Hoorzitting evaluatie decreet TVA 25 oktober 2016

Transcriptie

1 Netwerk tegen Armoede Vooruitgangstraat 323 bus Brussel / tel / fax : info@netwerktegenarmoede.be / Hoorzitting evaluatie decreet TVA 25 oktober Inleiding In het Netwerk tegen Armoede werken 59 verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen, in Vlaanderen en Brussel samen met het uiteindelijke doel armoede en sociale uitsluiting uit te bannen. In de verenigingen staan mensen die in armoede leven centraal. Zij nemen er op alle niveaus het woord. Deze verenigingen kunnen voor ondersteuning van hun werking beroep doen op het team van het Netwerk tegen Armoede. ook de onderlinge uitwisseling van ervaringen, visies, succesverhalen en leerprocessen tussen de verenigingen is een belangrijke opdracht voor het Netwerk. Op basis van de ervaringen en de meningen van de mensen maken de verenigingen en het Netwerk dossiers op en stappen daarmee naar de overheid, de betrokken diensten, het brede middenveld en de publieke opinie. Ook op juridisch vlak ondernemen wij acties. Dit alles met het oog op armoedebestrijding. Het Netwerk tegen Armoede werkt ook aan de verbetering van de beeldvorming rond mensen in armoede en het wegwerken van vooroordelen. Beleidsbeïnvloeding Armoede bestrijden werkt niet zonder het beleid van de overheid bij te sturen of soms helemaal om te gooien. Daarom werken alle verenigingen (met mensen in armoede) binnen het Netwerk tegen Armoede actief aan beleidsdossiers. Het Netwerk signaleert knelpunten uit de dagelijkse praktijk, maar formuleert ook beleidsvoorstellen. Die komen tot stand door dialoog met mensen in aroede. Rond deze standpunten wordt samen met mensen in armoede actief gelobbyd en actie gevoerd bij de verschillende overheden in ons land. Armoedetoetsen Een armoedetoets is een proces waarbij een overheid bij de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van haar beleid oordeelt in welke mate dit beleid een impact zal hebben op armoede en ongelijkheid. De belangrijkste doelstelling van de armoedetoets is het in beeld brengen van de impact die een beleidsinitiatief al dan niet heeft op mensen in armoede en/of op mensen met een verhoogd armoederisico zodanig dat de beleidsbeslissing, waar nodig en mogelijk, kan bijgestuurd of herzien worden en toetst eveneens af in welke mate een maatregel zo automatisch mogelijk kan worden ingezet. De armoedetoets is dus een instrument om te verhinderen dat het beleid bijdraagt tot meer armoede of ongelijkheid. Het vormt een actief middel in armoedevermindering/-bestrijding.

2 Het Netwerk tegen Armoede werd gevraagd voor een armoedetoets op de evaluatie van het decreet TVA. De inbreng voor deze hoorzitting is gemaakt op basis van de gesprekken bij verenigingen waar armen het woord nemen in het kader van deze armoedetoets. 2. Inbreng verenigingen waar armen het woord nemen; ervaringskennis en aanbevelingen Verblijven en accommodatie Het is voor sociale organisaties die vakanties organiseren of boeken voor hun bezoekers, een hele klus om geschikte en betaalbare verblijven te vinden. Qua verblijfplaatsen kiezen wij zo goedkoop mogelijk, maar het stomme is dat je voor kinderen met gedragsproblemen vaak net méér privacy, meer ruimte.. nodig hebt. Je legt die niet zo maar op een slaapzaal. Het is dus heel moeilijk om locaties te vinden die geschikt zijn én betaalbaar Wij zoeken uiteraard op prijs, maar wel met het nodige comfort, bv heel veel goedkopere verblijven zijn op jeugd georiënteerd en zijn dan bv met slaapzalen of stapelbedden, maar dat gaat echt niet voor onze mensen. Niemand van ons geraakt in een stapelbed, of anders geraken ze er nooit meer uit. Meestal gaan we voor aparte huisjes Ideaal is de optie om samen te koken maar met een kamer apart voor iedereen, zodat mensen zich kunnen terugtrekken. Het is niet omdat je minder geld hebt, dat je je privacy moet opgeven. Zorg voor voldoende capaciteit in goedkope én comfortabele verblijven voor de meeste kwetsbare groepen Betaalbaarheid Kostprijs is en blijft een cruciale factor. een probleem hierbij is de grote diversiteit aan aanbod in allerlei prijsklassen, waarbij de goedkoopste aanbiedingen niet altijd beschikbaar zijn voor de doelgroep met het kleinste budget. Als wij kampen kiezen voor kinderen voor onze gezinnen, is onze limiet 50 voor een week, en moeten we daar vaak nog de helft van voorschieten of opleggen De goedkoopste en meest geschikte kampen zijn heel snel volboekt. Er zijn bv CM kampen waar je voor 50 naar Italië kunt, maar die zijn direct weg. Het sociale aanbod in kampen raakt alsmaar bekender en gewilder, en vooral de goedkoopste zijn héél snel weg. Je moet als intermediair super alert zijn om je gezinnen een haalbare vakantie te kunnen bieden. Een algemene trend is dat het aanbod als geheel wel elk jaar duurder wordt. Wij zorgen er voor dat mensen écht niet meer aan geld moeten denken, dus bv vol pension of zelf koken met boodschappen mee, en we sparen heel het jaar op voorhand. Wie het

