AANBEVELINGEN INZAKE HARMONISERING VAN DE GERECHTELIJKE STAGE

Transcriptie

1 ECE Evaluatiecommissie Commission d évaluation Commissie voor de evaluatie van de gerechtelijke stage Commission d évaluation du stage judiciaire Brussel, 19 september AANBEVELINGEN INZAKE HARMONISERING VAN DE GERECHTELIJKE STAGE Inleiding Krachtens artikel 42, 6 van de wet van 31 januari 2007 hebben de commissies voor de evaluatie van de gerechtelijke stage (ECE) o.m. tot taak een harmonisering van de gerechtelijke stage uit te werken. Hiertoe kunnen zij aanbevelingen richten tot de stagemeesters. In het voorjaar 2010 hebben de ECE en stagemeesters van gedachten gewisseld over o.m. deze harmonisering van de stage. Rekening houdend met wat toen gezegd werd, is deze tekst een proeve om tot harmonisering van de stage te komen. Het belang hiervan werd door alle stagemeesters eenduidig aanvaard. Ook de gerechtelijke stagiairs zijn vragende partij voor een geharmoniseerde stage. In een eerste fase is de richtlijn enkel bedoeld voor de korte stage bij de parketten en de lange stage bij de rechtbanken van eerste aanleg. De stage bij de arbeidsauditoraten en de arbeidsrechtbanken/rechtbanken van koophandel zullen in een tweede fase aan bod komen. Ook de problematiek van de gerechtelijke stagiairs die een verkorte stage genieten overeenkomstig de bepalingen van artikel 259octies Ger. W. zal in een latere fase aan bod komen. Bij de harmonisering van de stage zal in ieder geval rekening gehouden worden met de eigenheid van ieder parket of rechtbank. Het spreekt ook voor zich dat de concrete invulling van de stage blijft toekomen aan de stagemeesters (vanzelfsprekend in nauw overleg met de korpsoverste).

2 Voorafgaande opmerkingen De stage is een periode van opleiding, waarbij de eerste betrachting moet zijn het beroep te leren. Het is met andere woorden een investering in de toekomst. De gerechtelijke stagiair kan en mag niet gebruikt worden als een goedkope arbeidskracht die ingezet wordt waar de nood het hoogst is. De ECE wenst het belang van een goed onthaal van de stagiair in parket en rechtbank te onderlijnen. Een degelijk onthaal, al dan niet gecombineerd met een onthaalbrochure, rondleiding en een voorstelling van de stagiair aan de collega s en medewerkers draagt bij tot een snel en goed inwerkingsproces van de stagiair. Het verdient aanbeveling de gerechtelijke stagiair van zeer nabij te laten begeleiden door een ervaren magistraat met wie hij zo mogelijk het zelfde bureel zou moeten delen, eerder dan hem samen te zetten met (een) andere stagiair(s). Ook moeten de periodes die de gerechtelijke stagiairs doorbrengen in de verschillende diensten voldoende lang zijn. Geopteerd wordt voor periodes van ten minste 6 weken. Op deze wijze kan de investering renderen en kan de gerechtelijke stagiair in een latere fase van de stage een actieve inbreng hebben. De theoretische opleiding van de gerechtelijke stage is de verantwoordelijkheid van het IGO. In aanvulling hierop is het de bedoeling dat de stage in de parketten en rechtbanken volledig op de praktijk is gericht en dat de gerechtelijke stagiair zoveel mogelijk het werk kan verrichten als was hij of zij zelf magistraat. De opvolging door ervaren magistraten betekent ongetwijfeld een aanzienlijke meerwaarde voor de stage. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de korte en de lange stage. Voor beiden is de eerste periode op het parket gelijklopend. Vanaf 1 september splitst de korte en lange stage zich op. Dit geeft volgend overzicht : Fase 1 (korte en lange stage): van 1 oktober tot 31 augustus: stage op parket, gelijklopend voor korte en lange stage. Uiterlijk op 31 augustus opteert de stagiair voor de korte dan wel de lange stage. Fase 2 (korte en lange stage): de maand september: in het parket, eveneens gelijklopend voor de korte en lange stage Fase 3 A (korte stage): van 1 oktober tot 31 december: voor de korte stage buitenstage Fase 3 B (lange stage): van 1 oktober tot 31 december: voor de lange stage: voortzetting stage parket Fase 4 A (korte stage): van 1 januari tot 31 maart: voor de korte stage voortzetting stage parket 2

3 Fase 4 B (lange stage): van 1 januari tot 30 juni: voor de lange stage buitenstage Fase 5 (lange stage): van 1 juli tot 30 september (van het jaar nadien): stage in de rechtbank voor de lange stage. Fase 1: van 1 oktober tot 31 augustus (korte en lange stage) Deze fase is een erg belangrijke periode voor de gerechtelijke stagiair. Zij is gelijklopend voor zowel de korte als de lange stage en vormt voor de stagiair de basis om op een oordeelkundige wijze te kunnen kiezen voor de korte dan wel de lange stage. Na zes maanden bekomt de gerechtelijke stagiair in principe de bevoegdheid van officier van gerechtelijke politie, waarbij hij/zij een autonome handtekening- en beslissingsbevoegdheid krijgt. Volgende modules zouden in ieder geval aan bod moeten komen, met ten minste zes weken per module: - gemeen recht - jeugdrecht - verkeer - drugs Deze vier modules kunnen vervolgens aangevuld worden met de persoonlijke keuze van de stagiair, gaande van milieu, financiële delicten, hormonen e.d.m. of ingevuld worden afhankelijk van de noden van de dienst. Vanzelfsprekend zal de concrete invulling van deze verschillende modules afhangen van de praktische organisatie van het desbetreffende parket. In de mate van het mogelijke zouden voor deze verschillende modules telkens minstens volgende elementen aan bod moeten komen: - permanentie dagdienst - zitting (uiteraard slechts mogelijk nadat de stagiair hiertoe de bevoegdheid heeft) - opstellen van rechtstreekse dagvaardingen en eindvorderingen - voeren van opsporingsonderzoek en opvolgen gerechtelijk onderzoek. Tijdens deze eerste fase maakt de gerechtelijke stagiair ook kennis met de administratieve diensten van het parket. Het nut van een stage in de administratie voor een periode van een maand staat evenwel ter discussie maar zolang de wettelijke bepalingen niet gewijzigd zijn behoudt ze zijn volle gelding. Niets belet evenwel deze stage gefaseerd te laten verlopen. Bovendien kan deze stage ook nuttig ingevuld worden met een introductie van aspecten van internationaal strafrecht in de praktijk (EAB, uitlevering, ), de 3

