Resolutions of the Council of Policy of Cape of Good Hope Cape Town Archives Repository, South Africa

Transcriptie

1 Resolutions of the Council of Policy of Cape of Good Hope Cape Town Archives Repository, South Africa Reference code: C. 166, pp Dingsdag den 17 Febr: 1784 'S Voormiddags, Præsent de wel Edele Groot Achtb: Heer Commissaris Hendrik Breton mitsgaders den Edelen Heer Gouverneur M:r Joachim van Plettenberg en alle de Leeden. De Ceilonsse Retourscheepen 'T Huijs te Spijk en Amsterdam, door expres gecommitteerde Zee en Scheeps Timmerlieden naauwkeurig gevisiteerd Zijnde, heeft den heere Gouverneur heeden ter Tafel gebragt het Rapport dat door deselve van haare bevinding in dato 31: Jann: Jongstl: aan Zijn Edele is overgeleeverd, Zijnde van Inhoude als volgd. Aan den wel Edelen Gestr: Heer M:r Joachim van Plettenberg Raad Extra Ordinaris van Neederlands India, mitsgaders Gouverneur van Cabo de goede Hoop en den Ressorte van dien &:a &:a &:a Wel Edele Gestr: Heer! D' onderget: Schippers der ter Rheede Leggende 'S E: Comp:s Scheepen Roosenburg Zeeduijn Straalen en Blijenburg, Gerrit Harmeijer, Jan Fredrik Zeegers, Willem de Wijn, en Willem Jacob Andriesse ingevolge Uwer wel Edele Gestr: geeerde ordre, geadsisteerd met den baas der Scheeps Timmerlieden van 'S E Comp:s werft alhier Meijndert van Eijk, beneevens de oppertimmerlieden van ijder der vier opgem: Scheepen ten overstaan van den E: Capitain ter Zee en Equipagiemeester deeser Gouvernements Justinus van Gennep en de Schippers der hier aanweesende Ceilonsse Retourscheepen 'T Huijs te Spyk en Amsterdam op 't naauwkeurigst opgenomen en ondersogt hebbende in wat toestande even gemelde Twee Scheepen 'T Huijs te Spijk en Amsterdam Sig thans komen te bevinden en of deselve Sijn in Sodanigen Staat, dat Souden kunnen dienen Tot Transport der Fransse Troupes van hier naar de Fransse Eijlanden; hebben d' onderget: Gecommitt:s thans d' Eer te berigten dat bij eene Exacte Visitatie en Examinatie dier Twee Scheepen is bevonden: Het Schip 'T Huijs te Spijk niets te mankeeren dan dat hetselve diend te werden gecalfaat, eenige Stukken in de berghouten geset en wijders hier en daar eenige Reparatiën gedaan, als wanneer dien Bodem Volkoomen in Staat Sal Sijn tot den overvoer der voorengem: Troupes: dog dat daar en teegen aan 't Schip Amsterdam Sijn ontdekt de volgende defecten, namentlijk: de buijtenhuijd van het onderste berghout tot geheel na boven toe verrot en vergaan, reets sodanig, dat alle de bouten los Sitten en door het uijtrotten der bouten ook verscheide kniën Syn losgeraakt: een deksbalk in't groote Luijk doorgebroken: de focke en bezaans masten de bezaans Rae en boegspriet ten eenemaale vermolmd. al het Staande en Loopend tuijg meede vergaan: 1

2 en principaal de Romp van 't Schip over het geheel meest alsodanig uijtgedroogd, dat bij de allergeringste beweeging van het Schip de Lijfnaaden en Haaken Sig tot eene seer merkelijke tusschen wijdte openen en Sluijten: Welke voorsz: defecten aan het Schip Amsterdam en wel de voornaamste derselve Sijn van dien aard en dat gewigt, dat deselve volgens der onderget:s Eenparig gevoelen, hier ter plaatse met geen mogelykheid kunnen werden gerepareerd, op Sodanigen wijse en in Soo verre, dat dit Schip weederom Zeebouwen en dus eene Reijse van hier naar Europa, Indiën ofte Werwaards anders heen sal kunnen doen. Hiermeede gedenkende aan Uwer wel Edele Gestr: geeerd