Wat is het verschil tussen res nullius, onbeheerde zaken, verloren zaken en schatten? P 4-5

Transcriptie

1 Wat is het verschil tussen res nullius, onbeheerde zaken, verloren zaken en schatten? P 4-5 Art 539 BW is fout want geen bestemming aan gegeven. Art 713 BW 1) Res nullius = lichamelijke roerende zaak die aan niemand toebehoot, maar vatbaar is voor toe-eigening en zal toebehoren aan de eerste persoon die ze in bezit neemt. Bv: - wild en stromend water. - res derelicta = achtergelaten zaak met specifiek kenmerk: achtergelaten door hun eigenaar, die niet meer de bedoeling heeft zijn rechten uit te oefenen en de veronderstelde wil heeft zich van de zaak te ontdoen; heeft dus oorspr eigenaar gehad maar is door diezelfde eigenaar achtergelaten! Deze zijn vatbaar voor toe-eigening mits de wil van de vorige eigenaar gerespecteerd blijft bv. Schilderij kapot gescheurd op vuilnisbak antiquair mag niet verkopen 2) Onbeheerde goederen zijn roerende én onroerende goederen ofwel nooit het voorwerp van eigendom zijn geweest, ofwel door hun eigenaar verlaten zijn. Ze komen toe aan de staat. =/ res nullius want deze enkel roerend + komen toe aan diegene die ze eerst in bezit neemt 4) Verloren zaken hebben een eigenaar die momenteel onbekend is. 5) Schatten zijn weggestopte zaken die ooit een eigenaar hebben gehad. Als vinder eigenaar is van de grond waar schat wordt gevonden wordt hij de volledige eigenaar; als hij geen eigenaar is van de grond wordt de schat wordt 50/50 verdeeld onder vinder en eigenaar. Bijvraag: vuilniszak is een res nullius 50. Wat is het verschil tussen verloren zaken en schatten? P 5 Behoren beiden tot de zaken indeling volgens hun toe-eigeningsvatbaarheid. Verloren zaken: hebben een eigenaar die momenteel onbekend is. Als die zich niet bekend maakt, vinden bijzondere wetten toepassing. Schatten: weggestopte zaken die een eigenaar gehad hebben. Als de vinder ook eigenaar is van de grond waarin de schat gevonden werd, krijgt hij de volledige schat. Zoniet, krijgen vinder en eigenaar elk de helft. Wat is het verschil tussen vervangbare en niet-vervangbare zaken? Wat zijn de gevolgen voor zakenrecht? P 6-7 Vervangbare zaken = - verwisselbaar als gelijksoortige zaken - enkel naar hun generieke eigenschappen bepaald -verhandeld naar hun gewicht, aantal en maat - missen elke individualiteit. 1

2 Het onderscheid vervangbaar/onvervangbaar is afhankelijk van de wil van de partijen. Ontbreekt die wil, kijkt men naar de omstandigheden: het al dan niet verbruikbaar karakter geeft dan de doorslag. Onderscheid voor zakenrecht: geen! want in zakenrecht meestal nt-verbangbare zaken In het verbintenissenrecht daarentegen is het van belang voor - de eigendomsoverdracht: indi: solo consensu, ogenblik cct verv: traditio, levering (moment waarop individualisatie gebeurt) - het risico: indi: direct voor SE verv: zolang de zaken die nog moeten geleverd worden nt geindividualiseerd zijn bij SA - wettelijke schuldvergelijking: moeten beide schulden vervangbaar zijn Wat betekent het onderscheid verbruikbare/niet-verbruikbare zaken? P 6-7 Verbruikbaar = als de zaak tenietgaat bij het eerste normaal gebruik. bv. geld, vruchten Niet-verbruikbaar = gaat niet verloren bij eerste normaal gebruik Belang van het onderscheid: 1) Bruikleen Verbruikleen - bruikleen = commodaat: ctt waarbij de ene partij aan de andere partij een zaak geeft om daarvan gebruik te maken onder verplichting dezelfde zaak terug te geven - verbruikleen: ctt waarbij een persoon aan een ander bep hoeveelheid zaken ter beschikking stelt die na het eerste gebruik teniet gaan en waarbij de ontlener de verplichting heeft evenveel zaken van dezelfde soort en hoedanigheid terug te geven 2) Gewoon Oneigenlijk vruchtgebruik: - gewoon: recht om van een zaak waarvan een ander eigenaar is het genot te hebben zoals de eigenaar zelf maar onder de verplichting de zaak in stand houden, - oneigenlijk: recht om bepaalde zaken te gebruiken en te verbruiken onder de verplichting gelijke hoeveelheid van dezelfde soort, hoedanigheid en waarde terug te geven! manier om de erfgenamen van de blote eigenaar te onterven: de VG mag immers de goederen opgebruiken zodat zij er zelf niets aan hebben. 3) Huur: niet mogelijk bij verbruikbare zaken 4) Bewaargeving: mogelijk bij verbruibare zaken (bv hou mijn brood eens vast) 5) Vervangbaar Niet Vervangbaar: verbruikbaar karakter van goederen kan doorslaggevend zijn voor het vervangbaar/niet-vervangbaar karakter van een zaak, als de wil van de partijen daaromtrent ontbreekt. Het verbruikbaar karakter hangt in de regel immers af van de aard van de zaak, in tegenstelling tot het vervangbaar karakter. Toch is dit geen absolute regel: het karakter hangt af van het perspectief (vb een boek voor een verkoper). Wat is oneigenlijk vruchtgebruik? P 7 Bij gewoon vruchtgebruik mag de VG het genot hebben zoals de eigenaar zelf, maar moet hij de zaak zelf in stand houden. Bij oneigenlijk vruchtgebruik echter mag de rechthebbende de 2

3 zaak gebruiken en verbruiken, onder verplichting een gelijke hoeveelheid van dezelfde hoedanigheid, soort en waarde terug te geven (of de geschatte waarde van de zaken). Wat zijn afzonderlijke zaken en algemeenheden? Worden daar rechten aan verbonden? +VB P 8-9 1) Afzonderlijke zaken: vormen afzonderlijk beschouwd een eenheid, een entiteit waarop rechten uitgeoefend kunnen worden. 2) Algemeenheden: hoeveelheid van zaken die in het rechtsverkeer als eenheid beschouwd worden. Wisselen van delen heeft geen invloed op hun bestaan. - Feitelijke algemeenheid: universitas facti, in ons recht niet aanzien als zaak op zich bv. kudde - Juridische algemeenheid: geheel van rechten en plichten die als afzonderlijk vermogen opgevat worden bv. vennootschapsvermogen, nalatenschap Aan algemeenheden worden geen rechten toegekend. Schuldeisers moeten dus zorgen dat ze hun rechten op de bestanddelen leggen (vb niet op twee onroerende goederen; eentje kiezen). Een handelszaak is een speciaal geval; dit is een feitelijke algemeenheid die wordt aanzien als juridische algemeenheid in wording. Ze kan dus in pand én in hypotheek gegeven worden. Handelszaak = gebouw, auto, portefeuille, kapitaal, clienteel, personeel, Niet geheel in pand/hypotkeek geven maar aparte delen Wat is een zakelijk recht? Bespreek de interne en de externe werking. P Het BW geeft geen definitie van een zakelijk recht, daarom ahv: - intern aspect = is de relatie die ontstaat tussen de titularis van het recht en de zaak waar zijn recht op slaat: titularis krijgt de onmiddellijke heerschappij over het goed. Vorderingsrechten daarentegen geven geen onmiddelijke heerschappij maar een recht op een bepaalde gedraging van een persoon; het is een aanspraak die men kan laten gelden t.a.v. een persoon. - extern aspect = tegenwerpelijkheid aan derden: Volgens de klassieke opvatting gaat men er van uit dat enkel zakelijke rechten tegenwerpelijk zijn aan derden; vorderingsrechten enkel aan de schuldenaar. Gezien de klassieke auteurs echter geen onderscheid maakten tussen intern en extern aspect, gaat dit niet op volgens Limpens. Het is wel zo dat zakelijke rechten een sterkere tegenwerpelijkheid hebben, omdat ze vereenzelvigd worden met een goed. Bovendien genieten ze volg- en voorkeurrecht. Wat is het numerus-clausus beginsel? P 15 Het numerus-clausus beginsel houdt in dat er slechts een beperkt aantal zakelijke rechten bestaan, en dat ze allemaal in de wet opgesomd staan. Particulieren kunnen geen nieuwe zakelijke rechten in het leven roepen. Dit beginsel wordt aanvaard sinds het Blieck-arrest van 1966, waarin het Hof van Cassatie dit 3

