Wet van 28 februari 2014 Wet van 28 maart 2014 KB 10 april 2014 Nieuwe wetgeving en werking Psychosociaal welzijn

Transcriptie

1 Wet van 28 februari 2014 Wet van 28 maart 2014 KB 10 april 2014 Nieuwe wetgeving en werking Psychosociaal welzijn GDPB 16/10/2014

2 Voorstelling werking Wettelijk kader Wat is nieuw? Individueel niveau Collectief niveau Beleidsondersteunend niveau Rollen Aanpassingen arbeidsreglement 3

4 Wie zijn we? Preventieadviseurs psychosociaal welzijn Undine Korthout Annemie Lagrain Sofie Nuyts Maatschappelijk werkster (vanaf 1/1/2015) Lieve Vandersyppe Werken VO-breed (aangesloten entiteiten GDPB) 5

5 Vertrouwenspersonen Decentrale vertrouwenspersonen In de entiteiten Werken voor één of meerdere entiteiten Centrale vertrouwenspersonen (vanaf 13/06/2014) Maken deel uit van de GDPB Werken VO-breed (aangesloten entiteiten GDPB) 6

6 Centrale vertrouwenspersonen Verpleegkundigen van GDPB Edda Callebaut Gabriela Necula Wim Vanmol Yvan Van Damme Deden dit in de praktijk al vanaf 13/06/2014 geformaliseerd

7 Dienstverlening huidige situatie Verschillende aanspreekpunten voor medewerker die probleem heeft: Spreekbuis Re-integratie ambtenaren Vertrouwenspersonen, centrale vertrouwenspersonen Arbeidsgeneesheer Sociale dienst HR 8

8 Dienstverlening vanaf 1/1/2015: 1 aanspreekpunt 1 aanspreekpunt/nummer voor vragen rond: Psychosociaal welzijn (stress, conflicten, ) Re-integratie Integriteit Doorverwijzingen (bv. sociale dienst, externe hulpverlening) Sneller bij juiste (interne) hulpverlener Meerdere hulpverleners: hulpverleningstraject zichtbaar 9

9 Dienstverlening Spreekbuis vanaf 1/1/2015: intern georganiseerd Zelfde naam Zelfde telefoonnummer Zelfde dienstverlening en werking (gratis, vertrouwelijk, ) Enige aanpassing: bereikbaarheid van 9u tot 17u Rechtstreeks bij de interne personen die je verder kunnen helpen Geen extra doorverwijzing meer nodig 10

10 Werking Individueel Collectief Beleidsondersteunend Gesprekken informeel - formeel Bemiddeling Risicoanalyse (preventief, reactief) Teamanalyse Teamconflict Welzijnsbeleid Stress, agressie, alcohol- en drugsbeleid,... Evaluatie van het beleid 11

12 Nieuwe wetgeving Hoofdstuk Vbis van de wet van 4 augustus 1996 (welzijnswet) wordt gewijzigd KB van 17 mei 2007 betreffende de preventie van psychosociale belasting op het werk KB van 10 april 2014 betreffende de preventie van psychosociale risico s 13

13 Nieuwe wetgeving: VO Omzendbrief DVO/BZ/P&0/2009/7 Nieuwe omzendbrief in opmaak In afwachting: alle informatie over (interne) procedure op 14

14 Vanaf wanneer van toepassing? Vanaf 1 september 2014 Uitzondering: jaarverslag pas vanaf 1/1/2015 op te maken in

16 Verruiming focus van de wet Vóór 1 september 2014 Psychosociale belasting Pesterijen Geweld Ongewenst seksueel gedrag Vanaf 1 september 2014 Psychosociale risico s (PSR's) Pesterijen Geweld Ongewenst seksueel gedrag Conflicten Stress Burn-out 16/10/2014 Psychosociaal welzijn (Wet 28/02/2014, Wet 28/03/204, KB 10/04/2014) 17

