Resolutions of the Council of Policy of Cape of Good Hope Cape Town Archives Repository, South Africa

Transcriptie

1 Resolutions of the Council of Policy of Cape of Good Hope Cape Town Archives Repository, South Africa Reference code: C. 196, pp Woensdag, den 31 Aug:s 'S Voormiddags, alle Præsent, dempto den Heere Gordon. Den Raade op heeden ten principaalen geconvoceerd geworden zijnde, omme te vaceeren tot de verpachting van 'S Lands Gemeene Middelen en Inkomsten, waar onder als nu ingevolge de geëerbiedigde beveelen van de ilustre vergadering van 17:e, in twee Perceelen, zouden worden gevoegd, de Zoutpannen in de Kaabse Vlakte en Groene Kloof geleegen, wierd alvoorens daar toe te treeden, door den Heere Gezachhebber in Raade geproduceerd, een Vertoog door diverse Landbouwende Opgeseetenen aan deezen Regeering gericht, vervattende hunne beswaaren over de verpachting van het Zout, en het verbod dat daaruit noodzaakelijk heeft moeten voortvloeijen van geen Zout uit de Pannen te raapen, nog te verkoopen, welk Vertoog bij resumptie bevonden wierd van volgende inhoud. Aan den Wel Edele Gestr: Heer, Johannes Izaac Rhenius, beneevens den Edele Achtb: Raad, ende den Ressorte van dien, &c:a &c:a &c:a Wel Edele Gestrengen Heer, en Edele Achtb: Heeren! Geeven met verschuldigden Eerbied te kennen, de ondergeteekenden burgers, ten platten Lande, hoe wij uit den onlangs aangeslaagen placaaten, ontwaar zijn geworden de verpagting van de Zout pannen daar onder getrokken geworden is, den Burgers Pan, geleegen in't Groene kloof, Waar hier toe verpligt word, UWel Edele Gestr: en Ed: Achtb:s kortelijk ter overweeging, voor te draagen, hoe wel wij ondergeteekendens zig verzeekert houden, dat deselve geenzints aan verderfende insigten haaren oorsprong verschuldigt is, zoude deselve echter vermeenen te kort te doen aan ons zelven en aan de nakomelingschap indien wij nalaatig waaren hier over deeze onse beswaaring. Immers Wel Edele Gestr: en Edele Achtb:s indien deeze voorn: Zoutpan die meer dan een Eeuw van voor ouders of ons vrijgelaaten is geweest; zal onder verpagting getrokken worden; Indien het zout dat niet te ontbeeren is, zal indien prijstellingen verkogt worden. indien veelen onser ingeseetenen Burgers dien haarer wooning in Zwartland zijn, en verder Landwaards in, hun ontblood zien, van Graan, dat veele jaaren hun aldaar inwooners voorkomt, door de hittigheid der Landstreek, en zonder het Zout raapen; niet kunt haaren huijs gezin onderhouden. Wij zwijgen van dien armoedigen vermoedens dat onmiddelijk daar uit staat gebooren te worden, en van dag tot dag zal aangroeien, wij zwijgen van den indruk dien het zal maaken, daar elk eenigsints door denkend burger zig zal overtuijgd houden. Dierhalven vertrouwen wij onderget:s eerbiedig, of UWelEdele Gestr: en Ed: Achtb:s zult deese onse verzoek ter harten neemen, zijnde de voornoemde Burgers Pan, voor de behoeftigen als bevoorens vrij te laaten, of zoo 1

2 UWelEd: Gestr: en Ed: Achtb:s het tot best wil onser Ingeseetenen zal goeddunken. /:onderstond:/ 'T welk doende &c:a /: Was Getekend:/ T: F: Drijer, M:lt van der Spuij, H: de Necker, P:H: Laubser wed:e A:s van Nieuwkerk G:A: Willers J:r Fredrik Roussouw A:zoon, Hendrik Oostwald Huijs Jacob Lans, Johannes Jacobus Uijs, Jacobus Louw d'oude, D: brink Tobias Mostert Hendrik van Nieuwkerk, A: Heins Wed:e Hendrik van Nieuwkerk, A: C: Loubscher weduwe O: Mostert, A: G: Loubser weduwe J:s J:b Mostert; Nicolaas Mostert J:Zoon; Johannes Lambrechtse; Johannis Slabber d'oude, Andries Stephanus Gous, Johannes Louw A Zoon, J: de Vlaaming David de Villiers P:Z:, S:s Mallan, Hendrik van der Westhuijsen, E:s J:s Loubscher, C: Lombard, D:l J:s Rossouw, Johannes de Waal Hend:k Zoon, Gideon Rossouw D: Zoon, P: F: de Villiers, H: drijer, Gerhardus Christianus Drijer, Izaac de Villiers A: Zoon, Willem Adriaan van jaarsveld: dejonge, W: A: van jaarsveld de oude, Ferdinandus Nel J:G: Louw de oude, Johannes P:s Maree, Matthijs Michielse Laubser, Johannes Albertus Laubser, Jan Basson Matthijs Zoon, M: M: Walters, P: J: Louw, D: E: Wieze A: Meijburg, WZoon, M:a M:a Gobregt Gebooren Burger, Andres Gobregt de jonge, J:s H:k Smit, H: Louw, D: Zoon, weduwe Alewijn Smit, Johannis Tobias Laubser, J:A: Basson, Pieter Smith, Andries Johannes Lievenberg, C: H: Laubser, Louwies Karstens, H: Greef, J:s C:n Karstens, Floris Visser de oude, Johannes Visser, Fredrik Brand de oude, Jacobbus Bester, de oude Johannes Visser de Jonge, de weduwe Pieter Smith, johannes Smit P Zoon Gerret van Schalkwijk, Dirk Slabber, de Weduwe Dirk Jacobus Kotse, Joh:s Le Roes, de jonge, Jan Hendrik Rust, de weduwe Joh:s Mostert, Willem Basson. Na lecture van dit geschrift, in overweeging genoomen zijnde, dat of schoon de Zoutpan door de verzoekers aangehaald, van onheugelijke tijden ten gerieve van de opgeseetenen is blijven leggen, zonder dat daar uit eenig zout ten behoeve van de Ed: Comp:e is geraapt, zij echter de daar uit genootene voordeelen, veeleer moeten beschouwen als een gunst, waarvan men hen wel heeft willen laaten gaudeeren, dan als een recht hen competeerende, en dat deeze vergunning allernoodzaakelijkst cesseeren moet, uithoofde van de Stellige ordres der Hoog Gebiedende Heeren en Meesteren, om de Ed: Maatschappij uit de Zoutpannen voordeelen te verschaffen; dewelke echter zeer gering en onbestendig zoude zijn, zoo wanneer niet de Pachters met uitsluijting van alle anderen, het voorrecht genooten het Zout te moogen raapen en verkoopen, dewijl als dan nimmer de voor alle Pachten zoo nadelige Smokkelarijen zouden kunnen worden voorgekoomen, Zoo is unanieme beslooten, als nog te blijven persisteeren, bij het verbod ter Sessie van den 8 Julij Jongstleeden gearresteerd, en vervolgens gepubliceerd en geaffigeerd, doch teffens, op de bij dat Geschrift weederom voorkoomen, de klachten over de prijs van het Zout, en bij nadere resumptie van het Vertoog door Commissarissen uit den Raad van Justitie ter Sessie van den 16 deezer loopende maand, ten dien regarde ingedient, waar op als toen is beslooten, de voormaals bepaalde prijs van het Zout te diminueeren tot op r:x 3: de mud fijn, en r:x 2: de mud grof, als nu geresolveerd het verzoek van Commissarissen in zijn geheel in te willigen, en derhalven de ter tafel zijnde Pacht Conditiën in zoo verre te altereeren, dat de Pachters der Zoutpannen gehouden zullen zijn het zout aan de Ingeseetenen te verkoopen, tot dezelfde prijsen, die daar voor 'S Comp:s weegen zullen worden betaald, zullende dus die van de Pannen in de Groenekloof zelfs, in tijden van gebrek van de In en opgeseetenen niet meerder moogen eisschen als R:x 21/2 voor de Mud fijn, en r:x 2: voor de Mud grof, en die van de Pannen in de Caabse vlakte, niet meerder als r:x 2: voor de mud fijn, en r:x 11/2 voor de mud grof zout, terwijl zij teffens in opvolging van de Resolutie deezer tafel van den 16 deezer, verpligt zullen blijven, aan zodanige Landbouwers, die het hun benodigt zout van de Groene Cloof haalen en de bewoonders van Baaij fals, die het zelve uit de Pan achter de Steenbergen zullen willen oplaaden, zullen 't zelve te leeveren, voor een derde van de hier vooren bepaalde prijs, en dus niet meerder moogen eisschen als 40 St:vers voor een mud grof zout, dat aan de Groene Cloof zal worden opgelaaden, en 32 St:vers voor een mud fijn, en 24 St:vers voor een mud grof zout, dat van de Pan achter de Steenbergen zal worden afgehaald. 2

