Concept Welvaart en Groei
|
|
- Edith Sasbrink
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LESBRIEF 5 Inflatieverwachtingen Doelgroep: SLU: 5 havo, 5/6 vwo 1 lesuur exclusief huiswerkopdracht Concept Welvaart en Groei begrippen CE inflatie korte vs lange termijn vertrouwen prijsstabiliteit monetair beleid centrale bank CAO-voorstellen rente begrippen SE verwachtingen begrotingscrisis leerdoelen Een kandidaat kan het belang van inflatie en prijsstabiliteit beschrijven; verklaren dat de laatste inflatiecijfers een belangrijke factor zijn voor de inschatting van de inflatie in de komende één tot twee jaar een (klein) onderzoek uitvoeren naar de inflatieverwachtingen op de middellange termijn
2 Inflatieverwachtingen voor eurozone stevig verankerd Inflatieverwachtingen van publiek en markten voor de eurozone blijven stabiel op 2%, zo blijkt uit nieuw DNB-onderzoek. Ondanks de euroschuldencrisis is er groot vertrouwen in prijsstabiliteit op de middellange termijn, vertelt onderzoeker Gabriele Galati van de Nederlandsche Bank. Prijsstabiliteit is het doel van het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (ECB). Dat betekent een inflatie van dichtbij maar net onder de 2% in het hele eurogebied op de middellange termijn. Maar wat zijn de inflatieverwachtingen van publiek en markten? Dat is op verschillende manieren te meten. Econoom Gabriele Galati koos een nieuwe aanpak. De eerste onderzoeksresultaten zijn net binnen. Tijd voor een gesprek met deze onderzoeker van de Nederlandsche Bank. Kennis 1. Wat verstaat men onder inflatie? 2. Wat verstaat men onder monetair beleid? 3. Wat bedoelt men met de zinsnede: " Inflatieverwachtingen van publiek en markten". In het onderzoek meten jullie de inflatieverwachtingen voor de eurozone. Daarvoor krijgt een groep respondenten 1 wekelijks per mail een vragenlijst. Sinds wanneer loopt dit onderzoek? 'Vanaf juni 2009 hebben we een jaar lang wekelijks een vragenlijst g d aan 129 respondenten om te achterhalen wat hun inflatieverwachtingen zijn. We doen dit trouwens nog steeds, zij het met een kleinere groep van respondenten. Dit project is een van de drie deelprojecten van ons onderzoek naar inflatieverwachtingen.' Waarop baseren mensen eigenlijk hun inflatieverwachtingen? 'We zijn nog bezig met het onderzoek naar de beweegredenen om te achterhalen op basis waarvan mensen een inschatting maken van de toekomstige inflatie. De eerste onderzoeksresultaten van dit project verwachten we over enkele maanden. Wel kan ik alvast een eerste resultaat geven. Met onze wekelijkse vragenlijst mailen we altijd het laatste macro-economische nieuws mee: daaruit leiden we af waarop mensen reageren. Duidelijk is dat de laatste inflatiecijfers een belangrijke factor zijn voor de inschatting van de inflatie in de komende een tot twee jaar. Er is overigens een groot verschil tussen de verwachtingen voor de korte termijn en de lange termijn. Als de inflatie een paar maanden wat hoger is, gaan mensen hun verwachtingen voor de korte termijn bijstellen. Dat blijkt duidelijk uit ons onderzoek. Ook zien we dat de Griekse begrotingscrisis een duidelijke, zij het bescheiden invloed heeft op de kortetermijnverwachtingen.' Toepassen 4. Waarom is het van belang dat vanaf juni 2009 telkens dezelfde groep mensen wordt bevraagd en niet telkens een andere groep? 5. Licht de volgende zin toe: " Duidelijk is dat de laatste inflatiecijfers een belangrijke factor zijn voor de inschatting van de inflatie in de komende een tot twee jaar" 6. Welke invloed zou de Griekse begrotingscrisis gehad kunnen hebben op de inflatieverwachting van de respondenten? 1 Respondent: een persoon die zijn/haar medewerking verleent aan een onderzoek.
