ALTIJD IS KORTJAKJE ZIEK Door Tania Polak

Transcriptie

1 ALTIJD IS KORTJAKJE ZIEK Door Tania Polak Doelgroep Laaggeschoolde cursisten: - analfabete cursisten in hogere modules - gealfabetiseerde cursisten in lagere modules Doelstellingen - De cursisten kunnen gericht luisteren, woorden herkennen en ontbrekende woorden in een gatentekst invullen. - De cursisten kunnen een verhaal volgen en afzonderlijke delen van het verhaal (d.m.v. van prenten en/of strofes) in een logische volgorde leggen. - De cursisten breiden hun woordenschat uit en gebruiken beschrijvende woordenschat. - De cursisten memoriseren tekst en kunnen meezingen. - Functioneel: De cursisten kunnen iemand beterschap toewensen (mondeling en schriftelijk) De cursisten kunnen een agenda invullen. - Hogere modules: De cursisten kunnen een verhaallijn volgen in een beschrijvend verslag (interview in opdracht 6). Materiaal - een gewone versie (zie en de Kapitein Winokio-versie van. - per liedregel een bijpassende prent; voorzie een grote versie die je aan bord kan hangen en een kopie op A4 per cursist (Voor de uitbreiding voorzie je ook stroken met de strofes op) Een aantal prenten van de hand van Gregory Verheecke vind je eveneens op - matchkaartjes: maak een werkblad waarop je in een tabel met 2 kolommen telkens links de prent zet en rechts de bijbehorende liedregel. - werkboekje: maak een werkboek bij het liedje met verschillende oefeningen Voorbeeldoefeningen: Werkblad retroprent: zoek een retroprent van het liedje. Stel de cursisten een aantal vragen: Zijn dit kindjes van vandaag? Van wanneer? Hoelang geleden? (Kortjakje is uit de 19de eeuw). Wat doen ze op de tekening? Is Kortjakje blij? Waarom heet ze Kortjakje? Wat draagt ze in haar hand? Welk boek zou dat zijn?zie je dat op de tekening? Wat zie je op de achtergrond? Wat draagt iedereen ophet hoofd? Waar zijn de mensen naartoe gegaan? Werkblad Trek een lijn : Verbind de juiste prent met de juiste tekst (gebruik hiervoor dezelfde prenten als bij de matchkaartjes). Werkblad juist/ fout (zie bijlage) 1

2 Werkblad de agenda (zie bijlage). Instructie: Vul de agenda in. Lees voor. Enkel korte woorden laten noteren op de juiste dag: kerk, zus, jas, les, ziek, dokter, vis. Ze kunnen de woorden terugvinden in de tekst. Werkblad emoties: Er bestaan verschillende versies van Kortjakje: twee versies op de Kapitein Winokio-cd (1 gezongen en 1 instrumentaal) en een kinderversie. Laat de drie versies horen. De cursisten moeten dan aanduiden wat ze van elke versie vinden. Maar hiervoor een werkblad met driemaal de opgave Als ik dit liedje hoor ben ik. Laat de cursisten daaronder kiezen tussen de emoties verveeld, blij, boos, triest. Visualiseer elke emotie aan de hand van een betaprent (zie Rond af met een klasgesprek: Welke versie vond je best? Welke het grappigst? Het mooist? Het meest triestig? Werkblad Beterschap!. Wat zeg je als iemand ziek is? Wat kan je doen? (Iets zeggen, een kaartje sturen, - laat suggesties uit de klas komen). Wat zeg je of schrijf je? (Beterschap, ). Maak een werkblad met een aantal foto s van beterschapskaartjes. De cursisten omcirkelen telkens het woord beterschap. Omcirkel beterschap. Stel onderaan de vraag: Wat schrijf je naar Kortjakje? (Veel beterschap!) Werkblad gatentekst (zie bijlage) + werkblad lees en zing (zie bijlage): probeer klassikaal mee te zingen (er is een pianoversie op MP3 in de geluidsbestanden). Zing eventueel de twee versies. - Draaikaartjes: maak recto-verso kaartjes met aan de ene kant de prent en aan de andere kant de bijhorende liedregel. - Uitbreiding: Variatie 1 (zie bijlage) en Variatie 2 (zie bijlage). Variatie 2 is een andere tekst op dezelfde melodie. Zorg dus voor een instrumentale versie. Lesverloop 1. INLEIDING: GESPREK OVER KINDERLIEDJES Stel de cursisten een aantal vragen i.v.m. zingen en kinderliedjes. Voorbeeldvragen: Wat is zingen? Kan jij zingen? Zingen jouw kinderen? Zing jij? Wat zingen de kinderen? Wat zingen de kinderen in de klas? Wat zing jij thuis? Hebben jouw ouders gezongen? Wanneer? Zing jij soms voor jouw kinderen? Wanneer? Ken jij kinderliedjes in het Nederlands? Welke? 2. BELUISTEREN VAN DE KINDERVERSIE ALTIJD IS KORTJAKJE ZIEK - Stel vragen: Wat hoor je? Hoeveel mensen zingen? Kinderen, volwassenen? Welke woorden heb je gehoord? - Schrijf eventueel enkele woorden die uit de klas komen op bord. 2