3 Van dit besluit aan de versamelde gemeente bij herhaaling kennis gegeeven zijnde, is vervolgens na voorafgaande klokke geklep en uitroeping van den Boode overgegaan tot de voorm: Verpagting, volgens de daar van geaffigeerde Billetten, zijnde dezelve ingemeind geworden door de volgende Persoonen, voor zodanige prijzen, als daar bij zijn uitgedrukt, te weeten 't Moutbier Fredrik Harwick 4000: : Brandewijnen Eerste quart Hendrik Matfeld Tweede d:o Jacob Wispeler Derde d:o Hendrik Matfeld Vierde d:o Carel Smit Vaderlandsche Bieren en Wijnen Fredrik Kannemijer Caabse Wijnen. Eerste quart Jacob Wispeler Tweede d:o Joachim Daniel Hiebner Derde d:o d:o d:o d:o Vierde d:o Jan Ijselle de generaale Pagt derselve Sebastiaan Rotman 15000: : d:o 17400: : d:o 16800: : d:o 16800: : d:o 13100: : d:o 13500: : d:o 13500: : d:o 10100: : 50200: : 66000: : d:o 2750: : d:o 90000: : Caabse wijnen &c:a aan 't Ronde bosje en in Baaij Fals. Christiaan Bam d:o 13400: : Coele en Brandewijnen aan Stellenbosch en Drakenstein. Johannes Hertzog d:o 1700: : De Impost op de wijn, Aracq, en Brandewijn, aan vreemde Natiën, geleverd werdende. Mattias Petrus Taute Zoo dat de pachtpenn: der dranken, te zamen bedr: d:o 18300: : : : de Zoutpannen in de Caabse Vlakte, Abraham à De Haan, d:o 11300: : 3

4 de Zoutpannen in de Groene klooff, Arend van Wielingh, d:o 12700: : Bedraagd in't Generaal : : Den Raad na deeze verrigtingen gescheiden, en des namiddags weeder vergadert zijnde, wierd door den Heere Gezachhebber gecommuniceerd, dat den Heer Christoffel Brand resident in Baaij fals, zijn Ed: bij missive had kennis gegeeven, 't Schip Schoonderloo met zijne benodigde reparatiën ten eenemaale gereed te weezen, mitsgaders dat de Goederen en provisiën, uit het tusschen deks gelost, weeder om met de gevulde waater leggers voor de reize aanboord waaren gebracht, en dus instaat te zijn, om op den 3:de der aanstaande maand September te kunnen worden gemonsterd; dan dat aan zijn Ed: kort na den ontfangst van dat bericht, door den Capitein Hendrik Antonij Stoete, het gemelde Schip commandeerende, was inhandigt het volgende Request. Aan den Wel Edele Achtb: Heer Johannes Izaac Rhenius, Gezachhebber van Caap de Goede Hoop, en den Ressorte van dien, &c:a &c:a &c:a beneevens den Ed: Achtbaren Politiecquen Raadt. Wel Edele Achtbare Heer en Edele Achtbare Heeren! Geeft met alle verschuldigde Eerbied te kennen, Uwer WelEdele Achtb: en Ed: Achtbarens zeer Gehoorsaame en onderdanige dienaar Hendrik Antonij Stoete Capitein ter zee in dienst der Ed: Comp:e commandeerende het retour Schip Schoonderloo, geankerd in Baaij Fals, dat hij Suppl:t op den 10 April van Batavia vertrokken zijnde, van tijd tot tijd zwaare lekkagie aan die bodem heeft ontdekt, die door hem direct aan de Slegte gesteldheid van dat Schip onder water wierd toe geschreeven, dat dit zijn Sustenu bevestigt is geworden, door het Rapport eener Commisie van Zeekundigen die UWel Edele Achtb: en E: Achtb:s hebben benoemd, om het lek van voorsz: Schip te Examineeren en waar bij blijkt dat een plank van de Spijkerhuid die te Batavia in die Bodem was gezet, bevonden is, in de haak van de vaste huid geheel van elkanderen te zijn, en een tweede haak naar achteren geheel open, en deeze beide haaken vier à vijf voeten van de boven zijde van de huid en van de achterste kant de een zeeven en de anderen tien Voeten; dat deeze gebreeken ter ordre van UWelEdele Achtb:e en Ed: Achtb:s met allen Spoed worden gerepareerd, zeekerlijk om des Suppl:ts onder hebbende Bodem instaat te stellen tot 't aanvaarden zijner reize naar Neederland. Dat den Baas der Scheepstimmerlieden alhier, onder het opbreeken van een klein gedeelte van de Spijkerhuid overal meer Schaade heeft ontdekt, en het Schip in Slegter Staat bevonden, dan men zich bij dies Examinatie heeft voorgesteld, en 't dus meer dan waarschijnlijk is, dat wanneer de Spijkerhuid verder wierd opgebrooken, men ook verder de waarheid van die bodem zou ontdekken. Dat alle deeze avarijen aan het Schip Schoonderloo ontdekt, den Suppl:t met grond doen vreesen, dat andere niet min gevaarlijker zich zoude kunnen opdoen, geduurende de reize van deezen Uithoek naar Patria, vooral wanneer UWelEdele Achtb:e en Ed: Achtb: mogten goed vinden die Bodem van hier te depêcheeren in de maand September, alzoo deeze tijd, met recht door alle Zeevaarende voor de gevaarlijkste word erkent, om van hier naar Neederland te Steevenen. Dat veelal het lot van in dit jaar getij 't huijsvaarende Scheepen, is, omme wanneer zij al rampvrij tot in't Canaal mogten koomen, zich genoodsaakt te zien de een of anderen engelsche Haeven aan te doen, rechtstreeks strijdig met de beveelen der Heeren en Meesteren, die zulks alleen in Cas van dringende noodzaakelijkheid aan de uitgaande Scheepen toe laaten. Dat de Ed: Comp:e hiervan nog in den jaare 1786, de droevige ondervinding heeft gehad, wanneer 't Schip de Africaan, in de maand Augustus van hier afgezeild weezende genoodzaakt is geworden in een der Havens van Irland binnen te loopen, omme aldaar te overwinteren en gerepareerd te worden. 4

