De site is volgens het vigerende gewestplan gelegen in industriegebied met nabestemming natuurgebied.

Transcriptie

1 ADVIES VLAAMSE COMMISSIE VOOR RUIMTELIJKE ORDENING Aanvraag Planologisch Attest NV Steenfabrieken Desimpel, afdeling Niel Niel Inleiding Het planologisch attest is een document waarin de bevoegde overheid aangeeft of een bestaand bedrijf al dan niet behouden kan worden op de plaats waar het gevestigd is (DRO art. 145ter). Het planologisch attest kan enkel aangevraagd worden door en voor een bedrijf waarvoor het maken of wijzigen van een ruimtelijk uitvoeringsplan of plan van aanleg moet overwogen worden om de uitbreiding of het herbouwen van het bedrijf mogelijk te maken. In casu heeft het bedrijf NV Steenfabrieken Desimpel, afdeling Niel, op 18 oktober 2005 een aanvraag tot planologisch attest ingediend bij de gewestelijk planologisch ambtenaar, bevoegd voor de provincie Antwerpen. De gewestelijk planologisch ambtenaar heeft de aanvraag volledig en ontvankelijk bevonden op 18 oktober 2005 en geoordeeld dat het hier een bedrijf van gewestelijk belang betreft. Aldus dient de Vlaamse regering, als bevoegde overheid, dit attest te verlenen na advies van Vlacoro. A. Samenvatting van het dossier A.1. Situering De site is volgens het vigerende gewestplan gelegen in industriegebied met nabestemming natuurgebied. De steenfabriek sedert eind 19de eeuw gesitueerd op de huidige locatie, ten zuiden van het dorp Niel, in de nabijheid van de Rupel. Aanvankelijk was ze gekoppeld aan een ontginning (oude kleiputten in onmiddellijke omgeving), maar sinds de jaren zestig worden de grondstoffen aangevoerd. Het bedrijf is één van de laatst overgebleven steenbakkerijen in de regio Boom. In 2002 werd de fabriek overgenomen door de Oostenrijkse actieve baksteenproducent Wienerberger. Het bedrijf stelt 23 personen te werk. Aan de huidige activiteit zijn gemiddeld een 12-tal vrachtwagenbewegingen per dag verbonden. Het personeel zorgt voor een 48-tal voertuigbewegingen per dag. A.2. Korte- en langetermijnbehoefte Door evoluties in het productieproces en het productiegamma heeft het bedrijf op korte termijn behoefte aan een relatief beperkte ruimtelijke uitbreiding om haar concurrentiepositie op de markt te kunnen behouden. Tevens wenst het de bestaande ontsluitingsweg te vervangen door een nieuwe ontsluitingsweg, die het in een eerste fase mogelijk moet maken om het terrein optimaler te organiseren. Langs deze ontsluitingsweg kan later ook de betonfabriek Coeck ontsloten worden. Verbinding met dit bedrijfsterrein zal aan de steenfabriek tevens de mogelijkheid bieden om gemakkelijker gebruik te maken van de binnenvaart voor aanvoer van grondstoffen. Naast verbinding met het terrein van Coeck worden op de middellange termijn (5-10 jaar) nog een aantal bijkomende constructies voorzien: de uitbreiding van de drogerij en de stockageplaats voor afgewerkte producten en het bouwen van een kleihal en een waterrecyclingsinstallatie. Op de lange termijn (>10 jaar) is de bouw van een nieuwe tunneloven en uitbreiding van de tasplaats noodzakelijk. 1

2 De gevraagde uitbreidingen op korte termijn moeten toelaten de jaarproductie van de fabriek op te voeren van stuks naar stuks (op lange termijn tot stuks), met een verdubbeling van de tewerkstelling van 23 naar 46 arbeiders. Het aantal vrachtbewegingen stijgt hierdoor tot 17 per dag op korte termijn (ca. 29 per dag op lange termijn). De verbinding met de kade van het bedrijf Coeck kan ervoor zorgen dat tot 25% van het toekomstig vrachtverkeer vervangen kan worden door aanvoer over het water. A.3. Planningscontext De gewestplanbestemming is industriegebied met nabestemming natuurgebied (waarin bedrijven in geen geval ruimtelijk mogen uitbreiden). Vóór 1998 gold de bestemming industriegebied. Het huidige terrein wordt omgeven door de bestemming