Inhoudsopgave. Voorwoord. Samenvatting. Inleiding. 1. Terugblik en evaluatie nota Speelruimte Nota speelruimte

Transcriptie

1 Nota Spelen

2 2 Inhoudsopgave Voorwoord Samenvatting Inleiding 1. Terugblik en evaluatie nota Speelruimte Nota speelruimte Evaluatie 2. Spelen in Beek 2.1 De Beekse jeugd en demografische ontwikkelingen 2.2 De Beekse speelplekken Beek-Oost Beek-West Genhout Neerbeek Spaubeek Geverik/Kelmond 2.3 Algemene conclusie 3. Algemene aanbevelingen 3.1 Inrichting Sportlandgoed De Haamen Skatebanen Trapveldjes Spelen voor kinderen met een beperking Spelen in het groen Avontuurlijk (buiten)spelen 3.2 Criteria speelruimte Protocol inrichting speelvoorzieningen Spreiding van speelvoorzieningen Evaluatie speelvoorzieningen Burger- en jeugd/jongerenparticipatie 3.3 Onderhoud en vervanging Onderhoud Vervanging 3.4 Uitbreiding speelruimte Schoolpleinen Sportterreinen Informele speelruimte 4. Financiºn, planning en investering Bijlagen 1 Overzicht Beekse speelplekken 2 Speelruimte 3 Wet- en regelgeving 4 Pleinplakkers

3 3 Voorwoord Voor jullie ligt de nieuwe nota Spelen In de afgelopen periode ( ) is veel gedaan en veel bereikt om kinderen goede speelvoorzieningen te bieden, zodat kinderen in elke leeftijdscategorie veilig en gevarieerd kunnen spelen. Uit landelijk onderzoek is gebleken dat er in de gemeente Beek minder speelruimte per kind beschikbaar is dan gewenst en dat we daarmee achterlopen op de meeste andere gemeenten in Limburg. Om dat te verbeteren, is deze nota geschreven. In de komende vier jaar gaan we hard werken om meer speelruimte te realiseren. Ik vind het belangrijk om de bestaande speelvoorzieningen in de buurt, gericht op 0 tot 12-jarigen, zoveel mogelijk in stand te houden en daarnaast ook de speelruimte uit te breiden door schoolpleinen en sportaccommodaties hierbij te betrekken. Voor 12 jaar en ouder zal bij sportlandgoed De Haamen een centrale speelplek worden ingericht. Ook vind ik het belangrijk om kinderen leuk te laten spelen op terreinen die niet speciaal ingericht zijn als speelplekken (op stoepen, straten, veldjes en pleintjes). Ik wens jullie veel lees- en speelplezier! Thijs van Es

4 4 Samenvatting Nota Spelen We kunnen als we terugblikken op de afgelopen periode concluderen dat de speelvriendelijkheid in gemeente Beek in vele opzichten verbeterd is. Naar aanleiding van de vorige nota Speelruimte blijkt dat veel doelstellingen zijn gerealiseerd, waardoor het inderdaad veiliger Øn beter spelen is in onze gemeente. Echter, daarnaast blijkt dat onze gemeente niet in alle opzichten als speelvriendelijke gemeente wordt beleefd en beoordeeld. Daarom is ons streven om in de komende periode de huidige situatie verder te verbeteren en te bewerkstelligen dat nog meer inwoners van Beek trots zijn op hun speelvriendelijke gemeente: een gemeente die beschikt over voldoende veilige zones in de openbare ruimte waar de jeugd met elkaar recht heeft op spel en ontmoeting om zich samen met hun omgeving zowel fysiek als mentaal te ontwikkelen. In het eerste hoofdstuk van deze nieuwe Nota Spelen blikken we terug op de Nota Speelruimte en evalueren we de resultaten die geboekt zijn. In het tweede hoofdstuk wordt ingegaan op de demografische ontwikkelingen. Uit de huidige demografische opbouw en de leerlingenprognose blijkt namelijk dat het aantal minderjarigen in gemeente Beek in de komende jaren verder afneemt. Deze demografische ontwikkelingen worden afgezet tegen het huidige aanbod speelvoorzieningen. Daartoe is van iedere speelvoorziening een inventarisatie van de aanwezige speeltoestellen opgemaakt. De demografische opbouw toont aan dat: - de leeftijdscategorie 0 t/m 5-jarigen in verhouding tot de andere leeftijdscategorieºn het kleinst is; - de leeftijdscategorie 6 t/m 11-jarigen in aantal sterk vertegenwoordigd is; - de leeftijdscategorie 12 t/m 18-jarigen in aantal het grootst is. Het huidige aanbod speelvoorzieningen toont aan dat: - het aantal speeltoestellen voor 0 t/m 5-jarigen het grootst is; - het aantal speeltoestellen voor 6 t/m 11-jarigen relatief laag is; - er in verhouding weinig speeltoestellen (c.q. ontmoetingsmogelijkheden) voor 12- t/m 18-jarigen zijn (met daarbij specifiek aandacht voor 12-t/m 15-jarigen). Naar aanleiding van bovengenoemde (deel)conclusies zijn in deze nota aanbevelingen gedaan om het aanbod van speelvoorzieningen nog beter af te stemmen op de behoefte van de Beekse jeugd. Vervolgens wordt in hoofdstuk drie een aantal algemene aanbevelingen geformuleerd. Tot slot worden in hoofdstuk vier alle aanbevelingen nog eens op een rij gezet met daarbij de planning en de investeringen die hiervoor vereist zijn. Als allerlaatste is aan deze nota een viertal bijlagen toegevoegd, bedoeld om achtergrondinformatie te geven over alles wat met spelen te maken heeft. Dit allemaal met als resultaat dat de jeugd straks nog beter en veiliger speelt in Beek!

5 5 Inleiding Om het speelruimtebeleid nader vorm te geven, is in 1992 de beleidsnota verantwoord spelen vastgesteld door de gemeenteraad. Het doel van deze eerste beleidsnota was uitvoering te geven aan de behoefte aan speelruimte, speeltoestellen en speeltuinen. In 1996 is de stand van zaken notitie vastgesteld, waarin de status werd gerapporteerd omtrent de uitvoering/realisatie van de in 1992 geformuleerde doelstelling(en). In 2001 heeft een actualisatie plaatsgevonden van het vigerende beleid en is de nota speeltuinenplan vastgesteld. Dit speeltuinenplan werd in 2007 opgevolgd door de nota Speelruimte, waarin de focus kwam te liggen op de speelvriendelijkheid voor de jeugd. Al deze plannen hebben gezorgd voor het actuele aanbod van speelvoorzieningen binnen de gemeente Beek. De nu voorliggende nota Spelen is het vervolg op de nota Speelruimte, welke toe is aan actualisatie. Tevens worden de kaders uitgewerkt hoe in de komende periode verdere invulling gegeven kan worden aan het speelruimtebeleid. De visie en de beleidsuitgangspunten uit de nota Speelruimte zijn onveranderd. De visie van de gemeente op spelen is een speelvriendelijke gemeente: 1. Spelen is niet alleen leuk maar ook belangrijk. De diverse elementen binnen het spel ontlokt en stimuleert gezond gedrag bij kinderen. Spelen verbetert naast de mentale ontwikkeling ook de fysieke ontwikkeling bij de jeugd. Er zijn voldoende veilige zones in de openbare ruimte waar kinderen het recht hebben op spel en ontmoeting: 2. Voor de oudere jeugd heeft rondhangen een functie, een functie die ook een claim legt op het gebruik en de inrichting van de openbare ruimte; 3. De gemeente heeft de regie in handen en moet samen met haar burgers zorgen voor voldoende speelmogelijkheden, zodat burgers tevreden en trots kunnen zijn op hun buurt. Kinderen leren al spelend in hun eigen buurt met elkaar samen te leven. De beleidsuitgangspunten zijn gebaseerd op deze visie en zijn gericht op: 1. Kwantiteit: 3% buitenspeelruimte van de voor wonen bestemde gebieden dient te worden ingericht als formele speelruimte; 2. Kwaliteit: de gemeente draagt zorg voor kwalitatief goede formele en informele speelruimte. Daarbij moet de omgeving van zo n speelruimte ook (verkeers)veilig zijn; 3. Veiligheid: kinderen moeten veilig van en naar speelruimten kunnen; 4. Sociale ruimte voor de jeugd: de gemeente stimuleert sociale samenhang en betrokkenheid van jeugdige en volwassen bewoners. Het doel van het speelruimtebeleid is om de jeugd goede ontwikkelingskansen te geven, door een eerlijke verdeling van de speelruimte over de doelgroepen en de kernen. In de afgelopen jaren heeft gemeente Beek met de realisatie van het speelruimtebeleid willen voorzien in de behoefte aan speelruimte, speeltoestellen en speeltuinen. Als we kijken naar de toekomst, stellen vergrijzing en ontgroening gemeente Beek voor een grote uitdaging om de vitaliteit te behouden. Van belang is dat de gemeente tracht om voor jong en oud een aantrekkelijke leefomgeving te waarborgen met voldoende voorzieningen, groen en samenhang. Speelvoorzieningen maken deel uit van de kwaliteit van de woonomgeving.

6 6 Om het huidige aanbod aan speelvoorzieningen af te stemmen op de behoefte, wordt de huidige demografische opbouw van de jeugd in Beek in kaart gebracht. Die opbouw wordt naast het bestaande aanbod van speelvoorzieningen gelegd. Dit vormt de basis voor een integrale aanpak in relatie tot de toekomstvisie. Want spelen heeft de toekomst.

7 7 1. Terugblik en evaluatie nota Speelruimte In het coalitieakkoord werd benoemd dat gemeente Beek plannen zou ontwikkelen voor nieuwe speelgelegenheden en voor verbetering en uitbreiding van bestaande speelgelegenheden. Op basis van dat coalitieakkoord is de nota Speelruimte tot stand gekomen. De centrale vraag in de nota Speelruimte was het verbeteren van de speelvriendelijkheid in de gemeente Beek. Een speelvriendelijke gemeente werd daarin omschreven als een gemeente die beschikt over voldoende veilige zones in de openbare ruimte waar kinderen met elkaar recht hebben op spel en ontmoeting om zich samen met hun omgeving zowel fysiek als mentaal te ontwikkelen. 1.1 Nota Speelruimte Om te toetsen in hoeverre de speelvriendelijkheid in gemeente Beek verbeterd is, wordt een terugblik geworpen op een aantal aandachtspunten uit de voorgaande nota. Veilig spelen in Beek Een speelvoorziening dient een veilige plek te zijn. Op veel speelplekken zijn daarom in de afgelopen periode hekwerken geplaatst. Ook blijft verkeersveiligheid een aandachtspunt; waar nodig zijn verkeersmaatregelen getroffen om te waarborgen dat kinderen de speelvoorzieningen veilig kunnen bereiken. Verder zijn alle speelplekken zodanig gesitueerd, dat deze in het zicht liggen, zodat omwonenden een oogje in het zeil kunnen houden. Voor wat betreft de veiligheid van de speeltoestellen: het periodiek onderhoud gebeurt onveranderd aan de hand van het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen (WAS). Meer spelen & ontmoeten Er is een beperkt aantal zones, waarin jongeren in de leeftijdscategorie 12- t/m 18 jarigen zich kunnen ontmoeten. In de afgelopen periode is dat niet veranderd. Daardoor hangen deze jongeren vaak in speeltuintjes die bestemd zijn voor jongere kinderen. Veel inwoners ervaren overlast als jongeren zich ophouden in de buurt van speelvoorzieningen. Om deze overlast te beperken, heeft de gemeente bij verschillende speelvoorzieningen bordjes opgehangen met openingstijden. In de afgelopen periode werden twee JOP s gerealiseerd: aan de Kastanjelaan in Spaubeek en naast MFC De Molenberg. De JOP in de Kastanjelaan is weggehaald, omdat er geen gebruik meer van werd gemaakt. De JOP aan de Molenberg is uit veiligheidsoverwegingen verwijderd, nadat deze door een groep jongeren was vernield. Naar aanleiding van de vorige nota werd vastgesteld dat in Neerbeek, Genhout en Geverik ten opzichte van de andere wijken en kernen minder speeltoestellen per kind aanwezig zijn. Een speelvoorziening is gerealiseerd in Geverik. Eveneens is regelmatig gevraagd om een natuurspeelplaats te creºren. Burgeronderzoek In 2006 was minimaal 50% van de inwoners tevreden over de speelmogelijkheden. 20% van de respondenten was tevreden over de voorzieningen voor jongeren (bron: Tabellenboek enquœte Leefbaarheid Gemeente Beek). In 2011 heeft de gemeente Beek een burger- en klantonderzoek laten uitvoeren in het kader van Waarstaatjegemeente.nl.

