Kernenergie - Keuzes voor overheid en bedrijfsleven

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kernenergie - Keuzes voor overheid en bedrijfsleven"

Transcriptie

1 Kernenergie - Keuzes voor overheid en bedrijfsleven Peter Boerma, voorzitter RvB DELTA nv KIVI NIRIA DELFT 14 november 2006

2 Kleine enquête Met handopsteken: wie gelooft dat we in 2016 een 2e kerncentrale in Nederland hebben? KIVI NIRIA 14 november

3 Achtergrond Schaarste en geopolitiek fossiele brandstoffen Forse stijging energieverbruik (China/India) Resultante: prijsstijging en meer CO 2 uitstoot Transitie naar duurzaam onvermijdelijk Kernenergie terug op de agenda Q1 2005: Kernenergie nodig (Winsemius) Niet afhankelijk SU en MO (Bot) Jun 2006: Borssele convenant (van Geel) Okt 2006: Randvoorwaarden notitie PvdA niet keihard tegen Dus nu: Maatschappelijk draagvlak KIVI NIRIA 14 november

4 Introductie Maatschappelijk draagvlak groeit In Zeeland kerncentrale makkelijker dan windmolens CO 2 reductie is 5 miljard kg per GWe / jaar (kolen) In China wordt 1 GW per week in bedrijf genomen Veiligheid en afval de belangrijkste issues Hoe staat NL op het gebied van: Veiligheid Radioactief afval KIVI NIRIA 14 november

5 DELTA nv Positie in Nederland: No.5 - milieu No.4 - energie No.3 - kabel No.2 - water No.1 - brandstofmix 42% Brandstof mix 3% 24% 21% 10% Kolen Kernenergie Overige Duurzame energie Aardgas Van NUTS naar NUTTIG KIVI NIRIA 14 november

6 NW Europa en kernenergie Nederland België Duitsland Aardgas Kolen Kernenergie Wind/water/zon Overige Frankrijk KIVI NIRIA 14 november

7 Nederland en kernenergie Onderzoek reactoren Petten en Delft Borssele PWR reactor 441 centrales 380 GW - 16% wereldproductie 268 PWR s Borssele convenant in bedrijf tot 2034 (60 jaar) Borssele: 460 MWe vermogen, zonder 2,2 miljard kg CO 2 / jaar Beschikbaarheid 93-95% (91% mediaan) Top performance qua veiligheid (ontwerp & ops.) KIVI NIRIA 14 november

8 Borssele en ontwerp veiligheid - 1 Kans Kernsmelting per jaar Oorspronkelijk ontwerp Gescheiden 2 trein primaire en secundaire noodkoeling Autarkie 10 uur Gaswolkexplosie en overstroming 1984 Bunkersystemen Aardbevingsproof Regelzaal Mission time 24 uur 1997 Modificatieproject Full power PSA Mission time 72 uur Waterstof beheersing Explosies op Schelde 2006 MOD2GO KIVI NIRIA 14 november

9 Borssele en ontwerp veiligheid - 2 1E-5 Max acceptabel risico Kans op meer dan N per jaar 1E-6 1E-7 1E-8 1E-9 10 x lager 100 x lager Risico na 1984 Risico na E Aantal slachtoffers (N) KIVI NIRIA 14 november

10 Borssele en overall veiligheid Borssele PWR Generatie 2 ½ Probabalistic Safety Assessment Total Core Damage Frequency Design top 5% -> top # 25 Peer reviews World Association Nuclear Operators 2000 IAEA Operational SAfety Review Team 2005 OSART: 15 best practices, normaal: 2-3 Operational Excellence top 10% -> top # 50 KIVI NIRIA 14 november

11 COVRA - 1 Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval Eigendomsoverdracht aan COVRA Kostendekkend aan de poort t/m eindberging Hoogradioactief Afval Behandeling en Opslag Gebouw Frans ontwerp (2 in Fr; 1 in B; 1 in NL) Goed voor 100 jaar afkoeling HRA Bouw kosten vooraf betaald ( 125 mio) Eindberging kosten ( 1,5 miljard) Waarde contant gemaakt Reeds afgerekend met Petten, Dodewaard, Delft en Borssele t/m 2015 KIVI NIRIA 14 november

12 COVRA - 2 Hoog radioactief splijtafval 1 m 3 Petten / Delft (niet opgewerkt) 1.5 m 3 Borssele (opgewerkt en verglaasd) Laag radioactief afval 1000 liter betonnen cilinder (ingegoten) 200 liter vat (o.a. samengeperst) Borssele: m 3 / jaar 1/3 van Borssele; 2/3 van elders Overname eigendom aan de poort LRA: / m 3 HRA: / glascilinder Dekking all-in kosten KIVI NIRIA 14 november