natuurgebied. In de onmiddellijke nabijheid van het bedrijf bevindt zich ook GEN Kleiputten van Niel-Terhaegen. De gemeente Niel behoort tot de indicatieve selectie van gemeenten die deels of geheel tot het grootstedelijk gebied Antwerpen zullen behoren. Het afbakeningsproces van het grootstedeljk gebied is lopende, doch er zijn tot op heden geen keuzes binnen dit proces vastgelegd. Volgens het afbakeningsvoorstel van 15/04/2005 zal de steenfabriek opgenomen worden binnen de afbakening van het gewestelijk RUP om de voorschriften aan te passen in functie van de sectorale wetgeving. Daarbij wordt een gezamenlijke aanpak met het gebied De Laetstraat en het bedrijf Coeck vooropgesteld. A.4. Openbaar onderzoek De aanvraag voor planologisch attest werd onderworpen aan een openbaar onderzoek gedurende 30 dagen van 27 november tot 26 december Naar aanleiding van dit openbaar onderzoek ontving Vlacoro één bezwaarschrift. Vlacoro dient over deze aanvraag advies uit te brengen binnen 60 dagen na het einde van het openbaar onderzoek, zijnde 24 februari A.5. Adviezen De gewestelijk planologisch ambtenaar heeft op 25 oktober 2005 het advies ingewonnen van de instanties bedoeld in artikel 6, 1 van het besluit van Vlaamse regering van 4 juni 2004 houdende nadere regels voor het planologisch attest en heeft deze verzocht binnen 30 dagen na ontvangst van het dossier hun advies te laten geworden aan de bevoegde commissie voor ruimtelijke ordening. Er werden twee tijdige adviezen overgezonden aan Vlacoro. B. Advies van Vlacoro De nummers tussen [ ] verwijzen naar het bezwaarschrift en adviezen zoals zij opgenomen zijn in de databank. B.1. Bespreking van de bezwaren en opmerkingen 1. [B1] Dienst Ruimtelijke Planning Provincie Antwerpen a. In het einddocument van de voorstudie van de afbakening van het grootstedelijk gebied Antwerpen wordt de site Desimpel samen met de site Coeck aangeduid als 'modern gemengde bedrijvigheid' (juni 2005). Het Vlaams Gewest plant de opmaak van een RUP in verband met "de ontsluitingsproblematiek, de stedenbouwkundige voorschriften en de relatie met het VEN" en bepleit een gezamenlijke aanpak van het gebied Coeck en het gebied Desimpel. De aanvraag tot planologisch attest is niet in strijd met het PRS. 2

3 b. Vanuit de verschillende onderzoeken rond het kaderplan Brabantse Poort en uit het onderzoek van GOM Antwerpen in het kader van het project 'Herstructurering van verouderde bedrijventerreinen en economische locaties', kunnen een aantal aandachtspunten geformuleerd worden. Deze aandachtspunten worden best meegenomen in de afwegingen rond de aanvraag tot planologisch attest en, indien er een positief planologisch attest wordt afgeleverd, bij de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. Zowel de site Desimpel als het naastgelegen bedrijf Coeck zijn problematisch ontsloten. Een gezamenlijke ontsluiting die de rondom gelegen woongebieden zoveel mogelijk spaart, wordt best onderzocht. Een aantal mogelijke scenario s werden reeds onderzocht door de GOM. Een ontsluiting langs het water en een gezamenlijk gebruik van de kadefaciliteiten van het bedrijf Coeck dienen onderzocht te worden. Verschillende scenario s inzake de problematische waterhuishouding van het lager gelegen gebied langsheen de Rupel dienen onderzocht te worden. a. Vlacoro neemt kennis van deze opmerkingen. b. De optimalisering van de mobiliteit is een van de belangrijke behoeften van het bedrijf. De aanpak daarvan wordt in het aanvraagdossier op een gefaseerde wijze uitgewerkt, waarbij de eerste fase gesitueerd wordt bij de kortetermijnbehoefte (p. 21 en 22). De aanvrager gaat daarbij uit van een gezamenlijke ontsluiting van beide bedrijven via de nieuwe industrieweg en een gezamenlijk gebruik van de kadefaciliteiten. Wat de waterbeheersing betreft staat het bedrijf blijkens het dossier