Uitvoeringsnotitie Speelruimtebeleid Gemeente Hoogeveen Afdeling Mens en Werk

Transcriptie

1 Uitvoeringsnotitie Speelruimtebeleid Gemeente Hoogeveen Afdeling Mens en Werk

2 1. Inleiding Het belang van een gemeentelijk integraal speelruimtebeleid Missie en doelstellingen van het speelruimtebeleid Uitgangspunten voor Hoogeveense speelplannen Skatevoorzieningen Monitoring en evaluatie...7 1

3 1. Inleiding In gemeente Hoogeveen zijn er voor enkele wijken/ dorpen speelplannen opgesteld. Deze speelplannen omschrijven welke speelvoorzieningen er in een wijk/ dorp dienen te worden ontwikkeld, gerenoveerd of aangepast. Echter, door het ontbreken van een eenduidige heldere visie op het buitenspelen, lopen de makers van deze speelplannen tegen allerlei vragen op. Zo blijkt uit waarnemingen van makers van speelplannen dat kleine ingerichte speelplekken steeds minder gebruikt worden door de jongste kinderen. De kinderen zoeken liever de informele (nietingerichte ruimtes) op om te spelen. De oudere jeugd geeft steeds vaker aan dat de speelplekken die voor hen zijn ingericht te weinig uitdaging bieden. Hoe kunnen we aan deze veranderende behoeftes tegemoet komen? Om een gedegen en eenduidig speelruimtebeleid te kunnen voeren en om de makers van speelplannen handvatten te geven, is het noodzakelijk dat er voor de realisatie van speelruimtes enkele kaders worden uitgezet. 2. Het belang van een gemeentelijk integraal speelruimtebeleid De gemeente streeft met haar jeugdbeleid naar het volgende: Hoogeveense kinderen en jongeren zoveel mogelijk kansen en mogelijkheden bieden om een zelfstandige en gelijkwaardige plek in de samenleving te creëren. Om dit te bereiken ondersteunt de gemeente kinderen en jongeren waar mogelijk in hun onderwijs- en ontwikkelingsproces. Dit vertaalt zich in allerlei programma s en projecten, zoals bijvoorbeeld het Onderwijs Kansen Beleid, het BOS-project en het Lokaal Gezondheidsbeleid. Binnen deze programma s/ projecten is het hierboven genoemde streven vertaalt naar de beleidsterreinen jeugd & onderwijs, jeugd & sport, jeugd & buurt en jeugd & gezondheid. Echter, kinderen en jongeren bevinden zich niet alleen op school, binnen een sportverenigingen en/of wijkgerichte activiteiten. Een gedeelte van hun tijd brengen zij door buiten op straat, om te spelen en elkaar te ontmoeten. Ook dit buiten spelen levert een bijdrage aan de fysieke, cognitieve en sociale ontwikkeling van de kinderen en jongeren. Figuur 1 Groeimodel Onderwijs en Jeugd op weg De gemeente Hoogeveen erkent dit al met haar programma Hoogeveen Ontspant. Hier noemt zij als één van de drie hoofddoelstellingen: Zoveel mogelijk kinderen uit de gemeente maken gebruik van de speelvoorzieningen. 2