8 8 Dit onderzoek toont aan dat 53 % van de respondenten vindt dat er goede speelplekken voor kinderen zijn en 40% van de respondenten is van mening dat er goede voorzieningen voor jongeren in de buurt zijn. Hieruit mag worden geconcludeerd dat in het algemeen de tevredenheid over de speelvoorzieningen in gemeente Beek is vergroot maar dat deze speelplekken zeker nog verbeterd kunnen worden. Kwantiteit speelruimte In het rapport Kinderen in Tel van het Verwey-Jonker Instituut wordt met informatie van het CBS de hoeveelheid speelruimte binnen gemeenten uitgedrukt in cijfers. Enerzijds wordt de hoeveelheid speelruimte bepaald door het aantal jeugdigen per hectare. Anderzijds wordt gekeken naar het percentage speelruimte per gemeente als percentage van de totale ruimte (ofwel:de 3%-norm, voor meer info wordt verwezen naar bijlage 2). In 2006 boekte gemeente Beek in vergelijking met andere kleinschalige Limburgse gemeenten minder goede resultaten. In 2010 zijn die resultaten verbeterd maar niet voldoende. Gelet op beide indicatoren scoort gemeente Beek nog steeds oranje (bron: Kinderen in Tel Databoek 2012/Kinderrechten als basis voor lokaal jeugdbeleid). Beleid c.q. beheer en onderhoud Naar aanleiding van de Nota speelruimte is het beleid en beheer verdeeld over twee afdelingen: 1. de ontwikkeling van beleid van de speelvoorzieningen is ondergebracht bij de afdeling Welzijn, Zorg en Onderwijs (WZO); 2. het dagelijks beheer en onderhoud van de speelvoorzieningen is ondergebracht bij de afdeling Personeel Informatisering Organisatie en Facilitaire Zaken (PIOF). Meldingen verlopen via Facilitaire Zaken. Daartoe zijn bij iedere speelvoorziening borden geplaatst met de contactgegevens van Facilitaire Zaken. De afdeling PIOF heeft de inspecties en het onderhoud van de speeltoestellen uitbesteed. Een bedrijf voert - naast de inspecties en het onderhoud - kleine reparaties uit. Als uit de inspecties blijkt dat grote reparaties noodzakelijk zijn, dan stelt dit bedrijf een offerte op. Aan de hand van een dergelijke offerte beslist PIOF wie de reparaties mag uitvoeren. Als speeltoestellen niet meer aan de noodzakelijke eisen voldoen, moeten ze vervangen worden. De gemiddelde levensduur van een speeltoestel bedraagt in Beek 15 jaar (tot maximaal 20 jaar). Bij vervanging wordt een soortgelijk speeltoestel geplaatst. Naast het onderhoud aan de toestellen en de ondergrond moet ook onderhoud gepleegd worden aan bijvoorbeeld hekwerk, groen, borden, prullenbakken of bankjes. Die taak wordt uitgevoerd door de afdeling Beheer Openbare Ruimte. Gemeente Beek is als eigenaar van de speelvoorzieningen in de openbare ruimte verplicht om een logboek bij te houden. Deze logboekregistratie is geregeld via het bedrijf dat de inspecties uitvoert. In dit logboek moeten de gegevens staan over de fabrikant/importeur, de installateur en de eigenaar/beheerder. Ook staat hierin de gegevens over het toestel zelf, de keuringen, inspecties, onderhoud en ongevallen. Van de kant van het bedrijf worden alle meldingen, reparaties e.d. nauwkeurig geregistreerd in dit logboek. De gemeente krijgt incidenteel meldingen binnen.

9 9 Deze meldingen worden niet altijd verwerkt in het logboek. Het is van belang dat van de kant van de gemeente alle meldingen, reparaties en klachten nauwkeurig worden geregistreerd in dit logboek. Beter spelen in Beek Een van de aandachtspunten in de vorige nota was dat de gemeente Beek zich op verschillende vlakken ontwikkelt, zoals infrastructuur en woningbouw. Hierdoor verandert het gebruik van een speelvoorziening. Een ander aandachtspunt in de vorige nota was de herinrichting van een aantal speelvoorzieningen. Naar aanleiding van de vorige nota is een aantal acties uitgevoerd. Daarvan volgt hieronder een overzicht. Aan dit overzicht zijn een aantal zaken toegevoegd die niet specifiek in de vorige nota zijn benoemd. Maar zo wordt een totaalbeeld gegeven van wat er in de afgelopen periode allemaal is gedaan. Overzicht acties per speellocatie: Actie Iepenlaan: nog steeds op dezelfde locatie gelegen, helemaal opnieuw ingericht Tomeik: is uitgebreid met de speeltoestellen die vrij waren gekomen na het verwijderen van de speelplek aan de Neerbeekerhof. Dr. Schaepmanlaan (Proosdijveld-Noord): op deze speelplek is een nieuwe schommel geplaatst. In eerste instantie had de buurt op eigen initiatief een schommel had geplaatst. Die voldeed niet aan de eisen van het attractiebesluit. De gemeente heeft die schommel verwijderd en gezorgd voor een nieuwe schommel. Gerealiseerd Potterstraat: speelvoorziening is inmiddels volledig omheind Op de Windhaspel: er zijn doelen bijgeplaatst Geverikerstraat: op verzoek van de buurtbewoners is een speelvoorziening gerealiseerd Op de Aks/ s Plaetske: is heringericht met 4 nieuwe toestellen Kastanjelaan: is een JOP geplaatst De Speeltrein : is in 2008 in zijn geheel gerenoveerd en heropend De Kabouter : 1 nieuw toestel geplaatst. Een aantal toestellen is vervangen Kastanjelaan: zijn zijwanden aan de JOP toegevoegd Molenberg: is een JOP geplaatst Kastanjelaan: JOP is verwijderd Gerbergastraat: is een speelvoorziening geplaatst Oranjesingel (Proosdijveld-Zuid): er zijn doelen bijgeplaatst De Speeltrein : de gemeente is overgegaan tot koop van een unit in plaats van deze te huren. Deze is gerenoveerd en wordt onder meer als sanitaire voorziening benut. Tomeik: In 2011 voorzien van het hekwerk dat vrij was gekomen door opheffing van de speelvoorziening aan de Gerbergastraat. Verder is een bord met openingstijden opgehangen om overlast door hangjongeren te voorkomen. Bosserveldlaan: herplaatsing van de speeltoestellen van de Gerbergastraat door een nieuwe speelvoorziening aan de Bosserveldlaan te realiseren Uiteraard zijn - naast bovengenoemde acties - ook ieder jaar de reguliere inspectie-, vervangings- en onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd.

10 Evaluatie Uit de voorgaande paragraaf kunnen we evalueren dat er flink ge nvesteerd is in het vergroten en het verbeteren van de speelvriendelijkheid in gemeente Beek. Vele aandachtspunten en wensen uit de vorige nota zijn daadwerkelijk uitgevoerd. Dat heeft de gemeente niet alleen gedaan. Dat is interactief aangepakt. In samenspraak met buurtbewoners en de kinderen is bekeken hoe speelplekken zouden kunnen worden ingericht. Kinderen rondom de speelvoorzieningen werden uitgenodigd om mee te denken over hoe hun speelplek verbeterd kon worden. Zij konden zelf ideeºn aanreiken (maquettes, tekeningen, e.d.). Die ideeºn zijn verwerkt in een drietal voorstellen, waaruit ze konden kiezen. Tevens werd nagedacht over hoe de veiligheid kon worden vergroot en werden er rondom verschillende speelplekken hekwerken geplaatst. Vele speeltoestellen werden vervangen. Ook werd een behoorlijk aantal speelplekken heringericht en gemoderniseerd. Conclusie Veel doelstellingen zijn dus gerealiseerd, waardoor het inderdaad veiliger Øn beter spelen is in onze gemeente. Daarnaast blijkt echter dat onze gemeente niet in alle opzichten als speelvriendelijke gemeente wordt beleefd en beoordeeld. Dat toont het burgeronderzoek aan. En ondanks onze enorme inspanningen voldoen we momenteel niet aan de 3%-norm en is het aantal kinderen per hectare speelruimte nog steeds te hoog. Ambitie Ons streven is om in de komende periode met ons speelruimtebeleid vanuit de oranje zone in de groene zone terecht te komen. Beek is al een heel eind op weg. Als we die weg en onze inspanningen voortzetten, kunnen we onze ambitie waarmaken en tevens bewerkstelligen dat nog meer inwoners van Beek trots zijn op hun speelvriendelijke gemeente.

11 11 2. Spelen in Beek Gemeente Beek heeft 15 speelplekken ingericht. Deze speelvoorzieningen zijn verdeeld over de 5 kernen: Beek, Spaubeek, Groot-Genhout, Neerbeek en Geverik/Kelmond. Doelstelling is dat gemeente Beek in de toekomst nog speelvriendelijker wordt. Daarbij wordt ingezet op het verbreden, verdiepen en verankeren van het speelruimtebeleid uit de voorgaande periode. Met nieuw beleid wordt terughoudend omgegaan. Enerzijds vanwege toekomstige demografische ontwikkelingen (vergrijzing en ontgroening); anderzijds vanwege teruglopende inkomsten uit het gemeentefonds. Allereerst wordt in dit hoofdstuk ingegaan op de demografische ontwikkelingen. Vervolgens wordt in relatie tot de huidige demografische opbouw en de leerlingenprognose voor de basisscholen in Beek een inventarisatie gemaakt van het bestaande aanbod speelvoorzieningen. Naar aanleiding daarvan zullen aanbevelingen worden gedaan om speelvoorzieningen aan te passen en te verbeteren. 2.1 De Beekse jeugd en demografische ontwikkelingen Ontgroening Naast bevolkingskrimp krijgt de gemeente Beek de komende jaren in toenemende mate te maken met vergrijzing en ontgroening. Begin 2007 bedroeg de jeugd in de leeftijd van 0 tot en met 18 jaar nog 21,5 % van het totale inwonertal. Van de inwoners waren er in gemeente Beek 3600 minderjarigen. Begin 2012 heeft gemeente Beek inwoners, waarvan circa 3200 inwoners in de leeftijdscategorie 0 tot en met 18 jaar. Hiermee is het aantal jeugdigen in Beek teruggelopen tot ongeveer 19,5 % van het totale inwonertal. Dat betekent dus een afname van 2%. Huidige demografische opbouw Met betrekking tot de huidige demografische opbouw in Beek is per kern is het aantal 0- tot en met 18- jarigen in een tabel gezet. (peildatum , gemeentelijke basisadministratie) Peildatum Jeugdigen 0 t/m 18 jaar gemeente Beek Leeftijdscategorie Beek-Oost Beek-West Genhout Neerbeek Spaubeek Totaal 0 t/m 5 jaar t/m 11 jaar t/m 18 jaar Totaal

12 12 Tevens zijn deze gegevens weergegeven in onderstaande grafiek: Jeugdigen 0 t/m 18 jaar gemeente Beek aantal t/m 5 jaar 6 t/m 11 jaar 12 t/m 18 jaar Beek-Oost Beek-West Genhout Neerbeek Spaubeek peildatum Leerlingenprognose Leerlingenprognoses tonen aan dat de trend van ontgroening (minder jongeren) zich in de komende jaren gestaag doorzet. Aan de hand van deze leerlingenprognoses kan worden ge nterpreteerd dat het aantal 0 t/m 18-jarigen vanaf 2012 tot en met 2030 nog eens daalt met circa 23 %. Dat betekent onder meer dat het aantal 0- t/m 5-jarigen en het aantal 6- t/m 11-jarigen in de komende jaren behoorlijk afneemt. Desalniettemin mogen we daaruit niet concluderen dat de speelvoorzieningen in dezelfde mate kunnen verdwijnen. Juist de jongste leeftijdscategorieºn maken het meeste gebruik van de Beekse speelplekken. 2.2 De Beekse speelplekken In deze paragraaf worden de Beekse speelplekken per kern besproken. Hiervan ligt een aantal speelvoorzieningen vrij dicht bij elkaar, waardoor dezelfde kinderen van meerdere speelvoorzieningen gebruik maken. Bijlage 1 bevat een kaart met de speelplekken in de gemeente Beek Beek-Oost In Beek-Oost liggen 6 speelvoorzieningen voor in totaal zo n minderjarigen. In het algemeen kan gesteld worden dat Beek-Oost goed bedeeld is voor wat betreft de kwantiteit aan speelvoorzieningen. In Beek-Oost zijn er in verhouding meer jeugdigen en jongeren dan kinderen in de leeftijd van 0 t/m 5 jaar.

13 13 Gundelfingenstraat Huidige situatie Deze speelvoorziening is ingericht voor kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar en bestaat uit 3 speeltoestellen. Het is geen grote speelvoorziening. De mogelijkheid tot spelen wordt echter vergroot door de aangrenzende groenvoorziening. Aantal m2: 240 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wipveer Hotel x x Meerpers. Wipveer Koekoek x x Speelhuis Draak x x Demografische opbouw De jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar zijn het sterkst vertegenwoordigd in deze buurt, gevolgd door de jeugdigen in de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar. De kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar zijn het minst vertegenwoordigd in deze buurt. Conclusie Deze speelvoorziening is ingericht voor kleine kinderen. Echter, in de nabijheid van deze speelvoorziening zijn geen tot weinig peuters, zodat van deze locatie weinig gebruik wordt gemaakt. De speeltoestellen verkeren in een goede staat. Het is niet mogelijk om de speelwaarde te vergroten: de ruimte is onvoldoende om speeltoestellen bij te plaatsen. Op basis van de demografische opbouw is in eerste instantie het advies om deze speelvoorziening te verwijderen. In 2017 zijn de toestellen echter afgeschreven en dienen vervangen te worden. Op termijn is deze locatie nodig voor de herinrichting van de Keutelbeek. Voorgesteld wordt om deze speellocatie tot 2017 te handhaven of totdat locatie nodig is voor de Keutelbeek. Op de Windhaspel Huidige situatie Deze speelvoorziening is ingericht voor alle leeftijdscategorieºn. Het speelgedeelte voor de jeugdigen is apart ingericht en voorzien van een hekwerk. Ernaast is een trapveldje voor de jongeren gelegen, voorzien van twee doelen en een ballenvanger. Ook is er een tafeltennistafel geplaatst.