in voor de volledige afwatering van het omringende waterrijke gebied. Een evenwichtige verdere uitbreiding van de bedrijfsactiviteit met dezelfde zorg voor waterbeheersing zal volgens de aanvrager ook geen invloed hebben op de waterhuishouding in de omgeving (p. 33 van het aanvraagdossier). Bovendien dient er bij de opmaak van het RUP een watertoets te worden uitgevoerd. Het kan dan ook geen probleem zijn om de betrokken aandachtspunten mee te nemen in de afwegingen rond het planologisch attest en de opmaak van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. De commissie wenst wel te benadrukken dat de keuze voor een of ander scenario de realisatie van de kortetermijnbehoefte van het bedrijf niet in de weg mag staan. Het moet voor het bedrijf mogelijk zijn om zijn kortetermijnbehoefte te realiseren op basis van een positief planologisch attest (toepassing van artikel 145 quater DRO). B.2. Bespreking van de adviezen 2. [A1] Administratie Economie (GUNSTIG 24 november 2005) a. Het bedrijf is op de huidige locatie duidelijk historisch gegroeid sinds de 19de eeuw en steeds actief in dezelfde waaier van activiteiten. Het maakt maximaal gebruik van de multimodale mogelijkheden van de locatie. In het einddocument horende bij de afbakening van het grootstedelijk gebied Antwerpen wordt over de zone gemeld: "aanpassing van de voorschriften uit het gewestplan, bestaande voorschriften zijn beperkend voor de huidige activiteit" (p. 112). Via de aanvraag van het planologisch attest vraagt het bedrijf eigenlijk niets meer dan deze aanpassing. Aangezien de afbakening ongetwijfeld nog langer dan een jaar op zich zal laten wachten en het bedrijf al sinds einde jaren '90 over een milieuvergunning tot uitbreiding beschikt, is het verlenen van planologisch attest op basis waarvan een RUP voor historisch gegroeid bedrijf de beste oplossing. b. Het belangrijkste knelpunt in het functioneren van het bedrijf is de huidige nabestemming natuurgebied. Een nabestemming als reservegebied voor economische activiteiten (typevoorschrift voor de nabestemming bij opmaak van een RUP voor historisch gegroeide bedrijven door het Vlaams Gewest) is beter geschikt. Dit gelet op de aanwezige gebouwen en infrastructuur en het tekort aan bedrijventerreinen in het centraal economische kerngebied van Vlaanderen (as Antwerpen-Brussel). Ook het voorontwerp GRS kiest voor een economische nabestemming van de zone in de vorm van een KMO-zone. 3

4 In 1998 werd echter beslist de zone een nabestemming Natuurgebied te geven. Ook deze keuze is op deze locatie uiteraard verdedigbaar, Een mogelijk compromis tussen het behoud en normale bedrijfseconomische functioneren van het bedrijf enerzijds en het op lange termijn komen tot een aaneengesloten natuurgebied anderzijds, zou erin kunnen bestaan om het genoemd typevoorschrift inzake de nabestemming eenmalig en uitzonderlijk te wijzigen in het volgende "Indien de huidige bedrijfsactiviteiten worden stopgezet, geldt de nabestemming zone voor Natuurgebied, De nabestemming legt geen enkele beperking op de normale bedrijfseconomische ontwikkeling van de huidige activiteiten, Op basis van een uitgewerkte visie wordt aan de hand van een ruimtelijk uitvoeringsplan op gewestelijk, provinciaal of gemeentelijk niveau beslist over de mogelijke activiteiten en de inrichting van dit reservegebied. In afwachting van de goedkeuring van dergelijk ruimtelijk uitvoeringsplan kunnen geen stedenbouwkundige vergunningen worden verleend na de stopzetting van de bedrijfsactiviteiten. c. GOM Antwerpen onderzoekt de mogelijke verbeteringen van de ontsluiting en zou nog voor het jaareinde 2005 tot een duidelijk voorstel van ontsluiting te komen. Bij opmaak van het RUP dienen de ontsluitingsmogelijkheden mee bekeken te worden. Voor de effectieve aanleg van de nieuwe infrastructuur zou kunnen nagegaan