4 principe op indirecte wijze bevestigde. Wat zijn de kenmerken van zakelijke rechten? P Alleen zakelijke rechten genieten van de bezitsbescherming, en dit veruiterlijkt zich in twee kenmerken: 1) volgrecht: dit houdt in dat de titularis van het recht de zaak waarop het recht slaat steeds kan terugvorderen van elke bezitter, ongeacht in wiens bezit de zaak is bv: - stellionaat = de verkoop van onroerende goederen waarvan men geen eigenaar is de eigenaar van het onroerend goed kan binnen bepaalde termijnen steeds zijn goed revindiceren. - hypotheek = dat steeds het onroerend goed volgt, in wiens handen het ook overgaat. - voorrechten = verlenen een gelijkaardig recht voor roerende goederen. Het volgrecht is echter niet absoluut geen wezenlijk kenmerk van de zr bv: de bezitter ter goeder trouw van een lichamelijk roerend goed is beschermd tegen iedere revindicatie onder 2279 BW. bv: geven principieel enkel gepubliceerde voorrechten en hypotheken volgrecht. 2) voorkeursrecht of recht van voorrang: in vereffening wordt de houder van het recht bij voorrang betaald met de opbrengst van het goed waar het recht op slaat. Beperking: wetgeving terzake + contracuele afspraken Rangorde: zzr voorrang op een niet zekergestelde schuldvordering, van oud naar jong (ahv publicatie) Wat zijn de onroerende goederen uit hun aard? P Het uitgangspunt is de grond. 1) gronderven (onder-bovengrond) 2) gebouwen: geheel of gedeeltelijk omsloten ruimte voor wonen, werken of bergen 3) bouwwerken: in de grond gebouwd of er steun uit halend met de bedoeling te blijven staan bv. dijken, dammen, bruggen, woonwagens 4) uitrusting van gebouwen en bouwwerken: zaken die één geheel vormen met het gebouw, behoren tot of gebruik voor 5) beplantingen: zolang ze vast zitten (wortelvaste veldvruchten,...) 6) delftstoffen Wat is een gronderf voor een jurist? P 19 Art 518 BW: erven zijn begrensde delen van de grond met bebouwing, beplanting,.. Grond is het aardoppervlak en de zich onder dat vlak bevindende lagen (de ondergrond). Voor de ondergrond is vaak echter bijzondere wetgeving tot stand gekomen. De ligging, afbakening en eigenaars van gronden wordt bijgehouden in het kadastraal plan (verzamelplan en perceelplan) en de kadastrale legger (grootboek van eigendom). Een gronderf is de grond (het onroerend goed uit de aard), alsook alle zaken die er blijvend 4

5 (duurzaam) mee verbonden zijn of voor blijvend gebruik er toe bestemd zijn, in het bijzonder gebouwen. Alles wat slechts tijdelijk verbonden is, of slechts voor tijdelijk gebruik bestemd is, behoort niet tot het gronderf. Beperkte functionele bewegingen van een duurzaam verbonden goed ontnemen dat goed echter niet het onroerend karakter. Administratieve beschrijving van eigendom? P 19 Men werkt met kadasters. - Kadaster in de betekenis van kadastrale doc: kadaster = geheel van kaarten en registers waarin de opsomming of opgave voorkomt vd OR ve land en vd personen aan wie deze eigendommen toebehoren; kaarten wijzen de onderlinge ligging aan vd goederen + hun grenzen, grootte, naam - Juridisch kadaster: kadaster = rechtsgeldig kadaster dat bewijskracht biedt ivm ingecshreven rechten; louter fiscale doc ten indicatieven titel! doc gehouden door hypotheekkantoren niet juridisch omdat het BW hen geen bewijskracht toekent Kadastrale plannen: 1.Verzamelplan = weergave gehele gemeente met zijn indelingen 2. Perceelplan = kaart met typografische weergave vd kadastrale percelen + grenzen + gebouwen Kadastrale legger: = fiscale grootboek vd grondeigendom; georganiseerd per volledig eigendomsrecht over 1 of meer OR; percelen aangeduid door ligging, opp, bouwjaar,! persoon aangeduid in kadastrale legger is nt per se eigenaar maar wel diegene die OR voorheffing betaalt Wat zijn de gevolgen van bestemming of incorporatie voor goederen? P ) koop/verkoop van het goed, of erfenis strekt zich ook uit tot de bestemde goederen. 2) de geïncorporeerde goederen niet in de boedelbeschrijving komen bij het vruchtgebruik. 3) strekt de hypotheek zich ook uit tot deze goederen. 4) kunnen de geïncorporeerde goederen nooit afzonderlijk in beslag genomen worden. 5) worden deze goederen in het bezit van vreemdelingen, ook geregeld door het Belgisch recht o.b.v. art. 3 BW (IPR!). 6) voorrecht van de onbetaalde verkoper op de goederen verloren bij bestemming. 7) onderhevig aan een registratierecht, i.p.v. BTW. Wat zijn de objectieve vereisten voor onroerende goederen door bestemming? P 24 1) materiële zaak: enkel lichamelijke roerende goederen (dus geen schuldvorderingen of handelszaken). 2 ) ingeschakeld in het productieproces: zaak is nuttig voor prodproces + vertoont zekere 5

