Handleiding kostenmodel voor invoering e-overheid. Rapport bij project

Transcriptie

1 Rapport bij project Naam: M&I/Partners, de heer prof dr. E.W. Berghout, mevrouw drs. V.B. Kruize en de heer ir. A.P.D. Luxemburg Versie: 01 definitief Datum: 23 januari 2008, laatste update 1 maart 2009

2 Inhoudsopgave 1. Handleiding kostenmodel e-overheid Inleiding en doelstelling ICTU M&I/Partners en ManagementCentrum Leeswijzer Opzet van het kostenmodel e-overheid Inleiding De applicatie Een mogelijke verdeling naar applicaties Toelichting op de kostencategorieën van het kostenmodel Kostencategorieën ICT-kosten Proceskosten Organisatiekosten Bijlage A Het kostenmodel e-overheid Pagina 2

3 1. Handleiding kostenmodel e-overheid 1.1. Inleiding en doelstelling Op 20 december 2007 heeft M&I/Partners bij de Stichting ICTU het eindresultaat gepresenteerd van haar onderzoek naar een kostenmodel voor de invoering van de e-overheid voor gemeenten. Hieruit kwam de vraag voort om een korte handleiding te schrijven bij dit kostenmodel. Dit document bevat deze korte handleiding. De handleiding moet e-adviseurs een praktisch handvat bieden om het kostenmodel te gebruiken bij gemeenten en op deze wijze goede kostenschattingen bij het opstellen van het realisatieplan vereenvoudigen en stimuleren. Het kostenmodel is eveneens bedoeld als middel om de kosten te bewaken tijdens de realisatie van de diverse projecten. Bij de meeste aankopen die wij gewend zijn te doen, willen wij vooraf weten wat de aankoop gaat kosten. Dat is bij e-overheidsprojecten niet anders. Bij grote investeringsprojecten met een incidenteel karakter, zoals een kantoorpand of een grote technische installaties is het gebruikelijk om te werken met een bestek. Het kostenmodel voor de e-overheid is een dergelijk raamwerk voor een bestek. In het model worden de belangrijkste kostencategorieën weergegeven ICTU Dit rapport is geschreven in opdracht van drs. J. Pastoor en mevrouw drs.n. Appel van de Stichting ICTU. De Stichting ICTU is op 11 april 2001 opgericht op initiatief van de voormalige minister voor Grote Steden- en Integratiebeleid, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen. ICTU is opgericht omdat binnen de overheid behoefte bestond aan een samenwerkingsverband voor kennisuitwisseling en de functionele ondersteuning op het gebied van informatie- en communicatietechnologie. Pagina 3

4 1.3. M&I/Partners en ManagementCentrum Het onderzoek is uitgevoerd door M&I/Partners en ManagementCentrum in de vorm van MC/M&Icombinatie. M&I/Partners is een onafhankelijk organisatieadviesbureau met ongeveer 60 adviseurs dat diensten verleent op het raakvlak van management, beleid en ICT. M&I/Partners staat voor vernieuwing en kwaliteit bij de aanpak van ICT-vraagstukken. Deze variëren van strategieontwikkeling, marktonderzoek en organisatieadvies tot advisering over technische invulling en implementatiemanagement. Bestuurlijke, organisatorische, bedrijfseconomische en technische aspecten worden hierbij in samenhang beschouwd. M&I/Partners heeft veel advieservaring op het gebied van ICT-economics bij de overheid. Zo is onder andere bij diverse gemeenten gewerkt aan het doorbelastingsmodel voor ICT-kosten, zijn er veel business cases opgesteld voor (e-) ICT-overheidsinvesteringen en is er gewerkt aan investeringsmodellen en governance-modellen voor ministeries. Drie jaar geleden heeft M&I/Partners samen met SGBO het initiatief genomen tot de ICT Benchmark Gemeenten. Met ingang van de 3 e jaargang van de benchmark doet M&I/Partners dit alleen. De 3 e ronde is recent afgerond, waaraan zeventien gemeenten hebben deelgenomen. Daarnaast worden meerdere gemeenten door M&I/Partners begeleid bij het onderbouwen van de kosten van het programma Andere Overheid. Dit project is uitgevoerd door: Prof. dr. E.W. Berghout, geassocieerd partner. Drs. V.B. Kruize, adviseur. Ir. A.P.D. van Luxemburg, senior adviseur en gecertificeerd EGEM-i adviseur. Drs. P.L.T.M. van Eekeren MCM is eindverantwoordelijk partner Leeswijzer Het kostenmodel wordt aan de hand van twee stappen beschreven. Hoofdstuk 2: Korte beschrijving van de opzet van het model. Hoofdstuk 3: Beschrijving van de diverse kostencategorieën. Pagina 4