13 Radioactief afval Beheersing afval vrij naar Lansink (P-H-R-V-S) Hergebruik U238 en Plutonium Russisch U235 uit kernwapens Recyclen Via opwerken om afval te minimaliseren Elementen scheiden en transmuteren Opslag/berging als rest alternatief Radioactief afval Geregistreerd op gram niveau Laagdrempelige inname door overheid KIVI NIRIA 14 november

14 Conclusie Geen weg naar duurzaam zonder kernenergie NL heeft world class operationele expertise op de gebieden veiligheid & omgang met splijtafval Bedrijfsleven EN overheid ieder z n eigen rol Natuurlijk blijven er knelpunten om op te lossen Beide investeren in knelpunten bijv. in transmutatie Convenant lijkt een passende vorm KIVI NIRIA 14 november

Nieuwe kernreactoren voor de toekomst. Mondiale energieconsumptie

Nieuwe kernreactoren voor de toekomst. Mondiale energieconsumptie Nieuwe kernreactoren voor de toekomst Jan Leen Kloosterman 1 Jan Leen Kloosterman Technische Universteit Delft Mondiale energieconsumptie Jan Leen Kloosterman 2 1 Energie voor welvaart & welzijn 6 5 Noord-Amerika

Nadere informatie

Gegevens stroometikettering 2004

Gegevens stroometikettering 2004 CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 fax: fax: 015 015 2 150 150 151 151

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Naar een duurzame energie huishouding: belofte of mogelijkheid?

Naar een duurzame energie huishouding: belofte of mogelijkheid? Naar een duurzame energie huishouding: belofte of mogelijkheid? Luuk Beurskens, ECN Beleidsstudies KIVI NIRIA, Noordscharwoude, 23 september 2008 www.ecn.nl Inleiding ECN/NRG ontwikkelen hoogwaardige kennis

Nadere informatie

Kernreactor voor onderzoek

Kernreactor voor onderzoek Jan Leen Kloosterman Technische Universteit Delft Toegepaste Natuur Wetenschappen Jan Leen Kloosterman 1 Kernreactor voor onderzoek Jan Leen Kloosterman 2 1 1. Het Mondiale Energievraagstuk 2. Werking

Nadere informatie

Ongeveer 7% van de nationale elektriciteitsproductie komt van EPZ, de helft vanuit de kerncentrale, de andere helft vanuit de kolencentrale.

Ongeveer 7% van de nationale elektriciteitsproductie komt van EPZ, de helft vanuit de kerncentrale, de andere helft vanuit de kolencentrale. van Raad van Bestuur Essent N.V. aan Aandeelhouders van Essent N.V. datum 28 januari 2009 notitie Essent/RWE/Borssele/EPZ 1. Inleiding In deze notitie wil Essent, ten behoeve van haar aandeelhouders, inzicht

Nadere informatie

Energievraag per regio in MTeo 2002 en 2030 (G.H.B. Verberg, IGU, 2006)

Energievraag per regio in MTeo 2002 en 2030 (G.H.B. Verberg, IGU, 2006) Factsheet Kernenergie 1 Noodzaak kernenergie Wereldwijd wordt steeds meer energie bespaard. Ook de economie in de geïndustrialiseerde landen wordt steeds energie-efficiënter: in elke verdiende Euro gaat

Nadere informatie

Economie kernenergie versus andere opties

Economie kernenergie versus andere opties Economie kernenergie versus andere opties Bert Dekker KIVI NIRIA stuurgroep Energie Symposium De economie van kerncentrales 9 november 2007 Uitgangspunten SEM Maximalisatie van renderende besparingen (payback

Nadere informatie

IS KERNENERGIE DUURZAAM?

IS KERNENERGIE DUURZAAM? IS KERNENERGIE DUURZAAM? Kivi lezing, Netwerkcafe, Arnhem Ronald Schram Director Strategic Alliances NRG 1 April 2019 2 INHOUDSOPGAVE NRG R&D Is kernenergie duurzaam? Enkele antwoorden Wat is duurzaamheid,

Nadere informatie

Milieu Onderzoeksreactoren

Milieu Onderzoeksreactoren Koninklijk Instituut van Ingenieurs - Afdeling Kerntechniek Netherlands Nuclear Society Programma 2003-2005 De afdeling Kerntechniek van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs en de Netherlands Nuclear

Nadere informatie

Les Kernenergie. Werkblad

Les Kernenergie. Werkblad LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Kernenergie Werkblad Les Kernenergie Werkblad Wat is kernenergie? Het Griekse woord atomos betekent ondeelbaar. Het woord atoom is hiervan afgeleid. Ooit dachten wetenschappers

Nadere informatie

DELTA en kernenergie

DELTA en kernenergie DELTA en kernenergie Kernenergie is nodig om elektriciteit betaalbaar te houden en het broeikaseffect terug te dringen. Door toepassing van kernenergie zorgen we ervoor dat we ook in de toekomst over voldoende

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 671 Goedkeuring van de op 20 april 2012 te s-gravenhage tot stand gekomen Overeenkomst tussen de Regering van het Koninkrijk der Nederlanden