14 14 Aantal m2: 2600 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wipveer Schildpad x x Wipveer Galoppaard x x Meerpers. Wipveer Spotvogel x Zandbak x x Glijbaan laag Aladdinsgrot x x Combinatie middel Combonatie x x Draaitoestel klein Slingerduizel x x x Draaitoestel klein Draaimolen x x x Klimelement Zitklim x x x Klimelement Klimboog x x x Trapveldje Doel (2x) Strafschop x x x x Demografische opbouw Kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar zijn het minst vertegenwoordigd in deze buurt. Jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar zijn het meest vertegenwoordigd, gevolgd door het aantal jeugdigen in de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar. Conclusie Op de Windhaspel heeft een hoge speelwaarde. Deze speelvoorziening biedt namelijk voor alle leeftijdscategorieºn mogelijkheden om te spelen. In de buurt zijn alle doelgroepen goed vertegenwoordigd. Het aanbod van speelvoorzieningen van Op de Windhaspel voorziet in de behoefte van de jeugd. Alle speeltoestellen zijn goed onderhouden. In 2014 is de glijbaan aan vervanging toe. Daarna is pas in 2016 vervanging nodig van 4 speeltoestellen voor kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar. Dit betreffen de wipveren, de wip en de zitklim. Ook moet dan het doel vervangen worden. Voorgesteld wordt om in 2013 de speelplek in de huidige vorm te handhaven en in 2014 de glijbaan vervangen door eenzelfde toestel. Daarnaast wordt voorgesteld om in 2015 te beoordelen of bij vervanging behoefte is aan dezelfde speeltoestellen of aan toestellen voor een andere leeftijdscategorie. Bosserveldlaan Huidige situatie De speelvoorziening aan de Bosserveldlaan is in 2011 geopend. Een groep vrijwilligers beheert de speelvoorziening aan de Bosserveldlaan. Deze speelvoorziening is voorzien van een hekwerk en heeft openingstijden. De speeltoestellen die hier staan, zijn met name bestemd voor de jeugdigen tot 12 jaar. De speelvoorziening is pas enkele jaren oud en ziet er prima uit, dit mede dankzij de inzet van een aantal omwonenden. In eerste instantie bleek deze locatie minder ideaal vanwege druk vrachtverkeer. Daartoe zijn verkeersmaatregelen genomen, waardoor deze speelplek nu geheel (verkeers)veilig is.

15 15 Aantal m2: 290 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr. 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Evenwichtstoestel Twist x x x Duikelrek Rekstokken x x x Schommel Vogelnest x x x Draaitoestel klein Draaimolen x x x Wip Verenwip x x x Draaitoestel klein Spirouette x x x Glijbaan Glijbaan vrijstaand x x Wipveer Scooter x x De speelvoorzieningen Bosserveldlaan, Kapelaan Wijnensingel en Broekhovenlaan liggen dichtbij elkaar, waardoor een aantal kinderen gebruik maakt van meerdere speelvoorzieningen Demografische opbouw Het aantal jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar is het sterkst vertegenwoordigd. Ook het aantal jeugdigen in de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar is hoog. Het aantal kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar is het minst vertegenwoordigd. Conclusie De speelvoorziening aan de Bosserveldlaan heeft een hoge speelwaarde, met name voor de jeugd in de leeftijdscategorie tot 12 jaar. Deze speelvoorziening is niet geschikt voor de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar. Jongeren zijn echter mobiel en kunnen gebruik maken van de speelvoorziening Op De Windhaspel en Kapelaan Wijnensingel. De speelplek is pas geopend en kan in de komende jaren ongewijzigd blijven bestaan. Voorgesteld wordt om de speelplek in de huidige vorm te handhaven. Kapelaan Wijnensingel Huidige situatie De speelvoorziening aan de Kapelaan Wijnensingel is voorzien van 5 speeltoestellen. Het is een locatie waar voornamelijk de jeugd tot 12 jaar speelt en basketballt. Ook de kleutergrepen van het basisonderwijs maken gebruik van deze speelvoorziening. Daarnaast gebruikt de jeugd een groenstrook aan de Kapelaan Wijnensingel om een balletje te trappen. Aantal m2: 500 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wipveer Hobbeleend x x Wipveer Koalabeertje x x Glijbaan laag Vossenhol x x Bokspringpaalset Springloop x x x Basketbalpaal x x x x

16 16 Demografische opbouw Het aantal jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar is het sterkst vertegenwoordigd. Ook het aantal jeugdigen in de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar is hoog. Het aantal kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar is het minst vertegenwoordigd. Conclusie De speelvoorziening aan de Kapelaan Wijnensingel is geen grote speelvoorziening en heeft een gemiddelde speelwaarde. Als gekeken wordt naar de demografische opbouw van de buurt, sluit het aanbod aan speelvoorzieningen niet volledig aan op de behoefte van de leeftijdscategorieºn en dan met name ten aanzien van de jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar. Bij de verdere ontwikkeling van sportlandgoed De Haamen houden we rekening met de behoefte van deze leeftijdscategorie. Voorgesteld wordt om de speelwaarde van de Kapelaan Wijnensingel te verhogen door een schommel bij te plaatsen. Broekhovenlaan Huidige situatie De speelvoorziening aan de Broekhovenlaan is met name voor de jeugd tot 12 jaar bestemd. Aandachtspunt in de vorige nota was om deze speelvoorziening opnieuw in te richten, zodat de jeugd veiliger kon spelen. Die herinrichting heeft niet plaatsgevonden. Ten aanzien van deze speelvoorziening heeft de gemeente regelmatig klachten binnengekregen over overlast door jongeren. Naar aanleiding van deze klachten heeft de gemeente een bord opgehangen met openingstijden om de overlast te beperken. Aantal m2: 880 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wipveer Hobbeleend x x Wipveer Klavertje 4 x x Meerpers.wipveer Spotvogel x x Combinatie klein Lake Placid x x Combinatiemiddel x x x Schommel Minischommel x x x Evenwichtstoestel Balans x x x Klimelement Klaverklim x x x Combinatie middel Kraal x x x Demografische opbouw Het aantal jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar is het sterkst vertegenwoordigd. Ook het aantal jeugdigen in de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar is hoog. Het aantal kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar is het minst vertegenwoordigd. Conclusie De meeste speeltoestellen zijn afgestemd op de leeftijdsgroep 0 t/m 5 jaar. Aanbod sluit niet geheel aan op de behoefte. Het merendeel van de jeugd is namelijk ouder dan 6 jaar.

17 17 Voor jongeren vanaf 12 jaar is er geen speelvoorziening aanwezig. Deze speelplek heeft een gemiddelde speelwaarde. Voorgesteld wordt om in overleg met de buurt ofwel de speelvoorziening aan de Broekhovenlaan te moderniseren ofwel te verwijderen. De Speeltrein (Rooseveltlaan) Huidige situatie Deze speelvoorziening, gelegen tussen de Carmelflats, is in 2008 gerenoveerd en heropend. Een groep vrijwilligers beheert deze (gesloten) speelvoorziening, welke is geopend vanaf Pasen tot aan het einde van het speelseizoen. Het is een grotere speelvoorziening die zowel voor de kinderen (0 tot en met 5 jaar) als voor de jeugdigen (6 t/m 11 jaar) ingericht is en waarvan veel gebruik gemaakt wordt. Wel is er de wens om het terras en de tegelpaden meer bij de speelvoorziening te betrekken door middel van pleinplakkers (voor meer informatie bijlage 4). Iets verderop in de buurt is nog een trapveldje gelegen, zodat alle doelgroepen voldoende ruimte hebben om te spelen. Aantal m2: 3080 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wipveer Motorfiets x x Meerpers.wipveer Klavertje 4 x x Speelhuis Hotel x x Speelhuis Hotel x x Zandspeeltoestel Waterster x x x Combinatie klein Ukkepuk x x Bokspringpaal (set) Springloop x x x Combinatie middel Vrijbuiter x x x Draaitoestel klein Draaimolen x x x Hinkelbaan Hinkstapbaan x x x Schommel Dubbel x x x Schommel Vogelnest x x x Speelprikkel divers Harmonie x x x Speelprikkel divers Trein x x x Wip WipWap x x x Wip WipWap x x x Draaitoestel klein Hangslingerpaal x x x Evenwichtstoestel x x x Kabelbaan Zweefzwaai x x Duikelrek 6-delig x x Meerd. duikelrek Brug x x Demografische opbouw In deze buurt zijn alle leeftijdscategorieºn aanwezig, zonder dat daar grote verschillen in zitten. Daarnaast kent De Speeltrein veel bezoekers afkomstig uit andere gemeenten, waardoor niet enkel de demografische opbouw in de buurt leidend is.

18 18 Conclusie De Speeltrein is een speelvoorziening met een hoge speelwaarde voor de jeugd tot 12 jaar. Deze speelvoorziening is mooi gelegen in een verkeersluwe buurt tussen de Carmelflats. Op de kinderen kan makkelijk toezicht gehouden worden, omdat De Speeltrein volledig omheind is en er bankjes staan. Verder heeft De Speeltrein een sanitaire voorziening. Een groep vrijwilligers beheert De Speeltrein. s Ochtends en s avonds opent een vrijwilliger het hek en daarnaast verzorgen de vrijwilligers een gedeelte van het onderhoud van de speeltuin. Soms hebben de vrijwilligers moeite met het beleid dat de gemeente voert en zouden zij graag meer betrokken en gekend willen worden bij de inrichting en het beheer c.q. onderhoud van de Speeltrein. Geadviseerd wordt dat afdeling PIOF de vrijwilligers nog beter informeert wanneer wat gebeurt. Vrijwilligers worden steeds schaarser. Betrokken vrijwilligers maken zich daardoor zorgen over de continu teit. Geadviseerd wordt indien zich problemen voordoen om in samenspraak met de gemeente tot een oplossing te komen. Naar aanleiding van de wens om het terras en de tegelpaden meer te betrekken bij het spelen wordt geadviseerd om pleinplakkers aan te brengen. Voorgesteld wordt om met pleinplakkers het terras en paden meer bij het spelen te betrekken en voor het overige de speelplek in de huidige vorm te handhaven Beek-West In Beek-West zijn 2 speelplekken ingericht voor in totaal 445 minderjarigen. Uit de demografische opbouw in Beek-West blijkt dat er in verhouding meer jeugdigen en jongeren zijn dan kinderen in de leeftijd van 0 t/m 5 jaar. Het aantal jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar is het grootst. Proosdijveld Zuid (Oranjesingel) Huidige situatie Aan de Oranjesingel ligt een trapveldje voor de oudere jeugd. Daarnaast is een speelvoorziening ingericht voor de kinderen in de leeftijdscategorie 0 tot en met 5 jaar en voor de jeugdigen in de leeftijd van 6 tot en met 11 jaar. De buurtbewoners hebben verzocht om uitbreiding van het aantal speelplekken in Proosdijveld Zuid. In feite deelt de Stationsstraat Beek-West in tweeºn, waardoor de kinderen aan weerszijden van deze weg aangewezen zijn op 1 speelvoorziening. Deze speelvoorzieningen zijn echter voor alle doelgroepen geschikt. Beek-West heeft minder speelvoorzieningen dan Beek-Oost maar in Beek-West wonen ook minder kinderen. Het verschil in aantal kinderen dat gebruik maakt van een speelvoorziening is hierdoor niet zo heel erg groot. Aantal m2: 2210 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wipveer Motorfiets x x Wipveer Hobbeleend x x Zandbak x x Meerpers. wipveer Spotvogel x x x Combinatie middel Speelfort x x x Klimelement Klimrek x x x Schommel Schommel type 2 x x x Trapveldje Doel (2) x x x x

19 19 Demografische opbouw Alle leeftijdscategorieºn zijn goed vertegenwoordigd. Conclusie Deze speelvoorziening heeft een hoge speelwaarde voor alle leeftijdscategorieºn. Voor alle leeftijdscategorieºn is in de behoefte voorzien. Voor de kinderen en jeugdigen is een aantal speeltoestellen aanwezig. Voor de jongeren is er een trapveldje waar ze kunnen bewegen en elkaar kunnen ontmoeten. Gelet op de huidige demografische opbouw en de leerlingenprognose is het advies om het aantal speelplekken niet uit te breiden in deze buurt. Wel wordt als alternatief voorgesteld om Op de Oranjesingel enkele toestellen bij te plaatsen; daarbij moet wel rekening gehouden worden met het multifunctionele gebruik door de buurtvereniging van dit gebied. Voorgesteld wordt om in 2013 twee speeltoestellen bij te plaatsen die geschikt zijn voor een grote doelgroep, rekening houdend met het multifunctionele gebruik van deze speelvoorziening. Proosdijveld Noord (Dr. Schaepmanlaan) Huidige situatie Deze speelvoorziening is voor alle doelgroepen ingericht. Al zijn de meeste speeltoestellen geschikt voor kinderen van 0 t/m 5 jaar en 6 t/m 11 jaar. Naar aanleiding van de pilot wijkgericht werken in Proosdijveld Noord is het verzoek gekomen om een speelvoorziening te realiseren aan de groenstrook aan de Dr. Beckersstraat. In die buurt komen namelijk steeds meer nieuwe kinderen. Aantal m2: 1700 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wipveer Hobbeleend x x Wipveer Motorfiets x x Klimelement Funframe x x x Schommel dubbel x x x Basketballveldje x x x Trapveldje Doel (2) x x x Demografische opbouw De leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar is het minst vertegenwoordigd in deze buurt maar nog altijd een aanzienlijke groep. De leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar is in verhouding iets groter. De jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar zijn het meest aanwezig in deze buurt. Conclusie De speelvoorziening aan de Dr. Schaepmanlaan heeft een goede speelwaarde. Voor alle doelgroepen is een speelmogelijkheid aanwezig. Het aanbod sluit aan op de behoefte. Deze speelplek verkeert in een goede staat. In de komende periode kan deze speelvoorziening ongewijzigd blijven bestaan. Wel is het van belang om in samenspraak met de buurtbewoners te bekijken of de speelvoorziening op de huidige locatie blijft of mogelijk verplaatst wordt naar de Dr. Beckersstraat. Het realiseren van een speelvoorziening aan de Dr. Beckersstraat zou dan wel moeten gebeuren vanuit het budget wijkgericht werken.

