Lokaliseren van geluidsbronnen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lokaliseren van geluidsbronnen"

Transcriptie

1 Lokaliseren van geluidsbronnen Pieter Sijtsma Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR

2 Ellips (1) 2 brandpunten (A,B) Lengte APB altijd gelijk Hoek van inval (i) = hoek van reflectie (r) A B r i P 2

3 Ellips (2) Geluidsbron in A: Al het uitgestraalde geluid komt terecht in B Al het uitgestraalde geluid komt tegelijk aan A Geluidsbron niet in A: Geluid komt nooit in B B 3

4 Ellips: toepassingen (1) Niersteenvergruizer knal Bad niersteen 4

5 Ellips: toepassingen (2) Capitool (Washington) Statuary hall Elliptisch plafond 5

6 Ellips: akoestische metingen geluidsbron microfoon 6

7 Ellips: lokaliseren van geluidsbronnen scannen d.m.v. traverseren scannen d.m.v. traverseren 7

8 Metingen met elliptische spiegel (1) 8

9 Metingen met elliptische spiegel (2) A320 vleugel 9

10 DNW-Large Low-speed facility (1) 10

11 DNW-Large Low-speed facility (2) 11

12 Introductie microfoon array geluidsbron microfoon Elliptische spiegel microfoons Microfoon array 12

13 Microfoon array = synthetische telescoop Signaal mixer vertraging vertraging vertraging vertraging vertraging vertraging vertraging vertraging vertraging 13

14 Equivalent cirkelboog 14

15 Vlak array 15

16 Voorbeelden 16

17 Verschuiven scanpunt (brandpunt) 17

18 Verschuiven focus (brandpunt) 18

19 Voorbeeld: Airbus A340 landingsgestel Fly-over view array (128 mics) Side-view array (96 mics) 19

20 Elliptische spiegel vs microfoon array Voordelen microfoon array Fysiek scannen niet nodig Kan na afloop d.m.v. software Enorme tijds- en kostenreductie bij windtunnelmetingen Meer flexibiliteit Nadelen microfoon array Spiegelvlak vervangen door eindig aantal microfoons Verlies aan ruimtelijke resolutie Nadelen kunnen worden opgevangen door Grote aantallen microfoons Slimme positionering microfoons Slimme algoritmes 20

21 Fourier transformatie tijddata Fourier componenten (tonen)

22 Vaste geluidsfrequentie (toon) Gemeten signalen Gemiddelde 22

23 Vaste geluidsfrequentie (toon) Gecorrigeerde signalen Gemiddelde 23

24 Bron niet in focus Gecorrigeerde signalen ( π ( + )) ( π ( + )) ( π ( + )) ( π ( + )) ( π ( + )) ( π ( + )) ( π ( + )) ( π ( + )) π ( + ) sin 2 f t t 1 sin 2 f t t 2 sin 2 f t t 3 sin 2 f t t 4 sin 2 f t t 5 sin 2 f t t 6 sin 2 f t t 7 sin 2 f t t 8 ( ) sin 2 f t t n= 1 sin 2 ( π f ( t + tn )) Gemiddelde 24

25 Array output (1) 1 N 1 N N n= 1 N n= 1 sin 2 ( π f ( t tn )) + = { sin ( 2π f t) cos( 2π f tn ) cos( 2π f t) sin ( 2π f tn )} + = N N 1 sin ( 2 π f t) cos ( 2 π f tn ) + cos ( 2 π f t) sin ( 2 π f tn ) = N n= 1 n= 1 1 { Asin ( 2π f t) + B cos( 2π f t) } = N A B A + B sin ( 2π f t) + cos( 2π f t) = N A + B A + B A + B { cos( θ ) sin ( 2π f t) + sin ( θ ) cos( 2π f t) } N A + B sin ( 2π f t + θ ) N 25

26 Array output (2) N 2 N C = A + B = cos ( 2π f tn ) sin ( 2π f tn ) N N + n= 1 n= 1 altijd geldt: C 1 als t = 0 dan: C = 1 n als t klein is (kleine mismatch) dan: C bijna 1 n hoe groter N, hoe kleiner C (tenzij t = 0) n 26

27 Voorbeeld met random array y 2 Array van 50 microfoons in een schijf met R= 2 m, in het vlak z = x -1 Bron in (0,0,6) f= 2000 Hz -2 27

28 Voorbeeld met random array Akoestische scan in vlak (x,y,6) hoofdlob zijlob zijlob-niveau 8.5 db ; C

29 Verbeteren van array configuratie (1)

30 Verbeteren van array configuratie (2) zijlob-niveau 8.5 db ; C 0.37 zijlob-niveau 12.5 db ; C

31 Array configuraties bij DNW Microfoons op concentrische cirkels Aantal microfoons: Hogere dichtheid in het midden Geschikt voor groot frequentiebereik Zijlobniveau: -13 db 31

32 Andere toepassingen 32

33 Arrays in gesloten meetplaats (1) Arrays op de vloer 33

34 Arrays in gesloten meetplaats (2) Vleugelklep met en zonder eindplaatje zonder eindplaatje Fokker 100 halfmodel met eindplaatje 34

35 Arrays in gesloten meetplaats (3) Plafond array 1m 2 wand-arrays Zijwand array 35

36 Bewegende bronnen (1) wind turbine model in DNW-LLF Akoestische scan in rotorvlak 36

37 Bewegende bronnen (2) gewoon beamforming Beamforming op bewegende bronnen 37

38 Bewegende bronnen (3) veld metingen array 38

39 Metingen op Schiphol (1) landende vliegtuigen array 39

40 Metingen op Schiphol (2) Array van 243 microfoons in houten platform van m 2 40

41 Metingen op Schiphol (3) Typisch resultaat: MD82 voorrandkleppen motoruitlaat landingsgestellen neuswiel motorinlaat klepzijrand 41