4 Gezien deze hoofddoelstelling en het feit dat Spelen in het groeimodel Onderwijs en jeugd op weg als onderdeel van het jeugdbeleid wordt gezien (zie figuur 1) is het noodzakelijk dat de gemeente hiervoor een visie opstelt en beleid ontwikkelt Missie en doelstellingen van het speelruimtebeleid Missie van het speelruimtebeleid De gemeente Hoogeveen richt de openbare ruimte zo in dat elk kind en elke jongere (4 tot en met 18 jaar) buiten kan spelen op een manier die zoveel mogelijk aan haar/zijn wensen en behoeftes tegemoet komt en bijdraagt aan haar/ zijn fysieke, cognitieve, creatieve en sociale ontwikkeling. Doelstellingen van het speelruimtebeleid Het verhogen van de mate waarin speelruimtes bijdragen aan de fysieke, cognitieve, creatieve en sociale ontwikkeling van de jeugd. Het leveren van maatwerk; speelruimtes zijn ingericht naar de wensen en behoeftes van de kinderen en jongeren in de wijk/ het dorp Het bevorderen van een evenwichtige spreiding van speelruimtes in alle wijken en dorpen die aansluit bij het karakter van de wijk/ het dorp. Het bevorderen van de bereikbaarheid, bruikbaarheid, veiligheid en toegankelijkheid van de speelruimtes/-voorzieningen. Het verhogen van het aantal speelruimtes die geschikt zijn voor het laten plaatsvinden van wijkgerichte sport- en beweegactiviteiten Het verminderen van het aantal kleine monofunctionele speelruimtes Het verhogen van het aantal gecentreerde, multifunctionele speelruimtes. Het uitbreiden van het aantal natuurlijke en informele speelplekken Het combineren van openbare speelruimtes en speelvoorzieningen op schoolpleinen Gewenste resultaten van het speelruimtebeleid (te meten in 2011) Vanaf vaststelling van deze notitie investeert de gemeente alleen in speelruimtes als hier een speelplan aan ten grondslag ligt. Uitgezonderd hiervan: het aanpassen of vervangen van speeltoestellen die niet voldoen aan de veiligheidsnormen. Speelruimtes die naar aanleiding van de speelplannen worden gerealiseerd worden veelvuldig gebruikt door kinderen en jongeren. 1 De doelstelling en figuur 1 zijn overgenomen uit de notitie Stand van zaken van het lokaal Onderwijsbeleid in relatie tot lokaal Jeugdbeleid die u in januari 2005 vaststelde. Daarmee besloot u het Onderwijskansenbeleid voor te zetten onder de noemer Onderwijs- en jeugdbeleid, waarmee u streeft naar een integraal jeugdbeleid. Afdeling Mens & Werk presenteert in oktober 2005 een startnotitie t.b.v. dit beleid; het opzetten en uitvoeren van speelruimtebeleid is één van de actiepunten van het integraal jeugdbeleid. 3

5 De gemeente is in gesprek met de basisscholen om te onderzoeken of er combinatiemogelijkheden van openbare speelvoorzieningen en speelvoorzieningen op de schoolpleinen mogelijk zijn. Basisscholen maken tijdens de gymles en het speelkwartier intensief gebruik van de multifunctioneel ingerichte speelvoorzieningen. Sportieve buitenschoolse activiteiten, bijvoorbeeld in het kader van de BOS-impuls, vinden voor een groot deel plaats in, op en rondom de multifunctionele speelvoorzieningen in de wijk. Gewenste effecten (te meten in 2011) Vanaf de vaststelling van deze notitie is er duidelijkheid over de doelstellingen en uitgangspunten van het gemeentelijk speelruimtebeleid. Dit leidt ertoe dat er voor elke wijk en elk dorp helder is wanneer, waarom en waar er wel/niet een speelruimte wordt ingericht, verplaatst en/of vervangen. En hoeveel budget hiervoor is gereserveerd. Kinderen en jongeren geven aan dat het spelen in de Hoogeveense speelruimtes voldoende kwaliteit, plezier en uitdaging biedt. Tevens geven ouders, buurtbewoners en basisscholen aan dat zij tevreden zijn over de kwaliteit van de speelruimtes en de mate waarin speelruimtes bijdragen aan de ontwikkeling van het kind/ de jongere. 4. Uitgangspunten voor Hoogeveense speelplannen Voor elk speelplan geldt dat de bovengenoemde doelstellingen en gewenste resultaten maatgevend zijn. Deze zijn vertaald naar uitgangspunten die men hanteert bij het opstellen van de speelplannen. Naast de uitgangspunten die op de strategische doelstellingen zijn gebaseerd, zijn er ook enkele technische eisen te noemen waar een speelruimte aan moet voldoen. Deze zijn ook terug te vinden in de onderstaande lijst met uitgangspunten. 4.1 Uitgangspunten voor het opstellen van speelplannen Inhoudelijk 1. Het opstellen van speelplannen is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de afdeling Wijk- en Dorpsbeheer van de gemeente Hoogeveen. 2. In de speelplannen wordt afstemming gezocht met het bestaande beleid op het gebied van jeugd, onderwijs, sport, gezondheid, inrichting openbare ruimte, veiligheid etc. 3. Voor het maken van het speelplan wordt eerst een inventarisatie gemaakt van de bestaande speelruimtes/-voorzieningen (aantal, kwaliteit, spreiding, bereikbaarheid etc.). 4. Voor het opstellen van de speelplannen worden de wensen en behoeften van jeugd, ouders, bewoners, onderwijsinstellingen, wijk- en speeltuinverenigingen geïnventariseerd. 4