5 Dat den Suppl:t in een dergelijk lot heeft moeten deelen, wanneer hij in de maand Augustus 1785, met het voor reekening der Ed: Comp:e afgeladen particulier Schip les Quatres Freres, van hier is vertrokken, als hebbende van de Vlaamsche Eilanden tot in't Canaal geduurende ruim Zes weeken niets anders ontmoet, als gestadig Stormweer, waar door zij genecessiteerd zijn geworden, met een zwaar lek en uit elkander gewerkt Schip, door behulp van twee pompen, Engeland binnen te loopen, na eene moeilijke reize van Vier maanden. Dat aldaar gearriveerd, niet alleen de Lading geavarieerd is bevonden, maar ook 't Schip zelfs, in zulk eene deplorable toestand, dat het zelve, vier maanden in Engeland heeft moeten blijven leggen, om behoorlijk te kunnen worden gerepareerd, waar door de Ed: Comp:e geene geringe Schaade is toegebracht. Dat den Suppl:t zich als nog in't bezit bevind, van 't Journaal geduurende die reize gehouden, en het welk, wanneer zulks door Uw Edele Achtb:e en Ed: Achtb:s mogt worden gerequireerd, het door hem geproduceerd zal kunnen worden. Dat, van hier in de maand September vertrekkende den Suppl:t zeer apparentlijk in de maand December voor de Vaderlandse wal zou koomen, en dus in een tijd dat men aldaar het allermeeste heeft te vreezen, zoo als bevestigt is, door 't verlies, 't welk de Maatschappij in't laatst van't voorleeden jaar heeft geleeden, van twee rijk gelaaden uitgaande Scheepen, waarvan een op de hollandsche Wal is komen te Stranden; en dat dit gevaar altoos veel grooter is voor t' huisvaarende als uitgaande Bodems; dewijl eerst gem: gestadig de Steeven teegens 't Slegte weer in, moeten houden, en laatstgem:, wanneer in ruime Zee komen, ook direct handzaam weer aantreffen. Den Suppl:t heeft vermeend zijne onvermijdelijke pligt te weezen, omme deeze zijne bedenkingen onder 't oog te moeten brengen van UWelEdele Achtb:n en Ed: Achtb:s en omme met ter zijde Stelling van zijn eigen belang 't welk zijn præsentie in Europa ten Spoedigsten vereischt, en alleen het belang zijner Heeren en Meesteren en van de aan hem toebetrouwde zielen beoogende, UWelEdele Achtb:e en Ed: Achtb:s ootmoedig te versoeken, zijn onderhebbend Schip Schoonderloo, ten minsten tot medio November alhier te laaten verblijven, wanneer hy onder begunstiging van de als dan doorkoomende Zuid oostelijke winden, zich vleid met zijne onderhebbende wrakke kiel, eene voorspoedige en geruste reize te kunnen doen, en ook voor de vaderlandse wal niets te vreesen zal hebben, terwijl inteegendeel wanneer hij thans moest vertrekken, de mogelijkheid daar zoude zijn, dit heen te rug moeten keeren, waardoor zijne onderhebbende Bodem, weederom lek en nog verder ontramponeerd zouden worden, en de Ed: Comp:e niets anders als nadeel toegebracht. /:onderstond:/ 'T welk doende &c:a /:Was getekend:/ H:A: Stoete. Dit request geleezen en over dies inhoud met alle aandacht gedelibereerd zijnde, is alvoorens daar op te disponeeren, beslooten 't zelve eerst te Stellen in handen van den Equipagiemeester deezes Gouvernements Cornelis Cornelisz, ten einde met en benevens de Capiteins ter zee, Christiaan van Veerden, Francois duminij, Jan Arnold Voltelen, en Wietse de Boer, geadsisteerd met den baas der Scheepstimmerlieden Meindert van Eijk, geexamineerd en ondersocht hebbende, of de bedenkingen zoo weegens den toestand van 't Schip zelve, als het gevaar om dien bodem in het teegenswoordig jaargetij de reize naar Neederland te doen voorzetten, door opgemelde Capitein Stoete bij gebracht, al, dan niet zijn, van dat gewicht, en die gegrondheid, dat men de depeche dier Kiel, wanneer de ordres der Heeren Majores teegens dien afvaardiging niet kwaamen te Strijden, daar door zouden moeten aanhouden tot Medio November aanstaande, den Raade vervolgens ten aller Spoedigsten te dienen van derselver Consideratiën en advijs, ten einde de zelve in Staat te Stellen, hierop vervolgens finaal te besluiten. 5

6 Hierna wierd door den Heere Gezachhebber den Raade gecommuniceerd, dat zijn Ed: door den ad interim Fiscaal M:r Jacob Pieter deneijs was kennis gegeeven, dat 'S nagts tusschen den 21, en 22, deezer door drie Soldaaten van't Regiment van Wurtemberg, zeer verre gaande moedwil en geweld was gepleegd, aan't Huis van den Burger Bartholomeus Goedhard, waarin zij, niet alleen niet zijn gehindert, maar zelfs geadsisteerd geworden door den Soldaat Tom bach, dewelke zich op Schildwacht bevond voor het Huis van den Heere Colonel von Hughel, na bij dat van gemelde Goedhart geleegen; dat deeze Schildwacht zich ook niet had ontzien, om den burger Christiaan van der Schijf, die op het geschreeuw van Moord, met een Pallas in de hand, zijn nabuur wilde adsisteeren, met de Bajonet van zijn geweer twee Steeken toe te brengen, als eene in de rug, en eene andere aan de linker dije, dat derhalven den gem: ad interim fiscaal Zijn Ed: had verzocht de voorsz: Schildwacht gehouden hebbende Soldaat, van den Colonel Commandant van 't Regiment van Wurtemberg te reclameeren, en te Stellen in handen vanden plaatselijken rechter, omme van het fait overtuijgd wordende, naar merites te worden gestraft; over welk verzoek van den ad interim Fiscaal met alle attentie gedelibereerd geworden zijnde, is beslooten den Heere Colonel von Hughel van dit versoek bij Missive kennis te geeven, en hem teffens te gelasten, omme den meermelde Schildwacht over te geeven aan den Raade van Justitie deezes Gouvernements, om door dezelve te recht te worden gesteld, ten waare bij hem Heere Colonel teegens eene zodanige overgaave gegronde en zwaarwichtige reedenen mogte militeeren, waar over zijn Ed: als dan zijne bedenkingen ten Spoedigsten aan deezen Raade zal moeten voordragen. Daar men ter Besparing van allen onkosten voor de Ed: Comp:e tot nu toe gewacht heeft, na den aankomst van't permanent Hoeker Schip de Sterrenschans, omme daar meede naar Baaijfals te laaten vervoeren, zoo wel alle de Goederen die neevens de Staf van het Regiment van Wurtemberg op het Schip Zeeland moeten worden geembarqueerd, als de geene die neevens de daar op te plaatsene Troupes in't Schip de Erfprins behooren te worden afgelaaden, en die bodem, Schoon op den 17 deezer afgeloopen maand uit Baaij fals gezeild, tot nu toe ter deezer rheede nog niet is koomen opdaagen; uit welk agterblijven moet worden opgemaakt dat die bodem door de zwaare Westelijke Winden, die eenige daagen na zijn vertrek onafgebrooken hebben gewaaijd, van deeze Kust te verre is verweidert geworden, omme zoo Spoedig als men zich had voorgesteld de Kaapse rheede te bezeijlen, en dus mogelijk nog een goed getal daagen zou kunnen agterblijven, Zoo heeft den Heere Gezachhebber den Raade in consideratie gegeeven of niet de onseekere Spoedige aankomst van't Schip de Sterrenschans en de verpligting om de Scheepen Zeeland ende Erfprins ten Spoedigsten hunne destinatie naar Batavia te doen vervorderen, vereischten, om de voorsz: Goederen op eene andere wijze, met alle Spoed naar Baaijfals te laaten transporteeren; over welk voorstel van den Heere Gezachhebber gedelibereerd zijnde, en daar bij in aanmerking genoomen, dat de aanbesteeding der Vrachten naar Baaijfals op den Eersten deezer loopende maand, tot zeer modiecque prijzen gedaan, op morgen aanvang Staat te neemen, zoo is beslooten de Goederen die in de Scheepen Zeeland en de Erfprins in Baaij fals moeten worden afgelaaden, derwaards per as, te laaten transporteeren, en dat transport op morgen te laaten beginnen, zullende daarvan aan den Heere Colonel von Hughel kennis worden gegeeven tot zijn Ed: naricht, en om teffens te zorgen, dat al het geene in beide gem: Scheepen moet worden afgelaaden ten allerspoedigsten in gereedheid worde gebracht. Nog wierd door den Heere Gezachhebber den Raade gecommuniceerd dat aan zijn Ed: door den Equipagiemeester Cornelis Cornelisz was gerapporteerd, dat de Schuit dewelke door den Posthoudende Sergeant, van 't Robben Eiland word gebruikt, om naar boord van de aldaar ten Anker koomende Scheepen te vaaren, geheel ontramponeerd en buiten Staat was geraakt, om verder gebruikt of gerepareerd te worden, dat zijn Ed: op ontfangst van dat rapport eene Commissie van Zeekundigen had benomed, omme de voorsz: Schuit te examineeren, en daar van had ontfangen het volgende Schriftelijk bericht. Aan den Wel Edele Achtbare Heer Johannes Izaac Rheniùs, Opperkoopman en Gezachhebber van Cabo de Goede Hoop, en den Ressorte van dien &c:a &c:a &c:a Wel Edele Achtbaare Heer! 6