3 bedrag bij elkaar heeft gespaard, kan mee. Als de mensen daar zijn, moeten ze niet meer aan geld denken Zorg voor extra financiële korting voor organisaties die werken met mensen in armoede Vervoer Vervoer is en blijft een gigantisch struikelblok voor mensen in armoede; mensen beschikken niet over een eigen auto, kunnen zich niet verplaatsen met bagage, vinden geen geschikt openbaar vervoer Wij kiezen alleen bestemmingen die direct bereikbaar zijn met het openbaar vervoer: we vertrekken hier aan het station, en het moet binnen stapafstand van het station van bestemming liggen Vroeger gingen we al wel eens met valiezen en al de trein op, maar toen belden we naar de NMBS om te helpen uitladen, die hebben ons wel altijd heel goed en vriendelijk geholpen Wij brengen de bagage achter met een busje, zo moeten mensen niet sleuren met hun valiezen op bussen en trams Bij kampen is vervoer vaak een probleem. Bv Akindo heeft hele goeie kampen, maar soms kunnen we daar niet voor kiezen, omdat dat dan bv in de Ardennen is en die kinderen daar gewoon niet geraken tenzij wij ze brengen, wat nogal moeilijk is als je er zo 5 of 6 hebt binnen de organisatie. Ondersteun en stimuleer vakantie-aanbieders in het wegwerken van de vervoersdrempel Blijf inzetten op samenwerking met De Lijn én de NMBS mbt vakantieparticipatie van mensen in armoede Intermediaire organisaties, basiswerkingen en ontmoetingsplaatsen vormen de missing link in de vakantieketen Wat het meest opviel in de gesprekken met verenigingen en mensen in armoede, is de enorme rol die toeleidende organisaties nog spelen in het vakantieproces. Een vaak voorkomende reactie bij het gegeven van de vakantieketen was bijvoorbeeld dat de keten van mensen in armoede helemaal niet begint met een vakantiewens, en dat er dus eigenlijk een schakel ontbreekt in de keten. De meeste mensen in armoede hebben geen vraag en gaan ook niet op zoek naar een antwoord. Het idee van een vakantie komt vaak pas nadat ze andere gezinnen in gelijkaardige situaties positieve verhalen horen vertellen. In een basiswerking waar gezinnen elkaar vrijblijvend ontmoeten, rijpt traag het idee dat een vakantie voor hen ook haalbaar, betaalbaar, aangenaam kan zijn. Vaak zien wij gezinnen op vakantie vertrekken na (of samen met) een ander gezin waarvan ze durven aannemen dat het ook iets voor hen zou kunnen zijn. Grappig genoeg is dat dan ook vaak naar dezelfde bestemming, voor de zekerheid. Onze gezinnen gaan ook soms samen op vakantie. Een gezin dat al eerder is geweest, neemt een gezin dat nog nooit is geweest, mee.