6 duurzaamheid ( bv. niet: wijnkelders of eetwaren) uitz duurzaamheid: art 524 BW: hooi, stro, mest, zaden 3) bestemd voor een OR uit zijn aard 4) bestemd voor de diensten en exploitatie: - zaak moet verbonden zijn met het erf door de E en moet voor de uitbating dienen - zaak daadwerkelijk nodig voor dienst, niet persoonmijk gebruik - zaak nuttig voor exploitatie - bestemming (ideeële band roerend goed erf) 5) blijvend door E met erf verbonden: incorporatie wilsbeschikking + wettelijke vermoedens van verbondenheid art 525 BW (verbonden door gips, kalk of cement en losmaken beschadigt; spiegels, schilderijen of sieraden aan het houtwerk verbonden; beelden geplaatst in een daar voor gemaakte nis, zelfs als ze zomaar losgemaakt kunnen worden) Wat is anticipatieve roerendmaking? Wat zijn de gevolgen? P 22 en P 34 = onroerende goederen worden roerend Normaliter zijn vruchten, producten en materialen onroerend zolang ze aan het onroerend goed (uit de aard) vastzitten. Bij anticipatieve roerendmaking gaat men die goederen echter als los van het goed, en dus als roerend beschouwen, ook al zitten ze feitelijk nog vast. Er moet in dit geval wel sprake zijn van een juridische scheiding door een rechtshandeling met die zaken tot voorwerp waarbij hun eigendom wordt overgedragen. Er moet minstens een ideeële scheiding van de grond zijn. Bovendien moet de materiële scheiding vaststaan en binnen een bepaalde termijn plaatsvinden. Gevolg anticipatieve roerendmaking: onstaan van een roerend recht op de zaken. Dit recht heeft bestaande en bepaalde zaken tot voorwerp; het is geen wenskoop en geen koop van toekomstige zaken. Tnen aanzien van derden (schuldeisers) worden de zaken als roerend beschouwd. Hypothecaire schuldeisers moeten de normale inning van vruchten bovendien eerbiedigen (45 HypW). De goederen worden verkregen door inbezitneming (merken van bomen, afbreken gebouw, oogsten). Is een persoonlijk recht roerend of onroerend? De drie vb uit de cursus. P 30 Onroerende persoonlijke rechten niet uitdrukkelijk vermeld in BW. In principe zijn alle persoonlijke rechten roerend. Uitz: voor schuldvorderingen die er toe strekken een zakelijk recht op onroerende goederen te verkrijgen, op voorwaarde dat de eigendomsoverdracht niet samenvalt met het sluiten van de overeenkomst. Leveringsplicht = schuldvordering (als gevolg van eigendomsoverdracht) is principieel roerend Uitz: 1) Leveringsplicht van een strook grond is onroerend wanneer men pas eigenaar wordt na afbakening 2) Leveringsplicht van een onroerend goed is onroerend wanneer de SA keuze heeft uit 6

7 verschillende onroerende goederen: men wordt pas eigenaar na de keuze van de SA. 3) Leveringsplicht van een onroerend goed wanneer de partijen overeengekomen zijn dat eigendom wordt overgedragen door een afzonderlijke levering. Wat is de draagwijdte van de begrippen inboedel en huisraad? P 32 De wet omschrijft deze begrippen in art BW maar de RS en RL zien die bepalingen niet als dwingend recht maar als aanvullende interpretatieregelen die enkel aangewend worden bij gebrek aan wettelijk dispositief of contractueel beding. Volgens het HvC zijn deze art als interpretatieregelen toe te passen wnr het niet mogelijk is uit andere wetteksten of uit het ctt het inzicht van de partijen te bepalen. Van belang bij interpretatie van testamenten. Bespreek het openbaar domein en haar belang voor het privaatrecht P A) Definitie = alle goederen van publieke rechtspersonen die onontbeerlijk zijn voor het vervullen van een openbare dienst of voor het behartigen van openbare noodwendigheid. Het HvC benadrukt hier dat het gaat om goederen voor het gebruik van allen maar dat is niet correct; vaak profiteert slechts een deel van het publiek van deze goederen. De aard van de zaak speelt geen rol: het gaat om haar relatie met de te behartigen openbare noodwendigheid. Opsomming wet: openbare wegen, spoorwegen, waterwegen, militair domein, etc. Goederen behoren tot het openbaar domein door hun aard of door uitdrukkelijke bestemming van de bevoegde administratieve overheid. Ze worden beheersd door een uitzonderingsstatuut. Op zich is het belang van het openbaar domein beperkt voor het privaatrecht, omwille van de onverhandelbaarheid. Door desaffectatie kunnen goederen echter altijd terug in de handel gebracht worden. De openbare domeingoederen genieten van een uitzonderingsstatuut. Leg uit. P 41 1) Deze materie wordt 3 categorieën van wetten: hoofdzakelijk door het administratief recht, maar ook door het strafrecht en het burgerlijk recht. 2) Openbare domeingoederen heeft weinig betekenis voor buurgerlijk recht: omwille van de onverhandelbaarheid; goederen kunnen altijd in handel gebracht worden door desaffectatie en hierdoor houdt uitzstatuut op 3) Uitzstatuut komt tot stand door de bestemming die aan de goederen gegeven wordt: gevolg is dat men niet vrij kan beschikken over deze goederen, en dit geldt erga omnes, ook voor de staat. Het komt neer op onvervreemdbaarheid, onverjaarbaarheid, onverhuurbaarheid, niet vatbaar zijn voor erfdienstbaarheden en niet vatbaar zijn voor beslag (tenzij 1412bis Ger.W). Wat is het juridisch statuut van het privaat domein? Wat behoort er toe? P

8 Het privaat domein omvat alle goederen van publiekrechtelijke rechtspersonen, die niet voor de werking van de openbare dienst bestemd zijn. Dit is zeer divers. Bv: onbeheerde goederen zonder eigenaar, goederen van personen die zonder erfgenaam overlijden, het domein van de Kroon, domaniale wouden, gorzingen, duinen, uitgedroogde beddingen van stromend water, meubilair,... Het juridisch statuut van het privaat domein wordt beheerst door het administratief recht (soms strafrecht, bv politiereglementen). Haar kenmerken staan lijnrecht tegenover die van het openbaar domein: Goederen uit het privaatdomein zijn vervreemdbaar, verjaarbaar, verhuurbaar, vatbaar voor erfdienstbaarheden en vatbaar voor hypotheek en beslag onder 1412bis Ger.W. Welke termijnen gelden inzake verkrijgende verjaring? P 44 Alle zakelijke rechtsvorderingen (roerend en onroerend) verjaren door het verloop van 30jaar. Geen wettige titel vereist Ggeen goede trouw vereist : ook personen die ter kwader trouw zijn kunnen op deze manier de eigendom verkrijgen. De wetgever koos hier voor rechtszekerheid, eerder dan rechtvaardigheid. Hij die ter goeder trouw is kan zich echter beroepen op de kortere verjaringstermijn: 10jaar: als de werkelijke eigenaar in het hetzelfde rechtsgebied woont (zelfde of ander rechtsgebied Hof van Beroep) als waar het onroerend goed gelegen is 20jaar: als dat niet het geval is. Wettige titel wel vereist (wettige titel = negotium + instrumentum + overgeschreven op hypkantoor (dus authentieke akte))! geldt enkel voor individuele onroerende goederen, niet voor universaliteiten! geldt voor alle zakelijke rechten, en niet enkel eigendom. Goede trouw wordt steeds vermoed. Kwade trouw moet altijd bewezen worden. Goede trouw betekent in casu dat de bezitter van mening was dat hij met de ware eigenaar handelde. Een vormgebrek in de titel elimineert de mogelijkheid van korte verjaring. Wat is de aard van het bezit? P A) Defintie: art 2228 BW = het houden of genieten van een zaak die men in zijn macht heeft, of van een recht dat men uitoefent, in persoon of door een ander.! houden en genieten is niet hetzelfde als bezitten - houden = detentie = een zaak bezitten met toelating en voor rekening E houden alleen betekent nog niet dat men titularis is van het recht - bezit: 1. materieel bestanddeel: corpus possessionis: feitelijke en exclusieve macht over de zaak 2. intentioneel bestanddeel: animus possessionis: wil om de zaak/ het recht voor zichzelf uit 8