bevel pligtschuldig te hebben voldaan, laaten d' onderget:s deesen dienen voor needrig berigt. Cabo de Goede Hoop den 31: Januarij 1784: /:en daar onder:/ Als gecomm:s /:geteekend:/ G: Harmeijer, Jan Fred:k Seegert, W:m de wijn, W: J: Andriesse, M: V: Eijk, Pieter Vos Gijs de Vries Fredrik Steur, Wilhelm Hostemarda /: in margine:/ Ten overstaan en in Præsentie van ons /:en geteekend:/ J: V: Gennep, C: V: Veerden, B: Veau. Waarop is verstaan de weinige Reparatie die het Schip 'T Huijs te Spijk komt te vereijschen ten Spoedigsten te laaten geschieden; Terwijl ten belange van het Schip Amsterdam als blijkens het voorsz: Rapport dermaten Slegt gesteld Zijnde, dat het selve met geen mogelijkheid ter deeser plaatse kan werden gerepareerd, heeft moeten werden beslooten gem: Kiel alhier af te leggen en te doen Sloopen Waarna door den Gesaghebber van het ter rheede Leggende Pruijssisch particulier, dog te Batavia voor reecq: der E: Compagnie afgelaadene Schip Aurich gepræsenteerd Sijnde, het volgende Berigt en versoekschrift. Eerbiedig Berigt van't pruijssisch Schip Aurich aan den wel Edelen Gestr: Heer den Heere Plettenberg Gouverneur Generaal van Cabo de goede Hoop & & &: Van den onderget: Gesaghebber van vooren gem: Bodem. Als dewelke per deesen met Schuldige Eerbied te kennen geeft, dat aan hetselve thans hier ter rheede leggend Schip van vooren in de Boeg, en ook agter en voor bij de Steeven veel Lekkagie is bevonden Zo dat geduurende de rheijse van Batavia meest alle Wagten heeft moeten gepompt worden. En dewijl den Timmerman op voorgemelde Bodem op de Reijse is komen te overlijden En wij bij een diergelijke gesteldheid van ons Schip daarvan niet wel te buijten kunnen; Soo versoekt den onderget: Uwel Edele Gestr: hiermeede zeer Eerbiedig, om eenige Schickingen gelieven te maaken, dat voorbenoemd Schip van een goede Timmerman worde voorsien. Als meede ook van een goede Bootsman, Schieman, Bottelier, bootsmansmaat, en Kuijper, Dewijl onsen Bootsman en Schieman weegens siekte en volgens verklaaring van den Doctor onbequaam tot Scheepsdienst Zijn En de bottelier, Bootsmansmaat en Kuijper, overleeden is, En niet wel sonder Officieren kan in Zee gaan. Zo vertrouwe Uwel Edele Gestrenge de Saak Zal in Overweeging neemen, en deselve best mogelijks tot voldoening van mijn versoek sal Schikken, En verder de goedheid hebben om ook nog eenige Matroosen op gem: boodem te plaatsen, dewijl wij met seer wijnige goede Mattroosen Zijn voorsien en voor 't overige seer swak van volk Zijn, Zoo dat geduurende de Rijse van Batavia na de Caab voll op te doen hebben gehad, als wij bij een aankomende Stormbuij de Zijlen na behooren moeten bergen. Verders hebbe de Eer met Schuldige onderdanigheid en agting te Zijn. 2

3 Wel Edele Gestr: Heer. Uwel Ed: Gestr: dw: en onderdanige Dienaar. /:was geteekend:/ P: Modderman /:in margine:/ In't Schip voorn: Leggende ter rheede Cabo de goede Hoop den 3 Februarij 1784: Soo is geconsidereerd het belang dat d' E: Comp: in gem: Bodem is hebbende verstaan niet alleen de aan deselve vereijschte reparatiën dog voor Reecq: der Reeders te laaten geschieden, maar aan gem: kiel bovensdien ook de versogte onder officieren en onvermijdelijk nodig Zijnde Mattroosen bij te setten en dus in Staat te Stellen de Rheise met gerustheid van hier te kunnen vervorderen. Sijnde voorts naar Lectuure van een ingediend Request bij den Schipper Christoffel Beem voormaals