ,8 2, , ,5 2, , , , ,5 1,8 1,5 628,3 937,9 693,- 798,3 0,8 0,9 730,4 694,4 0,9 608,3 516,5 0,8 294,6 391,6 0,4 294,1 376,- 0,4 362,8 291,2 0,4 27,- 194, , ,9 3,2 27,2 15,7 14,6 10,4 9,3 3,5 3,3 2,8 2,7 1,8 1 1,- 0,8 0,6 0,5 0,5 0,4 0,2 3,6 -I- 42,2-27,0-30,7. -f- 9,7 10, ,4 + 60,2-36, ,- -i- 20,3 -I- 49,2 + 15,2-4,9-15,2 + 32,5 -I- 27,7-19, ,4 + 18,- Eindtotaal , ,9 100,- 100,- + 3,5 Uit die cijfergegevens blijkt vooreerst dat de stijging van de afzetwaarde in het buitenland voor het gehele jaar ,5 pct. t.o.v. één jaar tevoren - niet al de bedrijfssectoren bestreek. In absolute waarde is de vooruitgang bijzonder belangrijk bij de textiel- en kledingbedrijven (ca. 7 milliard), de voedingsbedrijven (1,3 milliard) en de diamantnijverheid (1 milliard). In sommige sectoren daalde de uitvoerwaarde. Bij die vermindering waren vooral de voornaamste sectoren van de metaalnijverheid betrokken - hoogovenbedrijven (- 5,3 milliard) en de metaalverwerkende bedrijven (- 5 milliard) -, alsook de producenten van bouwmaterialen : steengroeven (- 91 millioen), keramische nijverheid en steenbakkerijen (- 72 millioen), cementfabrieken (- 36 millioen). De geslonken uitvoer van ijzer en staal en van de producten der metaalverwerking was aan de inkrimping der buitenlandse afzetgebieden te wijten; zij ging gepaard met een slappe binnenlandse vraag, zodat beide factoren in liet eerste halfjaar de productie in die zware nijverheidstakken verder deden dalen en de prijzen neerdrukten. Daarentegen was de vermindering van de uitvoer van bouwmaterialen veroorzaakt door een verruiming van de binnenlandse vraag, zodat de productie en de prijzen dier goederen zich op een hoog peil konden handhaven. Ondanks de uiteenlopende evolutie in de uitvoer der verschillende bedrijfssectoren, bleef de Belgisch- Luxemburgse export hoofdzakelijk op vijf bedrijfssectoren berusten - textielnijverheid, metaalverwerking, hoogovenbedrijven, nijverheid der non-ferro metalen en chemische bedrijven -, wier aandeel samen 77,2 pct. in de totale uitvoer vertegenwoordigde. In 1949 was de verhouding voor die vijf nijverheidstakken 82,7 pct. Daar de ruilvoorwaarden zich van het ene halfjaar op het andere wijzigden, is het belangwekkend de uitvoerbedragen voor de verschillende bedrijfstakken in elk der twee semesters van het verslagjaar met elkaar te vergelijken. Tabel xvii maakt het aldus mogelijk een meer geschakeerd oordeel uit te brengen over de vergelijking van de uitvoer der verschillende bedrijfstakken voor het gehele jaar van 1950 met de overeenstemmende cijfers van Weliswaar verzwakte de uitvoer van de hoogovenbedrijven, de cementfabrieken en de steengroeven t.o.v. het vorige jaar, doch in het tweede halfjaar trad een herstel in. Daarentegen ging de inkrimping van de afzet der producten van de metaalverwerkende nijverheid, de keramische bedrijven en de steenbakkerijen zich nog scherper aftekenen. Onder de sectoren die hun uitvoer t.o.v. het vorige jaar uitbreidden, dient anderzijds onderscheid gemaakt tussen diegene die hun verzendingen naar het buitenland geleidelijk over het gehele jaar wisten op te voeren (textiel- en kledingbedrijven, voedingsbedrijven, diamantnijverheid, glas- en spiegelglasnijverheid, huiden- en ledernijverheid, papiernijverheid en grafische bedrijven, rubbernijverheid, tabaksnijverheid, hout- en meubelnijverheid) en de nijverheidstakken waarvan de afzet -in het buitenland in het tweede halfjaar gemiddeld kleiner was dan in het eerste (chemische bedrijven, landbouw, steenkool. nijverheid). Op de oorzaken dier, bewegingen zal hieronder nader worden ingegaan bij een meer breedvoerig onderzoek van de structuur en van de geografische richting van de uitvoerhandel voor iedere bedrijfsgroep afzonderlijk