3 Voor een centrale bank zijn deze cijfers belangrijk. Waarom? 'Inflatieverwachtingen zijn in meerdere opzichten belangrijk. Ze bepalen de prijzen die producenten berekenen en de looneisen in CAO-voorstellen. Dat werkt allemaal door op ons economisch reilen en zeilen. Tegelijkertijd geven die verwachtingen een indruk van het vertrouwen in het monetaire beleid. Als de inflatieverwachtingen erg laag zijn, dan kan het zijn dat mensen bang zijn voor een economische dip. Tegelijkertijd blijkt uit ander recent onderzoek dat lage inflatieverwachtingen in de maatschappij bijdragen aan een daadwerkelijk lage inflatie. Als anderzijds de inflatieverwachtingen hoog zijn, dus ruim boven de 2%, dan moet een centrale bank op scherp staan. Want te hoge inflatie is slecht voor de economie.' Begrip 7. Leg het verband uit tussen inflatie en de looneisen in de CAO-voorstellen. 8. Leg het verband uit tussen het vertrouwen in het gevoerde monetaire beleid en de verwachtingen ten aanzien van inflatie 9. Waarom moet de centrale bank 'op scherp staan' indien de inflatieverwachtingen hoog zijn? Een oplopende inflatie, is dat heel erg? 'Kijk één of twee maandjes van iets hogere inflatie, dus iets meer dan 2%, is geen ramp. De werkelijke inflatie kan de komende maanden verder oplopen door de stijging van de energieprijzen. Maar ons onderzoek wijst uit dat mensen geloven dat de geldontwaarding op de langere termijn weer zal uitkomen op het nagestreefde niveau van 2 procent. Zaak is dat scherp in de gaten te houden. Een langdurige sterke stijging van het prijspeil kan de ECB dwingen de rente te verhogen. Het doel van de centrale bank is immers prijsstabiliteit.' Hoe zijn de verwachtingen voor de lange termijn? 'Mensen kunnen elke week of maand hun verwachtingen voor de korte termijn aanpassen, maar niet voor de langere termijn. Logisch, want er is natuurlijk nog heel veel onzeker over hoe onze economie er over tien jaar voorstaat. Je gaat niet elke week je inflatieverwachtingen voor de lange termijn bijstellen. Daarvoor zoek je een anker. Inflatieverwachtingen voor de lange termijn zijn stabiel bij 2%, zo blijkt uit ons onderzoek. Dat sluit aan bij het doel dat de ECB voor ogen staat met haar monetaire beleid: prijsstabiliteit.' Dat is een goed teken? 'Ja, het betekent dat de ECB een vast anker biedt voor de prijsontwikkeling op de langere termijn. Vrees van sommigen was dat de ECB met haar ruime monetaire beleid de inflatie zou aanwakkeren. Uit ons onderzoek komt dat echter niet naar voren.' Creëer jullie eigen barometer 10. Deze opdracht maak je met de hele klas en heeft betrekking op een periode van drie maanden. De opdracht bestaat uit drie stappen. Stap 1 is het maken van de meerkeuze-opdracht uit de eerste bijlage. De vier vragen zoomen in op het begrip inflatie. De tweede stap is het "duiden"
4 van een drietal macro-economische gebeurtenissen die invloed zouden kunnen hebben op de (verwachte) inflatie. Hiervoor gebruik je dus bijlage 2. Vervolgens maak je een inschatting van de verwachte inflatie voor de middellange termijn. Motiveer deze verwachting op basis van economische gegevens die jij hiervoor van belang acht. Bereken tenslotte het gemiddelde van de klas. Stap drie is een herhaling van stap 2, maar dan na drie maanden. Je docent helpt je uiteraard verder!
5 Bijlage 1 Oriënterende meerkeuze vragen Hieronder tref je een aantal meerkeuzevragen die je moet beantwoorden. Het betreft een inventarisatie van wat je nu al weet over geld en inflatie. Let op: meerdere antwoorden kunnen goed zijn! 1. Inflatie wil zeggen: a) Dat het geld meer waard wordt b) Dat het geld minder waar wordt c) Dat men meer spullen kan kopen voor hetzelfde geld d) Dat men minder spullen kan kopen voor hetzelfde geld 2. Inflatie kan ontstaan doordat: a) Mensen meer geld uit gaan geven dan ze eigenlijk hebben b) Banken meer geld uit gaan lenen aan mensen c) Bedrijven meer vragen voor hun product in de winkel d) De wisselkoers (koers van de euro ten opzichte van de dollar) deprecieert e) Olie op raakt 3. Inflatie zou "gunstig" kunnen zijn indien je: a) Veel geld hebt geleend van je buurman b) Veel geld hebt gespaard c) Veel geld hebt uitgeleend aan iemand anders d) Een huis zou hebben gekocht met geleend geld 4. Hoeveel bedraagt de inflatie momenteel 2 l in Nederland? a) 1,5% b) 2,0% c) 3,4% d) 4,1%. 2 Let op: antwoord kan wisselen in de tijd
6 Bijlage 2 Macro economische gebeurtenissen en de relatie met de verwachte inflatie 3 Bericht 1 Bericht 2 Bericht 3 3 Deze berichten kunnen aangepast worden al naar gelang de actualiteit daar aanleiding toe geeft!