17 Psychosociale risico s (PSR) 18

19 Definities Verruiming definitie van pesterijen op het werk Gedragingen afzonderlijk onschuldig, maar herhaling maakt onrechtmatig: onrechtmatig geheel van gedragingen Ongewijzigd: Definitie van geweld Definitie van ongewenst seksueel gedrag (OSGW) 20

20 Van klacht naar verzoek Voor 1 september 2014: (in)formele klacht Vanaf 1 september 2014 (in)formele klacht verzoek klager verzoeker 21

21 Medewerker met een probleem Kan zich richten tot: Persoon in kwestie (collega, leidinggevende) De werkgever Leden van de hiërarchische lijn Een lid van het comité (EOC, SEOC, HOC) of een vakbondsafgevaardigde Kan een beroep doen op de interne procedure Bij de vertrouwenspersoon van zijn entiteit Bij de centrale vertrouwenspersonen Bij de GDPB 22

22 Interne procedure Informeel verzoek Formeel verzoek Vertrouwenspersoon of PAPSW PAPSW Verzoek tot psychosociale interventie 23

23 Interne procedure: schema INFORMEEL VERZOEK FORMEEL VERZOEK Gesprekken Interventie bij medewerker of hiërarchische lijn Bemiddeling Collectief karakter Werkgever vraagt advies comité Eventueel RA door PAPSW Maatregelen door werkgever pesten geweld OSGW Individueel karakter Onderzoek PAPSW PSR's Maatregelen door werkgever 24

24 Verzoek tot informele interventie bij vertrouwenspersoon of PAPSW = op informele wijze zoeken naar een oplossing door verzoeker en vertrouwenspersoon/papsw Voor alle vormen van psychosociaal leed 3 types van interventies Gesprek(ken): actief luisteren en advies geven Interventie bij de hiërarchische lijn of een andere persoon van de organisatie Bemiddelingsgesprek(ken) - voorwaarde: akkoord van beide partijen 25

25 Verzoek tot formele interventie bij PAPSW Wanneer? De WN geen informele interventie wenst De informele interventie niet tot oplossing leidt Indiening verzoek alleen bij PAPSW Weigering of aanvaarding door PAPSW Weigering: als de situatie geen psychosociale risico s op het werk inhoudt 26

26 Verzoek tot formele interventie 3 soorten: Verzoek met een hoofdzakelijk collectief karakter Verzoek met een hoofdzakelijk individueel karakter buiten geweld, pesterijen en OSGW Verzoek (met een hoofdzakelijk individueel karakter) voor feiten van geweld, pesterijen of OSGW op het werk Analyse PAPSW: verzoek betreft hoofdzakelijk collectieve of individuele risico s Verschillend behandeld 27

27 Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter Collectief? PAPSW bezorgt verzoek aan werkgever deelt identiteit verzoeker NIET mee aan werkgever Werkgever deelt verzoek mee aan comité en vraagt advies over wijze van behandeling verzoek gevolg dat aan verzoek gegeven wordt beslist welk gevolg hij geeft aan het verzoek kan risicoanalyse uitvoeren van specifieke risicosituatie 28

28 Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter Beslissing werkgever over gevolg Schriftelijke mededeling van gemotiveerde beslissing aan: PAPSW die de verzoeker informeert Comité Termijnen Max. 3 maanden vanaf mededeling door PAPSW Max. 6 maanden (ter verlengen na 3 maanden) indien risicoanalyse specifieke arbeidssituatie Werkgever voert maatregelen uit 29

29 Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter Bewarende maatregelen = Maatregelen tijdens behandeling verzoek = Ter voorkoming van ernstige aantasting gezondheid verzoeker Op advies van PAPSW (schriftelijk bezorgen aan werkgever) Werkgever voert deze uit of treft maatregelen met een gelijkwaardig beschermingsniveau 30