9 te oefenen. B) Bezit en schijneigendom: B is de schijnbare eigenaar net werkelijke eigenaar maar hij doet zich wel zo voor. Bezit ter goeder trouw geldt als vermoeden van eigendomstitel. C) Zaken vatbaar voor bezit: alle vermogensrechten zijn vatbaar voor bezit op voorwaarde dat dat bezit veruiterlijkt kan worden. D) Bezit als rechtsfeit en rechtsbron: B = een feitelijke toestand waaraan rechtsgevolgen kunnen gehecht worden, rechtsfeit dat aanl kan geven tot eigendom. Bezit is een bron van recht, maar het is geen recht an sich. Wat zijn de functies van het bezit? P Recht verleent aan bezit zkere rechtsgevolgen, onderscheideroerend-onroerend: De functies van het bezit zijn in principe gelijk voor R en OR goederen, maar bij R goederen speelt vooral de eigendomsverkrijging (bezit als grondslag voor) en zijn de andere functies iets zwakker. 1) Politionele functie: raakt de openbare orde = feitelijke bezitstoestand vd bezitter wordt beschermd tegen stoornis door het gerecht en politie, tot bewezen is dat de bezitter geen rechthebbende is. 2) Verjaringsfunctie: = men wil rechtszekerheid scheppen: men wordt dus eigenaar na verloop van tijd als het intentioneel en materieel bestanddeel verenigd zijn TGT met titel 10/20jaar TGT zonder titel 30jaar TKT 30jaar 3) Bewijsfunctie: = bezit geldt als titel: bezitter wordt aanzien als eigenaar tot bewijs van het tegendeel. Door de bescherming van de bezitter wil men de eigenaar beschermen. ratio: beter beschermd bezitsrecht dan onbeschermd eigendomsrecht 4) Procesrechtelijke functie: roerende goederen: bezit beschermt voldoende want geen afdoend publisysteem gevolg: bezitsvorderingen enkel toegelaten als het gaat om OR of Ozr die door verjaring kunnen worden verkregen + bezitter beschermd door door principe dat wie eist de bewijslast draagt dus eiser bewijzen dat bezitter ten onrecte bezit uitoefent, bezitter enkel tegen arg eiser tegenbewijs Wat is de leer van het bezit solo animo? P Het is mogelijk om volwaardig bezit te hebben zonder de feitelijke macht uit te oefenen (animus zonder corpus possessionis). Voorwaarden (cumulatief): 9

10 1) bij het begin van het bezit zijn intentioneel en materieel element in dezelfde persoon verenigd. 2) de uitoefening van het de feitelijke macht wordt niet onderbroken. 3),iemand anders mag binnen het jaar de feitelijke macht uitgeoefend hebben. 4) dit gaat enkel op voor materiële OR goederen. solo animo: je laat het erf, huis,... liggen, je hebt dus geen feitelijke macht, toch blijf je het bezit houden (als aan de vw'den voldaan is) animo suo, corpore alieno: je hebt de animus, en een ander heeft het corpus bv. je verhuurt een huis, de verhuurder heeft het animus, de huurder het corpus. Wat is detentie? Wanneer eindigt het? Hoe wordt het bewezen? P ) Definitie: Detentie is het uitoefenen van de feitelijke macht (materieel bestanddeel) op een zaak, zonder het intentioneel bestanddeel. Men bezit ter bede = met toelating en voor rekening van de eigenaar. Zonder intentioneel bestanddeel is geen volwaardig bezit mogelijk en de detentor geniet dan ook niet van enige bezitsbescherming. 2) Totstandoming: Detentie is altijd gesteund op een titel, die conventioneel (pand, huurcontract), gerechtelijk (rb duidt iemand aan om in de plaast van een persoon bezit uit te oefenen) of wettelijk (bv curator van een gefailleerde) kan zijn, waaruit blijkt dat de titularis of bezitter een deel van zijn bezit heeft overgedragen aan een derde. Eenmaal detentie tot stand is gekomen geldt ze absoluut: iedere detentor kan zich steeds op de titel steunen om zich te beschermen tegen derden. 3) Bewijs: Is eenvoudig als er een titel voor handen is. Is dat niet het geval, steunt men op 5 wetsbepalingen: - art 1315 BW: Actori incumbit probatio; de detentor moet de detentie bewijzen. Voor roerende goederen kan dit simpelweg door het bezit. - art 2230 BW: Pro suo vermoeden: wie een zaak in zijn macht heeft wordt beschouwd als bezitter. Dit verplaatst de bewijslast naar de tegenpartij (iuris tantum) - art 2231 BW: wie voor een ander bezit wordt vermoed onder die titel voort te bezitten. - art 2234 BW: de tegenwoordige bezitter wordt ook geacht tijdens de tussentijd het bezit gehad te hebben. - art 2240 BW: men kan geen verjaring krijgen in strijd met zijn titel: de oorzaak van het bezit mag niet wijzigen zonder titelverandering (door een oorzaak van een derde, of door tegenspraak van de eigenaar). 4) Gevolgen: (wat betreft) - verjaring: houder kan nooit bezit krijgen d - bezitsvorderingen: kan niet instellen - retentierecht: kan ingeroepen worden om feitelijke macht te beschermen 5) Einde van de detentie: - als de titel (de overeenkomst) afloopt 10