4 strafuitvoering en de bijzondere opsporingsmethoden (in de respectieve administratieve diensten die zich hiermee bezig houden). Fase 2: de maand september (korte en lange stage) Voor de stagiair die geopteerd heeft voor de korte stage moet deze maand voornamelijk dienen om de reeds opgebouwde dossierlast maximaal af te werken, ook al kan hij gerust ingezet worden voor zittingen en dagdiensten. Voor de stagiair die geopteerd heeft voor de lange stage wordt verwezen naar fase 3 B. Verder zou in deze maand ook de andere taken van het parket aan bod kunnen komen, o.m. adviesverstrekking in mededeelbare zaken, probatiecommissie e.d.m. Mogelijk kan de stagiair een zitting van de probatiecommissie op zich nemen. Fase 3 A: van 1 oktober tot 31 december (korte stage) Buitenstage voor de stagiair van de korte stage. Deze fase behoeft geen verdere verduidelijking (zie ECE omzendbrief van 29 juli 2011). Fase 3 B: van 1 oktober tot 31 december (lange stage) Voortzetting stage op parket voor de lange stage. In deze fase kan de stagiair een actieve meerwaarde betekenen voor het openbaar ministerie. Hij/zij is ten volle opgeleid en kan ingeschakeld worden in de verschillende diensten van het openbaar ministerie. Idealiter zou aan de gerechtelijke stagiair in deze fase de mogelijkheid moeten geboden worden om zijn laatste periode in het openbaar ministerie in te vullen met de materie die het dichtst aansluit bij zijn interesses. Fase 4 A: van 1 januari tot 30 maart (korte stage) Voortzetting stage op parket voor de korte stage. In deze fase geldt dezelfde opmerking als voor fase 3 B. 4

5 Fase 4 B: van 1 januari tot 30 juni (lange stage) Buitenstage voor de stagiair van de stagiair van de lange stage. Deze fase behoeft geen verdere verduidelijking (zie ECE omzendbrief van 29 juli 2011). Fase 5: van 1 juli tot 30 september (het jaar nadien) (lange stage) Stage in de zetel voor de stagiair van de lange stage. De lange stage op de rechtbank zal eveneens in verschillende modules worden opgesplitst met een voldoende lange periode per module (minstens zes weken). Het verdient ook in deze fase aanbeveling de stagiair te koppelen aan ervaren rechters, waardoor een kruisbestuiving ontstaat tussen de stagiair en de ervaren rechter. Dit vormt zowel voor de stagiair als voor de rechter een win-win situatie. Volgende modules dienen in ieder geval aan bod te komen : - beroepenkamers - burgerlijke module (inbegrepen kortgeding en bevoegdheden voorzitter) - strafrechtelijke module - bijzondere mandaten (beslag, jeugd, onderzoek) Ook hier kan in een latere fase een verdere invulling van de stage gegeven worden afhankelijk van de interesses en voorkeuren van de stagiair. De inhoudelijke taak van de stagiair dient erin te bestaan zoveel mogelijk zelf projecten van vonnissen en beschikkingen te maken, eerder dan enkel juridisch opzoekwerk te verrichten. De projecten kunnen zowel inhoudelijk als vormelijk besproken worden met de titularis. Uiteraard beslist de titularis in laatste orde. De gerechtelijk stagiair is geen referendaris en dient dan ook zoveel als mogelijk de reguliere taken van rechter te vervullen. In kamers met drie rechters verdient het aanbeveling de stagiair op volwaardige wijze aan het beraad te laten deelnemen en hem/haar als eerste het woord te geven. De werklast van de gerechtelijk stagiair dient zoveel als mogelijk overeen te komen met deze van de rechter bij wie hij/zij stage loopt. Ook dit aspect zal immers een verrijkend effect hebben voor de stagiair. Zoals tijdens de stage in het parket bepaalt de wet dat de stagiair ook hier een maand in één of meer griffies doorbrengt. 5

6 Ook hier staat het nut van een stage in een griffie ter discussie maar zolang de wettelijke bepalingen terzake niet gewijzigd zijn dient deze stage te worden behouden. Tot slot Deze richtlijn is een eerste versie. De ECE zal graag uw eventuele opmerkingen vernemen. Nadien zal dan het nodige gedaan worden om de richtlijn te finaliseren. Door de harmonisering van de stage wordt een actieve bijdrage geleverd aan een betere en performante stage. De ECE durft bij de stagemeesters dan ook aandringen om de richtlijn zo nauwgezet mogelijk te volgen, waarvoor zij u dankt. Ingeval zich hierbij problemen voordoen is de ECE vanzelfsprekend een luisterend oor en kan en zal waar nodig de richtlijn bijgestuurd worden. Namens de commissie voor de evaluatie van de gerechtelijke stage, Beatrice Homans Voorzitter 6