7 De ondergeteekendens Capitein ter zee, Hendrik Antonij Stoete en Jan Roelof de Groot door UWel Edele Achtb:e expresse gecommitteerd zijnde, omme geadsisteerd met den Baas der Scheepstimmerlieden Meindert van Eijk, en ten overstaan van den EquipagieMeester deezes Gouvernements Cornelis Cornelisz, nauwkeurig te examineeren de gebreeken die zig aan de Schuijt van 't Robben Eiland koomen te bevinden, en daarvan te dienen van Schriftelijk Rapport. Zoo hebben de Geteekend:s ingevolge voorsz:e zeer Gerespecteerde ordres /:bij absentie van den Baas van Eijk in de Baaij fals, geadsisteerd met den Scheepstimmerman Jacob Cornelis De Bruin, als een der kundigen alhier:/ zulks verrigt, en bevonden voorsz: Schuit zoo wel de Inhouten als buiten huid, voor en Agter Steef gedeeltelijk verrot en Stukkend en de kiel versleeten te zijn, en zonder meer kosten voor de Ed: Comp:e als dezelve waard zoude zijn, niet te kunnen worden gerepareerd, en dus tot verdere dienst ten eenemaale onbekwaam, zullende over zulks het Robben Eiland noodzaakelijk van een ander Schuit moeten dienen te werden voorsien, maar bij d'e: Comp:e geen aan handen zijnde, zijn de geteekendens van gevoelen, dat een Schuit ten dien behoeve bij particulieren diende te werden ingekogt, terwijl in dit Jaar Saisoen Scheepen dagelijks zijn te verwachten, die met de daar in gewoonlijke ZO:te wind, aan't Robben Eiland zoude moeten ankeren, en een zodanig Schuit, alhier, zoo Schielijk als vereischt word, niet zoude kunnen worden vervaardigt. De ondergeteekendens vermeenen hier meede aan UWel Edele Achtb:en zeer gerespecteerde ordres te hebben voldaan en laaten deeze dienen voor eerbiedig Rapport. /:onderstondt:/ Cabo de Goede Hoop, den 30 Aug:s 1791, Als Gecommitt:s H: A: Stoete J: R: de Groot ten mijnen overstaan /:Was Get:nd:/ C: Cornelisz, Mij Præsent, bij absentie van den Baas van Eijk /:was Get:/ J: C: de Bruin. Na lecture van welk bericht verstaan is van den Equipagiemeester Cornelis Cornelisz af te vorderen, de oorzaaken, waar door de daar bij vermelde Schuit zodanig ontramponeerd is geworden, dat niet kan worden gerepareerd, mitsgaders de reedenen, om welke hij niet heeft gezorgd, dat van de Materialen, die de E: Comp:e daar toe uit zend, en door het Arbeidsvolk dat tot het vervaardigen en repareeren van Vaartuijgen word aangehouden, bij tijds niet de nodige verbeeteringen aan de Schuit in questie zijn gedaan, of een nieuwen in dies plaats is geconstrueerd, waar door de Ed: Comp:e van uitgaaven bevrijd had, kunnen blijven, en eijndelijk op te geeven, of niet ten Spoedigsten een zodanige Schuit zou kunnen worden vervaardigt, en Zoo neen, bij wie en tot welke prijs de vereischt wordende Schuit zou kunnen worden ingekogt, ten einde hier op als dan nader en finaal te kunnen disponeeren, 7

8 Door de Capiteins ter zee Hendrik Antonij Stoete, en Jan Arends, respectivelijk de Scheepen Schoonderloo en de Erfprins commandeerende, aan deezen Raade bij requeste versoek gedaan zijnde, omme ten behoeve van hunne onderhebbende bodems te worden geadsisteerd, met zodanige Equipagie en andere Goederen, als door hen bij aparte Lijsten zijn opgegeeven, zoo is beslooten beide die lijsten te stellen in handen van den Equipagiemeester Cornelis Cornelisz omme des nodig oordeelende de geeijschte Goederen aan die bodems te verstrekken. Voorts wierd door den Heere Gezachheber geproduceerd een Vertoog door Commissarissen uit den Raade van Justitie deeses Gouvernements aan deeze vergadering gericht, voornamentlijk tendeerende omme te voldoen aan het besluit deezer tafel van den 13 Julij Jongstleeden, waar bij aan hen is gedemandeert geworden, omme ten Spoedigsten te ondersoeken, en op te geeven, welke maatregulen zij vermeenden dat zouden behooren genoomen te worden, om het versch vleesch weederom te brengen, tot eene betaamelijke en min drukkende prijs, welk vertoog en daar bij gevoegde Memorie van een der Gecontracteerde Slagters bij resumptie bevonden wierden van navolgende inhoud. Aan den WelEdele Achtb: Heer Johannes Izaac Rhenius Gezachhebber deezes Gouvernements, beneevens den Ed: Achtb:n Raad van Politie. Wel Edele Achtbare Heer, en E: Achtbaare Heeren! Aan Commissarissen uit den Raad van Justitie zijnde ter hand gesteld, Extracten uit de Resolutien, op den 8 en 13, Julij deezes Jaars genoomen, en zoo meede Copije van't Placaat bij UWel Edele Achtb:e en Ed: Achtb: op den 22 December 1789 gearresteerd, waar bij Commissarissen word gelast en gedemandeert, omme ingevolge de eerste dier Resolutiën, ten overstaan van den ad interim Fiscaal, alle de bordjes in de Bergstraat hangende, waarop Venus Straat geschreeven staat af te laaten neemen, en aan die Straat bij andere bordjes desselfs aloude naam te rug te geeven, en op de tweede dier Resolutiën, om ten Spoedigsten te onderzoeken, en aan UWelEdele Achtb: ened: Achtb:s op te geeven, zoo welke veranderingen in voorsz: Placaat behoorde te geschieden, als welke maatregulen zij andersints vermeenen, dat zoude behooren genoomen te worden, om de prijs van het vleesch weederom te brengen tot een behoorlijke en mindrukkende prijs. Zoo hebben Commissarissen d'eere UWelEdele Achtb: en Ed: Achtb:s ter cognitie te brengen. Dat Commissarissen om te voldoen aan't g'eerd besluijt van den 8 Julij uit hun midden twee Leeden hebben gecommitteerd, om de last daar bij vermeld, ten overstaan van den ad interim Fiscaal ter uitvoer te brengen, welke Leeden dan ook deezen hunne Commissie ter uitvoer hebbende gebragt, daarvan aan 't Collegie van Commissarissen behoorlijk hebben verslag gedaan. En dat Commissarissen om te b'antwoorden aan't oogmerk van UWel Edele Achtb:en Ed: Achtb:s vervat, bij de Resolutie van den 13 Julij, bij deeze geleegentheid niet voorbij kunnen UWel Edele Achtb:e en Ed: Achtb:s te betuijgen, dat zij reeds lange werkzaam zouden zijn geweest, om voor 't belang der Schamele gemeente te zorgen, was 't niet, dat Commissarissen bevreest waaren geweest zich weederom te zullen exponeeren, aan de onaangenaame remarques, dewelke zich vervat vinden bij hoogst derzelver Resolutiën van den 9 december 1788, echter hebben Commissarissen des niet te min, de gezamentlijke slagters, diverse maalen voor't Collegie doen appoincteeren, en aan hun voorgehouden 't Sallutair oogmerk van UWel Ed: Achtb:n en Ed: Achtb:s, mitsgaders afgevraagd, welke middelen zij konden aan de hand geeven, om het zoo onontbeerlijk voedzel als het vleesch weederom te doen daalen, op zijn voorige prijs, daar het ons was voorgekoomen, dat door het vertrek van 't regiment Wurtemberg, het verminderen van's Comp:s omslag, en het afschaffen van de Post de Schuur, het debiet van vleesch ook merkelijk moeste verminderen, men eevenwel geen verandering in de prijsen gewaar wierd, en 'er ook geen vooruitzicht was, bij aldien hier omtrent geene andere middelen wierden in't werk gesteld, 't oogmerk van UWelEdele Achtb:e en Ed: Achtb:s te zullen bereiken, waar op den oud burger Lieut:t Johannes Gijsbertus van Reenen, kwam over te leggen, Een 8