20 20 Voorgesteld wordt om in overleg met de buurt te onderzoeken of deze speelvoorziening op de huidige locatie gehandhaafd blijft of mogelijk verplaatst wordt naar de groenstrook bij de Dr. Beckersstraat Genhout In Genhout is 1 speelvoorziening ingericht voor 301 jeugdigen. Het aantal 0- t/m 5-jarigen is relatief weinig in vergelijking met het aantal 6- t/m 11-jarigen en het aantal 12- t/m 18-jarigen. Op de Aks ( Ôs Plaetske ) Huidige situatie Naar aanleiding van de vorige nota speelruimte is de speelvoorziening Op de Aks in 2008 heringericht. Er zijn vier speeltoestellen geplaatst, waaronder een wip, een duikelrek, een speelhuis en een ballenvanger. Aantal m2: 1100 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr. 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wip Adelaar x x x Combinatie middel Glijbaan aan huisje x x x Duikelrek 2-delig x x Ballenvanger Baltrechter x x Demografische opbouw De leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar is het minst vertegenwoordigd in deze kern. Qua aantal is de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar echter twee keer zoveel. De leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar is het grootst in deze kern. Conclusie De speelvoorziening, gelegen Op de Aks, is voor de doelgroepen 0 t/m 5 jaar en 6 t/m 11 jaar geschikt. Deze speelvoorziening is niet ingericht voor de doelgroep 12 t/m 18 jaar. De jongeren maken om een balletje te trappen gebruik van een wei, parallel gelegen aan Op de Aks. Tevens kunnen zij gebruik maken van het trapveldje bij de voetbalclub. Deze speelplek heeft een gemiddelde speelwaarde. Gezien de grote groep 6- t/m 11-jarigen is het aantal speeltoestellen in verhouding klein, waardoor deze speelvoorziening wellicht onvoldoende uitdaging en speelprikkels biedt. Voorgesteld wordt om in overleg met de buurt te evalueren of de speelvoorziening nog wel voldoet aan de behoefte.

21 Neerbeek In Neerbeek is 1 speelvoorziening ingericht met 5 speeltoestellen voor de 529 jeugdigen. In de afgelopen jaren zijn op deze speelvoorziening enkele toestellen bijgeplaatst. Tomeik Huidige situatie In de afgelopen periode is de speelvoorziening aan de Tomeik uitgebreid en voorzien van een hekwerk. Deze speelplek heeft openingstijden. Een buurtbewoonster opent en sluit de speelvoorziening. Het ziet er allemaal verzorgd uit. De speeltoestellen zijn voornamelijk bestemd voor de kinderen in de leeftijd van 0 t/m 5 jaar. Veel opa s en oma s komen met de kleinkinderen hier naar toe. Aantal m2: 400 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wipveer Zeehond x x Meerpers.wipveer Eekhoorn x x Speelhuis Huisje x x Combinatie Speelfort middel x x x Schommel Kleuterschommel dubbel x x Demografische opbouw De leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar is in deze kern het grootst, gevolgd door de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar. De leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar is het kleinst. Conclusie Hoge speelwaarde voor de laagste leeftijdscategorie. In Neerbeek is dit de enige speelvoorziening voor kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar en die kunnen nog niet zelfstandig een al te grote afstand afleggen. Voor de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar heeft deze weinig en voor de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar geen speelwaarde maar deze zijn al wat mobieler om naar een verder gelegen speelvoorziening te gaan. In deze periode is vervanging niet van toepassing. Om de speelwaarde in de toekomst te behouden is het advies dat bij een volgende nota wordt beoordeeld dat enkele toestellen vervangen worden door toestellen voor 6 t/m 11-jarigen of dat zulke toestellen bijgeplaatst worden. Voorgesteld wordt om de speelplek in de huidige vorm te handhaven. Verzoeken voor nieuw te realiseren speelvoorzieningen in Neerbeek Jeu de boules baan Senioren hebben een verzoek ingediend voor de aanleg van een jeu de boules baan in Neerbeek. Voorgestelde locaties: Tomeik of terrein voormalige Callistusschool. De overige jeu de boules banen zijn namelijk in Beek bij MFC Molenberg en in Groot Genhout aan het Hubertusplein gelegen. Inmiddels ligt er een besluit om op Sportlandgoed De Haamen een nieuwe jeu de boules baan te realiseren. Voorgesteld wordt om geen jeu de boules baan te realiseren op bovengenoemde locaties.

22 22 Laathofstraat/Cartylhofstraat In Neerbeek is gevraagd of naast de Tomeik niet nog een speelvoorziening gerealiseerd kan worden. Dit verzoek is gedaan door buurtbewoners uit de omgeving van de Laathofstraat omdat het een kinderrijke buurt betreft. Als mogelijke locaties werden de groenstrook aan de Laathofstraat/Binsveldhofstraat en het pleintje aan de Laathofstraat/Cartylhofstraat genoemd. Afdeling Groen heeft vrij recent het pleintje aan de Laathofstraat/Cartylhofstraat heringericht. Voorstel is om op dit pleintje de glijbaan en de wipkip, afkomstig van de Spaubeekerhof, te plaatsen met bijplaatsing van een speeltoestel, afkomstig van de Geverikerstraat. Voorgesteld wordt om onderzoek te doen naar het realiseren van een nieuwe speelvoorziening op het pleintje Laathofstraat/Cartylhofstraat. Bij voldoende behoefte wordt een aantal speeltoestellen geplaatst. Terrein voormalige Callistusschool Sinds enige tijd ligt het terrein van de voormalige Callistusschool braak. Nieuwbouwplannen voor deze locatie zijn vanwege de huidige economische crisis uitgesteld. Bij de gemeente zijn verzoeken binnengekomen voor het realiseren van (groene) speelplek, een fietscrossbaan en een jeu de boules baan op dit terrein. Het terrein van de voormalige Callistusschool is gelegen aan de Neerbeekerhof. Gezien de demografische opbouw in deze buurt ( voornamelijk senioren) wordt gevreesd dat een fietscrossbaantje Øn een groene speelplek voor te veel overlast zorgen. voor terrein voormalige Callistusschool (verzoeken met betrekking tot een nieuw te realiseren groene speelplek, een fietscrossbaan en een jeu de boules baan) Voorgesteld wordt om voorliggende verzoeken op bovengenoemde locatie niet te realiseren en deze te betrekken bij de inrichting van Sportlandgoed De Haamen Spaubeek In Spaubeek zijn 4 speelvoorzieningen ingericht. In totaal zijn er in Spaubeek 650 minderjarigen die verdeeld zijn over alle leeftijdscategorieºn. Het aandeel van de 12 tot en met 18-jarigen is het grootst. De leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar is het kleinst, maar in verhouding nog altijd een vrij grote groep. De Kabouter (Burgemeester Eussenlaan ) Huidige situatie De Kabouter is een grotere (gesloten) speelvoorziening. Een particuliere stichting beheert deze speelvoorziening, In het voorste gedeelte kunnen kinderen tot 6 jaar spelen. In het achterste gedeelte zijn de speeltoestellen afgestemd op kinderen tot en met 12 jaar. Het voornemen is om De Kabouter aan te passen voor kinderen met een handicap.

23 23 Aantal m2: 1900 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Meerpers.wipveer Koekoek x x Meerpers.wipveer Turtle II x x Wipveer Billy x x Meerpers. wipveer Multi-Pondo x x Combinatie klein Dansslinger x x Woonhuis Meribel Speelhuis x x Combinatie groot Uniplay Grimsby x x x Combinatie groot Modified Kristiansand x x x Combinatie Lillehammer middel x x x Draaitoestel groot Mobilus x x x Draaitoestel klein Fietscarrousel x x x Evenwichtstoestel Kruipbuis x x x Glijbaan hoog Buisglijbaan x x x Schommel Peuterschommel x x x Schommel Schommel Anders x x x Wip WipWap x x x Wip Houtwip x x x Kabelbaan Dino Kabelbaan x x Demografische opbouw In de nabijheid van deze speelvoorziening is het aantal kinderen in de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar en jeugdigen in de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar ongeveer gelijk en bij elkaar opgeteld nog een relatief grote groep. In deze buurt is het aantal jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar het grootst. Dit is echter geen aanzienlijk verschil ten opzichte van de andere twee leeftijdsgroepen. Conclusie De Kabouter heeft een hoge speelwaarde voor kinderen tot 12 jaar en voorziet ruimschoots in de behoefte van twee doelgroepen. Het is een goed onderhouden speelvoorziening. Deze speelplek voorziet niet in de behoefte van jongeren boven 12 jaar maar deze jongeren kunnen op de Iepenlaan en de Potterstraat terecht voor het trappen van een balletje. Voorgesteld wordt om de speelplek aan te passen, zodat deze ook toegankelijk is voor kinderen met een beperking. Iepenlaan Huidige situatie De speelvoorziening aan de Iepenlaan is een wat kleinere speelvoorziening met een moderne uitstraling. Deze is ingericht met een schommel, een klimelement en een wip, alles bedoeld voor de iets grotere jeugd. Tevens is er een trapveldje. Vooralsnog is hier niets nieuws over bekend maar wellicht dient deze speelvoorziening alsnog te wijken vanwege nieuwbouw.

24 24 Aantal m2: 350 Type Speelvoorziening 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Combinatie klein Vrijbuiter x x Wip Adelaar x x x Schommel Swoeng Duo x x x Trapveldje Midigoal x x x Demografische opbouw Alle leeftijdscategorieºn zijn vrij goed vertegenwoordigd in deze buurt. Conclusie Voorziening is aan de kleine kant maar heeft een hoge speelwaarde. Voor iedere doelgroep is een speelmogelijkheid aanwezig. Het is een vrij nieuwe speelvoorziening die in de komende jaren goed blijft aansluiten op de behoefte vanuit de buurt en ongewijzigd kan blijven bestaan. Voorgesteld wordt om de speelplek in de huidige vorm te handhaven. Potterstraat Huidige situatie Aan de Potterstraat is het voorste gedeelte van de speelvoorziening ingericht voor de jeugdigen tot 12 jaar en het achterste gedeelte van de speelvoorziening is ingericht voor de jongeren. De speeltoestellen in het voorste gedeelte zijn met name bedoeld voor de allerkleinsten. Er is nog relatief veel beschikbare ruimte in verhouding tot de aanwezige speeltoestellen. Deze ruimte zou beter benut kunnen worden. Het achterste gedeelte voor de oudere jeugd is voorzien van een trapveldje en enkele skateboard elementen. Aantal m2: 2610 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Wipveer Lucky Libel x x Wip Whaffer-Whip x x Combinatie klein Travel Tower x x Schommel Heavy Hopper x Duikelrek Duikelsolo x Tafeltennistafel x x x x Skateboard element Hobbel, schans, goot x x x Trapveldje Doel (2x) x x x Demografische opbouw De leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar is het minst vertegenwoordigd. Het aantal jeugdigen in de leeftijd van 6 t/m 11 jaar is hoog in deze buurt. Het aantal jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar is zelfs nog aanzienlijk hoger dan het aantal 6 t/m 11 jarigen. Conclusie De speelplek aan de Potterstraat is een veelzijdige en omheinde voorziening waar alle jeugd gebruik van kan maken. De speelwaarde is hoog. Voor alle doelgroepen zijn er speelmogelijkheden. De leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar is erg groot in deze buurt.

25 25 Voor deze doelgroep zijn verschillende speelvoorzieningen die aansluiten bij de behoefte van deze jongeren. Helaas is de uitstraling van deze locatie iets minder: de speeltoestellen ogen enigszins verbleekt. Mocht het in de toekomst nodig blijken te zijn: op deze locatie is nog ruimte om speeltoestellen bij te plaatsen. Voorgesteld wordt om de speelplek te moderniseren. Spaubeekerhof Huidige situatie De speelvoorziening aan de Spaubeekerhof is een kleine speelvoorziening, ingericht met twee speeltoestellen voor de allerkleinsten: een wipveer en een glijbaan. Deze speelvoorziening is dusdanig klein, dat er geen hoge speelwaarde aan toegekend kan worden. Aantal m2: 250 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Glijbaan vrijstaand Glijbaan x x Wipveer Hobbeleend x x Demografische opbouw Alle leeftijdscategorieºn zijn vrij goed vertegenwoordigd in deze buurt. Conclusie De speelvoorziening aan de Spaubeekerhof heeft een lage speelwaarde. Er staan twee speeltoestellen voor de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar. Uit nader onderzoek (burgerlijke stand) blijkt dat in de directe omgeving van de Spaubeekerhof nauwelijks kleine kinderen wonen. Vanuit de buurt is ook wel eens een signaal gekomen dat deze speeltoestellen niet meer aansluiten op de doelgroep. Advies is om de glijbaan en de wipkip te herplaatsen op het pleintje aan de Laathofstraat/Cartylhofstraat. Voorgesteld wordt om de speelvoorziening aan de Spaubeekerhof te verwijderen en beide speeltoestellen eventueel te herplaatsen op de Laathofstraat/Cartylhofstraat Geverik/Kelmond In Geverik/Kelmond is ØØn speelvoorziening ingericht met 7 speeltoestellen. In Geverik zijn in totaal 113 minderjarigen, waarvan de meeste behoren tot de leeftijdscategorie 6 tot en met 11 jaar en tot de leeftijdscategorie 12 tot en met 18 jaar. Geverikerstraat Huidige situatie Op veler verzoek van de buurtbewoners is in 2008 een speelvoorziening gerealiseerd. Deze speelvoorziening ligt niet direct aan de straat, zodat de kinderen voldoende ruimte hebben om te spelen. Nadeel van deze ligging is wel dat de speelplek vanaf de straat moeilijk zichtbaar is en dat ouders lastiger toezicht kunnen houden op de jeugd. De speeltoestellen zijn voornamelijk voor de allerkleinsten bestemd en zijn gemaakt van roestvrij staal, waardoor deze speelvoorziening een moderne uitstraling heeft.