30 Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter PAPSW Licht werkgever in over verzoek én deelt identiteit van verzoeker mee Verzoek pesten, geweld en OSGW: verzoeker is beschermd tegen represailles Onderzoekt de arbeidssituatie onpartijdig Kan personen horen Verzoek pesten, geweld en agressie: getuigen zijn beschermd tegen represailles Stelt bij verzoek voor pesten, geweld en OSGW indien nodig bewarende maatregelen voor 31

31 Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter PAPSW Stelt een advies op voor de werkgever - ook wanneer verzoeker niet meer werkt in onderneming Werkgever Binnen de drie maanden vanaf aanvaarding verzoek (1 verlenging van max. drie maand mogelijk) Deelt zijn beslissing schriftelijk mee aan PAPSW, verzoeker, andere rechtstreeks betrokken persoon/aangeklaagde Binnen de twee maanden na het advies van de PAPSW Voert de beslissing uit, neemt maatregelen 32

32 Verzoek voor pesterijen, geweld en OSGW Verzoek voor pesten, geweld en OSGW is altijd individueel Regels van individuele verzoek gelden ook hier, maar bijkomende regels zijn van toepassing 16/10/2014 Psychosociaal welzijn (Wet 28/02/2014, Wet 28/03/2014, KB 10/04/2014) 33

33 Verzoek voor pesterijen, geweld en OSGW Verplicht beroep op TWW door PAPSW wanneer Vóór advies PAPSW: werkgever geen (geschikte) bewarende maatregelen treft Na advies PAPSW: werkgever geen (geschikte) maatregelen treft en één van volgende situaties doet zich voor: Er is een ernstig en onmiddellijk gevaar voor de werknemer (schade gaat zich onmiddellijk voordoen en de eerste schade is al aanwezig) Aangeklaagde is de werkgever zelf of een lid van het leidinggevend personeel 34

34 Bescherming tegen represailles Wat? Arbeidsverhouding niet beëindigen Geen nadelige maatregel tijdens of na einde arbeidsverhouding Behalve om redenen vreemd aan verzoek of getuigenverklaring) Niet nadelig = redelijke en proportionele maatregel om einde te maken aan feiten Wie? Werknemer die een aanvaard verzoek tot psychosociale interventie voor feiten van geweld, pesterijen of OSGW (GOG) op het werk indient + getuigen een rechtsvordering instelt wegens feiten van GOG + getuigen 35

36 Collectief niveau Risicoanalyse Risicoanalyse a priori Risicoanalyse van een specifieke arbeidssituatie 37

37 Risicoanalyse a priori Wat? Identificatie van situaties die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico s Evaluatie van psychosociale risico s op basis van de 5 A s Werkgever voert uit samen met medewerkers én interne PAPSW deelt resultaten risicoanalyse mee aan comité vraagt advies comité over de collectieve maatregelen die voortvloeien uit risicoanalyse a priori Opname preventiemaatregelen in GPP/JAP 38

38 Risicoanalyse van een specifieke arbeidssituatie Kan aangevraagd worden door: De werkgever Een lid van de hiërarchische lijn Ten minste 1/3e van de werknemersvertegenwoordigers in het comité Wanneer? Als in een specifieke arbeidssituatie een gevaar wordt vastgesteld 39

39 Risicoanalyse van een specifieke arbeidssituatie Uitvoering Samen met werknemers Samen met interne PAPSW PAPSW deelt resultaten anoniem mee aan werkgever Werkgever Treft preventiemaatregelen voor zover hij impact heeft op gevaar Informeert verzoeker, betrokken PA s, andere nuttige personen over: Resultaten RA: anoniem; preventiemaatregelen: volledig 40

41 Evaluatie van het beleid 1x per jaar Werkgever voert uit samen met PAPSW Houdt rekening met volgende elementen: Verzoeken tot RA van een specifieke arbeidssituatie Verzoeken tot formele psychosociale interventie Informatie van de arbeidsgeneesheer Conclusies uit incidenten bij herhaling én die voorwerp waren van een informele psychosociale interventie Feiten ten aanzien van derden (register) Gegevens jaarverslag 42