42 Metingen op Schiphol (4) Andere resultaten Fokker 100 Boeing 777 Airbus A340 42

43 Metingen in een vliegtuigmotor inlaat ring bypass ring 43

44 44

Geluid van windturbines

Geluid van windturbines Geluid van windturbines Stefan Oerlemans Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium NLR ODE Windsectie bijeenkomst, 28 november 2009, Utrecht Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace

Nadere informatie

Stereo microfoonopstellingen ( 2 )

Stereo microfoonopstellingen ( 2 ) 12 Microfoontechnieken 12.1 Stereofonische microfoonopstellingen Ons gehoor neemt geluid waar in een driedimensioneel perspectief. Deze wordt beheerd door 3 factoren : intensiteitsverschillen, tijdsverschillen

Nadere informatie

Laagfrequent geluidshinder klacht woning Losser

Laagfrequent geluidshinder klacht woning Losser Laagfrequent geluidshinder klacht woning Losser Meting uitgevoerd door: Axel Lok (Universiteit Twente) Datum: 27 november 2015 Inleiding Naar aanleiding van een laagfrequent geluidsklacht is er een geluid

Nadere informatie

, met ω de hoekfrequentie en

, met ω de hoekfrequentie en Opgave 1. a) De brekingsindex van een stof, n, wordt gegeven door: A n = 1 +, ω ω, met ω de hoekfrequentie en ( ω ω) + γ ω, A en γ zijn constantes. Geef uitdrukkingen voor de fasesnelheid en de groepssnelheid

Nadere informatie

Best beschikbare technieken in windturbine ontwerp

Best beschikbare technieken in windturbine ontwerp Best beschikbare technieken in windturbine ontwerp Rob Kuilboer Siemens Nederland N.V. Nederlandse Stichting Geluidshinder 05.02.2013 Best beschikbare technieken Geluidseigenschappen Geluidsbronnen Regels

Nadere informatie

wiskunde B pilot havo 2015-I

wiskunde B pilot havo 2015-I Hangar Door constructies in de vorm van een bergparabool te gebruiken, kunnen grote gebouwen zonder inwendige steunpilaren gebouwd worden. Deze manier van bouwen werd begin vorige eeuw veel gebruikt voor

Nadere informatie

Acoustics. The perfect acoustics of a car. Jan Hoekstra

Acoustics. The perfect acoustics of a car. Jan Hoekstra Acoustics The perfect acoustics of a car. Jan Hoekstra Onderwerpen: Wat is geluid? Een stukje theorie. Acoustics. Toepassingen. Vragen? Bedankt. Wat is geluid? Geluid is een verstoring van de atmosfeer

Nadere informatie

0,55 1,20 1,75 2,20 2,55 2,80 2,95 3 2,95 2,80 2,55 2,20 1,75

0,55 1,20 1,75 2,20 2,55 2,80 2,95 3 2,95 2,80 2,55 2,20 1,75 4 Beoordelingsmodel Volleybal 1 maximumscore afstand = 1 invullen 1 0,05 1 + 0,7 1 + 0,55 = 1, 1 maximumscore 4 afstand in meters hoogte in meters 0 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 0,55 1,0 1,75,0,55,80,95 3,95,80,55,0

Nadere informatie

Gebulder op de grond. Het onderzoek heeft zich met name geconcentreerd op Hoofddorp, aangezien daar de meeste klachten zijn geregistreerd van-

Gebulder op de grond. Het onderzoek heeft zich met name geconcentreerd op Hoofddorp, aangezien daar de meeste klachten zijn geregistreerd van- Gebulder op de grond De Polderbaan heeft sinds de ingebruikname in 03 voor de nodige klachten gezorgd vanuit Hoofddorp. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat de hinder laagfrequent van karakter is en

Nadere informatie

2 Kromming van een geparametriseerde kromme in het vlak. Veronderstel dat een kromme in het vlak gegeven is door een parametervoorstelling

2 Kromming van een geparametriseerde kromme in het vlak. Veronderstel dat een kromme in het vlak gegeven is door een parametervoorstelling TU/e technische universiteit eindhoven Kromming Extra leerstof bij het vak Wiskunde voor Bouwkunde (DB00) 1 Inleiding De begrippen kromming en kromtestraal worden in het boek Calculus behandeld in hoofdstuk

Nadere informatie

Oefenzitting 2: Parametrisaties.

Oefenzitting 2: Parametrisaties. Oefenzitting : Parametrisaties. Modeloplossingen Oefening.5:. Beschouw vooreerst de cirkel C in het xz-vlak met straal r en middelpunt (x, y, z) = (R,, ) (zie Figuur ). De parametrisatie van C wordt dan

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B 1-2 vwo I

Eindexamen wiskunde B 1-2 vwo I Eindexamen wiskunde B - vwo - I Beoordelingsmodel Oppervlakte en inhoud bij f(x) = e x maximumscore e Lijn AB heeft richtingscoëfficiënt = (e ) Voor lijn AB geldt de formule y = (e ) x + De oppervlakte

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2002-I

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2002-I Eindexamen wiskunde B- vwo -I 4 Antwoordmodel Uit de kust De isoafstandslijn bestaat uit drie lijnstukken en een cirkelboog De lijnstukken hebben lengte 4 x, 4 x en 4 De lengte van de cirkelboog is 4 πx

Nadere informatie

Chapter 28 Bronnen van Magnetische Velden. Copyright 2009 Pearson Education, Inc.