11 TABEL XVII Bron Uitvoerwaarde per bedrijfsgroep (millioenen franken). Nationaal. Instituut voor de Statistiek - Berekeningen door de Studiedienst van de Nationale Bank (Maandgemiddelden) van België. Bedrijfsgroep halfjaar 20 halfjaar Textiel- en kledingbedrijven 1.316, , , ,4 2. Metaalverwerkende bedrijven 1.499, , , ,6 3. Hoogovenbedrijven 1.448,2 929, , ,- 4. Nijverheid der non-ferro metalen 652,7 639,8 792,4 716,1 5. Chemische bedrijven 579,- 668,5 610,2 639,4 6. Voedingsbedrijven 133,4 176,6 307,6 242,- 7. Diamantbedrijven 142,6 199,7 257,1 228,4 8. Landbouw 139,6 204,3 176,3 190,3 9. Steenkoolnijverheid 119,7 195,8 172,8 184,3 10. Glas- en spiegelglasnijverheid 102,2 110,3 135,6 122,9 11. Huiden- en lodernijverheid 52,4 62,4 93,9 78,2 12. Papier- en grafische bedrijven 57,7 60,- 73,- 66,5 13. Cementfabrieken 60,9 52,2 63,5 57,9 14. Steengroeven 50,7 42,1 44,- 43,- 15. Rubbernijverheid 24,6 29,6 35,7 32,6 16. Hout- en meubelnijverheid 24,5 31,- 31,7 31,3 17. Keramische bedrijven en steenbakkerijen :30,2 25,9 22,5 24,3 18. Tabaksnijvorheid 2,2 12,5 19,8 16,2 19. Diversen 212,3 210,6 290,4 250,5 Eindtotaal , , , ,9 De bijgaande tabellen A en B geven respectievelijk de absolute en de relatieve waarde van de uitvoer voor iedere groep naar de verschillende geografische gebieden. Textiel- en kledingnijverheid Onder de uitvoerbedrijven van de B.L.E.U. stond de textiel- en kledingnijverheid in 1950 vooraan. T.o.v steeg de afzet in het buitenland met 42,2 pet. en bereikte millioen frank, zegge 27,2 pet. van de gezamenlijke uitvoer der Economische Unie. Ging de uitvoer van de textielgoederen in absolute waarde gaandeweg heel het jaar door stijgen, zijn relatieve waarde bleef nochtans van het ene halfjaar op het andere gelijk, daar de gezamenlijke uitvoer evenredig toenam : 1949 (maandgemiddelde) millioen, d.i. 19,8 pet. van de totale uitvoer; Eerste halfjaar van 1950 (id.) 1.780»» 27,2 pet. Tweede halfjaar van 1950 (id.) 1.964»» 27,2 pet (id.) 1.872»» 27,2 pet. >> De huidige textieluitvoer is gekenmerkt door een snelle toeneming van de afzet van afgewerkte producten (weefsels, breigoed, confectie en hoeden). Zoals tabel xviii het aantoont, vertegenwoordigen die goederen ca. 44 pet. van de gezamenlijke uitvoer der textielnijverheid. Doch ook de afzet van grondstoffen in het buitenland overtrof, zowel naar hoeveelheid als naar waarde, die van het vorige jaar. De prijzen per eenheid van de uitgevoerde wol, die na de Septemberdevaluatie van 1949 merkbaar waren gedaald, herstelden zich geleidelijk in de loop van 1950; terzelfder tijd vermeerderde de uitvoerhoeveelheid. Het uitvoervolume van kunstvezels en hun waarde per eenheid namen slechts in lichte mate toe en zulks vooral in het eerste halfjaar. De vlasuitvoer vermeerderde zowel naar hoeveelheid als naar waarde, doch in weerwil van een ononderbroken stijging der prijzen per eenheid in na de sterke inzinking in de laatste maanden van het vorige jaar -, keerden deze laatste nog niet tot hun peil van vóór de Septemberdevaluatie van 1949 terug. De kleine verhoging van de uitvoerwaarde voor spinsels is uitsluitend toe te schrijven aan de stijging der gemiddelde prijzen per eenheid van enkele onder hen : de wol-, katoen- en vlasgarens. Het. uitvoergewicht verminderde inderdaad in geringe mate t.o.v. vorig jaar, en zulks niet ten gevolge van een afgenomen buitenlandse vraag, doch wegens de prioriteitsvoorziening der binnenlandse weverijen die hun bedrijvigheid bij het begin van het jaar sterk konden opvoeren, dank zij de opening van de Neder