26 26 Aantal m2: 815 Speelvoorziening Type 0 t/m 2 jr 3 t/m 5 jr 6 t/m 11 jr 12 t/m 15 jr 16 t/m 18 jr Speelhuis School x x Combinatie klein Vrijbuiter x x Wip Adelaar x x x Schommel Schommel x x x Evenwichtstoestel ZigZagbalans x x x Draaitoestel klein Tourquette x x x 3-delig duikelrek Duikelrek x x Demografische opbouw Verhoudingsgewijs wonen er in Geverik weinig 0 t/m 18 jarigen. Van deze minderjarigen behoort het grootste deel tot de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar, respectievelijk gevolgd door de leeftijdscategorie 6 t/m 11 jaar en de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar. Conclusie Deze speelvoorziening is in 2008 geopend. Het is een in een goede staat verkerende speelvoorziening. De verwachting was dat dit een speelvoorziening met een hoge speelwaarde zou zijn. Op herhaaldelijk verzoek van de buurt is deze speelplek er gekomen. Dit heeft wel enkele jaren geduurd. Wellicht is door de tijd de doelgroep veranderd. In 2010 (2 jaar na opening) is namelijk uit evaluatie onder de buurtbewoners gebleken dat de speeltoestellen niet volledig zijn afgestemd op de doelgroep. Hierdoor maken gezinnen relatief weinig gebruik van deze speelplek. De meeste speelvoorzieningen zijn geschikt voor de 0- t/m 5- jarigen en 6- t/m 11-jarigen. Echter, in de praktijk blijkt dat basisschoolkinderen vanaf 9 10 jaar de speeltoestellen al niet meer uitdagend genoeg vinden. Voor de jongeren is er geen goede speelvoorziening aanwezig. Voorgesteld wordt om in overleg met de buurt twee extra speeltoestellen aan te kopen die geschikt zijn voor een grote doelgroep en 1 speeltoestel (leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar) eventueel te verplaatsen naar de nieuw te realiseren speelvoorziening aan de Cartylhofstraat/Laathofstraat.

27 Algemene conclusie Uit de huidige demografische opbouw komt naar voren dat: - de leeftijdscategorie 0 t/m 5-jarigen in verhouding tot de andere leeftijdscategorieºn het kleinst is; - de leeftijdscategorie 6 t/m 11-jarigen in aantal sterk vertegenwoordigd is; - de leeftijdscategorie 12 t/m 18-jarigen in aantal het grootst is. Zowel uit de huidige demografische opbouw als ook uit de leerlingenprognose blijkt dat het aantal minderjarigen in gemeente Beek in de komende jaren alleen maar verder afneemt. Uit de inventarisatie van de huidige speelvoorzieningen komt naar voren dat: - het aantal speeltoestellen voor 0 t/m 5-jarigen het grootst is; - het aantal speeltoestellen voor 6 t/m 11-jarigen relatief laag is; - er in verhouding weinig speeltoestellen (c.q. ontmoetingsmogelijkheden) voor 12- t/m 18-jarigen zijn (met daarbij specifiek aandacht voor 12-t/m 15-jarigen). Al toont de prognose aan dat het aantal minderjarigen in gemeente Beek fors afneemt, dan mag daaraan niet automatisch de conclusie worden verbonden dat het aantal speelvoorzieningen ook flink kan dalen. Voldoende en kwalitatief goede speelvoorzieningen zijn nu maar blijven ook straks van groot belang. Al is de groep 0 t/m 5-jarigen in verhouding tot de andere leeftijdsgroepen het kleinst: juist bij deze doelgroep is en blijft de behoefte aan spelen in de buurt het grootst. Datzelfde geldt in mindere mate voor de 6 t/m 11-jarigen. Het is daarom belangrijk om de bestaande speelvoorzieningen voor 0 t/m 11- jarigen op buurtniveau te handhaven. Voor 12 t/m 18-jarigen geldt die behoefte aan spelen in de buurt minder, omdat ze zich makkelijk zelfstandig kunnen verplaatsen. In de praktijk blijkt ook dat het lastig is om voor deze leeftijdscategorie op buurtniveau voldoende ruimte en uitdaging te bieden. Maar vooral voor deze leeftijdscategorie geldt dat er relatief weinig speeltoestellen (c.q. ontmoetingsmogelijkheden) zijn. Uit het voorgaande mag daarom worden afgeleid dat de inrichting van een centrale speelplek op sportlandgoed De Haamen belangrijk is om meer speel- en ontmoetingsruimte te creºren voor deze doelgroep. Als we dus terugkijken op het speelruimtebeleid, dan heeft gemeente Beek met haar speelruimtebeleid al geanticipeerd op de demografische ontwikkelingen. In de afgelopen jaren is niet zozeer voorrang gegeven aan het aantal m2 formele speelruimte (kwantiteit) maar is de prioriteit gelegd bij de kwaliteit van de speelruimte. Hierdoor scoort gemeente Beek nog steeds relatief laag op het aantal m2 formele speelruimte en is het aantal kinderen per hectare speelruimte in vergelijking met andere Limburgse gemeenten nog steeds te hoog (bron: Kinderen in Tel Databoek 2012). Die lage scores zijn de reden waarom het niet de voorkeur heeft gekregen om speelvoorzieningen te gaan verwijderen. Beek wil juist beter scoren met haar speelruimtebeleid! Naar aanleiding van de demografische ontwikkelingen in relatie tot de huidige speelplekken is wel vastgesteld dat van sommige speelvoorzieningen het aanbod beter afgestemd kan worden op de behoefte van de diverse leeftijdscategorieºn. Om dat te realiseren, is een aantal aanbevelingen voor de bestaande maar ook voor enkele nieuwe speelplekken in Beek gedaan.

28 28 3. Algemene aanbevelingen In dit hoofdstuk worden algemene aanbevelingen gedaan, waarmee gemeente Beek in de toekomst meer variatie in haar aanbod van speelvoorzieningen kan aanbrengen en haar speelruimtebeleid verder kan optimaliseren. 3.1 Inrichting Sportlandgoed De Haamen Speelvoorzieningen voor 12 t/m 18-jarigen Uit de inventarisatie van de speelvoorzieningen blijkt dat Beek weinig speelvoorzieningen heeft voor 12 t/m 18-jarigen. In het verleden is gebleken dat buurtbewoners vaak overlast ervaren van deze doelgroep, waardoor het lastig is om voldoende draagvlak te creºren voor voorzieningen in de wijk. Het heeft dan ook de voorkeur om speelvoorzieningen te concentreren op een centrale plek. Tenslotte zijn de jongeren in deze leeftijdscategorie mobiel en kunnen ze zich makkelijk verplaatsen naar een iets verder gelegen speelvoorziening. Het te realiseren sportlandgoed de Haamen is daarvoor een geschikte locatie. Om daadwerkelijk voorzieningen te treffen die jongeren aanspreken, is het van belang dat in overleg met de jongeren in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar de te realiseren voorzieningen worden bepaald, waarbij beweging en ontmoeting met elkaar worden gecombineerd. Bij de inrichting van Sportlandgoed De Haamen worden onder meer Beekse leerlingen van scholengemeenschap Groenewald betrokken. Voorgesteld wordt om bij de inrichting van sportlandgoed De Haamen een speelvoorziening voor de oudere jeugd in de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar mee te nemen die aansluit op de belevingswereld van de jongeren Skatebanen In het verleden was er een skatevoorziening voor de jeugd bij De Haamen. Vanwege vernielingen is deze skatebaan verwijderd. Bij de speelvoorziening aan de Potterstraat in Spaubeek zijn wel mogelijkheden om te skaten, maar dit is geen grote voorziening. Skatebanen blijven populair onder de jeugd. Regelmatig krijgt de gemeente verzoeken voor de aanleg van skatebanen. Dergelijke verzoeken zijn in de afgelopen periode niet ingewilligd. Zolang er geen skatebaan gerealiseerd is, dient de Beekse jeugd ongetwijfeld nieuwe verzoeken hiervoor in. Het heeft de voorkeur om bij de inrichting van Sportlandgoed De Haamen mee te nemen of op deze locatie een skatebaan kan worden aangelegd. Voorgesteld wordt om in de komende periode geen skatebaan te realiseren maar deze wens wel verder mee te nemen bij de inrichting van Sportlandgoed De Haamen.

29 Trapveldjes Regelmatig krijgt de gemeente individuele verzoeken voor trapveldjes. Het heeft de voorkeur om dit soort voorzieningen niet langer op buurtniveau te realiseren, maar te centreren op ØØn locatie, namelijk op Sportlandgoed De Haamen. Voorgesteld wordt om individuele verzoeken voor trapveldjes niet langer op buurtniveau te realiseren maar dit soort voorzieningen te centreren op sportlandgoed De Haamen Spelen voor kinderen met een beperking Bij de inrichting van speelvoorzieningen is meestal niet meegenomen dat kinderen met een beperking ook graag willen spelen. Hierdoor zijn veel speelvoorzieningen niet toegankelijk voor gehandicapte kinderen. Dat toegankelijkheidsprobleem wordt niet zomaar opgelost door het wegnemen van hindernissen. Het leuke van spelen is namelijk dat er allerlei hindernissen zijn, die men vervolgens leert te bedwingen. Het is lastig om iedere speelvoorziening toegankelijk te maken voor kinderen met een beperking. Voorstel is dan ook om te kiezen voor enkele locaties die ingericht zijn voor spelen voor kinderen met een beperking. Het voornemen is er om De Kabouter in te richten voor kinderen met een handicap. Daarnaast is het wenselijk om ook op Sportlandgoed De Haamen een speelvoorziening voor kinderen met een beperking te realiseren, aangezien hier inmiddels een centrum voor aangepast sporten is ingericht. Voorgesteld wordt om naast De Kabouter in Spaubeek ook op Sportlandgoed De Haamen een speelvoorziening voor kinderen met een beperking te realiseren Spelen in het groen Spelen in het groen en met de natuur is in vele opzichten goed voor de ontwikkeling van kinderen. Spelen in het groen is lang vanzelfsprekend geweest. Dat is het nu niet meer. Veel jongere generaties vervreemden van de natuur. Kinderen in de natuur willen vooral rennen, samen met anderen rondhangen, klimmen en zich verstoppen. Ze sjouwen en bouwen en spelen met losse elementen. Daarnaast is spelen met water en zand ook altijd geliefd. Gemeente Beek wil stimuleren dat meer kinderen spelen in en met de natuur. Als kinderen spelen in de natuur, dan is dat vaak in groen dat niet speciaal voor spelen bedoeld is. Het zijn de spontane speelplekken, soms op illegale plaatsen, soms op vergeten terreintjes. Voor veilig spelen in het groen is het van belang dat een speelplek goed toegankelijk is en dient deze aan een aantal richtlijnen te voldoen: - beplanting dient om geborgenheid te bieden maar mag niet de toegang tot de speelnatuur versperren; - zichtbaarheid is van belang om ongewenste bezoekers te vermijden; - er mag geen afval in het speelbos liggen dat gevaar oplevert voor spelende kinderen; - loslopende honden en spelende kinderen gaan niet samen. Met creatief vormgegeven reliºf, natuurlijke materialen en vormen en inheemse beplanting, neergelegde boomstammen of omgetrokken bomen, bedoeld om te klimmen, kunnen speelaanleidingen gecreºerd die kinderen uitdagen om te leren over de natuur.