worden in hoeverre hier ook een tussenkomst mogelijk is van de Vlaamse overheid via het subsidiebesluit bedrijventerreinen. a. Vlacoro neemt kennis deze opmerkingen b. De problematiek van de nabestemming dient voor de commissie niet ter sprake te komen in het kader van de advisering over een planologisch attest. Zij moet eerst het voorwerp uitmaken van het ontwerp van een ruimtelijke visie in het kader van de opmaak van een RUP. Deze visie (met een bepaalde nabestemming) zal vervolgens worden onderworpen aan openbaar onderzoek, waarna Vlacoro advies kan verlenen. c. De commissie verwijst naar haar antwoord bij kader 1b. 3. [A2] College van burgemeester en schepenen Niel (GUNSTIG 29 november 2005) a. Gunstig advies met betrekking tot percelen gelegen te Niel, Landbouwstraat 98 (sectie B blad 1 deel 2 van het kadaster) en strekkende tot uitbreidings- een aanpassingswerken aan bestaande fabriek aangezien het aangevraagde niet strijdig is met het voorontwerp GRS. Dit advies heeft enkel betrekking op de aangeduide gebiedsomschrijving. Onder meer de volgende overwegingen hebben tot dit advies geleid: b. Een passage uit het voorontwerp GRS: "Ongeacht het resultaat van het planologisch attest heeft de gemeente volgende visie voor deze plek: De gemeente beoogt in eerste instantie aan het gevestigde bedrijf alle mogelijkheden tot normale uitbating te bieden; m.a.w. de huidige restrictie die ruimtelijke uitbreiding verhinderd moet opgeheven worden binnen bepaalde randvoorwaarden. Betreffende de nabestemming wenst het bestuur hier KMO-zone bestemd voor niet-vervuilende, kleinschalige ambachtelijke bedrijven. (lokaal bedrijventerrein)". (richtinggevend deel; p van 55) c. De oppervlakte van het industriegebied neemt af en voor delen van het bestaande in industriegebied gelegen bedrijfsterrein, worden andere bestemmingen voorzien: natuurgebied, gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en natuurgebied met recreatief medegebruik (BPA "Niels Vijvergebied Landbouwstraat" in opmaak (plenaire vergadering 3 oktober 2005)); De terreinen grenzend aan het bestaande centrum voor begeleid wonen "De Nekker" kunnen, na het opmaken van een RUP, worden bestemd als gebied voor gemeenschapsvoorzieningen (collectieve woongelegenheden voor andersvaliden) om tegemoet te komen aan de uitbreidingperspectieven van dit initiatief; - Het bedrijf is samen met het bedrijf N.V. Coeck opgenomen in een project van de GOM Antwerpen in het kader van de herinrichting van verouderde bedrijfsterreinen en economische locaties. a. Vlacoro neemt kennis van dit gunstig advies. b. De commissie verwijst naar haar antwoord bij kader 2b. 4

5 c. De commissie vindt het positief dat in het aanvraagdossier aandacht besteed is aan de inpassing in de ruimtelijke structuurplanning en andere lopende planningsprocessen (p.35). Bij de opmaak van het RUP zal overigens ook niet kunnen voorbijgegaan worden aan het naburige GEN. In dit advies beperkt de commissie zich echter tot de ruimtelijke behoeften van het bedrijf. Zij onthoudt zich van uitspraken over het gebied voor gemeenschapsvoorzieningen (De Nekker) en het gebied voor recreatief medegebruik (Nielse Vijvers). B.3. Eigen opmerkingen Vlacoro Geen B.4. Besluit Vlacoro geeft gunstig advies voor de aanvraag planologisch attest van NV Steenfabrieken Desimpel, afdeling Niel, en merkt op dat de keuze voor een of ander scenario met betrekking tot de ontsluitings- of waterbeheersingsproblematiek de realisatie van de kortetermijnbehoefte van het bedrijf niet in de weg mag staan. Het moet voor het bedrijf mogelijk zijn om zijn kortetermijnbehoefte te realiseren op basis van een positief planologisch attest. Verleend te Brussel op 24 januari 2006, De vaste secretaris, De voorzitter, Lieve Reenaers Filiep Loosveldt Bijlage: lijst met bezwaarindieners en adviserende instanties 5