5 2. Opzet van het kostenmodel e-overheid 2.1. Inleiding In de ICT hebben de meeste kosten een vast en indirect karakter. Kosten moeten dan ook bijna altijd op basis van verdeelsleutels worden toegewezen aan bijvoorbeeld een e-overheidsproject. Hierdoor krijgen de kosten vaak een enigszins arbitrair karakter, dit is echter onvermijdelijk. Het hoeft ook zeker niet het einddoel in de weg te staan: namelijk, het verkrijgen van een zo goed mogelijk inzicht in de betreffende kosten. Paragraaf 2.2 wordt ingegaan op de uitgangspunten van het model. Paragraaf 2.3 geeft het resultaat van deze uitgangspunten in een model weer De applicatie De applicatie staat centraal bij het kostenmodel. Een applicatie ondersteunt één of meerdere bedrijfsproces(en) in een organisatie. Een verdeling naar applicaties biedt gemeenten een beter perspectief om samenwerkingsverbanden aan te gaan. Daarnaast kan er een eenvoudiger worden gekeken naar de huidige situatie van de gemeenten en welke investeringen gedaan moeten worden om naar de gewenste situatie te bereiken. Van iedere applicatie wordt vastgesteld: 1. Wat de ICT-kosten zijn die met die applicatie samenhangen. Dus bijvoorbeeld de kosten die samenhangen met software, data, datacommunicatie, servers, spraak, faciliteiten, hardware en koppelingen van systemen. 2. Wat de kosten zijn die in het door de applicatie ondersteunde proces worden gemaakt. Dit zijn voornamelijk personele kosten bijvoorbeeld kosten die samenhangen met datamanagement en migratie, proces(her)ontwerp, inrichten van kwaliteitsmanagement en trainen van mensen. 3. Wat buiten de bovenstaande ICT-kosten en proceskosten nog moet worden onderscheiden in de organisatie. Dit zijn kosten die voornamelijk samenhangen met de algemene besturing, personeel & organisatie en het inrichten van het managementinformatiesysteem. Hierbij wordt er onderscheid gemaakt tussen de eenmalige projectkosten (incidenteel) en de daaropvolgende beheerkosten (structureel). Vanzelfsprekend is het ook mogelijk om hier een indeling in jaren te hanteren. Indien gekozen wordt voor een indeling in jaren wordt geadviseerd om minimaal een periode van vijf jaren aan te houden om de belangrijkste uitgaven en afschrijvingen te registreren. Pagina 5

6 De onderstaande figuur illustreert de belangrijkste begrippen: een applicatie ondersteunt één of meerdere processen in een organisatie. Van deze drie kostencategorieën worden zowel de projectkosten als de beheerkosten geregistreerd. Figuur 1: Hoofdcategorieën van het kostenmodel 2.3. Een mogelijke verdeling naar applicaties Onder de e-overheid worden de 12 programma s die volgen uit de Verklaring (Betere dienstverlening, minder administratieve lasten met de elektronische overheid!) verstaan. De volgende applicaties worden hierbij momenteel onderscheiden: Frontoffice: Content Management Systeem (inclusief webloket). Formulieren Engine (inclusief betaalkassa, beslisbomenmodule en producten en dienstencatalogus). Authentificatie Digitale identiteit (DigiD). Elektronische Nederlandse identiteitskaart (E-NIK). Persoonlijke Internet Pagina (PIP). Geografisch Informatiesysteem. Pagina 6

7 Bedrijvenloket. Relatiebeheer. Mid-office: Document Management Systeem (inclusief postregistratie en distributie). Workflow Management Systeem. Business Process Management en Broker. Gegevensmagazijn en datadistributie. Zakenmagazijn. Omgevingsvergunning. Koppelingen tussen de frontoffice en mid-office. Koppelingen tussen de mid-office en de backoffice. Backoffice: Basisregistratie Adressen en Gebouwen. Koppeling Basisregistratie Nieuw Handelsregister. Koppeling Basisregistratie Kadaster. Koppeling Basisregistratie Topografie. Gemeentelijke basisadministratie Personen. Burger Service Nummer (BSN). Stelsel van basisregistraties voor de kosten die samenhangen met het stelsel. Tevens is hierboven aangegeven of de applicatie behoort tot het Frontoffice, het Mid-office, of de Backoffice. Dit onderscheid is met name van belang als het kostenmodel wordt gebruikt om de kosten over een langere periode te beheersen. Vaak gebruikt men dan weer een abstractere kostencategorie dan de individuele applicatie. Kosten die niet zijn toe te rekenen aan een applicatie, kunnen worden ondergebracht in de kolom Overkoepelende kosten. Figuur 2 geeft het model weer dat hieruit volgt. In bijlage A is het model verder uitgewerkt naar applicaties. In hoofdstuk 3 worden van alle kostencategorieën vele voorbeelden gegeven. Pagina 7