30 30 Onderdelen voor spel kunnen bijvoorbeeld bestaan uit grondvormen (sculpturen), landschapskunst, inheemse beplanting (bomen, struiken, grassen, bloemen, korstmossen, mossen), keien of andere steenstructuren, zand en stof, natuurlijke afscheidingen (stenen, wilgen, hout), onverharde paadjes en natuurlijke watervormen. Regelmatig krijgt de gemeente verzoeken binnen voor een fietscrossbaantje. De aanleg hiervan zou goed passen bij de inrichting van een groene speelplek. Voorstel is om te kiezen voor ØØn centrale locatie voor spelen in het groen en deze groene speelplek te combineren met een fietscrossbaantje. Als gekozen wordt voor ØØn centrale plek kan in vele opzichten de veiligheid van deze speelplek regelmatig worden gecontroleerd. Sportlandgoed De Haamen zou wederom hiervoor een goede locatie kunnen zijn. Voorgesteld wordt om op Sportlandgoed De Haamen een groene speelplek te combineren met een fietscrossbaantje Avontuurlijk (buiten) spelen In een aantal gemeenten hebben particulieren het initiatief genomen om een avonturenpark (zie bijvoorbeeld Valdeludo in gemeente Echt-Susteren) op te zetten met originele speeltoestellen (met onder meer kabelbanen, skelterbanen, glijbaanparcoursen, klimtouwen) en attracties die kinderen in een natuurlijke omgeving uitnodigen om hun grenzen te verleggen. Indien particulieren belangstelling hebben om een dergelijk initiatief in gemeente Beek te ontplooien, dan verleent de gemeente hier graag medewerking aan. Voorgesteld wordt dat de gemeente haar medewerking verleent als particulieren initiatief tonen om in Beek avontuurlijk spelen te introduceren. 3.2 Criteria speelruimte De aanwezigheid van voldoende en kwalitatieve speelruimte voor kinderen en jongeren is niet vanzelfsprekend. De gemeente vervult hierin een belangrijke rol. Veel burgers vinden de nabijheid van een speelplek een verrijking van hun leefomgeving; andere burgers ervaren dit als minder positief. In deze paragraaf zijn verschillende criteria ten aanzien van speelruimte genoemd. Deze zijn enerzijds bedoeld om te voorkomen dat inwoners teveel overlast ervaren van een speelvoorziening. Anderzijds zijn deze bedoeld om de jeugd een zo goed mogelijke plek in de openbare ruimte te geven Protocol inrichting speelvoorzieningen Het is in Beek al voorgekomen dat een speelvoorziening verwijderd moest worden, omdat omwonenden teveel overlast hadden van de speelplek. Die overlast kan geluidsoverlast zijn maar ook overlast door hangjongeren, vandalisme, zwerfvuil, etc. De gemeente kan (preventief) maatregelen treffen om overlast te beperken. Dat is in de afgelopen periode onder meer gebeurd door het plaatsen van borden met openingstijden. Echter, dit soort maatregelen kunnen uitgebreid worden. Hierbij kan gedacht worden aan: - een zitbank wordt zodanig geplaatst dat deze niet aantrekkelijk is voor hangjongeren; - speelvoorzieningen voor kinderen liggen in het zicht; - gescheiden speelvoorzieningen voor kinderen en jongeren; - voorzieningen voor jongeren liggen op minimaal 200 meter afstand van een woning, niet direct in het zicht maar wel zichtbaar;

31 31 - een speelvoorziening aan de voorkant van een woning zorgt vaak voor minder overlast dan een speelvoorziening die aan de achterkant van een woning is gesitueerd. Met een dergelijke procedure schetst de gemeente kaders waarbinnen de inrichting van speelvoorzieningen wordt bepaald. Voorgesteld wordt om een aantal richtlijnen met betrekking tot de inrichting van een speelvoorziening vast te leggen in een protocol Spreiding van speelvoorzieningen Onafhankelijk van de grootte van de leeftijdscategorie: het is een feit dat jeugd binnen haar bereik een speelvoorziening nodig heeft om te kunnen spelen. Die dekkingsgraad is nu niet overal even hoog. Het blijft van belang dat in bestemmingsplannen - zowel voor bestaande als voor nieuwbouwwijken ruimte gereserveerd wordt voor speelruimte. Voorgesteld wordt om niet alleen keuzes te maken op basis van de demografische opbouw maar tevens op basis van spreiding te kiezen Evaluatie speelvoorzieningen De demografische opbouw in een buurt verandert in de loop van de tijd. Hierdoor kan de situatie ontstaan dat een speelvoorziening niet meer voldoet aan de behoefte. Om hier in de toekomst adequater op in te spelen, wordt geadviseerd om 1 x per 4 jaar in overleg met de buurt te evalueren of een speelvoorziening nog wel voldoet aan de behoefte. Voorgesteld wordt om 1x per 4 jaar in overleg met de buurt te evalueren of een speelvoorziening nog wel voldoet aan de behoefte Burger- en jeugd/jongerenparticipatie Het is essentieel dat er voldoende draagvlak is voor een speelvoorziening. Wijkgericht werken kan een manier zijn om dit draagvlak te stimuleren. EØn van de hoofdlijnen van het huidige collegeprogramma is het investeren in een wijkgerichte aanpak. Inmiddels is in Proosdijveld-Noord een pilot wijkgerichte aanpak gestart. In de komende jaren zal blijken of in Beek wijkgericht werken toekomst heeft. Als dit het geval is, kunnen (in meerdere wijken) inwoners in samenwerking met de gemeente initiatieven ontplooien om speelvoorzieningen te realiseren. Voorgesteld wordt om via burgerparticipatie (indien van toepassing via wijkgericht werken) en jeugd/jongerenparticipatie voldoende draagvlak te creºren voor speelvoorzieningen die aantrekkelijk genoeg zijn voor de diverse doelgroepen.

32 Onderhoud en vervanging Speeltoestellen dienen veilig te zijn. Om die veiligheid te kunnen waarborgen, wordt regelmatig onderhoud verricht. Als speeltoestellen niet meer aan de veiligheidseisen kunnen voldoen of na een bepaalde periode afgeschreven zijn, dan vindt vervanging plaats. Hieronder worden enkele verbeterpunten genoemd ten aanzien van dit proces van onderhoud en vervanging Onderhoud Het hele jaar door vindt onderhoud aan de speelvoorzieningen plaats. Soms is dit onontkoombaar; uit inspectie kan blijken dat een speeltoestel gerepareerd moet worden. Wegens werkzaamheden kan een speeltoestel vaak een tijdje niet gebruikt worden en dat is natuurlijk jammer. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen, wordt geadviseerd om onderhoud, vervangingswerkzaamheden en realisatie van speelvoorzieningen te laten plaatsvinden voor het begin van het speelseizoen. Tevens wordt geadviseerd dat, als vrijwilligers betrokken zijn bij een speelvoorziening, de gemeente Beek de vrijwilligers nog beter informeert wanneer welke werkzaamheden worden verricht. Voorgesteld wordt dat afdeling PIOF werkzaamheden ten aanzien van vervanging, onderhoud, en realisatie van speelvoorzieningen uitvoert voorafgaand aan de start van het speelseizoen. Daarnaast wordt voorgesteld dat de gemeente Beek de vrijwilligers nog beter informeert over (de planning van) eventuele werkzaamheden Vervanging In de huidige situatie worden speeltoestellen ØØn-op-ØØn vervangen. Om in de toekomst de speelwaarde te behouden van de verschillende speelvoorzieningen, is het van belang dat in deze beleidsperiode wipveren niet automatisch 1 op 1 worden vervangen maar dat gekeken wordt of er behoefte is aan een ander soort speeltoestel. Meer dan een kwart van de speeltoestellen in Beek bestaat uit wip(veer)toestellen. Daarvan is de speelwaarde niet altijd even hoog. Schommels kunnen wel 1 op 1 worden vervangen, omdat deze een hoge speelwaarde hebben voor jeugd in verschillende leeftijden. Er moet wel rekening mee gehouden worden dat speeltoestellen voor een hogere leeftijdscategorie/een grotere doelgroep veelal duurder zijn in aanschaf. Extra vervangingsbudget is dan vereist. Voorgesteld wordt om speeltoestellen niet automatisch ØØn-op-ØØn te vervangen maar vervanging voortdurend af te stemmen op de demografische opbouw en behoefte, in nauw overleg met de buurt. 3.4 Uitbreiding speelruimte (Speel)ruimte is veelal schaars. Niet alleen door aanleg van extra speelvoorzieningen wordt het aantal m2 speelruimte uitgebreid. Door multifunctioneel gebruik van reeds aanwezige voorzieningen, zoals schoolpleinen en sportaccommodaties, kan het aantal m2 formele speelruimte fors toenemen. Als daarnaast ook nog eens leuk gespeeld kan worden op plekken die niet speciaal ingericht zijn als speelvoorziening, dan geven we spelende kinderen in Beek in ieder geval al weer meer de ruimte.

33 Schoolpleinen Het openbaar stellen van schoolpleinen helpt om het aantal m2 formele speelruimte uit te breiden. Als een schoolplein openbaar toegankelijk wordt na schooltijd, komt er meer buitenspeelruimte beschikbaar. Wanneer scholen en gemeenten samenwerken, kunnen scholen hun pleinen uitdagender inrichten. Voordeel voor gemeenten is dat daardoor beter kan worden voldaan aan de 3%-richtlijn, zonder dat daar extra ruimte voor uitgegeven moet worden. Voorgesteld wordt om in 2013 te onderzoeken in hoeverre er binnen gemeente Beek mogelijkheden zijn om afspraken te maken met de scholen om hun schoolpleinen openbaar te stellen Sportterreinen Sportterreinen behoren ook tot de ruimte waar kinderen, jeugdigen en jongeren in hun vrije tijd gebruik van maken, zich ontwikkelen en sociale vaardigheden opdoen. Als sportterreinen betrokken kunnen worden bij het speelbeleid, wordt hiermee de speelruimte verder vergroot. Zowel in de nota Sport als in nota Subsidiebeleid is vastgesteld dat de gemeente moet streven naar multifunctioneel gebruik van de diverse accommodaties. Als in samenspraak met de sportverenigingen (en/of eventueel met de beheersorganisatie van sportlandgoed De Haamen ) nader onderzocht wordt in hoeverre de sportterreinen in de toekomst betrokken kunnen worden bij het speelbeleid, dan levert dit extra formele speelruimte op. Voorgesteld wordt om in samenspraak met de sportverenigingen nader te onderzoeken in hoeverre de sportterreinen in de toekomst betrokken kunnen worden bij het speelbeleid Informele speelruimte In het vorige hoofdstuk zijn aanbevelingen gedaan per speelplek, ofwel anders geformuleerd: er zijn aanbevelingen gedaan voor de formele speelruimte in Beek. Conclusie was dat het aantal m2 formele speelruimte in Beek nog niet zo heel groot is waardoor in de aanbevelingen terughoudend is omgegaan met het verminderen van het aantal formele speelplekken. Die formele speelruimte is echter gerelateerd aan informele speelruimte, omdat kinderen altijd spelen, ook als ze onderweg zijn. Brede stoepen, een braakliggend landje, groenstroken of een weinig gebruikte parkeerplaats kunnen in de praktijk een waardevolle aanvulling zijn op het formele spelen. Jantje Beton wijst er regelmatig op dat het belangrijk is dat er ook leuk gespeeld kan worden op plekken die niet speciaal ingericht zijn als speelvoorziening. Informele speelruimte kan uitgebreid worden door kinderen te stimuleren een spel op te bouwen, samen te spelen en hun fantasie verder te ontwikkelen. Er bestaan kleurrijke en slijtvaste tegelversieringen die verkrijgbaar zijn in diverse vormen, vlakken, lijnen of spelvormen. Ook knikkerputjes, muurtjes of oplichtende tegels zijn populair. Overal waar kinderen veel onderweg zijn, kunnen kinderen op eenvoudige wijze geprikkeld worden om te spelen, zonder dat daarmee hoge investeringen samengaan. En gelet op de leerlingenprognose - niet onbelangrijk voor de toekomst: mochten op een bepaalde plek deze voorzieningen (onder meer de zogenaamde pleinplakkers ) niet meer toepasselijk zijn, dan kunnen ze eenvoudig verwijderd worden. Indien op deze manier een aantal speelzones of speelroutes wordt ingericht, dan realiseert gemeente Beek een speelvriendelijk straatbeeld.

34 Voorgesteld wordt om informele speelruimte uit te breiden door onder meer schoolroutes aantrekkelijk in te richten, zodat kinderen extra gestimuleerd worden om te spelen. 34

35 35 4. Financiºn, planning en investering Voor handhaving van het huidige speelvoorzieningenniveau, zijn structureel middelen vrijgemaakt. Hiermee is gewaarborgd dat de Beekse jeugd veilig kan spelen. Huidige situatie Overzicht begroting Peiljaar 2012 Vervanging en onderhoudsbudget Groenonderhoud Energiekosten + water 400 Voorziening vervanging speeltoestellen* TOTAAL *De voorziening vervanging speelvoorzieningen is in 2011 vastgesteld en wordt in 2016 herijkt. Deze voorziening dient enkel om het huidige niveau in stand te houden en niet om uit te breiden. Om de Beekse jeugd nog beter te laten spelen, zijn de in deze nota genoemde aanbevelingen omgezet in een planning die daarnaast een beeld geeft van welke investeringen daarvoor in de komende wordt gevraagd. De volgende investering wordt gevraagd naast het al bestaande budget: excl. BTW excl. BTW excl. BTW excl. BTW TOTAAL excl. BTW Vanwege de uitbreiding van het aantal speelvoorzieningen en het niet automatisch 1-op-1 vervangen van speeltoestellen dient het onderhoudsbudget verhoogd te worden. De hoogte hiervan is op dit moment niet inzichtelijk. Bij de eerstvolgende actualisatie van het meerjarig onderhoudsplan van de voorziening speelvoorzieningen wordt dit meegenomen.