12 TABEL XVIII Uitvoer door de textiel- en kledingbedrijven Gewicht in duizenden tonnen - flraorde in milt ioetien franken Gemiddelde waarde per eenheid, in franken per ton Bron : Nationaal instituut voor de Statistiek - Berekeningen door de, Studiedienst van de Nationale Hank van lido!. (Maandgemiddelden) Hoeveelheid Waarde Gemiddelde waarde per eenheid Group halfjaar halfjaar le 2 halfjaar halfjaar halfjaar a halfjaar Grondstoffen waarvan : 10,5 13,3 12,1 14, Kunstmatige textielstoffen 0,6 0,8 0,9 0, Wol- en haar 2,6 3,3 3,1 3, Vlas 4,5 5,8 5,2 6, Spinsels waarvan : 4,3 4,1 4,4 3, :kunstmatige textielgarens 0,4 0,4 0,4 0, : Wol- en haargarens 0,9 1,0 1,2 0, Katoenspinsels 1,9 1,5 1,7 I, Vlasspinsels 0,3 0,4 0,3 0, utespinsels 0,7 0,7 0,7 0, Ce,70 7 un in en OO Ci,m Cn m., Afgewerkte producten waarvan : 4,2 6,8 7,0 6, Kunstmatige textielstoffen - 0,2 0,2 0, Wol en haar 0,6 1,0 1,0 1, Katoen 2,0 2,8 3,0 2, Vlas, hennep- en ramehweefsels 0,2 0,3 0,3 0, Jute 1,0 1,8 1,8 1,8 : reigoed 0,1 0,1 0,1 0, Kleding, ondergoed 1,3 1,3 1 J 1, Hoeden Eindtotaal 20,4 25,7 24,8 26, kindse textielmarkt, en in het tweede halfjaar, door de gestegen vraag, sedert de gebeurtenissen in Korea. Wat de afgewerkte producten, betreft, bestreek de vooruitgang t.o.v alle sectoren, dank zij een algemene herneming van de uitvoer. De gemiddelde prijzen per eenheid der weefsels waren, behalve voor de kunstmatige textielstoffen, opwaarts gericht; die van de wol- en katoenweefsels overtroffen veruit het peil van vorig jaar, terwijl de prijzen van vlas-, hennep- en juteweefsels nog niet geheel dit niveau konden bereiken. Zoals reeds in 1949, waren de leveringen aan de E.O.E.S.-landen oorzaak van de sterke uitbreiding van de afzet der textiel- en kledingbedrijven in het buitenland. De aankopen van die landen liepen inderdaad op van 10,3 milliard in 1949 tot 16,9 milliard in Zij vertegenwoordigen 75,3 pet. van de gezamenlijke uitvoer van textielgoederen tegen 65,6 pet. in Nederland bleef veruit de belang- rijkste cliënt; het nam alleen reeds 35 pet. van de uitvoer van textielgoederen voor zijn rekening tegen 16,6 pet. vorig jaar. liet aandeel van West- Duitsland, het Verenigd-Koninkrijk en Frankrijk bedroeg resp. 10,1 pet., 9,2 pet. en 8,9 pct. van de uitvoer. Van bijkomstige betekenis waren de leveringen van de textiel- en kledingbedrijven op de andere markten waar ze overigens terugliepen, behoudens in de Verenigde Staten, het enige belangrijke afzetgebied buiten Europa, dat 7,5 pet. van de totale uitvoer tegen 5,8 pct. in 1949 opnam. Metaalverwerkende bedrijven De metaalverwerkende bedrijven, die in 1949 vooraan stonden, namen in 1950 de tweede plaats onder de uitvoerbedrijven in : hun afzet in het buitenland bereikte slechts 13 milliard tegen nagenoeg