8 Frontoffice Mid-office Backoffice Applicatie 1 Applicatie 2 Organisatiekosten (Overhead) Inrichten management informatie Beheerkosten Projectkosten, organisatie -inrichting Kosten managementinformatie Projectkosten Beheerkosten Projectkosten Proceskosten (Personeelkosten) en migratie Inrichten kwaliteitsmana gement (gegegevens) Training ICT-Kosten Software Data Datacommun icatie Servers Spraak Faciliteiten Hardware Koppelingen Datamanagement Procesherontwerp Projectkosten inrichting primair proces en training ICT- Projectkosten en gegevens migratie en controle Kosten primair proces ICTbeheerkosten Figuur 2: Kostenmodel e-overheid Deze wijze van indeling is niet limitatief en vast omlijnend. Daarnaast is programma 12 Administratieve Lasten voor burgers en bedrijven hierin niet opgenomen. Wanneer de effecten van administratieve lasten en de mogelijkheden om deze te verminderen berekend moeten worden, zal gekeken moeten worden naar de administratieve last (het kunnen voldoen aan de informatieverplichting die voortvloeit uit de regelgeving van gemeenten), de inhoudelijke nalevingkosten van regelgeving van gemeenten en de uitvoeringslasten van de regelgeving van gemeenten. Het in kaart brengen van deze componenten viel buiten de scope van het onderzoek. Pagina 8

9 De verminderingen van administratieve lasten dient meegenomen te worden bij het slim (her)inrichten van de werkprocessen binnen de gemeentelijke organisatie. Op is hiervoor een handleiding te vinden ( Meten is weten: handleiding voor het definiëren en meten van administratieve lasten voor het bedrijfsleven, 2003). Pagina 9

10 3. Toelichting op de kostencategorieën van het kostenmodel In dit hoofdstuk worden de kostencategorieën van het kostenmodel verder uitgewerkt Kostencategorieën Zoals vermeld in hoofdstuk 2 wordt er onderscheid gemaakt tussen: a. ICT-kosten. b. Proceskosten. c. Organisatiekosten. In deze drie kostencategorieën wordt er verder onderscheid gemaakt tussen: d. Incidentele projectkosten. e. Structurele beheerkosten. Per applicatie worden deze vijf kostencategorieën geïnventariseerd. In de volgende drie paragraven zullen achtereenvolgens de kostencategorieën ICT-kosten, proceskosten en organisatiekosten verder worden uitgewerkt. Voor iedere categorie zal in worden gegaan op de incidentele projectkosten en de structurele beheerkosten. Daarbij zullen voorbeelden van activiteiten worden opgesomd. Deze activiteiten zijn niet-limitatief ICT-kosten De ICT-kosten betreffen alle kosten die binnen de ICT-organisatie worden gemaakt ten aanzien van de betreffende applicatie. Hierbij wordt er een onderscheid gemaakt tussen incidentele projectkosten en structurele beheerkosten. Onder de incidentele ICT-projectkosten worden alle kosten verstaan, die de ICT-organisatie moet maken om de applicatie te verwerven en te implementeren. Aangezien e-overheids-projecten worden beschouwd als ICT-projecten, worden de kosten van het organiseren van deze projecten gerubriceerd onder ICT-kosten en niet onder organisatiekosten. Definitie en ontwerpkosten: Projectprocessen en procedures opstellen. Planning opstellen. Risicoanalyse opstellen. Kwaliteitsbewaking en risicomanagement beleggen en organiseren. Betrokkenen informeren. Pagina 10