Chapter 28 Bronnen van Magnetische Velden. Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Chapter 28 Bronnen van Magnetische Velden Magnetisch Veld van een Stroomdraad Magneetveld omgekeerd evenredig met afstand tot draad : Constante μ 0 is de permeabiliteit van het vacuum: μ 0 = 4π x 10-7

Nadere informatie

IWEX 3D imaging. Content 11/03/2015

IWEX 3D imaging. Content 11/03/2015 IWEX 3D imaging Content Introductie Imaging (beeldvorming) technologieën in andere veld applicaties Principe van ultrasoon imaging met IWEX: Full matrix capture Data display 2D en 3D IWEX imaging in de

Nadere informatie

De doorbroken stilte rondom meteoren. Läslo Evers

De doorbroken stilte rondom meteoren. Läslo Evers De doorbroken stilte rondom meteoren Läslo Evers Meteoren die de aardse atmosfeer binnendringen, genereren zogenaamd infrageluid. Door de supersone snelheid van meteoren ontstaat een schokgolf, gedurende

Nadere informatie

Smart Industries, Smart Connections Leo Esselman, Financieel directeur NLR, Kernteamlid cluster maakindustrie Amsterdam Economic Board Innovatie

Smart Industries, Smart Connections Leo Esselman, Financieel directeur NLR, Kernteamlid cluster maakindustrie Amsterdam Economic Board Innovatie Smart Industries, Smart Connections Leo Esselman, Financieel directeur NLR, Kernteamlid cluster maakindustrie Amsterdam Economic Board Innovatie Ontketend - 10 sept 2015 Innovatie Ontketend: Smart Industries,

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 - Periodieke functies

Hoofdstuk 7 - Periodieke functies Voorkennis: Goniometrische verhoudingen ladzijde 9 V-a vereenkomstige hoeken zijn gelijk. 7 7, c PR 7, AC, 7, QR 7, BC, 7, 0 V-a In deze driehoeken is A C en ook zijn de hoeken ij U en V gelijk. CR AQ

Nadere informatie

Uitwerkingen Tentamen Optica

Uitwerkingen Tentamen Optica Uitwerkingen Tentamen Optica februari 006 De volgende uitwerkingen zijn mogelijke manieren van oplossen, maar niet noodzakelijk de enige. Opgave a) Voor geluidsgolven geldt net als voor lichtgolven n m

Nadere informatie

Vergelijkingen van cirkels en lijnen

Vergelijkingen van cirkels en lijnen Vergelijkingen van cirkels en lijnen Rechthoekig coördinatenstelsel! Cartesisch coördinatenstelsel! René Descartes (1596-1650) Van hem is de uitspraak: Ik denk, dus ik besta! September 12, 2009 1 Vergelijkingen

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 1 woensdag 20 mei 13.30-16.30 uur

Examen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 1 woensdag 20 mei 13.30-16.30 uur Eamen HAV 2015 1 tijdvak 1 woensdag 20 mei 13.30-16.30 uur wiskunde B (pilot) Dit eamen bestaat uit 16 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing versie 1.0 juni 2003 NEDERLANDS 1. VEILIGHEIDSAANWIJZINGEN Veiligheidsaanwijzingen in detail: Voor de inbedrijfstelling van het toestel moeten alle veiligheids- en bedieningsaanwijzingen

Nadere informatie

akoestische grootheden luchtgeluidsisolatie

akoestische grootheden luchtgeluidsisolatie akoestische grootheden luchtgeluidsisolatie a. In het akoestisch laboratorium: de grootheden R & Rw Tussen de zendruimte en de ontvangstruimte zit een opening van 12 m² waartussen de te testen wanden opgebouwd

Nadere informatie

Grondgeluid rondom Schiphol

Grondgeluid rondom Schiphol Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR NLR-TP-2008-569 Grondgeluid rondom Schiphol H.W. Veerbeek, J. Nijmeijer 1 en D.H.T. Bergmans 1 Amsterdam Airport Schiphol Dit

Nadere informatie

Formules en begrippen Okt 2006

Formules en begrippen Okt 2006 Elektrische Antenne Factor [EAF] EAF E = 20 log (E/V o ) db/m E de elektrische veldsterkte in V/m (of V/m) V o de antenne spanning in V (of V) De elektrische veldsterkte kan nu bepaald worden door de Elektrische

Nadere informatie

VERSTAANBAARHEID VERTROUWELIJKHEID CONCENTRATIE. Gids Voor De Akoestiek. De rol van plafonds in de actieve akoestiek

VERSTAANBAARHEID VERTROUWELIJKHEID CONCENTRATIE. Gids Voor De Akoestiek. De rol van plafonds in de actieve akoestiek VERSTAANBAARHEID VERTROUWELIJKHEID CONCENTRATIE Gids Voor De Akoestiek De rol van plafonds in de actieve akoestiek Waarom wordt actieve akoestiek aanbevolen? In een volledig absorberende omgeving (geen

Nadere informatie

De Melkweg. - Sterverdeling - Structuur - Gas verdeling - Kinematica

De Melkweg. - Sterverdeling - Structuur - Gas verdeling - Kinematica De Melkweg - Sterverdeling - Structuur - Gas verdeling - Kinematica Groothoek opname van de zuidelijke hemel met daarin de Melkweg Omdat de melkweg een afgeplatte sterverdeling is waar we midden in zitten

Nadere informatie

1 maximumscore 2 afstand = 1 invullen 1 0, , ,55 = 1,2 1

1 maximumscore 2 afstand = 1 invullen 1 0, , ,55 = 1,2 1 Eindexamen wiskunde vmbo gl/tl 007 - I Beoordelingsmodel Volleybal maximumscore afstand = invullen 0,05 + 0,7 + 0,55 =, maximumscore 4 afstand in meters hoogte in meters 0 3 4 5 6 7 8 9 0 0,55,0,75,0,55,80,95

Nadere informatie

Assignment impulse measurement door David Cok

Assignment impulse measurement door David Cok Assignment impulse measurement door David Cok Introduction Het doel van deze opdracht is om een impulse respons te meten van een bepaald akoestisch systeem. Het leek mij interessant om een impuls respons

Nadere informatie

1786-Guide HUBER 360 MD-NL-VECT.indd 2 16/02/15 15:24

1786-Guide HUBER 360 MD-NL-VECT.indd 2 16/02/15 15:24 2 1786-Guide HUBER 360 MD-NL-VECT.indd 2 16/02/15 15:24 3 1786-Guide HUBER 360 MD-NL-VECT.indd 3 16/02/15 15:24 4 1786-Guide HUBER 360 MD-NL-VECT.indd 4 16/02/15 15:24 5 1786-Guide HUBER 360 MD-NL-VECT.indd

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 De garantie is bovendien uitgeslote nindien: 29 30 TABEL 1: RICHTLIJNEN EN VERKLARING VAN DE FABRIKANT ELEKTROMAGNETISCHE STRALING

Nadere informatie

GIDS VOOR DE AKOESTIEK. De rol van plafonds in de actieve akoestiek PLAFOND SYSTEMEN. [Samen van idee tot werkelijkheid.