42 Evaluatie van het beleid Werkgever Licht comité in over resultaten evaluatie beleid Vraagt advies over collectieve preventiemaatregelen die hieruit voortvloeien GDPB reikt sjabloon aan 43

43 Register van feiten door derden Derden = mensen buiten de VO Verplicht Register bevat Beschrijving van feiten van geweld, pesterijen of OSGW Data van de feiten Identiteit van de werknemer die feiten meemaakte (mits zijn/haar akkoord) 44

44 Register van feiten door derden Register bijgehouden door vertrouwenspersoon of PAPSW Wie heeft toegang tot register? Werkgever, vertrouwenspersoon, PAPSW, preventieadviseur belast met de leiding van de interne dienst Ter beschikking houden van Toezicht Welzijn op het Werk Bewaren gedurende 5 jaar 45

46 Overzicht partijen Werkgever Arbeidsarts Werknemer en HL PA veiligheid Comité VP PAPSW 47

47 Werkgever t.a.v. WN en HL Werkgever neemt maatregelen zodat werknemers (WN) en leden van hiërarchische lijn (HL) beschikken over alle nuttige info over: Resultaten van de RA a priori Resultaten van de evaluatie preventiebeleid De toe te passen preventiemaatregelen Werkgever zorgt voor nodige opleiding m.b.t. preventiemaatregelen, procedures, rechten en plichten (bv. zich onthouden van GOG) 48

48 Werkgever t.a.v. comité Werkgever deelt resultaten mee aan comité: RA a priori (anoniem en collectief) Evaluatie van het preventiebeleid én vraagt advies over collectieve preventiemaatregelen die daaruit voortvloeien Werkgever stelt comité in kennis van RA van een specifieke arbeidssituatie 49

49 Hiërarchische lijn Opsporen van moeilijkheden van psychosociale aard via indicatoren Bv. ziekte, verloop, informatie van werknemers, Waken over de tijdige behandeling van moeilijkheden van psychosociale aard ( zelf oplossen) Bv. aanvragen risicoanalyse van specifieke arbeidssituatie bij PAPSW indien nodig 50

50 Vertrouwenspersoon Bevoegdheid uitgebreid tot PSR's maar enkel voor het informele luik geen formele verzoeken Niet verplicht Onverenigbaarheden Geen werkgevers- werknemersvertegenwoordiger in ondernemingsraad of comité Geen lid van de vakbondsafvaardiging, geen kandidaten voor de verkiezingen van de personeelsafgevaardigden Niet behoren tot het leidinggevend personeel Geen PA-arbeidsgeneesheer 51

51 Vertrouwenspersoon Aanstelling: Op vraag van de werkgever Op vraag van alle werknemersvertegenwoordigers in comité Verwijdering uit functie: Op initiatief werkgever (mits voorafgaand akkoord alle leden van werknemersvertegenwoordigers in comité) Op vraag van alle werknemersvertegenwoordigers in comité (akkoord van WG blijft nodig) 52

52 Vertrouwenspersoon Opleiding van 5 dagen (binnen 2 jaar na aanstelling) Uitzondering: zij die al aangesteld zijn als VP en al opleiding gevolgd hebben Jaarlijkse supervisie ter verbetering van kennis = verplicht Overlegt regelmatig met de PAPSW Uitnodiging op comité wanneer preventie van psychosociale risico s op agenda staat 53

54 Arbeidsreglement Wat moet in het arbeidsreglement (AR) staan? Coördinaten van de PAPSW Coördinaten van de vertrouwenspersonen Procedures die van toepassing zijn (interne procedure) Nieuwe omzendbrief Termijn voor aanpassing AR: tot 1/3/2015 GDPB reikt sjabloon aan 55

55 Meer weten? Website FOD WASO Overzicht van veranderingen: Overzicht nieuwe wetgeving Vlaamse Overheid Nieuwe omzendbrief in opmaak Alle informatie over interne procedure: 56