11 Bemensing organiseren. Financiering regelen. Huisvesting en andere faciliteiten (werkplekken, projecthulpmiddelen e.d.) voor project regelen. Projectorganisatie inrichten. Projectbureau voor de ondersteuning van het project. Beheer van de software beleggen. Beheerprocessen en procedures opstellen. Interfaces inventariseren. Juridische aspecten van het project in kaart brengen en beleggen. Afspraken over bovenstaande punten vastleggen. (Eventueel) Proof of Concept uitvoeren. Marktanalyse, longlist leveranciers. (Eventueel) Request For Information (RFI) ronde, (Eventueel) beoordeling beantwoording RFI s. Bestek opstellen. Specificaties opstellen (inclusief autorisaties, rollen en rechten bepalen). Testplannen opstellen. Referentiebestanden opbouwen. Acceptatiecriteria opstellen. Inkoopvoorwaarden opstellen, Modelcontracten en model Service Level Agreements opstellen. (Eventueel) aanschaf technische voorzieningen regelen. (Eventueel) opschonen en aanpassen van gegevens. (Eventueel) project plan, planning, bemensing, huisvesting, financiering, business case, risicoanalyse bijstellen. Evaluatie van deelfase. Contracteringsfase: Bestek uitzetten in de markt. Antwoorden op bestek beoordelen. Gunning. (Eventueel) bestek bijstellen. Specificaties bijstellen Testplannen bijstellen. Acceptatie criteria bijstellen. Contractering (inclusief Service Level Agreements). (Eventueel) Escrow regelen. Evaluatie van deelfase. (Eventueel) project plan, planning, bemensing, huisvesting, financiering, business case, risicoanalyse bijstellen. (Eventueel) randvoorwaardelijke ICT-middelen aanschaffen / inhuren, bijvoorbeeld: Server- en desktop-software en hardware. Dataopslag voorzieningen (SAN, NAS, enz.). Pagina 11

12 Datacommunicatievoorzieningen (lijnen, certificaten, switches, enz.). Spraakvoorzieningen (telefooncentrale, CTI, enz.). Faciliteiten (serverruimte, hosting, enz.). Koppelingen met andere systemen. Evaluatie van deelfase. Realisatiefase: Kick-off. Projectorganisatie aanpassen met leveranciervertegenwoordiging. Functionele ontwerpen. Technische ontwerpen. Testplannen, ook voor koppelingen. Inrichten technische voorzieningen. Opleidingsplan opstellen. Evaluatie van deelfase. (Eventueel) projectplan, planning, bemensing, huisvesting, financiering, business case, risicoanalyse bijstellen. (Eventueel) conversie van gegevens. (Her)testen van opgeleverde software (inclusief eventuele koppelingen, etc.). (Opnieuw) vastleggen van testbevindingen. (Opnieuw) oplossen van testbevindingen. (Eventueel) bestek bijstellen: Specificaties bijstellen. Testplannen bijstellen. Acceptatiecriteria bijstellen. Acceptatie van de software. (Eventueel) beheer van de software afspraken bijstellen. (Eventueel) beheerprocessen en procedures bijstellen. Beoordelen van de opgeleverde sourcecode. (Eventueel) aanpassen/opschonen opgeleverde sourcecode. Acceptatie van de opgeleverde sourcecode. Beoordelen van de opgeleverde documentatie. (Eventueel) aanpassen/opschonen opgeleverde documentatie. Acceptatie van de opgeleverde documentatie. Acceptatie van het opgeleverde opleidingsmateriaal. Evaluatie van deelfase. (Eventueel) projectplan, planning, bemensing, huisvesting, financiering, business case, risicoanalyse bijstellen. Evaluatie van deelfase. Pagina 12

13 In productie name en overdracht naar beheer: Overdracht documentatie. Overdracht sourcecode. (Eventueel) uitfaseren oude systemen. Evaluatie van het beheer, processen en procedures. De structurele ICT-beheerkosten betreffen de kosten die na het doen van de investering jaarlijks gaan terugkomen. Belangrijke categorieën hierbij zijn: Extra formatie ICT-afdeling (inclusief functioneel beheerders, gegevensbeheerders e.d.). Op peil houden ICT-kennis en -kunde door opleidingen, enz. Tegemoet komen aan nieuwe wensen (voortschrijdend inzicht) van gebruikers, managers, enz. in systeeminrichting, softwarefunctionaliteit, enz. Onderhoud en afschrijving (of huur) van randvoorwaardelijke ICT-middelen, bijvoorbeeld: Server- en desktop-software en hardware. Dataopslag voorzieningen (SAN, NAS, enz.). Datacommunicatievoorzieningen (lijnen, certificaten, switches, enz.). Spraakvoorzieningen (telefooncentrale, CTI, enz.). Faciliteiten (serverruimte, hosting, enz.). Koppelingen met andere systemen. Contractbeheer van ICT-leveranciers. Licentiekosten. Kosten van leveranciers waar ICT-diensten zijn uitbesteed. Helpdesk. Functionele beheerkosten. Technische beheerkosten. Indien u bepaalde kosten afschrijft, dan kunt u kiezen of u de afschrijving meeneemt als beheerkosten, of de totale investering opneemt als projectkosten. Aangezien er sprake is van afschrijvingen, gaat de voorkeur waarschijnlijk uit naar het opnemen van deze kosten in de beheerkosten. Er dient bij alle kosten een aan de applicatie gerelateerde economische noodzaak te zijn, voordat de kosten mogen worden opgenomen. Apparatuur die wordt aangeschaft, maar voor de betreffende applicatie niet noodzakelijk is, dient te worden beschouwd als aparte investering. Het verdient aanbeveling om de controller te betrekken bij uw kostenanalyse. Pagina 13