7
8 Antwoorden 1 Inflatie is een algehele stijging van het algemeen prijspeil. Het gevolg van inflatie is dat je voor hetzelfde geld minder kunt kopen (de koopkracht daalt). Stel je voor: eerst kost een fles cola 1 euro en daarna 2 euro. Dan kun je met hetzelfde geld nog maar een halve fles cola kopen. Dit wordt ook wel geldontwaarding genoemd. 2 Onder monetair beleid of monetaire politiek verstaat men het geheel van maatregelen die een Centrale Bank kan nemen om de waarde van de eigen valuta stabiel te houden. Men kan twee soorten waarde ten aanzien van een valuta onderscheiden: de binnenwaarde ofwel de koopkracht en de externe waarde ofwel de wisselkoers. Monetair beleid bestaat dan ook uit twee onderdelen, de geldpolitiek en het wisselkoersbeleid. Maatregelen om de binnenwaarde stabiel te houden behoren tot de geldpolitiek en zijn gericht op prijsstabiliteit. Zij bestaan uit het reguleren van de omvang van de maatschappelijke geldhoeveelheid. De groei van de geldhoeveelheid dient te worden gekoppeld aan de groei van de reële productie om zo (prijs)inflatie te voorkomen. Zou de groei van de geldhoeveelheid sneller gaan dan de groei van de productie dan kan dit in een conjuncturele situatie van overbesteding leiden tot bestedingsinflatie. Zou daarentegen de productie sneller groeien dan de geldhoeveelheid dan kan het geld zijn functie als betaalmiddel verliezen. Maatregelen die de wisselkoers stabiliseren vallen onder het wisselkoersbeleid en zijn gericht op beïnvloeding van de rentestand. Door het land bv aantrekkelijker of juist minder aantrekkelijk te maken voor buitenlandse beleggers kan de vraag naar en het aanbod van de betreffende valuta op de valutamarkt en daarmee ook de wisselkoers worden beïnvloed. 3 Onder deze zinsnede kan men verstaan: de verwachtingen die gezinnen en bedrijven hebben ten aanzien van de inflatie op termijn. Zowel gezinnen als bedrijven kunnen hier hun gedrag op aanpassen (meer/minder uitgeven, hoger/lager prijzen etc.). 4 Indien de inflatieverwachting is veranderd is (hoger of lager) kan men hier geen zuivere conclusies aan verbinden. Indien een stijging van de inflatie wordt veroorzaakt doordat een andere groep een geheel ander beeld heeft over de inflatie, is de verandering dus niet goed te verklaren. Het is van belang dat de onderzoeksgroep zoveel als mogelijk constant blijft. 5 De inflatieverwachtingen die bedrijven en gezinnen hebben, worden dus voor een groot deel bepaald door de inflatiecijfers uit het directe verleden. Met andere woorden, als je drie keer een vijf hebt gehaald voor een proefwerk, dan is de inschatting dat je de volgende keer weer een vijf haalt vrij groot. Hetzelfde kan gesteld worden voor een opgaande of een neergaande lijn van je schoolcijfers voor een vak. De andere factoren worden vaak wat buiten beschouwing
9 gelaten. Denk aan macro-economische ontwikkelingen die in de toekomst grote gevolgen kunnen hebben. 6 Uit de Griekse begrotingscrisis hadden respondenten wellicht het volgende kunnen concluderen: Centrale banken (of de ECB) redt Griekenland door de Grieken extra geld uit te lenen waardoor er meer geld in omloop komt (de geldkraan wordt opengezet), waardoor de inflatie zou kunnen worden aangewakkerd (monetaire inflatie) 7 Bij het antwoord van vraag 1 heb je kunnen zien dat de koopkracht daalt, als de inflatie toeneemt. Minder kopen voor hetzelfde geld is vaak niet gewenst. De lonen zullen dus omhoog moeten om (tenminste) eenzelfde koopkracht te kunnen garanderen. Deze komen dus tot uitdrukking in de CAO-onderhandelingen. 8 Vertrouwen is in de economie een heel belangrijk begrip. Als we bijvoorbeeld geen vertrouwen in de Centrale Bank zouden hebben, komt het vertrouwen in ons geld (in algemene zin) of dat wat we ervoor kunnen kopen (koopkracht), in gevaar. Dat zou rampzalig zijn. Vandaar dat in Nederland en Europa goed geregeld is. Bij CAO-onderhandelingen kan dit dus geen onderwerp va onderhandeling zijn. Dat komt in de tekst tot uitdrukking. 9 Een belangrijke doelstelling van de Nederlandsche Bank is het handhaven van de financiële stabiliteit. Indien de inflatie sterk zou stijgen komt deze in gevaar en is waakzaamheid geboden. De instrumenten die zijn genoemd bij het antwoord op opgave 2, kunnen worden ingezet 10 meerkeuzevragen: 1 (b, d); 2 (a, b, c, d, e); 3 (a, d); 4 (b) Bijlage 2: de docent helpt je hierbij verder.
MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD
pdf18 MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD De macro-vraaglijn of geaggregeerde vraaglijn geeft het verband weer tussen het algemeen prijspeil en de gevraagde hoeveelheid binnenlands product. De macro-vraaglijn
Nadere informatieExamen HAVO. Economie 1
Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed
Nadere informatie6,3 ECONOMIE. Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari keer beoordeeld. Lesbrief Globalisering INFLATIE
Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari 2011 6,3 17 keer beoordeeld Vak Economie ECONOMIE Lesbrief Globalisering INFLATIE Soort Oorzaken OPLOSSINGEN Vraag Bestedingsinflatie Door de oplevende
Nadere informatieDNB voor de klas. VWO-HAVO-MBO Lessen over actuele thema s. VWO-HAVO-MBO-VMBO De wereld van DNB
DNB voor de klas DNB voor de klas Kennis overdragen, daar gaat het om in uw werk als docent. De Nederlandsche Bank (DNB) helpt u graag hierbij. Wij bieden lesmateralen voor verschillende schooltypen en
Nadere informatieDomein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M)
1) Geef de omschrijving van trendmatige groei. 2) Wat houdt conjunctuurgolf in? 3) Noem 5 conjunctuurindicatoren. 4) Leg uit waarom bij hoogconjunctuur de bedrijfswinsten zullen stijgen. 5) Leg uit waarom
Nadere informatieHoofdstuk 24 Valutamarkt
Hoofdstuk 24 Valutamarkt Open vragen 24.1 Een valutahandelaar van een bank die in dollars handelt, krijgt op een gegeven moment de volgende gegevens op zijn beeldscherm (we gaan ervan uit dat het verschil
Nadere informatieVroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding / ruilverhouding te schatten.
Samenvatting door een scholier 1593 woorden 27 juni 2003 4,4 11 keer beoordeeld Vak Economie Leerstof Economie 1: Hoofdstuk 4: Vroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding
Nadere informatieProfielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid
Profielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid Profielwerkstuk door een scholier 2839 woorden 6 maart 2002 6,2 126 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Op 1 Januari 2002 was
Nadere informatie2) sparen -> oppotten: chartaal of giraal geld op een betaalrekening. Direct kunnen gebruiken (=liquide). Geen rendement
Samenvatting door C. 1209 woorden 29 mei 2016 7,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting Economie Monetaire Zaken H.1 Geld * Geld -> Chartaal (munten en bankbiljetten) + Giraal (geld
Nadere informatieEindexamen economie 1 vwo I
Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 vakbonden, werkgeversbonden, individuele
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 9 en 10
Samenvatting Economie Hoofdstuk 9 en 10 Samenvatting door een scholier 2188 woorden 14 februari 2016 8,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Hoofdstuk 9: Schommelingen in de economie 9.1 Schommelingen
Nadere informatieAls de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering.
Top 100 vragen. De antwoorden! 1 Als de lonen stijgen, stijgen de productiekosten. De producent rekent de hogere productiekosten door in de eindprijs. Daardoor daalt de vraag naar producten. De productie
Nadere informatieEindexamen economie 1 vwo 2001-I
Opgave 1 Hoge druk op de arbeidsmarkt Gedurende een aantal jaren groeide de economie in Nederland snel waardoor de druk op de arbeidsmarkt steeds groter werd. Het toenemende personeelstekort deed de vrees
Nadere informatieToetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase
Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase Opgave 1 Sinds 1 juni 1998 maakt De Nederlandsche Bank (DNB) samen met de centrale banken van andere
Nadere informatieVoorbeeldcasussen workshop DELFI-tool t.b.v. de LWEO Conferentie 2016. Auteurs: Íde Kearney en Robert Vermeulen
Voorbeeldcasussen workshop DELFI-tool t.b.v. de LWEO Conferentie 2016. Auteurs: Íde Kearney en Robert Vermeulen De voorbeelden in de casussen zijn verzonnen door de auteurs en komen niet noodzakelijkerwijs
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 Zakelijk boeren 1 maximumscore 1 A, B, D, E, F, H Opmerking
Nadere informatiebruto inkomen (per persoon)
Opgave 1 Lorenzcurve en economische kringloop Definities: Bruto inkomen Loon/pensioen, interest, winst/dividend, huur/pacht Netto inkomen Bruto inkomen inkomstenbelasting (IB) Netto besteedbaar inkomen
Nadere informatieExamen VWO. Economie 1 (nieuwe stijl)
Economie 1 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 17 mei 13.30 16.30 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 65 punten te behalen; het examen bestaat uit
Nadere informatie6 Geaggregeerde vraag en geaggregeerd aanbod
6 Geaggregeerde vraag en geaggregeerd aanbod Opgave 1 a Noem vier factoren die bij een gegeven prijsniveau tot een verandering van de Effectieve Vraag kunnen leiden. b Met welke (macro-economische) instrumenten
Nadere informatieValutamarkt. fransetman.nl
euro in dollar wisselkoers Wisselkoers (ontstaat op valutamarkt) Waarde van een munt uitgedrukt in een andere munt Waardoor kan de vraag naar en het aanbod van veranderen? De wisselkoers van de euro in
Nadere informatieTe weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken.