9 ampele Memorie, die Commissarissen de vrijheid neemen, UWelEdele Achtb:e en Ed: Achtb:s aan te bieden, en waaruit UWel Edele Achtb: en Ed: Achtb:s des gelievende zullen beoogen, de middelen, die 'er zoude kunnen werden bij der hand genoomen, om de roovende bosjesmans te verdrijven, en daardoor het Slagtvee, zodanig te doen accresseeren, dat het binnen weinige tijd in prijs merkelijk zou verminderen. Hoe zeer Commissarissen nu ook wel willen advoueeren, dat door die roofzugtige natie een aanzienlijke quantiteit vee jaarlijks vernield werd, en zo 'er middelen konden uitgedagt worden, om met Succes, dit van tijd tot tijd verergerd kwaad teegen te gaan, als dan ook de Inkoopsprijsen van zelfs zoude verminderen; zo moeten Commissarissen echter aan de andere kant betuijgen, dat dit plan aan hun onuitvoerlijk is te vooren gekoomen. En om die reedenen hebben Commissarissen ook geene middelen onbeproefd gelaaten, om gem: van Reenen, zoo wel als zijnen broeder Jacobus Arnoldus van Reenen, als representanten van hunne broeders Sebastiaan Valenteijn en Fredrik van Reenen, van hunne voorneemens te doen detourneeren, doch waarin Commissarissen niet hebben moogen slaagen, terwijl zij rondborstig hebben koomen te declareeren, hier in geene verandering te kunnen maaken. Veel aanneemelijker zijn aan Commissarissen te vooren gekoomen de propositiën, door de vrijslagters Jan Jacob Meijer en Michiel Elzer, en door hun voor de burgers Arend van Wielingh en Jan George Stadler, gedaan, dewelke hebben koomen aan te neemen, het vleesch aan de Ingeseetenen, voor den tijd van Vier jaaren, voor de volgende prijsen te zullen verdebiteeren. als 5 lb beestevleesch voor 6 St:vers 4 d:o Schaapevleesch d:o 6 d:o 1 d:o Staart vet d:o 2 d:o 1 d:o Schaape hardvet d:o 4 d:o 1 d:o Osse hardvet d:o 3 d:o Kop en Hardslag van een Schaap voor 4 d:o dito d:o van een os d:o 12 d:o Waar meede zij een aanvang zoude maaken met primo Januarij, des aanstaande jaars 1792, ende zulx met uitsluiting van alle andere Particuliere Slagters die binnen den omloop van Vier Jaaren gereekend van primo Januarij 1792, tot Ultimo DeCember 1795, de Slagterij zoude willen bij der hand neemen, ten zij buiten hun, de thans nog met de Slagterij zich erneerende ingeseetenen, nu, bij het aangaan van dit Contract op dezelve voet, als zij aanneemers, zouden willen blijven continueeren, dog zoo zij zich daar toe niet willen laaten vinden, dat zij als dan na het eindigen van dit jaar, insgelijks gelijk de andere Ingezeetenen van 't voorregt zullen verstooken zijn, om voor particuliere te moogen Slagten, terwijl zij hebben koomen te declareeren, genoegzaam in Staat te zijn, de Colonie van Versch vleesch geduurende den tijd van vier Jaaren dagelijks te voorsien, dan hoe zeer Commissarissen ook hebben getragt dit Contract, waartoe zij tot 't aangaan van het zelve van UWelEdele Achtb:e en Ed: Achtb:s permissie koomen te versoeken, alleenlijk voor twee Jaaren te extendeeren, hebben zij Slagters echter met bondige reedenen aangetoond, dat het voor hun als dan onuitvoerlijk zouden zijn, En hebbe Commissarissen noch vermeend UWelEdele Achtb:e en Ed: Achtb:s te moeten ter kennisse brengen de verkeerde interpretatie die door de veevokkerij hun bestaan hebbende Landslieden door onkundigheid aan voorsz: Placaat worden gegeeven, als of zij haar eigen vee, niet zouden vermoogen maar deeze hoofdplaats te wijden, om het zelve by't stuk leevendig te verkoopen, weshalven Commissarissen UWelEdele Achtb:e en Ed: 9

10 Achtb:s Eerbiedig versoeken, dat dit articul bij eene nadere Publicatie mag werden g'interpreteerd, ten einde gem: Landlieden daarvan kennis hebbende, hun vee kaapwaards kunnen doen brengen, omme het zelve bij het verkoop zo wel ten voordeele voor hun, als voor de Ingezeetenen alhier te verstrekken. Commissarissen deeze door hunne provisioneel beraamde Schikkingen ter kennisse van UWelEdele Achtb:e en Ed: Achtb:s brengende, versoeken dat 't van UWelEdele Achtb:e en Ed: Achtb:s welbehaagen mooge zijn, daarop Eene Spoedige dispositie te neemen, ten einde gem: aanneemers, in de geleegentheid werden gesteld zich daarna te kunnen reguleeren, en met hoogstderzelver goedkeuring te moogen werden vereerd. /:Onderstond:/ 'T welk doende &c:a /:was Getekend:/ J:P: de Neijs; Joh:s Smuts, T:C: Ronnenkamp; S: van Echten, G:H: Meijer; H:J: de Wet, R:J: van der Riet, H:A: Truter, J:F: Kirsten, P:H: Warnecke. Ontwerp, hoe het mogelijk zoude zijn, de Rovende en Stroopende Bosjesmans te verdrijven, en de ingeseetenen der Colonie Graaf Rijnet te beschermen en bevijligen, om langs dien weg de Vee Fokkerij niet alleen aan te moedigen, maar ook binnen weinige Jaaren 't vee in 't algemeen op Eene Civiele en modicque prijs te brengen, tot welsijn der Ingeseetenen alhier, Men gist dat 'er circa 700 huishoudings in gemelde Colonie zijn, en gevolglijk ook zoo veel plaatsen in Leening, men durft 'er bij voegen dat 'er Eer meer leenigsplaatsen als minder zijn, dewijl 'er verscheijde gegoede Landlieden 2 en 3, en meer plaatsen besitten; Van deeze plaatsen werd voor ijder Jaarlijks aan de Ed: Comp:e betaald de gewoone recognitie van rd: 24. Wanneer nu de E Comp:e konde besluijten de helfte dier recognitie voor Eenige Jaaren te Sacrificeeren aan't welzijn van 't algemeen, dan vertrouwd men dat dit fonds gevoegd bij de andere die hier onder nader zullen opgegeeven worden, zeer veel contribueeren zoude, om 't gewenscht oogmerk te berijken. Dit verlies schijnt in den Eersten opslag merkelijk ten nadeele voor de maatschappij te zijn, dog wanneer men begrijpt dat 'er wel hondert en meer plaatsen verlaten en onbewoond zijn weegens de onveiligheid der Bosjesmans, zoo als 't gansche nieuwe veld de Coup een gedeelte van de Sneeuwberg en de Tarka, welke plaatsen wel vas weeder betrokken en bewoond zullen werden, zoo dra de Ingeseetenen maar zien, dat zij dezelve met meer veijligheid bewoonen kunnen, dan zal die Schijn schaade wel haast dubbeld vergoed worden, te meer daar men verondersteld, dat de Ed: Comp:e Slegt voor drie jaaren de helfte der recognitie penningen zoude behoeven te missen, binnen welke tijd men zig vleid dat de Bosjesmans zoo niet ten eene maal uitgeroeijd, ten minsten tot Stilstand gebracht zullen zijn. Men zal dan maar bij gissing en veronderstelling bereekenen dat de Ed: Comp:e voor deeze zeevenhondert plaatsen 's jaarlijks zouden missen en tot 't fonds dat men contribueeren rd: 8400 de Ingeseeten om vrij van Commando te zijn, zoude gehouden zijn jaarlijks te contribueeren ijder 25 rd:s en 't getal bereekend op 700, zal als dan opwerpen R:x 15500: Hier bij moest men egter in't oog houden, dat deeze bereekening over 't algemeen geschiede, en een ijder na Eevenreedigheid getaxeerd; vermits men onder de ingeseetenen dier Colonie vinden zal, die op zijn best Thien Rijxdaald:s daar en teegen weeder andere wel 30, en 40 tot 50 rd:s jaarlijks opbrengen kunnen, zoo dat dit ontwerp jaarlijks zoude Opbrengen Een Capitaal van R:x 23900: Om dan dit gewenschte oogmerk te bereijken, zoude de Ed: Comp:e moeten derwaards zenden 25 man militaire, mits dat zij Een verband van drie jaaren aangingen, onder 10

