Landboudienste IN PAS MET DIE VERANDERDE OMGEWING. Augustus 2011 SENWES INLIGTINGSESSIE:

Transcriptie

1 IN PAS MET DIE VERANDERDE OMGEWING SENWES INLIGTINGSESSIE: Augustus 2011 Landboudienste

2 n SENWES AANBIEDING Om die produsent in staat te stel om n berekende besluit te kan neem oor produksie & bemarkings moontlikhede vir die komende seisoen.

3 Ons praat oor. Produksiekoste vir Berekening van totale kostes Huur of koop Gedagtes om huis toe te neem

4 DIE KOMENDE SEISOEN WAT KAN ONS VERWAG?

5 Persentasie verandering vanaf basis 200 % 180 % Verandering in prys van die belangrikste insette uitgedruk as % die afgelope 5 jaar 160 % 140 % 120 % 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Produksie jare Kunsmis (40%) Brandstof (12%) Herstel (8%)

6 Mielies se koste samestelling 2010 Vaste koste 9% Brandstof 4% Saad 10% Besproeiings koste 22% Rente & huur 17% Ander direkte koste 11% Kunsmis 27%

7 PRODUKSIEKOSTE Mielies - Vloed Beplanningsopbrengs 7.0 t/ha 8.0 t/ha 9.0 t/ha 10.0 t/ha 11.0 t/ha 12.0 t/ha Produksiekoste R / ha R 10,857 R 11,355 R 12,088 R 12,730 R 13,549 R 13,903 R 1,500 R -357 R 645 R 1,412 R 2,270 R 2,951 R 4,097 Mielies - Spilpunt Beplanningsopbrengs 9.0 t/ha 10.0 t/ha 11.0 t/ha 12.0 t/ha 13.0 t/ha 14.0 t/ha Produksiekoste R / ha R 12,602 R 13,171 R 13,832 R 14,107 R 15,004 R 15,274 R 1,500 R 898 R 1,829 R 2,668 R 3,893 R 4,496 R 5,726 Grondbone - Spilpunt Spilpunt Vloed Beplanningsopbrengs 2.50 t/ha 3.00 t/ha 3.50 t/ha 2.00 t/ha 2.50 t/ha 3.00 t/ha Produksiekoste R / ha R 11,364 R 11,516 R 11,668 R 10,004 R 10,155 R 10,306 R 5,500 R 2,386 R 4,984 R 7,582 R 996 R 3,595 R 6,194 Lusern Spilpunt Vloed Beplanningsopbrengs t/ha t/ha t/ha t/ha t/ha t/ha Produksiekoste R / ha R 10,914 R 12,253 R 13,591 R 8,810 R 10,298 R 11,637 R 1,200 R 10,686 R 12,947 R 15,209 R 9,190 R 11,302 R 13,563 Katoen - Spilpunt Spilpunt Vloed Beplanningsopbrengs 5.0 t/ha 5.50 t/ha 6.0 t/ha 4.50 t/ha 5.0 t/ha 5.50 t/ha Produksiekoste R / ha R 19,725 R 20,530 R 21,334 R 19,785 R 20,756 R 21,726 R 6,500 R 12,775 R 15,220 R 17,666 R 9,465 R 11,744 R 14,024

8 BEREKEN JOU BOERDERY SE GELYKBREEKPUNT Direkte insetkoste (kunsmis, saad, chemies) Vaste koste (Vaste arbeid, elektrisiteit, korttermyn versekering) Lewenskostes (polisse, medies, privaat uitgawes) Kapitaal delging (huurkoop paaiemente, grondlenings) Voorsiening vir: kapitale uitbreiding vervanging & neseier Belangrik: Vaste koste het n impak op jou gelykbreekpunt!

9 Voorbeeld: Mielies Bruto inkomste 14,281 11,275 16,500 Min Direk allokeerbare koste 10,186 9,853 11,678 Bruto vertakking marge 4,094 1,422 4,822 Min: Oorhoofse koste 1,105 1,117 1,229 Totale bedryfskoste 11,291 10,970 12,907 Netto vertakking marge 2, ,593 Min: Vreemde faktor koste 2,027 2,279 2,342 Totale koste 13,318 13,249 15,249 Netto vertakking winsmarge 963 (1,974) 1,251 Produkprys 1,236 1,025 1,500 Opbrengs per hektaar Gelykbreek opbrengs per ha totale koste Gelykbreek opbrengs direkte koste Verskil in gelykbreek koste

10 Sensitiwiteit ten opsigte van prys Beplande opbrengs = 11 ton / ha Rand per ton R 1,200 R 1,300 R 1,400 R 1,500 R 1,600 R 1,700 R 1,800 R 1,900 Marge per hektaar R -2,049 R -949 R 151 R 1,251 R 2,351 R 3,451 R 4,551 R 5,651 Gelykbreek prys R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386 R 1,386 Gelykbreek opbrengs Totale koste = R / ha

11 HUUR OF KOOP? Kan die grond homself betaal Neem kontantvloei in ag wanneer grond gekoop of gehuur word. Indien grond gehuur word Is daar n marge na die huurgeld betaal is?