3 3. BELUISTEREN VAN DE KAPITEIN WINOKIO-VERSIE VAN HET LIEDJE - Stel vragen: Wat hoor je? Hoeveel mensen zingen? Kinderen, volwassenen? Welke woorden heb je gehoord? - Schrijf eventueel enkele woorden die uit de klas komen op bord. - Geef nog geen verdere verklaring. - Geef de titel:. Schrijf de titel op bord. Ga dieper in op de titel: Hoeveel woorden telt de zin? Welke woorden ken je? 4. KLASSIKALE VERKLARING VAN EEN AANTAL WOORDEN - Voorbeeld: altijd. Stel een aantal gerichte vragen: Wat is altijd? Drink jij altijd koffie? Eet jij altijd kip in het weekend? Kom jij altijd naar de les? - Breid dit uit naar soms, nooit, dikwijls, Maak een lijn op bord: Nooit Soms Altijd 0 % 100% - Laat eventueel prenten van handelingen of voedingswaren op de lijn hangen en laat de cursisten zinnen verwoorden. Voorbeeld: Moskee: ga jij soms naar de moskee? Bioscoop: ga jij altijd naar de bioscoop? Pintje: drink jij soms een pintje? ( ik ga soms naar de moskee, ik ga nooit naar de bioscoop,.) - Kortjakje: Wat zou dit zijn? Kijk naar de eerste letter. Is dit een grote letter of een kleine letter? Is dit een gewone naam? Wat zou dit nog willen zeggen? Welke woorden herken je in dit woord? Kort? Jakje? 5. VERGELIJKEN VAN BEIDE VERSIES - Laat beide versies nog eens horen: Hoor je een verschil in de 2 liedjesteksten? Wat vind je mooier? Gemakkelijker?,. Wie zingt in de eerste/tweede versie? Volwassenen, kinderen, man, vrouw. Is Kortjakje een meisje of een jongen? (in de ene versie een meisje, in de andere versie een jongen) Hoe weet je dat? (hij/ zij, zijn/haar) Welke versie zou de juiste zijn? (Kortjakje is oorspronkelijk een meisje). Waarom zou dit meisje Kortjakje heten? (Kort Jasje= Hollands) Deel mee dat we in de oefeningen uitgaan van een meisje. - Welke woorden hebben de cursisten nog gehoord in het liedje? Schrijf er zoveel mogelijk op bord. Stimuleer ze om gericht te luisteren en telkens andere woorden te herkennen. - Verklaar enkele moeilijkere woorden: boek vol zilverwerk (bijbel), midden in de week,... 3