Hoofdstuk 4 Inkomen Paragraaf 4.1 De inkomensverschillen Waardoor ontstaan inkomens verschillen. Inkomensverschillen ontstaan door: Opleiding Verantwoordelijkheid Machtspositie Onregelmatigheid of gevaar
Nadere informatieSlechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!
Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.
Nadere informatieUIT De Phillips curve in het kort
Phillips ontdekt een verband (korte termijn). De econoom Phillips zag in de gegevens van eind jaren 50 tot eind jaren 60 een duidelijk (negatief) verband tussen werkloosheid en inflatie. Phillips stelde
Nadere informatieEindexamen economie havo I
Opgave 1 Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. 1 Voorbeeld van een juiste berekening: 47,5 27,5 100% = 72,73% 27,5
Nadere informatieSlechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!
Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.
Nadere informatieALGEMENE ECONOMIE /03
HBO Algemene economie Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 M Productiefactoren: alle middelen die gebruikt worden bij het produceren: NOKIA: natuur, ondernemen, kapitaal,
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 havo 2004-II
4 Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 artikel 1 Een verklaring waaruit
Nadere informatieUIT theorie Fisher
De econoom Fisher. Fisher was een econoom die zijn theorie over de werking van geld lang voor de depressie in de jaren 30 van vorige eeuw publiceerde (the purchasing power of money 1911). Dit was een uitbreiding
Nadere informatiePraktische opdracht Economie Euro
Praktische opdracht Economie Euro Praktische-opdracht door een scholier 1619 woorden 17 februari 2003 6,7 12 keer beoordeeld Vak Economie 1 Onderzoeksvraag. Mijn onderzoeksvraag is: Wat zijn de voor- en
Nadere informatieModule 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging
Module 8 havo 5 Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Economische conjunctuur hoogconjunctuur Reëel binnenlands product groeit procentueel sterker dan gemiddeld. laagconjunctuur Reëel binnenlands product groeit
Nadere informatieSectorwerkstuk Economie Inflatie
Sectorwerkstuk Economie Inflatie Sectorwerkstuk door een scholier 2560 woorden 7 januari 2007 6,3 70 keer beoordeeld Vak Economie De inflatie van Nederland en de Eurozone tussen 2000 en 2004. Inhoudsopgave:
Nadere informatieUIT De Philips curve in het kort
Philips ontdekt een verband (korte termijn). De econoom Phillips zag in de gegevens van eind jaren 50 tot en met eind jaren 60 een duidelijk (negatief) verband tussen werkloosheid en inflatie. De theorie
Nadere informatieLever het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.
SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECOMONIE MAANDAG 2 MAART 2015 11.30 UUR 13:00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of
Nadere informatiePraktische opdracht Economie Inflatie
Praktische opdracht Economie Inflatie Praktische-opdracht door een scholier 1658 woorden 20 juni 2005 6,9 44 keer beoordeeld Vak Economie Wat is Inflatie? Wat is inflatie en wat is een prijsindexcijfer?
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 4: monetaire zaken
Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 4: monetaire zaken Samenvatting door R. 1640 woorden 24 juni 2014 7,3 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1. Geld Begrippen Directe ruil Indirecte
Nadere informatieBegrippenlijst Economie H10 geld en geldschepping
Begrippenlijst Economie H10 geld en geldschep Begrippenlijst door V. 902 woorden 8 juni 2013 3 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Kern van de economie Begrippenlijst economie hoofdstuk 10 10.1 geld
Nadere informatie30 januari 2015. Onderzoek: Griekenland en de EU
30 januari 2015 Onderzoek: Griekenland en de EU Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.
Nadere informatieExamen VWO. economie. Voorbeeldopgaven Phillipscurve. voorbeeldopgaven Phillipscurve
Examen VWO 2017 Voorbeeldopgaven Phillipscurve economie voorbeeldopgaven Phillipscurve Opgave 1 Langs de glijbaan omhoog? Met het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 ondervonden veel banken wereldwijd
Nadere informatieEindexamen economie pilot havo 2009 - I
Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 ja Een voorbeeld van een juiste
Nadere informatieEindexamen economie 1 vwo 2004-II
Opgave 1 Stoppen met roken!? In een land betalen rokers bij de aanschaf van tabaksproducten een flink bedrag aan indirecte belasting (tabaksbelasting)*. Dat vinden veel mensen terecht omdat de overheid
Nadere informatieLever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.
SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 9 MAART 2016 08.45-10.15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle
Nadere informatieSlechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!
Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.
Nadere informatiewisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590?
wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590? 1,3644 * 590 = $805 2300 is dan 1,3644 * 2300 =$3138,12 Hoeveel euro is $789? 1,3644 dollar = 1 euro $789 / 1,3644 =578,28 euro Bereken
Nadere informatieHoofdstuk 14 Conjunctuur
Hoofdstuk 14 Conjunctuur Open vragen 14.1 CPB: groei Nederlandse economie valt terug naar 1% in 2005 In 2005 zal de economische groei in Nederland licht terugvallen naar 1% ten opzichte van een groei van
Nadere informatieUIT theorie ASAD
Uitleg theorie AS-AD model. Het AS-AD model is een theoretisch model over de werking van de economie. Het model is een samenvoeging van de theorie van Keynes met de oude klassieke modellen. In verschijningsvorm
Nadere informatieUIT geld en banken
Hoe ontstaat geld in de economie? Geld heb je nodig om spullen mee te kunnen kopen, zonder geld valt er niets te kopen, en als er te weinig geld is zitten mensen te wachten op geld voordat ze het uit kunnen
Nadere informatieExamen VWO. Economie 1 (nieuwe stijl)
Economie 1 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 19 juni 13.3 16.3 uur 2 2 Voor dit examen zijn maximaal 63 punten te behalen; het examen bestaat uit 32
Nadere informatieUitleg theorie AS-AD model. MEV Wat betekent AS-AD. Aggregated demand: de macro-economische vraag.
Uitleg theorie AS-AD model. Het AS-AD model is een theoretisch model over de werking van de economie. Het model is daarmee een macro-economisch model. Het model maakt sterk gebruik van het marktmodel uit
Nadere informatie7,4. Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december 2005 7,4 9 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Economie H5 Paragraaf 1 Geld = ongedifferentieerde koopkracht die door iedereen wordt geaccepteerd
Nadere informatiep1 = 20 euro p2 =10 euro Budget = 100 euro Stel budgetvergelijking op en teken budgetlijn Budgetvergelijking: B = 20q 1 + 10q 2 Budgetlijn.
1. Wat zijn behoeften? 2. Waarom is er sprake van schaarste bij behoeften? 3. Leg uit waarom netto-baten een beter begrip bij te keuzen maken dan baten. 4. Leg met een voorbeeld uit wat alternatief aanwendbaar
Nadere informatieEindexamen economie pilot vwo 2011 - II
Beoordelingsmodel Vraag Antwoord Scores Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore
Nadere informatieEindexamen economie havo I
Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 salaris: 122.000 175 = 86.437
Nadere informatieEindexamen economie 1 havo 2000-I
Opgave 1 Meer mensen aan de slag Het terugdringen van de werkloosheid is in veel landen een belangrijke doelstelling van de overheid. Om dat doel te bereiken, streeft de overheid meestal naar groei van
Nadere informatie1. Lees de vragen goed door; soms geeft een enkel woordje al aan welke richting je op moet.
AANVULLENDE SPECIFIEKE TIPS ECONOMIE VWO 2007 1. Lees de vragen goed door; soms geeft een enkel woordje al aan welke richting je op moet. : Leg uit dat loonmatiging in een open economie kan leiden tot
Nadere informatieExamen HAVO - Compex. economie 1
economie 1 Examen HAVO - Compex Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 23 mei totale examentijd 2,5 uur 20 05 Vragen 1 tot en met 19 In dit deel staan de vragen waarbij de computer niet
Nadere informatieHoofdstuk 2: Het Taylor-Romer model
Hoofdstuk 2: Het Taylor-Romer model 1. Opbouw van de AV-lijn A. Relatie tussen reële bbp en rente Fragment: Belgische glansprestatie (Tijd, 31/12/2004) Bestedingen De consumptie van de gezinnen groeide
Nadere informatiepdf09 EUROPEES MONETAIR BELEID (een verkorte versie)
pdf09 EUROPEES MONETAIR BELEID (een verkorte versie) Het monetair beleid binnen de EMU (Economische en Monetaire Unie) wordt bepaald door de ECB (Europese Centrale Bank). De centrale banken, waaronder
Nadere informatieHieronder de vergelijking tussen de annuïteitenhypotheek en de lineaire hypotheek.