GIDS VOOR DE AKOESTIEK. De rol van plafonds in de actieve akoestiek PLAFOND SYSTEMEN. [Samen van idee tot werkelijkheid. PLAFOND SYSTEMEN [Samen van idee tot werkelijkheid.] CI/SfB (35) Xy Septembre 2006 GIDS VOOR DE AKOESTIEK De rol van plafonds in de actieve akoestiek AKOESTISCH COMFORT VEILIG & GEZOND VISUEEL COMFORT

Nadere informatie

2 Kromming van een geparametriseerde kromme in het vlak

2 Kromming van een geparametriseerde kromme in het vlak Kromming Extra leerstof bij het vak Wiskunde voor Bouwkunde (DB00) 1 Inleiding De begrippen kromming en kromtestraal worden in het boek Calculus behandeld in hoofdstuk 11. Daar worden deze begrippen echter

Nadere informatie

Akoestiek in de kerk. De Dorpskerk De Protestantse Gemeente te Dinxperlo

Akoestiek in de kerk. De Dorpskerk De Protestantse Gemeente te Dinxperlo Akoestiek in de kerk Toepassing van het akoestisch rapport van Advies bureau van der Boom In de verbouwingsplannen van de kerk Uit het akoestisch rapport van Van der Boom: RESULTATEN EN CONCLUSIES Uit

Nadere informatie

Examen Lineaire Algebra en Meetkunde Tweede zit (13:30-17:30)

Examen Lineaire Algebra en Meetkunde Tweede zit (13:30-17:30) Examen Lineaire Algebra en Meetkunde Tweede zit 2016-2017 (13:30-17:30) 1 Deel gesloten boek (theorie) (5.5pt) - indienen voor 14u30 (0.5pt) Geef de kleinste kwadratenoplossing van het stelsel AX = d,

Nadere informatie

Nagalmproblemen in Sportaccommodaties. ing. T. Appeldoorn Acour Lawaaibestrijding B.V.

Nagalmproblemen in Sportaccommodaties. ing. T. Appeldoorn Acour Lawaaibestrijding B.V. Nagalmproblemen in Sportaccommodaties Door: ing. T. Appeldoorn Acour Lawaaibestrijding B.V. Inleiding: Sportaccommodatie zijn vaak ruimtes met zeer veel nagalm. Dit is de consequentie van het grote volume

Nadere informatie

Gids voor de akoestiek. De rol van plafonds in de actieve akoestiek

Gids voor de akoestiek. De rol van plafonds in de actieve akoestiek Verstaanbaarheid privacy concentratie Gids voor de akoestiek De rol van plafonds in de actieve akoestiek Essentiële criteria voor actieve akoestische systemen Frequentie- karakteristiek van een luidspreker

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2008-II

Eindexamen wiskunde B1-2 vwo 2008-II Eindeamen wiskunde B- vwo 008-II Beoordelingsmodel Een zwaartepunt maimumscore 6 ( f( )) = ( ) = Een primitieve van is 4 4 ( ( )) d = 4 0 V = 4π= π 4 π Z = = (= 0,75) π 8 Onder een grafiek maimumscore

Nadere informatie

De afstand in de tekening is 1,4 (cm) 1 De afstand in werkelijkheid is 1, Dit is 35 (km) 1

De afstand in de tekening is 1,4 (cm) 1 De afstand in werkelijkheid is 1, Dit is 35 (km) 1 Beoordelingsmodel VMBO KB 2007-I Vraag Antwoord Scores Helikopter maximumscore 3 De afstand in de tekening is,4 (cm) De afstand in werkelijkheid is,4 25 Dit is 35 (km) De gemeten afstand mag mm afwijken.

Nadere informatie

Telescoop: optica die licht vergaart in een focus. Detector: registreert, meet de flux. Zeer verschillende technieken voor verschillende golflengtes

Telescoop: optica die licht vergaart in een focus. Detector: registreert, meet de flux. Zeer verschillende technieken voor verschillende golflengtes Telescopen en detectors Telescoop: optica die licht vergaart in een focus Hoe groter, hoe gevoeliger Detector: registreert, meet de flux Hoge efficientie, lage ruis belangrijk Zeer verschillende technieken

Nadere informatie

TESTMETHODE NAGALMTIJD EN ACHTERGRONDGELUIDNIVEAU. Deze norm is opgesteld door de Normcommissie Overdekte Multidisciplinaire Sportaccommodaties.

TESTMETHODE NAGALMTIJD EN ACHTERGRONDGELUIDNIVEAU. Deze norm is opgesteld door de Normcommissie Overdekte Multidisciplinaire Sportaccommodaties. Normblad: 1 / 8 Deze norm is opgesteld door de Normcommissie Overdekte Multidisciplinaire Sportaccommodaties. Kenmerk: Deze norm geeft weer de testmethode voor het bepalen van de nagalmtijd en het achtergrondgeluidniveau

Nadere informatie

Bromtoon en trilling, als gevolg van een niet-akoestisch signaal?