Nadere informatie

Dutch Young Generation, Jaarverslag 2008

Dutch Young Generation, Jaarverslag 2008 Dutch Young Generation, Jaarverslag 2008 1. De Dutch Young Generation in 2008 en vooruitblik naar 2009 1 2. Toekomst DYG 3 3. Visie, Missie en Doelen DYG 4 4. Vooruitblik 2009 5 1. De Dutch Young Generation

Nadere informatie

Slim gebruik van Uranium

Slim gebruik van Uranium Slim gebruik van Uranium Frodo Klaassen * Jan Wieman Kivi Niria symposium 23 November 2011 * klaassen@nrg.eu Inhoud van deze presentatie Overzicht van de nucleaire splijtstofcyclus - Van mijnbouw tot geologische

Nadere informatie

Kernreactor voor onderzoek

Kernreactor voor onderzoek Jan Leen Kloosterman Technische Universteit Delft Toegepaste NatuurWetenschappen Jan Leen Kloosterman 1 Kernreactor voor onderzoek Jan Leen Kloosterman 2 1 1. Het Mondiale Energievraagstuk 2. Werking van

Nadere informatie

Management Samenvatting

Management Samenvatting December 2008 Management Samenvatting Beleidsplan COVRA 2009-2014 Het beleidsplan 2009-2014 beschrijft de ontwikkelingen en achtergronden en legt COVRA s visie op de toekomst vast. Jaarlijks wordt van

Nadere informatie

Nucleair Materiaal onschadelijk maken

Nucleair Materiaal onschadelijk maken Nucleair Materiaal onschadelijk maken Frodo Klaassen Kivi Symposium 24 maart 2014 klaassen@nrg.eu Inleiding Wat is nucleair materiaal? Hoeveel materiaal is er op de wereld? Afbreken en onschadelijk maken

Nadere informatie

Notitie Reactie FNV op ECN-rapport fact finding kernenergie Inleiding

Notitie Reactie FNV op ECN-rapport fact finding kernenergie Inleiding Notitie Datum 25 oktober 2007 Aan Secretariaat SER-cie TE T.k.n. Van FNV Onderwerp Reactie FNV op ECN-rapport fact finding kernenergie Inleiding In de SER-commissie Toekomstige Energievoorziening wordt

Nadere informatie

Goedkoopste alternatief op dit moment De grond onder de molens is gewoon te gebruiken Eigen coöperatie mogelijk (zelfvoorziening)

Goedkoopste alternatief op dit moment De grond onder de molens is gewoon te gebruiken Eigen coöperatie mogelijk (zelfvoorziening) WIND OP LAND 11% (10% BESCHIKBAAR LANDOPPERVLAK) VOORDELEN Goedkoopste alternatief op dit moment De grond onder de molens is gewoon te gebruiken Eigen coöperatie mogelijk (zelfvoorziening) NADELEN Bij

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

GP/VAN HOUDT. Kernenergie: overbodig onheil. www.greenpeace.nl

GP/VAN HOUDT. Kernenergie: overbodig onheil. www.greenpeace.nl GP/VAN HOUDT Kernenergie: overbodig onheil www.greenpeace.nl Wat zijn de oplossingen? Kernenergie is volgens sommigen onvermijdelijk als we de uitstoot van broeikasgassen willen beperken. Onzin! Greenpeace

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 25 422 Opwerking van radioactief materiaal Nr. 49 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER Aan

Nadere informatie

Aan de hand van de stukken die wel ter beschikking staan, breng ik het volgende in:

Aan de hand van de stukken die wel ter beschikking staan, breng ik het volgende in: Ministerie van Economische Zaken Programmadirectie Nucleaire Installaties en Veiligheid O.v.v. Ontwerpbeschikking Covra Aanleverpunt: C-Noord3 A17/18 Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG Stichting Laka Ketelhuisplein

Nadere informatie

WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN

WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN In het kader van de WETO-H2-studie is een referentieprognose van het wereldenergiesysteem ontwikkeld samen met twee alternatieve scenario's, een

Nadere informatie

Prof. Jos Uyttenhove. E21UKort

Prof. Jos Uyttenhove. E21UKort Historisch perspectief 1945-1970 Keerpunten in de jaren 70 oliecrisis en milieu Tsjernobyl (1986) ramp door menselijke fouten Kyoto protocol (1997) (CO 2 en global warming problematiek) Start alternatieven

Nadere informatie

Kernenergie & Brandstofmix Effecten vier kernenergiescenario s uit EZ s Energierapport 2008 Ad Seebregts, ECN Beleidsstudies

Kernenergie & Brandstofmix Effecten vier kernenergiescenario s uit EZ s Energierapport 2008 Ad Seebregts, ECN Beleidsstudies Kernenergie & Brandstofmix Effecten vier kernenergiescenario s uit EZ s Energierapport 2008 Ad Seebregts, ECN Beleidsstudies 2 (Nieuw) kern in de media diverse stakeholders Rapport Kernenergie & Brandstofmix

Nadere informatie

Overzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.

Overzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Werking van moderne kerncentrales

Werking van moderne kerncentrales Werking van moderne kerncentrales www.janleenkloosterman.nl 1 Uranium U-238 Electronen Atoomkern met protonen (p) en neutronen (n) U-238 U-235 92 p en 146 n 92 p en 143 n Niet splijtbaar Goed splijtbaar

Nadere informatie

DIEP IN DE ONDERGROND HERMAN DAMVELD LEZING BIBLIOTHEEK ASSEN

DIEP IN DE ONDERGROND HERMAN DAMVELD LEZING BIBLIOTHEEK ASSEN DIEP IN DE ONDERGROND HERMAN DAMVELD LEZING 19-4-2016 BIBLIOTHEEK ASSEN Over mezelf Zelfstandig onderzoeker en publicist. Sinds 1976 studeer ik op (kern)energie, radioactief afval, aardgas. Veel artikel

Nadere informatie

Titel voorstel Voorstel voor een richtlijn van de Raad inzake het beheer van verbruikte splijtstof en radioactief

Titel voorstel Voorstel voor een richtlijn van de Raad inzake het beheer van verbruikte splijtstof en radioactief Fiche 1: richtlijn radioactief afval en ontmanteling 1. Algemene gegevens Titel voorstel Voorstel voor een richtlijn van de Raad inzake het beheer van verbruikte splijtstof en radioactief afval Datum Commissiedocument

Nadere informatie

De 3 reactoren in Tihange

De 3 reactoren in Tihange De 3 reactoren in Tihange Informatiebijeenkomst voor raadsleden van de gemeenten in Zuid-Limburg 20 mei 2015 Johan HOLLEVOET Directeur kerncentraletihange Productie Electrabel: een gediversifieerd park

Nadere informatie

Windenergie in Steenbergen

Windenergie in Steenbergen Windenergie in Steenbergen J.H. Fred Jansen Nationaal Kritisch Platform Windenergie (NKPW) www.nkpw.nl Conclusies Windenergie is geen noemenswaardig alternatief voor fossiele energie en levert geen noemenswaardige

Nadere informatie

Rapportage CO 2 -footprint Theuma

Rapportage CO 2 -footprint Theuma Rapportage CO 2 -footprint Theuma 2012 Datum: April 2013 Status: Eindrapport Betrokkenen: Bart Van Damme Bart Wauters Anouk Walinga Barbara De Kezel Theuma Theuma Theuma Beco 2 INHOUD SAMENVATTING... 4

Nadere informatie

echt HEMA Joke Vink Expertmeeting Nieuwe economie 30 januari 2014 Raadzaal Stadhuis Utrecht Amsterdam Datum

echt HEMA Joke Vink Expertmeeting Nieuwe economie 30 januari 2014 Raadzaal Stadhuis Utrecht Amsterdam Datum echt HEMA Joke Vink Expertmeeting Nieuwe economie 30 januari 2014 Raadzaal Stadhuis Utrecht Amsterdam Datum Programma Introductie Hema Internetwinkelen bij Hema Lopende initiatieven Onze visie Issues /

Nadere informatie

Windenergie in Wijk bij Duurstede

Windenergie in Wijk bij Duurstede Windenergie in Wijk bij Duurstede J.H. Fred Jansen Nationaal Kritisch Platform Windenergie (NKPW) www.nkpw.nl Bruto opbrengst windenergie in Nederland en Wijk bij Duurstede Netto opbrengst Geluid windturbines

Nadere informatie

Datum 4 december 2009 Betreft Beantwoording schriftelijke vragen ingediend door P.F.C. Jansen (SP)

Datum 4 december 2009 Betreft Beantwoording schriftelijke vragen ingediend door P.F.C. Jansen (SP) > Retouradres Postbus 30945 2500 GX Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 AE Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 30945 2500 GX Den Haag www.vrom.nl Uw kenmerk

Nadere informatie

Evaluatieverslag Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval NV (COVRA)

Evaluatieverslag Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval NV (COVRA) Evaluatieverslag Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval NV (COVRA) Inleiding De Nota Staatsdeelnemingenbeleid 1 schrijft voor dat het aandeelhouderschap van deelnemingen, eens in vijf jaar wordt geëvalueerd.