Hieronder de vergelijking tussen de annuïteitenhypotheek en de lineaire hypotheek. Inleiding: De genoemde vormen zijn voor starters de enige vormen die sinds 01-01-2013 leiden tot renteaftrek. Andere vormen,
Nadere informatiePerscommuniqué. Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de Belgische economie
Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué Brussel, 15 september 2000 Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de
Nadere informatieOm een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.
Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak economie vwo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 9 Betalen in binnen- en buitenland
Paragraaf 1 Geld Samenvatting Hoofdstuk 9 Betalen in binnen- en buitenland Er is sprake van directe ruil wanneer er goederen tegen goederen worden geruild. We spreken van indirecte ruil wanneer er eerst
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 9
Samenvatting Economie Hoofdstuk 9 Samenvatting door een scholier 2086 woorden 13 januari 2006 3,5 4 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 9: Betalen in binnen- en buitenland 9.1 Geld Algemeen aanvaard
Nadere informatieSamenvatting Economie Internationale Handel
Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting door een scholier 1611 woorden 9 september 2001 6,5 169 keer beoordeeld Vak Economie Economie Internationale Handel Hoofdstuk 1 Nederland is erg
Nadere informatieM * V = P * T (T kan ook Y (reëel inkomen zijn)
Centrale bank leent aan banken geld. Banken kunnen geld uitlenen aan gezinnen en bedrijven. Gezinnen consumeren meer, bedrijven investeren meer. De bedrijven gaan meer produceren. (Er ontstaat meer welvaart
Nadere informatieHoe de ECB haar eigen beginselen verkwanselt FTM
1 van 6 05-05-17 19:34 ftm.nl Hoe de ECB haar eigen beginselen verkwanselt FTM Edin Mujagic 8-10 minuten Terwijl Nederland op Koningsdag feest vierde, vergaderde het bestuur van de Europese Centrale Bank
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen
Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen Samenvatting door een scholier 1329 woorden 12 maart 2004 7,8 37 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting economie Inkomen hoofdstuk 1: Inkomen in natura:
Nadere informatieVan Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters
In onze eerste nieuwsbrief nieuwe stijl willen wij terugblikken op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en uiteraard geven wij onze visie op de financiële markten. Terugblik
Nadere informatieDomein Goede Tijden, Slechte Tijden
Domein Goede Tijden, Slechte Tijden Zie steeds de eenvoud!! vwo Frans Etman Hoog- of laagconjunctuur Het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) heeft 2 filmpjes gemaakt over de indicatoren van de economie.
Nadere informatieLoonkosten per product omhoog - Prijzen omhoog - Internationale concurrentiepositie omlaag
Samenvatting Economie Europa Samenvatting door S. 1608 woorden 27 maart 2017 7,5 27 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1: Waar produceren Open economie - Een land handeld veel met het
Nadere informatieDEEL 1: Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen, vragen 1 tot en met 9 (9 vragen van 2 punten = 18 punten)
DEEL 1: Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen, vragen 1 tot en met 9 (9 vragen van 2 punten = 18 punten) 1. De grafiek hieronder geeft de participatiegraad voor Nederland, de V.S. en de 12 kernlanden
Nadere informatieSamenvatting Economie Internationale handel
Samenvatting Economie Internationale handel Samenvatting door een scholier 1484 woorden 7 oktober 2003 5,5 44 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief Internationale handel HS 1 Nederland handelsland Par.
Nadere informatieDutch Meat Importers Association. Noordwijk, 7 nov 2014
Dutch Meat Importers Association Noordwijk, 7 nov 2014 Introductie Laurens Maartens Nooit verlegen om een praatje! Geeft met veel plezier zijn visie op de markten. Oa DFTtv en WallStreetJournal. UBS /
Nadere informatie17.1 Veranderingen van de geldhoeveelheid
Samenvatting door een scholier 2137 woorden 18 juni 2008 7 8 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie: Geldschepping H17 17.1 Veranderingen van de geldhoeveelheid De maatschappelijke geldhoeveelheid
Nadere informatieAntwoorden Lesbrief Waar voor je geld
Antwoorden Lesbrief Waar voor je geld Deze lesbrief (derde druk, 2015) is een uitgave van De Nederlandse Bank en tot stand gekomen met medewerking van Gerrit Gorter en Han van Spanje (VECON). 1. Prijzen
Nadere informatieCorrectievoorschrift HAVO en VHBO. Economie
Economie Correctievoorschrift HAVO en VHBO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Vooropleiding Hoger Beroeps Onderwijs HAVO Tijdvak 1 VHBO Tijdvak 2 19 99 Inzenden scores Uiterlijk 27 mei de scores van de
Nadere informatieMicronieveau: dat wil zeggen naar de productie van een bedrijf of het inkomen van een huishouden
Samenvatting door een scholier 1037 woorden 19 augustus 2003 5,5 126 keer beoordeeld Vak Economie H1. Micronieveau: dat wil zeggen naar de productie van een bedrijf of het inkomen van een huishouden Macroniveau:
Nadere informatieKoopkracht en inflatie vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 July 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62156 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieDomein Goede Tijden, Slechte Tijden
Domein Goede Tijden, Slechte Tijden Zie steeds de eenvoud!! havo Frans Etman Hoog- of laagconjunctuur Het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) heeft 2 filmpjes gemaakt over de indicatoren van de economie.