11 - als de titel verandert: de houder wordt ter goeder trouw bezitter door koop/ruil/schenking met een derde, die zich als eigenaar gedraagt (vb stellionaat) - door tegenspraak van het recht van de eigenaar. De houder negeert de titel. Gebeurt dit zonder reactie van de werkelijke bezitter, kan de oorspronkelijke detentor het bezit krijgen in verjaring. Reageert de bezitter, kan de detentor het oorspronkelijk eigendomsrecht aanvechten. Hoe en waarom wordt art BW ingeroepen? Wat is het verschil met 2230 BW? P Art 2279 BW als bewijsregel mbt roerende goederen: heeft een dubbele betekenis: als grondregel om de rechtszekerheid te beschermen (bezit als wijze van eigendomsverkrijging), en als bewijsregel (bezit geldt als vermoeden van titel). A) als grondregel: bezit geldt als titel iemand die iets verkrijgt van iemand anders dan de eigenaar van dit goed wordt als eigenaar beschouwd en Voorwaarde: verkrijger TGT zijn op het moment van de overdracht = hij wist op moment niet dat overdrager niet eigenaar was (als verkrijger TKT is is art 2279 BW niet nodig) Gevolg: oorspr eigenaar verliest zijn rechten maar kan revindiceren, enkel een persoonlijke vordering uitoefenen tegen de overdrager, binnen 3jaar - tenzij eigenaar bezit vh roerend goed vrijwillig heeft afgestaan B) Als bewijsregel: twee mogelijkheden als iemand de eigendom opeist tegen de bezitter.: 1. verweerder roept het bezit niet in: dan wordt hij vermoed geen bezit te hebben, en geeft hij het goed op 2. verweerder roept het bezit wel in: dan moet de eiser het vermoeden van eigendom weerleggen (bv met een instrumentum). hier onderscheid art : Zowel art 2279 BW als art 2230 BW houden een vermoeden in: 2230 BW = eenvoudig vermoeden: - wie bezit, wordt geacht voor zichzelf te bezitten en als eigenaar op te treden = EIGENAARSvermoeden - tegenbewijs mogelijk door alle middelen van het recht --> In het geval de eiser het tegenbewijs moet leveren via een TITEL: moeilijk, want dikwijls zijn er voor roerende goederen geen titel. De eiser kan: bezitsgebrek aanhalen: aantonen dat het bezit niet deugdelijk is - TKT van de verweerder/bezitter aantonen - rechtstreeks de gevolgen van het bezit aanvechten (putatieve titel) --> in geval van einde procedure + in geval waar eiser gelijk is: pers vordering mogelijk 2279 BW = sterker en preciezer vermoeden - bezit te goeder trouw van een roerend goed geldt als vermoeden van eigendomstitel = TITELvermoeden - tegenbewijs enkel mogelijk via een andere titel (dus middelen eiser beperkt) Echter drie voorwaarden voor het toepassen van 2279 BW: de wezenlijke bezitsbestanddelen 11

12 (animus en corpus) moeten aanwezig zijn, het bezit moet deugdelijk zijn (vooral openbaar en ondubbelzinnig) en de bezitter moet TGT zijn. Bijvraag: voorwaarde van deugdelijk bezit bij de toepassing van art 2279 BW: bezit moet VOORAL openbaar en ondubbelzinnig zijn Wat zijn de bezitshoedanigheden en wat is ongeoorloofd bezit? P 57 2 bezitshoedanigheden (niet-essentiële bestanddelen van bezit) - de goede/kwade trouw (weten dat de ander geen eigenaar was: verontschuldigbare onbekendheid met een gebrek) - deugdelijk/ondeugdelijk bezit. deze hebben geen invloed op het al dan niet bestaan van het bezit, maar wel op de geldigheid en de rechtsgevolgen er van. A) Bezit TGT of TKT: - TGT als men zaak verkregen heeft ve persoon die eigenaar is of die hij dacht eigenaar te zijn w steeds vermoed - TKT als men zaak verkregen heeft ve persoon waarvan men wist dat die geen eigenaar was moet bewezen w - gevolgen: bezitter TKT kan alle bezitsvorderingen instellen w vermoed TGT te zijn, geen bewijslast in proces kan zaak verkrijgen na verjaringstermijn van 30jaar geen recht op de vruchten bezitter TGT kan alle bezitsvorderingen instellen ook verweerder bij revindicatie recht op de vruchten B) Deugdelijk en bezitsgebreken: Art 2229 BW: kenmerken voorwaarden (cumulatief): - voortdurend en onafgebroken, - ongestoord (RS: geen geweld tijdens bezit, RL: geen geweld bij aanvang anders ongeoorloofd), - openbaar - ondubbelzinnig Wat is schorsing? Geef de soorten + definitie. Toevoegingen van RS en RL? P 84 Door schorsing houdt de termijn tijdelijk op met lopen om op een later tijdstip te hernemen waar ze gestopt is. 1) Wettelijke oorzaken: - onbekwaamheid van de eigenaar (minderjarig/onbekwaamverklaard), echtgenoten (want men wou eigendomsvorderingen binnen het huwelijk vermijden, en schenkingen moeten eenzijdig herroepen kunnen worden), - bepaalde vorderingen (voorwaardelijke zolang de voorwaarde niet gerealiseerd is, vrijwaring zolang er geen uitwinning is, vervaldag zolang de dag er niet is) 2) RS & RL oorzaken: niet in staat zijn eigen rechten te verdedigen. Men aanvaardt 12

13 overmacht als onmogelijkheid (bv ziekte). Uit de Franse RL aanvaardt men ook foutloze onwetendheid dat het recht aan verjaring onderworpen was. Wat is stuiting? Geef soorten en definitie. P 84 = het uitoefenen of erkennen van een recht dat het voorwerp uitmaakt van een verjaring. - verkregen verjaringstermijn gaat teniet = de ervoor verkregen tijd gaat verloren - aard betrokken recht niet gewijzigd - als stuiting ophoudt start nieuwe termijn - twee soorten stuiting: 1) natuurlijke: de bezitter heeft de OR zaak een jaar lang niet in zijn macht. Voor R: gewone regels van bezit verkregen termijn gaat verloren erga omnes 2) Burgerlijke: dagvaarding, bevel tot betaling of beslag, betekend aan deverjaringsverkrijger, of de erkenning van het recht door schuldenaar of bezitter verkregen termijn gaat verloren inter partes Wat is het recht van natrekking? P A) Definitie: art 546 BW, art 556 ev BW, art BW, - gebaseerd op het adagium accesorium sequitur principale. - onderscheid tussen horizontale en verticale natrekking: in principe is ze verticaal (wet voorziet uitz) - al wat de zaak voortbrengt, of er mee verenigd wordt, is één met de zaak en behoort de eigenaar toe. - Opmerking: toepassing regels verschilt naargelang het gaat om (on)roerende goederen. B) Doel van de natrekking: - waardeverlies bij scheiding vermijden, of de situatie dekken waarin scheiding onmogelijk - bescherming van de schuldeisers van de eigenaar, die in die waardevermindering zouden kunnen delen. C) Voorwaarden: - materiële band (natuurlijk of door de mens) - tussen onderscheiden zaken, - met een onderscheid in hoofd- en bijzaak: grond is altijd hoofdzaak (tenzij bij appartementsmede-eigendom). De ( het eingendomsrecht van de) hoofdzaak slorpt de (the eigendomsrecht van de) bijzaak op. D) Kenmerken: - eigenaar van de hoofdzaak wordt en blijft onmiddellijk (zonder vorderen) eigenaar van de bijzaak. - heeft onmiddelijke werking: er moet niet gevorderd worden - raakt de openbare orde niet en er kan dus afstand van gedaan worden: dit impliceert volgens sommigen een recht van opstal of erfpacht. De natrekking verschilt naargelang het gaat om roerende onroerende goederen. Onroerend: art BW 13