Bromtoon en trilling, als gevolg van een niet-akoestisch signaal? Bromtoon en trilling, als gevolg van een niet-akoestisch signaal? Dirk van der Plas Stichting Laagfrequent Geluid Low Frequency Noise Foundation www.laagfrequentgeluid.nl Normaal LFg Bromtoon, Bovengemiddeld

Nadere informatie

Alternatieven voor Lden grenswaarden de NAxx methodiek

Alternatieven voor Lden grenswaarden de NAxx methodiek Alternatieven voor Lden grenswaarden de NAxx methodiek P. Balke en R. de Jong Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR Alternatieven voor Lden grenswaarden de NAxx

Nadere informatie

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2018 theorietoets deel 1

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2018 theorietoets deel 1 Eindronde Natuurkunde Olympiade 2018 theorietoets deel 1 1. Spelen met water (3 punten) Water wordt aan de bovenkant met een verwaarloosbare snelheid in een dakgoot met lengte L = 100 cm gegoten en dat

Nadere informatie

Vectoranalyse voor TG

Vectoranalyse voor TG college 11 collegejaar college build slides Vandaag : : : : 17-18 11 23 oktober 2017 35 De sterrennacht Vincent van Gogh, 1889 1 2 3 4 5 Verband met de stelling van n 1 VA intro ection 16.7 Definitie Equation

Nadere informatie

2 Rekenmethoden Microfoontypen Opnametechnieken... 7

2 Rekenmethoden Microfoontypen Opnametechnieken... 7 Inhoudsopgave 1 Uitleg grafieken 3 1.1 Begrippen.................................... 3 1. Microfoonhoek en -afstand aflezen....................... 1.3 Stereoperspectief................................

Nadere informatie

1 Vlaamse Wiskunde Olympiade : tweede ronde

1 Vlaamse Wiskunde Olympiade : tweede ronde 1 Vlaamse Wiskunde Olympiade 006-007: tweede ronde 1 In een rechthoekige driehoek verdeelt de bissectrice uit een scherpe hoek de overstaande zijde in twee stukken met lengten 4 en 5 (zie figuur) De oppervlakte

Nadere informatie

Uitwerkingen tentamen Optica

Uitwerkingen tentamen Optica Uitwerkingen tentamen Optica 18 februari 2005 Opgave 1 2 y x 2 = 1 a 2 2 y t 2 (1) a) De eenheid van a moet zijn m/s, zoals te zien aan de vergelijking. a = v is de snelheid waarmee de golf zich voortbeweegt.

Nadere informatie

Welke bron veroorzaakt de klacht? Meten en rekenen bij de Maasvlakte. Frits van der Eerden

Welke bron veroorzaakt de klacht? Meten en rekenen bij de Maasvlakte. Frits van der Eerden Welke bron veroorzaakt de klacht? Meten en rekenen bij de Maasvlakte Frits van der Eerden TWEELUIK Monitoring geluid (TNO Ugent ASAsense AFM) Monitoring klachten (DCMR) Opmerking: hinder (HMRI) versus

Nadere informatie

ULTRASONE MEETTECHNIEK

ULTRASONE MEETTECHNIEK ULTRASONE MEETTECHNIEK Gerrit Blacquiere STRUCTUUR PRESENTATIE Introductie Geluid Overzicht Echo-akoestische Afbeeldingsmethoden Seismische beeldvorming Militaire sonar Medische echografie Niet-destructief

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis: Goniometrische verhoudingen ladzijde 9 V-a vereenkomstige hoeken zijn gelijk. 7 7, c PR 7, AC, 7, QR 7, BC, 7, 0 V-a In deze driehoeken is A C en ook zijn de hoeken ij U en V gelijk. CR AQ

Nadere informatie

Hinder door laagfrequent geluid in de gemeente Zuidhorn

Hinder door laagfrequent geluid in de gemeente Zuidhorn Hinder door laagfrequent geluid in de gemeente Zuidhorn J. Sijl, M. Kuin, G.D.R. Zon en T.A. van Veen ONGERUBRICEERD Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR Managementsamenvatting

Nadere informatie

Uitwerkingen tentamen optica

Uitwerkingen tentamen optica Uitwerkingen tentamen optica april 00 Opgave a) (3pt) Voor de visibility, fringe contrast of zichtbaarheid geldt: waarbij zodat V = I max I min I max + I min, () I max = I A + I B + I A I B cos δ met cos

Nadere informatie

Vectormeetkunde in R 3

Vectormeetkunde in R 3 Vectormeetkunde in R Definitie. Een punt in R wordt gegeven door middel van drie coördinaten : P = (x, y, z). Een lijnstuk tussen twee punten P en Q voorzien van een richting noemen we een pijltje. Notatie

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VENTILATIE: ONTWERP EN AFSTELLING LENTE 2019 Aanbevelingen inzake akoestiek Muriel BRANDT 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N De geldende reglementering en normen inzake

Nadere informatie

Radioastronomie Marijke Haverkorn

Radioastronomie Marijke Haverkorn Radioastronomie Marijke Haverkorn Sterrenkunde onderzoekt alle soorten straling in het electromagnetisch spectrum gamma röntgen ultraviolet infrarood radio zichtbaar licht Eén melkwegstelsel, vele gezichten

Nadere informatie

Akoestische absorptie en diffusiteit

Akoestische absorptie en diffusiteit Mensen met oplossingen M+P MBBM groep www.mp.nl Rapport Wonderwall Wandelementen Akoestische absorptie en diffusiteit M+P.WON.12.01.1 30 januari 2013 Colofon Opdrachtnemer Opdrachtgever M+P Raadgevende

Nadere informatie

Augustus blauw Fysica Vraag 1

Augustus blauw Fysica Vraag 1 Fysica Vraag 1 We lanceren in het zwaartekrachtveld van de aarde een knikker met een horizontale snelheid v = 1,5 m/s op de hoogste trede van een trap (zie figuur). Elke trede van de trap heeft een lengte

