Klimaatrobuuste natuurvoorspelling. Han Runhaar en Flip Witte

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Klimaatrobuuste natuurvoorspelling. Han Runhaar en Flip Witte"

Henriette Janssen
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Klimaatrobuuste natuurvoorspelling Han Runhaar en Flip Witte

2 Effecten klimaatveranderingen luchtcirculatie temperatuurstijging 1990 t.o.v o C 2 o C veranderd G+ W+ onveranderd G W stijging temperatuur meer neerslag in de winter toename vochttekorten in de zomer maar ook regenpieken Vraag: wat zijn effecten op de vegetatie? 2

3 Modellen en evaluatiesystemen Landelijk: Natuurplanner (PBL/Alterra) DEMNAT (Deltares) Regionaal: Waternood (STOWA) NATLES (Alterra) PROBE (KWR) 3

4 Modellen en evaluatiesystemen Landelijk: Natuurplanner (PBL/Alterra) DEMNAT (Deltares) Regionaal: Waternood (STOWA) NATLES (Alterra) PROBE (KWR) 4

5 Relatie grondwaterstand hoeveelheid en aard organisch materiaal, temperatuur Grondwaterstand zuurstofstress hygrofyten aanpassingen aan zuurstofgebrek in bodem door zuurstofweefsel, luchtwortels, en/of oppervlakkige beworteling droogtestress bodemtextuur, neerslag, verdamping xerofyten aanpassing aan droogte door beharing, overzomering als zaad, succullentie etc. 5

6 aerenchym Hygrofyten Oeverzegge 6

7 Relatie grondwaterstand hoeveelheid en aard organisch materiaal, temperatuur Grondwaterstand zuurstofstress hygrofyten aanpassingen aan zuurstofgebrek in bodem door zuurstofweefsel, luchtwortels, en/of oppervlakkige beworteling droogtestress bodemtextuur, neerslag, verdamping xerofyten aanpassing aan droogte door beharing, overzomering als zaad, succullentie etc. 7

ingerolde bladeren Xerofyten zomerslaap Aangepast door: - Verdampingsreductie (beharing, inrollen bladeren) - Wateropslag (vetplanten) - Vermijden

8 ingerolde bladeren Xerofyten zomerslaap Aangepast door: - Verdampingsreductie (beharing, inrollen bladeren) - Wateropslag (vetplanten) - Vermijden droge perioden (eenjarigen) - Zomerslaap (mossen, korstmossen) eenjarig Op ecosysteemniveau: - Vorming kale grond gewoon taai (en wortelstok) vetplant 8

9 Relatie met grondwaterstand klimaatafhankelijk temperatuur CO 2 neerslag verdamping bedekking vegetatie zuurstofstress doorval droogtestress bodem percolatie capillaire opstijging grondwater 9

10 Relatie met grondwaterstand klimaatafhankelijk temperatuur CO 2 neerslag verdamping bedekking vegetatie zuurstofstress doorval droogtestress bodem percolatie capillaire opstijging grondwater Nodig is meer procesgerichte benadering via direct op de planten inwerkende factoren, rekening houdend met klimaat en met bodem. 10

11 PROBE Baakse Beek Veranderingen in vochttoestand geheel procesmatig (via droogtestress en zuurstofstress) Veranderingen in zuurgraad en voedselrijkdom geheel empirisch (vuistregels Waternood kansrijkdommodule) Geen terugkoppeling naar bodemeigenschappen (opbouw/afbraak organisch materiaal) 11

12 11Aa02 Associatie van Gewone dopheide 12

13 Effectmodule Natuur Opdracht STOWA en Waterdienst Doel: Ontwikkelen klimaatrobuuste effectmodule natuur voor deelprogramma Zoetwater Vraag aan Deltares, KWR en Alterra: Is het door bundeling van krachten binnen de watersector mogelijk te komen tot een gemeenschappelijke klimaatbestendige effectmodule natuur, die geschikt is voor zowel landelijke als regionale toepassingen? 13

14 Verkenning mogelijkheden Allereerst uitwerking op landelijk schaalniveau t.b.v. Deltaprogramma deelprogramma zoetwater Toepassen drie modelcombinaties: Deltares: NHI + DEMNAT KWR: NHI + Waternood + PROBE Alterra: NHI + VSD + +SUMO +NTM Opzet voor gemeenschappelijke effectmodule natuur 14

15 Zij we al bijna klaar? Vervanging grondwaterstanden door zuurstofstress en droogtestress op korte termijn te realiseren Doorwerking klimaat op opbouw/afbraak organische stof en op nutriëntenhuishouding vergt meer tijd. Aansturing vanuit beleid moet ook climate proof. 15

16 Doeltypen Doelrealisatie volgens Waternood Aansturing natuurbeheer via strikt omschreven en gelokaliseerde doeltypen. 16

17 17

18 Klimaatbestendige aansturing natuurbeleid Ook in aansturing natuurbeleid meer procesgerichte benadering nodig Uitgangspunt: ruimte bieden voor soorten om zich aan te passen aan klimaatverandering: Robuuste natuur met ruimte voor natuurlijke processen en bijbehorende gradiënten Eenheden voldoende groot en onderling verbonden 18

19 Vernieuwend met behoud van oude waarden - procesgericht! - stress! - climate proof! - EHS - verdrogingsbestrijding 19

Vergelijkbare documenten

Waterwijzer Natuur. Effecten van waterbeheer en klimaatverandering op de natuur

Waterwijzer Natuur. Effecten van waterbeheer en klimaatverandering op de natuur 1 Remco van Ek (Deltares) Janet Mol (Alterra) Han Runhaar (KWR) Flip Witte (KWR) Waterwijzer Natuur Effecten van waterbeheer en klimaatverandering op de natuur 2 Waarom een robuust vegetatiemodel nodig?