gevoerd hebbende het te Trinquenemale in 'S vijands handen gevallene Schip Groenendaal en tendeerende om in Qualiteid als Tweede Schipper onder het genot van desselfs vorige gagie op een der ter Rheede leggende Retourscheepen te mogen werden geplaatst; goedgevonden des Supp:lts versoek t' accordeeren en denselven als Tweeden Schipper met een der ged: retourscheepen te laaten repatrieeren, mitsg:s desselfs vorige gagie van [...] p:r maand van dato deezer te laaten Cours neemen, Zullende mitsdien, de bij hem intusschen genoten Somma van Een Hondert Ropijen 'S md:s van heeden afcesseeren. Den oud Heemraad aan Stellenbosch Hendrik Cloete bij een op heeden door hem ingediend Schriftuur Zig hooglijks komende te beklagen, dat den Kerkenraad aldaar Sonder d' allerminste Voorkennisse van hem had kunnen goedvinden, desselfs nog minderjaarige Zoon Johan Gerard Cloete voor haare Vergadering te doen ontbieden en van hem te vergen eenige hem voorgehoudene vraag Poincten te beantwoorden en door deese Zo vreemde als onbevoegde handelwijse Zo wel hem Cloete als opgem: Zijnen minderjaarigen Zoon, ten hoogsten in hunl: Eer en goede naam te benadeelen, Is hierop best gedagt, voorm: Kerkenraad aan te Schrijven ten eersten uijtvoerig te berigten, wat 'er van deese Zaak Zij, om welke reedenen Zij gem: Johan Gerard Cloete voor hare Vergadering hebben doen ontbieden en wat 'er met en omtrend hem aldaar is gepasseerd, ten einde hier door in Staat te Zijn, deesen aangaande Zodanig te disponeeren als men naar Regt en billijkheid, mitsgaders tot conservatie van de Rust en Vreede in de Stellenbosche gemeente Zal vinden te behooren. Waarna door den Heere Gouverneur M:r Joachim van Plettenberg ter Tafel wierd gebragt, Zeeker request door de oud burgerraaden Johannes Meijndertz Cruijwagen en Hendrik Oostwald Eksteen, mitsgaders den oud Heemraad aan Stellenbosch Hendrik Cloete neevens nog Elf Ingeseetenen Zo uijt dit Caabse district als die van Stellenbosch en Drakenstein onderteekend waar in deselve naar een breedvoerig detail over de præsente Constitutie der Colonie en haare bekommering dat deselve wel ras weederom soude vervallen in die nadeelige Situatie als waar in deselve Zig voor den oorlog had bevonden, ter oorsaake van de wijnige geleegendheid die de Ingeseetenen hadden gehad, haare Producten en dat tot nog Zeer geringe prijsen te kunnen demanueeren met bijgevoegd instantig Versoek dat het deese Regeering mogte behaagen hierop een gunstige reflexie te Slaan, en derselver intercessie voor haar bij de Hoog Gebiedende Heeren Meesteren t' emploijeeren, ten einde door haar Edele Hoog Agtb: aan deese Colonie alsulke meerdere uijtweegen als nodig Zijn tot een beeter en bestendig vertier harer producten open te Stellen, als meede aan de Colonisten de faculteit te verleenen, om hare producten in de Colonie Zelve elkanderen over Zee te kunnen toe voeren, waar door een vermeerdering van inwendig debiet voor al in de gemeene wijnen en gemackelijker verkrijging van het nodige Timmerhout Zoude werden te weeg gebragt; In opzigte van welk Schriftuur tot geen geringe verwondering voorgekomen Zijnde, dat de Supp:lt hare bekommering dat de Colonie Zeer Schielijk weederom Soude vervallen in dien Slegten Staat, als waar in deselve Zig voor den Oorlog tusschen Frankrijk en Engeland heeft bevonden, koomen voor te draagen, in een tijd dat deselve Zig Zeedert hare erectie nimmer in beeter en florisanter Staat heeft bevonden, gemerkt aan d' eene Zijde alle producten, Zonder onderscheid Zeedert voorm: oorlog van tijd tot tijd tot alsulke prijsen als waarvan men bevorens nimmer heeft gehoord, gesteegen en daar en teegens alles wat den Landman voor Zig en Zijne familie nodig heeft meede al Zeedert een geruijmen tijd herwaards tot Seer modicque prijsen te bekoomen Zijn, geliefde welopgem: Heere gouverneur wijders te seggen dat na dien 3