Nadere informatie

Augustus geel Fysica Vraag 1

Augustus geel Fysica Vraag 1 Fysica Vraag 1 We lanceren in het zwaartekrachtveld van de aarde een knikker met een horizontale snelheid v = 1,5 m/s op de hoogste trede van een trap (zie figuur). Elke trede van de trap heeft een lengte

Nadere informatie

Oefeningen Wiskundige Analyse III

Oefeningen Wiskundige Analyse III Oefeningen Wiskundige Analyse III Krommen en oppervlakken 1. Onderzoek (raaklijn, buigpunten, asymptoten, normaal, kromming, evolute, grafiek) de vlakke kromme met parametervergelijking: P (t) = a cosh

Nadere informatie

6) Kegelsneden. K, zodat de componenten zijn r y. K : 5 4 4, zodat de componenten zijn 1. K : , zodat de componenten zijn 2 2

6) Kegelsneden. K, zodat de componenten zijn r y. K : 5 4 4, zodat de componenten zijn 1. K : , zodat de componenten zijn 2 2 6) egelsneden x xy y x y xy : 5 4 4, zodat de componenten zijn r x4y 0 en r xy 0 : 4y 4yx y y x 4y 4, zodat de componenten zijn r y 0 en E x 4y 4 x y x y x y x y :, zodat de componenten zijn C x y en C

Nadere informatie

Nieuwste technieken beperking muziekgeluid

Nieuwste technieken beperking muziekgeluid NSG 11 juni 2008 Nieuwste technieken beperking muziekgeluid Door: Ir. J.F.C. (Jan) Kupers van Kupers & Niggebrugge BV Medewerking: Peter v.d. Geer Teamprojects, Marcel Kok db control Inhoud 1. Lage tonen

Nadere informatie

ICT - Cycloïden en andere bewegingen

ICT - Cycloïden en andere bewegingen ICT - Ccloïden en andere bewegingen bladzijde 80 a ( 0, ) b Als de middelpuntshoek radiaal is, is de bijbehorende booglengte: omtrek π π = meter. er seconde wordt er over radiaal gedraaid en wordt er dus

Nadere informatie

ONDERDRUKKEN VAN LEK NAAR ZIJLOBBEN BIJ HET BEREKENEN VAN AUTO- EN KRUISSPECTRA M.B.V. PAST FOURIER TRANSFORMS

ONDERDRUKKEN VAN LEK NAAR ZIJLOBBEN BIJ HET BEREKENEN VAN AUTO- EN KRUISSPECTRA M.B.V. PAST FOURIER TRANSFORMS ONDERDRUKKEN VAN LEK NAAR ZIJLOBBEN BIJ HET BEREKENEN VAN AUTO- EN KRUISSPECTRA M.B.V. PAST FOURIER TRANSFORMS G. Klopman Waterloopkundig Laboratorium 24 februari 1989 1. Inleiding Bij het bepalen van

Nadere informatie

Meetplan onderzoek laag frequent geluid in de gemeente Zuidhorn

Meetplan onderzoek laag frequent geluid in de gemeente Zuidhorn Meetplan onderzoek laag frequent geluid in de gemeente Zuidhorn R.R. Seljée en T.A. van Veen ONGERUBRICEERD Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR Managementsamenvatting

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 : De Cirkel

Hoofdstuk 8 : De Cirkel - 163 - Hoofdstuk 8 : De Cirkel Eventjes herhalen!!!! De cirkel met middelpunt O en straal r is de vlakke figuur die de verzameling is van alle punten die op een afstand r van O liggen. De schijf met middelpunt

Nadere informatie

Oefentoets Versie A. Vak: Wiskunde Onderwerp: Meetkunde Leerjaar: 1 (2017/2018) Periode: 3

Oefentoets Versie A. Vak: Wiskunde Onderwerp: Meetkunde Leerjaar: 1 (2017/2018) Periode: 3 Oefentoets Versie A Vak: Wiskunde Onderwerp: Meetkunde Leerjaar: 1 (017/018) Periode: 3 Opmerkingen vooraf: Het gebruik van een rekenmachine en een tabellenboekje is toegestaan. Geef je antwoord alljd

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO

Correctievoorschrift VWO Correctievoorschrift VWO tijdvak oud programma wiskunde B, Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels Beoordelingsmodel Inzenden scores Regels

Nadere informatie

HOUTSKELET BOUW AKOESTISCH COMFORT

HOUTSKELET BOUW AKOESTISCH COMFORT HOUTSKELET BOUW AKOESTISCH COMFORT 2 4 3 1 5 6 METEN IS WETEN De eigenaar van de houtskeletbouwwoning waarvan wij het grondplan afbeelden wilde de exacte akoestische prestaties van zijn woning kennen en

Nadere informatie

Meer verstaan in de thuissituatie: Akoestiek en overige hoorhulpmiddelen. Saskia Bruijn, Annemarie Schrijver, Wim Soede

Meer verstaan in de thuissituatie: Akoestiek en overige hoorhulpmiddelen. Saskia Bruijn, Annemarie Schrijver, Wim Soede Meer verstaan in de thuissituatie: Akoestiek en overige hoorhulpmiddelen Saskia Bruijn, Annemarie Schrijver, Wim Soede Vraag commissie Akoestische omstandigheden in woonomgeving van slechthorenden: instellingen

Nadere informatie

koper hout water Als de bovenkant van het blokje hout zich net aan het wateroppervlak bevindt, is de massa van het blokje koper gelijk aan:

koper hout water Als de bovenkant van het blokje hout zich net aan het wateroppervlak bevindt, is de massa van het blokje koper gelijk aan: Fysica Vraag 1 Een blokje koper ligt bovenop een blokje hout (massa mhout = 0,60 kg ; dichtheid ρhout = 0,60 10³ kg.m -3 ). Het blokje hout drijft in water. koper hout water Als de bovenkant van het blokje

Nadere informatie

Deeltoets II E&M & juni 2016 Velden en elektromagnetisme

Deeltoets II E&M & juni 2016 Velden en elektromagnetisme E&M Boller, Offerhaus, Dhallé Deeltoets II E&M 201300164 & 201300183 13 juni 2016 Velden en elektromagnetisme Aanwijzingen Voor de toets zijn 2 uren beschikbaar. Vul op alle ingeleverde vellen uw naam

Nadere informatie

1

1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 AFB. 2 AFB. 3 AFB. 4 AFB. 5 15 16 17 DATUM AANTAL UREN UITGEVOERDE OPERATIES 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 8WAARBORG 33 34 35 TABEL 1: RICHTLIJNEN EN VERKLARING

Nadere informatie

Hoe ontwerp je een concertzaal en popzaal ineen?