Nadere informatie

voor tegen gemaakt door: 2009

voor tegen gemaakt door: 2009 In oktober 2008 maakte De Argumentenfabriek in opdracht van De Volkskrant een overzicht van de argumente n - en het bouwen van nieuwe kerncentrales in Nederlan d. De Argumenten kaart Kernenergie is gefabriceerd

Nadere informatie

KERNENERGIE: Het probleem of de oplossing? het. Wereldbevolking. Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft. (met dank aan Tim van der Hagen)

KERNENERGIE: Het probleem of de oplossing? het. Wereldbevolking. Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft. (met dank aan Tim van der Hagen) KERNENERGIE: Het probleem of de oplossing? Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft (met dank aan Tim van der Hagen) 1 het probleem Wereldbevolking Historische bevolkingsgroei 9 miljard populatie

Nadere informatie

Rotie: Cleaning & Services Amsterdam: Tankstorage Amsterdam: Orgaworld: Biodiesel Amsterdam:

Rotie: Cleaning & Services Amsterdam: Tankstorage Amsterdam: Orgaworld: Biodiesel Amsterdam: Rotie maakt onderdeel uit van de Simadan Groep. De Simadan Groep is een wereldwijd uniek industrieel ecosysteem waarin bij het verwerken van organische reststromen en frituurvet geen bruikbare energie

Nadere informatie

Voortgangsrapportage. Inhoud

Voortgangsrapportage. Inhoud Voortgangsrapportage Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Algemeen... 2 3. Energiestromen... 2 4. Inzage energieverbruik... 3 5. Conclusie... 4 6. Maatregelen... 4 7. Aanbevelingen... 5 Voortgangsrapportage 5 maart

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa)

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Lees ter voorbereiding onderstaande teksten. Het milieu De Europese Unie werkt aan de bescherming en verbetering van

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1310 Vragen van de leden

Nadere informatie

Samen maken we Nederland aardgasvrij

Samen maken we Nederland aardgasvrij Samen maken we Nederland aardgasvrij Martien Visser, Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool, Groningen Donderdag, 28 september, Bakkeveen Achtergrond Klimaatverdrag van Parijs: well below

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie

De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie door Adriaan Wondergem 6 october 2010 De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie van 2008 tot 2050. De kernvragen zijn: Hoe ziet een (bijna) CO2-loze

Nadere informatie

S A M E N V A T T I N G

S A M E N V A T T I N G 9 10 Samenvatting Achtergrond De ontwikkelingen op het gebied van energie en klimaat hebben nationaal en internationaal geleid tot discussies over de toekomstige rol van kernenergie in de elektriciteitsvoorziening.

Nadere informatie

Lessenserie Energietransitie

Lessenserie Energietransitie LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Thema s en onderwerpen Overzicht Lessenserie Energietransitie Thema s en onderwerpen per les De zoektocht naar voldoende energie voor de komende generaties is één van de belangrijkste

Nadere informatie

Technologische en maatschappelijke vernieuwingen en veranderingen kunnen leiden tot een duurzamere samenleving.

Technologische en maatschappelijke vernieuwingen en veranderingen kunnen leiden tot een duurzamere samenleving. Samenvatting door een scholier 1329 woorden 2 juli 2017 1 1 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 7 zorg voor toekomst 7.1 Duurzame ontwikkeling WAT IS DUURZAME ONTWIKKELING? Een leefbare planneet,

Nadere informatie

Elektriciteit Basislast - Kosten

Elektriciteit Basislast - Kosten Update 2008 Notitie opgesteld ten behoeve van het Smart Energy Mix Concept van KIVI NIRIA George Zon en Ger Kupers KIVI NIRIA Postbus 30424 2500 GK DEN HAAG Telefoon: (070) 391 98 10 Telefax: (070) 391

Nadere informatie

1 Nederland is nog altijd voor 92 procent afhankelijk van fossiele brandstoffen

1 Nederland is nog altijd voor 92 procent afhankelijk van fossiele brandstoffen achtergrond Afscheid van fossiel kan Klimaatverandering is een wereldwijd probleem. Energie(on)zekerheid ook. Dat betekent dat een transitie naar een veel duurzamere economie noodzakelijk is. Het recept

Nadere informatie

Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie. Resolutie: Energie

Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie. Resolutie: Energie Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie Resolutie: Energie Definitieve versie op het JOVD Najaarscongres van 3 en 4 december 2011 te s Gravenhage Maarten Oude Kempers, politiek commissaris Milieu en

Nadere informatie

Veiligheid topprioriteit! Kennismaking met de kerncentrale van Doel Jan Trangez, Site Manager

Veiligheid topprioriteit! Kennismaking met de kerncentrale van Doel Jan Trangez, Site Manager Veiligheid topprioriteit! Kennismaking met de kerncentrale van Doel Jan Trangez, Site Manager INHOUD 1 Onze kerncijfers 2 Onze veiligheidsstrategie 3 Onze performantie 4 Ons BEST-project (BElgian Stress

Nadere informatie

Transport in 2050 binnen strenge CO2 grenzen

Transport in 2050 binnen strenge CO2 grenzen Transport in 2050 binnen strenge CO2 grenzen KIVI, 13-10-2016 EnergyNL2050 Bert van Wee TUDelft 1 Transport algemene kemerken Sterk afhankelijk van fossiele brandstoffen / brandstoffen met hoge dichtheid