4 genoegsaam alles wat in het voorsz: Schriftuur betreffende den præsenten toestand der Colonie is ter needer gesteld, door Zijn Edele aan de Hoog Gebiedende Heeren Meesteren op het door deselve van Zijn Edele gevorderd berigt met de middelen tot redres was voor gedraagen het dienvolgens Zeer apparent was, dat daar op in't korte bij hoogst deselve Zoude werden gedisponeerd, weshalven dan eenpariglijk best geoordeeld en dienvolgens beslooten is, het voorsz: Schriftuur Zo als het legd in Copia Authenticq aan hoogst gem: Heeren Meesteren te Suppediteeren. Verders geresumeerd weesende het onderstaende Rapport van de vervaardigde papiere munten in de afgeweekene maand Januarij Aan den Wel Edelen Gestr: Heer M:r Joachim van Plettenberg, raad Extra Ordinairis van Neederlands India, Gouverneur van Cabo de goede Hoop en den Ressorte van dien &:a &:a &:a neevens den E: Achtb: Raad van Politie. Wel Edele Gestr: Heer en E: Agtb: Heeren! Uwe wel Edele Gestr: en E: Agtb: aan de ondergeteek:s hebbende gelieven op te draagen het doen drucken en Slaan der pergamente en Papiere munten die mits het gebrek aan Contanten hebben moeten werden geintroduceert, mitsgaders om die vervaardigde munt vervolgens te Teekenen Zo hebben wij ter pligtschuldige voldoening van dien gecontinueerd en het bedraagen van Rijxdaalders aan Papieren Munten gedrukt ende geslaagen ende Sulx in de volgende quantiteit en differente waarde als. 700: p:s van 60 Rd:s ijder Rd:s 42000: 1000: d:o d:o 20 d:o d:o d:o 20000: 2000: d:o d:o 10 d:o d:o d:o 20000: 1100: d:o d:o 5 d:o d:o d:o 5500: 1000 p:s van 4 Rd:s ijder d:o 4000: 400 d:o d:o 3 d:o d:o d:o 1200: Zijnde de volgende door de drie laatste onderget:s geteekend d:o van 1 Rd:s ijder d:o 1580: 1600 d:o d:o 3/4 d:o d:o d:o 1200: 4012 d:o d:o 1/2 d:o d:o d:o 2006: 3600 d:o d:o 1/4 d:o d:o d:o 900: 2100 d:o d:o 1/8 d:o d:o d:o 262:24: 1812 d:o d:o 2 Stv:s d:o d:o 75:24: Somma Rijxd:s d:o 98724: : In't Casteel de goede Hoop Ult:o Jan: 1784 /:was geteekend:/ J: J: Le Sueur, P: H: Cruijwagen, O: G: de Wet, W: f: v: Reede van oudshoorn, P: D: Boonacker. 4

5 Is verstaan dies bedraagen ter Somma van Rd:s 98724: bij 'S E: Comp:s Cassa te doen inneemen om door den Cassier te werden verantwoord. En is meede nagesien de reecq: der Weesgelden onder ult:o Xb:re des voorl: Jaers luijdenden als volgt. Generaale Reekening der Weescamer onder ult:o Decbr: primo Jann: was 't Capitaal op de Boeken rd:s :46 en't restand der Contanten op de openstaande Boedels 54272: 37 In dit Jaar bijgekomen op de Boeken, als Aan geprofiterde renten op de uijtstaende Capitaalen 15157:19 d:o nieuwe Bewijsen 8213: d:o ingekomene penn: ten voordeele der weesen 56900:22 Rd:s :35 op d' openstaande Boedel reecq: 20557: :32 In dit Jaar afgegaan op de Boeken te weeten weegens betaalde bewijsen Rd:s 3862:44 d:o uitgegeeven Contanten tot voldoening en onderhoud der weesen mitsg:s camer ongelden d:o 57239:46 Rd:s :19 op d' openstaande boedel reecq: d:o 37549: :06 Sulks onder