Hoe ontwerp je een concertzaal en popzaal ineen? Hoe ontwerp je een concertzaal en popzaal ineen? Onderwerp: Geluid, Ontwerpen Begrippen: Frequentie In een concertzaal is het erg belangrijk dat het geluid van het orkest overal in de zaal goed klinkt.

Nadere informatie

akoestiek en verstaan voor verstandelijk gehandicapten dr. hans verschuure dr. lau nijs, tu-delft, bouwkunde, bouwfysica

akoestiek en verstaan voor verstandelijk gehandicapten dr. hans verschuure dr. lau nijs, tu-delft, bouwkunde, bouwfysica akoestiek en verstaan voor verstandelijk gehandicapten dr. hans verschuure dr. lau nijs, tu-delft, bouwkunde, bouwfysica probleemstelling - algemeen slechthorendheid (cliënt of patiënt) goede hoortoestel

Nadere informatie

Naam : F. Outloos Nummer : 1302

Naam : F. Outloos Nummer : 1302 1 ste bach. burg.ir.-arch. EXAMEN FYSICA 1 2011-2012, 1 ste zittijd 13 januari 2012 Naam : F. Outloos Nummer : 1302 Wie wat vindt heeft slecht gezocht. Rutger Kopland 1.1 1.2 1.3 A B C D A B C D A B C

Nadere informatie

2. Gegeven is de driehoek van figuur 10.10a. Gevraagd worden hoek β en de zijden a en c.

2. Gegeven is de driehoek van figuur 10.10a. Gevraagd worden hoek β en de zijden a en c. Wiskunde voor bchelor en mster Deel Bsiskennis en bsisvrdigheden c 05, Syntx Medi, Utrecht www.syntxmedi.nl Uitwerkingen hoofdstuk 0 0... Voor scherpe hoek α geldt:. sin α = 0,8 α = sin 0,8 = 5, d. cos

Nadere informatie

Nauwkeurigheidsklassen akoestische apparatuur Akoestische apparatuur wordt ingedeeld in nauwkeurigheidsklassen volgens de internationale standaard (IEC 61672-1:2013) 3. De klasse (variërend van 0 tot 2)

Nadere informatie

Het moederbord van de zendontvanger "PiligrimPro"

Het moederbord van de zendontvanger PiligrimPro Ruwe vertaling PA3ECT, deze is niet verantwoordelijk voor vertaal fouten. Het moederbord van de zendontvanger "PiligrimPro" Dankzij de op moderne componenten gebaseerde efficiënte ontwerp technieken, heeft

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 18 juni uur

Examen VWO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 18 juni uur Eamen VW 04 tijdvak woensdag 8 juni.0-6.0 uur wiskunde B (pilot) Dit eamen bestaat uit 6 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

WI1708TH Analyse 3. College 5 23 februari Challenge the future

WI1708TH Analyse 3. College 5 23 februari Challenge the future WI1708TH Analyse 3 College 5 23 februari 2015 1 Programma Vandaag Richtingsafgeleide (14.6) Gradiënt (14.6) Maximalisatie richtingsafgeleide (14.6) Raakvlak voor niveauoppervlakken (14.6) 2 Richtingsafgeleide

Nadere informatie

Lawaai & occasionele blootstelling

Lawaai & occasionele blootstelling Lawaai & occasionele blootstelling Lawaai & occasionele blootstelling - Versie: 01/08/2012 Pagina 1 / 8 LAWAAI & OCCASIONELE BLOOTSTELLING Inleiding : In de wereld van de luchtvaart worden heel wat werknemers

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Examen VWO. wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) wiskunde B, (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Woensdag 3 juni 3.30 6.30 uur 0 04 Voor dit examen zijn maximaal 87 punten te behalen; het examen bestaat uit 9 vragen.

Nadere informatie

Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet?

Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet? Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet? a) Belasting verkwisting b) EMC straling c) Faalrisico d) Flora & Fauna verstoring e) Geluid

Nadere informatie

1 Bellenvat. 1.1 Intorductie. 1.2 Impuls bepaling

1 Bellenvat. 1.1 Intorductie. 1.2 Impuls bepaling 1 Bellenvat 1.1 Intorductie In dit vraagstuk zullen we een analyse doen van een bellenvat foto die genomen is van een interactie van een π bundeldeeltje in een waterstof bellenvat. De bijgesloten foto

Nadere informatie

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURKUNDE. Kenmerk: /Gor/Hsa/Rrk. Datum: TENTAMEN

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURKUNDE. Kenmerk: /Gor/Hsa/Rrk. Datum: TENTAMEN FACULTEIT TECHNISCHE NATUURKUNDE Kenmerk: /Gor/Hsa/Rrk Datum: Vak : Inleiding Optica (4602) Datum : 9 januari 200 Tijd : 9.00 uur - 2.0 uur TENTAMEN Indien U een onderdeel van een vraagstuk niet kunt maken

Nadere informatie

Trilling en demping in de Zouthavenbrug

Trilling en demping in de Zouthavenbrug Congres Geluid, Trillingen en Luchtkwaliteit Trilling en demping in de Zouthavenbrug A.A. van de Griend 9 november 2005 voetgangersbrug lichte gelaste stalen constructie lengte 61 m 19 ruimtelijke spanten