11 voorwaarde hun dienst in't veld teegens de Bosjesmans te presteeren, en des versoekende, als dan in burger vrijdom gesteld te worden, mits dat zij zig welgedragen hadden, en waarlijk deeze gunste meriteerden. Na welk verloop van tijd men zig vleijd de ruste en vreede bewerkt te hebben, en wanneer dit gebeurd, zullen die Lieden zig waarschijnlijk /:als nu 't veld leeven reeds gewoon zijnde:/ aldaar ter needer zetten, en men Zal dus niet alleen meer plaatsen bewoond zien, maar ook lieden bij der hand hebben, die aan de fatiques gewoon, de bosjesmans ten allen tijde, zoo zulx, in't vervolg onverhoopt, nog mogte noodig zijn, het hoofd kunnen bieden. Deeze 25 man militaire zoude behalven hunne Comp:s gagie uit 't fonds Jaarlijks kunnen trekken Voorts zoude men moeten in dienst neemen 25 Jonge frisse boeren, die in't veld groot geworden zijn, en hun jaarlijks uit 't fonds betalen hoofd voor hoofd 100 duc:s bedragende dus in't Jaar Wijders 25 bastaard hottentotten, die ijder maandelijks uit 't fonds zoude genieten 5 rd:s maakende in't Jaar rd:s 2000: rd:s 3750: d:o 1500: : 25 Hottentotten à 3 rd:s p:r maand 900: Over alle deeze manschappen, behoorde men aan te Stellen, een hoofd officier die Jaarlijks uit 't fonds zoude kunnen trekken 4000: : ofte Een Tweede Officier twee onder officieren à rd:s 500: Makende dus in't geheel d:o 1333:02:04 d:o 1000: : d:o 1000: : rd:s 11483:02:04. Dewelke van de Generaale fonds afgetrokken, zal 'er nog overblijven rd:s 12413:5:2, Uijt dit restant zal moeten gevonden worden, Voor eerst de nodige kleeding voor de Bastaards, die goed en van warme Stoffe moet zijn. Ten Tweede, 't benodigde kruit en loot, 't welk d' E Comp:e teegens den ouden prijs van 16 St:vers 't Pond zoude moeten verstrekken, maar niet teegens den teegenswoordigen prijs van 43: Ten derden de nodige mond provisie, wanneer, die manschappen in't veld trekken, En dewijl hier veele Comp:s dienaaren gevonden werden, die hun verband bij de Ed: Comp:e hebben uitgedient en gestadig om hun burger vrijdom verzoeken, 't welk zij niet kunnen verkrijgen, omdat men zegd, dat zij de burger neering hier aan de Caap benadeelen zoude, zo zoude men deselve al meede teegens 100 ducatons in't jaar kunnen engageeren, en men zoude deselve met veel succes kunnen gebruiken, in die zelfde verwagting, als boven van de militaire gesegd is, Wijders zullen drie ingeseetenen onder Elkander gehouden zijn, een dier manschappen uit te rusten met een paard, Zadel en toom, mitsgaders een goed Schiet geweer en zulx zoude bij afwisseling jaarlijks kunnen geschieden. De verrigtingen deeser manschappen zoude hier bestaan, dat zij in 3, 4, of meer partijen verdeeld zijnde, 11

12 continueel in't veld zouden moeten zijn, en alle bekende passages der bossesmans bezetten, en op alle mogelijke wijze agterhaalen en vervolgen, uitgezondert in de maanden Maart, April en Meij, als wanneer de tijd van de paarde Sterfte is, Geduurende deeze 3 maanden zoude de Ingeseetenen gehouden zijn, een à Twee man te huisvesten, en van de nodige Spijze en drank voorsien, en zulx na Evenreedigheid van een ijders vermogen. Men zoude vooral moeten zorg dragen, dat men geen officier nog onder officieren aanstelde, als goede en bequaame veld Lieden, die gewoon zijn, teegens de bosjesmans te ageeren, dewijl dit wel 't voornaamste poinct uitmaakt. Zoo dan dit plan agtervolgd zoude werden, zo zoude de Land lieden haar vee weederom vijlig kunnen uitleggen, en in meenigte voorteelen,waardoor zwaar vee, zo als in voorige tijde zoude werden geslagt en wel Hamels van 60 lb, daar zij thans niet meer haalen dan 40 lb, de oorsaak hiervan is deeze, dat de Landlieden hun vee thans maar kunnen uitleggen op hunne woonplaatsen, om deselve onder hun bereik te hebben, Te meer zoude men zig durven vleijen, Ja men durfd verseekeren, dat 't vee binnen zeer korten tijd, op den ouden prijs daalen zal, en de Ed: Comp:e dubbeld voordeel genieten, niet alleen door de vleesch pagt, maar ook door het bewoonen van plaatsen, die nu verlaaten zijn, mitsgaders van zodanige plaatsen, die nog zoude kunnen werden aangelegd, daar men in teegendeel vreesd, dat zoo hier niet in voorsien werde de Bosjesmans de overhand zullen krijgen zoo als zij thans werkelijk reeds hebben, vermits voor næme veefokkers 't veld verlaaten, en hun bestaan elders zoeken, daar men wijders dagelijks ziet, dat deschaade, die de Ingeseetenen aldaar leijden zeer aansienlijk is, Om eenige voorbeelden aan te haalen, zal men Slegts remarqueeren, dat wanneer eertijds 100 bosjesmans een Christen zagen, zij alle de vlugt naamen, dog thans Stout genoeg zijn, om op 'S Heeren weegen Een knegt met Agt Jongens wel gewapend met hun bij hebbende troup hamels 2 dagen aan de Chamka Staande te houden, dat daar eertijds een à Twee Jongens zij gerust konden op weg begeeven, zij thans 6 a 7 't'gelijk moeten opkoomen uit vreese voor de Bosjesmans. Niet alleen heeft die verderfelijke natie van den onderget:e in den gepasseerde Jaare 1200 hamels weg genoomen, maar den Heemraad Philip Meijburg verseekert, dat zij van hem binnen korten tijd 12 vee wagters, waar onder twee Slaaven jongens vermoord hebben, Staande den onderget:e wijders voor, een bereekening gesien te hebben, dat die zelfde natie aan de Ingeseetenen binnen den tijd van circa 11/2 Jaar over vermoorde Slaven, paarden, geroofde Snaphaanen, Schaapen en beesten, eene Schade van circa 100,000 rd:s veroorsaakt heeft, Wie van de Slagters zal dus durven resiqueeren vee uit 't veld te laaten haalen? men zal zeeker 't getal der knegts en Slaaven moeten verdubbelen, en gevolglijk de bereekening op de hamels moeten maaken, en wanneer 't ongeluk eens wilde, dat zig de Bosjesmans van een troup Slagters vee, dat men van de kant van de Coups Slagters altoos op 50,000, bereekenen moet, meester maakten, zoude de Schaade niet Enorm zijn, en zoude men wel denselven in Eenige jaaren kunnen te boven komen, dit zoude zeeker een zodanige afschrik veroorsaaken, dat men niet meer derwaards zoude zenden En wat zoude de gevolgen daar van zijn, niets anders, als dat alhier een groot gebrek aan vleesch zoude zijn, vermits de Colonie Graaf Reinet alleen voor neegen maanden 't nodig vleesch opleeveren moet. Na eene tamelijke Calculatie moet men bereekenen, dat de Caab, alleen in't jaar 60,000 hamels nodig heeft, ofte ijder maand 5000 p:s behalven 't geen voor de Comp:e geslagt werden, jaarlijks op 15,000 p:s moet bereekent worden. 12