14 Roerend: art BW (geen algemene regelen zoals bij onroerend, regels bezit beter van toepassing) Wat zijn eigendomsmodaliteiten met tijdsbepaling? Wat is time-sharing en multilocatie? P Het voortdurend karakter van eigendom is geen essentieel bestanddeel. Eigendom kan in bepaalde gevallen beperkt worden in de tijd. Dit is zo voor: het opstalrecht, de erfpacht, de geoorloofde erfstellingen over de hand, de mijnwetgeving, en de multi-eigendom. Multi-eigendom is een combinatie van eigendom met tijdsbepaling en mede-eigendomsrecht = vorm van vrijwillige mede-eigendom + geldt slechts voor beprekte periode Eén onroerend goed wordt voor beperkte tijd aan meerdere eigenaars toegekend, die er van genieten op een steeds terugkerende termijn van het jaar (bv de maand juli, jaarlijks). Dit is niet te verwarren met multi-locatie: hier ontstaat geen eigendomsrecht en is er enkel sprake van periodieke verhuring. Ook time-sharing is iets anders: eigenaars van een goed in multi-eigendom verhuren hier hun rechten aan elkaar, bijvoorbeeld voor vakantiewoningen (bv samen app kopen en elk van die personen heeft app ged bepaalde periode tot zijn beschikking) Wat is eigendom met tijdsmodaliteiten? Geef alle voorbeelden. P Eigendom is, in tegenstelling tot wat 544 BW doet vermoeden, niet altijd voortdurend. 1) Opstalrecht: -definitie: onroerend zr om gebouwen, werken of beplantingen te bezitten op andermans erf eigendomsrecht op de oppervlakte van de grond. - jur splitsing: tss eigendomsrecht grond eigendomsrecht van wat op de grond staat = afwijking op recht van natrekking vd erop aangebrachte gebouwen en beplantingen - termijn: max 50 jaar (OO) 2) Erfpacht -definitie: ctt waarbij grondeigenaar zijn grond afstaat ad pachter, in ruil voor cijns, voor een termijn van min 27j en max 99j (OO) - eigendomsrecht valt op gebouwen en beplantingen pachter oefent alle rechten hierop uit zoals eigenaar 3) Geoorloofde erfstellingen over de hand = beschikkingen waarbij de erflater zijn goederen overlaat aan zijn kleinkinderen/ overslaan van een generatie erfgenamen kinderen worden dan eigenaars bij leven: het eigendomsrecht is beperkt tot hun levensduur. kinderen kunnen niet beschikken over de goederen, want ze zijn bestemd voor de kleinkinderen. 4) Mijnwetgeving: 14

15 wnr iemand mijnconcessies verkrijgt is dit in principe altijddurend maar kunnen vervallen verklaard worden met een bijzondere procedure. 5) Multi-eigendom: = combinatie tijdsbepaling en mede-eigendom: het eigendomsrecht op een zelfde OR wordt aan verschillende eigenaars toebedeeld. Het recht duurt slechts voor een bepaalde periode. Dit is niet hetzelfde als multilocatie (huren) of timesharing (onderling verhuur). Wat zijn de kenmerken van gewone mede-eigendom? P = Deze vorm van mede-eigendom ontstaat typisch door het openvallen van nalatenschappen, ontbinding van de huwelijksgoederengemeenschap,.. 1) toevallig: geen voorafgaande wilsuiting van mede-eigenaars 2) niet-georganiseerd: binnen het privatief deel kan elke mede-eigenaar zijn zin doen. Voor aantasting van het gemeenschappelijke is akkoord vereist. 3) tijdelijk: elke mede-eigenaar kan altijd tot de verdeling overgaan. Niemand kan gedwongen worden in onverdeeldheid te blijven. Wat zijn de plichten van de mede-eigenaar bij toevallige of gewone mede-eigendom? P 99 Iedere mede-eigenaar moet bijdragen in de nuttige uitgaven tot behoud en onderhoud, beheer, belastingen en andere lasten van de gemeenschappelijke zaak. Art BW Wat zijn de rechten van de schuldeisers bij toevallige (gewone) mede-eigendom? P 100 Dit hangt af van de aard van het onverdeeld goed. - Roerende goederen: de SE kan tav elke SA beslag laten leggen. mede-eigenaars hebben een vordering tot intrekking, maar als de mede-eigenaars niet tot verdeling overgaan, kan de SE verdeling vorderen. - Onroerende goederen: de SE heeft geen recht op de zaak. Hij kan immers enkel die rechten van zijn SA uitvoeren die uitsluitend aan de persoon verbonden zijn. Hij kan wel beslag leggen, maar het niet uitvoeren zolang er geen verdeling is. Hij dient eerst de verdeling te vragen, en ze dan eventueel gerechtelijk te vorderen. Wat is vrijwillige mede-eigendom? P vorm van mede-eigendom - komt tot stand wanneer verschillende personen één goed verwerven zonder daartoe een vereniging te stichten, simpelwg omdat ze anders onvoldoende financiële middelen hebben. bv. kopen van een tennisterein, kopen van een lottoformulier - geldt typisch slechts tot einde contract. Er is geen verdeling zolang de wil om in gemeenschap te blijven bestaat. Art 815 BW tegenstelling RL: Nl: legt de nadruk op het contract, Fr: benadrukt het feit dat men steeds uit onverdeeldheid kan treden. 15

16 - Minimale wettelijke tsskomst bij mede-eigenomd van schepen en scheppingen van geest. - bedingen van aanwas en tontine zijn mogelijk. Wat is de tontine? P 101 Beding van aanwas: - komt voor in een beding waarin eigendom of vruchtgebruik wordt overgedragen - hierdoor groeit de krachtens de akte aan meerdere personen toegekende eigendom of vructgebruik van het goed - verwerving onder opschortende voorwaarde: Eigoverdracht werkt niet retroactief - voordeel: slechts 2 partijen nodig voor vernieuwing/wijziging = overeenkomst tussen man en vrouw naar aanleiding van een goed aangekocht in onverdeeldheid: bij overlijden van de ene zal zijn deel van rechtswege toekomen aan de overlevende. Man sterft, vrouw krijgt zijn deel in de onverdeeldheid vanaf zijn dood Tontine: - komt vaak voor bij samenleving. - kansbeding, ten bezwarende titel tussen meerdere kopers en een verkoper, waarbij elk zijn aandeel verwerft onder ontbindende voorwaarde van zijn vooroverlijden, en het aandeel van de ander verwerft onder opschortende voorwaarde van diens vooroverlijden. - werkt retroactiefvij vervulling van een vd opschortende voorwaarden - nadeel: nogal omslachtig want alle partijen nodig om iets aan cct te wijzigen bv. Ik koop samen met u een huis, en we lassen een tontine beding in. Het betreft dus een soort van 3 partijen overeenkomst. Wanneer een van ons komt te overlijden, dan wordt geacht dat de eerste stervende nooit eigenaar van "ons" huis is geweest. Eveneens houdt het beding in dat de laatste stervende wordt geacht al altijd de enige eigenaar te zijn geweest. Vooral fiscaal voordelig, want in dat geval zullen er geen succesierechten moeten worden betaald op de woning. Nadeel: stel dat wij plots niet meer zo goed overeenkomen en schikken te scheiden, dan zullen we het tontinebeding slechts ongedaan kunnen maken wanneer we terug met de drie partijen (ik jij en de verkoper van het huis) zullen samenzitten. Aangezien dat tontine beding is opgenomen in de verkoopovereenkomst en om die overeenkomst te wijzigen alle partijen daarmee akkoord moeten zijn. Problemen zijn uiteraard: verkoper is dood, onvindbaar, onwillig enz. In dat opzicht is een beding van aanwas dan voordeliger Hoe komt gedwongen mede-eigendom tot stand bij aanpalende erven en de theorie van Hansenne terzake? P 103 Gedwongen mede-eigendom = soms is mede-eigendom onvermijdelijk omdat natuur of bestemming elke verdeling van goederen uitsluit De gedwongen mede-eigendom terzake is bijzaak; het is accesoir aan de aanpalende erven, en bestemd voor hun gemeenschappelijk gebruik. Ontstaan: theorie Hansenne: door overeenkomst, testament en verjaring. Bovendien mag men, als een goed voor een zekere tijd tot gemeenschappelijk gebruik van meerdere eigenaars strekt, vermoeden dat die situatie stilzwijgend gewild werd, en tot het bestaan van gedwongen mede-eigendom als bijzaak besluiten. Het gaat meestal om een binnenplaats, steeg, goot 16