6 5. In het speelplan wordt aangegeven op welke wijze de nieuwe, aangepaste inrichting van speelruimtes de kinderen en jongeren uitdaagt om te bewegen, creatief te zijn en samen te spelen. 6. Het speelplan heeft aandacht voor de leeftijdsopbouw in een wijk/ dorp die gedurende de tijd verandert. 7. Het speelplan geeft aan op welke wijze de te creëren en/of bestaande speelruimtes goed bereikbaar, toegankelijk en herkenbaar zijn. 8. In het speelplan streeft men naar een evenwichtige spreiding van speelruimtes. Hierbij wordt rekening gehouden met de volgende afstanden in relatie tot de volgende leeftijdsgroepen: - Kinderen van 4 tot en met 6 jaar hebben binnen een straal van 150 meter de beschikking over een voor hen geschikte speelruimte. - Voor kinderen van 7 tot en met 11 jaar geldt een straal van 500 meter - Voor kinderen en jongeren vanaf 12 jaar wordt er geen bepaalde straal aangehouden. 9. Bij het ontwikkelen van het speelplan wordt er naar gestreefd om ook informele en natuurlijke speelruimtes te creëren. 10. Indien mogelijk worden meerdere kleine ingerichte speelruimtes/-voorzieningen vervangen door minder grotere multifunctionele speelruimtes. Hierbij wel rekening houdend met de behoefte van jonge kinderen aan informele, niet-ingerichte, speelruimtes in de buurt (naar voorbeeld nieuw speelplan Krakeel). 11. In speelplannen is duidelijk gemaakt waar, wanneer, voor wie, hoe en waarom er wel/niet een speelruimte wordt ingericht, verplaatst en/of vervangen. 11. Een speelplan bestrijkt 10 jaar. Speelplannen worden na 5 jaar geëvalueerd. Technisch & financieel 12. De voorstellen in het speelplan zijn getoetst aan het Warenwetbesluit Veiligheid attractie- en speeltoestellen. 13. In de speelplannen is een planning opgenomen mbt tot de realisering van de in het speelplan genoemde maatregelen. 14. In de speelplannen is een beheersparagraaf opgenomen (onderhoudsplanning, begroting). 15. Indien er voor een wijk een speelplan is ontwikkeld, past deze binnen de bestemmingsplannen. En andersom; bij herinrichting van de openbare ruimte worden de ontwerpen voor de bestemmingsplannen getoetst aan het speelplan. 5