36 Financiºn, planning en investering Afdeling Op de Windhaspel: in 2013 in huidige vorm handhaven; in 2014 de glijbaan vervangen door eenzelfde PIOF/WZO - - pm - toestel; in 2015 beoordelen of bij vervanging behoefte is aan dezelfde speeltoestellen of aan toestellenvoor een andere leeftijdscategorie. Kapelaan Wijnensingel: speelwaarde verhogen door bijplaatsing van een schommel PIOF/WZO Broekhovenlaan: in overleg met de buurt ofwel de speelvoorziening moderniseren ofwel verwijderen. PIOF/WZO - pm - - De Speeltrein (Rooseveltlaan): met pleinplakkers het terras en paden meer bij het spelen betrekken en PIOF/WZO voor het overige de speelplek in de huidige vorm te handhaven. Proosdijveld Zuid (Oranjesingel): twee speeltoestellen bijplaatsen die geschikt zijn voor een grote doelgroep, PIOF/WZO rekening houdend met het multifunctionele gebruik van deze speelvoorziening. Proosdijveld Noord (Dr. Schaepmanlaan): in overleg met de buurt onderzoeken om speelvoorziening f PIOF/WZO op huidige locatie te handhaven f om deze te verplaatsen naar de groenstrook bij de Dr. Beckersstraat. Op de Aks ( s Plaetske): in overleg met de buurt te evalueren of de speelvoorziening nog wel voldoet WZO - x - - aan de behoefte. Laathofstraat/Cartylhofstraat: onderzoek doen naar het realiseren van een nieuwe speelvoorziening en PIOF/WZO bij voldoende behoefte wordt een aantal speeltoestellen geplaatst. De Kabouter (Rooseveltlaan): speelplek aanpassen, zodat deze ook toegankelijk is voor kinderen met PIOF/WZO een beperking. Potterstraat: speelvoorziening moderniseren. PIOF/WZO Geverikerstraat: in overleg met de buurt twee extra speeltoestellen aankopen die geschikt zijn voor een PIOF/WZO grote doelgroep en 1 speeltoestel (leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar) eventueel verplaatsen naar de nieuw te realiseren speelvoorziening aan de Cartylhofstraat/Laathofstraat. Spaubeekerhof: verwijderen en eventueel verplaatsen naar Laathofstraat/Cartylhofstraat PIOF/WZO De gemeente verleent haar medewerking als particulieren initiatief tonen om in Beek avontuurlijk spelen WZO x x x x te introduceren. Een aantal richtlijnen m.b.t. de inrichting van een speelvoorziening vastleggen in een WZO x x x x protocol. Niet alleen keuzes maken op basis van de demografische opbouw maar tevens op basis van spreiding. PIOF/WZO x x x x In overleg met de buurt 1x per 4 jaar evalueren of een speelvoorziening nog wel voorziet in de behoefte WZO x x x x Via burger-, jeugd- en jongerenparticipatie (indien van toepassing via wijkgericht werken) voldoende PIOF/WZO x x x x draagvlak creºren voor speelvoorzieningen die aantrekkelijk genoeg zijn voor de diverse doelgroepen. Speeltoestellen niet automatisch 1-op-1 vervangen maar vervanging voortdurend afstemmen op de demografische opbouw nabij de speelvoorziening. PIOF/WZO x x x x Realisatie van nieuwe speelvoorzieningen, onderhouds- en vervangingswerkzaamheden worden v r de PIOF x x x x start van het speelseizoen uitgevoerd. Daarnaast worden vrijwilligers nog beter ge nformeerd over de planning van eventuele werkzaamheden. In de komende jaren nader onderzoeken in hoeverre er binnen gemeente Beek mogelijkheden zijn om afspraken WZO x te maken met de scholen om hun schoolpleinen openbaar te stellen. In samenspraak met de sportverenigingen nader onderzoeken in hoeverre de sportterreinen in de toekomst WZO - x - betrokken kunnen worden bij het speelbeleid. - 1 Financiering vanuit het budget wijkgericht werken.

37 2 Afdeling Informele speelruimte uitbreiden door onder meer schoolroutes aantrekkelijk in te richten met pleinplakkers, muurtjes, hinkelputjes en oplichtende tegels, zodat kinderen extra gestimuleerd worden om te spelen. Sportlandgoed De Haamen : een speelvoorziening voor de leeftijdscategorie 12 t/m 18 jaar inrichten op sportlandgoed De Haamen. Sportlandgoed De Haamen : In de komende periode geen skatebanen realiseren maar deze wens wel verder meenemen bij de inrichting van sportlandgoed De Haamen. Sportlandgoed De Haamen : individuele verzoeken voor trapveldjes niet langer op buurtniveau realiseren maar dit soort verzoeken centreren op sportlandgoed De Haamen. Sportlandgoed De Haamen : naast De Kabouter in Spaubeek ook op sportlandgoed De Haamen een speelvoorziening voor kinderen met een beperking realiseren. Sportlandgoed De Haamen : een groene speelplek combineren met een fietscrossbaantje op sportlandgoed De Haamen. PIOF/WZO WZO WZO WZO WZO WZO Totaal Financiering vanuit budget inrichting Sportlandgoed De Haamen 3 idem 4 idem 5 idem 6 idem

38 Bijlage 1 Overzicht Beekse speelplekken

39 Bijlage 2 Speelruimte 1. Organisatie De gemeente heeft op ruimtelijk gebied met name bij het vaststellen van bestemmingsplannen een autonome taak en bevoegdheid. Echter, de aanwezigheid van voldoende buitenruimte voor kinderen en jongeren is niet vanzelfsprekend. Speelruimtebeleid raakt diverse beleidsterreinen, waardoor het plannen, inrichten en beheren van speelruimte vaak lastig is en een integrale samenwerking vereist. Bij gemeente Beek houden zich de volgende afdelingen bezig met speelruimtebeleid: Welzijn, Zorg & Onderwijs De ontwikkeling van het beleid ligt bij de afdeling Welzijn, Zorg & Onderwijs. Personeel, Informatie, Organisatie & Facilitaire Zaken Het onderhoud en dagelijks beheer van de speelvoorzieningen is ondergebracht bij de afdeling Personeel, Informatie, Organisatie & Facilitaire Zaken. Ruimtelijke Ordening, Bouwen en Wonen De afdeling Ruimtelijke Ordening, Bouwen en Wonen heeft de regie over ruimtelijke ordening en volkshuisvesting en dient in haar (lange termijn) plannen rekening te houden met speelruimte. Beheer Openbare Ruimte De afdeling Beheer Openbare Ruimte beheert de openbare ruimte. Zij zorgt voor het groenonderhoud en verkeersveiligheid van de speelvoorziening en speelruimten. Openbare orde en veiligheid In de afgelopen jaren hebben inwoners geklaagd over overlast door hangjongeren op een aantal locaties. Dit speelt met name in de zomerperiode. Naar aanleiding van deze klachten heeft de gemeente BOA s (BOA = Buitengewoon Opsporingsambtenaar) ingehuurd om deze locaties tijdens hun inspectieronde mee te nemen. 2. Redenen waarom de gemeente zich bezighoudt met speelruimte a. Er bestaat een wettelijke verplichting In het verdrag van de Verenigde Naties inzake de Rechten van het kind is onder meer vastgelegd dat kinderen recht hebben om te spelen. De overheid, ofwel de gemeente, dient er voor te zorgen dat het kind zijn speelbehoefte kan realiseren. Lid 1 van Artikel 31 verdrag Rechten van het kind De Staten die partij zijn, erkennen het recht van het kind op rust en vrije tijd, op deelneming aan spel en recreatieve bezigheden passend bij de leeftijd van het kind, en op vrije deelneming aan het culturele en artistieke leven. b. Speelruimte blijkt van essentieel belang te zijn. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid geeft in haar verkenning Bouwstenen voor betrokken jeugdbeleid uit 2007 aan dat in Nederland veel wijken als opvoed- en opgroeisituatie ernstig tekortschieten. Voor een goede ontwikkeling van de jeugd en voor het sociaal functioneren van buurten en dorpen is een uitnodigende buitenruimte belangrijk.

40 2 Het blijkt niet altijd even makkelijk te zijn om een buitenruimte te creºren die zowel voor jong en oud uitnodigend is en waar zij elkaar kunnen ontmoeten. Vaak geldt dat de druk op de buitenruimte groot is. Verschillende afdelingen van gemeenten hebben verschillende belangen met de bestemming van de ruimte. Daarnaast zitten ook bewoners vaak helemaal niet te wachten op een speelruimte voor hun deur. Het spelende kind legt het nog al te vaak af tegen de auto voor de deur en de angst voor overlast is groot. 3. Het belang van speelruimte Uit onderzoek (Lia Karsten, 1996, Kind en Stad: een wederzijds belang?) blijkt het belang van buitenspelende kinderen voor de gemeente: 1. Buitenspelende kinderen zorgen voor levendigheid. Een omgeving zonder spelende kinderen is doods, saai en niet aantrekkelijk; 2. Wijk- en buurtbeheer staat en valt met een goed sociaal netwerk; via kinderen ontstaat zo n netwerk vaak gemakkelijker; 3. Daar waar veel kinderen op straat zijn en ook ouderen zich prettig voelen is meer sprake van toezicht en sociale controle/veiligheid; 4. Een gemeente waar niet geboren en getogen wordt, raakt zijn roots kwijt. De specifieke cultuur van de gemeente wordt vooral doorgegeven binnen de familie; 5. Een prettige woonomgeving maakt dat mensen langer blijven wonen en minder verhuizen. Dit bevordert de stabiliteit in de buurt; 6. Een gezin met kinderen zet meer om dan een kinderloos huishouden en zorgt dus voor een groter economisch draagvlak; 7. Een gemeente waar het goed voor kinderen is, heeft een goed imago en is een gezellige, herbergzame plek voor iedereen. Voor kinderen is spelen niet alleen leuk en (ont)spannend, maar ook pure noodzaak en hard werken. De mogelijkheid om vrij en naar eigen inzicht te spelen, om creatief bezig te zijn met handen en voeten is voor kinderen essentieel voor hun lichamelijke en geestelijke ontplooiing. Ze leren hun lichaam en hun verstand te gebruiken. Ze leren omgaan met hun eigen emoties en die van anderen. Buitenspelen is samen spelen, met elkaar leren omgaan, tegen je verlies kunnen en rekening houden met anderen. De mogelijkheid om buiten te spelen vormt daarmee ØØn van de factoren die van een kind een sociaal voelend wezen maken en essentieel is voor de ontwikkeling van een kind tot volwassene. Daarom moeten volwassenen spelgedrag en behoefte aan speelruimte serieus nemen. 4. Formele en informele speelruimte Kinderen spelen overal maar het wordt hen vaak moeilijk gemaakt. De woonomgeving is voller, drukker en onveiliger geworden en daarmee steeds minder geschikt voor kinderspel. Dit heeft tot gevolg dat kinderen minder vaak buiten spelen, terwijl we dat juist niet willen. Daarom wordt gekozen voor aanleg van formele speelplekken en tuintjes, die het spel min of meer uitlokken. Er wordt onderscheid gemaakt tussen formele en informele speelruimte. Formele speelruimte is ruimte die bewust voor buiten spelen bestemd is. Hierbij kan gedacht worden aan een speelvoorziening, ruimte die in de gemeente bestemd en aangewezen is door de gemeente om te spelen. Hoeveel speelruimte er totaal beschikbaar moet zijn, hangt af van de oppervlakte van de wijk of buurt en de bebouwingsdichtheid. Of en hoe deze ruimte wordt ingericht, hangt af van meerdere factoren. Als basis richtlijn, ontwikkeld door de NUSO, Speeltuinwerk Nederland (Nederlandse Unie van Speeltuinorganisaties) is in sa-

41 3 menwerking met Nationaal Jeugdfonds Jantje Beton de 3%-norm ontwikkeld. In het volgende hoofdstuk wordt deze norm uitgebreider beschreven. Informele speelruimte is de ruimte die kinderen voor hun spel gebruiken, maar die niet speciaal daarvoor bestemd is. Deze speelruimte kan overal zijn. Daarbij kan gedacht worden aan het trottoir, een kerkplein, een parkeerterrein, een groenstrook, etc. 5. Doelgroep Voor het inrichten van speelplaatsen wordt landelijk (NUSO, landelijke organisatie voor speeltuinwerk en organisatie) een verdeling van drie leeftijdsgroepen gehanteerd. Het doel hiervan is om aanbod, bereikbaarheid en veiligheid aan te laten sluiten bij de leeftijdsgroep. Deze verdeling naar doelgroep is vooral bedoeld om ligging en aanbod op elkaar te kunnen afstemmen. In de laagste en de hoogste doelgroep wordt overigens nog een onderverdeling gemaakt. De kenmerken per leeftijdscategorie zijn: Kinderen Leeftijd Bereik Benodigde ruimte Spel gericht op 0 tot en met 5 jaar 100 meter vanaf de woning 100 tot 500 m2 Klimmen en klauteren tot max. 2 meter hoog, glijden, rijden op kleine fietsjes, verzamelen van materialen en fantasiespel, waarbij de rollen van volwassenen worden gespeeld Behoefte: Kinderen van 0 tot en met 2 jaar kunnen niet gericht waarnemen en alle prikkels overvallen hen. Voor hen is in de directe nabijheid van de woning van alles te beleven en is elke gestructureerde en beschutte omgeving een goede speelomgeving; Kinderen van 3 tot en met 5 jaar willen graag verder kijken dan hun eigen huis en tuin. Zij willen andere kinderen ontmoeten. Jeugdigen Leeftijd Bereik Benodigde ruimte Speelvoorziening 6 tot en met 11 jaar 400 meter vanaf de woning 500 tot 2000 m2 Behendigheidsbalspelen, rekstok, skeelergelegenheid, avontuurlijke omgeving, rustpunt voor het samenkomen Behoefte: Jeugdigen van 6 tot en met 11 jaar worden steeds ondernemender en actiever. Zij ondernemen steeds meer met andere kinderen. Jongeren Leeftijd Bereik Benodigde ruimte Speelvoorziening 12 tot en met 18 jaar 1000 meter vanaf de woning 500 tot 2000 m2 Basketbalveld, voetbalveld, behendigheidstoestellen, JOP

42 4 Behoefte: Bij jongeren van 12 tot en met 15 jaar neemt de activiteit af en begint de mentale ontwikkeling. Zij nemen afstand van thuis en trekken graag op met groepen leeftijdsgenoten; Voor jongeren van 16 tot en met 18 jaar is het samenzijn, het zien en gezien worden belangrijk. Zij zullen het liefst met vervoermiddel en al op de speelvoorziening komen. Naar aanleiding van het bovenstaande dient echter te worden opgemerkt dat de reikwijdte van speelruimtebeleid groter is dan de jeugd. In principe is er een vierde leeftijdsgroep. Ook volwassenen (19 tot en met 99 jaar) hebben interesse in speelvoorzieningen. Als volwassenen elkaar ontmoeten en elkaar leren kennen, bevordert dat de sociale samenhang en de leefbaarheid in de buurt. Volwassenen Leeftijd Bereik Benodigde ruimte Speelvoorziening 19 tot en met 99 jaar Op wijkniveau Afhankelijk van gewenste voorziening Jeu-de-boulesbaan, beweegtuin In deze nota wordt met name ingegaan op de speelvoorzieningen voor de jeugd van 0 tot en met 18 jaar. De leeftijd van de jeugd bepaalt namelijk in grote mate waar speelvoorzieningen gesitueerd worden. Een kind in de leeftijdsgroep 0 tot en met 5 jaar is minder mobiel dan een jongere in de leeftijdsgroep 12 tot en met 18 jaar. 6. Definities Jeugd: Kinderen: Jeugdigen: Jongeren: Doelgroep: Speelvoorziening: Speelruimte: NUSO: Speelwaarde: Vergrijzing Ontgroening 0 t/m 18-jarigen 0 t/m 5-jarigen 6 t/m 11-jarigen 12 t/m 18-jarigen de drie leeftijdsgroepen waarvoor de voorzieningen zijn bedoeld een ruimte in de gemeente die bestemd en aangewezen is door de gemeente om te spelen kan overal zijn, hierbij kan gedacht worden aan het trottoir, een kerkplein, een verlaten parkeerterrein, een groenstrook, etc. NUSO, landelijke organisatie voor speeltuinwerk en organisatie hoe meer speelelementen te vinden zijn in een speelvoorziening, hoe hoger de speelwaarde is meer ouderen minder jeugd