13 Men laat 't dus aan 't oordeel van Een ijder, waar men dit getal zoude haalen, zoo de Colonie Graaf reinet door de Bosjesmans gedestrueerd wierd. En men vertrouwd overigens, dat dit ruuw plan genoegzaam zal aantoonen, hoe noodzaakelijk 't is, de handen aan 't werk te Slaan, ende zoo hoog nodige maatreguls werkstellig te maken. /:onderstond:/ Cabo de Goede Hoop, den 25 Aug:s /:Was Getekend:/ J:G: van Rheenen. Uit dit vertoog gebleeken zijnde, dat Commissarissen uit den Raade van justitie, als 't waare, deeze geleegentheid hebben gecapteerd, om reflexiën te maaken over een besluit deezer tafel, 't welk hen ter observance is voor geschreeven, Zoo is verstaan, Commissarissen voormeld bij Extract deezes te recommandeeren, diergelijke reflexiën, waar toe zij zich geenzints bevoegt kunnen achten, voor 't vervolg zorgvuldig te menageeren, terwijl teffens beslooten is, te agrëeren het voorstel door Commissarissen gedaan, om de prijs van't versch vleesch en vet weederom op eene betamelijke voet te brengen, en hen dienvolgens bij Extract deezer te authoriseeren, omme met de bij hun vertoog genoemde Persoonen, en met Zodanige anderen als daar toe zouden moogen inclineeren, aan te gaan, het ontworpene contract, omme namentlijk voor den tijd van vier achtereen volgende Jaaren met uitsluijting van alle andere, uit gezondert de met de E Comp:e gecontracteerde Slagters, aan de Ingeseetenen deezer plaatse te verkoopen, het benodigt versch vleesch, en Vet, als 5 lb Runder vleesch voor 6 St:vers 4 d:o Schaape d:o d:o 6 d:o 1 lb Staart vet, 2 St:vers 1 d:o Schaapeniervet 4 d:o 1 d:o Osseniervet 3 d:o 1 kop en Hardslag van een Schaap 4 d:o en 1 kop en Hardslag van een Os 12 d:o Zullende Commissarissen bij't aangaan van dat Contract niet alleen behoorlijk hebben te zorgen, dat van de zijde der Slagters tot nakooming van't zelve behoorlijke en Sufficiante cautie worde gesteld, maar ook als een voornaam poinct moeten bedingen, dat de geene die door dat Contract tot de Slagters neering zullen worden geprivilegeerd, geduurende den tijd van hunne verbintenisse gehouden, en verpligt zullen zijn, een ieder der Ingeseetenen dagelijks zoo 'S morgens als Savonds op de gezette tijden na zijn begeerte van Rundervleesch, Schaapenvleesch, dan wel van differente assoetimenten van vet te voorsien, en zulks van ieder zoort, zo veel als men zal koomen te eischen, zonder hier in eenige vexatiën te pleegen, of het eene voor het andere te willen verdebiteeren, en zal nadat voorsz: Contract finaal zal weezen geslooten, en door Commissarissen dienaangaande aan deesen raade behoorlijk bericht gedaan, daar van bij Publicatie aan de Ingeseetenen de nodige kennis worden gegeeven. Met betrekking tot het verzoek door Commissarissen uit den Rade van Justitie bij hun meermeld Vertoog gedaan, dat door deezen Raade eene nadere interpretatie mogt worden gegeeven aan het Vijfde Articul van het 13