dato deeser resteerd een Somma van :13 Welk evengem: Capitaal in't volgende bestaat namentlijk In diversse verbandbrieven d:o :23 d:o verscheenen Intresten d:o 12371:22 d:o 't restant der Contanten op de openstaande Boedels d:o 37281: :13 Ter Weescamer aan Cabo de goede Hoop ultimo December 1783 /:en daar onder:/ Continueerende en aankomende weesmeesteren /:was geteekend:/ A: V: Schoor, A: G: Muller, H: Chiron, H: J: de wet, C: Matthiessen, J: H: Munnik /:in margine:/ Afgaande weesmeesteren /:geteekend:/ G: C: Maasdorp, P: D: boonacker. Voorts door den Vaandrig militair alhier Jacob Klinkhamer Michaelsz: bij request te kennen gegeeven Zijnde, dat hij reeds Zeedert lange door een gecontracteerde Ziekte of ongemak aan Zijn linkerbeen aangetast Zijnde, daar door buijten Staat was om Zijn dienst als officier bij de militie waar te neemen, met versoek derhalven omme behoudens desselfs qualiteid als Vaandrig met afgen: gagie p:r eene der aanweesende retourscheepen te moogen repatrieeren, Soo is verstaan, aan ged: Vaandrig Klinkhamer desselfs ontslag en vertrek van hier 5

6 invoegen voormeld t' accordeeren. Terwijl wijders op het desweegens gepresenteerd Request aan den ondercoopman en secretaris der weescamer Tobias Christiaan Rönnenkamp is geaccordeerd, omme ter bedieninge en oppassinge der Twee bij hem gelogeerd Zijnde dogters van den Edelen heer Raad Ordinair Johannes Vos dewelke haar op het aanweesend Retourschip 'T Zeepaard bevinden meede naar Neederland te moogen laaten overvaaren Twee Vrijgegeevene Lijf Eijgenenen in naamen Maij en Mina van Sambouwa, mits voor deselve betaalende het daartoe Staande Transport en kostgeld voor de heen en weeder reijse van Batavia naar Neederland en weederom te rug. Hierna geleesen weesende Seeker Request van den Eersten Lieutenant bij de Vierde Compagnie burger Dragonders aan Stellenbosch Thomas Arnoldus Theron, waerbij versoekt dat mits verscheide Lighaams Corruptiën principaal Zigt quaalen, waaraan was Laboreerende, van voorsz: Zijne Officie mogte werden ontslaagen, Soo is geconsidereerd den selven niet alleen is een persoon nog in de beste fleur Zijner Jaaren maar die ook gelijk men wel onderregt is Zijne affaires allesints Zelfs komt waarte neemen en de bij hem voorgegevene Lichaams Corruptiën oversulks maar voor geprætexteerd moeten werden gehouden, verstaan, het voorschreeve door hem gedaan versoek t' ontseggen. Sijnde wijders op het in Scriptis gedaan versoek door den Brandmeester Johannes Hendrik Franck aan denselven in Eijgendom uijt te geeven, Seeker Stukje Lands leggende annex Zijn Thuijn in deese tafelvalleij groot neegen en vijftig quadraat roeden en Een en Zeeventig dito Voeten. Laatstelijk wierd door den heere Gouverneur ten opsigte van het afgelegde Engels Konings Schip the Exeter te kennen gegeeven, dat den Romp ofte het Hol van't selve ingevolge 't geaccordeerde aan den Heer Commandeur King op den [...] deeser bij Publicque vendutie was geveild dog niet hoog genoeg in prijs hebbende kunnen werden aan den man gebragt, ter ordre van Sijn Ed:e buijten de rheede geboegseert en aldaar was verbrand geworden. Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In't Casteel de goede Hoop ten dage en Jaare voorsz: H: Breton J: V: Plettenberg P: Hacker R: J: Gordon O M Bergh R:t en Secret:s A: V: Schoor J: J: Le Sueur Publication is only permitted if the name of the repository and the reference number are mentioned. 6