7 5. Skatevoorzieningen Skatevoorzieningen hebben specifieke aandacht in het speelruimtebeleid. Dit heeft de volgende twee oorzaken: - Skatevoorzieningen zijn monofunctioneel en niet of nauwelijks multifunctioneel in te richten. Terwijl er met betrekking tot de overige speelvoorzieningen juist gestreefd wordt naar deze multifunctionaliteit. - Skatevoorzieningen vragen om relatief hoge investeringen, waardoor het financieel niet mogelijk is om volgens het hier bovenstaand beschreven speelruimtebeleid skatevoorzieningen binnen de gemeente te realiseren. Het skaten (inline-skaten en skateboarden) heeft zich in de loop van de tijd ontwikkeld naar een belangrijke vorm van vrijetijdsbesteding van een aanzienlijke groep jongeren. De afgelopen jaren is hier op ingespeeld door het aanleggen van een enkele op zichzelf staande skatevoorzieningen. Deze voorzieningen worden over het algemeen niet optimaal gebruikt. De jeugd geeft aan dat de voorzieningen niet aansluiten bij hun wens en/ of dat de voorziening niet goed is onderhouden en daardoor onbruikbaar is geworden. Het voorstel is om twee verschillende soorten skatevoorzieningen te onderscheiden: die voor beginnende en die voor ervaren skaters. Beginnende skaters hebben vaak de behoefte aan een vlakke ondergrond op een beperkte afstand van hun huis, waar zij veilig kunnen oefenen. Een stuk asfalt kan volstaan. Als de skater verder gevorderd is, ontstaat de behoefte om te oefenen op kleine, niet te uitdagende voorzieningen. Een dergelijke voorziening zal kleinschalig moeten zijn, met eenvoudige skateelementen. Ervaren skaters zijn bereid om een afstand af te leggen naar hun skateplek. Een skatevoorziening voor ervaren skaters moet meer uitdaging bevatten dan een skatevoorziening voor onervaren skaters. Daarmee samenhangend moet een dergelijke voorziening groter en hoger zijn en dus een hogere moeilijkheidsgraad hebben. Het is deze laatste groep skaters die aangeeft dat het huidige voorzieningenniveau niet voldoet. In 2004 heeft een aantal van hen zelfs het initiatief genomen om de Skatevereniging Drenthe (SVD) op te richten om zo hun vraag meer kracht bij te zetten. Reden genoeg om als gemeente een standpunt in te nemen ten opzichte van het skaten in Hoogeveen. De gemeente Hoogeveen hanteert binnen het speelruimtebeleid de volgende doelstelling en uitgangspunten ten aanzien van skaten: 6

8 Doelstelling en uitgangspunten skatevoorzieningenbeleid De genoemde monofunctionaliteit en relatief hoge investeringskosten zorgen ervoor dat het niet mogelijk en ook niet wenselijk is om in elke wijk/ dorp een skatevoorziening te creëren. Het skatevoorzieningenbeleid dient zowel financieel haalbaar te zijn en zoveel mogelijk de jongeren tegemoet te komen. De gemeente Hoogeveen streeft met haar skatevoorzieningenbeleid de volgende doelstelling en gewenste resultaten na: De Hoogeveense jeugd mogelijkheden te bieden om binnen de gemeente Hoogeveen naar hun wensen en behoeftes te kunnen skaten Gewenste resultaten: - Voor het einde van 2010 is in het Bentinckspark één centraal gelegen skatepark gerealiseerd dat toegankelijk, bereikbaar en bruikbaar is voor inlineskatende/ skateboardende jongeren van 10 tot en met 18 jaar. - In overige wijken en dorpen waar er behoefte is aan skatevoorzieningen, worden er uitsluitend kleine skatevoorzieningen voor beginnende/ jonge skaters gerealiseerd. Aandachts-/uitgangspunten: - De Skatevereniging Drenthe is de belangenbehartiger van de skatende jeugd in Hoogeveen e.o. Zij dient betrokken te worden in het traject om zowel de skatevoorzieningen in de wijken/dorpen als de stedelijke skatevoorziening te realiseren. - Voor kinderen onder de 10 jaar is de skatevoorziening uiteraard toegankelijk, echter de voorziening is ingericht naar de wensen van de oudere jeugd. - Er zal een onderzoek plaats vinden naar de staat van de huidige skatevoorzieningen die nu verspreid in Hoogeveen staan. Dienen we deze te verplaatsen of verwijderen? 6. Monitoring en evaluatie De Afdeling Wijk- en Dorpsbeheer is verantwoordelijk voor het opstellen en het (tussen)evalueren van de speelplannen. Naar aanleiding van deze (tussen)evaluaties kan het ingezette speelplan en/of speelruimtebeleid gewijzigd worden. De afdeling Mens en Werk is verantwoordelijk voor de evaluatie van het gehele speelruimtebeleid. Begin 2011 evalueert afdeling Mens en Werk samen met de afdeling Wijk- en Dorpsbeheer het ingezette beleid. Voor 1 april 2011 is er een evaluatierapport waarin de doelstellingen en gewenste resultaten van het speelruimtebeleid worden geëvalueerd. 7