43 5 Bijlage 3 Wet- en regelgeving 1. Wetgeving Verdrag van de Verenigde Naties inzake de Rechten van het Kind Zoals reeds in hoofdstuk 2 genoemd, is in het verdrag van de Verenigde Naties inzake de Rechten van het kind onder meer vastgelegd dat kinderen recht hebben om te spelen en zorgt de gemeente ervoor dat het kind zijn speelbehoefte kan invullen. Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen (WAS) Op alle speeltoestellen (inclusief valruimte- en ondergronden) is de wet Warenwetbesluit Attractie en Speeltoestellen (kortweg de WAS) van kracht. De WAS richt zich op de veiligheid van speeltoestellen en andere elementen, die als speelelement kunnen worden beschouwd. Hierin is het volgende geregeld: De producent is verplicht tot het leveren van een toestel dat geen gevaar oplevert voor de veiligheid of gezondheid bij redelijkerwijs te verwachten gebruik. Dit gaat verder dan het bedoelde gebruik. Als richtlijn voor de veiligheid wordt in het Attractiebesluit verwezen naar de Europese normen (o.a. NEN-EN tot en met voor speeltoestellen en 1177 voor valdempende ondergronden). In juni 2009 zijn deze Europese normen herzien en opnieuw uitgebracht. Deze herziene normen zijn niet van toepassing op de oude toestellen die voor juni 2009 zijn geplaatst. Uit deze Europese normen vloeit de Nederlandse norm (NEN) voort. De producent zal het keurmerk van het toestel voorleggen aan de koper van het toestel. De gegevens van het toestel worden vastgelegd in een mee te leveren logboek van het toestel. De beheerder is verplicht: - er op toe te zien dat het toestel is ge nstalleerd, gemonteerd en zodanig is beproefd, ge nspecteerd en onderhouden en zodanig van opschrift is voorzien, dat bij gebruik geen gevaar voor de gezondheid of veiligheid van personen bestaat; - een (jaarlijks) logboek per toestel bij te houden, waarin zowel inspectiedatum, inspectieresultaat als de genomen maatregelen zijn opgenomen. Hetzelfde geldt voor onderhoud, klachten- en ongevallenregistratie. Kortom alle gegevens met betrekking tot de veiligheid van het toestel. Concreet houdt dit in dat de beheerder (eigenaar van de grond waarop het toestel in de openbare ruimte is geplaatst) verantwoordelijk (en dus aansprakelijk) is, indien er een ongeval plaats vindt, tenzij dit contractueel anders geregeld is met de uitbater van de grond. De Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) houdt toezicht op de naleving van de WAS. De eigenaar van de toestellen houdt door middel van inspectie en een logboek de staat van de toestellen bij.

44 6 Inspectie en onderhoud Om de veiligheid van speelvoorzieningen te kunnen waarborgen vinden in het kader van het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen regelmatig inspecties en onderhoud plaats. Aangezien de gemeente eigenaar is van alle speelvoorzieningen, die zich bevinden in de openbare ruimte, is de gemeente dan ook wettelijk verplicht om inspecties op de speeltoestellen (inclusief ondergrond) te laten uitvoeren. Ieder toestel dat in de openbare ruimte wordt geplaatst dient voorzien te zijn van een veiligheidscertificaat. Iedere leverancier/fabrikant die een toestel levert, dient dit certificaat dus mee te leveren bij het toestel. Indien er sprake zou zijn van een ongeval, is het voor de gemeente van groot belang dat een dergelijk certificaat van goedkeuring evenals een logboek van het speeltoestel aanwezig is. De gemeente is als zijnde beheerder (ofwel: eigenaar van de grond waarop het toestel in de openbare ruimte is geplaatst) verantwoordelijk en kan aansprakelijk gesteld worden. Inspecties In de norm (EN 1176) staat een aantal inspecties geadviseerd. Jaarlijks vindt er een hoofdinspectie plaats. Tijdens deze inspectie wordt de technische norm en de onderhoudsstatus van het speeltoestel gecontroleerd. Daarnaast wordt de vrije valruimte en de daarin aanwezige (veiligheids-) ondergrond gecontroleerd. Tevens vindt er een functionele inspectie plaats. Tijdens deze inspectie wordt de onderhoudsstatus van het speeltoestel intensief gecontroleerd en wordt de aanwezige (veiligheids-) ondergrond gecontroleerd op slijtage. Tussen de veiligheidsinspectie en de functionele inspectie door moet het toestel visueel ge n- specteerd worden. Hierbij wordt het toestel gecontroleerd op zichtbare gebreken. Het aantal inspecties hangt af van de gebruiksintensiteit en de opgaaf van de fabrikant. Uit de inspectie kunnen diverse tekortkomingen/gebreken aan de speeltoestellen of de ondergrond naar voren komen. De gemeente is verplicht om deze gebreken herstellen in verband met de veiligheid. Onderhoud Speeltoestellen en ondergronden dienen regelmatig onderhouden te worden, zodat de levensduur verlengd wordt en de veiligheid zoveel mogelijk gegarandeerd wordt. Logboek De gemeente is verplicht een logboek bij te houden met daarin vermeld de gegevens over de fabrikant/importeur, de installateur en de eigenaar (beheerder). Ook moeten hierin vermeld staan de gegevens over het toestel zelf, keuringen, inspecties, onderhoud en ongevallen. De beheerder houdt het logboek bij en bewaart dit, want de Voedsel en Warenautoriteit/Keuringsdienst van Waren kan dit te allen tijde opvragen. 2. De 3 % norm De 3% norm Een norm voor een goed lokaal speelruimtebeleid is de 3%-norm. De norm: hoeveel buitenspeelruimte heeft een kind nodig. De norm die voorgesteld wordt als landelijke norm is voorgesteld door de NUSO, de Landelijke Organisatie voor Speeltuinwerk en Jeugdrecreatie, en Nationaal Jeugdfonds Jantje Beton. De norm komt in de praktijk neer op 300 m2 buitenspeelruimte per hectare binnen de woongebieden in de bebouwde kom. Bij deze norm wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende niveaus: blokniveau, buurtniveau en wijkniveau. Deze norm heeft de behoefte als uitgangspunt.

45 7 Er moet onderscheid worden gemaakt tussen nog te bouwen en bestaande woongebieden. Bij nog te bouwen woongebieden kan buitenspeelruimte van begin af worden ingepland. Ook bij herstructurering van bestaande woongebieden kan de norm worden toegepast. Tijdens de bouw van een nieuwe wijk kan de buitenspeelruimte stapsgewijs worden gerealiseerd. Als er een blok gereed is, kan - na raadpleging van bewoners en pedagogen- de bijbehorende speelplek worden aangelegd en ingericht. Ditzelfde geldt voor buurten en wijken. Voor bestaande woongebieden geldt als uitgangspunt een standstill: de huidige situatie mag niet verder verslechteren en moet - zodra mogelijk - verbeteren. Inbreiding of verdichting mag niet ten koste gaan van buitenspeelruimte. De bestaande ruimte wordt op die manier beschermd en kan niet meer worden opgeofferd. Als er voor een bepaald woongebied plannen worden gemaakt om de situatie te wijzigen, bijvoorbeeld de aanleg van extra parkeerplaatsen, moet in die nieuwe situatie rekening worden gehouden met de norm voor buitenspeelruimte. In feite betekent dit dat delen van de openbare ruimte in dat woongebied op basis van de norm worden bestemd voor buitenspeelruimte en dus geen andere bestemming kunnen krijgen. 3. Beleid Toekomstvisie van de Gemeente Beek: Ondernemend Beek, veelzijdig en vitaal in Zuid-Limburg Beek streeft ernaar om in 2030 een economisch krachtige gemeente te zijn en daarmee de basis te bieden voor een evenwichtige bevolkingssamenstelling. Een ondernemende gemeente Beek kan het vraagstuk van vergrijzing en ontgroening aan. Met economische kracht kan de gemeente alle leeftijdsgroepen een aantrekkelijke woon- en leefomgeving garanderen. Uitgangspunten als kwaliteit gaat boven kwantiteit en groen in de leefomgeving zijn daarbij belangrijk. Op het thema leefbaarheid is als speerpunt geformuleerd dat de kwaliteit van woon- en leefomgeving centraal staat. Die kwaliteit van leven uit zich in een goed voorzieningenniveau en een grote sociale samenhang. In deze nota wordt ingegaan op de demografische ontwikkelingen in relatie tot speelruimte. Het wel of niet aanwezig zijn van speelruimte bepaalt voor veel burgers de kwaliteit van de woon- en leefomgeving. Als de gemeente alle leeftijdsgroepen een aantrekkelijke woon- en leefomgeving kan garanderen, zullen mensen langer blijven wonen en minder gauw verhuizen. Dit bevordert de stabiliteit van de gemeente. Collegeprogramma Gemeente Beek Duurzaam sociaal, duurzaam leefbaar en duurzaam organiseren zijn de pijlers onder het huidige collegeprogramma. In deze raadsperiode is veel aandacht voor een wijkgerichte aanpak en voor de verbetering van de verkeersveiligheid in de buurten. Uit onderzoek blijkt wijk- en buurtbeheer staat en valt met een goed sociaal netwerk en dat via kinderen zo n sociaal netwerk vaak veel gemakkelijker ontstaat. Een verkeersveilige buurt is een belangrijke stimulans voor kinderen om meer te bewegen. Formele maar ook informele speelruimte wordt beter toegankelijk. 4. Raakvlakken met ander beleid Regionale nota gezondheidbeleid Zuid-Limburg Een gezonde koers voor Zuid-limburg/ Lokaal uitvoeringsprogramma Een gezonde koers voor Beek! Vanuit de Wet Publieke Gezondheid hebben gemeenten en de rijksoverheid een gezamenlijke verantwoordelijkheid op het gebied van publieke gezondheid. Er is een achterliggende gezondheidssituatie in Zuid-Limburg. Het bevorderen van de gezondheid bij Zuid-Limburgers vraagt een lange termijn beleid. Zowel bij volwassenen als bij jeugd is overgewicht tegenwoordig een veel voorkomend probleem.

46 8 Een speerpunt in het lokaal uitvoeringsprogramma van gemeente Beek is preventie tegen overgewicht. Spelen stimuleert bewegen. Bewegen heeft een positieve invloed op overgewicht. Speelvoorzieningen helpen mee om overgewicht te voorkomen en de gezondheid te bevorderen. Spelen ontlokt gezond gedrag bij kinderen en verbetert zowel de mentale als de fysieke ontwikkeling bij de jeugd. Nota Jeugdbeleid Idealen in uitvoering Vaak wordt jeugdbeleid overwegend gericht op de jeugd waar het niet goed mee gaat. De jeugd waar het wel goed mee gaat, verdient ook/meer aandacht. Zij hebben recht op een goede en uitdagende buitenruimte. Speelvoorzieningen leveren een bijdrage aan positief jeugdbeleid en hebben onder meer als doel dat kinderen en jongeren hun competenties en vaardigheden vergroten en hun verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen. Door kinderen en jongeren te betrekken bij de samenleving kunnen zij opgroeien tot betrokken burgers. Nota Sport en Bewegen Sport en bewegen levert een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid. De aanwezige voorzieningen leveren hieraan een belangrijke rol. In dat kader heeft gemeente Beek het NJOY project opgezet en organiseert zij activiteiten voor alle jeugdige inwoners van 4 t/m 18 jaar om hen te stimuleren meer te bewegen. Speelvoorzieningen stimuleren het beweeggedrag van kinderen en bevorderen de leefbaarheid in de buurt.

47 9 Bijlage 4 Pleinplakkers Pleinplakkers zijn kleurrijke en slijtvaste pleinversieringen. Ze zijn verkrijgbaar in diverse vormen, vlakken, lijnen of spelvormen. Zij bieden kinderen de mogelijkheid een spel op te bouwen, samen te spelen en hun fantasie verder te ontwikkelen. Stap voor stap, sprong voor sprong. Op een creatieve manier kan speelruimte gerealiseerd worden met o.a.: - Hinkelbanen - Alfabetspel - Twister - Mens erger je niet - Schaak- en damspel - Bowlingbaan - Cijferslag of krokodil - Voetstapjes, dinosauruspoten, berenstapjes etc. Diversiteit aan mogelijkheden Naast de diverse spellen en figuren is het ook mogelijk om diverse sporten aan te brengen, denk hierbij aan voetbal, tennis, basketbal, volleybal enz. Tevens zijn markeringslijnen in allerlei kleuren en afmetingen verkrijgbaar. Voordelen van Pleinplakkers: Schoon en snel te plaatsen Primaire/vrolijke kleuren Kan tegen een stootje Milieuvriendelijk Vorst-, sneeuw- en zoutbestendig Van alle spelen kunnen tevens spelregels gedownload worden.