12 Markwaarde Word deur vraag & aanbod bepaal Liggingsvoordeel & individuele voorkeure speel rol by prys Produktiewe waarde Inkomste wat die plaas lewer bepaal die waarde Hoe meer geld genereer word hoe hoër die waarde Waarde waarteen Senwes grond in die balansstaat waardeer.

13 PRODUKTIEWE WAARDE VAN GROND LANGTERMYN OPBRENGSTE ( TON / HA ) MIELIES KORING GRONDBONE GEM.B B I. RIGLYN WAARDE VLOED ,238 40,500 SPILPUNT ,225 52,000

14 HUURWAARDES RIGLYNE LANDE NETTO MARGE Mielies opbrengs in t/ha 9 Boerprys / ton 1500 Direkte koste/ha Marge/ha 70 Onderste hw 21 30% Boonste hw 49 70% Gem huurwaarde /ha 35 50% Koring opbrengs in t/ha 6 Boerprys / ton 2700 Direkte koste/ha Marge/ha 5194 Onderste hw % Boonste hw % Gem huurwaarde /ha % Onderste hw % Boonste hw % Gem huurwaarde /ha %

15 HUURWAARDES RIGLYNE LANDE % van Bruto Boerdery inkomste LGO vir mielies in ton / ha % Van BBI 1.5 t/ha 7% 2.0 t/ha 7% 2.5 t/ha 7% 3.0 t/ha 7% 3.5 t/ha 10% 4.0 t/ha 12% 4.5 t/ha 14% 5.0 t/ha 14% 5.5 t/ha 16% > 6.0 t/ha 17% R1 570 R 165 R 220 R 275 R 330 R 550 R 754 R 989 R 1,099 R 1,382 R 1,601 Safex Julie 2011 R 1,800 Liggensdiffensiaal: Jan Kemp silo R 230 Plaashekprys voor silo hanteringskoste R 1,570 Opbrengs 9.0 t/ha % huur van omset 17% Huur bedrag per hektaar R 2,402 * Gebaseer op n produktiewe waarde (Landboudienste nuttige skakels)

16 Huurwaardes Riglyne Huurwaardes vir verskillende besproeiingspraktyke en gemiddelde opbrengste Huurwaardes in R/ha Huurwaardes in R / ha vir Hartswater dubbeloes vir LGO vir mielies in ton / ha Besproeiing enkel-oes LGO vir koring 9.0 ton/ha LGO R 1, ton /ha LGO R 2, ton/ha LGO R 1, ton/ha LGO R 2, ton/ha LGO R 2, ton/ha LGO R 2, ton/ha LGO R 3,600 Hartswater (kanale) Koste van waterreg R 1,350

17 Huurwaardes Voorbeeld Bepaal huurwaarde per ha (lande + water) Bereken inkomste per ha & Trek af huur betaalbaar Huur lande R 2,800 Huur waterreg R 1,350 Totale huur R 4,150 9 ton/ha 10 ton/ha 11 ton/ha 12 ton/ha R 69 R 821 R 2,106 R 3,148 6 ton / ha R 5,194 R 5,194 R 5,194 R 5,194 Inkomste per ha R 5,263 R 6,015 R 7,299 R 8,342 Min Huur R 4,150 R 4,150 R 4,150 R 4,150 Marge na huur R 1,113 R 1,865 R 3,149 R 4,192 Is daar nog fondse beskikbaar vir delging van vaste koste?

18

19 Belangrike punte om te onthou Om volhoubaar wins te realiseer moet daar n gesonde balans tussen insette en uitsette wees, en is goeie rekordhouding noodsaaklik, om prestasie te monitor. Ekonomie in n neutedop. Om te verbruik moet ek produseer Om te produseer moet ek investeer Om te investeer moet ek spaar of leen Om te spaar of leen moet ek geleentheidskoste-/ terug betaal

20 Belangrike punte om te onthou Is begrotings akkuraat & realisties? Is begroting intyds vir die komende seisoen & vergelykbaar met werklike uitgawes? Is huishoudelike uitgawes & lenings paaiemente ingesluit by die kontantvloei berekeninge? Is beleggings keuses die beste vir my onderneming (bv. Beding ek vir beter voorwaardes of aanvaar net wat ek kry.) MAAK GEBRUIK VAN KUNDIGES IN DIE BESLUITNEMINGS PROSES.

21 Senwes Landboudienste Lewensvatbaarheid studies Produksiebeplanning Akkerboukundige dienste Grondkundige dienste Veekundige advies Ramondé Odendaal