Nadere informatie

Kernenergie. Van uitstel komt afstel

Kernenergie. Van uitstel komt afstel 23 Kernenergie. Van uitstel komt afstel Bart Leurs, Lenny Vulperhorst De business case van Borssele II staat ter discussie. De bouw van een tweede kerncentrale in Zeeland wordt uitgesteld. Komt van uitstel

Nadere informatie

Onderzoek: 7 november 2018 Auteur: Lisette van Vliet. Kernenergie in Nederland

Onderzoek: 7 november 2018 Auteur: Lisette van Vliet. Kernenergie in Nederland Onderzoek: 7 november 2018 Auteur: Lisette van Vliet Kernenergie in Nederland Samenvatting Meer voor- dan tegenstanders van kernenergie in Nederland Kernenergie is voor veel mensen geen taboe meer: ruim

Nadere informatie

Het nationale programma voor het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen

Het nationale programma voor het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen Het nationale programma voor het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen Het nationale programma voor het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen Inhoudsopgave Samenvatting...

Nadere informatie

Programma Kas als Energiebron

Programma Kas als Energiebron Programma Kas als Energiebron Co-innovatie in de glastuinbouw KIVI NIRIA jaarcongres 2010 Ir. P. Jan Smits 6 oktober 2010 Inhoud Introductie Kengetallen en energietransitie Convenant Schone en Zuinige

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1108 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE

Nadere informatie

RECLAME CODE STICHTING. Atoomstroom t.a.v.de heer S. Peeraer Postbus 79130 1070 ND AMSTERDAM. dossier 2009/00088. Amsterdam, 21 januari 2009

RECLAME CODE STICHTING. Atoomstroom t.a.v.de heer S. Peeraer Postbus 79130 1070 ND AMSTERDAM. dossier 2009/00088. Amsterdam, 21 januari 2009 STICHTING RECLAME CODE Buitenveldertselaan 106. 1081 A8 Amsterdam Postbus 75684,1070 AR Amsterdam T; 02().696 00 19 E; info@reclamecode.nl F: 020-696 56 59 W: w-.reclamecode.nl Atoomstroom t.a.v.de heer

Nadere informatie

Invloed overheidsbeleid op de afzet van brandstoffen. Arno Schroten

Invloed overheidsbeleid op de afzet van brandstoffen. Arno Schroten Invloed overheidsbeleid op de afzet van brandstoffen Arno Schroten CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Windturbines: Dweilen met de kraan open op kosten van de burger!

Windturbines: Dweilen met de kraan open op kosten van de burger! Windturbines: Dweilen met de kraan open op kosten van de burger! Windturbines en economie Burgers en bedrijven dragen jaarlijks via belas/ngen en heffingen 7,5 miljard bij aan fossiele- en 1,4 miljard

Nadere informatie

Technologie en economie van drie CO 2 -arme opties van elektriciteitsopwekking

Technologie en economie van drie CO 2 -arme opties van elektriciteitsopwekking ECN Beleidsstudies ECN-BS--10-011 6 april 2010 Notitie aan Technologie en economie van drie CO 2 -arme opties van elektriciteitsopwekking : Werkgroep Heroverweging Energie en Klimaat Projectnummer : 50656

Nadere informatie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI

Nadere informatie

Halfjaarlijkse publicaties conform eisen 3.B.1, 3.C.1 en 3.D.1 H Inleiding

Halfjaarlijkse publicaties conform eisen 3.B.1, 3.C.1 en 3.D.1 H Inleiding Inleiding Kijlstra B.V. is vorig jaar gestart met het invoeren en certificeren van een Co2Prestatieladder op niveau 3. De CO2 Prestatieladder stelt de eis om halfjaarlijks te rapporteren over de CO2 footprint,

Nadere informatie

Wat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)?

Wat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)? Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 25 422 Opwerking van radioactief materiaal Nr. 72 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTE- LIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER Aan de Voorzitter

Nadere informatie

TWEEDE-KAMERVERKIEZINGEN 1982

TWEEDE-KAMERVERKIEZINGEN 1982 TWEEDE-KAMERVERKIEZINGEN 1982 Het kabinet Van Agt/DenUyl (CDA/ verkiezingsdatum 8 september 1982 PvdA/D 66) is al snel gevallen en het aantal uitgebrachte stemmen 8.273.963 minderheidskabinet-van Agt is

Nadere informatie

Amsterdam, 28 oktober 2014 IBAN: NL32 NGB 0004 088285. Geachte mevrouw, mijnheer,

Amsterdam, 28 oktober 2014 IBAN: NL32 NGB 0004 088285. Geachte mevrouw, mijnheer, V/rL WISE Postbus 59636 14 LC Amsterdam t: 2 6126368 e: info@wisenederlancl.nl www.wisenederlancl.nl www.wiseinternauonal.org 8ank: 4 88 285 Amsterdam, 28 oktober 214 IBAN: NL32 NGB 4 88285 Geachte mevrouw,