4 Naast het mogelijk maken van een vakantiewens, doen intermediaire organisaties héél wat meer dan informeren en boeken, om mensen echt van hun vakantie te laten genieten Wat wij bijvoorbeeld doen, is gezinnen helpen afwegen welk kamp best geschikt zou zijn voor hun kind, rekening houdend met de draagkracht van het gezin, de interesses van het kind, of er broers of zusjes mee kunnen.. Dit lukt, omdat wij die kinderen en gezinnen heel goed kennen. Wat we ook doen is heel veel afspreken en bespreekbaar maken op voorhand, zodat er op vakantie geen (of minder) discussie over is, bv de ouders maken afspraken en compromissen over bedtijd van de kinderen, roken en drinken of niet De meeste mensen die wij bereiken zijn alleenstaand, dus hebben vooral nood aan gezelschap en een groep waar ze zich in thuis voelen Mensen met weinig vakantie-ervaring ervaren al stress genoeg als ze op vakantie vertrekken, dus we beperken de extra zorgen zo veel mogelijk: We zorgen dat er thuisblijvers zijn die voor de huisdieren kunnen zorgen en zeggen dat mensen bv de politie of wijkagent kunnen verwittigen dat ze weg zijn (mensen hebben heel veel schrik dat er iets met hun huis gebeurt terwijl ze weg zijn) Meestal gaan wij zelf al eens op prospectie op de vakantieplek We bereiden de mensen goed voor, bv we hebben een lijst met wat je best meeneemt in je valies We maken goede afspraken en alles wordt besproken, zodat er een duidelijk kader is; bv we laten de deuren open maar als we iemand betrappen op stelen gaat die meteen naar huis / laat je kleren niet liggen in de badkamer als ze komen poetsen /voel je niet verplicht om te trakteren, iedereen koopt zijn eigen consumpties want daar is je budget op berekend.. (dit zijn allemaal zaken die we weten uit ondervinding. Wij weten hoe we de groep moeten aanpakken, wat er kan gebeuren, hoe we moeten reageren..) Wij doen meteen bij aankomst een briefing over alles waarvan we weten dat het belangrijk is We zorgen dat we ter plaatse vanalles in reserve hebben (kleren,zeep, lakens..) We maken een blad met alle gegevens van de bestemmingsplek, die kunnen de mensen achterlaten bij de thuisblijvers, zodat die weten waar ze zitten en bereikbaar zijn We zorgen voor gekleurde driehoeken voor aan de valiezen, voor de herkenbaarheid. Als je mensen écht van hun vakantie wil laten genieten, moet je hen ofwel héél goed voorbereiden, ofwel veel uit handen nemen. Anders sta je daar, als moeder, met 3 oververhitte kinderen van op de bus, ze hebben de weg al moeten zoeken, er is niemand om hen op te wachten.. Die mensen hun vakantie is eigenlijk al half om zeep he Zonder de omkadering van laagdrempelige ontmoetingsplaatsen en professionele krachten, is het voor kwetsbare gezinnen bijna onmogelijk om op vakantie te gaan. Deze omkadering kost tijd en middelen. Ondersteun basiswerkingen en ontmoetingsplaatsen waar kwetsbare gezinnen en mensen in armoede vakantie-ervaringen kunnen opdoen