13 18 milliard vorig jaar, d.i. een daling van 27,9 pet. : hij vertegenwoordigde 15,7 pet. van de gezamenlijke uitvoer tegen 22,6 pet. in Deze verzwakking ging zich in het tweede semester van het jaar scherper aftekenen : 1949 (maandgemiddelde) 1,500 millioen Eerste halfjaar van 1950 (id.) Tweede halfjaar van 1950 (id.) (id.) Zoals blijkt uit tabel xix werden bij die achteruitgang schier al de goederengroepen van die bedrijfs- tak betrokken, behalve de wapennijverheid, de auto-, rijwiel- en vliegtuignijverheid, die hun uitvoer in het tweede halfjaar aanzienlijk wisten uit te breiden. In de uitvoer door de metaalverwerkende bedrijven is een wederuitvoer ten bedrage van 969 millioen frank begrepen, die als volgt onder de voornaamste groepen verdeeld is : spoorweg- en tramwegmaterieel (89 millioen), producten van de electro-technische nijverheid (192 millioen), producten van de plaatbewerking (65 millioen), producten van de auto- en rijwielnijverheid (440 millioen). TABEL XIX Bron : Nationaal instituut voor 41e Sta ti sti Uitvoer van producten der metaalverwerking (millioenen franken> Berekeningen door de Studiedienst van de Nationale Bank van België. (Maandgemiddelden) Groep Ie halfjaar halfjaar Totaal I waarvan : Spoorweg- en tramwegmaterieel :19 Electro -technische constructies Draadtrekkerijen, metaaltrekkerijen, koudwalserijen Werktuigmachines Scheepsbouw :17 Draagbare wapens en munitie Smederijen, stampwerk, grof drijfwerk Toestellen en inrichtingen voor allerhande bedrijven Plaatbewerking Auto-, rijwiel- en vliegtuignijverheid In 1949 bereikte die wederuitvoer millioen frank, waarvan millioen spoorweg- en tramwegmaterieel, 213 millioen producten van de auto- en rijwielnijverheid en 257 millioen producten van de electro-technische constructies. Het maakloonwerk voor rekening van het buitenland door de metaalbewerkende bedrijven verminderde aldus met ca. 53 pet. van het ene jaar op het andere. Bijgaande tabellen A en B, waarin de geografische indeling van de uitvoer voorkomt, tonen aan dat de teruggang van de uitvoer van de metaalverwerkende bedrijven vooral naar de deelnemende landen van de E.O.E.S. het sterkst was; hij viel van 10,2 milliard in 1949 tot 5,8 milliard in 1950 en vertegenwoordigde maar 44,6 pct. meer van de gezamenlijke uitvoer dier nijverheid tegen 57 pct. vorig jaar. De vermindering betrof nagenoeg alle landen van die groep en meer bepaald West-Duitsland, dat in de vorige jaren spoorwegmaterieel voor belangrijke bedragen in de Belgische werkplaatsen deed herstellen. De verkoop in Belgisch-Congo, de landen van Latijns-Amerika, Azië en Oceanië verzwakte eveneens, zij het ook in mindere mate. Alleen de Verenigde Staten verhoogden enigszins hun aankopen, vooral in het tweede halfjaar : de leveringen aan dit land stegen van 103 millioen in 1949 tot 372 millioen in Hoogovenbedrijven De hoogovenbedrijven, die in 1948 de eerste en in 1949 de tweede plaats onder de uitvoerindustrieën van de Economische Unie bekleedden, kwamen in 1950 nog slechts op de derde plaats. Hun uitvoer viel van het ene jaar op het andere van 17,4 milliard tot 12 milliard, d.i. een daling van 30,7 pet. In de gezamenlijke uitvoer vertegenwoordigde hun aandeel 14,6 pet. tegen 21,8 pet. in Die teruggang deed zich voornamelijk in het eerste halfjaar voor; de leveringen aan het buitenland in het tweede semester bereikten naar hoeveelheid doch niet naar waarde het peil van vorig jaar : 1949 (maandgemiddelde) millioen Eerste halfjaar van 1950 (id.) 929 Tweede halfjaar van 1950 (id.) 1.079» 1950 (id.) 1.004» Onder de verschillende producten der hoogovenbedrijven bleef alleen de afzet van ijzer- en staalstaven in 1950, zo niet in waarde wegens de daling der prijzen per eenheid dan toch in gewicht, stabiel. Bij al de andere posten van die groep daalden zowel het uitvoergewicht als de gemiddelde prijzen per eenheid. Nochtans werden in het tweede halfjaar een herstel van de uitvoerprijzen in alle categorieën en een verhoging van het uitvoergewicht, behalve voor staven en draad, opgemerkt. 197