4 6. VERDER AAN DE SLAG MET HET LIEDJE AAN DE HAND VAN VERSCHILLENDE WERKVORMEN 6.1. Prenten in de goede volgorde leggen - Deel de prenten uit en laat het liedje nog eens horen terwijl de cursisten ze in de juiste volgorde zetten. - Verbeter klassikaal door grote prenten op bord in de juiste volgorde te laten hangen. - In een eventuele volgende luisterronde laat je elke strofe apart horen (met kleine pauze tussenin) zodat de cursisten zelf kunnen verbeteren. Je hoeft niet het volledige liedje te laten beluisteren. - Uitbreiding voor groepen die kunnen lezen: deel de strofes met tekst uit. Leg de strofes in de juiste volgorde. Ondertussen kan je het liedje eventueel op de achtergrond laten spelen Matchkaartjes - De cursisten knippen de kaartjes uit en matchen de kaartjes met de zinnen. - Verbeter de opdracht klassikaal met grote prenten die je aan bord hangt. - Geef een controleblad mee voor thuis Werkboekje De cursisten gaan aan de slag met het werkboekje. Voor suggesties en instructies: zie materiaal Draaikaartjes De cursisten gaan per 2 zitten. Eén cursist houdt de kaartjes vast, telkens met de tekst naar zich toe en de prent naar de andere cursist. De andere cursist zingt de strofe aan de hand van de prentjes. De cursisten controleren elkaar Uitbreiding voor hogere modules Variatie 1 en Variatie 2: uitgebreide tekst met variaties op de tekst. Om klassikaal te overlopen en mee te zingen Tot slot Het liedje Kortjakje kan perfect gebruikt worden als inleiding voor het thema gezondheid. 4

5 BIJLAGEN 5

6 Werkblad: Juist of fout? Omcirkel het goede antwoord. Kortjakje is nooit ziek Juist / Fout Kortjakje is 7 dagen per week ziek Juist / Fout Kortjakje is op woensdag ziek Juist / Fout Kortjakje is op zondag ziek Juist / Fout Zondag gaat zij naar het werk Juist / Fout Zondag gaat zij naar de kerk Juist / Fout 6

7 Werkblad: De agenda. Luister en schrijf. Zondag gaat ze naar de kerk. Dinsdag komt de zus. Zaterdag koopt ze een jas. Maandag gaat Kortjakje naar de les. Woensdag is Kortjakje ziek. Donderdag komt de dokter. Vrijdag koopt Kortjakje vis. Agenda Ma Di Wo Do Vr Za Zo 7

8 Werkblad: Gatentekst. Schrijf het juiste woord Kies uit: week Kortjakje kerk boek ziek altijd zondag midden. Altijd is Kortjakje. Midden in de maar zondag niet. Zondags gaat zij naar de.. Met een..vol zilverwerk. is Kortjakje ziek Midden in de week maar.. niet Altijd is.ziek...in de week maar 's zondags niet. 8

9 Werkblad: Lees en zing. Midden in de week maar 's zondags niet 's Zondags gaat zij naar de kerk Met een boek vol zilverwerk Midden in de week maar 's zondags niet Midden in de week maar 's zondags niet. 9

10 Variatie 1 op Kortjakje midden in de week maar zondags niet. Midden in de week wil zij niet wassen zondags strikt ze de herendassen. midden in de week maar zondags niet. midden in de week maar zondags niet. Zondags dan gaat zij ter kerken midden in de week kan zij niet werken. midden in de week maar zondags niet. midden in de week maar zondags niet. Zondags als haar vrijer komt is Kortjakje goed gezond. midden in de week maar zondags niet. 10

11 Jan mijne man is altijd ziek heel de week, maar 's zondags niet. In de week gaat hij pintjes drinken 's zondags ligt hij in 't bed te stinken en hij ronkt gelijk een kat: wat een luie man is dat! 11

12 Variatie 2 op Kortjakje A B C D E F G zing met ons de letters mee H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z goed opgelet dit zijn de letters van het alfabet. A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z doen ook nog mee A B C tot X Y Z dat zijn de letters van het alfabet. 12