Nadere informatie

I) OVERZICHT ELEKTRISCHE STROOM IN BELGIË :

I) OVERZICHT ELEKTRISCHE STROOM IN BELGIË : Debatavond op dond. 25 okt. 2018om 19u in het Huis van de Bouw bl. 1/7 I) OVERZICHT ELEKTRISCHE STROOM IN BELGIË : 1 ) Maand-verbruik Elektr. Stroom vlgs rapport -> zie cijfers. - Opbrengst via de 2 Kerncentrales

Nadere informatie

Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming. Jan van den Heuvel

Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming. Jan van den Heuvel Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming Jan van den Heuvel 5 maart 2016 Redenen oprichting ANVS 1. Beter aansluiten bij intentie van IAEA- en Euratom-regelgeving voor een nucleaire autoriteit:

Nadere informatie

Van Afval Af. transitie-agenda naar een circulaire economie. Roel van Raak(DRIFT) vanraak@drift.eur.nl

Van Afval Af. transitie-agenda naar een circulaire economie. Roel van Raak(DRIFT) vanraak@drift.eur.nl Van Afval Af transitie-agenda naar een circulaire economie NVRD themadag Roel van Raak(DRIFT) vanraak@drift.eur.nl Aanleiding en doel van Van Afval Af Verpakkingenakkoord Circulaire Economie Schuivende

Nadere informatie

De Energiezuinige Wijk - De opdracht

De Energiezuinige Wijk - De opdracht De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien

Nadere informatie

Circulair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking. Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar:

Circulair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking. Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar: Circulair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar: 8-9-2016 Circulair inkopen Alkmaar 8 september 2016 Pieter van den Herik - MVO Nederland

Nadere informatie

Nucleaire noodscenario s onvoldoende

Nucleaire noodscenario s onvoldoende Nucleaire noodscenario s onvoldoende GP/DorrebooM 1 Europees visserijbeleid: pompen of verzuipen Maart 2011 www.greenpeace.nl De kernramp in Japan heeft op tragische wijze duidelijk gemaakt dat aan kernenergie

Nadere informatie

Inhoudsopgave Samenvatting

Inhoudsopgave Samenvatting Inhoudsopgave Samenvatting Deel A Context Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding: Europese richtlijn 1.2 Doel: veilig en verantwoord beheer nu en in de toekomst 1.3 Leeswijzer Hoofdstuk 2 Werkwijze 2.1 Totstandkoming:

Nadere informatie

Rapport betreffende de validatie van de onderliggende aannames m.b.t. de operationele kosten en kosten van mogelijke sluitingsscenarios van de

Rapport betreffende de validatie van de onderliggende aannames m.b.t. de operationele kosten en kosten van mogelijke sluitingsscenarios van de Rapport betreffende de validatie van de onderliggende aannames m.b.t. de operationele kosten en kosten van mogelijke sluitingsscenarios van de kerncentrale Borssele 15 september 2016 1 Inhoud 1. Inleiding...

Nadere informatie

Ook hoor je vaak in het nieuws over kernenergie. Dan is het ook wel fijn om te begrijpen waar het over gaat en mijn eigen mening te hebben.

Ook hoor je vaak in het nieuws over kernenergie. Dan is het ook wel fijn om te begrijpen waar het over gaat en mijn eigen mening te hebben. Werkstuk door N. 1834 woorden 5 april 2015 6,6 3 keer beoordeeld Vak Natuurkunde De inleiding Waarom? Ik heb voor dit onderwerp gekozen, omdat ik er nog helemaal niks van af wist. Ook had ik naar de andere

Nadere informatie

De groene delta van Nijmegen

De groene delta van Nijmegen GDF SUEZ LNG Solutions Workshop GDF SUEZ LNG Solutions - 10 oktober 2014 Leon Sluiman Manager operations & Technology De groene delta van Nijmegen GDF SUEZ LNG Solutions WAT IS LNG LNG: HET PRODUCT Vloeibaar

Nadere informatie

Rendementen en CO -emissie van elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012

Rendementen en CO -emissie van elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012 Webartikel 2014 Rendementen en CO -emissie van 2 elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012 Reinoud Segers 31-03-2014 gepubliceerd op cbs.nl CBS Rendementen en CO2-emissie elektriciteitsproductie

Nadere informatie

Windenergie op zee: groen en rendabel

Windenergie op zee: groen en rendabel Windenergie op zee: groen en rendabel Inleiding Onderzoek van het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) 1 toont aan dat vanaf 1 juli het tot nu toe grootste knelpunt bij de ontwikkeling van offshore

Nadere informatie

Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares

Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares Hoe duurzaam is het spoor nu? 70% 60% 50% 40% Opsplitsing CO 2 -voetafdruk studie Railforum 2011 Energie