14 3.3. Proceskosten De bedrijfsproceskosten betreffen alle procesgerelateerde kosten die buiten de ICT-organisatie moeten worden gemaakt om de applicatie operationeel te krijgen en te houden. Deze categorie betreft alle organisatieveranderkosten. Een categorie die bij de e-overheidsprojecten aanzienlijk kan zijn. Voorbeelden van incidentele proceskosten betreffen: (Eventueel) opschonen en aanpassen van gegevens. Beoordelen van het opgeleverde opleidingsmateriaal. (Eventueel) aanpassen/opschonen opgeleverde opleidingsmateriaal. Opleiding van gebruikers, beheerders. Overdracht opleidingsmateriaal. Herontwerpen van bedrijfsprocessen en het heroverwegen van taken en verantwoordelijkheden. Implementeren herontworpen bedrijfsprocessen. Vastleggingsregels en kwaliteitsmanagement van gegevens. Kosten verbonden aan het heralloceren van medewerkers. Vaak wordt er een projectbureau opgericht voor het begeleiden van de invoering van e- overheidsprojecten en het realiseren van veel operationele activiteiten. De kosten van een dergelijk projectbureau dienen naar rato naar de incidentele proceskosten worden toegerekend, indien de bovenstaande werkzaamheden door het projectbureau worden verricht. De structurele proceskosten betreffen de kosten van het nieuw ingerichte bedrijfsproces. Veelal worden deze kosten niet meer toegerekend aan een e-overheidsapplicatie, omdat dit geen investeringen meer betreffen, maar de kosten van de nieuwe stabiele situatie. Deze kostencategorie wordt wel genoemd in het kostenmodel, omdat er allerlei situaties mogelijk zijn, waarbij er in een later stadium toch nog aanzienlijke proceskosten ontstaan. Bijvoorbeeld als organisatieveranderingen trapsgewijs worden doorgevoerd. Op deze plek zullen ook de meeste baten ontstaan. Veelal in de vorm van kostenverlagingen en/of betere dienstverlening. Ook zal hier moeten worden nagedacht over het verminderen van administratieve lasten voor personen en bedrijven. Voorbeelden van structurele proceskosten: Gebruik van basisregistraties en andere landelijke voorzieningen. Tegemoet komen aan nieuwe wensen (voortschrijdend inzicht) van gebruikers, managers, enz. in werkproces, procedures, rapportage, enz. (Eventueel) extra formatie procesafdelingen. Pagina 14