17 Beschrijf de appartementsmede-eigendom. P De wetgeving rond appartementsmede-eigendom is van toepassing van zodra het eigendomsrecht over een gebouw (of een groep gebouwen) verdeeld is volgens kavels die elk een privatief (hoofdzaak) en een gemeenschappelijk onroerend bestanddeel (bijzaak) hebben. De gemeenschappelijke onderdelen vormen dan een gedwongen mede-eigendom als bijzaak, het privatief deel is in volle eigendom (dualisme). De wetgeving vindt echter geen toepassing als de aard van de goederen dit niet rechtvaardigt, én alle eigenaars met de afwijking instemmen. - het aandeel in de gemeenschappelijke onroerende goederen kan niet apart overgedragen w - wetgeving is van dwingend recht, dus partijen mogen wel een strengere maar geen zwakkere regeling uitwerken Hoe ontstaat appartementsmede-eigendom? P = gedwongen mede-eigenom als bijzaak tov app-eigendom A) Ontstaan door de wil vd mens en overdracht: Wil geuit in de basisakte en het reglement van mede-eigendom) én de overdracht van minstens één kavel. Indien aan deze dubbele voorwaarde is voldaan, kan ze ook tot stand komen door verjaring. Gaat over gebouwen of groepen van gebouwen, ongeacht of het gebouw er al staat. Appartementsmede-eigendom ontstaat niét als de aard van de goederen de toepassing van de wet uitsluiten, én alle mede-eigenaars instemmen met de afwijking. Statuten = basisakte (beschrijving OR geheel + private en gemeenschappelijke delen + de verdeling van het gemeenschappelijk aandeel aan elk privatief deel) en het reglement van mede-eigendom/orde (R/P eigenaars, verdeling lasten, AV, syndicus) moeten in authentieke vorm opgesteld worden, zodat ze op het hypotheekkantoor overgeschreven kunnen worden met het oog op de tegenwerpelijkheid aan derden, en met het oog op het verkrijgen van rechtspersoonlijkheid van de vereniging van mede-eigenaars Bespreek de publiciteit, informatie en tegenwerpelijkheid bij appartementsmedeeigendom. P Publiciteit: heeft tot doel informatie te verstrekken, zo kan men zich een beeld vormen van de rechtstoestand en al dan niet beslissen om toe te treden. Tegenwerpelijkheid: kan iedere belanghebbende zich op de rechtstoestand beroepen. - Publiciteit: 1. overschrijving van de statuten op het hypotheekkantoor 2. aanplakking van de aanstelling van de syndicus - Informatie: 1. als een mede-eigenaar een vordering instelt, informeert hij de S, die dan de andere mede- 17

18 eigenaars informeert. 2. als de S de AV bijeenroept op vastgestelde dagen of als een beslissing noodzakelijk is. 3. bij eigendomsoverdracht van een kavel informeert de S de notaris over de staat. 4. de tegenwerpelijkheid vh reglement en de beslissingen vd AV omhelzen ook info - Tegenwerpelijkheid: 1. de statuten worden, als authentieke akten, overgeschreven in het hypotheekkantoor 2. reglement van orde en beslissingen van de AV kunnen ook overgeschreven worden als ze in authentieke vorm verleden zijn; zijn ze onderhands, dan moet er dubbele publiciteit zijn: neerlegging op de zetel, én moet de verlener van een zakelijk recht aan de verkrijger alle reglementeringen en beslissingen van voor het verlenen mededelen. Beschrijf de figuur van de syndicus. Wat zijn zijn lasten en bevoegdheden? P A) Lasthebber: eigenlijk geen orgaan in de vennootschappelijke zin van het woord, maar eerder een lasthebber. B) Benoeming: - aangesteld in het reglement van mede-eigendom, of benoemd op de eerste AV, of desnoods door de rechter. - benoemingsprocedure wordt bepaald in de statuten - uittreksel uit de benoemingsakte binnen acht dagen na aanstelling aangeplakt aan de ingang van de zetel waar de vereniging gevestigd is C) Mandaat: duur einde - max vijf jaar maar kan verlengd - S kan geen verbintenissen aangaan die de duur van zijn mandaat te boven gaan tenzij AV dit aanvaardt - AV kan S steeds ontslaan D) Bevoegdheden: (kijken naar mandaat/statuten/wet) twee types bevoegdheden: - Beheersbevoegdheid: bewarende maatregelen en daden van voorlopig beheer (bv bewarend beslag leggen als mede-eigenaar kosten niet betaalt), AV bijeenroepen, notuleren, fondsen beheren,... Het reglement van mede-eigendom bepaalt verdere bevoegdheden. - Vertegenwoordigingsbevoegdheid: vertegenwoordigen van de vereniging van medeeigenaars, in rechte en bij het beheer van gemeenschappelijke zaken. S is als enige aansprakelijk voor zijn beheer, onder de regels van de lastgeving De S moet telkens het bewijs van zijn aanstelling leveren; hij is mandataris. RS: S als mandataris of orgaan? Nl rechtsleer vs Fr rechtsleer mbt interpretatie arrest HvC 5 oktober 2000 bv: stel dat VA beslist aankopen klein stuk OR dan geeft zij mandaat aan S Fr: theorie orgaan doorgetrokken tot daden van beheer van gemeenschapp zaken aspect mandaat vervalt volledig onderhandse lastgevingakte voldoende bij overdracht OR Nl: theorie orgaan niet doortrekken, S orgaan in procesrechtelijke betekenis, als hij voor vereniging optreedt in rechte 18