Nadere informatie

Fact Finding Kernenergie

Fact Finding Kernenergie Fact Finding Kernenergie t.b.v. de SER-Commissie Toekomstige Energievoorziening ECN M.J.J. Scheepers A.J. Seebregts P. Lako NRG F.J. Blom F. van Gemert ECN-B--07-015 September 2007 2 SAMENVATTING ECN-B--07-015

Nadere informatie

Bouwtechnologische aspecten van kernreactoren

Bouwtechnologische aspecten van kernreactoren Bouwtechnologische aspecten van kernreactoren J.L. Kloosterman Technische Universiteit Delft Interfacultair Reactor Instituut Mekelweg 15, 2629 JB Delft J.L.Kloosterman@iri.tudelft.nl In een kernreactor

Nadere informatie

DE 4 DE REVOLUTIE ENERGIE AUTONOMIE. BronsGroen - Natuurpunt As Gemeente As Vrijetijdscentrum As, 4 december 2014 Dirk Knapen REScoop.

DE 4 DE REVOLUTIE ENERGIE AUTONOMIE. BronsGroen - Natuurpunt As Gemeente As Vrijetijdscentrum As, 4 december 2014 Dirk Knapen REScoop. BronsGroen - Natuurpunt As Gemeente As Vrijetijdscentrum As, 4 december 2014 Dirk Knapen REScoop.be REScoop REScoop.be, Federatie van groepen en coöperaties van burgers voor hernieuwbare energie A cooperative

Nadere informatie

Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares

Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares Hoe duurzaam is het spoor nu? 70% 60% 50% 40% Opsplitsing CO 2 -voetafdruk studie Railforum 2011 Energie

Nadere informatie

Kernenergie en Duurzame Ontwikkeling

Kernenergie en Duurzame Ontwikkeling Kernenergie en Duurzame Ontwikkeling Technische Universiteit Delft www.janleenkloosterman.nl 11 oktober 2007 1 Hoger Onderwijs Reactor 11 oktober 2007 2 1 Experimentele opstellingen 11 oktober 2007 3 Energie

Nadere informatie

Innovatie in kernenergie

Innovatie in kernenergie Innovatie in kernenergie Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft HHS, 16 februari 2006 1 Hoger Onderwijs Reactor HHS, 16 februari 2006 2 1 Experimentele opstellingen HHS, 16 februari 2006 3

Nadere informatie

Hoogradioactief afval

Hoogradioactief afval COVRA ALGEMEEN Onze huidige maatschappij produceert miljoenen kubieke meters afval per jaar. Dat is huishoudelijk afval, chemisch afval, ziekenhuisafval, bouw- en sloopafval, en ook radioactief afval.

Nadere informatie

EEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE

EEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE EEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE Een nieuwe ambitie in energie Verschuiving focus Noordwest-Europese markt naar regio Zuid-Holland Van elektriciteitsproductie naar energie Regionale binding MPP3 in nauwe

Nadere informatie

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen. De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove

Nadere informatie

Achtergrond en doel presentatie

Achtergrond en doel presentatie Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines

Nadere informatie

In het hol van de leeuw?

In het hol van de leeuw? In het hol van de leeuw? Ing. Ruud Brunst Manager Applications 5-10-2016 remeha.nl We horen vaak Gas raakt op of fosiele brandstoffen worden schaars maar is dat wel zo? remeha.nl Gas zal nog lang beschikbaar

Nadere informatie

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport 1. Introductie Essent 2. Energie keten Ketenmanagement Energy Management Group(tradingfloor) Portfolio trading Dispatch

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst landelijk gebied, 23 januari 2018 Middelburg. Toelichting procedure Cilly Jansen, Architectuur Lokaal 9 september 2017

Informatiebijeenkomst landelijk gebied, 23 januari 2018 Middelburg. Toelichting procedure Cilly Jansen, Architectuur Lokaal 9 september 2017 Informatiebijeenkomst landelijk gebied, 23 januari 2018 Middelburg Toelichting procedure Cilly Jansen, Architectuur Lokaal 9 september 2017 Programma informatiebijeenkomst waterlijk gebied 15.45 Peter

Nadere informatie

Het nationale programma voor het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen. Nederland, juni 2016

Het nationale programma voor het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen. Nederland, juni 2016 Het nationale programma voor het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen Nederland, juni 2016 Inhoudsopgave Samenvatting 4 Deel A Context 7 Hoofdstuk 1 Inleiding 8 1.1 Aanleiding: Europese

Nadere informatie

Flevoland. Windmolens op land zijn belangrijk en zullen wij stimuleren. Doelstelling voor de provincie

Flevoland. Windmolens op land zijn belangrijk en zullen wij stimuleren. Doelstelling voor de provincie CDA - Ja. Het CDA zet de komende jaren in op zon, wind, aardwarmte en andere vormen van alternatieve. Het CDA steunt de provinciale beleidslijn. Dat geldt ook voor beleid dat al is ingezet, bijvoorbeeld

Nadere informatie