15 3.4. Organisatiekosten De organisatiekosten betreffen alle kosten die moeten worden gemaakt om de applicatie operationeel te krijgen en te houden en die buiten de ICT-organisatie en buiten het directe bedrijfsproces liggen. Voorbeelden van incidentele organisatiekosten zijn hierna genoemd. Initiatiefase: Bestuurlijk draagvlak creëren. Activiteiten ten behoeve van bewustwording, draagvlak, communicatie, inregelen overlegstructuren, rapportagelijnen, etc. Bijvoorbeeld: Ketensimulatie, EGEMthermometer. Strategische doelstellingen vertalen naar tactische en operationele doelstellingen (denk aan dienstverlening, administratieve lastenverlichting, vereenvoudigen regelgeving, gebruik basisregistraties, enz.). Implementatie gemeentebrede tactische en operationele doelstellingen (denk aan vereenvoudigen APV. Medewerking aan audits, controles, enz. Communicatie en voortgangsrapportage naar E-GEM. Convenanten afsluiten met ICTU. (Eventueel) gemeentebrede architectuur (proces, informatie en ICT) bepalen (bijvoorbeeld aanwijzen basisregistraties, vertaling RSGB naar eigen gemeente, enz.). (Eventueel) gemeentebreed informatiemanagement organiseren (inclusief functioneel beheer). (Eventueel) Gemeentebreed beveiligingsbeleid en beleid ten aanzien van privacy en persoonsgegevens. Programmamanagement / stuurgroep organiseren. Afstemming tussen projecten organiseren. Projectbureau voor ondersteuning programmamanagement en stuurgroep. Overall planning maken. (Eventueel) inhuur externe ondersteuning. Activiteiten ten behoeve van bewustwording, draagvlak, communicatie, etc. Bijvoorbeeld: voorlichting door agentschap BPR voor gemeente over GBA als basisregistratie en BSN. Activiteiten om te voldoen aan verplichtingen uit convenanten. Bijvoorbeeld: een aansluittoets door het team Bekendmakingen op internet. Mandaat en opdrachtgeverschap organiseren. (Eventueel) voorstudie. Business case/terugverdien scenario s opstellen. Projectplan opstellen: Doelstelling. Uitgangspunten. Aannamen. Pagina 15

16 Aanpak (Verandermanagement & Communicatie). Ist en Soll situatie processen, personeel&organisatie, regelgeving, besturing en informatie en ICT (bijvoorbeeld terugmeldproces, verplicht gebruik gegevens uit basisregistraties, implementeren en verankeren van nieuwe functies/rollen binnen de gemeente, enz.). Op te leveren resultaten (kwaliteitseisen). Benodigde middelen, mensen, enz. Relaties met andere projecten, ontwikkelingen, systemen, enz. Communicatieplan. Inrichten van managementinformatie. Heroverwegen van besturingsmodel organisatie. Interne en externe communicatiekosten gerelateerd aan de e-overheidsprojecten. Besluitvorming over het wel/niet doorgaan van het project. In productiename en overdracht naar beheer: Beëindigen van het project. Evaluatie van het project. (Eventueel) beleggen en organiseren van nazorg. Ook hierbij kan wederom sprake zijn van incidentele en structurele kosten. Hoewel deze kostencategorie voor de gehele organisatie groot zal zijn, zullen er meestal maar weinig van deze kosten op economische gronden herleidbaar zijn tot de invoering van een nieuwe applicatie. Indien deze relatie ontbreekt, dan maken deze kosten geen deel uit van de investering in de nieuwe applicatie en dienen deze ook niet te worden meegenomen in het kostenmodel. Voorbeelden van structurele organisatiekosten: Punten voor verbetering zoeken en implementeren. Bij nieuwe en aanpassen regelgeving en procedures impactanalyse op EGEM doelstellingen (dienstverlening, lastenverlichting, enz.). (Eventueel) extra formatie voor gemeentebrede coördinatie. Bijhouden ontwikkelingen rond e-overheid (deelname congressen, vakliteratuur, websites, nieuwsbrieven, enz.). Pagina 16

17 Bijlage A Het kostenmodel e-overheid Pagina 17

18 FRONTOFFICE Kostenmodel CMS Formulieren DigiD e-nik PIP Geografisch Bedrijvenloket Relatiebeheer e-overheid engine informatiesysteem Organisatiekosten (overhead) Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Bijv. inrichten managementinformatie, communicatiekosten. Proceskosten (personeelskosten) Bijv. Bijv. herontwerp meerkosbedrijfs- ten nieuwe processen, stabiele gebruikers- situatie trainingen, opleiden key-users, ICT kosten naar: software data datacommunicatie servers spraak facaliteiten hardware koppelingen Bijv. applicatie werven, aanpassen en implementeren. Bijv. licentiekosten, helpdesk, functionele en technische beheerskosten.

19 Mid-office Kostenmodel DMS WF BPM en Broker Gegevensmagazijn Zakenmagazijn Omgevingsvergunning e-overheid en datadistributie Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Organisatiekosten (overhead) Proceskosten (personeelskosten) ICT kosten naar: software data datacommunicatie servers spraak facaliteiten hardware koppelingen

20 Backoffice Kostenmodel Stelsel van Basisregistratie- Koppeling Koppeling Koppeling Basisregistratie BSN e-overheid basisregistraties Adressen en Gebouwen NHR BRK BRT Personen Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Organisatiekosten (overhead) Proceskosten (personeelskosten) ICT kosten naar: software data datacommunicatie servers spraak facaliteiten hardware koppelingen