56 Hartelijk bedankt voor uw aandacht! Nog vragen? Gemeenschappelijke Dienst voor Preventie en Bescherming (GDPB) Boudewijnlaan Brussel tel: /10/2014 Psychosociaal welzijn (Wet 28/02/2014, Wet 28/03/2014, KB 10/04/2014) 57

57 Bijlagen extra informatie 58

58 Definitie PSR s Psychosociale risico s op het werk (PSR s) kans dat één of meerdere werknemers psychische schade ondervinden, al dan niet gepaard met lichamelijke schade ten gevolge van blootstelling aan de elementen van de arbeidsorganisatie de arbeidsinhoud de arbeidsvoorwaarden de arbeidsomstandigheden interpersoonlijke relaties op het werk (arbeidsverhoudingen) waarop de werkgever een impact heeft en die een objectief gevaar inhouden 60

59 Definitie pesterijen op het werk Een onrechtmatig geheel van meerdere gelijkaardige of uiteenlopende gedragingen, buiten of binnen de onderneming of instelling, die plaats hebben gedurende een bepaalde tijd, die tot doel of gevolg hebben dat de persoonlijkheid, de waardigheid of de fysieke of psychische integriteit van een werknemer bij de uitvoering van zijn werk wordt aangetast, dat zijn betrekking in gevaar wordt gebracht of dat een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd en die zich inzonderheid uiten in woorden, bedreigingen, handelingen, gebaren of eenzijdige geschriften. Deze gedragingen kunnen inzonderheid verband houden met leeftijd, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, geloof of levensbeschouwing, politieke overtuiging, syndicale overtuiging, taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een handicap, een fysieke of genetische eigenschap, sociale afkomst, nationaliteit, zogenaamd ras, huidskleur, afkomst, nationale of etnische afstamming, geslacht, seksuele geaardheid, genderexpressie en genderidentiteit. 61

60 Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter PAPSW Licht werkgever in dat verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter ingediend werd én deelt identiteit van verzoeker mee Onderzoekt de arbeidssituatie onpartijdig Kan personen horen en rekening houden met die informatie Stelt een advies op voor de werkgever met voorstellen van maatregelen Binnen de drie maanden vanaf aanvaarding verzoek 1 verlenging van max. drie maand mogelijk mits rechtvaardiging Ook wanneer verzoeker niet meer werkt in onderneming 63

61 Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter Werkgever Deelt zijn beslissing (over gevolg dat hij geeft aan verzoek) schriftelijk mee aan PAPSW Verzoeker Andere rechtstreeks betrokken persoon Termijnen: Binnen de twee maanden na het advies van de PAPSW Voert de beslissing (maatregelen) uit Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter Wanneer de werkgever individuele maatregelen t.a.v. een werknemer overweegt: Deelt hij dit voorafgaand en schriftelijk mee aan die werknemer Termijn: binnen één maand na ontvangst advies PAPSW 64

62 Verzoek voor pesten, geweld en OSGW PAPSW Brengt werkgever op de hoogte van feit dat verzoek werd ingediend, identiteit verzoeker en bescherming verzoeker Kan bewarende maatregelen voorstellen indien nodig Onderzoekt feiten onpartijdig (getuigen: bescherming) Geeft advies aan werkgever met voorstellen van maatregelen Binnen de drie maanden vanaf aanvaarding verzoek 1 verlenging van max. drie maand mogelijk mits rechtvaardiging Ook wanneer verzoeker niet meer werkt in onderneming Verdere verloop = bij verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter buiten geweld, pesterijen en OSGW 65

63 Externe procedure Schadevergoeding via arbeidsrechtbank Waarvoor? Hoe? Herstel van materiële en morele schade door geweld, pesterijen en OSGW op het werk OF werkelijk geleden schade bewijzen OF forfaitair bedrag (beperking loongrens)» 3 maanden brutoloon» 6 maanden brutoloon indien discriminatie, gezagsrelatie of ernst van feiten 66