19 optreedt als eiser of verweerder voor het overige: mandatdaris: authentiek mandaat nodig (bv voor verlijden Vakte) Wat zijn de bevoegdheden en werking van de AV? Wie zetelt er in, en hoe wordt er gestemd? P = orgaan van de vereniging van de mede-eigenaars. beslist oppermachtig over de aangelegenheden van algemeen belang 1) Leden: elke eigenaar van een kavel zetelt in de AV. Meerdere eigenaars van één kavel duiden een zetelend lid aan. Lasthebbers kunnen aangesteld worden, maar de syndicus kan nooit lasthebber zijn. 2) Bijeenroeping: de AV wordt samengeroepen door de syndicus, door de vrederechter of door de mede-eigenaars volgens de modaliteiten in het reglement van mede-eigendom. 3) Beraadslagingen: De AV moet in quorum zijn: meer dan de helft van de mede-eigenaars moet vertegenwoordigd zijn. Is dit niet het geval, komt er een tweede AV binnen de 15 dagen die sowieso rechtsgeldig zal beraadslagen. Elke eigenaar heeft stemrecht in verhouding tot zijn aandeel in de gemeenschappelijke delen. Niemand kan echter deelnemen aan de stemming met meer stemmen dan de som van de anderen. Er wordt gestemd bij volstrekte meerderheid, tenzij de wet gekwalificeerde bepaalt. Beslissingen worden opgetekend. 4) Bevoegdheden: deze moeten in de statuten uitgewerkt worden want niets daarover in de wet. De AV geniet volheid van bevoegdheid wat betreft daden van beheer en behoud van de mede-eigendom, in tegenstelling tot de syndicus, wiens bevoegdheden bij wet beperkt worden. Wat zijn de afwijkende processuele regelen bij appartementsmede-eigendom? P 115 1) Bevoegdheid om te handelen: Het is de vereniging van mede-eigenaars die in rechte optreedt, vertegenwoordigd door de syndicus. De beslissing om op te treden moet door de AV genomen zijn en overeenstemmen met het doel van de vereniging. De vereniging moet vertegenwoordigd zijnd oor de syndicus. Betekening gebeurt aan zijn persoon, of aan de zetel, of aan de woonplaats van de syndicus bij gerechtdsdeurwaardersexploot. Of aan de zetel van de vereniging als ze niet bij persoon kan geschieden. Identiteitsgegevens worden aangeplakt aan de ingan vh gebouw waar de vereniging van mede-eigenaars gevestigd is 2) Uitvoering van de beschikkingen: (waarbij vereniging veroordeeld wordt) Veroordelingen kunnen uitgevoerd worden op de vermogens van de mede-eigenaars (gezien de vereniging slechts over een beperkt vermogen beschikt). Er is geen hoofdelijkheid: de tenuitvoerlegging gebeurt naargelang het aandeel in de gemeenschappelijke delen. Wet voorziet geen volgorde in de tenuitvoerlegging. 19

20 3) Bevoegdheid: De vrederechter van de plaats waar het onroerend goed gelegen is. Hoger beroep komt bij de rechtbank van 1e aanleg, alsook vorderingen boven de 1860 euro. Wat zijn de bewijsinstrumenten bij de mandelige muur? P 116 Mandeligheid is een vorm van gedwongen mede-eigendom als bijzaak. Niet van openbarde orde maar dwingend recht, afwijken mogelijk. Bestaan van een mandelige muur moeilijk te bewijzen, ofwel omdat de gemene muur er al lang staat, ofwel omdat er geen publieke geschriften voorhanden zijn. Nochtans is het aanduiden van de eigendom van groot belang voor de verdeling van rechten en plichten. Mandeligheid wordt verkregen door/ de bewijsvoering kan steunen op: 1) verjaring: (beste bewijsmiddel) meestal mandeligheid op die manier verkregen, en dus door het louter bezit. Alle bewijsmiddelen zijn toegelaten. Steunend op de verjaring kent men de muur voor de helft toe aan elk van de erven. 2) titel: = rechtshandeling = negotium. Als de waarde 375 te boven gaat geschrift vereist. 3) wettelijke vermodens: men vermoedt ook dat de muur altijd al mandelig was vanaf de oorspong, of het minstens is geworden (=altijddurend) wanneer ze tot gelijk nut van beide eigendommen dient. Men gaat er dus van uit dat - ofwel de muur gemeenschappelijk werd gebouwd, op gezamenlijke kosten - ofwel dat één eigenaar ze bouwde en de ander (nabuur) de mede-eigendom verkreeg. Mandeligheid = verplicht mede-eigenaar kan niet uit onverdeeldheid treden Bijvraag: gedwongen verkoop van mandeligheid buiten art 661 BW? Wat zijn bezitsvorderingen? P A) Definitie: = strekken tot handhaving van bezit dat in rechte of in feite aangevochten wordt, of herstel van het bezit als het verloren is gegaan door geweld of feitelijkheden. B) Vindplaats in ons rechtssysteem: art GerW de eigendomstitel wordt nooit onderzocht; de oplossing die uit bezitsproces voortkomt is dan ook altijd voorlopig, eigenlijke eigvraag niet beantwoord C) Kenmerken: - bevoegdheid van de vrederechter van de plaats van het voorwerp. - daad van beheer en wordt ingesteld binnen één jaar na de stoornis. - ingesteld voor OR (zaken en rechten) die verkegen kunnen worden door verjaring. D) Bijzondere bezitsvorderingen: - klachten = tot handhaving van bezit dat in rechte of feite wordt aangevochten - reïntegranda = bezitsvordering waarbij bezitter of de detentor van een OR (zaak of recht) door geweld of feitelijkheden van zijn bezit of genot is beroofd, en die eist dat hij daarin 20

21 wordt hersteld. Bijvraag: kan een bezitsvordering samen met een eigendomsvordering worden ingesteld?welke vordering moet het eerst ingesteld worden? Bespreek de bewijsproblematiek rond eigendomsvorderingen, en de rol van bezit. P !! eigendomsvorderingen = vorderingen mbt eigendomsrecht + andere zakelijke hoofdrechten De bewijslast rust bij de eiser (actori incumbit probatio). Bewijsmiddelen: A) Verjaring: (beste bewijsmiddel) dit is onbetwistbaar en erga omnes. verjaringstermijn levert absoluut bewijs. B) Vermoedens via titels/bezit drie situaties zijn mogelijk: 1) beide partijen leggen een titel voor. als die titels van dezelfde rechtsvoorganger komen, heeft de eerst overgeschrevene voorrang bij overdracht bij leven, en heeft het laatst gedagtekende testament voorrang bij overdracht des doods = Niet diegene wienst titel als eerste tot stand is gekomen als de titels uitgaan van twee verschillende personen, gaat men er van uit ofwel dat de verweerder voorrang heeft op grond van zijn bezit, ofwel stelt men dat de eiser mag aantonen dat zijn titel meer waarde heeft. 2) slechts één partij legt een titel voor: hij krijgt dan voorrang (op basis van rom recht) 3) geen vd beide partijen kan een titel voorleggen: alleen het bezit komt in aanmerking, en men kan zich beroepen op allerlei aanwijzingen (kadastrale legger, betalingsborderellen van onroerende voorheffingen,...). Deugdelijk bezit heeft voorrang op gebrekkig bezit. Bespreek de vestiging (ontstaan) van het vruchtgebruik. P = recht om van een zaak waarvan een ander de E heeft, het genot te hebben zoals de eigenaar zelf maar onder de verplichting de zaak zelf in stand te houden. Vruchtgebruik wordt gevestigd: 1) Door de wet 2) Door verkrijgende verjaring 2) Door de wil van de mens: - vereiste bekwaamdheid: onbekwamen en vertegenwoordigers (zonder machtiging) kunnen dus geen vruchtgebruik vestigen. - vestigingsdaad: testament zijn (geldig en recentste testament, dat bovendien aanvaard wordt), of een overeenkomst. - modaliteiten: 1. ten kosteloze of ten bezwarende titel (bv schenking of verkoop) 2. door vervreemding of door voorbehoud (blote E schenken of verkopen maar vruchtgebruik behouden) - bijzondere gevallen: 1. overdraagbaar recht tijdelijk recht 21