Nadere informatie

héöéäëåéçéå=~äë=ãééíâìåçáöé=éä~~íëéå=ãéí=`~äêá= = hçéå=píìäéåë= = = = = = = =

héöéäëåéçéå=~äë=ãééíâìåçáöé=éä~~íëéå=ãéí=`~äêá= = hçéå=píìäéåë= = = = = = = = héöéäëåéçéå~äëãééíâìåçáöééä~~íëéåãéí`~äêá hçéåpíìäéåë De algemene vergelijking van een kegelsnede is van de vorm : 2 2 ax by 2cxy 2dx 2ey f 0 met a, b, c, d, e, f + + + + +. Indien je vijf punten van een

Nadere informatie

1 Vlaamse Wiskunde Olympiade : Tweede Ronde.

1 Vlaamse Wiskunde Olympiade : Tweede Ronde. 1 Vlaamse Wiskunde Olympiade 1993-1994 : Tweede Ronde De Vlaamse Wiskunde Olympiade vzw is een officiële foreign coordinator voor de welbekende AHSME-competitie (American High School Mathematics Examination

Nadere informatie

e 945 Gebruiksaanwijzing

e 945 Gebruiksaanwijzing e 945 Gebruiksaanwijzing Delivery includes Delivery includes e 945 microfoonklem MZQ 800 tasje beknopte gebruiksaanwijzing veiligheidsvoorschriften Productoverzicht 1 2 1. Spreekkorf 2. --bus e 945 2/8

Nadere informatie

Uitwerking- Het knikkerbesraadsel

Uitwerking- Het knikkerbesraadsel Figure 1: Afleiding faseverschuiving eerste laag. Uitwerking- Het knikkerbesraadsel 1. (a) Als de punten C en D in fase zijn, zal er constructieve interferentie optreden [1]. Het verschil in optische padlengte

Nadere informatie

Grondzijdige effecten Lelystad scenario s. Jeroen Timmers 28 maart 2012

Grondzijdige effecten Lelystad scenario s. Jeroen Timmers 28 maart 2012 Grondzijdige effecten Lelystad scenario s Jeroen Timmers 28 maart 2012 Overzicht geluidscontouren Alpha (LVNL/To70) Delta (NLR) Bravo (NLR) 20.000 geen contouren beschikbaar Invoerset 2010 Invoerset 2010

Nadere informatie

De leraar fysica als goochelaar. lesvoorbeeld: harmonische trillingen

De leraar fysica als goochelaar. lesvoorbeeld: harmonische trillingen De leraar fysica als goochelaar lesvoorbeeld: harmonische trillingen Stan Wouters Docent Fysica aan de Faculteit Industriële Ingenieurs Fi² (= KHLim en Xios) VLAAMS CONGRES VAN LERAARS WETENSCHAPPEN zaterdag

Nadere informatie

Tentamen Golven en Optica

Tentamen Golven en Optica Tentamen Golven en Optica 5 juni 008, uitwerking 1 Lopende golven en interferentie op een snaar a In[1]:= y 0 1; y 1 x, t : y x, t : y 0 x 300 t 4 y 0 x 300 t 4 4 In[4]:= Ploty 1 x, 0, y x, 0, x, 10, 10,

Nadere informatie

Meetkunde en Fysica. Henk Broer. Instituut voor Wiskunde en Informatica Rijksuniversiteit Groningen. Meetkunde en Fysica p.1/22

Meetkunde en Fysica. Henk Broer. Instituut voor Wiskunde en Informatica Rijksuniversiteit Groningen. Meetkunde en Fysica p.1/22 Meetkunde en Fysica Henk Broer Instituut voor Wiskunde en Informatica Rijksuniversiteit Groningen Meetkunde en Fysica p.1/22 Overzicht Meetkundige aspecten van natuurkunde: - Newton en schalingswetten

Nadere informatie

Uitwerkingen Hoofdstuk 25 deel vwob1,2 6. Meetkundige plaatsen.

Uitwerkingen Hoofdstuk 25 deel vwob1,2 6. Meetkundige plaatsen. Uitwerkingen Hoofdstuk 25 deel vwob1,2 6 1 Meetkundige plaatsen. 1 Punt F(0, 1) en de lijn l : y = -1 a. Voor de oorsprong O geldt: d( O, F) = d( O, l) = 1 ben c. c. Waarschijnlijk liggen de gevraagde

Nadere informatie

Bezielende omgeving in de Ouderenzorg -BEZO -

Bezielende omgeving in de Ouderenzorg -BEZO - Research Centre for Innovations in Healthcare Bezielende omgeving in de Ouderenzorg -BEZO - Geluid en Akoestiek Auditief comfort N.H.A.M. Van Hout This project has been financed by SIA RAAK (2012-14-38P)

Nadere informatie

Geluidsmetingen Westergouwe te Gouda

Geluidsmetingen Westergouwe te Gouda Geluidsmetingen Westergouwe te Gouda Behandeld door: Opdrachtgever: M. Groen Omgevingsdienst Midden-Holland Postbus 45 2800 AA Gouda Gemeente Gouda Rapport nummer: 2013092480 Gouda, 29 oktober 2013 Inhoud

Nadere informatie

serie RVV Variabel debietsregelaar

serie RVV Variabel debietsregelaar serie RVV Variabel debietsregelaar www.koolair.com 3 Inhoud Page Variabel debietsregelaar, type RVV Omschrijving 4 Afmetingen en productcode 5 6 Variabel debietsregelaar, type RVV-D Omschrijving 17 18

Nadere informatie

wiskunde B vwo 2019-I

wiskunde B vwo 2019-I Lijnen door de oorsrong en een cirkel maimumscore 5 Een vergelijking van c is ( ) ( y ) Voor de snijunten geldt + 7 = 5 ( t ) + (t 7) = 5 Herleiden tot 5t 30t+ 5 = 0 Een eacte berekening waaruit volgt

Nadere informatie