Nadere informatieOpgave koppeling ambtenaren particuliere sector
Opgave koppeling ambtenaren particuliere sector In 1990 werden ambtenarensalarissen gekoppeld aan de gemiddelde stijging van de lonen in het bedrijfsleven. Een argument voor deze koppeling houdt verband
Nadere informatie: Macro-economie voor Bedrijfseconomie
TENTAMEN inclusief antwoorden Vaknaam : Macro-economie voor Bedrijfseconomie Vakcode : 330091 Datum tentamen : donderdag 16 mei 2013 Duur tentamen : 3 uur Docent : Dr. B.J.A.M. van Groezen ANR : 649627
Nadere informatie6,3. Samenvatting door een scholier 2386 woorden 25 juni keer beoordeeld. Economie in context
Samenvatting door een scholier 2386 woorden 25 juni 2012 6,3 13 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Paragraaf 19.1: Consumentenprijsindex en gevolgen inflatie. Inflatie: stijging van
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 vwo II
Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een
Nadere informatieHoofdstuk 1: Waar produceren
Hoofdstuk 1: Waar produceren Open economie - Een land handeld veel met het buitenland, importeert & exporteert veel Er is meer keuze aan goederen of diensten dan in een gesloten economie Concurrentiepositie
Nadere informatieBeste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.
Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag van het vak economie vwo, eerste tijdvak 2018. In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende vraag: In hoeverre
Nadere informatieOuderavond profielkeuze Economie en M&O. Februari 2016
Ouderavond profielkeuze Economie en M&O Februari 2016 Sectie economie Wat hoort bij welk vak? Rente Inflatie Hypotheken Aandelen Marketing Werkloosheid Bedrijfsresultaat Speltheorie Monopolie Rechtsvorm
Nadere informatieKatern De waarde van de munt
Vwo katern 5 De waarde van de munt - hoofdstuk 1 Geldontwaarding Katern De waarde van de munt hoofdstuk 1 Geldontwaarding Opdracht 1 a Het gaat om 2,4 procentpunt. In de zin de centrale bank verwacht dat
Nadere informatieKoopkracht en inflatie vmbo12
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62156 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieOm een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.
Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak economie vwo, tweede tijdvak (2017). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende
Nadere informatieEindexamen economie havo II
Opgave 1 Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. 1 Voorbeeld van een juist antwoord: Een antwoord waaruit blijkt dat
Nadere informatieH2 HET ONTSTAAN VAN GELD
Samenvatting door S. 2413 woorden 30 juli 2012 5,4 25 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO H1 GELD Hoe meer geld er in omloop is, hoe groter de kans op inflatie (koopkracht neemt af en vermogen wordt
Nadere informatieExamen HAVO. economie. tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-16.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2010 tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-16.00 uur economie tevens oud programma economie 1,2 Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieERRATUM Economische Topper 6 Algemene Economie
ERRATUM Economische Topper 6 Algemene Economie Er zijn enkele foutjes geslopen in de eerste druk van het leerwerkboek Economische Topper 6 Algemene economie. Hier vind je een overzicht per thema. Als je
Nadere informatieHet inflatie dilemma
Het inflatie dilemma Het monetaire beleid is de afgelopen jaren zeer bepalend geweest voor het herstel van de economie en de financiële markten. Door de historisch lage rentestanden hebben consumptie en
Nadere informatieDEEL 1: Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen, vragen 1 tot en met 6 (6 vragen van 3 punten = 18 punten)
VERSIE 1 DEEL 1: Antwoordformulier voor de meerkeuzevragen, vragen 1 tot en met 6 (6 vragen van 3 punten = 18 punten) 1. Zijn de volgende stellingen waar of niet waar? I. Voorraadinvesteringen kunnen negatief
Nadere informatieSamenvatting door een scholier 1974 woorden 3 maart keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 1974 woorden 3 maart 2003 6 14 keer beoordeeld Vak Economie Monetair Beleid 1. Inleiding en herhaling Chartaal en giraal geld vormen samen de maatschappelijke geldhoeveelheid
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave Is Brazilië uitgedanst? maximumscore 2 Op oktober 205 was
Nadere informatie