5 Nood aan georganiseerd vakantie-aanbod voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen Voor heel wat kinderen en gezinnen is het onhaalbaar om zelfstandig op vakantie te gaan. Voor hen is er een blijvende en stijgende nood aan een georganiseerd vakantie-aanbod. Over de sociaal-toeristische organisaties zijn we echt héél tevreden (Bizon, Pirlewiet, Akindo..). Kinderen komen wel altijd héél enthousiast terug van zo n kamp Onze gezinsvakanties vallen meestal heel goed mee. Voor gezinnen met geen of weinig vakantie-ervaring, is een programma of een goeie locatie wel belangrijk, bv zo n huisjespark met zwembad is dankbaar, omdat dit dan meteen de daginvulling is. veel gezinnen kunnen gewoon hun dag niet invullen anders. In groepsvakanties met gelijkgestemden bouw je aan sociale vaardigheden, teambuilding, solidariteit We vangen heel veel zaken op in een groep, bv een gezin waarvan één van de partners hulpbehoevend is, dan kan de ander eens rustig ontspannen en zorgen wij wel voor de rest.. Iedereen draagt een deel van de zorgen Een groep biedt meer sociale uitwijkmogelijkheden dan met 1 of 2 gezinnen waar je dan wel mee moet overeenkomen. veel van onze mensen hebben spanningen, zorgen, psychische moeilijkheden.. Dan heb je de groep als gezelschap én de mogelijkheid om je eens terug te trekken Sommige gezinnen zien er zo tegenop, om bv met 4 kinderen op vakantie te gaan, dat de last van de organisatie gewoon niet zou opwegen tegen de ontspanning van de vakantie. En die gezinnen zijn ook helemaal niet gewoon om te plannen, omdat thuis eigenlijk heel veel uit hun handen wordt genomen, dat gaat niet zonder begeleiding en zelfs in de meeste gevallen gewoon een vakantie waar ze gewoon op mee moeten, dat is al moeilijk genoeg. We zitten met kwetsbare mensen samen, dus als je dat gewoon op een hoop gooit, heb je binnen de 2 dagen kermis. Wij houden hier heel hard rekening mee: Wie slaapt bij wie in de huisjes, wie zit bij wie aan tafel, wie zit bij wie in de bus. Je moet altijd rekening houden met de groepsdynamiek, dus hier moet je goed over nadenken We zorgen voor allerlei afleiding en verantwoordelijkheden; alle taken worden verdeeld en afgewisseld, en iedereen en ieder huisje heeft elke dag iets anders te doen; helpen koken, klusjes, elkaar helpen.. (mensen hebben de neiging om hetzelfde te willen doen of zich dingen toe te eigenen, en voor je het weet ontstaat er frustratie omdat de één vindt dat ze alles moeten doen, de ander vindt dat ze niets mógen doen enz..). wij organiseren elke dag anders, met nummer en taken Ondersteun sociaal-toeristische organisaties die een georganiseerd vakantieaanbod bieden aan kwetsbare gezinnen Inzet op brede doelgroep maar met focus op kwetsbare gezinnen en alleenstaanden Een veel voorkomende bezorgdheid was een verminderde aandacht voor de meest kwetsbare doelgroepen door een verbrede focus.

6 Wat wij belangrijk vinden aan onze vrijetijdswerking, is dat we heel veel moeite doen om mensen zelf te gaan zoeken en aan te spreken in plaats van te verwachten dat mensen zelf met een vraag komen Wij bereiken lang niet alléén de allerarmsten, wij zetten echt in op verschillende sporen, een mix van publiek en netwerkverbreding. Wij krijgen mensen over de vloer die in 5 minuten geholpen zijn, maar organiseren ons óók op die mensen die we thuis gaan halen, blijven opbellen, tickets voor boeken en 100 kansen geven. En het is belangrijk dat dit ook de visie van de organisatie is. Als je enkel bedient wie komt, zul je de geïsoleerde mensen niet bereiken, het is belangrijk om op verschillende sporen te werken. Er zijn veel mensen met vakantiedrempels, maar mensen in armoede hebben ten eerste vaak geen eigen vraag én zijn minder mondig. Samen met het feit dat het laagdrempelige, populaire, goedkope of aangepaste aanbod beperkt is en snel uitgeput, maken we ons zorgen over deze doelgroep Kiezen en reserveren voor kwetsbare gezinnen blijft belangrijk, bv bij Pirlewiet wegen ze zelf af welke kinderen écht nood hebben aan hun vakantie, gaan ze hiervoor eerst op huisbezoek, geven ze voorrang aan kinderen zonder vakantieervaring Bewaak de mix binnen de bereikte doelgroep en zet bewust in op de meest kwetsbare gezinnen door tijd voor te behouden en te streven naar een bepaald percentage nieuwe mensen en gezinnen Wederzijdse sensibilisatie door langdurige samenwerking Elke vakantieschakel kan een rol spelen in de vakantieketen, maar daarvoor is meer nodig dan een eenmalig contact. Kennis en ervaring kan bij beide partijen slechts ontstaan door een langdurige samenwerking Wij werken voor onze vakanties meestal samen met dezelfde aanbieders, waardoor we heel goeie afspraken en regelingen kunnen treffen wat betreft prijs, flexibiliteit, ontvangst Ook ons mensen gaan liefst van al naar dezelfde plekken; het vermindert de stress want ze kennen het, de mensen van daar kennen ons, er is een band met de plek, je hebt er al herinneringen Door als vereniging zelf groepsvakanties te organiseren, bouwen we een traditie op bij de bezoekers, een band (en onderhandelingsruimte) met de aanbieders, ervaring in organisatie.. Sensibiliseren van aanbieders én vakantiegangers gebeurt best dmv langdurige samenwerkingsverbanden en uitwisselen van expertise