14 Placaat, de Slagterij betreffende, op den 16 Januarij 1790, gepubliceerd, en het daar bij aangehaald verbod bij Publicatie van den 17 Januarij 1786, aan particulieren Ingeseetenen geen Slachtersneering drijvende, gedaan, omme het zij zelve, dan wel door andere vee in de afgeleegene velden te laaten koopen, om het zelve bij de parthij dan wel bij't Stuk weederom uit te venten, en te verkoopen is bij deeze vergadering in aanmerking genoomen, dat dit verbod eenlijk is gedaan, om voor te koomen, dat door zodanige inkoopen de slagters niet zouden hebben te kampen, met een meenigte baatzugtige meededingers, 't welk altoos tot merkelijk bezwaar voor de Smalle gemeente zou hebben verstrekt, doch dat geenzints de intentie van deeze regeering is geweest, de Landbouwers te hinderen Met hun vee naar welgevallen te handelen, ofte beletten, om't zelve herwaards dan wel inde omleggende Districten te brengen; ten einde hunne ossen of Schapen aldaar naar goedvinden te verkoopen, en derhalve beslooten, ter nadere interpretatie van het vijfde Articul van voorsz: Placaat, en daar bij aangehaald verbod, als nu te arresteeren; dat het aan allen ende een iegelijk der opgeseetenen ten platte Lande, vrij zal staan, hun vee, 't zij in groote dan wel kleine getallen, naar de omstreeks geleegenen districten, dan wel naar deeze Hoofdplaats zelfs, te moogen opbrengen, en't zelve naar welgevallen aan een iegelijk uitgezondert vreemde Scheepelingen bij de Partij dan wel Stuks gewijse te moogen uitventen, verkoopen of verhandelen, zullende aan allen In en op geseetenen worden gerecommandeert, zodanige Landbouwers, welke door overvloed genoopt, met hun vee herwaards koomen, niet alleen onverhindert te laaten trekken en passeeren, maar hen ook in alles op hunne tochten de behulpzaame hand te bieden. Met opzichte tot het ontwerp door den Capitein Lieutenant der Burgerij Johannes Gijsbertus van Reenen, een der met de Ed: Comp:e gecontracteerde Slachters aan Commissarissen uit den Raade van Justitie overgegeeven, en door hen bij hun meermeld Vertoog gevoegd, heeft deezen Raade vermeend niet te kunnen treeden in de propositie door hem gedaan, om de besittingen van de verafgeleegene opgeseetenen in de Colonie Graaf Reinetlangs de voorgestelde Middelen, tot nog meerder lasten van de Compagnie te beschermen en te beveiligen, om langs die weg de vee fokkerij aan te moedigen, en de prijs van 't vhee te doen daalen, alsoo de executie van dat plan de weinige Inkomsten die de Ed: Comp:e van deeze Colonie trekt nog zou verminderen, doch teffens gevoelt de noodzakelijkheid dat door gepaste middelen de verregaande Strooperijen worden gestuit, die de bosjesmans Hottentotten in de verafgeleegene velden, zints eenige jaaren zonder interruptie aanrechten, en waaraan zeekerlijk ten grootsten deele moet worden geweeten, dat, daar alle de voortbrengsels deezer Colonie weederom tot billijke prijzen zijn, gedaalt, het vee alleen als nog tot zeer hooge prijsen moet worden ingekogt, dan alvoorens hier toe eenige maatregulen te neemen, is best gedacht en dienvolgens beslooten Landdrost en Heemraaden van Graaf reinet te gelasten, omme ten allerspoedigsten, en met den ernst die 't gewigt der Zaaken vordert, te overweegen, en aan deesen Raade voor te draagen, welke middelen 'er met hoop van goed succes zouden kunnen worden aangewend, omme de roverijen der Zwervende bosjesmans, hottentotten, te doen ophouden, dan wel teegen te gaan, en daar door de opgeseetenen van hunne bezittingen te doen genieten, teffens opgeevende de cieringen der kosten die zouden moeten worden geimpendeert, om dat heilsaam oogmerk te bereiken, mitsgaders op welke wijze die kosten best zouden kunnen worden gedraagen, en in de kommerlijke omstandigheeden waarin de Edele Maatschappij zich bevind, minst ter haarer lasten loopen; met recommandatie aan voorsz: Landdrost Heem en Krijgsraaden, omtrent den Spoed van deeze berichten niets te laaten ontbreeken, en aan deeze regeering een waarachtig en zoo gedetailleerd mogelijk verslag te doen, van den Staat waarin hunne Colonie zich bevind, ten einde hierdoor instaat te worden gesteld, dit zoo Essentieel poinct nader in deliberatie te kunnen neemen, en daar over finaal te kunnen disponeeren. Wijders wierd door den Heere Gezachhebber ter Tafel overgelegt, een Reglement, op de verstrekkingen der Randsoenen, ter ordre van de Hoog Gebiedende Heeren Meesteren aan de overheeden van't Schip de Drie Gebroeders ter hand gesteld, beneevens Een Resolutie bij den Scheepsraad van die boodem genoomen, waaruit kwam te blijken dat de Zeevaarenden, tot welkers transport naar Batavia die bodem word geemploïeerd, zich niet hadden willen vergenoegen met het geen hen volgens dat reglement was competeerende, en door den Capitein van die bodem Jan Roelofse de Groot toe gedeelt, welke zij genessesciteerd hadden hen meerder Brood, Gort en andere toespijzen te verstrekken, dan bij voorsz: Reglement zijn bepaald, dat, wanneer den Capitein de Groot voorsz: Reglement en Verklaring aan zijn Ed: 14

15 had inhandigt, ook teffens had gedeclareerd, met de nog aan boord zijnde Provisiën, schoon dezelve voor Neegen Maanden hadden moeten Strekken, de reise naar Batavia niet te kunnen onderneemen, alsoo daar van in de Vier Maanden die hij tot de reise van Neederland herwaards had toegebracht, meer dan tweederde was geconsumeerd geworden, met verzoek dat in dat gebrek mogt worden voorsien, over welk versoek van den Capitein de Groot gedelibereerd zijnde, is aan eene zijde in overweeging genoomen, de noodzaakelijkheid omme 't bij voorsz: Verklaringe op gegeeven gedrag der Maatroosen, ten allernaaukeurigsten te ondersoeken, ten einde de zodanige die tot deeze onttrekking aan verschuldigde gehoorsaamheid aanleijding mogte hebben gegeeven, ter exempel van andere rigoureuselijk te kunnen Straffen, dan aan andere zijde geconsidereerd zijnde, dat voorsz: bodem door de goede gesteldheijd zoo van Schip als Equipagie binnen weinig daagen in Staat zal weezen gebracht desselvs reize naar Batavia te vervorderen, en dat men om geen reedenen hoe gewichtig ook, het ontset van Zeevaarende, 't welk zij derwaards zal vervoeren, behoord te vertragen, Zoo is Unanime beslooten, de ontbreekende Provisiën van Brood, Gort &c:a, behoorlijk te laaten Suppleeeren, om te kunnen Strekken tot batavia, alwaar den Capitein de Groot dezelve zal moeten verandwoorden, en teffens om aan den ad interim Fiscaal M:r Jacob Pieter Deneijs, ter hand te Stellen, voorsz: Reglement en Verklaring, ten einde voor zoo veel de tijd zulks zal toelaaten naauwkeurig te ondersoeken, wat van die klagten zij, en in hoe verre de op het Schip de Drie Gebroedersbescheiden Zeevaarende in dienst der Ed: Comp:e zich aan ongehoorsaamheid hebben schuldig gemaakt, om daar omtrent aan deesen Raade te dienen van Rapport in geschrifte, 't welk onder eerbiedige kennisgeeving van het gebeurde zoo naar Patria, als aan de Hoog Indiasche Regeering zal werden gesupediteerd. Uit een ingekoomen Rapport gebleeken zijnde, dat door de Gecommitteerdens tot 't teekenen van Papiere Geld weederom in gereedheid waaren gebracht 3400 Stukken van 6 Stuivers; Zoo is beslooten deselve met een bedraagen van 283 1/3 Ducatons, bij de Negotie boeken te laaten inneemen. Gelijk ook op de kennisgeeving door den Equipagiemeester aan den Heere Gezachhebber gedaan, dat door het verstrekken van een nieuw groot Stag, en een dito kruiszeil aan 't in de Baaij Fals leggend retour Schip Schoonderloo, mitsgaders van't benodigde aan 't Fregat de Meermin om in Cas van ontmoeting tot ontzet te dienen voor 't vermist werdend Schip 't Slot ter Hooge, de voorraad van Zeildoek Successivelijk uit het meede in baaij fals aanweesend uitkoomend Schip Zeeland geligt, bereids voor't grootste gedeelte weeder in zoo verre uit verstrekt was, dat niets naamwaardigs meer ten gerieve van zodanige ter rheede leggende ofte nog verwagt werdende uit en t'huis vaarende bodems der Ed: Comp:e als daar van zoude moeten werden voorsien aan handen quam te zijn, al wijders geresolveerd is, nog maals uit het Carguasoen van Zeeland te laaten ligten Een Cas inhoudende Zes rollen Hollandsch Zeildoek, en zich daar meede weederom een tijd lang zoo Spaarsaam mogelijk te behelpen, in de hoope dat in tusschen wel met 't een of ander nog verwagt werdend Schip in remplacement van't geen zich op den Hoeker de Zaanstroom voor dit Gouvernement heeft bevonden gehad, iets van dat zoo hoogst benodigt articul zal werden aangebracht. Zullende ten einde de regeering in Staat te Stellen, bij de verschuldigde kennis geeving aande Heeren der Hoog Indiasche Regeering, van deeze herhaalde ligtingen, van Equipagie goederen uit de voor gem: Hoofd plaatse bestemde voorraad, de extreme noodzaakelijkheid daar men zig in bevonden heeft gehad, om hier toe absolute te moeten overgaan, teffens te kunnen betoogen, door voorsz: Equipagiemeester, hoe eer Zoo liever, en nog wel voor d' afreijse van zoo dikgenoemde bodem Zeeland Specificque moeten worden opgegeeven, aan welke kielen en tot wat eijndens de alsoo gaandeweg geligte Equipagie Goederen verstrekt, en aangewend zijn geworden. Laastelijk wierd door verscheidene persoonen bij requeste verzoek gedaan, omme uit den dienst der Ed: Comp:e ontslaagen, en in burger vrijdom te worden gesteld en is in deese verzoeken van de volgende Persoonen gecondescendeert, dewelke dus in burger vrijdom worden gesteld, als 15